روش ها و فرایندهای نوین یاددهی و یادگیری

روش ها و فرایندهای نوین یاددهی و یادگیری

اسلاید 1: به نام خدا

اسلاید 2: روشها و فرایندهای نوین یاددهی - یادگیریاداره آموزش و پرورش شهرستان کلات جواد شیر محمدی 1388

اسلاید 3: 1- الگوی تدریس کارایی تیم 2- اعضای تیم 3-دریافت مفهوم 4- تقسیم موضوع 5- بارش فکری 6- کاوشگری 7- طرح های شبکه ای 8-الگوی تدریس پژوهش آموزش

اسلاید 4: روش کارایی تیم The Team Effectiveness Design (TED) در این روش مربی درس را ارائه نمی دهد ، بلکه ابزار یادگیری را توزیع میکند و به دانش آموزان کمک می کند تا فرآیند یادگیری خویش را پیگیری نمایند.

اسلاید 5: مراحل روش کارایی تیم 1. تشکیل تیم : تعداد نفرات تیم بستگی به نظر معلم دارد. بهتر است در مراحل اولیه تعداد نفرات تیم کمتر باشد و به تدریج که دانش آموزان کار با تیم را آموختند ، می توان تیم هایی با تعداد بیشتر تشکیل داد. در این روش بهتر است تعداد افراد تیم فرد باشد ، زیرا در مراحلی که دانش آموزان نیاز به هم اندیشی دارند ، در صورتی که به توافق نرسیدند ، بتوانند رأی گیری کنند.

اسلاید 6: 2- مطالعه ی فردی متن و یا ارائه یک فعالیت سمعی و بصری : در این مرحله به دانش آموزان می گوییم شما فرصت کافی دارید که این درس را مطالعه کنید و یا این فیلم را ببینید. ایجاد محیط امن برای یادگیری از وظایف اصلی معلم است دانش آموزان باید کاملاً احساس امنیت کنند. 3.ارائه سؤالات به دانش آموزان : دانش آموزان در این مرحله باید به صورت انفرادی به سؤالات پاسخ دهند. بهتر است سؤالات از نوع صحیح ، غلط یا چندگزینه ای باشد. اگر در حین پاسخ گویی اطلاعات آنها کافی نبود ، می توانند به متن مراجعه کنند که این امر باعث ایجاد انگیزه ی بیشتر برای یادگیری خواهد شد.

اسلاید 7: 4.ارائه سؤالات به تیم ها : به هر تیم یک برگ سؤال مشابه با آزمون فردی داده می شود. تیم ها باید روی جواب ها با هم بحث کنند و به یک جواب مشترک برسند. در این مرحله تیم ها مجاز به مراجعه به متن نمی باشند ، زیرا باید از فکر هم استفاده کنند. در صورتی که برای پاسخی به توافق نرسیدند ، می توانند رأی گیری کنند. 5.ارائه ی کلید به دانش­آموزان (توسط معلم) و تصحیح برگه های فردی و تیمی توسط دانش آموزان .

اسلاید 8: 6.ثبت نمرات در جدول : جدول روی تابلو رسم شده و هر تیم نتایج کار خود را در آن ثبت می کند. (بدون نام دانش آموز)جدول شماره (1)جدول شماره (1)جدول شماره (1)جدول شماره (1)تیم 1تیم 2تیم 3پایین ترین نمره 131416بالاترین نمره 181818معدل نمرات فردی 15/416/617نمره ی تیم 181617نمره ی مؤثر بودن یادگیری 56/5217/64-0رتبه132 = نمره ی مؤثر بودن یادگیری یا کارآیی تیم معدل نمرات فردی – نمره تیمیمعدل نمرات فردی – نمره کل آزمون100×

اسلاید 9: 7.تفسیر نمرات و نتیجه گیری : الف) اگر نمره ی تیم بالاتر از معدل نمرات فردی باشد ، در این حالت تیم برد داشته است یعنی تیم خوب عمل کرده و از منابعش به خوبی استفاده کرده در این حالت نمره ی مؤثر بودن عددی مثبت است.ب) اگر نمره ی تیم کمتر از معدل نمرات فردی باشد، در این حالت تیم باخت داشته است و افراد در کار تیمی موفق نبوده اند. در این حالت نمره ی مؤثربودن عددی منفی است.ج) اگر نمره ی تیم برابر با معدل نمرات فردی باشد ، در این حالت کار تیمی بی اثر بوده است و تیم کارآیی خوبی نداشته است. در این حالت نمره ی مؤثر بودن صفر است.

اسلاید 10: 8.ارزیابی پیشرفت فردی : این مرحله را می توان برای اینکه نمره ی هر فرد را مشخص کنیم ، اجرا نمود. آزمونی معادل آزمون قبلی تهیه و به عنوان پس آزمون اجرا می کنیم ، برای سرعت در تصحیح می توان ورقه ها را عوض نموده و دانش آموزان ورقه ی دوستان خود را تصحیح کنند. نمره ای که هر فرد در این مرحله کسب نموده به عنوان نمره ی هر فرد در دفتر کلاسی ثبت می شود. می توان یک نمره ی تیمی هم در دفتر برای افراد تیم ثبت نمود.

اسلاید 11: روش تدریس اعضای تیم : (The Team Member Teaching Design) (TMTD)

اسلاید 12: دو فرضیه اساس طرح تدریس اعضای تیم را می سازد. اولین فرضیه این است که هر یک از اعضای تیم قسمت متفاوتی از موضوع درسی را که قرار است همه یاد بگیرند مطالعه می کند. دوم آن که هر فراگیر می تواند به اعضای تیمش درس بدهد. بنابراین هر عضو هم به عنوان معلم هم به عنوان شاگرد عمل می کند.

اسلاید 13: مراحل روشتدریس اعضای تیم 1. تشکیل تیم : تعداد افراد تیم برابر با تعداد قسمت های درس باشد. یعنی اگر شما درس را به 5 قسمت کرده اید تیم ها باید 5 نفره باشند. تیم ها را متناسب با موضوع درس نام گذاری کنید و یا از افراد تیم بخواهید برای تیم خود نامی انتخاب کنند.

اسلاید 14: 2.تعیین قسمتی از درس که مربوط به هر فرد است توسط معلم : مثلاً درس را به 5 قسمت تقسیم نموده ایم در تیم شماره ی 1 به هر نفر از افراد تیم یک قسمت از درس را می دهیم تا مطالعه کند. مثلاً یک نفر قسمت اول درس و نفر دوم قسمت دوم درس و ... در تیم شماره ی 2 و بقیه ی تیم ها همین عمل تکرار می شود. هر فردی به تنهایی قسمت مربوط به خود را مطالعه می کند و یادداشت برداری می کند ، خلاصه می کند ، چارت می کشد و ...

اسلاید 15:

اسلاید 16: 3.تشکیل تیم تخصصی : در این مرحله همه افرادی که در تیم خود قسمت اول درس را مطالعه نموده اند ، گرد هم می آیند تا با هم بحث و تبادل نظر کنند و اشکالات احتمالی را رفع نمایند و رفع ابهام می کنند. افرادی که قسمت دوم را مطالعه کرده اند با هم و به همین صورت افرادی که یک قسمت مشترک را مطالعه نموده اند تیم تخصصی تشکیل می دهند.بعضی از معلمین به خاطر کمبود وقت این مرحله را اجرا نمی کنند.

اسلاید 17: 4.برگشت به تیم و تدریس برای اعضای تیم : همه افراد به تیم خود بازمی گردند و تدریس را برای تیم خود آغاز می کنند. بهتر است اول کسی که قسمت اول را مطالعه نموده تدریس کند ، بعد قسمت دوم و به همین ترتیب تا آخرین قسمت در هنگام تدریس افراد مجاز به مراجعه به متن نمی باشند آنها می توانند به یادداشت ها و خلاصه های خود مراجعه کنند.

اسلاید 18: 5.اجرای آزمون به صورت فردی : معلم از هر قسمت به تعدادی مساوی سؤال طرح می کند ، مثلاً از 5 قسمت از درس، هر قسمت 4 سؤال و هر سؤال 1 نمره ، می شود 20 نمره. 6.ارائه کلید به دانش آموزان توسط معلم .7.نمره گذاری پاسخ های فردی : هر فرد برگه ی آزمون خود را نمره می دهد. لازم است هر قسمت نمره اش جداگانه ملحوظ گردد مثلاً نمرات علی این چنین است : 4 ـ 3 ـ 4 ـ 2 ـ 3

اسلاید 19: 8.ترسیم جدول روی تابلو. 9.تکمیل جدول توسط دانش آموزان : هر عضو نمرات خود را در جدول وارد می کند. 10.تفسیر جدول و ارزیابی فعالیت های فردی و تیمی : ابتدا تیم هایی که نمرات بالاتری کسب نموده اند تشویق می شوند. در مرحله بعد بهترین معلم در هر تیم مورد تشویق قرار می گیرد.

اسلاید 20: الگوی تدریس دریافت مفهوم

اسلاید 21: تنیسون و همکارانش (1986) تحقیقات مهمی درباره یادگیری مفاهیم انجام دادند . این محققان دو نوع آموزش را با هم مقایسه کردند در یک نوع آموزش به دانش اموزان ابتدا تعریف مفهوم و سپس نمونه ها و مثال ها ارائه می شود . در نوع دیگر آموزش ابتدا نمونه ها و مثال ها عرضه می شود و سپس دانش آموزان خودشان ویژگی های مفهوم و تعاریف را بدست می آورند . نتایج این تحقیق نشان داده است که روش دوم یعنی وقتی بررسی نمونه ها مقدم بر بحث درباره ی ویژگی ها و تعاریف مربوط به مفهوم مطرح می شود مطالب برای مدت طولانی تری در ذهن دانش آموزان باقی می ماند .

اسلاید 22: الگوی تعریف مفهوم بر این اساس و به منظور کمک به دانش اموزان در یادگیری مؤثرتر مفاهیم و بر اساس مطالعات برونر پیرامون شیوه تفکر طراحی گردیده است در این الگو مفاهیم و تعاریف به طور مستقیم در اختیار دانش آموز قرار نمی گیرد ابتدا نمونه هایی که در برخی از آنها ویژگی های مفهوم مورد نظر را دارا هستند و برخی دیگر فاقد آن ویژگی ها هستند (نمونه های مثبت و منفی) در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد و دانش آموزان با مقایسه این نمونه ها به مفاهیم دست می یابند .

اسلاید 23: 1- ارائه نمونه ها گزینش مفهوم مناسب و سازماندهی آن در غالب نمونه های مثبت و منفی توسط معلم ،مقایسه نمونه های مثبت و منفی با یکدیگر و فرضیه سازی توسط دانش آموزان.برای اجرای این مرحله باید از قبل برای مفهومی که می خواهیم آن را آموزش دهیم تعدادی نمونه مثبت و تعدادی نمونه منفی تهیه کنیم منظور از نمونه های مثبت نمونه هایی است که ویژگی آن مفهوم را دارا می باشد و منظور از نمونه های منفی نمونه هایی است که ویژگی آن مفهوم را دارا نمی باشد .   مراحل اجرای الگوی دریافت مفهوم

اسلاید 24: 2- دستیابی به مفهوم ارائه نمونه های بیشتر تأیید فرضیه درست ، نامگذاری مفهوم و بیان تعاریف توسط معلم دانش آموزان در مرحله ی قبل نمونه های مثبت و منفی را با یکدیگر مقایسه کرده اند و با توجه به عامل یا عوامل مشترکی که بین مثال های مثبت وجود داشته فرضیه هایی در ذهن آن ها نقش بسته است . در این مرحله چند نمونه ی دیگر در اختیار دانش آموزان قرار دهید ولی این بار مثبت یا منفی بودن آن ها را مشخص نکنید بلکه از دانش آموزان بخواهید که مثبت یا منفی بودن نمونه ها را بیان کنند . سپس اجازه دهید دانش آموزان فرضیه ها و تعاریف خود را ارائه دهند . فرضیه های درست را تأیید کرده و مفهوم را نام گذاری نمایید . در صورت لزوم از دانش آموزان بخواهید نمونه های دیگری مطرح کنند . مراحل اجرای الگوی دریافت مفهوم

اسلاید 25: 3- تحلیل شیوه ی تفکر بحث گروهی درباره ی فرضیه ها بیان جریان تفکر دانش آموزان برای دست یابی به مفهوم توسط خود دانش آموزان در این مرحله از دانش آموزان بخواهید درباره ی تفکرات خود در دو مرحله ی قبل صحبت کنند . مراحل اجرای الگوی دریافت مفهوم

اسلاید 26: روش تقسیم موضوعاین روش برای مرور، روش بسیار خوبی می باشد و بسیار شبیه روش تدریس اعضای تیم است.

اسلاید 27: ابتدا محتوارا مشخص می کنیم مثلاً 5 فصل کتاب درسی . سپس هر فصل را به یک تیم می دهیم تا مطالعه کند . زمان کافی را برای مطالعه دراختیار تیم ها قرار می دهم . مثلا ما 5 تیم 5 نفره تشکیل دادیم. پس از اینکه مطمئن شدیم تیم ها اطلاعات کافی را کسب کرده اند از هر تیم می خواهیم یک نفر ثابت در تیم باقی بماند ، بقیه در 4 تیم دیگر تقسیم شوند یعنی یک تیم 5 نفره بین 5 تیم توزیع شده است . این حالت در کلیه ی تیم ها اتفاق می افتد . روش تقسیم موضوع

اسلاید 28: حالا تیم های جدیدی تشکیل شده که هر تیم اعضایی دارد و این اعضاء افرادی هستند که یکی از آنها فصل 1 ، یکی فصل 2 ، یکی فصل 3 ، یکی فصل 4 ، یکی فصل 5 را مطالعه نموده اند . از تیم های جدید می خواهیم اعضاء به نوبت تدریس کنند و اطلاعات خود را به بقیه اعضاء ارائه دهند برای ارزشیابی از تیم ها می خواهیم به حالت اول برگردند و به طرح سؤال بپردازند . روش تقسیم موضوع

اسلاید 29: به آنها فرصت می دهیم از مبحث مربوط به خود به طرح سؤال بپردازند . مثلاً تیم 1 از فصل 1 سؤال طرح کند . تیم 2 از فصل 2 و تیم 3 از فصل 3 و ... دوباره تیم های جدید را تشکیل می دهیم تا اعضای تیم هم را ارزیابی کنند البته معلم باید بر کلیه فعالیت ها نظارت داشته باشد و به عنوان مدیر یادگیری نقش خود را بخوبی ایفا نماید و معلم می تواند بگوید هر تیم 4 سؤال 1 نمره ای طرح کند تا جمع نمرات 20 شود با نظارت معلم همه ی فراگیران ارزیابی می شوند و برای کسانی که موفق به کسب نمره در قسمتی نشده اند ، فعالیت اضافی به عنوان تکلیف جبرانی در نظر گرفته می شود . در این روش همه ی فراگیران فعال هستند و برای مرور مبحث گسترده ای از موضوع درسی به کار می رود.روش تقسیم موضوع

اسلاید 30: روش بارش يا طوفان فكري brain storming

اسلاید 31: تعريف بارش مغزي«اجراي فن و گردهمايي‌ كه از طريق آن عده‌اي مي‌كوشند براي يك مسئله بخصوص با انباشتن تمام افكارو انديشه‌هايي كه همان‌جا به وسيلة اعضا ارائه مي‌گردد، راه حلي بيابند».در اين تعريف چند نكتة اساسي وجود دارد :1 ـ بارش فكري روش و فني گروهي است.2 ـ تلاش فكري و ذهني به طور گروهي صورت مي‌گيرد تا راه حلي به دست آيد.3 ـ راه‌هايي براي حل يك مسئله ياموضوع پيشنهاد مي‌شود.4 ـ بارش فكري، نوعي حملةذهني به موضوع است كه طي آن، شرايطي ايجاد مي‌شود تا شركت كنندگان، في البداهه نظر خود را ابراز دارند .

اسلاید 32: قوانين روش بارش فكري: 1 ـ انتقاد ممنوع است.2 ـ قضاوت وارزش‌يابي در مورد انديشه وفكر اعضا ممنوع است.3 ـ كميت انديشه‌ها و نظريات، مطلوب است.4 ـ تركيب، تلفیق و تغيير دادن انديشه ديگران آزاد است.5 ـ به نظريات غير معقول و غير منطقي و دور از ذهن بايد توجه شود.6 ـ حضور افراد داوطلبانه و اختياري است.7 ـ مشابه سازي نظريات آزاد است.

اسلاید 33: مراحل روش بارش مغزي: ب) قضاوت و ارزشيابيالف) خلاقيت و توليد انديشهپس از پایان ارائه نظرات نوبت قضاوت و ارزشیابی می رسد. نظرات توسط منشی خوانده می شود و اعضا پیرامون آن نظرات موافق و مخالف خود را می دهند. می توان نظرات را اولویت بندی نمود یعنی نظراتی را که بیشترین رای را می آورند در اولویت قرار دهیم. 1 ـ بيان و تفهيم موضوع جلسه، به وسيلة رئيس جلسه.2 ـ اعلام وظايف اعضاء، منشي‎ها و مشاهده‎كنندگان به وسيلة رئيس جلسه.3 ـ بيان قوانين جلسه به وسيلة رئيس جلسه.4 ـ شروع جلسه بارش مغزي و ارائه نظريات به صورت چرخشي و نوبتي.5 ـ ثبت نظريات و آراي بيان شده در حين اجراي جلسه به وسيلة منشي.

اسلاید 34: تشكيلات جلسة بارش فكري:رئيس گروهرئيس گروه، برنامه‎ريز و هدايت كننده گروه است و در ابتداي جلسه آموزش‎هاي مقدماتي در خصوص اجرا را به اعضا مي‎دهد و كنترل جلسه را بعهده دارد. يك يا چند نفر منشياعضاي شركت كنندهعدة افراد شركت كننده در جلسه بارش مغزي، متفاوت و از 10 تا 400 نفر متغير است. به نظر مي‎رسد كه عدة افراد براساس دايرة اطلاعات آنان از موضوع تعيين مي‎شود.مشاهده كنندگان

اسلاید 35:

اسلاید 36: الگوی تدریس کاوشگری

اسلاید 37: کنجکاوی و تلاش فکری از مشخصات فطری کودکان است(هانت 1982)، اما متأسفانه با ورود به مدرسه و پس از چند سال حس کنجکاوی بسیاری از کودکان فروکش می کند . دانش آموزان در منزل ، مدرسه و جامعه (به عنوان عوامل باز دارنده حس کنجکاوی و تفکر) به سرعت می اموزند که از پرسش های خود صرف نظر کنند و در عوض به دنبال سؤال ها و پاسخ هایی باشند که معلمان به آن ها علاقه نشان می دهند (میرز ،1974) ولی باید دانست که کودکان به طور انفعالی کسب دانش نمی کنند بلکه آن ها از طریق فعالیت و کنش متقابل با محیط دست به خلق چیزهایی می زنند که پیاژه آن را ساخت های ذهنی می نامد ، (پیاژه 1976) کودک در تعاملش با محیط دیر یا زود با تناقضات رو به رو می شود ، یعنی با مسائلی برخورد می کند که در ساختار فکری موجودش نمی گنجد این تناقضات باعث ایجاد حالت عدم تعادل در او می شود و این عدم تعادل موجب تفکر و فعالیت او می گردد . الگوی تدریس کاوشگری

اسلاید 38: در الگوی کاوشگری که بر اساس نظر ریچارد ساچمن بنا نهاده شده است ؛تحیر و عدم تعادل دانش آموزان از طریق ایجاد یک موقعیت مشکل آفرین یا معما برانگیز پایه و اساس فعالیت های آموزشی را تشکیل می دهد . در این الگو دانش آموزان از طریق پرسش کردن ، ساخت فرضیه، جمع آوری اطلاعات و آزمایشگری ، فعالیت هایی را در جهت رفع عدم تعادل و ایجاد تعادل مجدد با محیط انجام می دهند. الگوی تدریس کاوشگری

اسلاید 39: 1- بر هم زدن تعادل ارائه ی یک موقعیت اسرارآمیز ، ابهام دار ، مهیج و غیر معمول از طریق انجام یک آزمایش ، تعریف یک پدیده ، نشان دادن یک عکس و ... 2- پرسشگری تمرکز دانش آموزان روی موقعیت ارائه شده .پرسش های دانش آموزان پیرامون موقعیت .هوشیاری معلم و خودداری از توضیح مستقیم درباره ی موقعیت .مراحل اجرایی الگوی تدریس کاوشگری

اسلاید 40: 3- فرضیه سازی ارائه راه حل هایی برای پرسش های مطرح شده توسط دانش آموزان تأکید معلم روی متغیرها جهت ساخت فرضیه توسط دانش آموزان 4- آزمایشگری جمع آوری دقیق اطلاعات از منابع معتبر مانند کتاب و ... توسط دانش آموزان، طبقه بندی اطلاعات و آزمون فرضیه ها 5- تحلیل توضیح دانش آموزان پیرامون مسئله سازماندهی و تحلیل نتایج کسب شده تعمیم نتایج به موقعیت های جدید مراحل اجرایی الگوی تدریس کاوشگری

اسلاید 41: الگوی تدریس طرح های شبکه ای هنگام یادگیری، نیمکره چپ مغز بیشترین فعالیت را دارد چرا که دریافت، پردازش و رمزگردانی کلمات بیشتر در این قسمت از مغز انجام می گیرد . اما چنانچه ابزارهای چند حسی چون چارت و نمودار،نقشه، فیلم و... استفاده کنیم قسمت راست مغز بیشتر در جریان یادگیری فعال شده و یادگیری موثرتر و بازدهی بیشتر می شود فعالیت هایی مانند تجسم ، تحیل ، شناخت رنگ بیش تر مربوط به نیمکره ی راست مغز می باشندیکی از این ابزارهایی که تهیه آن توسط خود معلم انجام می گیرد و امروزه از آن به عنوان الگوی تدریس یاد می کنند نقشه مفهومی یا طرح های شبکه ای است.

اسلاید 42: مدل شعاعی مدل چارت سازمانی مدل مجموعه ای مدل همپوشی انواع طرح شبکه ایطرح شبکه ای را می توان به شکل های مختلف رسم نمود هر یک از این طرح های شبکه ای که بیش ترین کاربرد را در تدریس دارند ارائه می گردد :

اسلاید 43: مدل شعاعیدر این مدل عنوان اصلی در وسط طرح و داخل کادر قرار می گیرد و شاخه های اصلی در پیرامون عنوان اصلی قرار می گیرند. اگر برای شاخه های فرعی ترتیب قائل هستید طبق قرارداد در جهت حرکت عقربه های ساعت کار را دنبال کنید . در صورت لزوم می توانید شماره گذاری نیز انجام دهید زیرا مدل شعاعی به گونه ای است که هر نقطه ی آن می تواند آغاز و جهت حرکت در طرح باشد . سعی کنید بیش از 5 یا 6 شاخه ی اصلی وجود نداشته باشد و از حجیم شدن طرح جلوگیری کنید

اسلاید 44: مدل چارت سازمانی این مدل به دلیل نظم و زیبایی که دارد بیش ترین کاربرد را دارد در این مدل عنوان اصلی در بالای طرح قرار می گیرد و شاخه های اصلی در پایین به آن متصل می شوند و مطالب فرعی هر شاخه نیز به ترتیب در زیر آن واقع می شوند . در این مدل تصویربرداری ذهنی راحت تر صورت می گیرد و بازیابی مطالب آسان تر است . در این مدل و نیز مدل شعاعی برای تشخیص مفاهیم اصلی از مفاهیم فرعی بهتر است شکل کادرهای این مفاهیم متفاوت باشد . (مانند آن چه در مثال های این دو مدل دیده می شود ).

اسلاید 45: مدل مجموعه ایدر این مدل عنوان اصلی سمت راست طرح قرار می گیرد و شاخه های اصلی از طریق یک آکلاد به آن متصل می گردد . مطالب فرعی نیز به همین شکل به هر شاخه ی اصلی متصل می شود . در این مدل نیز می توانید برای جدا کردن مفاهیم اصلی از فرعی از رنگ های مختلف استفاده کنید. همچنین می توانید از راست به چپ (از مفاهیم اصلی به فرعی) با تغییر نوع خط و یا اندازه ی آن (از درشت به ریز) بین مفاهیم اصلی و فرعی تفاوت ایجاد کنیداین کارها تصویربرداری ذهنی از نقشه و بازیابی آن توسط ذهن را سرعت می بخشد .

اسلاید 46: مدل همپوشیاین مدل در مواردی به کار می رود که میان مطالب وجوه اشتراک وجود دارد و تأکید بر ویژگی های مشترک میان مطالب اصلی و هم چنین دیگر نکات ضروری است . در این مدل از اشکال منظم هندسی استفاده می شود .

اسلاید 47: 1- استخراج نکات کلیدی روخوانی درس به صورت فردی یا گروهی توجه به عناوین ، نکات کلیدی و مفاهیم مهم درس یادداشت برداری از مطالب مهم 2- تشخیص مفاهیم اصلی از فرعی تشخیص مفاهیم اصلی و فرعی تصمیم گیری درباره ی مدل نقشه تعیین تعداد شاخه های اصلی و فرعی مراحل اجرای الگوی تدریس از طریق نقشه ی مفهومی

اسلاید 48: 3- تکمیل نقشه رسم نقشه ی مفهومی نوشتن مفاهیم اصلی و فرعی داخل نقشه استفاده از رنگ ، شکل و....برای جدا کردن شاخه های اصلی و فرعی از یکدیگر 4- ارزشیابی بررسی نقشه های مفهومی دانش آموزان بحث و گفتگو جهت اصلاح نقشه ها ارائه سؤال به صورت نقشه ی مفهومی از درس توسط معلم مراحل اجرای الگوی تدریس از طریق نقشه ی مفهومی

اسلاید 49: الگوی تدریس پژوهش آموزش یکی از اندیشه های نوین در زمینه ی موضوع های درسی متعدد ، این است که دانش اموزان می توانند روش پژوهش ویژه ی هر درس را فراگیرند . به دیگر سخن برای هر موضوع درسی روش یا الگوی پژوهشی خاصی وجود دارد .

اسلاید 50: نظریه پرداز اصلی آموزش شیوه ی پژوهش ریچارد ساچمن است . اندیشمندانی چون ساچمن ، برونر و آزوبل معتقدند که انسان ها به طور طبیعی محقق و پژوهشگرند . برای یادگیری شیوه ی پژوهش ، فراگیران باید مهارت ها و توانمندی هایی را در زمینه ی جست و جوی اطلاعات و آماده سازی اطلاعات به دست آورند و تا حدودی اصول مربوط به منطق و علت و معلول را دریابند . بنا به باور ساچمن ، عموم دانش آموزان توانایی آن را دارند که فرایند پژوهش را پیگیری کنند . هم چنین او باور دارد که به صورت مستقیم می توان پژوهش کردن را به کودکان آموخت. هدف نهایی از به کارگیری این روش ، پرورش فراگیرانی محقق و متکی به خود است. پژوهش آموزش

اسلاید 51: در الگوی تدریس پژوهش آموزی معلم ، دانش آموزان را در موقعیت مسئله قرار می دهد و چند سؤال جالب و تفکر برانگیز از متن درس طرح می کند ، سپس دانش آموزان شیوه ی اجرا را نظم می دهند . اطلاعات را جمع آوری و نتایج پژوهش را استخراج می کنند ، آنگاه از یافته های پژوهش گزارشی تهیه می کنند و به کلاس ارائه می دهند . در این الگو توصیه می شود که انجام پژوهش به صورت گروهی صورت پذیرد . مهم ترین تفاوت این الگو با الگوی کاوشگری مربوط به شروع آن است . اجرای گام اول این الگو با استفاده از چند سؤال جالب و تفکر برانگیز از متن درس جدید است که توسط معلم طرح می شود و از اهداف درس و موضوع پژوهش می باشد پژوهش آموزش

اسلاید 52: 1- مشخص کردن مسئله انتخاب مسئله قرار دادن دانش آموزان در موقعیت مسئله هماهنگی با گروه ها و آزمایشگاه مدرسه جهت تهیه ی وسایل و امکانات مورد نیاز 2- بیان مسئله بیان دقیق موضوع اهداف و سؤال های مورد پژوهش فرضیه سازی دانش آموزان 3- جمع آوری اطلاعات به دست آوردن اطلاعات جهت بررسی فرضیه ها انجام آزمایش (آزمون) برای تعیین درستی یا نادرستی فرضیه ها مشاهده ی دقیق و یادداشت برداری پژوهش آموزشمراحل اجرای الگوی تدریس پژوهش آموزی

اسلاید 53: 4- تجزیه و تحلیل اطلاعات بررسی و سازماندهی اطلاعات جمع بندی و نتیجه گیری از اطلاعات کسب شده قضاوت درباره ی درستی یا نادرستی فرضیه ها 5- ارائه گزارش توضیح معلم درباره ی روش نوشتن گزارش توسط دانش آموزان به صورت کتبی یا شفاهی بررسی و ارزشیابی گزارش گروه ها پژوهش آموزشمراحل اجرای الگوی تدریس پژوهش آموزی

اسلاید 54: الگوی تدریس بدیعه پردازی( مقایسه ای) هدف در این الگو افزایش تفکر خلاق (رشد خلاقیت) در فرد و گروه می باشد . هنگام استفاده از این الگو ناچاریم به طور عمده تفکر منطقی را کنار بگذاریم و به دنیایی که قدری خیال انگیز و غیرمنطقی است سفر کنیم خلاقیت در فعالیت های روزمره دارای اهمیت فراوان است .

اسلاید 55: مقایسه ی یک مفهوم با مفهوم دیگر و استفاده از تشبیه برای بیان واقعیت های موجود، مراحل اصلی الگوی بدیعه پردازی است که ویلیام گوردون پایه گذار آن می باشد برای اجرای این الگو دو راه وجود دارد . راه اول : مطالب آشنا و قدیمی را در پرتو خلاقیت غریب و ناآشنا کنیم و در حقیقت چیز جدیدی خلق کنیم مثلاً از شاگردان بخواهیم درباره ی کتاب علوم خود که چیزی آشناست هم چون یک چشمه فکر کنند . راه دوم : بر عکس راه اول است یعنی عقاید جدید و ناآشنا را معنی دار و آشنا کنیم . مثلاً از شاگردان بخواهیم تا بدن انسان را که به تازگی درباره ی آن اطلاعاتی به دست آورده اند با سیستم حمل و نقل تشبیه کنند .     پایه و اساس هر دو راه استفاده از تشبیه است در اینجا راهبرد اول یعنی آشنا را غریب گرداندن مورد بررسی قرار گرفته است .

اسلاید 56: گام اول: توصیف اولیهدر این مرحله باید مقدمات لازم برای آغاز نوآفرینی فراهم شود. برای شروع باید اطمینان حاصل کنید که دانش آموزان موضوع درس و مفاهیم اساسی مربوط به آن را به خوبی فراگرفته اند. بنابراین لازم است در ابتدا شرایط موجود و وضعیت فعلی به صورت ساده توصیف گردد. این توصیف می تواند با همکاری شما و دانش آموزانتان صورت پذیرد . بدیهی است که در این مرحله توصیف اولیه موضوع بسیار ساده و معمولی خواهد بود ولی اجرای این مرحله برای شروع گام های بعدی و استفاده از قیاس ها حائز اهمیت استبدیعه پردازی ( مقایسه ای)

اسلاید 57: گام دوم – قیاس مستقیم قیاس مستقیم مقایسه ی ساده دو موجود یا دو مفهوم است این نوع قیاس ممکن است به صورت همانند سازی با یک شخص ، گیاه ، حیوان یا موجود بی جان صورت گیرد . مثلاً از دانش آموزان بپرسید : اتم شبیه چه چیزی است یا اتم را یک انسان در نظر بگیریم به نظر شما اتم چگونه انسانی است ؟ این مقایسه شروع خوبی برای بروز خلاقیت های ذهنی دانش آموزان است از این مقایسه می توان به افکار جدید دست یافت در این قیاس دانش آموزان به خلق چیزهای جدید می پردازند وقتی برای اولین بار دانش آموزان قیاس مستقیم انجام می دهند ممکن است به نظر شما بسیار ساده و معمولی باشد . ولی ناامید نشوید . کمی صبر و تحمل داشته باشید . برای بروز خلاقیت های بچه ها باید به آن فرصت دهید . قیاس هایی که دانش آموزان در ارتباط با موضوع مطرح می کنند را روی تابلو کلاس بنویسید و از بچه ها بخواهید بهترین ، دوست داشتنی ترین و به عبارت دیگر مهیج ترین و عجیب ترین قیاس را انتخاب کنند . برای انتخاب بهترین قیاس از دانش اموزان بخواهید دلیل بیاورند . بدیعه پردازی ( مقایسه ای)

اسلاید 58: گام سوم – قیاسی شخصی در قیاس شخصی دانش آموز باید خود را به جای یک فرد دیگر ، یک شیء ، یک گیاه یا ... قرار دهد و آن گاه بگوید که چه احساسی دارد ؟ در پایان مرحله ی قبل دانش آموزان بهترین قیاس مستقیم را پس از بحث و تبادل نظر انتخاب کرده و روی تابلوی کلاس نوشته اند . در این مرحله از آن ها بخواهید خود را به جای آن قرار داده و به توصیف وضعیت خود بپردازند . در قیاس شخص باید احساس نزدیکی زیاد با موضوع مورد مقایسه ایجاد شود . هر چه فاصله ی فرد با خودش بیش تر شود احتمال این که به افکار جدید برسد بیش تر است . سعی کنید شرایط لازم برای درگیری همدلانه و عاطفی با موضوع مورد نظر به وجود آید . بدیعه پردازی ( مقایسه ای)

اسلاید 59: گام چهارم – قیاس تضاد در این نوع قیاس دو کلمه متضاد یا متناقض از یک موضوع بیان می شود اجرای این مرحله بینش وسیع و عمیقی به دانش آموز می دهد . در واقع دانش آموز دو داوری ذهنی متفاوت در ارتباط با یک موجود یا پدیده را انجام داده و آن ها را به یکدیگر پیوند می دهد . در این مرحله از فراگیران بخواهید از بین قیاس ها و تشبیه هایی که در مراحل دوم و سوم (قیاس مستقیم و قیاس شخصی) انجام داده اند کلمات متضاد را انتخاب کنند . این کلمات متناقض را روی تابلوی کلاس بنویسید و از بچه ها بپرسید : «کدام کلمات بیش ترین تضاد را در ارتباط با موضوع نشان می دهند یا کدام کلمات متضاد برای شما جالب تر است ؟بدیعه پردازی ( مقایسه ای)

اسلاید 60: گام پنجم – توصیف خلاق در این مرحله فراگیر به موضوع اصلی درس برگشته و از قیاس های برگزیده و تجربه های به دست آمده خود و دوستانش استفاده نموده وموضوع را دوباره توصیف می کند . اما این بار به نوعی دیگر . در این مرحله به فراگیر یادآور شوید که کار اصلی شما یادگیری مفاهیم اساسی مربوط به موضوع است و این قیاس ها (قیاس مستقیم ، قیاس شخصی ، تضادها)زمینه ساز و تسهیل کننده فرآیند یادگیری شما است . در این گام از فراگیران بخواهید با استفاده از قیاس ها و تضادهای برگزیده و تمامی توصیف های انجام گرفته موضوع اصلی را به صورت خلاق (با داستان ، تصویر و ...) بیان کنند . این نوشته ها و تصاویر در واقع جریان خلاقانه ای از ایده های شاگردان شما است که ارزش فوق العاده ای دارد و ارزشیابی شما می تواند بر اساس این متن نهایی صورت گیرد . بدیعه پردازی ( مقایسه ای)