سیگار و دخانیات

سیگار و دخانیات

اسلاید 1: WWW.RAHAYESH.COM تلفن 36277047

اسلاید 2: سیگار و دخانیاتدکتر رضا روزبهانیمتخصص طب پیشگیری و ارتقاء سلامتاستادیار دانشکده پزشکی اصفهان

اسلاید 3: تعریف علمی اعتیاد اعتياد يعني « وابستگي به مواد به گونه اي كه كاملاً مضر به حال شخص و اجتماع باشد » و مواد به هر نوع تركيب شيميايي كه باعث تغيير در كار كرد مغز شود گفته مي شود ، اين تغيير مي تواند به صورت هيجان ، افسردگي ، رفتار ناهنجار ، عصبانيت ها يا اختلال در قضاوت باشد .

اسلاید 4: تعریف علمی اعتیاد  هرگونه وابستگی جسمی وروانی که بتواند زندگی فرد رادر محورهای اجتماعی -خانوادگی - شغلی وسلامتی جسمی وروانی مختل نماید گفته می شود.

اسلاید 5: ۱ . مواد مخدر ( افيوني ) ۲ . حشيش و ماري جوانا ۳ . مواد محرك سيستم عصبي ۴ . مواد كند ساز سيستم عصبي ۵ . مواد توهم زا ۶ . مواد استنساقي ۷ . سيگار و نيكوتين

اسلاید 6:

اسلاید 7: تفاوت میان عادت و اعتیاد  عادت – با داشتن انتخاب همراه است.  اعتیاد – با مسائل روانی و جسمی همراه است

اسلاید 8: روزانه ۱۵ میلیارد سیگار در جهان به فروش می رسد (۱۰ میلیون در دقیقه)کنترل چند شرکت چند ملیتی امریکا،انگلیس و ژاپن در بین زنان و نوجوانان در هر دو جنس رو به افزایش است.سیگار کشیدن دروازه اعتیاد استهر ۸ ثانیه یک نفر از سیگار می میردهزینه بیماریهای مرتبط با سیگار بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار در جهانبطور متوسط ۱۲ تا ۱۵ سال از عمر مفید را کاهش می دهدبطوری که هر سیگار ۵ دقیقه از عمر را کم می کندیک نفر از هر ۵ دانش آموزروزانه بین۸۰ هزار تا ۱۰۰هزار بچه در جهان شروع به سیگار کشیدن می کنند که بیشتر از نصف آنها در آسیا می باشند

اسلاید 9: ۵۰ درصد کسانی که در نوجوانی سیگار می کشند ۱۵ تا ۲۰ سال ادامه می دهندبیشتر از ۴۰۰۰ توکسین و مواد شیمیایی سرطان زا در سیگار دیده شده استپنج کشور امریکا، برزیل، هند، ترکیه و چین بیشتر از دو سوّم تنباکو جهان کمپانی های سیگار ۱۲میلیارد دلار سالانه برای بازار یابی و تبلیغات هزینه می کنند که بیشتر روی بچه ها اثر می گذاردمطالعه نشان می دهد که بیش از ۷۰ درصد سیگاریها می خواهند سیگار را ترک کنند۹۰ درصد سیگاریها که بدون اطلاعات کافی اقدام به ترک می کنند مجدداً شروع به مصرف می کنندمیزان موفقیّت ترک با بکار گیری پزشک، داروهای مورد تأیید سازمان غذا و کشاورزی، مشاوره و سایر حمایت ها بالا می رود

اسلاید 10: در حال حاضر در کشورهای اروپایی نزدیک به 20 درصد افراد در سنین 13 تا 15 سال سیگار می کشند در کشور ما 11.7%براساس آمار موجود از جمعیت بالاي 15 سال سـیگاري هسـتند تقريباً تمام افراد سيگاري، مصرف سيگار را در دوران كودكي يا نوجواني خود آغاز مي‌كنند. 88 درصد بزرگسالان سيگاريعادت خود را پيش از 18 سالگي كسب كرده‌اند. 

اسلاید 11:

اسلاید 12: جريان دود فرعي يا كناريجريان دود اصليمواد موجود در سيگار:توتونكاغذچسبافزودنيهاگوگرد900˚©

اسلاید 13: شيوع استعمال دخانيات در مردان و زنان بر اساس مناطق WHO زنان(%)مردان(%)منطقه WHO429آفريقا2235آمريكا435مديترانه شرقي2646اروپا446آسياي جنوب شرقي860غرب اقيانوس آراممنبع: كوليشاو، WHO منبع: كوليشاو، WHO منبع: كوليشاو، WHO

اسلاید 14: تخمين مرگهاي فعلي و آتي ناشي از استعمال دخانيات(ميليون در سال)سال 2030سال2000كشور32توسعه يافته72در حال توسعه104مجموع

اسلاید 15: ارتباط بين سن و موفقيت در ترك بين 4383 نفر طي 10 سال

اسلاید 16: 17©1997 Palo Alto Center for Pulmonary Disease Prevention and David P. L. Sachs, MD. All rights reserved.Biology of Addiction

اسلاید 17: 18تاثیرات عصبی و شیمیائی نیکوتینNicotineDopamine PleasureNorepinephrine Appetite SuppressionAcetylcholine Arousal, Cognitive EnhancementVasopressin MemorySerotonin Mood Modulationß-endorphin Anxiety ReductionBenowitz NL. Primary Care. 1999; 26: 619.

اسلاید 18: شناسائي تدريجي زيانهاي دخانيات دهه 1950: استعمال طولاني مدت دخانيات شديدا سمي است(Doll & Hill ) دهه 1960: شناسائي عوامل فردي و اجتماعي مؤثر بر استعمال دخانيات(سيگار= اعتياد) دهه 1970: زيانبار بودن دود محيطي دخانيات دهه 1980: صنايع دخانيات بطور فعال استعمال دخانيات را تشويق و به مقابله با اقدامات پيشگيرانه مي پردازند دهه 1990: شناسائي فعاليتهاي فريبكارانه و مجرمانه صنعت دخانيات

اسلاید 19: اقدامات بين المللي كنترل دخانيات از سال 1998 برنامه كنترل دخانيات در راس برنامه هاي سازمان جهاني بهداشت قرار گرفت. در پنجاه و دومين مجمع عمومي سازمان، تشكيل كار گروهي از كشورهاي عضو بمنظور تدوين چارچوب معاهده كنترل دخانيات(Framework Convention on Tobacco Control) به تصويب رسيد.

اسلاید 20: مفاد چارچوب معاهده كنترل دخانيات FCTC اقدامات معطوف به كاهش تقاضا اقدامات معطوف به كاهش عرضه حفاظت از محيط زيست غرامت و مسئوليت همكاري علمي و فني و تبادل اطلاعات

اسلاید 21: FCTCاقدامات معطوف به كاهش عرضه1- تجارت غير قانوني محصولات دخاني(قاچاق) 3% سيگارهاي صادر شده در جهان يعني حدود 355 ميليارد نخ سيگار در سال وارد شبكه قاچاق ميشود. سيگارهاي قاچاق به علت پايينتر بودن قيمت ناشي از عدم پرداخت ماليات و عوارض قانوني به دولت موجب افزايش دسترسي نوجوانان و جوانان به سيگار و افزايش شيوع استعمال دخانيات در آنان همچنين كاهش درآمدهاي دولت ميگردد.

اسلاید 22: FCTCاقدامات معطوف به كاهش عرضه1- ممنوعيت فروش مواد دخاني به نوجوانان و جوانان

اسلاید 23:

اسلاید 24: اجزاء دود سيگار- بخش گازي (85% )اختلال در حمل اكسيژنسرطانزا و محركسرطانزا و محركسرطانزا و محركسرطانزا و محركسرطانزا و محركسرطانزا و محركسرطانزا سرطانزا سرطانزا مونواكسيد كربناسيد هيدرو سيانيكاستالدئيدآكرولئينآمونيومفرمالدئيداكسيدهاي نيتروژننيتروزامينهاهيدرازينكلريد وينيل

اسلاید 25: اجزاء دود سيگار- بخش ذره اي (15% )سرطانزاسرطانزا محرك و سركوبگر گانگليوني، سرطانزا و محركسرطانزا و محركسرطانزا سرطانزا سرطانزا سرطانزا تسريع كننده تومورتسريع كننده تومور سرطانزاقطران يا تارهيدروكربهناي چند هسته اينيكوتينفنلكرزولبتا- نفتيل آمينان- نيتروزنور نيكوتينفلزات كمياب(نيكل، آرسنيك، پلونيوم210)ايندولكاربازولكته كول

اسلاید 26:

اسلاید 27:

اسلاید 28:

اسلاید 29: 30Fiore MC, Bailey WC, Cohen SJ, et al. Treating Tobacco Use and Dependence. Clinical Practice Guideline. Rockville, MD: U.S. Department of Health and Human Services. Public Health Service. June 2000. Page 26.The Five “A”s of a Three-Minute InterventionAsk about tobacco use Advise patient to quitAssess willingness to make quit attempt nowAssist by helping patient formulate quit planArrange follow-up contact

اسلاید 30:

اسلاید 31:

اسلاید 32: 33Air InAluminum LaminateSealing MaterialPorous Plug Impregnated with NicotineMouthpieceCartridgeAir/NicotineMixture OutSharp point that breaks the sealSharp point that breaks the sealSchematic of the Nicotine Inhaler

اسلاید 33:

اسلاید 34: درصد كاهش در خطرات ناشي از استعمال دخانيات پس از ترك سيگار بيماري ايسكميك قلب: 1 سال: 50% ، 15-10 سال 100%بيماري عروق مغزي: 1 سال: 100%بيماري عروق محيطي: توقف ناگهاني پيشرفت بيماريسرطان ريه: 5 سال: 50%، 20-15 سال: 90-50%سرطان حنجره: 15-10 سال: 100%سرطان حفره دهان: 16 سال: 100%سرطان مثانه: 15 سال: 100%بيماري مزمن ريه: 20 سال:‌50%

اسلاید 35: دکتر رضا روزبهانی - گروه پزشکی اجتماعی

اسلاید 36: علل مصرف سیگارعوامل اجتماعي- جمعيت‌شناختي و محيط‌هاي آموزشي، بر شيوع رفتار مصرف دخانيات در نوجوانان و جوانان بسيار تأثيرگذار است. نوجواناني كه در زمينه‌ي آموزشي و تحصيلي، پيشرفت كمي دارند، گروه همسالان- فرآيندهاي عاطفي منفی و هيجاني.- سهم عامل ژنتيك در مصرف دخانيات نوجوانان و جوانان، ممكن است توسط عواملي ديگر مانند گروه‌هاي همسالان و عوامل متعدد اجتماعي- محيطي، تغيير يابد. 

اسلاید 37: اقدامات پيشگيرانه ‌بايد بر نوجوانان و جوانان تمركز يابد، چرا ؟؟ آشكار شده كه تبليغات محصولات دخاني و اقدامات صنعت دخانيات براي گسترش بازار خود برنامه‌ها و مداخلات هماهنگ و چندبعدي خاصي ضرورت دارد از جمله :آموزش از طريق رسانه‌هاي جمعي، افزايش قيمت محصولات دخاني آموزش به نوجوانان در مدارس و ايجاد تحول در سياست‌هاي اماكن عاري از دود قوانين مبارزه با دخانيات در سطح ملي، منطقه‌اي و محلي.

اسلاید 38: پيشگيری از مصرف دخانيات يا كاهش آن در نوجوانان و جوانان افزايش قيمت محصولات دخاني، اعمال محدوديت‌هاي قانوني در مورد مصرف دخانيات تلاش‌هاي هماهنگ براي گسترش هنجارهاي اجتماعي ضد دخانيتبليغات رسانه‌هاي جمعي مي‌تواند يكي از مؤثرترين راهكارهاي تغيير هنجارهاي اجتماعي مرتبط با مصرف دخانيات و پيشگيري از مصرف آن در نوجوانان و جوانان باشد. برخي مؤلفه‌هاي اساسي (مانند موضوعات جديد و مناسب، لحن هيجاني مناسب، قالب جذاب، پيام روشن، و دفعات تكرار كافي) را شامل شود.

اسلاید 39: تبليغات رسانه‌اي طراحي‌شده براي بزرگسالان مي‌تواند در كاهش مصرف دخانيات در جوانان مؤثر باشد. فعاليت رسانه‌هاي جمعي، برنامه‌هاي اجتماع‌محور جامع و فراگير.افزايش قيمت سيگار، به كاهش شيوع و شدت مصرف دخانيات در نوجوانان و جوانان مي‌انجامد.برنامه‌هاي مدرسه‌محور پيشگيري از مصرف دخانيات مي‌تواند اثرات مثبتي حداقل در كوتاه‌ مدت

اسلاید 40: پیشگیری از مصرف سیگار در نوجوانان آموزش: مهمترین اصل در پیشگیری از مصرف دخانیات آموزش و شناختن خطرات ناشی از مصرف انواع سیگار است. این آموزش باید از دوران نوجوانی و از مدارس شروع شده و والدین و تمامی افراد جامعه را نیز تحت پوشش قرار دهد این آموزشها می توانند بصورت پخش پوستر و پمفلت در لابلای روزنامه ها- نصب در اماکن عمومی و پرتردد- اتوبوسها- مترو- فروشگاه های بزرگ و ... باشند

اسلاید 41: ایجاد محدودیت : یکی از راههایی که بیش از همه برای کاهش مصرف سیگار در نوجوانان مورد بحث بوده است افزایش قیمت فراورده های دخانی است محدود کردن مکانهای مصرف سیگار نقش مهمی در ارتقای سلامت عمومی دارد. به طوری که هم موجب کاهش پیامدهای منفی تماس با دود ناشی از مصرف سیگار توسط افراد غیر سیگاری می شود و هم بدلیل محدودیت مکانی مصرف سیگار در شرایط خاص امکان استفاده از آن کاهش می یابد

اسلاید 42: تخریبمیزان مصرف سیگار در نوجوانان در مناطقی که تبلیغات مصرف سیگار بیشتر است بالا تر می باشد بر چسب های هشدار دهنده و تصاویر بیماریهای ریوی ناشی از سیگار در بین راهکارهای مختلف کنترل تنباکو که برای آموزش و پیشگیری از شروع مصرف سیگار بکار گرفته شده اند بسیار مؤثرند. تحقیقات نشان داده اند که هشدارهای تصویری نزد افراد در جلوگیری از مصرف سیگار در مقایسه با هشدارهای نوشتاری مؤثر تر بوده اند.

اسلاید 43: چه باید کرد؟ توانمند سازي نوجوانان و جوانان در پیشگیري از رفتارهاي پرخطرارتقاي آگاهی والدین در خصوص : اصول تربیتی فرزندان، دورانهاي مختلف رشد، تغییرات و حساسیتهاي خاص دوران بلوغ، انتقال آگاهیهاي لازم به فرزندان خود در دورانهاي مختلف زندگی، همکاریهاي بیشتر با اولیاءمحترم مدارس و موسسات آموزشی، برقراري ارتباط صمیمانه با فرزندان و... ارتقاي آگاهی اولیاء محترم مدارس و موسسات آموزشی، جهت همسوئی با والدین در آموزش به کودکان، نوجوانان وجوانان ترویج و توسعه مدارس مروج سلامت تقویت ارتباطهاي موجود در انجمنهاي اولیاء ومربیان راههاي موثر آموزش به کودکان و نوجوانان

اسلاید 44: یادگیري 10 مهارت زندگی : توانائی تصمیم گیري : تصمیم گیري بهتر = سلامت بیشترتوانائی حل مسئله : حل بهتر مسائل زندگی = تنش روانی کمتر = سلامت بیشتر توانائی تفکر خلاق : کمک به حل مسئله و تصمیم گیریهاي مناسبترتوانائی تفکر نقادانه : مقاومت در برخورد با ارزشها و فشار گروه همسالان و رسانه هاي ارتباط جمعیتوانائی برقراري رابطه موثر : با شیوه اي متناسب با فرهنگ، جامعه و موقعیتهاي مختلف، ارزشها و باورهاي خود را مطرح نماید و به موقع از دیگران درخواست کمک و راهنمائی کند توانائی برقراري روابط بین فردي سازگارانه : توانائی ایجاد و ابقاء روابط دوستانه که در سلامت روانی، اجتماعی، روابط گرم خانوادگی و قطع روابط اجتماعی ناسالم، بسیار مهم است . توانائی آگاهی از خود : مدیریت خودتوانائی همدلی با دیگران : پذیرفتن و احترام گذاشتن به دیگران و در نتیجه، بهبود روابط اجتماعیتوانائی مقابله با هیجانها : برخورد صحیح با هیجانها و در نتیجه، بهره مندي از سلامت بیشترتوانائی مقابله با تنشها : شناسائی منابع تنش و نحوه تاثیر آنها بر انسان، و در نتیجه موضع گیري مناسب در مقابل آنها

اسلاید 45: WWW.RAHAYESH.COM تلفن 36277047