زبان رنگ ها

زبان رنگ ها

اسلاید 1: 1تنظیم :مر یم یا ریدبیر زبا ن و ا د بیا ت فا ر سیکاشاناردیبهشت 1385زبان نمادین رنگ ها

اسلاید 2: 2د ر د رون خود بیفزا د رد را تا ببینی سرخ و سبز و زرد را کی ببینی سبز و سرخ و بور را تا نبینی پیش ا ز ا ین سه نور را لیک چون د ررنگ گم شد هوش تو شد ز نور آن رنگ ها روپوش تو چونکه شب آن رنگ ها مستور بود پس بدیدی د ید رنگ ا ز نور بود نیست د ید رنگ بی نور برون همچنین رنگ خیا ل ا ند رون ا ین برون ا ز آفتا ب و ازسها ست وان درون ا ز عکس انوار علاست نور نور چشم خود نور دل ا ست نور چشم از نور دل هاحاصل است با ز نور نور دل / نور خدا ست کو زنورعقل وحس پاک و جدا ست مولا نا جلا الد ین بلخی دفتراول – مثنوی

اسلاید 3: 3مقد مه رنگ ها جا یگاه ویژه ای در زند گی انسان دارند . هر روز ما را احاطه می کنند وچنان با محیط اطراف ما عجین شده اندکه تنها زمانی پی به وجودشان می بریم که یکباره خود را نشان دهند. وقتی رنگ موردعلا قه مان را انتخاب می کنیم احساس خاصی را در ما به وجود می آورد. با کمک رنگ ها می توان هماهنگی بین جسم وروان را به دست آورد.گوناگونی رنگ ها به اندازه روزهایی است که از عمر زمین می گذرد . رنگ بیانگر وبازتاب احساسات ما ست. به همان اندازه هم سمبلی معتبر است و ارتباط محسوسی با زندگی ما دارد. رنگ چون طول موج دارد در حیطه علم نیز بررسی می شود با این حال مانند روان انسان غیر ملموس است.رنگ ها را می توان هم سمبل زندگی دانست وهم سمبل مرگ .”گوته “ احساس انسان را نسبت به رنگ در این جمله آورده است:“ به طور کلی رنگ ها شادی آفرین هستند . “

اسلاید 4: 4 برای نمونه:رنگ آبی سمبل روان ( چون انسان را به درون خویش می برد ) رنگ ارغوانی سمبل اشراف رنگ زرد سمبل روح و منبع نور وروشناییرنگ قرمز سمبل مرگ وگاهی هم جسم و زندگی رنگ ها بیانگرنگرانی ها و ناراحتی های روحی وذهنی هستند حالت هایی که جرات بیان آنرا به دیگران نداریم. رنگ ها به ما تعادل روحی می دهند واین چیزی جز سلامت روانی نیست . با رنگ ها احساس نزدیکی می کنیم چون در زندگی معاشرت و درمان دردها تا ثیر مطبوعی بر ما می گذارند . رنگ ها قادرند ما را تسخیرکنند و می توانند کاری کنند که به احساس درون خود توجه کنیم . نقاشی کردن در کودکی اولین تلاش ناخودآگاه ما برای استفاده از نیروی درمانی رنگ ها است . تصور جهان بدون رنگ غیر ممکن است چرا که رنگ پدیده ای است که در همه جا حضوردارد و نقش وموثری بازی می کند. ارتباطات به کمک رنگ ها صورت می گیرد و تمام دریافت های عینی ازطریق رنگ ها حاصل می شود . رنگ ها پدیده ی شگفتی هستند به ویژه زمانی که به طلوع و غروب آفتاب نظر بیندازیم . رنگ ها نقش مهمی د ر زندگی عاطفی و معنوی انسان ایفا می کنند . ما به د رخشش روزهای آفتابی و شادابی رنگ ها تمایل بیشتری داریم و از هوای ابری و خاکستری خسته می شویم . رنگ های پر زرق و برق ما را آ شفته می سا زند و رنگ های ملا یم و هماهنگ برا یمان خوشا یند ند . پا رچه های رنگین و اشیای خوشرنگ را نیزمثل گل ها / درختان سرسبز/ آسمان لاجورد ین و تپه های بنفش رنگ می ستاییم . رنگ ها به همان اندازه که امروز برای ما جالب و ضروری است برای اقوام ابتدایی نیزلازم و ضروری بوده است.

اسلاید 5: 5 ا نسا ن ها ی ا ولیه کلبه ها ی محقر خود را با ا نواع رنگ ها می آ راسته ا ند و ا بزا ر و ظروف مورد نیا زشا ن را با رنگ های گونا گون آ را یش می دادند آ نان ما نند ا نسان ا مروزی زینت آلات مختلف به دست و گرد ن خود می آ ویختند و هر گا ه به میدان جنگ می رفتند خود را با تجهیزات و لباس ها ی جنگی ا لوا ن و د رخشنده زینت می د ا د ند تا حیرت و وحشت را درد ل دشمن بر ا نگیزند. حا ل پس ا ز مطا لب فوق به زبان نما دین رنگ ها می پردازیم . د را ین نوشته به بررسی مورد ی چها ررنگ ا صلی که برا ی سلا متی مفید هستند می پردازیم : زرد /آبی / قرمز / سبز

اسلاید 6: 6زردزرد روشن ترین رنگ در میان همه ی ته رنگ ها و به طور کلی نشان روشنی و نور است . زردطلایی رنگی است نورانی با درخششی ملایم. ( طلایی رنگی است که در گذشته به جای نور و روشنی به کار می رفته است) .درگنبدهای طلایی مساجد بیزانس و زمینه نقاشی های استادان قدیمی از این رنگ به منزله ی نماد آخرت / پادشاهی و سلطنت / نور و خورشید استفاده شده است .ها له ی طلایی که هیکل مقدسین را نورا نی می ساخت بهترین کاربرد این رنگ است .در کلیسا ها فرشتگان مقرب در گاه خدا را با رنگ زرد رنگ آمیزی می کردند .

اسلاید 7: 7رنگی که مفهوم رابطه و اتصال با خدا را دارد . در یونان باستان الهه ها و دو شیزگان باکره را با پیراهن زرد زعفرانی نقاشی می کردند . الهه عطارد همانند فرشتگان مقرب به رنگ زرد ظاهر می شود که خود سمبلی از روح است اینرنگ به دلیل نور و طول موجی که دارد به عنوانرنگ ارتباط بین انسان ها و راه چاره ای برای فراراز گوشه گیری مطرح است . بی دلیل نیست که رنگ زرد سمبل اداره پست است . پست بزرگ ترین وسیله ارتباط جمعی است و در کار هایی که تفکر و خلاقیت در آنها نقش دارد سودمند است . از نظر مردم عادی “ دیدن نور “ تحقق واقعیتی است که پیشتر پنهان بوده است .وقتی گفته می شود که فلانی “ روشن “ است منظور هوش و آگاهی اوست .

اسلاید 8: 8بنا براین زرد روشن ترین رنگ هاست که به گونه ای سمبلیک با فهم و دانایی ارتباط دارد.در بین پیش گویان قدیمی رنگ زرد توصیفی از شیر و خورشید “ سلطان ستارگان “ بودآنها زرد بودن شیر را تنها عاملی می دانستندکه ا و را د ر بین دوازده تیره از حیوانات سلطان کرده است .ا ین رنگ حد و مرزی ندارد و به سا د گی د رد یگر رنگ ها محو می شود .کیمیا گرا ن نها یت خلوص رنگ زرد را لیمویی می دانستند به ا ین ترتیب چشم خودرا با آب زرد رنگ شستشو می د ا د ند تا ا سرا ر کیمیا گری را بهتر بشنا سند .

اسلاید 9: 9آبیآبی همواره متوجه درون است ودر انساننوعی حس قضاوت درونی به وجود می آورد و باعث می شود به خود واحساساتش بیندیشد .اشخاصی که آبی را ترجیح می دهند بیشترپوستی رنگ باخته دارند و گردش خونشانضعیف است ولی دارای اعصابی قوی ومحکم هستند . براساس اصول رنگ شناسیآبی حس ارتفاع وعمق را در بیننده به وجودمی آورد ارتفاعی به اندازه ی آسمان گستردهو عمقی به اندازه ژرفای دریا .

اسلاید 10: 10آبی در طبیعت رنگی نیرومند است وفصل خود نمایی آن زمستان است .زمانی که طبیعت خاموش می شود و تمام جوانه ها خوابیده اند رنگ آبی زندگی خودرا آغاز می کند و جلوه و شکوه می یابد .آبی همیشه سایه دار است و همواره میلدارد در تاریکی خود نمایی کند در طبیعتآبی از روشن ترین تا تاریک ترین مایهوجود دارد . آبی جنبه های گوناگون روحیرا نشان می دهد در فکر و روح انسانداخل می شود با روان او پیوند می خوردو تا اعماق وانتهای روح نفوذ می کند .

اسلاید 11: 11آبی مفهوم ایمان را می رساند و اشاره ای است به فضای لایتناهی و روح .و در نقاشی کلیساها به مفهوم احساسات عمیق و نشانه ای از شکو فایی اعتقاد و تواضع در برابر خداوند بود . طبق آیین مرسوم پیراهن مریم مقدس آبی آسمانی می باشد که نمادی ازجاودانگی اوست و نشان از محفوظ بودن جان او .وقتی آبی تاریک شود تنزل و سقوط می کند و معنی وهم و ترس / غم و اندوهو مرگ و نیستی را به خود می گیرد اماهمیشه نشان دهنده فکری برتر است و به عالم بالا اشاره می کند .

اسلاید 12: 12 دکتراسلا می ند وشن نیزرنگ های آبی و لاجوردی و ... را مبین آسمان و گا هی هم آ ب می داند . او می گوید : رنگ ها درمعماری بناها و کا شی کاری ها ی اصفهان همان معنای کنایه ای مینورا درخود می نما ید. در کتاب “ عهد عتیق “ آمده که : وقتی خداوند در کوه سینا خود را به موسی نمایاند موسی روی یک تخته سنگ آبی رنگ ایستاده بود این تخته سنگ درخشان بوده و رنگ آبی آن مانند رنگ آ بی آسمان می درخشیده است . رنگ آبی وسیله پی بردن به اسرار د رون است و موسی عظمت خدای بزرگ را درون خود دید . رنگ آبی د لخواه اکثر ما بزرگ سالان جامعه وحدود 38 درصد ا فرا د مسن است .

اسلاید 13: 13قرمزقرمز از لحاظ وا ژه شنا سی تا ریخی با واژه های زند گی و خو ن هم ریشه است . قر مز نماد حیات و زند گی است و عا مل مو ثریدر سازند گی و تشد ید رویش گیا هان بوده و بیا نکننده هیجان و شورش است . علا مت جها ن متلاطم و جنگ و شیا طین بوده و نشا نی از مبا رزه و انقلا ب است .مریخ با رنگ قرمزش علا مت مرد ا نگی است .قر مز سمبلی از شهید ان مسیحی و در عین حال نمادی از جهنم ا ست و در مذاهب یهود یت ومسیحیت رنگ گناه ا ست و در قرون وسطی به مفهوم مرگ بوده و قضا ت آن دوره رد ای قرمز به تن می کرد ند .

اسلاید 14: 14 گوته می گو ید : “ قرمز درمقا یسه با رنگ های زرد وآبی علا مت مرگ و نیستی ا ست و در روز قیا مت زمین به رنگ قرمز ا ست . “ پیش از دورا ن مصر یا ن با ستا ن از رنگ قرمز برای محا فظت ازآ تش بهره می گر فتند. هنوز هم لبا س آ تش نشا ن ها و ما شین های آ تش نشا نی قرمزا ست . د رزما ن های قد یم اززما ن زند گی قبیله ای تا قرون وسطی وقتی کسی به جنگ یا شکا ر می رفت نقا شی ها یی با رنگ قرمز روی بد ن خود می کشید این رنگ نه فقط نیروی جسما نی او را ا فزون می کرد بلکه در برا بر مرگ و زخمی شد ن ا ز او محا فظت می کرد .

اسلاید 15: 15 د ر گو رستا ن ها ی قد یم در قبرها یی جنا زه ها یی یا فت شده که آ نها را با گل اخریکه رنگ قر مز دارد پو شا نده اند واین ظا هراحا کی ا زنوعی د ید جهت تسهیل تجدید حیا تمر د گان در جها ن دیگر بوده است .قر مز ی آ سما ن علا مت طغیا ن و هجو م هوایمتلا طم است و آ سمان آ بی و سبز و زرد رو شن نو ید آ را مش و هو ا ی با ز را می دهد . قرمزی چهره دلا لت بر خشم / غضب / طغیا ن/ هیجا ن و تب د ارد اگرچه رنگ های آ بی / سبز یا زرد درشکل خا لص خود نشا نی ازبیما ری ندا رند ا ما همین رنگ ها چنا نچه بر چهر ه ا نسا ن بتا بد به آ ن حا لتی بیما ر گو نه می دهد .

اسلاید 16: 16 محسو ب می گر د د چنا نچه در زبا ن رو سی مفا هیم سرخ و ز یبا به هم نز د یک ا ند .ا صلی تر ین رنگ قر مز از ریشه گیا ه رونا سو از رنگ دا نه ها ی شگفت ا نگیز آ ن به د ستمی آ ید . کسی که لبا س قر مز می پو شد ا حسا س سر زندگی و نشا ط و جوا ن بو د ن می کند .قر مزرنگ در نظر آ مد ه ا ند علا وه براین رنگسرخ ا ز حیث زیبا یی گا ه سر آ مد رنگ هاقر مز همیشه نما دی ا ز آ تش / جنگ / شهو ت و عشق بو د ه ا ست : خشم و غضب وجنگ و جها د با زبا ن خون ظا هرشد ه است و شیا طین و د یو سیرتا ن در لبا س

اسلاید 17: 17سبزسبز رنگ د نیا ی سبز یجا ت و حا صل فرآ یندفتو سنتز در گیا ها ن ا ست . وقتی زمین را رو شنی فر ا می گیرد و ذ را ت آب و هو ا د رفضا رها می شو ند رنگ سبز بو جو د می آ ید .سبز نما د ارضا / آرا مش و امید وا ری است و آ میز شی از دا نش و ا یما ن . بنا بر ا ین ر نگ سمبو لیسم جا ود ا نگی و نیکو یی ا ستکه صو رتش از عا لم طبیعت و محسو س ا خذشد ه ا ما معنا یش ازعا لم معا نی ونا محسو س .وقتی سبز متما یل به زرد می شو د ا حسا س جو ا نی و نیر وی بها ری را بو جو د می آ ورد .در بها ر و تا بستا ن که ر نگ سبز فر او ا ن

اسلاید 18: 18ا ست شا د ی و لذ ت برد ن ازا ین روز ها وصف نا شد نی ا ست . چنا نچه سبز به آ بی متما یل شو د حا لت روحا نیت آ ن ا فزا یش می یا بد . رنگ و نور در عصر ا سلا می با بیا ن سمبلیکدر سا حت هنر توا م بو ده ا ست چنا نکه سبز و سفید و آ بی مظا هر تا زگی / پا کی و بی تعلقی ا ست ا ما درهنرد ینی و ا سا طیری حد مظهریترنگ ها از ا ین فرا تر می رود .فی ا لمثل در فرهنگ ا سلا می سمبلیسم سبزمتضمنعا لی ترین معا نی عرفا نی ا ست و به ا ین صورت بالاخص در ا طرا ف نا م حضرت خضر( ع ) تجلیمی کند . خضر سبز پوش جا وید ا ست .عطا ر د رمنطق ا لطیر از قول طوطی می گو ید :خضرمرغا نم ازآنم سبزپوش تا توانم کرد آب خضرنوش

اسلاید 19: 19سیا ه و سفیددر خا تمه پس از آ شنا یی با چها ر رنگ فو ق مختصر ی در با ره ی ر نگ ها ی سیا ه و سفید می پردازیم :شب و روز مظهر سیا هی و سفید ی هستند که در زند گی انسا ن و د ر طبیعت د و قطب مهم و اسا سی محسو ب می شو ند . سیا ه تر ین رنگ ها مخمل سیا ه و سفید تر ین رنگ ها سو لفا ت با ریت ا ست .رنگ سیا ه د ر عر ف عا م با تیر ه گی و پر یشا نی روز گا ر و فلا کت و بد بختی قر ین ا ست .اما حضو ر آ ن د ر آ د ا ب و ر سو م مختلف حکا یت ا ز معنا ی د و گا نه آ ن می کند . لبا س بر خی رو حا نیا ن مسلما ن و مسیحی و لبا س تیر ه ی کا هنا ن با بلی ا ز معنا ی مثبت آن حکا یت می کند . د ر محا فل اشر ا فی قد یم رنگ سیا ه رنگ رسمی لبا س ها بو د ه ا ست خلعت سیا ه ا ز ا ین زمره ا ست هنو ز هم ا فرا د ی که لبا س سیا ه و سفید می پو شند ا فرا دی شیک پوش هستند .پو شش سیا ه د ر عز ا و عر و سی و علم ها ی سیا ه صر فا” به معنی مرگ نیست بلکه به معنی تجد ید حیا ت د نیو ی و ا خروی و مظهر ا نقلا ب روحی انسا ن ها ا ست . د ر ا د بیا ت و عر فا ن ا سلا می رنگ سیا ه نشا نه ی تعا لی ا ست چنا نکه آب حیا ت د ر

اسلاید 20: 20ظلما ت بد ست می آ ید و مقا م شب قدر نشا نه ی تعا لی شب ا ز روز ا ست . شب هنگا م خلو ت ا ست و روز هنگا م جلو ت . نور سیا ه ا ز نها یت قر ب به حق برای آ د می ظا هر می شو د و ا ین حکا یت ا ز نها یت ظهو ر جما ل حق می کند که سا لک ا ز شد ت ظهو ر می سوزد . منا سب ا ین مقا م شیخ محمد لاهیجی ا ز مشا هداتقلبی و ا حوالا ت خو د د ر با ب رنگ ها چنین ذ کر می کند :“ د ید م که د ر عا لم لطیف نو را نی ا م و کو ه و صحرا تمام ا ز ا لو ا ن ا نوا ر ا ست ا ز سرخ و زردو سفید و کبود و ا ین فقیر وا له ی ا ین ا نوا ر و ا ز غا یت ذ وق و ظهو ر شید ا و بی خو د م . به یکبا رد ید م که همه ی عا لم را نور سیا ه فرو گرفت و زمین و هو ا هر چه بود تما م همین نور سیا ه شد و ا ینفقیر د ر آ ن نور سیا ه فا نی شد م و بعد ا ز آ ن به خو د آ مد م . “نجم را زی نیز چنین می گو ید :“ چون نظر کنی هر کجا د ر د و عا لم نو ر و ظلمت ا ست از پرتو ا نوا ر صفا ت لطف و قهراوست ... خلق السما وات و الارض و جعله الظلمات و النور . “

اسلاید 21: 21فهرست منا بع :ا یتن / جوها نز / 1888-1967 / کتا ب رنگ / ترجمه ی محمد حسین حلیمی / تهرانآ یت ا لهی / حبیب ا ل .../ 1313 / مبانی رنگ و کا ربرد آ ن/ تهران برند فلما ر/ کلا وس / رنگ ها و طبیعت شفا بخش آ نها / ترجمه ی شهرنا ز آ ذ رنیوشمحمد زا د ه / جعفر / مبا نی رنگ د ر نقشه فر ش (1) ا دا ره تد وین متون آموزشی ترویجی مرکز نشر و تصویر / تهرانا سلا می ند وشن / محمد علی / صفیر سیمرغ را زی / نجم ا لد ین / مرصا د ا لعبا د