سلامت روان و باورهای نادرست

سلامت روان و باورهای نادرست

اسلاید 1: يا من اسمه دواء و ذكره شفاء

اسلاید 2: با عرض ادب و احترام خدمت رابطین سلامت محترم ادارات و مراکز بهداشتی درمانی18 مهرماه روز جهاني سلامت روان گرامي باد

اسلاید 3: بیماری های روانی از بدو پیدایش بشر وجود داشته و هیچ فردی، از هیچ طبقه اقتصادی ـ اجتماعی خاصی، در مقابل آن مصونیت نداشته و خطری است که بشر را مرتبا تهدید می‌کند. خوشبختانه بیماری های روانی، قابل پیشگیری بوده در صورتی‌که مانند سایر بیماری ها به موقع تشخیص داده و تحت درمان قرار گیرند به همان نسبت از مزمن شدن و عوارض آن ها کاسته خواهد شد. سلامت روان و باورهای نادرست1

اسلاید 4: تعریف بهداشت روان از دیدگاه whoعبارتست از: قابليت ارتباط موزون و هماهنگ با ديگران, تغيير و اصلاح محيط فردي و اجتماعي و حل تضادها و تمايلات شخصي به طور منطقي, عادلانه و مناسب. 2

اسلاید 5: بر اساس آمار بین‌المللی در هر جامعه‌ای 25 % از مردم مبتلا به انواع اختلالات روانی هستند و به خدمات روانپزشکی نیاز دارند. این 25 % به معنی آن نیست که فقط شامل بیماریهای حاد شود بلکه انواع اختلالات روانپزشکی از جمله وسواس، اضطراب و ... را هم شامل می‌شود. اما مسأله اینجاست که تنها حدود 10 درصد از این افراد برای درمان مراجعه می‌کنند و بقیه به دلایل مختلفی که وجود دارد از مراجعه به متخصص و اقدام برای درمان سر باز می‌زنند3

اسلاید 6: میزان شیوع اختلالات روانی در ایران در مناطق مختلف از ۹ %تا ۳۶ % متغیر است. طبق مطالعات, ۳ % از بیماران روانی و ۶/۱ % از جمعیت ۱۵ سال به بالا به درمان جدّی روانپزشکی نیاز داشته اند. یک درصد مردم از اختلالات روانی شدید و ناتوان کننده رنج می‌برند و بیش از ده درصد آن‌ها مبتلا به اختلالات روانی خفیف هستند و 20-15درصد افرادی که به علت بیماری‌های جسمی به درمانگاه‌ها، مراکز بهداشتی، مطب‌های خصوصی و بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند دارای مشکلات خفیف روانی می‌باشند و این در حالی است که خود از آن اطلاع نداشته و به علت این بی‌اطلاعی تحت درمان‌های مختلفی قرار می‌گیرند.امروزه در دنیا میلیون‌ها نفر از بیماری‌ روانی رنج می‌برند و این در حالی است که تسهیلات بهداشت روانی اندکی در دسترس آنان قرار دارد.بر اساس نتیجه بررسی نیازهای بهداشت روانی مردم شهر همدان:باورهای غلط در مورد بیماری روانی (42.6%) و اهمیت دادن به سلامت روانی (50.9% از نیازهای بهداشت روانی در شهر همدان بیان شده است.مهم ترین بحث در حوزه روانپزشکی در جامعه ما نبود سواد سلامت روان و باورهای غلط در زمینه روانپزشکی است که نگران کننده می باشد 4

اسلاید 7: خرافات و بهداشت روان «خُرافات» هرگز نباید «علم» پنداشته شود و یا کسی از آن، مثل یک اصل علمی بهره بگیرد و به آن، استناد کندبه عنوان نمونه، استدلال به «بد قدم» بودن کسی که در روز مرگ نزدیکانش به دنیا آمده است، مردود و بر خلاف علم و عقل و عقاید دینی می باشد. طبیعی است که اعتقاد داشتن به چنین خُرافه ای، آرامش روانی و اعتماد به نفس شخص بی گناهی را به شدّت، دچار آسیب می کند. ترویج «بدقدمی» و «بد شُگونی» افراد به استناد چنین باورهایی، فضای خانواده و جامعه را نا اَمن می کند و البته مجازات اخروی نیز دارد.5

اسلاید 8: برخی از باورهای نادرست در مورد بیماری های روانی طلسم ، جادو ،جن و ارواح خبیثه در بروز بیماریهای روانی دخالت دارداختلالات روانی قابل درمان نیستندبیماران روانی ترسناک ، خشن و خطرناک هستندبیماران روانی کم هوش هستندبیماری روانی یک انگ و لقب ناخوشایند اجتماعی است و به همین دلیل باید مخفی نگه داشته شوداختلالات روانی واگیر دار هستندازدواج راه حلی برای بهبود اختلال روانی است- بیمار روانی نباید ازدواج کند – نباید بچه دار شود6

اسلاید 9: کلمات می‌توانند دردناک باشند کلماتی مثل دیوونه، روانی، خل و چل تنها نمونه‌هایی از کلماتی هستند که موجب خوار کردن افراد مبتلا به این بیماری‌ها می‌شوند. بسیاری از ما بدون قصد آسیب رساندن این کلمات را بر زبان می‌آوریم. همانطور که هیچوقت افرادیکه به بیماری‌های جسمی مثل سرطان و بیماری‌های قلبی مبتلا هستند را مسخره نمی‌کنیم، بیرحمانه است که بخواهیم افراد مبتلا به بیماری‌های روحی و روانی را مسخره کنیم.7

اسلاید 10: انگ و برچسب زدن به بیماران روانیبرچسب زدن به بیماران روانی نامطلوب است. برچسب زدن یعنی فردی را که از لحاظ روحی و روانی دچار بیماری شده با کلماتی مانند « دیوانه، روانی، احمق، عقب مانده و... » نام ببریم، او را مسخره کرده و تحقیر کنیم و به این ترتیب فرد را کم ارزش و یا بی ارزش می شماریم8

اسلاید 11: چرا به یک بیمار روانی برچسب می زنیم؟فکر می کنیم بیمار روانی خطرناک و ترسناک است و باید از آن دوری کنیم.فکر می کنیم بیمار روانی در بیمار شدنش مقصر است و باید او را سرزنش کنیم.فکر می کنیم فقط دیگران بیمار می شوند و امکان ندارد ما و یا یکی از اعضای خانواده ما دچار بیماری روانی بشویم. فکر می کنیم بیمار روانی نیازی به محبت و مهربانی ندارد.فکر می کنیم بیمار روانی تا آخر عمرش بیمار است و هیچگاه بهبود نمی یابد. فکر می کنیم بیمار روانی دیگر برای جامعه و خانوده خود مفید نخواهد بود.9

اسلاید 12: برچسب زدن چه تاثیری در بیماران روانی دارد؟اعتماد به نفس بیمار پایین می آید.بیمار احساس حقارت و بی ارزشی می کند.خانواده بیمار سعی می کند وانمود کند هیچ مشکلی وجود ندارد و بیماری فرد را مخفی می کند.بیمار از طرف دوستان و اطرافیان طرد می شود و به دلیل اینکه دیگران با آنها ارتباط عاطفی برقرار نمی کنند، همیشه احساس تنهائی می کنند.بیمار فکر می کند خودش در بیماریش مقصر است و بنابراین همیشه احساس گناه می کند.بیمار فکر می کند هیچ توانائی ندارد و نمی تواند برای خانواده و جامعه اش مفید باشد.به دلیل تحقیر و ترس از طرز تفکر دیگران به پزشک مراجعه نکرده و از دریافت درمان و خوردن دارو خودداری می کند.امکان دارد موجب بیکاری فرد شده و مشکلات اقتصادی برایش بوجود بیاید. 10

اسلاید 13: پیام های کلیدی و مهم : برای اینکه برچسب زدن به بیماران روانی را از بین ببریم، باید : سطح آگاهی افراد جامعه را در مورد انواع بیماریهای روانی و علائم آنها بالا ببریم.دیدگاه نادرست و باورهای غلط در مورد بیماریهای روانپزشکی را در جامعه تصحیح کنیم.به بیماران روانی اطمینان بدهیم در صورتیکه به پزشک مراجعه کرده و دارو مصرف کنند بیماری آنها کنترل خواهد شد. به بیماران اطمینان بدهیم که مصرف داروهای روانپزشکی به هیچ عنوان اعتیادآور نیستند. بیماران را تشویق کنیم جهت بهبودی بیماریشان به پزشک مراجعه کنند.بیماران روانی را با کلمات زشتی مانند « دیوانه، احمق، روانی، عقب مانده و ... » صدا نزنیم.بیماران روانی را در بیمارشدنشان مقصر ندانیم.11

اسلاید 14: هیچگاه بیماران روانی را تحقیر نکرده و آنها را به خاطر بیماریشان سرزنش نکنیم.با بیماران روانی با مهربانی رفتار کرده و به آنها محبت کافی بکنیم، زیرا آنها نیز مانند بیماران جسمی نیازمند توجه، محبت هستند.از داشتن بیماران روانی در خانواده احساس شرم و حقارت نکرده و آنها را از دیگران مخفی نکنیم. بلکه آنها را در جمع اعضای خانواده مورد پذیرش قرار داده و ارزش و جایگاه آنها را حفظ کنیم.به بیماران روانی برحسب تواناییهایشان مسئولیت داده تا اعتماد به نفس آنها افزایش یابد.اگر بیماری روانی در فامیل و آشنایان وجود داشته باشد به عیادتش رفته با آنها همدلی کنیم تا احساس تنهائی و انزوا نکند.بیماران روانی را خطرناک ندانسته، از آنها دوری نکرده و نترسیم. بلکه به آنها جهت درمان، بهبودی و بازگشت به جامعه کمک و یاری برسانیم. 12

اسلاید 15: عمده ترین باورهای غلطی که در ارتباط با اختلالات روانی در جامعه ما شایع است، عبارت است از:ـ هر کس به مشاور، روان شناس یا روانپزشک مراجعه کند دیوانه است. ـ بیمار مبتلا به اختلالات روانپزشکی خطرناک است. ـ داروهای روانپزشکی اعتیادآور است. ـ مشاوران و روان شناسان رازدار نیستند. ـ مشاوران و روان شناسان فقط نصیحت می کنند. ـ اگر به روان شناس یا روانپزشک مراجعه کنم، فاجعه خواهد بود. ـ اگر به روان شناس یا روانپزشک مراجعه کنم برایم پرونده سازی خواهد شد. ـ داروهای روانپزشکی فرد را چاق می کند. ـ داروها باعث می شود تمام روز بخوابم. ـ اگر به روان شناس یا روانپزشک مراجعه کنم حتما مرا بستری خواهد کرد.13

اسلاید 16: «ده باور غلط عامل اصلی نابهنجاری‌های روانی» از دیدگاه آلبرت الیساین نظریه پرداز و درمان گر، باورهای غلط را موجب احساسات منفی و بیماری های روانی می داند. توجه کنید آن چه موجب نابهنجاری می شود، بایدها و جزمیت موجود در این عبارت هاست. در نگاه اول هیچ کدام از ما به هیچ یک از این باورها مبتلا نیستیم اما با اندکی تامل ...!! این ده باور غلط عبارتند از:   ۱) ما باید تأیید و محبت دیگران را جلب کنیم. ۲) همیشه باید ثابت کنیم که آدمی با کفایت، شایسته و موفق هستیم. ۳) وقتی مردم رفتارهای آزار دهنده و ناعادلانه‌ای دارند، باید آن‌ها را سرزنش کرد و به آن‌ها لعنت فرستاد و آن‌ها را اشخاص بد و شرور و پستی دانست. ۴) وقتی به شدت ناکام می‌شوید و یا در حق تو بی‌عدالتی می‌شود و طردت می‌کنند، احساس می‌کنی که فاجعه‌ی هولناکی رخ داده است. ۵) احساس بدبختی من ناشی از فشارهای بیرونی است و من کنترل کمی بر روی احساساتم دارم. ۶) باید با هر چیزی که خطرناک و ترسناک به نظر می‌رسد، مشغولیت ذهنی پیدا کرد و در مورد آن مضطرب شد. ۷) آسان‌ترین راه آن است که از روبرو شدن با مشکلات اجتناب کنیم و از زیر بار مسؤولیت‌ها، شانه خالی کنیم ۸) گذشته‌ی شما بسیار مهم است و هر چه در گذشته بر شما تأثیر زیادی گذاشته، حالا نیز حتماً در احساسات و رفتار کنونی شما تأثیر دارد. ۹) مردم و اشیاء باید اصلاح شوند و اگر نتوان برای حقایق زندگی راه حل‌های خوبی پیدا کرد، شرایط وحشتناک و غیر قابل تحمل می‌شود. ۱۰) با تنبلی و عدم تحرک و یا خوش‌گذرانی منفعلانه و غیر متعهدانه، می‌توان به شادی کامل دست یافت. 14

اسلاید 17: از اختلالات شدید روانپزشکی است که رفتار،افکار،تکلم،احساسات،عواطف و قضاوت فرد را مختل می کند و بر شخصیت فرد و کارکردهای شغلی اجتماعی،تحصیلی بیمار تاثیر می گذاردتعریف بیماری اسکیزوفرنیتجربیات حسی غیر واقعی مانند شنیدن صداهایی که دیگران نمی شوند یا دیدن تصاویری که دیگران نمی بیننندباورهاو اعتقادات غیر منطقی که مطابق با فرهنگ فرد بیمار نیست و با استدلال منطقی قابل اصلاح نیسترفتار و تکلم عجیب وغریب و نابهنجارظاهر ژولیده و به هم ریخته و نامنظمتوهمهذیانرفتار- ظاهر فرد15چند نمونه از باورهای غلط در مورد بیماری اسکیزوفرنی

اسلاید 18: وقوع بیماری اسکیزوفرنی غیر معمول استغلطاین بیماری نادر نیست1تا1.5% افراد جامعه در طول عمر به آن مبتلا می شوندبیماری اسکیزوفرنی مسری استبه هیچ وجه مسری نیستواقعیتغلطواقعیت16چند نمونه از باورهای غلط در مورد بیماری اسکیزوفرنی

اسلاید 19: بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی بد طینت و زشتخو استغلطبیمار اسکیزوفرنیا دارای حرمت انسانی همانند تمامی انسانهاستهیچ کاری از بیمار مبتلا به اسکیزفرونی ساخته نیستبا درمان های دارویی و غیر دارویی این بیمار می تواند به جامعه بازگشته و فعالیتهای معمول زندگی خود را داشته باشدواقعیتغلطواقعیت17

اسلاید 20: علت امتناع از مراجعه به روانپزشک :ناآگاهی از این که نشانه هایی که فرد از آن رنج می برد و به اختلال در زندگی او منجر شده، می تواند ناشی از یک بیماری قابل درمان باشد، انگ و شرم از این که دیگران نگاهی منفی به فرد پیدا کنند، تصور این که اختلال روانپزشکی نشان دهنده ضعف اراده یا قدرت شخص است و مراجعه تاکیدی بر این امر است استفاده از واژه بیمار روانی یا انگ بیمار روانی زدن به بیمارانی که مبتلا به اختلال روانپزشکی هستند نشان‌دهنده نگاهی منفی و کلیشه‌ای است و باعث می‌شود دیگران این افراد را موجودی دور از جامعه، وابسته و حتی در مواردی تهدیدآمیز و خطرناک ببینند. جامعه ما نسبت به ضرورت دریافت خدمات و درمان های روانپزشکی و روان شناسی با باورهای غلط بسیاری درگیر است که انگ زدایی از آنها نیاز به افزایش آگاهی و دانش عمومی مردم و نوعی اصلاح فرهنگی نسبت به اختلالات روانی و درمان پذیری آن در چارچوب خدمات روانپزشکی و روان شناسی دارد.18

اسلاید 21: کارهایی که می توانیم برای اصلاح افکار مردم در مورد بیماری های روانی انجام دهیماز خودمان شروع کنیم. در انتخاب کلمات دقت کنیم کلمات با مفهوم و درست انتخاب کنیمهز زمان کسانی را دیدیم که چیزی می گویند که نشان می دهددرک درستی از بیماری روانی ندارند اطلاعاتی که داریم به انهامنتقل کنیم به حقوق انسانی بیماران روانی احترام بگذاریم بیماران روانی را مسخره نکنیماز آنها حمایت کنیم، به آنها محبت کنیم و با آنها رفتار معقول و انسانی داشته باشیم19

اسلاید 22: ارتقای سلامت روان با بهبود شیوه زندگی و توسعه خودمراقبتیبایدتوانائی های خود را در حد واقعی خود ارزیابی کنیم , نه بیشتر و نه کمتربه خود احترام بگذاریم (Self- respect) و کمبودهای خود را بپذیریمبه حقوق دیگران احترام بگذاریمتحت تاثیر عواطف, ترس, خشم, عشق یا گناه خود طوری قرار نگیریم که زندگیمان پریشان شود.20

اسلاید 23: 15 ارديبهشت روز جهاني ماما گرامي باد. خدایا چه بی حساب می بخشی و ما چه حسابگرانه می ستاییم ترا خدایا چه بی حساب می بخشی و ما چه حسابگرانه می ستاییم ترا با تقدیم احترام