درس هفتم دین و زندگی دوازدهم - بازگشت

صفحه 1:


صفحه 2:
e :خدائ ستعال به ‎P1919 pao‏ فرمود ای داودا اگر روی گردانان از من می دانستند که چگونه انتظار آنها را می کشم و شوق بازكشتشان را دارم. بدون شک از شوق آمدن به سوی من جانر می دادند وبندیند وجودشان از معبّت من از هم می کسست. تصمیم های جدید هعواره برای تکمیل پیما نن های قبلی و پیمودن ادامه راد نيست. بلكه كاد براى بازگشت از مسیریر است که چندیر به غلط پیموده شده و آثار زیانباری برجای گذاشته است. این گونه تصمیم ها توب نام دارد. در این درس مب خواهیم بدانیم حقیقت توبه چیست؟ و بازگشت حقیقی جه ویژگی هايى دارد؟ 

صفحه 3:
۳ و عبد یا آزاد؟ صدای ساز و آواز بلند بود. هرکس که از نزدیک تن خانه با شکوه می گذشت. می توانست حدس بزند که در درون خانه چه خبر است! بساما عیش و می گساری پهن بود و جام شراب پیاپی نوشیده می شد. زنی که در تن خانه خدمت می کرد. بیرون آمد تا زباله ها را در کناری بریزد. در همین لحضه مردی که آثار عبادت از چهر هاش نمایان بود. از آنجا می گذشت. از ‎Uf‏ زنر پرسید, صاحب این خانه بنده است یا آزاد؟ زن گفت: آزاد. صاحب چنین خان هاعر که بنده نیست! تن مرد گفت: معلوم است که آزاد است. اگر بنده می بود. بندگی می كرد و حرمت صاحب خود رانگه می داشت و این بساما را پمن نمی کرد. 

صفحه 4:
» 4 رد و بدل شدن این سخنان موجب شد كه خدمتكار مدت بيشترى در بيرون خانه مكث کند. هنگامی که برگشت. اربابش پرسید: چرا معصلل کردی؟ خدمتکار ماجرا را تعریف کرد و گفت که. مردی با چنین وضع و شمایلی می گذشت و چنان پرسشی کرد و من چنین پاسخی دادم. شنیدن ماجرا. صاحیخانه را چند لحظه در اندیشه فرو برد. جمله اگر بنده می بود. بندگی می کردو حرمت صاحب خود را نگه می داشت چون تیری بر قلبش نشست و او را تکان داد. یکباره از جا برخاست و به خود مهلت پوشیدن کفش را نداد. با پای برهنه به دنبال گوینده سخن که امام موسی کاظم بود. در حضور امام توبه کرد و تا زنده بود به پیمان خویش وفادار ماند. بُشر بن حارث که تا تن روز در زمره اشراف زادگان و عیْلشان قرار داشت, در س لک مردان پرهیزکار و خداپرست درآمد. 

صفحه 5:
۰ » انقلاب علیه خود در میان مخلوقات. انسان موجودی است که علاوه بر ایستادگی در برابر موانع بیرونی. می تواند در برابر موانع درونی نیز ایستادگی کرده و حتی علیه خود انقلاب کند؛ بدینا معنا که هم می تواند با پیروی از عقل. علیه تعمایلات نایسند خود قیام کند و هم می تواند با پیروی از نفس ‎ay Lol‏ و ‎plail‏ گناه. از فرمان های خداوند سرییچی کرده و به الي لمهم مهمه مهمه ههه ههه ههه ههه ههه مهمه ههه جه به آنجه در سالهاى قبل دريارة «نفساماره) و «نفس لوّامه و «خود دانی»و «خود عالی» خود ستم روا دارد. آموختدايد, به سؤالهاى زير باسخ دهيد : ال مقصود از انقلاب عليه خود جيست؟ كدام خود. عليه ديكرى انقلاب مى كند؟ ۲ اتقلاب علیه خود در چه صورتی پسندیده و در چه صورتی ناپسند است؟ | 

صفحه 6:
۰ » انقلاب علیه خود در میان مخلوقات. انسان موجودی است که علاوه بر ایستادگی در برابر موانع بیرونی. می تواند در برابر موانع درونی نیز ایستادگی کرده و حتی علیه خود انقلاب کند؛ بدینا معنا که هم می تواند با پیروی از عقل. علیه تعمایلات نایسند خود قیام کند و هم می تواند با پیروی از نفس ‎ay Lol‏ و ‎plail‏ گناه. از فرمان های خداوند سرییچی کرده و به الي لمهم مهمه مهمه ههه ههه ههه ههه ههه مهمه ههه جه به آنجه در سالهاى قبل دريارة «نفساماره) و «نفس لوّامه و «خود دانی»و «خود عالی» خود ستم روا دارد. آموختدايد, به سؤالهاى زير باسخ دهيد : ال مقصود از انقلاب عليه خود جيست؟ كدام خود. عليه ديكرى انقلاب مى كند؟ ۲ اتقلاب علیه خود در چه صورتی پسندیده و در چه صورتی ناپسند است؟ | 

صفحه 7:
۰ حقیقت تویه توبه در لفت به معنای بازگشت است و در مورد بندگان, به معنای بازگشت از گناه به سوی خداوند و قرار گرفتن در دامن عفو و غفران اوست. این حالت وقتی رخ می دهد که انسان از گناه پشیمان شده و قصد انجام آن را نداشته باشد. با بازگشت بنددٌ گناهکار. خداوند نیز به سوی او باز هر گردد و درهای رحمتش را به رویش می گشاید و آرامش را به قلب او باز می گرداند. همین که انسان بعد از انجام گناه. در دل احساس پشیمانی کند و زبان حالش اين باشد: (( بد شد؛ کاش این کار را نمی کردم. چرا به فرمان خدا بی توجهی نکردم؟) توبه انجام شده و گناه بخشیده می شود. امام باقر 732 می فرماید: (زبرای توبه کردن پشیمانی کافی است)) چنین انسانی واقعاً در دل ((استظقرالله)) را گفته است. گرچه آن را بر زبانر جاری نکرده باشد. امااگر بر عکس باشد. یعنی با زبان ((استظفرالله) بکوید اما در قلبش پشیمان نباشد چنین کسی توبه نکرده است. 

صفحه 8:
% ۰ تویه و پاکی گناه. آلودگی است و توبه. پاک شدن از آلودگی هاست. توبه گناهان را از قلب خارج می کند و آن راشست وشو می دهد. به همین جهت این عمل را ( پیرایش ) پا (( تخلیه)) نیز می گویند. رسول خدا بر م فرماید: التانت كن ‎eel‏ هد کار ‎eu Caan aS‏ مانند کسی است که هیج گناهی نکرده است 

صفحه 9:
/ امیر رمومنان ‎tele‏ ۳ م فرماید: تویه و پاکی 

صفحه 10:
در اینجا باید به چند نکته توجه کرد: ۱ - یا توبه همه گناهان حتی شرک هم آمرزیده می شود. خداوند به پیامبرش پیام می دهد که: و لیا عبایی اذین آسرفوا علی آنشیبهم بگو ای بندگان من که زیاده به خود ستم روا داشته‌اید. از رحمت الهی نا امید نباشید. خداوند همة گناهان را می‌بخشد, جرا که او آمرزندة مهربان است. 

صفحه 11:
e ‏تویه نه تنها گناه را پاک می کند. بلکه اگر ایمان و عمل صالع نیز به دنبال‎ -۲ ‏تن بیاید. گناهان را به حسنات تبدیل می کند. خداوند می فرماید: ((کسی که‎ ‏باز گردد و ایمان آورد و عمل صالح انجام دهد. خداوند گناهان آنان را به‎ حسنات تبدیل می کند زیرا خداوند آمرزنده و مهریان است.) ۳- توبه در جوانی آسان تر است و خداوند توبه جوانان را بسیار حوست دارد. پیامبر اکرم می فرماید: (۱ کسی نزد من محبوب تر از جوان توبه کار نيست.)) عا- در توبه سميشه باز است. اما توفيق توبه همواره میسر نيست. بايد لحظه هایر توفیق را شکار کرد و خود را در دامن مهر خداوند انداخت. 

صفحه 12:
3 3 - تکرار توبه. اگر واقعی باشد. نه تنها به معنی دور شدن از خداوند نیست. بلکه موجب محیوب شدن انسان نزد خداوند و جلب رعمت او می شود. خداوند می فرماید: ول بجد این ‎ods‏ الْمطهرينَ' ‏بنابراين. اكر كسيى كناهى مرتكلب شد و توبه کرد. ‎ ‎al ‏ا توبه اش را شکست و دوباره مرتکب گناه شد.هیج مانعی ندارد که باز هم ‎ ‏تویه کند و از خداوند عذرخواهی نماید: چراکه خداوند کسی را که 96 ازگناه ‎ 

صفحه 13:
2 ’~ حيله هاى شيطان شيطان. براى دور كردن انسان از توبه. تلاش فراوان هئ كند و با حيله و فريب مانع توبه ل % انسان هامی شود. از جمله اينكه: ۰ ۱- ابتدا انسان را با اين وعده که ((گناه کن و بعد توبه کن!) به سوی گناه می کشاند و وقتی که اوآلوده شد. از رحمت الهی مأیوسش می سازد و می گوید: («تب که از سر گذشت چه یک وجب. چه صدوجب.) در این حالت. انسان با خود می گوید که کار از کارگذشته و پرونده عملم نزد خداوند تن قدرسیاه است که دیگر توبه ام پذیرفته نیست. درحالی که ان شود. حتماً خداوند تویه آدمی. هرقدر هم که بد باشد. اگر واقعاً توبه کند ونادم و ی اش را می پذیرد. 1 : ee 0 nee ‏فیض کرامت مَیر که خلق کریم کته ببخشد و بر عاشقان ببخشاید‎ مقیم حلقةٌ ذکر است دل: بدان اميد که حلقه‌ای ز سر اف بر شاد 

صفحه 14:
» e حیله هایر شیصان ۲- انسان را به ((تسویف) می کشاند. ((تسویف) از ريشه ع ((شوف) و ‎ay‏ معنای امروز و فردا کردن وکار امروز را به فردا انداختن است. به عبارت دیگر. فرد گنهکار دانماً به خود می گوید: (( به زودی توبه می کنم.) و این گفته را تن قدر تکرار می کند. تا اينكه ديكر ميل به توبه در او خاموش می شود. این حیله شیصان. بیشتر برای گمراه کردن جوانان به کار می رود. به او هى كويد تو هنوز جوانى و فرصت توبه داری. بالاخره در آینده می توانی توبه كنى. al ا اين یک دام است و سبب عادت جوان به گناه می شود. به ملوری که ممکن است ترک كناد براي سخت كردد. درست است كه هر وقت بركرديم خدا قبولمان مى كند. اها اكر ار ا ل 1 

صفحه 15:
حیله هایر شیصان س- روش دیگر شیمان برای کشاندن انسان به شقاوت این است که او را گام به گام و آهسته به سمت گناه می کشاند تا در این فرایند تدریجی, متوجه زشتی گناه و قبع آنر نشود و اقدام به توبه نکند. برای مثال. شیسان از همان ابتداء انسان را به رابطة نامشروع با جنس مخالف دعوت نعی کند. بلکه در گام اول سخن از یک دوستی ساده ‎ay‏ ‏ميان هئ آورد. دوستئ ائ كه فقما در حد صحبت و درد دل كردن است. اما در كام هاى بعدى و به صورت تدريجى جنان اين دوستى را ييش هئ برد كه فرد خود را غرق در فساد و آلودگی می بیند. 

صفحه 16:
0 e ‏مراحل تکمیلی توبه‎ یمانی و تصمیم بر ترک گناه است. همان ملورکه گفته شد. حقیقت توبه همان حالت اما این پشیمانی و تصمیم آثار و نتایجی دارد که در زندگی شخص توبه کننده خود را نشان می دهد: از جمله: ۱- عدم تکرار گناه: توبه کننده تلاش می کند دیگر به سراغ گناهی که از آن پشیمان شده است نرود. زیرا انجام تن مساوی با شکستن توبه است که در آن صورت باز هم باید توبه کند. به عبارت دیگر. اگر توبه کننده حقیقتاً توبه کرده باشد. گرچه ممکن است به آن گناه علاقه ایر هم داشته باشد. سعی خواهد کرد در عمل از آن دوری نماید. 

صفحه 17:
مراحل تکمیلی تویه ۲- جبرانن حقوقر الهی و حقوقر مردم: توبه کننده تلاش می کند حقوقی را که با گناه خود ضایع کرده است جبران نماید. دسته ای از لین حقوق. مربوما به خداوند است. مهم ترىرن حق خداوند نیز. حق اطاعت و بندگی اوست. توبه کننده باعید بکوشد کوتاهی هار خود در پهرشگاه خداوند را جیران کند؛ برای مثال. نمازها یا روزه های از دست داده را به تدریج قضا نماید و عبادت هاءر ترک شده را به جاآورد.البته خداوند نسبت به بندگان خود مهربان است و اگر ببیند که شخص توبه کار تلاش خود را کرده ونتوانسته همه عر گناهان را جبران کند. بقيه ى موارد را خود چبران نموده و او را عفو می کند.دسته ای دیگر. حقوق مردم است. 

صفحه 18:
‎a‏ و مراحل تکمیلی تویه ‏توبه کننده باید بکوشد اگر ستمی بر مردم کرده است تن را جبران نماید و حقوق مادی یا ‎ ‏معنوی آنها را در حد توان ادا کند و رضایت صاحبان حقر را به دست آورد و اگر به آنانا ‎ ‏دسترسی ندارد. به نیابت آنان صدقه دهد و برایشان دعای خیر و مللب آمرزش نماید. توجه کنیم که حقوقا معنوی انسان ها بسیار مهم تر از حقوقق مادی آنان است. اگر با ‏دروغ. غییت و تهمت تبروی انسانی ‎ ‏شده. اگر قلب پدر یا مادری بر اثر بی حرمتی فرزندی شکسته شده. اگر با توزیع کتاب یا راه انداختن یک شبکه اجتماعی گمراه کننده در قضار مجازی. قساد و تباهی در جامعه گسترش يافته. اگر رفتار ناپسند برخی افراد سبب بدبینی دیگران به دین شده, در واقع حقوق معنوی افراد ضاعبع شده است و باید فرد ‏توبه کننده با تمام وجود به جبران حقوق از دست رفته بپردازد. ‎ ‎ 

صفحه 19:
» 4 توبة اجتماعی آنچه تاکنون گفته شد مربوما به توبه عر فردی بود؛ اما جامعه هم اگر در برخی از ابعاد از مسیر توحید و اطاعت از خداوند خارج شد. نیازمند بازگشت به مسیر توحید و اصلاح. یعنی نیازمند ((توبه اجتصاعی)) است. انحراف های اجتماعی باید در همان مراحل ابتدایی خود اصلاح شوند تا گسترش نیابند و ماندگار نشوند. ریاخواری. رشوه گرفتنن. بی توجهی به عفاف و پاکدامنی. فللم کردن و ظطلم پذیری و اطاعت از غیر خدا از جمله این بیماری ها و انحراف هاست. مهم ترین راد اصلاح و معالجه جامعه از لین بیماری ها انجام دادن وظیفه امر به مسروف و نهی از منکر است. اگر مردم در انجام اعین وفلئ غه كوتاهى کنند. گناهان اجتماعی. قوی تر و محکم تر می شوند و درتمام سطلوح جامعه نفوذ می کنند. در واقع اگر مردم در برابر این گناهان حساسیت ان دهند و در برابرتن بایرستند و بکوشند که جامعه را به وضع صلاح و درستی باز گردانند. ‎ay‏ آسانی می توانند مانع گسترش گناهان شوند. 

صفحه 20:
توبة اجتماعی اما اگر مردم کوتاهی کنند و اقدامات دلسوزان جامعه به جایی نرسد و به تدریع انحرافد از حقّر ريشه بدواند. اصلاح تن مشکل می شود و نیاز به تلاش هایر بزرگ و فعالیت های اساسی و زیرینایی پیدا می شود تا آنجا که ممکن است نیراز باشد انسان های بزرگی جان و مال خود را تقدیم کنند تا جامعه را از تباهی برهانند و مانع خاموشی کامل نور هدایت شوند. 

صفحه 21:
تا چه زمانی براى توبه كردن مهلت دا سراسر ععر طرف زمان توبه است ‎.١‏ اها بمترين زمان براى توبم. دوره اى است كه امكان توبه بيشتر و انجام كن آسان تر و جبران كذشته راحت تر است. بر اوبن اساس. بائيد به اين نكته توجه كنيم: دن جوانى دوره انعطاف پذیری. تحوّل و دگرگونی و دوره پیری دوره یر کم شدن انعطاف و تثبیت خوی ها و خصلت هاست. اگر در دوره عر جولنی خصلت هایی در انسان پدید آمد و ماندگار شد 2/15 کردن آنها در پیری بسیار سخت و ملاقت فرسا خواهد بود. صفات نایسندی كه در ها يديد هئ آیاند. شبیه ريشه های نهالی هستند که در ابتدا نفوذ کمی در خاک دارد اما هر قدر زمان می گذرد. نفوذ تن بیشتر می شود و قوی تر می گردد تا جایی که کندن آن درخت بسیار سخت می شود. 

صفحه 22:
» 4 قرانت 4 ۳ 1 سوره احزاب؛آیات ‎THY TY‏ ‎a‏ يا نسأء ءَ الب ‎ud‏ کاحدٍ من النساء * إن انَقَِيشسَرج) 5 ال فى قلبه ! مر و ‎ols‏ قول معرو قا . و قَن فى نیگن و لا تبجن تج عَم الجملةٍ الاولی ب و آقن الضّلاة و ع الرّکاقه ‎GI‏ یذ الله يذهب ‎Re‏ و آطِعن ‎alll‏ و رَسولهو الرّجِسَ | wy ‏و‎ 

صفحه 23:
2 4. سوره احزاب؛ آیات ۳۲ تا ۳۶ 

صفحه 24:
ابا سس ابا 4 2 سوره احزاب؛ آیات ۳۲ تا ۳۶ ‎Laws poly Ul wer sl x‏ مانند هیچ یک از يي زنان(دیگر) نیستید, البته اگر تقوی پيشه سازيد بس به ناز (و به گونخی هوس انگیز) سخن نگویید, تا لن ده در دلش 

صفحه 25:
a 4 2 5 5 سوره احزاب؛ آیات ۲۲ تا ۳۶ % و انچه را که از ایات خدا و سخنان 0 (حکمت آمیز) در خانه های شما ده می شود ياد كنيد. در حقیقت, خدا همواره دقیق و آگاه است. به يقين مردان و زنان مسلمان, و مردان و زنان با ایمان, و مردان وزنان مطيع پروردگار. و مردان و زاجم راستگو, و | مردان و زنان شکیبا, و سردان و زنان 

صفحه 26:
9 | | Nit) ‏م ل‎ ۳۶ ‏سوره احزاب؛ آآيات 81 قا‎ 4 4 ‏و هیچ مرد و زن مومنی را سزاوار نیست‎ 3 ©, be ‏فرمان دهند, در امور خود, خود را‎ ‏اختیار بدانند, و هر کس خدا و فرستاده‎ ‏اش را نافرمانی کند, قطعا دچار گمراهي‎ ‏آشکاری گردیده است.‎