خودکشی

خودکشی

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم خودکشی

اسلاید 2: تعریف خودکشی خودكشي به معناي نابود كردن و از بين بردن خود، پديده اي است كه ساليان دراز از روابط عشيره اي و سنتي تا روابط پيچيده شهرهاي امروزي، گريبان بشر را گرفته و در فرازو نشيب تحولات اجتماعي قلب و روح خانواده ها و اجتماع را آزرده است. زندگي شهري، انبوهي جمعيت،عدم تجانس افراد با هم، احساس غربت و تنهايي ناشي از آن، كاهش محبت خانوادگي و رها شدن فرد به سرنوشت خود،هم چشميها، پيدا شدن آرزوهاي دور و دراز زندگي مادي، محروميت در عشق، فقر مادي و دهها عامل ديگر آنچنان ناراحتي هايي براي افراد فراهم آورده كه فرد تنها راه نجات خود را در نابودي خويشتن جستجو مي كند.

اسلاید 3: در فرا راه رشد و توسعه اقتصادي-اجتماعي،هرچه بر پيچيدگي روابط و مناسبات اجتماعي افزوده مي شود، فاصله طبقاتي از هم بيشتر مي گردد و سرخوردگيها فزوني مي يابد و در نهايت به افزايش تعداد خودكشي منجر مي شود. از هم گسيختگي پيوندهاي سنتي و همبستگيهاي اجتماعي و نيز بيگانه شدن با ارزشها و هنجارهاي جامعه خودي، موجب فزوني نرخ خودگشي در جامعه ها بويژه در جامعه هاي صنعتي گرديده است. رشد و گسترش آسيب هاي اجتماعي و رواني در جوامعي كه حالتي انتقالي را طي مي كنند امري گريز ناپذير است. شكي نيست كه جامعه ايران امروز در حال طي دوران گذار است. اين گذار كه آن را گذار ار مرحله سنت به مدرنيته مي نامند با مسائل و مشكلات خاص اجتماعي و فرهنگي توام است ( معاونت امور فرهنگي و پيشگيري سازمان بهزيستي كشور،1380). خودكشي يكي از اين آسيب هاي اجتماعي است(shafer & pfeffer,1999) و اگرچه مشكلي تراژيك در سلامت عمومي محسوب مي شود، بالقوه قابل پيشگيري است.

اسلاید 4: اصطلاح خودكشي اول بار ظاهرا در نيمه اول قرن 17 بكار رفته است. در اواخر قرن 19 مطالعه نوين خودكشي را اميل دوركيم در جامعه شناسي و زيگموند فرويد در روانشناسي شروع كرده اند. بر اساس گزارش هاي رسمي سازمان جهاني بهداشت در سال1996، هر ساله حداقل 500 هزار نفر در جهان از طريق خودكشي به زندگي خود پايان مي دهند. اين در حالي است كه براورد واقعي خودكشي هر ساله 2/1 ميليون نفر است(Roy,2000). همچنين تخمين زده مي شود كه تعداد موارد اقدام به خود كشي 8 تا10 برابر خودكشي هاي موفق است و احتمالا هيچ كشوري وجود ندارد كه آمارهاي داخلي قابل اعتمادي درباره تعداد موارد اقدام به خودكشي داشته باشد(مورون،1365). مقايسه بين المللي خودكشي از آن رو مشكل است كه در فرهنگ هاي مختلف معاني و تعاريف متعددي براي خودكشي وجود دارد و نحوه ثبت مرگ نيز بسيار متفاوت است.(Kolmos & Bach,1987)

اسلاید 5: تعريف خودكشي خودکشی از آسیب های مهم فردی و اجتماعی است که به طور متوسط در میان معتادان و بیماران روانی بیشتر است. فرد خودکش بر این باور است که در زندگی به اهداف و امیال خود  نرسیده است و زندگی مفهوم خود را از دست داده است ومرگ بهترازآن قلمداد می شود. قائمی( 1364) صص 113-112  خودکشی در لغت نامه ی دهخدا به معنای خود را به وسیله ای کشتن ، انتحار ، کار زیاد کردن ، کوشش بسیار آمده است. لغت نامه ی دهخدا (1347)ص 848 امیل دورکیم (1917-1858) دراثر معروف خود به نام  خودکشی  آن را پدیده ای اجتماعی به شمار آورده و چنین تعریف می کند : خودکشی عبارت است ازهرنوع مرگی که نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم کردار منفی یا مثبت خود قربانی است که می بایست چنان نتیجه ای به بار آورد . دورکیم (1997) ، ترجمه نادر سالارزاده اميري(1378)ص6

اسلاید 6: خودکشیهم چنین می توان به تعریف دشه اشاره کرد که می گوید : اقدامی معمولاً از روی آگاهی برای سر به نیست کردن خود به آن ترتیب که مرگ هدف یا وسیله باشد . ریئس دانا (1380)ص 17 آشیل دلماس نیز خودکشی را عبارت می داند از  عملی که به وسیله ی شخص برای معدوم ساختن خود انجام می دهد ، در حالی که اختیار مرگ  و زندگی در حیطه قدرت اوست و از لحاظ اخلاقی موظف به انجام این عمل نمی باشد . اسلامی نسب( 1371)ص 74-73 مین جر روانشناس ، میل به مرگ را نزد فرد خودکش آرامشی می داند که دراثر تنشهای جامعه - محدودیت های اجتماعی واخلاق ،که توانسته مانع ازرهاشدن انرژی پرخاشگری  و جنسی فرد شود ودر نهایت  فشار داخلی پدید می آورد - به آن دست پیدا کرده است. ریئس دانا (1380 )ص178

اسلاید 7: ژان باچلرژان باچلر در کتاب خودکشی خود در مورد خودکشی گریز کرایانه می نویسد که انسان با خودکشی کردن سعی می کند از روبرو شدن با شرایط غیر قابل تحمل زندگی فرار کند. به عبارت دیگر وی خودکشی را خروج از شرایط نامساعد ودشوار زندگی می داند. كاوه اميدي ملايري(1382)  پس در مجموع می توان نتیجه گرفت که خودکشی عملی است آگاهانه و کاملاً ارادی که فرد برای پایان دادن به زندگی خویش انجام می دهد. به معنی خودکشی دال بر همین عمل است که دفونتن اولین بار آن را به کار برد ؛ به اعتقاد ریمون آرون کردار مثبت مثل عمل فردی که برای خاتمه دادن به زندگی گلوله ای درشقیقه اش خالی می کند و کردارمنفی عمل فردی است که خانه درحال سوختن را ترک نمی کند . فردی که اقدام به خودکشی می کند از نتیجه عمل خود آگاهی دارد و این مهم ترین مسئله در تشریح و تبیین پدیده خودکشی است. برخی مانند ارسطو خودکشی  به منظور فداکاری ( دگرخواهانه )  را خودکشی محسوب نمی کنند ؛ ارسطو خودکشی را عملی برای معدوم ساختن فرد توسط خودش می داند که به منظور فداکاری نمی باشد ،یعنی فرد برای قربانی شدن به انتحار دست نمی زند . 

اسلاید 8: اما اسکیرول که دورکیم در کتاب خودکشی به نظر وی اشاره کرده نظری عکس نظریات یاد شده دارد ، اسکیرول معتقد است که  در خودکشی تمام خصوصیات  دیوانگی دیده می شود . او با استناد به این نظر نتیجه می گیرد که خودکشی عملی غیر ارادی است و نباید تحت پیگرد قانونی قرار بگیرد . دانامردیث لیزاردی در رساله ی دکترای خود معتقد است که اگرچه بسیاری از تحقیقات نشان دهندی این است که اکثر افرادی که اقدام به خودکشی می کنند ،ذهن بیمار دارند اما این نظریات را نمی توان به همه ی بیماران روانی تعمیم دادو معتقد بود که آنها در طول بیماری خود حتماً یک بار به خودکشی اقدام می کنند. انستیتو ملی بهداشت روانی امریکا خودکشی را تلاشی آگاهانه  برای خاتمه دادن به زندگی شخصی توسط خودش می باشد که ممکن است این تلاش به اقدام تلاشی فقط به شکل احساسی در فرد بماند .(انستیتو روانشناسی ایران ) ، آرون(2001) ،ترجمه باقر پرهام ( 1381) ص376 ، اسلامی نسب (1371 )ص73، نصرآبادی (1382 )ص4 ، دورکیم (1997) ، ترجمه نادر سالارزاده اميري(1378)ص22

اسلاید 9: انواع خودكشيدوركيم در مطالعه كلاسيك خود از ميزان خودكشي در فرانسه، انگلستان، دانمارك و.. آن را در چهار گروه متمايز تقسيم كرد و در هريك از اين انواع رابطه خاصي را بين فرد و جامعه بر اساس « همبستگي گروهي» ارايه داد:

اسلاید 10: خودكشي دگرخواهانه در خودكشي دگرخواهانه فرد وظيفه اخلاقي عميقي را در خود احساس مي كند و علاقمند مي شود تا خود را فداي ديگران كند. وقتي فردي به احساس همبستگي و انسجام قوي نسبت به يك گروه فوق العاده يكپارچه و متحد مقيد باشد. ارزشها و هنجارهاي گروه را از آن خود مي داند و بين منافع خود و گروه فرقي نمي گذارد. در چنين شرايطي فرد در آرزوي فدا كردن زندگي خود به خاطر هدفهاي گروه خواهد بود. به عنوان مثال، مي توان خلبانان از جان گذشته ژاپني در جنگ جهاني دوم را نام برد. و يا جاسوسي كه دستگير شده، قبل از آنكه حرفي بزند و اسراري را فاش كند، كپسول سمي را مي بلعد، يا موردي كه در برخي جوامع، سالمندان خود را تسليم مرگ مي كنند يا دست به خودكشي مي زنند، به خاطر آنكه بار بي فايده اي بر دوش ديگر اعضاي خانواده خود نباشند و فكر مي كنند كه بدين ترتيب زندگيشان را آبرومندانه به پايان مي رسانند يا مثل رسم ساتی هندوان یا خودکشی مردان درآستانه سالمندی وافراد بیماردرقبایل فیجی ومانگا . خودکشی خوخواهانه عموماً متلعق به دنیای جدید و با رشد تکنولوژی وفرد گرایی ارتباط دارد .

اسلاید 11: در این گونه جوامع میزان کنترل و فشار گروهی به شدت بالا ، تعلق گروهی بسیار عمیق و همانند سازی با گروه بسیار شدید است تا حدی که موجودیت فردی مستقل از موجودیت گروهی نامفهوم قلمداد می شود وکه درمجموع می توان گفت که دراین گونه جوامع ،تقسیم کار محدود ، احساس همبستگی بالا و پیوند  و احساس  یگانگی به علت همانندی شرکت درآداب و رسوم مشترک می باشد و قابل تقسیم به سه دسته ی اجباری ،اختیاری و هوشمندانه است . در نوع اجباری خودکشی به عنوان یک وظیفه ی اجتماعی محسوب می شود ؛خودکشی دگرگرایانه ی اختیاری به گونه ای اطلاق می شود که فرد داوطلبانه به استقبال مرگ می رود اما در نوع سوم کناره گیری فرد از خود و چشم پوشی از دنیا به دلیل تمجید وستایش فرهنگ جامعه از این عمل است. محسنی تبریزی،(1373 )ص 134