شاخص های بهداشتی

شاخص های بهداشتی

اسلاید 1: شاخص هاي بهداشتي 1

اسلاید 2: شاخص هاي بهداشتي به طوركلي شاخص هاي بهداشتي به سه دسته كلي تقسيم مي شوند .1- ميزان موالد يا باروري (fertality Birth or Natality )2- ميزان مرگ و مير (Death or mortality )3-ميزان ابتلا (morbidity )2

اسلاید 3: در مقايسه حوادث بهداشتي عدد مطلق ارزشي ندارد با دانستن تعداد يك واقعه در دويا چند محلي متفاوت نمي توان گفت آن حادثه يا واقعه در كدام محل شايعتر مگر با بررسي ميزان ها به عنوان مثال در بررسي شيوع بيماري افسردگي بين قوميت خاص در يك جامعهاعداد گوياي شيوع بيماري در بين قوميت ها نمي باشد. زيرا بايد براساس ميزان جمعيت مقايسه شوند 3

اسلاید 4: 4ابزارهاي اندازه گيري در اپيدميولوژي الف: ميزان (Rates )ب: نسبت (Ratics ) ج: تناسب (proportion)

اسلاید 5: 5ميزان ميزان صورتي از مخرج مي باشد كه نسبت تعداد يك واقعه (A)را به حاصل جمع تعداد واقعه Aو تعداد عدم واقعه (B)نشان مي دهد . 100× A = R A+B مهمترين ويژگي ميزان زمان است.

اسلاید 6: 6زيرا احتمال اتفاق يك واقعه در مدت زمان معين را در جامعه نشان مي دهد .به عنوان مثال ميزان مرگ مير در يك سال يا ميزان وقوع افسردگي دريك دهه گذشته .نكته: ميزان به ازاي هزار ، ده هزار و يا صد هزار بيان مي شود .

اسلاید 7: 7نسبت كميت نسبي يك عدد ديگر را نشان مي دهد. مثلا اگر A يك عدد و B عدد ديگر باشد .اين نسبت برابر است با AB - تناسب نسبتي است كه اهميت يك جزء را به كل نشان مي دهد . صورت كسر همواره درمخرج هم هست و مقدار آن بصورت درصد بيان مي شود. 100× تعداد سالمندان مبتلا به كاتاراكت از شهر در سال 88تعداد سالمندان كل شهر در سال 88

اسلاید 8: 8انواع مختلف ميزان ها 1- ميزان تولد خام (Crude Birth Rgte )1000× تعداد مواليدزنده متولد شده دريك سال = ميزان مواليد خام جمعيت ميانه همان سال اين شاخص بيانگر آن كه در يك سال به ازاي هر هزار نفر چند بچه زنده به دنيا ميزان تولد خام شاخص موثر بر كنترل جمعيت و برنامه تنظيم خانواده مي باشد از عوامل موثر بر اين مي توان به تحصيلات، وضع اقتصادي، سن، جنس نام برد .

اسلاید 9: 9جمعيت اول سال + جمعيت آخر سال = جمعيت وسط سال 2

اسلاید 10: 102 – ميزان باروري عمومي (Generg Fertility Rgte )1000× تعداد مواليدزنده دريك محل در طي سال = ميزان باروري عمومي جمعيت 15تا49ساله در وسط هاي سال اين شاخص نماينگر تعداد بچه هاي زنده متولد شده در سال به ازاي هر هزار زن در سنين باروري (49-15)سال مي باشد .

اسلاید 11: 113- ميزان باروري نكاحي (Mgrrigge Rertility Rate )1000× تعداد مواليد زنده متولد شده در يكسال = ميزان باروري نكاحي جمعيت زنان ازدواج كرده واقع در سن باروري درميانه سال

اسلاید 12: 12ميزان باروري اختصاصي سني (Age Specific Fertility Rate ) اين ميزان نشانگر آن است كه باروري در كدام گروه سني بيشتر مي باشد براساس آن مي توان برنامه تنظيم خانواده را براي آن گروه سني تنظيم نمود .5× (مجموع ميزان هاي باروري ويژه گروه هاي سني 50 ساله ) = ميزان باروري كلي 1000 اين شاخص نشانگر تعداد فرزنداني است كه يك زن در طول باروري خود متولد مي كند

اسلاید 13: 13اين شاخص نماينگر باروري اختصاصي سني است كه در تمام گروه هاي سني در فرمول يكسال بودن رفتار باروري درسال محاسبه شاخص مورد توجه مي باشد .

اسلاید 14: 146- ميزان تجديد نسل (Reprogucticn Rgte ) محاسبه رابطه بين تعداد يك نسل و تعداد فرزنداني كه از اين نسل متولد مي شود اين شاخص نماينگر آن است قابليت جانشيني نسل ها به چه ميزان است. به عنوان مثال با محاسبه اين شاخص مي توانيم بگوييم چه تعداد پسران درآينده جانشين پدران خود مي شوند .

اسلاید 15: 15ميزان مرگ و مير اغلب مطالعات اپيدميولوژي با بررسي ها همگيرشناختي مرگ و مير آغاز مي شود اين اطلاعات اغلب دقيق است. زيرا در تمامي كشورها تا حد قابل قبولي آمار مرگ مير به طور دقيق ثبت مي شود.

اسلاید 16: 16ميزان مرگ و مير خام ( Crude DEGTH rgte )1000 ×تعداد كليه مرگ ها درمدت يكسال در يك منطقه = ميزان خام مرگ جمعيت همان منطقه در وسط همان سالاين شاخص براي تعيين ميزان رشد جمعيت به كار برده مي شود .

اسلاید 17: 172- ميزان مرگ و مير نوزادان (Neongtg Mortglity Rate =NMR)1000× تعداد مرگ نوزادان دريك منطقه در يكسال = ميزان مرگ و مير نوزادان تعداد مواليد زنده آن محل در همان سالنكته : مرگ و مير در 4 هفته اول را مرگ و مير نوزادان مي گويند .

اسلاید 18: 183- مرگ و مير كودكان زير يكسال 1000 × تعداد مرگ و مير كودكان زير يكسال در يك سال تعداد مواليد زنده آن محل در همان سالاين شاخص در وضعيت بهداشتي درماني جامعه بسيار حساس مي باشد. زيرا ميزان مرگ و مير كودكان زير يكسال مهمترين شاخص بهداشتي در صورت توجه و گسترش مراقبت هاي بارداري و پس از بارداري مي توان از اين كاست.

اسلاید 19: 194- مرگ ومير حول زايماني تمامي مرگ ميرهاي جنيني ديررس و مرگ هاي نوزادي زودرس گفته مي شود.1000× مرده زايي + مرگ هاي كمتر از يك هفته در يكسال = مواليد زنده درهمان سال

اسلاید 20: 205- مرگ ومير زنان باردار materrgl morality rgteاين شاخص نشانگر درجه كفايت مراقبت هاي دوره بارداري است همچنين بازتابي از اوضاع اقتصادي و اجتماعي جامعه مي باشد .به نظر مي رسد سن مادر عامل مهمي در ايجاد خطر مرگ مي باشد به طوري كه ميزان مرگ در ابتدا و انتها سن باروري از ساير سنين بالاتر است .1000× تعداد مرگ مادران به علت بارداري در يك محل در مدت يكسال تعداد نوزادان زنده آن محل در همان سال

اسلاید 21: 21ميزان مرگ و مير اختصاصي specific dejlh rateدر محاسبه اين شاخص مي توان جامعه را به دو گروه سني مختلف تقسيم نمود. ميزان مرگ و مير را به طور جداگانه براي هر گروه محاسبه نمود .1000× تعداد مرگ وميرمحل براي فاصله سني معين دريكسال = ميزان مرگ وميراختصاصي سني

اسلاید 22: 221000× تعداد مرگ مير(مونث يا مذكر )يك محل دريكسال = ميزان مرگ و ميراختصاصي جنسي جمعيت (مونث يا مذكر ) ان محل در وسط همان سال100× تعداد مرگ ناشي از يك بيماري دريكسال = نسبت مرگ و مير بيماري تعداد مبتلايان به آن بيماري در همان سال 100× تعداد مرگ محل بر اثر يك بيماري درسال = نسبت مرگ و مير نسبي به يك بيماري تعداد مرگ و مير كل در همان سال

اسلاید 23: 233- ميزان ابتلا به هرگونه انحراف عيني از حالت فيزيولوژيك و احساس سلامت گفته مي شود. معادل بيماري ناخوشي و ناتواني است از انجايي كه بين بروز و شيوع تفاوت قائل نمي شود كمتر از ان استفاده مي شود .

اسلاید 24: 24- بروز Incidence Rate وقوع موارد جديد يك بيماري مي باشد اين حالت ممكن است كوتاه مدت يا حاد باشد .1000× تعداد موارد جديد در يك دوره معين در يك منطقه خاص = بروز متوسط جمعيت در معرض خطرهمان دوره هاي منطقه بروز نشان دهنده موارد جديد بيماري استاغلب بيماري مورد نظر در سال بيش از يك بار رخ نداده است .

اسلاید 25: 25شيوع (prevalence Rate )اصلاح وفور يا شيوع به همه موارد جديد و قديم تشخيص داده شده 1000× تعدادهمه بيماران موجود(جديد - قديم )يك بيماري معين در يك مقطع زماني معين برآورد جمعيت درهمان مقطع زماني ميزان شيوع به دو صورت شيوع لحظه اي و شيوع دوره اي تعيين شود .

اسلاید 26: 26شيوع لحظه اي تعداد همه موارد جديد و قديم يك بيماري دريك مقطع زماني در رابطه با جمعيت تعريف مي شود منظور از لحظه در شيوع لحظه اي عملا مي تواند همه اشكال زمان،روز يا هفتهميزان شيوع لحظه اي بستگي به عوامل مختلف سن ، جنسي و ديگر عوامل دارد

اسلاید 27: 27شيوع دوره اي فراواني همه موارد موجود جديد و قديم در يك دوره زماني معين نظير شيوع سالانه دررابطه با يك جمعيت معين مي باشدشيوع دوره اي شامل مواردي است كه از سال قبل شروع شده و در اين سال هم ادامه داشته همچنين مواردي كه در اين سال بروز كرده و ازاين سال يا سال قبل تا سال بعد هم ادامه دارد .

اسلاید 28: 28كاربرد ميزان شيوع شيوع دامنه مشكلات سلامتي و بيماري را در جامعه برآورد مي كند جوامع بالقوه و در معرض خطر را شناسايي مي كند.شيوع براي مقاصد مديريتي و برنامه ريزي نظير استفاده از تخت هاي بيمارستاني، نيروي انساني مورد نياز و تسهيلات بازتواني قابل استفده مي باشد .