رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام

رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام

اسلاید 1: 1موسسه پژوهش و برنامه ريزي آموزش عاليرتبه بندي دانشگاههاي جهان اسلامناصر عزتيخرداد 86

اسلاید 2: 2تاريخچهدر نشست سال 2003 مالزي نمايندگان كشورهاي جهان اسلام چشم انداز 1441 در حوزه علم و تكنولوژي را تدوين نمودند كه كشورهاي OICبا همكاري و همياري همديگر تبديل به يك جامعه علمي شوند و در بحث علوم و تكنولوژي حرفي براي گفتن داشته باشند و در سايه آن تبديل به جوامعي پيشرفته از نظر اجتماعي- اقتصادي شوند. بعدا در نشست سال 2005 مكه مكرمه ، اين حقيقت مطرح شد كه در 500 دانشگاه برتر دنيا تعداد بسيار كمي از دانشگاه هاي جهان اسلام قرار دارند كه ايده رتبه بندي دانشگاههاي OIC از همانجا شكل گرفت. بدين صورت كه مكانيزمي طراحي گردد كه توسط آن20 دانشگاه برتر جهان اسلام شناخته شده و سپس با حمايت هايي كه از اين دانشگاه ها مي شود بتوان آنها را در 500 دانشگاه برتر جهان قرار داد.

اسلاید 3: 3ادامهدر نشست وزراي علوم كشورهاي OIC در سال 2006 كويت در مورد روشها و متد هاي رتبه بندي بحث شده و كميته اي تعريف شد كه وظيفه آن مطالعه روش هاي مختلف موجود رتبه بندي در دنيا و تدوين روشي براي رتبه بندي دانشگاه كشورهاي OIC تعريف گرديد.در نشست ماه دوم سال 2007 تهران اين كميته در تهران تشكيل جلسات متعددي داده و پيش نويس روش رتبه بندي توليد شد. نهايتا در ارديبهشت 1386 و در نشست تهران اين مستند نهايي گرديد.

اسلاید 4: 4نشست تهراندر نشست اخير تهران، پيشنهادهايي از طرف ايران مطرح شد و هدف پيشنهادها، تغيير شاخص ها به گونه اي بود كه در نتيجه نهايي تعداد بيشتري از دانشگاه هاي ايران حضور داشته باشند. پيرو نشست بهمن ماه تهران بود كه ما نامه اي به دانشگاه ها ارسال كرده و از آنها خواستيم كه اطلاعات را براي انجام رتبه بندي آزمايشي ارسال دارند. هدف آماده شدن دانشگاه ها در جمع آوري داده هاي مورد نياز و البته كسب تجربه براي انجام رتبه بندي اصلي بوده است.

اسلاید 5: 5نتايج رتبه بندي آزمايشي اسفند 1385بعضي از دانشگاه ها همكاري بسيار خوبي داشتند و در اسرع وقت اطلاعات خواسته شده را به بهترين نحو ممكن ارسال كرده و مشاركت فعالي داشتند.برخي دانشگاه ها اطلاعات را به صورت ناقص ارسال داشتند.دانشگاهي بود كه يك كارتن از كارتابل هاي مقالات را فرستاده و از ما خواست كه تعداد مقالات را از داخل آنها استخراج نماييم.تجربيات ارزشمندي كسب شد كه در نشست تهران سبب شد شيوه كار و ديد كميته از مسايل واقعي تر شده و در خصوص نرم افزار، شيوه جمع آوري اطلاعات، شيوه محاسبه رنگينك، واحد تاييد كننده داده ها و واحد محاسبه نتيجه نهايي تصميمات واقعي تر و عملياتي تري اتخاذ گرديد.

اسلاید 6: 6تصميمات نهاييمسوليت تصميم گيري، نهايي سازي شاخص ها، نهايي سازي روش رتبه بندي و نظارت بر عهده يك گروه مركزي به نام Core Group است كه اعضاي آن از كشورهاي ايران، مالزي، COMSTECH ، IDB ، ISESCO ، SESRTCIC و سازمان مركزي OIC هستند. مسوليت نهايي جمع آوري اطلاعات و انچام رتبه بندي بر عهده SESRTCIC از زير شاخه هاي واحد آمار OIC است. ايران نيز همكاري دارد.همچنين قرار شد در هر يك از كشورهاي OIC، يك Focal Point مسووليت جمع آوري اطلاعات و البته ارزيابي آنها را بر عهده داشته باشد. IRPHE در ايران

اسلاید 7: 7تاريخ هاي مهمتا 15 تير اطلاعات جمع آوري خواهد شد.اطلاعات به IRPHE و SESRTCIC بايستي ارسال گردد.تا 31 مرداد اطلاعات توسط IRPHE بررسي شده و اطلاعات نهايي مي گردند.15 شهريور انجام آزمايشي رتبه بندي در بين دانشگاه هاي ايران.تا آذر نتايج نهايي توسط SESRTCIC اعلام مي گردد.

اسلاید 8: 8شاخص ها

اسلاید 9: 9معيارهاي ارزيابي

اسلاید 10: 10پژوهش

اسلاید 11: 11آموزش

اسلاید 12: 12آموزش (ادامه)

اسلاید 13: 13وجهه بين المللي

اسلاید 14: 14امکانات

اسلاید 15: 15معيار اجتماعي - اقتصادي

اسلاید 16: 16محاسبه امتياز نهاييامتياز نهايي براي هر دانشگاه عبارتست از: مجموع امتيازات بدست آمده براي شاخصها (با در نظر گرفتن وزن هر شاخص).فرمول (1)(وزن شاخص) * ( امتياز شاخص)∑ = امتياز نهايي

اسلاید 17: 17امتياز همه شاخصها به جز، A4، A5 و B8 هميشه عددي مثبت است و از طريق فرمول زير محاسبه مي شود:فرمول (2)بيشترين مقدار شاخص / مقدار شاخص * 100 = امتياز شاخصامتياز شاخصهاي A4، A5 و B8 که نرخ رشد را محاسبه مي کنند، ممکن است مثبت يا منفي باشد.در صورتي كه همه دانشگاهها رشد منفي داشته باشند از فرمول *2 استفاده خواهد شد.فرمول (*2) کمترين مقدار شاخص / مقدار شاخص * 100- = امتياز شاخص

اسلاید 18: 18پيش فرض هاسهم موسسه براي مقالاتي که بيش از يک مولف دارند، معادل نسبت تعداد مولفين وابسته به موسسه به تعداد کل مولفين مي باشد. عضو هيات علمي کسي است که در موسسه موردنظر، فعاليت آموزشي يا پژوهشي داشته، بصورت تمام وقت، پاره وقت يا قراردادي ( پايه قرارداد بيش از يک نيمسال) در موسسه مشغول فعاليت باشد.در همه موارد، منظور از RKY سال رتبه بندي است.

اسلاید 19: 19پژوهش

اسلاید 20: 20شاخص A1: کيفيت پژوهشي هدف، ارزيابي کيفيت پژوهشهاي انجام شده در مقايسه با ميانگين آن در جهان مي باشد.رديف 16 پرسشنامه ==مقدار شاخصA1(تعداد ارجاعات رسيده در دوره RkY-5 تا RkY-1 براي مقالات منتشر شده در دوره RkY-5 تا RkY-3)فرمول (3) ==مقدار شاخصA1تعداد مقالات منتشر شده در دوره RkY-5 تا RkY-3تعداد مقالات منتشر شده در دوره RkY-5 تا RkY-3تعداد مقالات منتشر شده در دوره RkY-5 تا RkY-3فرمول (3)

اسلاید 21: 21شاخص A2: کارايي پژوهشيهدف اين شاخص، اندازه گيري کارآيي پژوهشي اعضاي هيات علمي در دوره معين است.

اسلاید 22: 22شاخص A3: حجم پژوهش هدف اين شاخص اندازه گيري حجم توليدات پژوهشي اعضاي هيات علمي است. == مقدار شاخص A3(تعداد مقالات منتشر شده در دوره RkY-3 تا RkY-1)فرمول (5)

اسلاید 23: 23شاخص A4: نرخ رشد کيفيت پژوهشي اين شاخص ميزان پيشرفت در آنچه مربوط به کيفيت تحقيقات انجام شده در سالهاي اخير است را اندازه گيري مي کند.سه فرمول براي اينكار در نظر گرفته شده است كه از يكي استفاده خواهد شد. اين سه فرمول به ترتيب اولويت و دقت ايجاد شده است.

اسلاید 24: 24== مقدار شاخص A4 (انتخاب اول)

اسلاید 25: 25براي هر نشريه، تعداد ارجاعات مورد انتظار براي موسسه، از فرمول زير محاسبه مي شود:ارجاعات مورد انتظار = (سهم موسسه از مقاله) x (journal’s impact factor)

اسلاید 26: 26

اسلاید 27: 27= مقدار شاخص A4 (انتخاب سوم)

اسلاید 28: 28شاخص A5: نرخ رشد کارايي پژوهش اين شاخص ميزان پيشرفت در آنچه مربوط به کارايي تحقيقات اعضاي هيات علمي است را در دوره 3 ساله اندازه گيري مي کند.

اسلاید 29: 29

اسلاید 30: 30شاخص A6: جوايزدر اينجا هم شمارش اعتبار بصورت کسري است. اگر موسسه اي در يک جايزه با موسسات ديگري سهيم باشد، تنها کسري از اعتبار که سهم موسسه است، براي آن موسسه درنظر گرفته مي شود.

اسلاید 31: 31آموزش

اسلاید 32: 32شاخص B1: اعضاي هيات علمي داراي جايزه اين شاخص درصد حضور اعضاي هيات علمي برجسته را منعکس مي کند. براي اينکه يک عضو هيات علمي کنوني/پيشين که براي موسسه اعتباري در حوزه اين معيار کسب کند، بايد جايزه اي در زمان وابستگي به اين موسسه يا قبل از آن، دريافت کرده باشد.

اسلاید 33: 33 اعتبار بدست آمده براي موسسه توسط اعضاي هيات علمي کنوني/پيشين بستگي به مدت زمان سپري شده بعد از ترک موسسه دارد که وزن متناسب هر دوره در جدول زير آمده است:

اسلاید 34: 34جوايزي که در اين شاخص در نظر گرفته مي شود شامل جوايز بين المللي و جوايز OIC: جايزه نوبل، خوارزمي، رازي، TWAS، ISESCO، IAS، IDB، FAISAL و غيره مي باشد. کميته OIC در مورد شايستگي ساير جوايز تصميم گيري خواهدکرد.مداركي دال بر اثبات جوايز دريافتي بايستي ارايه گردد.

اسلاید 35: 35شاخص B2: اعضاي هيات علمي پراستناد اين شاخص نيز درصد حضور برجسته اعضاي هيات علمي را منعکس مي کند. براي اينکه يک عضو هيات علمي کنوني / پيشين که براي موسسه اعتباري در حوزه اين معيار کسب کند، بايد در زمان وابستگي به اين موسسه يا قبل از آن، پراستناد بوده باشد.از آنجايي که تعداد پژوهشگران پراستناد تابع ISI در کشورهاي OIC خيلي کم است ( در حال حاضر 4 نفر)، تصميم گرفته شد، همراه با آن، يک استاندارد OIC براي پژوهشگران پراستناد درنظرگرفته شود.

اسلاید 36: 36درنتيجه شاخص B2 به دو شاخص تبديل شد:شاخص B2a که به پژوهشگران پراستناد، طبق استاندارد ISI با وزن 3 از 8، اشاره مي کند.شاخص B2b که به پژوهشگران پراستناد، طبق استاندارد OIC با وزن 5 از 8، اشاره مي کند.امتياز هر کدام از شاخص هاي B2a و B2b بطور جداگانه مطابق فرمول 2 محاسبه خواهدشد.

اسلاید 37: 37

اسلاید 38: 38شاخص B3: اعضاي هيات علمي داراي مدرک دکترا

اسلاید 39: 39شاخص B4: فارغ التحصيلان داراي جايزه اين شاخص کيفيت آموزش ارائه شده به دانشجويان پيشين را ارزيابي مي کند. اعتبار بدست آمده توسط يک فارغ التحصيل بستگي به دوره دريافت مدرک دارد که وزن متناسب هر دوره در جدول زير آمده است.مقاطع تحصيلي هر يك جداگانه محاسبه مي شوند.

اسلاید 40: 40

اسلاید 41: 41شاخص B5: فارغ التحصيلان پراستناد اين شاخص نيز کيفيت آموزش دانشجويان پيشين را ارزيابي مي کند.در اينجا نيز، مانند شاخص B2، ما بايد پژوهشگران پراستناد را علاوه بر استاندارد ISI، طبق استاندارد OIC نيز درنظر بگيريم. شاخص B5 به دو شاخص تبديل مي شود.هر مقطع، جداگانه در نظر گرفته مي شود. مقاطع تحصيلي، هم امتياز هستند.

اسلاید 42: 42

اسلاید 43: 43شاخص B6: نسبت اعضاي هيات علمي به دانشجو اين شاخص، يک شاخص استاندارد براي ارزيابي کيفيت آموزش است.

اسلاید 44: 44شاخص B7: نسبت دانشجويان تحصيلات تکميلي به کل دانشجويان هدف اين شاخص اندازه گيري تلاش انجام شده توسط موسسه جهت ترقي دانشجويان تحصيلات تکميلي مي باشد.

اسلاید 45: 45شاخص B8: نرخ رشد دانشجويان تحصيلات تکميلي هدف اين شاخص نيز اندازه گيري تلاش انجام شده در سالهاي اخير جهت رشد تعداد دانشجويان تحصيلات تکميلي مي باشد. در اين شاخص وزني که براي دانشجويان دکترا اعمال مي شود، بيش از وزن اعمال شده براي دانشجويان کارشناسي ارشد است.

اسلاید 46: 46شاخص B9: برندگان المپياد هاي بين المللي اين شاخص از طريق بررسي کارايي دانشجويان در المپيادهاي بين المللي، کيفيت آموزش را ارزيابي مي کند. المپيادهاي مورد نظر اين شاخص، المپيادهاي بين المللي يا المپيادهايي هستند که در سطح وسيعي انجام مي شوند.

اسلاید 47: 47هر دانشجو بر اساس رتبه کسب نموده در المپياد و مدت زمان سپري شده از المپياد، امتيازي براي موسسه به همراه دارد. وزن متناسب رتبه و سال در جدول زير آمده است.

اسلاید 48: 48وجهه بين المللي (International Outlook)

اسلاید 49: 49وجهه بين المللي به نظر مي رسد که بين المللي شدن دانشگاهها حرکت مثبتي در جهت کيفيت آموزش، خروجي پژوهش، درک اجتماعي- فرهنگي و نهايتا اعتبار و خوشنامي دانشگاه است.

اسلاید 50: 50شاخص C1: اساتيد بين الملليمنظور از عضو هيات علمي بين المللي، فردي است که وابسته به دانشگاه بوده و متعلق به يکي از دو طبقه بندي زير باشد: فردي که داراي تابعيت خارجي بوده و حداقل به مدت يک نيمسال به طور تمام وقت در دانشگاه بوده باشد. فردي غير خارجي که حداقل به مدت يک نيمسال به طور تمام وقت در دانشگاه بوده وليکن وابسته به دانشگاهي در خارج از کشور باشد.

اسلاید 51: 51

اسلاید 52: 52شاخص C2: دانشجويان بين المللي

اسلاید 53: 53شاخص C3: اعضاي هيات علمي داخلي داراي مدرک دکترا از خارج از کشور

اسلاید 54: 54شاخص C4: کارگاهها و کنفرانسهاي بين المللي منظور از کارگاه و کنفرانس بين المللي، کارگاه يا کنفرانسي است که توسط دانشگاه سازماندهي شده باشد و حداقل 5 شرکت کننده از دانشگاههاي خارجي در آن شرکت داشته باشند.

اسلاید 55: 55شاخص C5: تعاملات بين المللي منظور از تعاملات بين المللي، قراردهاي رسمي بين دانشگاه موردنظر و يک موجوديت خارجي است که عملياتي شده باشد. عملياتي به اين معنا که حداقل يک نفر(دانشجو يا عضو هيات علمي) در 3 سال گذشته ( RkY-3 تا RkY-1) از آن استفاده کرده باشد.هدف اين شاخص اندازه گيري کثرت تعاملات برنامه هاي بين المللي، هم از نظر کيفي و هم از نظر کمي، مي باشد. در نتيجه اين شاخص به دو زير شاخص C5a و C5b تبديل مي شود.

اسلاید 56: 56

اسلاید 57: 57تسهيلات (Facilities )

اسلاید 58: 58تسهيلاتامکانات هر دانشگاه نشان دهنده قدرت و قوت آن است. اما به دليل گستردگي تعريفامکانات که محدوده اي از کتابخانه تا آزمايشگاه و خدمات مختلف به دانشجويان را دربرگرفته و درنتيجه تعيين کميت بسياري از آنها، نشدني و يا دشوار است. لذا در اين مقايسه تنها شاخصهاي قابل شمارش درنظرگرفته مي شود.

اسلاید 59: 59شاخص D1: سرانه کتاب براي هر دانشجو در اينجا نسخه هاي مختلف از يک عنوان کتاب نيز جداگانه شمارش مي شوند.

اسلاید 60: 60شاخص D2: نشريات و مجلات پژوهشي موجودمنظور از کلمه مناسب اين است که آن مجله / نشريه بايستي در ليست “World class” مجلات ISI وجودداشته و کپي چاپ شده يا ديجيتال مجموعه کامل مجلات بايد براي حداقل 3 سال موجود باشد.

اسلاید 61: 61شاخص D3: موسسات و مراکز تحقيقاتي دانشگاه براي اين شاخص، منظور از موسسه/ مرکز تحقيقاتي، موجوديتي است که براي تحقيق و پژوهش اختصاص يافته باشد.

اسلاید 62: 62فعاليت هاي اجتماعي– اقتصادي

اسلاید 63: 63شاخص E1: درآمدهاي ناشي از قراردادها و مشاوره ها == مقدار شاخص E1(ميانگين درآمدهاي حاصل از قراردادها و مشاوره ها در دوره RkY-3 تا RkY-1)فرمول (26)== مقدار شاخص E1ميانگين کل بودجه دانشگاه در دوره RkY-3 تا RkY-1ميانگين کل بودجه دانشگاه در دوره RkY-3 تا RkY-1ميانگين کل بودجه دانشگاه در دوره RkY-3 تا RkY-1فرمول (26)

اسلاید 64: 64شاخص E2: دوره بازآموزي(Life learning) در اينجا منظور از دوره هاي بازآموزي، دوره هاي آموزشي مجازي يا حضوري با طول دوره حداقل دوهفته مي باشد.

اسلاید 65: 65شاخص E3: برنامه هاي کارآفريني و ارتباط با صنعت اين شاخص بر بررسي دوره هاي کارآفريني نظردارد. هدف اين دوره ها، آموزش نحوه تاسيس يک شرکت، نحوه مديريت آن و ... به دانشجويان است.

اسلاید 66: 66شاخص E4: تعداد مراکز رشد و شرکتهاي spin-off مراکز رشد و شرکتهاي spin-off نقش مهمي در تجاري سازي نتيجه تحقيقات اعضاي هيات علمي / فارغ التحصيلان دارند.

اسلاید 67: 67با تشكر از وقت و حوصله شما