خلاصه ای از کتاب ما چگونه ، ما شدیم؟
اسلاید 1: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
اسلاید 2: نام اعضاي گروه:نام استاد:موضوع سمينار:خلاصه اي از كتاب ما چگونه ، ما شديم؟
اسلاید 3:
اسلاید 4: پيشگفتار1بگذارید سخن را از اینجا شروع کنیم که اساسا چه شد من به سر وقت مسئله ی عقب ماندگی ایران رفتم. داستان بازمیگردد به سال های 1364-1363من در آن سالها وارد دوره دکترا در دانشگاه برادفورد انگلستان شده بودم و به دنبال نقطه شروعی برای تزم بودم من معتقد بودم که رمزوراز سقوط پهلوی وپیروزی انقلاب اسلامی علی رغم به دور از انتظار بودنش درمجموعه تحولات سیاسی واجتماعی تاریخ معاصر ایران نهفته است.در بررسی ایران عصر قاجار در قرن نوزدهم بود که شکل و شمایل پرسشی که زمینه ساز نگارش ما چگونه ما شدیم گردید به تدریج در ذهنم شکل گرفت.معلومات من پیرامون ایران عصر قاجار مشابه سایر ایرانیان بود اما اتفاقی که برایم افتاد که یک (چرا ) در ذهنم پیدا شد چرا شاهان ما فاسد و بد بودندچرا شاهان فرانسه اینقدر فاسد و بد نبودند؟......
اسلاید 5: 2پيشگفتارهمه ی معلومات و اطلاعات من پیرامون عصر قاجاردفعتا برایم بدل شد به یک علامت سوال:چرا ایران آن چرا ایران آن همه دچار ضعف، انحطاط ،بی خبری و عقب ماندگی شده بود؟ این سوال به نوبه ی خود پرسش های دیگری را برایم رقم زد:آیا عقب ماندگی ایران امری طبیعی بود؟ آیا ایران همواره کشوری عقب مانده بود؟به دنبال یافتن پاسخ برای این پرسش ها بود که اقدام به مطالعاتی نمودم اما مشکلات نه تنها کاهش نیافت بلکه بیشتر شد. اثری را خواندم که در آن نشان داده شده بود که پادشاهان و حکام عصر قاجار چقدر فاسد،جاهل و وابسته بودند؟ این سوال برایم پیش آمد که چرا هر چه فرمانروایان خودکامه بود نصیب ما شد؟
اسلاید 6: پس از بازگشت به ایران در سال 1370 داوطلب تدریس تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران شدم. از آنجا که عن قریب می بایستی بخش نخست آن درس را که مربوط به ایران عصر قاجار می شد تدریس می کردم به جستجوی منابع و مآخذی برآمدم که در تدریس از آن ها بهره گیرم .اما هر چه بیشتر گشتم کمتر اثری پیدا نمودم. چگونه میشود در قریب به 140سال که قاجارها در ایران حکومت میکردند هر هفت پادشاه به همراه حکام و رجال قاجار یکی بعد از دیگری بدتر بودند ؟ منتهی می شد این پرسش را هم مطرح ساخت که اساسا چه شد که انگلستان آمد ایران و آن بلاها را بر سر ما آورد؟چرا ما نرفتیم که انگلستان یا فرانسه را مستعمره خود نموده یا دولت های آنان را زیر نفذ خود بگیریم؟بخش عمده ای از مطالبی را که بررسی کرده بودم می شد به دو گروه تقسیم کرد : گروه نخست مطالبی بودند که بدون در نظر گرفتن آن پرسش ها صرفا به شرح و بسط وقایع پرداخته بودند. بخش دوم آثار در بر گیرنده ای تفکرات مار کسیستی در زمینه تئوری وابستگی بود که بر اساس آن استعمار عامل عقب ماندگی ایران و کشورهای جهان سوم است. در حالی که پرسش من آن بود که چرا ایران دروهله اول بدل به کشوری عقب مانده گردید تا استعمار بتواند بر آن سوار شود؟3پيشگفتار
اسلاید 7: پيشگفتاربیش از دو سال از این مدت صرف نگارش فصل سوم کتاب تحت عنوان خاموشی چراغ علم در ایرانگردید.آن قدر بر روی این فصل کار کردم و برای نگارش آن زحمت کشیدم و مطالعه کردم که احساس می کنم به جای اینکه من این فصل را بوجود آورده باشم این فصل مرا از نو بوجود آورد.یکی از مسایل اصلی که در رابطه با عقب ماندگی ایران در قرن نوزدهم مطرح است فقدان یا غیبت بنیان های علمی است. در ایران عصر قاجار نه کسی به دنبال علوم جدید است و نه اساسا کسی از وجود علوم و دانش ها ی مدرن آگاهی دارد. بنابراین یکی از مسائلی که در نگارش ما چگونه ما شدیم موضوع خاموشی چراغ علم در ایران قرن نوزدهم بود. این که چه شد چرا و چگونه شد که ما از ابو علی سینا رسیدیم به دیوارهای مخربه مدرسه حاج میرزا حسن رشدیه تبریز.*من سعی کردم بفهمم چرا و چه شد که بعد از عصر فارابی و ابن اسینا نه فارابی در ایران متولد شد و نه ابوعلی سینا جدیدی پا به عرصه گذارد .بنابراین باید با اندیشه وجریانات فکری مسلمین آشنا میشدم از اینجا به بعد بود که وارد دنیایی می شدم که تا پیش از فقط نام هایش را شنیده بودم.4
اسلاید 8: پيشگفتارآیا ایران کشوری عقب مانده است؟توسعه عبارت از ساختن و پرداختن خود،شهر، جهان ، جامعه وحتی یک قرداد اجتماعی و ضوابطی که درآن اصل مرجع حقوق بشر بوده تا درسایه ی آن هرکس بتواند به خلق پیاپی خود،جامعه و جهانی دیگر و خصوصی کنشی متفاوت نشان می دهد.منطقه قره چمن در قریب به 15 سال جنگ با روس ها قرارگاه اصلی فرماندهی نظامی ایران بود .(ملاقات تاریخی در قرارگاه سپاه ایران در دشت قره چمن میان عباس میرزا و ژووبر فرانسوی درست 200 سال می گذرد .در طی 200سال پرسش تاریخی عباس میرزا (این که چرا به رغم عباس میرزا، اروپایی ها آن گونه هستند و ما ایرانی ها عقب مانده ایم درحالیکه آنها این گونه پیشرفت کرده اند توسط بسیاری دیگر نیز تکرار گردید.بسیاری از انان خود را در مقاوم ژوبر پنداشته وسعی می کردند به عباس میرزا پاسخ دهند.)5
اسلاید 9: پيشگفتارحکایت کتاب ما چگونه ما شدیم به تعبیری تلاش در جهت پاسخ به پرسشی است که از یک مسابقه ی200 ساله برخوردار است. آن جا که عباس میرزا به ژوبر می گوید : مشکل در کجاست؟چرا شما شما، شما شدید و ما ،ما شدیم ؟آیا آب و خاک اروپا با آب و خاک ما متفاوت است؟آیا خدا خواسته که شما آن گونه شدید و ما این گونه؟واضح است که عباس میرزا همه این ها را به طعنه می گویدعباس میرزا نه تنها شکاف و تفاوت را دید بلکه به رغم خودش در صدد چاره گشایی هم برامد بلافاصله پس از پایان جنگ دست به کار شد عده ای را برای بکار گیری دانش های جدید و صنعت راهی اروپا کرد، مقدمات یک ارتش مدرن را تدارک دید ودستگاه چاپ و روزنامه را به ایران آورد و.....اما تیفوس مجالش نداد ودر سن قریب به چهل سالگی نقاب در خاک کشید.6
اسلاید 10: همه هنر این کتاب در حد یک پرسش است : ما چرا عقب مانده ایم ؟ البته برای قومی که بسیاری از آنها در ابرها و آسمانها به سر میبرند و خود را سرآمد و سر شیر بشریت میپندارند طرح چنین پرسشی البته که نا خوشایند ، مهمل و تلاشی جهت مشوب کردن اذهان و انحراف است شاید هم به واقع همین طور باشد . ولله اعلم به حقایق الامور.پيشگفتار7
اسلاید 11: مقدمهطرح صورت مساله:بحث پیرامون مقوله عقب ماندگی یا به اصطلاح مودبانه تر توسعه نیافتگی به هیچ روی موضوع جدیدی در ایران نیست. میتوان گفت ایرانیان برای نخستین بار در قرن 19 بود که به تدریج در یافتند که جامعه شان دارای کاستیهای بنیادی است کل ایران قرن نوزدهم تشکیل می گردد از مجموعه واحدهای اقتصادی که جملگی خود کفا بوده وکمتر ارتباطی با یکدیگر اعم از تجری یا غیر آن داشتند نه مبادله ی کالای چندانی بین این واحدهای صورت می گرفت نه اضافه تولید یک واحد معمولا راهی بازارهای دیگر می شد. نه شبکه ی اقتصاد ملی چندانی وجود داشت ونه چندان اثری از گردش گردش کالا، پول، سرمایه و خدمات به چشم می خورد.ایران قرن نوزدهم در یک کلام بیشتر شباهت به روستای دورافتاده اما بزرگ داشت که نام کدخدای آن پادشاه بود.8
اسلاید 12: مقدمهمتاثر از رواج سکولاریسم در اروپای قرن نوزدهم بسیاری از روشنفکران ایرانی این قرن بر این باور بودند که حداقل یکی از رمز وراز های ترقی و پیشرفت اروپاییان در کنار گذاردن مذهب از صحنه‌ی سیاسی جامعه و تقلیل آن به امر خصوصی و فردی است. آنان نهاد مذهب و روحانیون را عامل اصلی عقب ماندگی ایران می دانستند سکولارها تنها گروهی بودند که در مقایسه بین ایران و اروپا دست روی مذهب گذاشتند گروه دیگری از ایرانیان نیز در جستجوی علل عقب ماندگی ایران به سراغ مذهب رفتند.نتیجه ی تاریخی این تفکر ناسیونالیستی افراطی(شوونیستی) این بود که نژاد پاک و اصیل ایرانی هیچ مسئولیتی درقبال انحطاط و عقب ماندگی هولناک ایران نداشت.9
اسلاید 13: مقدمه*وجه به این نکته ضروری است آن هم که چطور شد استعمار به ایران آمد و توانست آن را به زیر مهمیز خود بکشداما هرگز ایرانیان به این فکر نیا فتادند که بروند انگلیس یا فرانسه را به استعمار خود درآورند؟چه شد که کشورهای غربی سر از ایران درآوردند ولی ایرانیان به عقلشان نرسید که راهی آن کشورها شوند؟پاسخ واقع بینانه تر آن است که ما توان به استمار درآوردن دیگران را نداشتیم. گرفتن فرانسه، انگلیس و بلژیک جای خود دارد، ما اگر در توانمون بود گرجستان، قفقاز، شیروان، داغستان، ایروان، هرات و ...را از دست نمی دادیم.آنچه جای بحث دارد این است که چرا استعمار توانست به آن درجه ازاقتدار و توانمندی برسد که از آن سر دنیا راه بیفتد و بیاید اینجا و ایران را غارت کند و عقب نگه دارد و ما متقابلا به آن درجه از ضعف رسیدیم که نتوانستیم جلویش را بگیریم.اما مسئله ی اصلی این است که اگر ما ضعیف و عقب مانده نبودیم استعمارگران نمیتوانستند برگردن ما سوار شوند.10
اسلاید 14: فصل اولاز کجا شروع کنیم؟اگر این اصل کلی را بپذیریم که عوامل عقب ماندگی ایران ازدرون خود جامعه ایران بر خواسته اند برای یافتن علل نیازمند مراجعه به خود جامعه هستیم. اما مشکل اینجاست که آثار مختلف از گذشته تصویر واحدی از گذشته و حال جامعه نمی‌دهند. بسیاری از آنها جنبه ی توصیفی و نقلی دارند و این گونه منابع تنها برای تحلیل گذشته می توانند مورد استفاده قرار گیرند،آنچه که برای شناخت عوامل سازنده ایران امروزی لازم است نظریه پردازی وسيعی در ایجاد مدل و ساختار ذهنی برای نشان دادن اینکه چرا و چگونه و از کجا به امروز رسیده ایم و علل عقب ماندگی ایران چگونه و از کجا فراهم شده است.منسجم ترین و متداول ترین مدل تحلیلی که تاکنون در ایران وجود داشته مارکیسم بوده است.این نظریه از اوایل قرن بیستم و به همراه نهضت مشروطه توسط انقلابیون ایرانی سوسیال دموکرات و بعدها بلشویک هاو طرفداران لنین که عمدتا آذری تبار و شمالی مهاجر به قفقاز بودند، وارد ایران شدند.11
اسلاید 15: فصل اولاما مدل مارکس در تبیین و تحلیل سیر کلی تحولات اجتماعی و عقب ماندگی ایران با مشکلات و نارساییهایی روبه روست . اشکال عمده ای که در نتیجه کاربرد مکانیکی مارکسیسم در تبیین و تحلیل و شناخت سیر تکاملی اجتماعی و تاریخی ایران بوجود میاید این است که بسیاری از سوالات اصلی این سیر یا اساسا بدون پاسخ می ماند یا این که حداکثر باپاسخی متزلزل وسطحی روبرو میشود. به جای استفاده از یک الگوی از پیش تعریف و تعیین شده که نتیجه اش بالاجبار و به گونه ای اجتناب ناپذیر شناخت و تبیین تحولات بر طبق آن خواهد بود. 12
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.