دهم - جلسه اول

صفحه 1:


صفحه 2:
۰ «هو الّذی خَلَقَ الكموات و الارض فی سّة أيام» آیه۴. سور دید 6 ۰0 او کسی است که آسمان‌ها وزمین را در شش روز آفريدٌ ۰-۰ شاید شما هم یکی از شیفتگان آسمان پرستارةٌ شبانگاهی باشید؛ سقفی زیبا و آکنده از اسرار و پرسش‌های بی‌شماری که از گذشته تاکنون ذهن کنجکاو انسان‌های هوشمند را مج ‎aaa) alts ge‏ كرا ستلركان رفوي نورى كد ‎stig‏ ‏پیوسته با ما سخن می گویند و پیام آگاه‌باش می‌فرستند؛ پیامی که از گذشته‌های دور روایت می کند؛ از اينکه جهان هستی چگونه پدید آمده است؟ چه فرایندی و چگونه به وجود آمده‌اند؟ پرسش‌هایی که یافتن پاسخ آنها بسیار دشوار است. زمین در برابر عظمت آفرینش همانند آزمایشگاه بسیار کوچکی است که دانشمندان با آزمایش‌های گوناگون در آن» در تلاش برای یافتن پاسخ اي تور با مادمدز این زاستا سبهم بسزانی ذاشتهاند: 

صفحه 3:
# شواهدتاریخی که از سنگ نبشته‌ها آنسان همواره با پرسش‌هایی از این دست ‎DPS‏ ونقاشی‌هایدیورغارهابه‌دست آمده است نشان مىدهد كهانسان اوليهبا نكا به آسمان ومشاهدة ستاركان در است براى اين يرسشهاء پاسخ‌هایی قانع کننده بيابد. ياسخ به نخستين يرسش بى فهم نظام وقانونمندى در آسمان [ بزرك وبنيادى اسع إر قلمرو علم تجربى نمى كنج و آدمى تنها با مراجعه به جارجوب اعتقادى و 538 : 5 بينش خويش [دريرتو أموزههاى اله ىأمىتواند به ياسخى جامع دست يابد. اما پس از عبور از ‎fe Dorks sh!‏ براى يافتن باسخ پرسش‌های دوم و سوم انجام داده است. این تلاش‌ها سبب شد تا دانش ما دربارجهان مادی آقرایشیابد. آمروزه ما دريارة کیهان و منشآن اطلاعانی دارم كه نياكانمان حتى نمىتوانستند أنها را تصور كننده براى نمونه ما به فضا مى رويم؛ با عنصرهاى موجود در نقاط كوناكون كيهان آشنا شدهايم؛ دربى يافتن زندكى در ديكر سياردها هستيم ومسافرت به مريخ را طراحى مى كنيم. آشكار است كه با كذشت زمان؛ انسان به ييشرفتهايى دست خواهد يافت كه امروز در ذهن ما نمی گنجد. 

صفحه 4:
‎SS For a‏ ا ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 5:
‎ail‏ ها ذرآتی هستند بدون بار الکتریکی که از ذرات زیر اتمی(الکترون - پروتون و نوترون ساخته شده اند.پروتون و نوترون در هسته اتم و الکترون در اطراف هسته در حال چرخش ‎| ‎۱ ‎i ‎| ‎| ‏است‎ ‎| ‎} ‏.است ‏الکترون دارای بار منفی و پروتون دارای بار مثبت چون تعداد د الکترون و پروتون برایر است اتم .بار الكة ‎aus 5‏ بار الكتريكى حم الکترون | 46 )- ۰۰۵ ۱ پروتون | ۱۴ + ۳ 0 نوترون ‎in|‏ ۱۱۰۸۷ ‎ ‎ ‏ار ‎us. |‏ ها ذراتی دارای بار الکتریکی هستند | یون های تک اتمی از اتمی ساخته شده است که تعداد الکترون و پروتون آن برابر ‎HI ‎ ‏| تم ها با ازدست دادن با گرفتن الکترون به | یون هایی با بار مثبت (کاتیون) یا منفی ‏| (انیون) تبدیل می شود. ‏۱ در یون ها تعداد الکترون و پروتون دیگر ‎“eam oi 2‏ ‎ ‎٠١‏ الكترون ماره 4 يروتون بك الكترون كرفته ال ار مق درد ؟ بر شیت ‏لکترون درد !پوت ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 6:
— 7 7 AT ‏اتم ها را با تماد های‎ | ‏شیمیایی نشان می دهند‎ ‏هو انم دارای یک تما‎ ۳ ‏شیمیایی 5 یا دو حرفی‎ ۱ 1 ساده ترین مواد الل مولکول 9 لكو يك يا جد 

صفحه 7:
تمرین: عنصر ,ترکیب يا مخلوط بودن هر شکل را تعیین نصا ‎sl‏ انيه توفي ‎Tassie‏ (Sen ‏الم‎ | 

صفحه 8:
5 ‏رو‎ acl dl ‏کی ور افق دالكتمتناة براى شناخت 4225 همحنا. أذامه ذا د تمونهاء‎ 4 ysis ke, is 3 ‏تلاش دانشمندان برای شناخت كييّاق همجنان ادامه دارد. نمونهاى از آن» سفر طولانی و‎ ۳ در سال(۲۹۷۲ ۱ تاریختی 5و فضاپیما به نام‌های وویجر [ است. این شناخت بیشتر سامانه خورشید]است نم 0 رد کیلومتر)؛ آخرین تصویری له وویجر | یش از خروج آیا می‌دانید دوف با گذراز کنار سیاره‌های(مشترووزحل [ورانوس) رنب اسنام ‎ysl‏ کی ان ‎act‏ [فیزیکی و شیمیایی آنها را[تهیه کنند و بفرستند.این یوج ۳ جذاب شیمی است و به مطالعة «نوع عنصرهاى سازنك» تلاقیب‌های شیمیایی در تمس آنها و( ر کیب درصد اين موآ6 باشد. ای ل و 7 

صفحه 9:
مولكول هابى مىبردازد كه در ۱ تقاماى بين متايه باون علصرها حكونه يديد آمدند؟ موشود اغشربسينازها...بكى أريرسشرهلى مبمى كه شم دانها دربىياقتن بامخ أن هستند ‎Pe ER‏ ‎«af 2 Sa) Ups ops ales‏ حب : (تصرقاسك. جالب ‎aly al‏ سا كيان ‎a pa ly Losi Wl ole‏ ‎Sti‏ رادر مكانهابى بسيار ‎go MESS tary! pa chap Sap‏ كنلا رای نموه با بررسى نوع ومقدار عتصرهاى زد پرخی ‏ليه جارس بيازدهاى سمالة ريت ملس أزبا ممصرهاى ‎PAE‏ ب درك پر ار جك(ى تشكيل عصرها دسم بافن. ‎ 

صفحه 10:
| خود راییازمایید ۰ ص 3 شکل زیر عد ای سازتدة دو سیا هرسشن هاى مطرح خنده پاسخ حدهیی: 1 نام و نماد شیمیایی عناصر داده شده حفظ شود. 2 درصد تمام عناصر ون زمین کمتر از ۶۵50 است اما هیدروژن در مشتری نزدیک به 9۵100 است 3-در زمین فقط اکسیژن گاز است اما در مشتری فقط زمين درصد فراوانی 0 ‎we‏ درصد فراوانی سحابی بومرنگ» سردترین مکان شناخته شده مر جهان: هستی با ی کلسیم . دمای ۲۷۲۳۵- است که حدود 2۱ الومينيم ‏ ۵۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله ۱ دارد و در صورت فلکی ستتاروس آ) فراوان‌ترین عنصر در هر سیاره. کدام است؟ درزمین: آهن در مشتری: هیدروژن (قنطورس)! واقع شده است. ب) عتصرهای مشترک در دو سیاره را نام بیرید. اکسپژن و گوگرد 

صفحه 11:
زا ب) در كدام سياره» عنصر فلزی وجود ندارد؟ در مشتری ت) پیش‌بینی کنید سيارة مشترى بيشتر از جنس[ گاز] ست یا سنگ؟ چرا؟ جون ‎tii‏ عناص رسازتدم ‎Seat‏ مر ث) ايا يهجز عنصرهاى نشان داده شده در شکل, عنصرهاى ديكرى در زمين يافت مى شود؟ أجند نمونه نام بیرید.بله - ( سدیم - کلر - نیتروژن - کرین و.......) - Centaurus 

صفحه 12:
SS Ib In ta A ea ‏در حالی که‎ Gosling ng a lg cisco 8 alee Eas ty عنصرهای ‎se ele acess men‏ مى دهز له عنصرها 4 صورت ناهمكون در جهان هستی توزيع شددان. اين بافتدها باعث شد تا دانشمندانبتوانند جِكونكَى بيدايش عنصرها راتوضيح دهند بدطورى كه إرخى ازآنها بر اين باور]د ‎CRT AS‏ انفجارى مهیب (مهبانگ) همراهبده که طی آن الرژی عظیمی آزا شد) است. درآن شرايط پس از دید آمدن دره‌های یرنم) اند رون پرونون و نوترور) عنصرهای هیدروزع [هلیم يابهء عرصه جها جهان گذاشتند. 

صفحه 13:
‎A eet‏ ار به عرصه جهان ند ‎ean‏ رم و هش دما ای هیدروژن و هلیم نید ده ‏)سوت ی ی مجموعه‌هایگازی به نم سجابی ایجاد کرد. بعدها این سحابی‌ها سبب پیدایش ‎AEP sl oa le BED‏ مه ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏گ همراه است که سبب می‌شود عنصرهاى تشكيل ذ اد ل مس ار اس تا و ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 14:
ذرات زیر اتمی ‎e-n-p‏ V7 عنصرهاى عنصرهای‌سبک سنكينتر مانند . مانند ليتيم» ری ‎egal‏ طلاو... جب هلیم — بدرورن کربن و... شکل آ روند تشكيل عنصرها 

صفحه 15:
بزرگتر و داغ تر ‎ae‏ لنشاز لمواخ ( فضا تبدیل‌ش دنب اقیمانده ستاره به یک-3 ۱۳3۹۹ 

صفحه 16:
TRA A Ue ‏خورشید نزدیک‌ترین ستاره به زمین است که دمای بسیار بالایی[داردانرژی گرماییلو‎ نور خبره کنندهُ خورشيد به دلیل تبدیل|هیدروژن به هلیم در واکنش‌های هسته‌ا| است؛ واکنش‌هایی که در آنها انرژی هنگفتی آزاد می‌شود. انرژی آزاد شده در واکنش هسته‌ای أن قدر زیاد است که مي‌تواند صدها میلیون تن فولاد را ذوب کند. البته توجه داشته باشید که در واکنش‌های شیمیایی که درپدیده‌های طبیعی پیرامون ما ودر زندكى روزانه رخ مى دهنده ne 

صفحه 17:
تغییر فیزیکی: ماهیت ماده تغییر نمی کند. یک ماده تغییر حالت یا تغییر اندازه می دهد ۳ ۹ ۹ ۹ ۹۹ ۹ 0( ieee alee — ie T 1 in ‏تبدیل‎ 

صفحه 18:
زا ‎a>. LI‏ od 

صفحه 19:
آپا همه اتم‌های یک عنصر پایدارند؟ به شمار می‌روند زیرا یک نمونه منیزیم حاوی آتم‌های منیزیم و یک نمونه هلیم حاوی اتم‌های هلیم است. جالب است بدانید بررسی‌ها نشان می‌دهد که اغلب در یک مخلوطی از سلاهییکان (یزتیپ) است (شکل۲). 

صفحه 20:
لتإدشيمياين كه با حزوف اتكليسى نمايش داده من شود نيز مىتوان مشخص كرد. هركاه بدانيد كه اتمى از آهن‌۲۶ پروتون و ۳۰ نوترون دارد با توجه به الگوی زیر مشخص کنید که 7 و ۸ هر کدام چه کمیتی را نشان می‌دهد؟ OF + ‏پروتون‎ Ave? ‎E‏ نوترون ‎۲ ‏رم تعداد پروتون در انم ها چون بار الکتریکی ندارند وچ‎ vail ae ‏ختثی هستند پس:‎ ‏تعدادالکترونتعدادپروتون‎ ‏و معمولا تعدادنوترون> تعدادپزوتون‎ ‏نماد همگانی اتم‌ها نماد شیمیایی ‎cal pil‏ ‎ 

صفحه 21:
<< ۲-با توجه به مد وو ایس منیزیم (شکل ۲ جدول زير 7 و کنید. لزتوب‌های مک عضر دارای عابکتان اما متقارت هسفق 4 دیگ سکن رها ۳ يك ‎ype‏ كه در شغار توترون كا با يكدركر تقاوت دارنك ‎Z A‏ شمار الکترون شمار نوترون نماد ایزوتوپ ‎۰ 12 12 24 ‏مد‎ ‎13 =12-25 12 12 25 BMG ‏222و ود 12 12 12-26=_ 14 ‎ 

صفحه 22:
محاسبه ذرات زیر اتمی در ‎pil‏ و در يون بايد به بار يون دقت كنيم در کاتیون ۸ در آنيون ‎rapes‏ ‎me Me am 5‏ م5 ‎E E‏ ‎=Z-e‏ ‏عدد اتصى ‎Zam =e-Z 77 ‏ال سب‎ ‏- نعداد پرونون < تعداد الكترون ‎e> e<‏ ‎ezZ+m 6 2277 - 11 ‏ی‎ ‎۸۵ - 7 +۱ ‎ 

صفحه 23:
مثال: تعداد پروتون 3 ۷ -- تعداد پروتون ‎as‏ ‏تعداد الکترون13. ‎Al‏ 26 26 تعداد الکترون ‎Fe‏ ‏تعداد توترون 4 1 ۳. =56-26 ‎ye‏ ‏سس ساسا هه که جدول زیر را کامل کنید: نوترون الکترون پروتون عدد جرمی عدد اتمی نمادشیمیایی ۸ 14 ۷ ۳۵ ۷ 0 ‎Og ۳۴ ۵۲ ۲۴ ۳۱ ۳۸‏ ‎WA ۵ ۵ ۶۸‏ ۵ 5257 |0 | |[ | ااا I ‏تعداد الکترون . پروتون و نوترون های هریک از اتم های زیر را تعیین کنید.‎ 

صفحه 24:
عدد جرمى عنصرى برابر 7 و تفاون ونرن ها و پرونونهایهستهی آن بای ‎Sal‏ سا آن را به دست آورید معمولا از اطلاعات این ۳ دو معادله و دو ‎sess‏ به دست می ‎ul‏ ‏که از feed ‏ادم‎ از حل آن ها میتوان به جواب رسيد و و 1111111111 6-۸ ‎ani one‏ ۶ نوترون است.عدد ۳۱ - ‎A‏ >= عام ۱ عدداتمی ‎-١6‏ مج +-- ه- م 2 ۷ برابر۷۸ می باشد, اگر اختلاف الکترون با نوترون در این یون برابر ۷ باشد عدد انمی عنصر ۷ را بدست! ۳ 2۷۸259 ۵+ (۲+۵)+ (۷+۵) > 2۷۸ ۵+ ۲+0 ۰ ود 2۲۵ 0 ج- - ۱-۲۳ ۷ - 0-۲ ۲ n-e=y p-e=y 

صفحه 25:
لل ايزوتوبهاى يك عنصر داراى 7 يكسان اما 4 متفاوت هستند| به ديكر سخن ايزوتوبهاء يكسانى دارند و در جدول دوره ای عنصر هالنبايك مكان) نإرا اشغال مى كنند؛ اين در حالى است ‎ror ey‏ مانندچگالی با بکدیگر تفاوت دارن \ = Isotope ات 

صفحه 26:


صفحه 27:
(-داده‌های جدول زیر رابه حافتت يررسى” ليوج سبس به يرس ش هاى مطرح شده ياسخ دهيد ۵ ۶ ۷ 11 0 0 ۱ on ‏ناپایدار ناپایدار‎ ۰-۳ ۱تأپایدلر-۰۰ "تاپایوار-۱۳۰۱۰ نابایدا ‎abo‏ ثانيه ثانيه ثانیه ثانیه ‎Ju‏ تاچیز ‏ ۸۰۱۱۴ لي ساختگی) (ساختگی) ‏ (ساختگی) ساختگی) ۹ ‎J‏ چه شباهت‌ها و چه تقاوت‌هایی میان اين ایزوتوپ‌ها وجود داردء ی ‏شباهت: های ایزوتوپ ها 1- عدداتی( 2) 2- تعداد الکترون 3- خواض: شیمیایی 4-:مکان: در جدول تناوبی ‏4 - نماذشیمیایی 5- تعذاذ پروتون 6- فعالیت: شیمیایی ‏تفاوت های ایزوتوپ ها:1- تعداد نوترون 2- عددجرمی 3- برخی از خواص فیزیکی وابسته به جرم 4- پایداری در طبیعت 5- نیم عمر 6- درصد فراوانی ‎ ‎ 

صفحه 28:
‎ca ۳۳ ae 15‏ ل امام لوي نيز أزاد مى كنند. كن چند ایزوتوپ هیدروژن پرتوز باشد؟ .- ‎ 

صفحه 29:
ل 1 بر یش از 6 ۳ = 1 = i ۷ ۷ = ۳/0 1 

صفحه 30:
‎ier abl,‏ آن ایزو توب پایذارتر است و عاندگارق شرف ۲سشکل ویر کتمان تقریبی اتج‌های لیتیم را دوتیک نعونه طبیعی از آن ‎Ga ea ols‏ ‏اتوجه به آن درصد فراوانی هر یک از ایزوتوپ‌های لیتیم را حساب کنید. ‏۰ ۰ ۰ 0 ۰ ۰ ۰ ۰ = درصد ‏قراوانی ‏۷ ۶ ‎Bi OL‏ ‎5g *100=6% 94‏ ‏:مجموع درصد فراوانی ایزوتوپ ها-100 69۵-6 < 9496 ‎ 

صفحه 31:
=)