زندگی امام خمینی (ره)
اسلاید 1: انقلاب اسلامی ایران زندگي و انديشه سیاسی امام خميني استاد محترم: سعید رضامیرزامحمدی گردآورنده: محمد ضميري شيردل ارديبهشت 86
اسلاید 2:
اسلاید 3: زندگي و انديشه سیاسی امام خميني از آن جا که رهبری امام خمینی مهمترین نقش را در پیروزی انقلاب داشته، به شکل تفضیلی به زندگی و زمانه، اندیشه سیاسی و رهبري سیاسی حضرت امام می پردازیم .
اسلاید 4: زندگی و زمانه امام خمینی (قدس سره)سید روح الله خمینی در اول مهر 1281 ش. (بیستم جمادی الثانی 1320/ 24 سپتامبر1902) در شهر خمین و در خانواده اهل فضیلت وعلم ، زاده شد . این خاندان به میر حامد حسین- صاحب کتاب معروف «عبقات الانوار» - نسبت می برند. پدر بزرگ امام ، آقا سید احمد به دعوت مردم خمین در این شهر سکنی گزید و تا هنگام در گذشت، مرجع وملجا مردم آن دیار بود .
اسلاید 5: پس از او فرزندش آقا سید مصطفی نیز چون پدر، علاوه بر رفع حوائج شرعی، به یاری بی پناهان و درمندان می پرداخت و همین امر، خشم و کینه خوانین محلی را بر ضد او بر می انگیخت؛ تا آنکه او را در ذیقعده 1320 ق. در حالی که تنها پنج ماه از عمر امام می گذشت ، به شهادت رساندند.
اسلاید 6: مادر امام (خانم هاجر) دختر مرحوم آقا میرزا احمد مجتهد خوانساری بود که پس از شهادت همسرش ، به یاری صاحبه خانم (عمه امام) به سرپرستی و تربیت وی اهتمام ورزید. تا آنکه هر دو بر اثر شیوع بیماری در فاصله ای اندک در گذشتند. دراین هنگام امام پانزده سال داشت.
اسلاید 7: ایشان تحصیلات ابتدایی را در خمین آغاز کرد ودر سن نوزده سالگی به حوزه علمیه اراک (عراق عجم) که با حضور آیت الله حائری رونق یافته بود مهاجرت کرد. مدتی کوتاه پس از مهاجرت امام به آن دیار، آیت الله حائری به دعوت علما ومردم قم ، برای تاسیس حوزه علمیه رهسپار این شهر شد. (رجب 1340ق./ نوروز1301ش.) امام خمینی نیز مدتی بعد، همانند بسیاری از طلاب علوم دینی، از اراک به قم مهاجرت کرد.
اسلاید 8: از نظر سیاسی، این دوره همزمان با استقرار تدریجی حکومت خود کامه رضا شاه بود. طی این سال ها، امام خمینی در کنار تحصیل، تحولات سیاسی کشور را نیز دنبال می کرد و گاه به تهران می رفت تا مدرس را در مدرسه سپهسالار یا در مجلس شورای ملی آن روز ببیند. در این سالها امام عمدتاً به تدریس وتألیف در حوزه علوم عقلی، عرفان و اخلاق اشتغلال داشت.
اسلاید 9: در سال 1323ه. ش امام خمینی کتاب «کشف الاسرار» را در ردّ شبهات علمی حکمی زاده در جزوه «اسرار هزار ساله» نوشت.
اسلاید 10: با رحلت آیت الله حائری، امام کوشید تا به دعوت از آیت الله بروجردی به قم، به تقویت حوزه علمیه و مرجعیت کمک نماید.
اسلاید 11: پس از درگذشت آیت الله بروجردی و با تحولاتی که در عرصه سیاسی کشور روی داد امام به مبارزه با رژیم پهلوی روی آورد. این مبارزات از مخالفت با لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی و اصول انقلاب سفید آغاز گردید و به دستگیره وزندانی شدن ایشان در خرداد سال 1342 بعد از سخنرانی علیه شاه ورژیم پهلوی انجامید و قیام 15 خرداد را به دنبال داشت.
اسلاید 12: سرانجام در آبان سال 1343 این بار تقریبا به تنهایی علیه قانون کاپیتولاسیون فریاد اعتراض بر آورد و در سخنرانی به شدت از شاه و آمریکا انتقاد کرد. این اعتراض تبعید امام به ترکیه را در پي داشت. امام در مدت نسبتاً کوتاهی اقامت در ترکیه ، به کار علمی اشتغال ورزید و اثر فقهی مهم خود «تحریر الوسیله» را به پایان برد.
اسلاید 13: امام در سال 1344 به عراق منتقل شد. دولت ایران امید داشت که با تبعید امام از یک سو فشار های داخلی برای آزادی ایشان را بکاهد و از سوی دیگر ابعاد علمی و شأن مرجعیت ایشان را تحت الشعاع مراجع نجف قرار دهد.
اسلاید 14: در سال 1348، امام در درس فقه خود نیز نظریه «ولایت فقیه» را ارائه کرد که در واقع طرح صریح نظریه بدیل در مقابل حکومت شاهنشاهی محسوب می شد.
اسلاید 15: با عزیمت امام خمینی از عراق به پاریس آخرین مرحله مبارزه با رژیم شاه آغاز شد. ایشان در کانون اخبار رسانه های ارتباطی جمعی جهان قرار گرفت و چهره ای مردمی، مستقل و نوگرا از انقلاب و رهبری اسلامی آن ارائه داد.
اسلاید 16: سرانجام امام در 12 بهمن1357 به ایران بازگشت و در 15 بهمن مهندس مهدی بازرگان را به ریاست دولت موقت برگزید. یک هفته بعد انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید.
اسلاید 17: اندیشه سیاسی امام خمینی اندیشه سیاسی امام را می توان با توجه به سه محور نفی سلطنت، نقد مشروطیت و تبیین نظریه حکومت اسلامی توضیح داد :
اسلاید 18: 1. نفی سلطنت سلطنت پایدار ترین شکل حکومت در ایران بوده است. این ساختار تا مشروطیت استوار و مستحکم به حیات خود ادامه می داد. به نحوی که در ذهنیت و اندیشه ایرانی کمتر تردیدی درباره آن وجود داشت. مشروطیت بنیان های مشروعیت سلطنت در ایران را به لرزه در آورد ولی اصل آن را حفظ کرد و کوشید تا با اصلاحاتی پیکر نیمه جان سلطنت ایرانی را نجات بخشد.
اسلاید 19: مهمترین دلایل امام در نفی سلطنت عبارت بودند از :سلطنت متکی به آرای مردم نیست و مردم هیچ نقشی در تعیین سلطان ندارند؛سلطنت بر زور و توارث متکی است که هر دو خلاف اسلام است؛در نظام سلطنتی هیچ نظارتی بر سلطان صورت نمی گیرد؛سلطنت با حقوق بشر مخالف است زیرا هر ملتی باید سرنشت خود را خود تعیین کند؛سلطنت در ایران همواره ماهیتی ظلمانه داشته است؛سلطنت نظامی کهنه و ارتجاعی است و آن هم از بدترین نوع ارتجاع.
اسلاید 20: نقد مشروطیت 2.به نظر امام خمینی مشروطیت با رهبری و کوشش علما به پیروزی رسید ولی بعد ها، به دلیل اختلافات داخلی، کناره گیری روحانیون و دخالت های خارجی به نتیجه نرسید و استبداد قدرتمندتر از قبل به ساختار سیاسی بازگشت. بدین ترتیب نظام مشروطه ماهیتی استبدادی و ظاهری مدرن پیدا کرد.
اسلاید 21: امام از دهه 20 به نقد مشروطیت و اصل سلطنت پرداخت و در دهه 40 به نظر امام اصولاً بقای سلطنت به هر شکل منشأ اصلی مشکلات و ضعف های نظام سیاسی خواهد بود. بنابر این به جای تأکید بر قانون اساسی و نهاد های مشروطه باید به فکر تغییر بنیادین نظام و حذف سلطنت بود.
اسلاید 22: در واقع نا کارآمدی مشروطه در عمل و ماهیت استبدادی و ظالمانه سلطنتی زمینه برون رفت امام از نظام سلطنتی و ایجاد نظامی نوین را فراهم کرد.
اسلاید 23: استراتژی امام در مبارزات سیاسی حذف نظام سلطنت بود و این مسئله امام و گروههای مذهبی را از گروه های لیبرال و ملی گرا که بر قانون اساسی تأکید می کردند متمایز می کرد. امام خمینی همچنین در چارچوب قانون اساسی مشروطه نیز رژیم پهلوی را نا مشروع می دانست.
اسلاید 24: همچنین امام به عدم برگزاری انتخابات آزاد در سراسر دوره پهلوی اشاره می کند و می گوید نمایندگان مجلس هیچ گاه نمایده واقعی مردم نبوده اند و همواره با زور خان ها و متنفذین دولت انتخاب شده اند و لذا مجلس و مصوبات آن نیز قانونی نیستند. امام همچنین ضدیت نظام پهلوی را با مذهب و نهادهای مذهبی، استبداد و ظلم و وابستگی به بیگانگان را از دلایل دیگر عدم مشروعیت این نظام می داند.
اسلاید 25: 3. نظریه حکومت اسلامی و ولایت فقیه امام خمینی در مقابل نظام سلطنتی بر حکومتی تأکید می کرد که بر احکام اسلام و نظارت علما و رأی مردم بنیان گذارده شده باشد. جمهوری اسلامی اصطلاحی بود که امام ابتدا در پاریس در توصیف نظام مطلوب خود بکاربرد.
اسلاید 26: جمهوریت در این جا به همان معنای رایج یعنی مردمی بودن حکومت است و به پذیرش حق مردم در انتخاب نوع نظام سیاسی و حاکمان اشاره داشته و قالب و شکل حکومت مورد نظر امام را تشکیل می دهد.
اسلاید 27: اسلامیت رکن دیگر نظام مورد نظر امام است. و همین امر جمهوری اسلامی را از دموکراسی های غربی متمایز می سازد. اسلام محتوا و ماهیت اصلی این نظام را تشکیل می دهد و ضوابط و احکام اسلامی مبنای اصلی سیاست ها و قوانین آن محسوب می شود.
اسلاید 28: نظریه ولایت فقیه را امام ابتدا در کشف الاسرار که در سال 1323 نگاشته شد و بعد ها در سال 1348 به تفضیل در درس فقه خود در نجف اشرف تبیین نمود که در همان ایام تحت عنوان «حکومت اسلامی» منتشر شد.
اسلاید 29: ولایت فقیه در نظریه امام خمینی از یک سو تضمین کننده اسلامی بودن نظام است و مانع انحراف آن از معیار های اسلامی می شود و از سوی دیگر تقوای فقیه و تقلید او به احکام اسلامی از استبداد و دیکتاتوری جلوگیری می کند
اسلاید 30: هنر امام این بود که این نظریه را از شکل فقهی و محدود خود خارج ساخت و به نظریه سیاسی تبدیل نمود و بر اساس آن نظام سیاسی جدید را پی ریخت. از این منظر ولایت فقیه را می توان ابداع امام محسوب نمود.
اسلاید 31: ویژگی اصلی امام خمینی پیوند نظریه و عمل سیاسی با فقه و شریعت اسلامی است. امام همواره عمل سیاسی خود را با برداشت فقهی خود از شریعت پیوند می داد و هم به لحاظ تئوریک و هم به لحاظ عملی دین و سیاست را تفکیک ناپذیر می دانست.
اسلاید 32: اصول اساسی اندیشه امام خمینی را می توان چنین بر شمرد: عدم مشروعیت سلطنت به دلیل عدم اتکا به رأی مردم و مخالفت با احکام اسلام ؛عدم امکان اصلاح نظام سلطنتی حتی در شکل مشروطه ؛جامعیت دین و پیوند ناگسستنی دین و سیاست ؛وجوب تلاش برای ایجاد حکومت اسلامی ؛حق فقها در اعمال ولایت سیاسی در عصر غیبت ؛حق مردم در تعیین نوع نظام و حاکمان سیاسی و نظارت بر مسئولین
اسلاید 33: امام و رهبری سیاسی رهبری سیاسی امام در انقلاب اسلامی از دوجنبه زیر قابل بررسی است: روش ها و استراتژی های سیاسی در روند مبارزه و فعالیت های انقلابی؛ نفوذ بی نظیر در اذهان عمومی و محبوبیت گسترده و مردمی.
اسلاید 34: شیوه ها واستراتژی های مبارزه سیاسی مهمترین روش های مبارزه سیاسی امام عبارتند از:مردمی کردن مبارزه سیاسی مذهبی کردن مبارزه پرهیز از مشی مسلحانه حفظ اتحاد و انسجام
اسلاید 35: مردمی کردن مبارزه سیاسیامام از آغاز فعالیت های سیاسی خود به حرکت های مردمی اعتقاد داشت و سعی می کرد مبارزه را در سطح توده ها گسترش دهد. شاید به همین دلیل امام هرگز به دنبال ایجاد حزب و تشکیلات سیاسی رسمی نرفت زیرا که چنین شیوه ای مبارزه را جلوه ای نخبه گرایانه می بخشید و دور از دسترس مردم عادی قرار می داد.
اسلاید 36: اصولا امام در طول زندگی سیاسی خود همواره به مردم اعتماد داشت و مبارزه سیاسی را وسیله ای برای خدمت به مردم می دانست و خود را خدمتگزار آنان تلقی می کرد و سعادت و رستگاری آنان را می خواست. در مقابل مردم نیز به امام اعتقاد داشتند و سخن او را با جان و دل می پذیرفتند.
اسلاید 37: مذهبی کردن مبارزه امام مبارزه سیاسی علیه دولت ظالم را تکلیف شرعی خود می دانست و بنا به نظر فقهی خود به فعالیت سیاسی روی آورد و همین دیدگاه را به پیروان خود نیز منتقل کرد. مذهبی شدن مبارزه باعث می شد سختی ها و مرارت های آن همراه با اجر اخروی و مرگ در این راه نیز شهادت محسوب شود . به همین دلیل مبارزان مذهبی شجاعانه به استقبال مرگ می رفتند و از مقابله با نیروهای مسلح هراس نداشتند.
اسلاید 38: در طول مبارزات سیاسی برخی از انقلابیون بویژه مارکسیست ها که ایمان دینی خود را از دست داده بودند بارها در مقابل فشارها و آزارها سر تسلیم فرود آوردند اما نیروهای مذهبی تا سرنگونی رژیم از پای ننشستند و هیچگاه به سازش نیندیشیدند و نومید نشدند.
اسلاید 39: عامل اصلی این پایداری و مقاومت شور مذهبی بود که امام در این مبارزه می دمید. همین ویژگی مذهبی است که انقلاب ایران را از سایر جنبش ها و انقلابات متمایز کرده و به آن جلوه ای بدیع بخشیده است.
اسلاید 40: پرهیز از مشی مسلحانه امام در مبارزه علیه رژیم هیچگاه از مشی مسلحانه به عنوان استراتژی مبارزه سیاسی استفاده نکرد. امام میدانست که این شیوه مبارزه با رژیم کاملاً مسلح پهلوی بی فایده است نقطه قوت رژیم نیروهای مسلح بود و هرگونه حرکت مسلحانه ای با خشونت بسیار سرکوب می شد .
اسلاید 41: مهم ترین جلوه مبارزه سیاسی در انقلاب ایران تظاهرات آرام و مسالمت آمیز بود. در واقع انقلاب ایران انقلاب راهپیمائی و تظاهرات مردمی بود و اثری از جنگ و خشونت از سوی مردم دیده نمی شد .
اسلاید 42: امام با تأکید بر فساد و وابستگی رژیم پهلوی از نظامیان می خواست به مردم بپیوندند. بسیاری از سربازان در پی دستور امام از پادگان ها فرار کردند و به مردم پیوستند و فرماندهان بلندمرتبه ارتش نیز در وفاداری به رژیم دچار تردید شدند. امام بدین ترتیب با پرهیز از رویارویی مسلحانه عملاً نقطه قوت رژیم را از کار انداخت.
اسلاید 43: حفظ اتحاد و انسجام امام در طول مبارزه سیاسي خود همواره از طرح مسايل اختلاف برانگيز خودداري مي کرد و مي کوشيد وحدت مخالفين مذهبي رژيم را حفظ کند. به همين دليل اختلاف و تشتت به ندرت در صفوف مبارزين مذهبي به چشم مي خورد و رهبري امام تمام گرايشها و جناح هاي مذهبي را پوشش مي داد.
اسلاید 44: در اختلافاتي که گاه بين نيروهاي مذهبي پيش مي آمد امام مي کوشيد نگذارد اين تعارضات عمق يابد و صفوف مبارزين را دچار انشقاق و تفرقه کند. براي مثال در مورد آثار و انديشه هاي دکتر شريعتي اختلافاتي بين نيروهاي مذهبي وجود داشت اما امام از هر گونه اظهار نظر صريح خودداري نموده و با بي اعتنايي به اين بحث ها عملاً زمينه تشتت و پراکندگي را از بين برد.
اسلاید 45: محبوبيت و نفوذ مردمي اماماز نکات منحصر به فرد انقلاب اسلامي محبوبيت گسترده امام خميني در ميان مردم است رابطه مردم و امام رابطه مريد و مراد بود و نه رابطه يک رهبر سياسي با اتباع و پيروانش. امام را مردم از جان و دل دوست داشتند و مطيع بودند. بنابراين امام به معناي واقعي يک رهبر ديني و معنوي محسوب مي شود.
اسلاید 46: در تبيين پايگاه مردمي و محبوبيت گسترده امام عوامل متعددي را مي توان برشمرد:عامل نخست شخصيت ويژه امام خميني است.دومين عامل، جايگاه امام به عنوان مرجع تقليد است. شرايط اجتماعي که زمينه ساز نفوذ گسترده امام بود.
اسلاید 47: شخصيت ويژه امام خمينيشخصيت امام ابعاد مختلفي داشت. گذشته از جنبه هاي علمي، فقهي و عرفاني ويژگي ها و صفات اخلاقي خاص امام را از ديگران متمايز مي کرد. تقوا، شجاعت، قاطعيت در تصميم گيري، تيزهوشي سیاسي و زندگي ساده و زاهدانه و سازش ناپذيري از ويژگي هاي شخصيت امام خميني است مجموع اين ويژگي ها را به ندرت مي توان در کسي سراغ گرفت و همين جامعيت بود که امام را به شخصيتي الهي و محبوب مبدل مي کرد.
اسلاید 48: جايگاه امام به عنوان مرجع تقليدامام رهبري سياسي و مرجعيت مذهبي را در هم آميخت و همين امر رهبري انقلاب ايران را از ساير انقلاب ها متمايز مي کند. امام از موضع يک مرجع ديني با پيروان خود سخن مي گفت و لذا اجراي دستورات او تکليفي شرعي و وظيفه اي ديني تلقي مي شد و نافرماني از آن را مردم گناه و معصيت مي دانستند.
اسلاید 49: شرايط اجتماعي که زمينه ساز نفوذ گسترده امام بود. جامعه ايران جامعه اي مذهبي بود و تغييرات وسيع اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي دهه 40 و 1350 نه تنها از احساسات مردم نکاست بلکه بر وسعت و ژرفاي آن نيز افزود .
اسلاید 50: به هر حال در اين سال ها جامعه در اوج شور و احساس مذهبي بود و تشنه بازگشت به ريشه ها و فرهنگ مذهبي در اين شرايط تنها شخصيت هايي چون امام مي توانستند رهبري را در اختيار بگيرند هم چنين گسترش شور انقلابي و هيجان مبارزه نيز بر محبوبيت امام مي افزود.
اسلاید 51: مادر مي‌خواهي مسيح را، از نزديک ببيني؟ خاطره «لويي» نوجواني از نوفل لوشاتو
اسلاید 52: جلوي باغي که کمي آن طرف‌تر از خانه‌مان بود جمعيت زيادي ايستاده بودند. در ميان جمعيت، خبرنگاراني به چشم مي‌خوردند که دروبين‌هايشان را به گردن آويخته بودند و از پشت در چوبي و سبزرنگ باغ سرک مي‌کشيدند.
اسلاید 53: خبرنگار گفت، « به زودي دهکده‌تان مشهورترين دهکده دنيا خواهد شد»! با تعجب پرسيدم، «متوجه نمي‌شوم. چه اتفاق مهمي قرار است در دهکده ما بيفتد که باعث شهرت آن مي‌شود؟» جواب داد، «تا به حال اسم آيت‌الله خميني را شنيده‌اي؟»
اسلاید 54: گفتم، «همان که رهبر مذهبي ايران است؟» گفت، «آفرين پسر، حالا او به اين دهکده آمده و همسايه شماست.» با حالتي هيجان زده پرسيدم، «حالا شما براي چه اينجا جمع شده‌ايد؟ مگر قرار است بيرون بيايد؟» خبرنگار پاسخ داد، «نه بيرون نمي‌آيد ولي قرار است مصاحبه کند. منتظريم تا اجازه بدهد و به داخل باغ برويم.»
اسلاید 55: پرسيدم، «اگر منتظر بمانم مرا راه مي‌دهند؟» گفت، «نمي‌دانم.»
اسلاید 56: در باغ گشوده شد. آيت‌الله خميني پيرمردي بود با لباس روحاني و پارچه سياهي دورسر پيچيده بود. براي يک لحظه احساس کردم مسيح در مقابلم ايستاده است.
اسلاید 57: از مادر پرسيدم. «به نظر شما آمدن او به اينجا اشکال دارد؟» و او گفت، «نه، ولي پدرت دنبال يک جاي آرام بود. حالا ديگر اينجا آرام نخواهد بود.»
اسلاید 58: پدر با عصبانيت گفت، «خدا کند اين طور باشد.» مادر ادامه داد، «توي روزنامه خواندم، شايد چند روز ديگر به ايران برود.» و پدر با ناراحتي زمزمه کرد، «حالا چرا اينجا آمده؟ آن هم به اين دهکده کوچک».
اسلاید 59: چند روز تا تعطيلات کريسمس بیشتر نمانده بود. حوصله درس خواندن نداشتم. دائم در فکر او بودم، طوري بود که از نگاه کردن به او سير نمي‌شدم. اما پدر از شدت عصبانيت قصد داشت به پليس شکايت کند و مي‌گفت، «ما هم حق و حقوقي داريم. چقدر بايد عذاب بکشيم؟»
اسلاید 60: من فکر مي‌کردم شما يک فرد منطقي هستيد. امروز يک سخنراني دارد. به خاطر من هم که شده بيا برويم. اگر خوشتان نيامد، برگرديد.» پدر گفت، «چه وقت بايد برويم؟» جواب دادم، «کمتر از نيم‌ساعت ديگر، او خيلي وقت‌شناس است.»
اسلاید 61: شب تولد حضرت مسيح بود. همه دور درخت کاج جمع شده بوديم. زنگ در به صدا درآمد. يعني چه کسي است، اين وقت شب؟!
اسلاید 62: پدر به سوي در رفت و من هم به دنبالش. مردي با چند شاخه گل و يک جعبه شيريني بيرون خانه ايستاده بود. با خوشرويي سلام کرد و گل را جلوي پدر گرفت و گفت، «اينها از طرف آيت‌الله خميني است. ايشان تولد حضرت مسيح(ع) را به شما تبريک گفتند و از اينکه ممکن است حضورشان در دهکده موجب زحمت شما شده باشد، عذرخواهي کردند.»
اسلاید 63: پدر شيريني و گل را گرفت و گفت، «از جانب ما از ايشان تشکر کنيد.» پدر بي‌آنکه چيزي بگويد به سمت اتاقش رفت و چند لحظه بعد صداي هق‌هق گريه‌اش شنيده شد. چيزي در درونش شکسته بود. براي اولين بار پدر بلند بلند گريه مي‌کرد. به سوي مادر شتافتم و با خوشحالي گفتم:
اسلاید 64: «مادر امسال از طرف مسيح برايمان هديه فرستاده شد، گل و شيريني.»
اسلاید 65: می رسد روزی مرگ عشق را باور کنی
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.