خدمات متقابل ایران و اسلام

خدمات متقابل ایران و اسلام

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحيم

اسلاید 2: موضوع : خدمات متقابل ايران واسلام استاد ارجمند :دكتر سيد حسين مجتبوي تهيه و تنظيم :صديقه ضيايي نافچي كارشناسي امور تربيتي 20486-87

اسلاید 3: مقدمه ایرانیان در طول تاریخ از همان سالهای آغاز هجرت تاکنون پس از گرایش به اسلام و پیشدستی و پیشروی در پذیرش اسلام ، خدمات فرهنگی ، سیاسی ، اجتماعی و مبارزاتی بسیار به اسلام و مسلمین داشتند و به پیروی از پیشاهنگانی مانند سلمان فارسی ، در همه ی زمینه ها حماسه آفریدند . . گویی از همان آغاز اسلام ، ایران جزء اسلام بود و جداسازی ایران از اسلام که از آرزوهای همیشگی غرب و غرب زدگان است ، به هیچ وجه با واقعیت های تاریخ ایران و اسلام سازگار نیست و این دو روح در دو جسم هستند . من کیم لیلی و مجنون کیست من هر دو یک روحیم اندر دو بدن

اسلاید 4: جوان عزیز !آیا تا به حال به دو عنصر اساسی زندگی خود « اسلام » و « ایران » اندیشیده ای ؟ ما و همه ی جوانان مسلمان ایرانی به این دو واژه ی زیبا عشق می ورزیم . اندکی تأمل کن . چقدر علاقه داری حقیقت این دو کلمه ی مقدس را درک کنی ؟

اسلاید 5: اگر این دغدغه ی ذهنی توست و مسایلی به عمق جواهر گونه ی این دو مفهوم و ارتباط متقابل آنها دست یابی ، ساعتی با ما باش تاجواب سه سئوال ذیل را که همه مطالب این تحقیق در پاسخ به این سه پرسش خلاصه می شود ، دریابی :1- آيا حس مسلمان بودن يك جوان با حس وطن دوستي و ايراني بودن او ، در تضاد است ؟ 2- آن گاه که دین اسلام چهارده قرن پیش به میهن ما ایران وارد شد ، چه تحولات و دگرگونی هایی در کشورمان بوجود آورد ؟آیا ورود این دین به میهن ما ، موهبت بود یا فاجعه ؟ 3- پس از اسلام ملت های زیادی به این دین دل بستند و در نشر آن تلاش نمودند و تمدن زیبایی با نام « تمدن اسلامی » را بنا نهادند . ما ایرانیان در ساختن این تمدن عظیم چه نقشی و سهمی داشته ایم و انگیزه مان از این خدمات چه بوده است ؟

اسلاید 6: شما همراه علاقه من ، پاسخ سه سئوال فوق را در بحث های سه بخش ذیل خواهی یافت :1- اسلام و مسئله ملیت2- خدمات اسلام به ایران3- خدمات ایران به اسلام

اسلاید 7: اسلام و ملیت اسلام از همان آغاز کوشید تا پوسته ی عربیت را از خود بدور افکند .... قرآن با لحن شدید و اتهام آمیز از اعراب سخن گفته است و آنان را از نظر روانشناسی اجتماعی ، در نفاق و حق کشی از همه سخت تر و شدید تر خوانده است . قرآن بطور بسیار مشخصی وجود ملیت ها را به عنوان واقعیت هایی عینی و طبیعی اعتراف نموده است .

اسلاید 8: اسلام گرایی ایرانیان از دیدگاه قرآندر قرآن مجید با توجه به تفسیر و گفتار معصومین (ع) ، آیات متعددی در مورد اسلام ایرانیان وجود دارد ، که وجود این آیات ، نشانه ی دو موضوع است :1- ایرانیان در پیشگاهی به حقایق و ارزشها ، لیاقت و اشتیاق عمیق دارند . 2- اسلام آنها از اهمیت فوق العاده و ژرفی برخوردار و سرچشمه ی شایسته ای برای رونق و گستردگی اسلام در همه ی جهان خواهد شد .

اسلاید 9: « اِن یَشأ یُذهِبکُم اَیها الناس و یأتِ باخرین » « ای مردم ! اگر خدا بخواهد شما را از میــان می بـرد و افـراد دیگـری را ( به جای شما ) می آورد . » (نساء-133) علامه طبرسی می گوید : در روایت آمده است ؛ هنگامی که این آیه نازل شد ، پیامبر (ص) دست خود را بر پشت سلمان زد و فرمود : « هُم قَومُ هذا يعني عجَمُ الفُرس » آن افراد ، از قوم این شخص ( سلمان ) هستند ، یعنی مردم غیر عرب از فارس .

اسلاید 10: خدمات اسلام به ایرانآقای تقی زاده: اسلام ... آیینی نو ، دارای محاسن و اصول و قوانین منظم آورد و انتشار اسلام در ایران روح تازه و ایمان قویتر دمید که دو مایه ی مطلوب نیز بر اثر آن به این دیار آمد . یکی زبان بسیار غنی و پرمایه ، وسیع یعنی عربی بود ... ... دیگری علوم و معارف و تمدن بسیار عالی پر مایه ای بود که بوسیله ی ترجمه های کتب یونانی و سریانی و هندی به زبان عربی در شرق اسلامی و قلمرو خلافت شرقیه از اواسط قرن دوم تا اواخر قرن سوم بین مسلمین آشنا به زبان عربی و بالخصوص ایرانیان انتشار یافت .

اسلاید 11: دکتر عبدالحسین زرین کوب : آنچه این مایه ترقیات علمی و پیشرفت های مادی را برای مسلمین میسر ساخت ، در حقیقت همان اسلام بود که با تشویق مسلمین به علم و ترویج نشاط حیاتی ، روح معاضدت و تسامح را جانشین تعصبات دنیای باستانی کرد و در مقابل رهبانیت کلیسا که ترک و انزوا را توصیه می کرد ، با توصیه ی مسلمین به « راه وسط » توسعه و تکامل صنعت و علم انسانی را تحمیل کرد .

اسلاید 12: کارنامه ی اسلام در ایراناولین چیزی که اسلام آن را در ایران از بین برد ، تشتت افکار و عقاید مذهبی بود . سپس به جای آن وحدت عقیده را گسترش داد . این کار برای اولین بار بوسیله ی اسلام در این مرز و بوم صورت گرفت . فکر واحد ، آرمان واحد و ایده آل واحد پیدا کردند و احساسات برادرانه میان آنها بوجود آمد . هر چند این کار به تدریج در طول چهار قرن انجام گرفت ، ولی سرانجام به نتیجه رسید و از آن هنگام تا کنون حدود 98 درصد مردم ایران اندیشه و احساسات مشترکی دارند .

اسلاید 13: اسلام از نفوذ و توسعه ی مسیحیت در ایران و به طور عام در مشرق زمین جلوگیری کرد . ايران در پرتو گرايش به اسلام ، هنگامي كه كشور هاي مسيحي در تاريكي قرون فرو رفته بودند ، همدوش با سایر ملل اسلامی و پیشاپیش همه ی آنها مشعلدار تمدنی عظیم و شکوهمند به نام « تمدن اسلامی » بود .

اسلاید 14: اسلام ، ایرانی را هم به خودش شناساند و هم به جهان ، معلوم شد که آنچه درباره ایرانی گفته شد که نبوغ و استعدادش فقط در جنبه های نظامی است و دماغ علمی ندارد غلط است ، عقب افتادن ایرانی در برخی دوره ها از نقص استعدادش نبوده بلکه بواسطه ی گرفتاری در زنجیر رژیم موبدی بوده است و لهذا همین ایرانی در دوره ی اسلامی نبوغ علمی خویش را در اعلی درجه نشان داد .

اسلاید 15: اسلام اجتماع طبقاتی آنروز را که ریشه بسیار کهن داشت و بر دو رکن خون و مالکیت قائم بود . همه قوانین و رسوم و آداب و سنن بر محور این دو رکن می گشت در هم ریخت و اجتماعی ساخت منهای این دو رکن ، بر محور فضیلت ، علم ، سعی و عمل ، تقوا . اسلام روحانیت موروثی و طبقاتی و حرفه ای را منسوخ ساخت ، آنرا از حالت اختصاصی بیرون آورد ، بر اصل و مبنای دانش و پاکی قرار داد ، از هر صنف و طبقه ای که باشد .

اسلاید 16: اسلام به زن شخصیت حقوقی داد ، تعدد زوجات به شکل حرمسرا داری و بدون قید و شرط و حد را منسوخ ساخت ، آن را تحت شرایطی براساس تساوی حقوق زنان و امکانات مرد و در حدود معینی که ناشی از یک ضرورت اجتماعی است مجاز دانست ، عاریه دادن زن ، فرزند استلحاقی ، ازدواج نیابی ، ازدواج با محارم ، ولایت شوهر بر زن را منسوخ ساخت .

اسلاید 17: خدمات اسلام به ایران و ایرانی منحصر به قرون اول اسلامی نیست ، از زمانی که سایه ی اسلام بر این مملکت گسترده شده است ، هر خطری که برای این مملکت پیش آمده بوسیله اسلام دفع شده است .

اسلاید 18: خدمات ایرانیان به اسلام از کی شروع شد ؟علاقه ایرانیان به دین مقدس اسلام از همان آغاز ظهور این دین مقدس شروع شد . قبل از اینکه شریعت مقدس اسلام توسط مجاهدین مسلمان به این سرزمین بیاید ، ایرانیان مقیم یمن به آیین اسلام گرویدند و با میل و رغبت به احکام قرآن تسلیم شدند و از جان و دل در ترویج شریعت اسلام کوشش نمودند و حتی در راه اسلام و مبارزه با معاندین نبی اکرم جان سپردند . تاریخ فتوحات اسلامی در شرق و غرب جهان حاکی از جانفشانی و مجاهدت گروهی از مردمان ایرانی است که با خلوص عقیده در راه اسلام از خود گذشتگی نشان دادند و دشمنان داخلی و خارجی اسلام را سرکوب کردند .

اسلاید 19: خدمات ایرانیان به اسلامگستردگی و همه جانبگی به همان نسبت که اسلام یک دین همه جانبه است و بر جنبه های مختلف حیات بشری سیطره دارد ، خدمات ایرانیان به اسلام نیز وسیع و گسترده و همه جانبه است و در همه صحنه ها و جبهه های گوناگون صورت گرفته است . جبهه ی نشر و تبلیغ و دعوت ملت های دیگر ، جبهه ی سـربازی و نـظامی ، جبهه ی علم و فرهنگ و جبهه ی ذوق و صنعت و هنر .

اسلاید 20: تمدن ایران اولین خدمتی که باید از آن نام برد ، خدمت تمدن کهن ایرانی به تمدن جوان اسلامی است . ایران قبل از اسلام خود دارای تمدنی درخشان و با سابقه بوده ؛ دیگر این که این تمدن در دوره ی اسلامی مورد استفاده واقع شده است .

اسلاید 21: صمیمیت و اخلاصایرانیان خدمات بسیار شایانی به اسلام کرده اند و آن خدمات از روی صمیمیت و اخلاص و ایمان بوده است .

اسلاید 22: اکثریت قریب به اتفاق ایرانیان نسبت به اسلام صمیمی بوده اند و انگیزه ای جز خدمت به اسلام نداشته اند و در این جهت هیچ یک ازملل اسلامی اعم از عرب و غیر عرب ، به پای ایرانیان نمی رسند و شاید از این جهت ایرانیان در دنیا نظیر نداشته باشند ، به نظر می رسد هیچ ملتی نسبت به هیچ دینی و آیینی این اندازه خدمت نکرده و صمیمیت به خرج نداده است .

اسلاید 23: فعالیت های اسلامی ایرانیان حوادث یمن و فداکاری ایرانیان مسلمان آن سرزمین ، خود شاهد بزرگی است که این ملت با آغوش باز این دین مقدس را قبول کرد و در راه نشر آن از هیچ گونه فداکاری خودداری نکرده است . روی هم رفته ، حدیث ، تفسیر ، کلام ، فلسفه ، تصوف در قرن نخستین اسلامی پی ریزی شد و ملت ایران در این مورد در درجه ی اول قرار دارد . غزنویان نیز نخستین افراد ایرانی هستند که دین مقدس اسلام را از طریق سند به هندوستان بردند .

اسلاید 24: حفظ سنت های ایرانی در اسلام اسلام بی گمان ژرف ترین انقلاب اجتماعی و دینی بود که اگر نخواهیم بگوییم در تاریخ سراسر شرق نزدیک، دست کم در تاریخ عربان روی نمود . قبایل عرب را چنان به جنبش آورد که نه سابقه ای داشت و نه از آن پس چنین چیزی مشاهده شد . زیرا یک فرد مسلمان عرب پس از اسلام دیگر در بند پیوندهای اموال مشترک و تعهدات قبیله ای و قومی خویش نبود . وظایف فردی جایگزین پیوند قبیله ای شد و فرد مسلمان ناگزیر بود که از همه ی امت مسلمان در صـورت لزوم با جهاد دفاع کند مسـلمانان که مکـلف خوانده می شدند متعهد بودند پنج فریضه ی اسلامی را بجای آورند : شهادت ، صلات ( نماز ) ، صوم ( روزه ) ، زکات وحج ، گاهی در تاریخ اسلام جهاد هم به عنوان یک رکن ایمان بر فریضه های پیشین افزوده می شود .

اسلاید 25: سربازی و فداکاری سركوب كردن نهضت هاي ضد اسلامي توسط ايرانيان بردن اسلام به آسيايي صغير توسط سربازان ايراني

اسلاید 26: ذوق و صنعتخدمات ذوقی و احساسی بیش از خدمات فرهنگی می تواند نشان دهنده ی احساسات پاک و خالصانه ایرانیان بوده باشد . زیرا بیش از آنها سر و کارش با عشق و ایمان است ، بطور کلی شاهکارها مولود عشقها وایمانها است . زر و زور هرگز قادر نیست شاهکار خلق کند . تنها عشق و ایمان است که شاهکار می آفریند .

اسلاید 27: شاهکارهای صنعتی ایران در دوره اسلامی : اعم از معماری ها ، نقاشیها ، خوشنویسی ها ، تذهیب کاریها ، خاتم کاری ها ، کاشی کاری ها و معرق سازی ها و.... بیشتر در زمینه های دینی اسلامی بوده است . شاهکارهای فوق همه در مساجد و مشاهد و مدارس و قرآنها و کتب تجلی کرده است ، معمارها هنر خود را در مساجد و مشاهد و مدارس اسلامی بروز داده اند .

اسلاید 28: علم و فرهنگ صحنه ی علم و فرهنگ ، وسیعترین و پر شور ترین میدانهای خدمات ایرانیان به اسلام است.سرعت پیشرفت و توسعه ، کلیت و شمول و همه جانبگی ، شرکت طبقات مختلف اجتماع ، اشتراک مساعی ملل گوناگون ، چیزهایی است که اعجابها را در مورد تمدن اسلامی سخت برانگیخته است .

اسلاید 29: کوشش های علمی ایرانیان در دوران بعد از اسلام توجه خاص ايرانيان به رياضيات و فروع آن چون حساب ، هندسه ، نجوم و موسيقي .كسب دانش از هنديان وبابليان ومصريان در اين زمينه .نخستين كساني كه ارقام عربي را وارد اروپا كردند و اين ارقام جانشين رقام هاي لاتيني شد.نوشتن كتب زيادي در زمينه هاي مختلف علوم و اهميت عظيم به علوم.توسعه علوم در كشور ايران.

اسلاید 30: کتابخانه در ایران پیش از اسلام کتابخانه هایی در سرداب ها و پستوها داشته اند و کتابخانه هایشان از پوست و بخط پهلوی بوده است و پس از پیدایش اسلام ایرانیان از بزرگترین عوامل تاسیس کتابخانه و مدارس در بغداد ، ايران و غیره به شمار می آمدند .

اسلاید 31: مدرسهعلم و تمدن در ممالک اسلامی بدون مدرسه رواج و توسعه یافت ، فقها و اطبائ و فیلسوفان و دانشمندانی بدون رفتن به مدرسه پدید آمدند . نخستین مردمی که در اسلام مدارس تاسیس کردند امراء ( بزرگان ) ایران بودند و اگر هم روایت فرنگیان مربوط به مأمون درست باشد باز هم نخستین مدرسه ی اسلامی در ایران ( خراسان و یا نیشابور ) و با نظر ایرانیان بنا شده است.

اسلاید 32: نتيجه اسلام نه تنها برای ایرانیانی که مسلمان شدند خیر و برکت آورد در آیین زردتشتی نیز اثر گذاشت و به طور غیر مستقیم موجب اصلاحات عمیقی در آن گشت . خدمات اسلام به ایران و ایرانیان منحصر به قرون اول اسلامی نیست ؛ از زمانی که سایه ی اسلام بر این ممـلکت گسـترده شده است ، هر خطری که برای این مملکت پیش آمده ، بوسیله ی اسلام دفع گردیده امروز نیز اسلام است که در مقابل فلسفه های مخرب بیگانه ایستادگی کرده و مایه ی شرف و عزت و استقلال این مردم است . آنچه امروز ملت ایران می تواند به آن افتخار و مباهات کند ، قرآن و نهج البلاغه است نه اوستا و زند .

اسلاید 33: منابع ومناخذ ابطحی ، نور الدین ( 1383 ) ایرانیان در قرآن و روایات ، تهران : به آفرین ، چاپ اول . ابراهیمیان ، حجت الله ( 1383 ) اسلام و ایران ، تهران : کانون اندیشه جوان ، چاپ اول . حقیقت ، عبدالرضیع ( 1380 ) خدمات ایرانیان به اسلام ، تهران : کومش ، چاپ اول .جرجی زیدان ( 1356 ) تاریخ تمدن اسلام ، ترجمه : علی جواهر کلام ، دوره کامل پنج جلدی در یک مجلد ، تهران : انتشارات امیر کبیر ، چاپ پنجم .ر . ناث و گلدزیهر ( 1371 ) اسلام در ایران ، شعوبیه : نهضت مقاومت ملی ایران علیه امویان و عباسیان ، مترجمان : محمود افتخار زاده و محمد حسین عضدانلو ، تهران : مؤلف ، چاپ اول.زرین کوب ، عبدالحسین ( 1348 ) کارنامه اسلام ، تهران : شرکت سهامی انتشار .قربانی ، زین العابدین ، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی ، تهران : نشر فرهنگ . محمدی اشتهاردی ، محمد ( 1378 ) رابطه ایران با اسلام و تشیع ( از آغاز تاکنون ) ، تهران : برهان مطهری ، مرتضی ( 1370 ) خدمات متقابل اسلام و ایران ، تهران : انتشارات صدرا ، چاپ شانزدهم .

اسلاید 34: پايان