درس ۹ دین و زندگی دوازدهم – پایه ای استوار

درس ۹ دین و زندگی دوازدهم – پایه ای استوار

اسلاید 1: از جمله برنامه های یک انسان مسلمان، مشارکت و تلاش او در ایجاد جامعه ای براساس معیارهای اسلامی است. از این رو، لازم است ابتدا معیارهای یک تمدن اسلامی را که قرآن کریم و پیشوایان به ما معرفی کرده اند، بشناسیم و برای تحقق هرچه بهتر آنها در جامعه، برنامه ریزی و تلاش کنیم.اکنون، در این درس می خواهیم به این سؤال پاسخ دهیم که:معیارهای تمدن اسلامی کدام اند و ما باید برای تحقق چه نوع جامعه ای تلاش کنیم؟گذر از عصر جاهلیت به عصر اسلام نیازمند تغییر در نگرش انسان ها و تحولى بنیادین در شیوه زندگى فردى و اجتماعى مردم بود. رسول خدا این رسالت بزرگ را از شهر مكه آغاز کرد و سپس با هجرت به مدینه و با كمک یاران خود پایه هاى یک جامعه دینی را بنا نهاد و حرکت به سوی تمدن اسلامیرا آغاز کرد. مطالعه قرآن کریم و سیره و روش آن بزرگوار، ما را به برخی از معیارهای تمدن موردنظراسلام می رساند. در اینجا برخی از این معیارها و میزان توجه به آنها را بعد از پیامبر اکرم و درتمدنی که به نام اسلام باقی مانده بررسی می نما ییم.

اسلاید 2: معیارهای تمدن اسلامی1- رسول اکرم از همان ابتدای دعوت مردم را به یکتاپرستی دعوت کرد و فرمود: اى مردم بگو یید «معبودى جز اللّه نیست » تا رستگار شوید. ٢- رسول خدا در کنار دعوت به توحید، افق نگاه انسان ها را از محدوده زندگی دنیایی فراتر برد و آنان را با زندگی در آخرت آشنا کرد.٣- رسول خدا به رسالت برانگیخته شده بود تا جامعه ای بنا نهد که در آن جامعه، به جای حکومت ستمگران و طاغوتیان، ولایت الهی حاکمیت داشته باشد و نظام اجتماعی بر پایه قوانین و دستورات الهی استوار گردد.

اسلاید 3:

اسلاید 4: این معیار، یکی از دلایل تشکیل حکومت اسلامی است که در سال گذشته، توضیح داده شد.همچنین گزارشی از خلفای بنی امیه و بنی عباس ارائه و مشخص شد که آنان از دایره ولایت الهی خارج شدند و آنان نه براساس دستورات الهی، بلکه براساس امیال خود حکومت می کردند.یکی از مهم ترین اهداف پیامبر اکرم برپایی جامعه اى عدالت محور بود به طوری كه در آن مظلوم بتواند به آسانى حق خود را از ظالم بستاند و امكان رشد براى همه انسان ها فراهم باشد، نه اینكه نعمت ها و ثروت هاى زمین در انحصار گروهى محدود باشد. پیامبر از هر فرصتى براى رفع تبعیض هاى طبقاتىِ حاكم بر نظام جاهلى و برقرارى فرهنگ برابرى و مساوات در جامعه، كمال استفاده را مى نمود و از هیچ تلاشى در اىن راه فروگذار نمى كرد.به طور مثال، به مردم می فرمود: «برترین جهاد، سخن حقی است که انسان در مقابل سلطانی ستمگر بر زبان آورد. »قرآن کریم، در آنجا که اوصاف نمازگزاران را بیان می کند، یکی از ویژگی های آنها را این گونه ذکرمی کند که آنان در مال خود برای محرومان و فقیران نیز حق معینی قرار داده اند و آنجا که می خواهد تکذیب کنندگان دین را معرفی کند، از کسانی یاد می کند که یتیمان را از خود می رانند و دیگران را به اطعام مساکین تشویق نمی نمایند. رفتار پیامبر اکرم و بیانات قرآن کریم فضایی به وجود آورد که در آن، فاصله طبقاتی و فقر و بی توجهی به محرومان زشت شمرده می شد و مساوات و قسط، ارزشی والا تلقی می گردید.

اسلاید 5:

اسلاید 6: وضعیت این معیار در دورۀ تمدن اسلامیبا توجه به پیام های مکرّر قرآن کریم و سیره و روش رسول خدا ، تا مدتی پس از ایشان توجهی به این معیار وجود داشت؛ مثلا در هنگام مواجهه سپاه مسلمانان با سپاه ساسانیان، گفت وگویی میان رستم فرخ زاد، فرمانده سپاه یزدگرد سوم با فرمانده سپاه مسلمانان رخ داد که می تواند نشان دهنده توجه به این معیار باشد:رستم فرخ زاد، که مردی جهان دیده و با تجربه بود، وقتی با سپاه مسلمانان برخورد کرد، شب هنگام، سوار بر اسب، روی تپه ای رفت و به ارزیابی آن لشکر پرداخت. با وجود اینکه لشکر مسلمانان را از نظر عده و تجهیزات اندک دید، اما دچار اضطراب عجیبی شد. از تپه فرود آمد و پیکی سوی زَهرة بن عبداللّه فرمانده لشکر مسلمانان فرستاد و وی را به مذاکره دعوت کرد. فرمانده آمد و سخنانی میانشان رد و بدل شد.رستم به زَهره گفت: درباره دین خود سخن بگو.زَهره پاسخ داد: پایه آن دو چیز است: گواهی به یگانگی خدا و رسالت محمد .رستم گفت: اینکه عیبی ندارد؛ خوب است، دیگر چه؟زَهره ادامه داد: آزاد ساختن بندگان خدا از بندگی انسان ها به سوی بندگی خداوند. رستم گفت: این هم خوب است، دیگر چه چیزی؟زَهره گفت: مردم همه از یک پدر و یک مادر زاده شده اند و همه برادر و خواهر یکدیگرند.رستم گفت: این نیز خیلی خوب است. اگر ما اینها را بپذیریم شما باز خواهید گشت؟پاسخ داد: آری، قسم به خدا به سرزمین های شما دیگر قدم نخواهیم گذاشت، مگر برای تجارت.