صفحه 1:
صفحه 2:
ESSE ETO SY Re By Doo
cer ere
aon
صفحه 3:
ار ۱
صورنی وبین هر قوم به نوعی مورد توجه خاص قرار گرفته است
دا PBS BY Te a a Tee re
ee Pe Teta tre reer eee
کنترل کنند و مستقلا غذا بخووند و لباس بپوشند سبه عنوان افرادی تولنا نسبت
به انجام وظایف خود و همچون بزرگترها مورد نظرقرار می گرفتند.
صفحه 4:
۱ ور ری me SB) dhe oe ee oS I
گردیده که در بین انها ارای » کمینیوس » جان لاک » روسو ؛ پستالوزی » فروبل و
1 rere ea Pr deen Er pec ewer ger] peel ee CRY ge)
RTF eee PORTO Preis Civ ye eae pare REP STONY ODT
داشتند که کودکان نبلیسبه عنوان (( بزرگسالان کوچک )) وبا شبه بزرگسال تلقی
شوند. بلکه بلیسبه عنوان افرادی که دارای تواناییها و خصوصیات رشدی متفاوت با
بزرگترها هستند مورد نظر قرار گیرند .
اینها اغلب اوقات » کودکان خردسال رابا گیاهان.با گلها مورد مقایسه قرار می
دادند » یعنی انها را بعنوان ارگانیسم زنده ای تصورحی کردند که نیازسبه مراقبت و
EE RC eS Berne ey me dee i
تبدیل شوند.
صفحه 5:
شناخت جان اموس كمينيوس و جان لاك
هدف کلی :
eo رن را ee
لاك مى باشد.
00
ee يي ی ل ial)
ees seh er er PTs ا ee teal
دانسته . را بتوان بیان کرد.
eal ل ا ا ا ل
ای ين
صفحه 6:
كمينيوس ء كشيشى از اهللى جك اسلواكى بود كه به
رسا 3 انسان اعتقاد كلمل داشت و اموزش همه كودكان 2
eed م ل ا ال را
Fe eo are Boe)
خود همه افراد را با ارزش و يكسان مى دانست ٠.
مس ری مسر ۲
0 ی tie
۲۳۱۰۰۳ از
باید امکان تربیت برای تمام طبقات مردم فراهم گردد.
۱ ee ا لال SPS, re
راهنعليى كلمل براى آیجادمدارس ؛ در جولمع شهرها و روستا ها مختلف را ارائه تمودم
است.
aia x وه
صفحه 7:
| are rye rere eco" foe ee
TP een er BI Be ا
۶۳ سل Se ae ee
نتیجه اموزش صحیح از ینج سرد ر گمی ؛ ابهام و کشمکش ها رها گشته یبه صلح و ارامش و
00
از انجاكه بسيارى از عقليد تربيتى كمينيوس در فصول مختلف لمين كتاب ارزنده امده است ٠.
به بررسی مختصری از فصول ان مبادرت می ورزیم
صفحه 8:
00
اگر انسان بخواهد تربیت شود باید تعلیم داده شود
او میگویید طبیعت برای کسب دلنش ؛ اخلاقیات و مذهببه انسان توانلیی و قابلیت ذاتی
ا ل ل لا ل ل eer
خویبها و انکار بدبها کسب می گردند و 01101000100 52990 002
[۱ Ace rsp e Merron prom Eran
صفحه 9:
Speer er)
۱ eee os eno eC ere oy sae
ee ee es cad Ra aD eee SS) ead
أوسمى كويد هر جيزى در هنكام تازنكى .به سهولت و راحتى بيشترى.مى تولند شكل داده
ی ی ی ی ی DEL ol
00 لا ل Ce Teeny خود را در زملنی که قدرت
ee at Pee
صفحه 10:
فصل نهم
۱
500
FTO Bete oe Ne) ee ae Me Be لا
صورت بذيرد ٠
۱ Ear eee FP or a
دوم - اینکه ما هیچ کدام از سرنوشت خود اگاهی نداریم .
Far ie alle oe ee Ee ee Teen ee
حال » فردهر چقدر هم ناتوان بلشد .می تواند در حد تواناییهلیش اموزش دریافت دارد و در
ا 0
اي ل ل ل لل ی
Sita aead ا ليت
صفحه 11:
فصل شانزدهم
ی ی و 1 ١
ee PT CLO Dee taal سنك
۱۳ Tees Sade Bd
SS oe ea Re ek Tl el ed tela)
کودکان یاد داده شوند که در دایره قابلیتهای ذهنی او باشد ۰ بعنی امادگی شرط اساسی
Cet]
صفحه 12:
PETC DORE PN Oe een eh toma
Les IS ee ei ee Oe ery
Ce Be De to) Teper se a)
۲) ادراک و دریافت باید قبل از بیان و گفتار شکل گیرد.
۱ est ee ee Se res na
0 ل SPOS) ee tere ey nae]
ED et ath he st lag
ete Le eee Si feed tet ee esate Ted Cl سا
أموخته شوند .
صفحه 13:
tC te Ly add سا
بنابرین در اینده :
۱ PCr ees eee ey en)
دوم » ذهن کودک باید برای مطلبی که برای اموزش وی انتخاب شده » امادگی پیدا کند.
۱ دا Test etd
صفحه 14:
طبیعت دچار سردر گمی و ابهام نمی شود.
۱
gs tel ae ae co ان ی ی و تا
ی بسا
طبیعت فعالیت های خود را از درون آغاز می کنند.
رت
Rd BL tes eee re EL
ا 50
a A Cer LDL meee Test ET ed
صفحه 15:
Bre eer geet]
شرايط اموش و يادكيرى سريع
جربان ل ا ا ال Se
داشت :
۱) اموزش بلید بسیار زود و قبل از لین که فکر و ذهن تحویف شده ویلبه فساد و
Oi oobi ا 00
تا
a ede pee est Oe را
۱ ۳ دشوار شكل كيرد. eb ies ae
edt te IS eet este)
صفحه 16:
#) ذهن و فكر را نبليد براى يادكيرى , تحت فشار و اجبار قرار داد بلكه بليد اموزش مطابق
010000000
yw nee Weel eat ee rel ee ee ae) kee ed Od
TT re ere a eae monn ieern yr pera C)
. مى شود
ee rest ees ee sy al لل
صفحه 17:
BOT TC LB Te م
a) I) ied
eS ES er ere nT ny Bel
Peer ronnie
صفحه 18:
برخی از نظریات جان لاک
اعتبار حواس و نظربه لوح و با صفحه سید ذهن:
اوبا رد نظویه (( اصالت طینت پلید انسان )) نظییه (( اصالت طینیت پاک انسان )) را
مطرح کرد .
یر ی را
و ار cm a wal کت
ار را
cS ١ 5 1 00000 pee
اومی کوید هر چه جسم و بدن انسان قادرسبه تحمل سختیها گرددبه همان نسبت نیز فکر و
re SE erry 9 ۱[
لاک معتقد است که اطفال طبعا برای دویدن » خواندن » فرباد کشیدن و جست و خیز
کردن افریده شدهلند و نمی توان انها را در اتاقهای دربسته زندانی کرد » Reel
ات بدنی ازاد گذارد و در مقابل اجازه داد به حد کافی استراحت
صفحه 19:
یادگیری از طریق تشکیل عادات
جان لاك عقيده دارد كه كودكان را نصى توان از طريق ديكته كردن قوانين و مقررات
خشك اموزش داد.
و او معتقد است انچه برای کودکان ضروریبه حساب حی ایید »با تمرین و مرور بر
per ل ل ۱
Seed al abet ESE SE ie ted Lene
۱ - تشکیل و رشد عادات در کودک بلید از طییق تمیین و تکرار صورت گیرد » این کار را
ST beat et See et read را
۲۲ ی ار Se as
۲ ایا
. ارزشمندی حاصل نمی گردد
صفحه 20:
ee ree
Creel Ste SP ar rele Lat) Beebe
ی شب ee eet Cel to et ed
۱ Ni Ort) Beste م ا
۳ لم طريق باز
ای ا ا ا اي ل
POR ae Reed eer CRE Ica ese Pe) ve ie am)
ot لل eee eC را
صفحه 21:
تربيت اخلاقى از طريق استدلال و برها
اي م ی ی
eles oms ei pre enh Dg en ۱9
زملنی که فکر و ذهن کودک هنوز مطیع انضباط و دستورات نشده است و برای استدلال
en PPT 1000110
ا ere
لاک » معتقد استکه تنها با توجه و دق
ل
شاگرد می توان قابلیتها و تواناییهای فراگیر را به
EL ee ey ret enor) سا
a Does) ts) ete an bal
صفحه 22:
کی
لاک تنها راه نفوذ به فکر و فهن کودک را نشان دادن عالقه و مهر و محبت واقعی نسبت به او
cae. ma me ی ار مر ور سار ی
۱
ی تا ال ول با
صفحه 23:
(کر دو عبارت << فسته (م > > و << <2 عالم غوب نیست > > ر( از زندکی فود پاک کنید , نیمی (ز
بى عالی و بیماری فود رز درمان کرده [ید.
وين اير
بهشتی زنجان (تربیت معلم)
شناخت بزرگان اموزش و پرورش
استاد مربوطه :خانم ذکریایی
محققین :
علی فاضلی
میالد عباسیان
رضا فضلی
علی علیزاده
سیامک عبداهلل یار
مقدمه
تعلیم و تربیت کودکان خردسال از اغاز تاریخ و شاید پیش از ان در هر عصری به
صورتی وبین هر قوم ب88ه ن88وعی م88ورد توج88ه خ88اص قرار گرفت88ه اس88ت
انچه روشن است تا اواسط قرن هیجدهم ،کودکان به عنوان مینیاتور بزرگساالن
قلمداد می شدند یعنی ،از زمانی که می توانس88تند ادرار و م88دفوع خ88ود را
کنترل کنند و مستقال غذا بخورند و لباس بپوشند ،به عنوان افرادی توانا نسبت
به انجام وظایف خود و همچون بزرگترها مورد نظرقرار می گرفتند.
بزرگترین نهضت و جنبش با ظهور تجارب فیلسوفان و نظریه پردازان اروپایی اغ888از
گردیده که در بین انها ارای ،کمینیوس ،جان الک ،روسو ،پس88تالوزی ،فروب88ل و
مونته سوری و پیاژه تاثیرات چشمگیری داشته است .همه این متقدمین اعتقاد داشتند
که مونته سوری و پیاژه تاثیرات چشمگیری داشته است .همه این متق88دمین اعتق88اد
داشتند که کودکان نباید به عنوان (( بزرگساالن کوچک )) و یا شبه بزرگسال تلقی
شوند .بلکه باید به عنوان افرادی که دارای تواناییها و خصوصیات رشدی متفاوت با
بزرگترها هستند مورد نظر قرار گیرند .
اینها اغلب اوقات ،کودکان خردسال را با گیاهان یا گلها م888ورد مقایس888ه قرار می
دادند ،یعنی انها را بعنوان ارگانیسم زنده ای تصور می کردند که نیاز به مراقبت و
حمایت ویژه دارند تا بتوانند بطور طبیعی شکوفا گردد و ب88ه افرادی کام88ل و ازاد
تبدیل شوند.
شناخت جان اموس کمینیوس و جان الک
هدف کلی :
اشنایی دانشجو با ارائ و عقاید تربیتی ،اصول و روش کار جان اموس کمی888نیوس و جان
الک می باشد.
اهداف رفتاری :
- 1فرضیه های اساسی را که کمینیوس برای اموزش در نظر گرفته بود .بتوان نام برد .
- 2شرایط اموزش و یادگیری سریع را که کمینیوس انها را در جریان اموزش اساس88ی می
دانسته .را بتوان بیان کرد.
- 3تاثیرات فلسفه مبتنی بر اعتبار حواس یا صفحه سپیده ذهن جان الک را در ام8888وزش
ویادگیری کودکان در دو سطر توضیح دهید.
جان اموس کمینیوس
8ه
8ه ب8
8ود ک8
8لواکی ب8
کمینیوس ،کشیشی از اهالی چک اس8
8ان از
رسالت انسان اعتقاد کامل داشت و اموزش همه کودک8
فقیر گرفته تا غنی ،مرد و زن ،باهوش و کند ذهن را م88ورد
نظر داشت .او را فردی انسان گرا دانسته اند زیرا در نظر
خود همه افراد را با ارزش و یکسان می دانست .
بررسی ارائ و عقاید کمینیوس
8ت .و
8ذهب می دانس8
کمینیوس ،هدف از اموزش و پرورش را کسب دانش ،اخالقیات و م8
معتقد بود که اموزش و پرورش باید انسان را برای زندگی کردن اماده کن888د و از این رو
باید امکان تربیت برای تمام طبقات مردم فراهم گردد.
یکی از اثار ارزنده او هنر بزرگ تعلیم نام دارد که در ان ه88نر و فن ام88وزش همگ88انی و
راهنمایی کامل برای ایجاد مدارس ،در جوامع شهرها و روستا های مختلف را ارائه نموده
است.
خالصه کتاب هنر بزرگ تعلیم این است که باید درصدد یافتن روشهایی بود که از طریق انها
معلمان را به فعالیت کمتر و در عوض فراگیران را به فعالیت بیشتر وادار ساخت در مدارس
نشاط ،لذت وپیشرفت و رشد را جایگزین سروصدا ،بدرفتاری ویاس و شکست نم88ود ،و در
نتیجه اموزش صحیح از رنج ،سردرگمی ،ابهام و کشمکش ها رها گشته وبه صلح و ارامش و
نظم بیشتری دست یافت.
از انجا که بسیاری از عقاید تربیتی کمینیوس در فصول مختلف این کتاب ارزنده امده است .
به بررسی مختصری از فصول ان مبادرت می ورزیم .
فصل ششم :
اگر انسان بخواهد تربیت شود باید تعلیم داده شود
او میگویید طبیعت برای کسب دانش ،اخالقیات و مذهب به انسان توانایی و ق88ابلیت ذاتی
8ذیرش
می دهد .این موارد از طریق یادگیری ،فعالیت ،دعا ،و نیایش و امادگی ب8رای پ8
خوبیها و انکار بدیها کسب می گردند و این حقیقتی است که انسان موجودی قابل اموزش و
یادگیرنده است و انسانیت او در سایه اموزش و یادگیری امکان پذیر می باشد .
فصل هفتم :
اموزش و پرورش در سالهای اولیه زندگی به به..ترین وجهی ص..ورت می گ..یرد و تنها در
صورت برخورداری از چنین اموزشی ،موفقیتهای بعد امکان پذیر است .
8کل داده
او می گوید هر چیزی در هنگام تازگی به سهولت و راحتی بیشتری می تواند ش8
شود .اگر کسی بخواهد نویسنده ،نقاش ،خیاط ،کفاش ،موسیقیدان ماهری گردد ،باید
خود را در زمانی که قدرت تقلید و الگو گیری بهتری دارد و انگشتانش امادی و انعطاف
بیشتری دارند ،وقف یادگیری چنین مشاغلی بنماید.
فصل نهم
همه کودکان بدون در نظر گرفتن ویژگی خاص به مدارس راه یابند و از اموزش همگ..انی بهرمن..د
گردند.
او می گوید همه کودکان باید به نحو یکسانی اموزش ببینند .و این امر باید ب88ه دالی88ل زی88ر
صورت پذیرد .
اول – اینکه همه افراد بشر به خاطر یک دلیل و مقصود اصلی متولد شده اند
دوم – اینکه ما هیچ کدام از سرنوشت خود اگاهی نداریم .
سوم – اینکه شکی نیست که افریدگار طبیعت بعضی افراد را ضعیف و کودن افریده ولی به هر
حال ،فرد هر چقدر هم ناتوان باشد ،می تواند در حد تواناییهایش اموزش دریافت دارد و در
مسیر قابلیتهایش هدایت گردد
چهارم – اینکه هیچ دلیلی وجود ندارد که زنان و دختران باید از اموزش و پ888رورش محروم
گردند .زیرا انان نیز افریده پروردگارند.
فصل شانزدهم
فرضیه های کلی اموزش و یادگیری
فرضیه های اساسی که وی برای اموزش در نظر گرفت عبارتند از :
فرضیه اول :
طبیعت از یک طرح زمانی منظمی پیروی می کند .
همه مطالب باید به طریقی تقسیم شو که منطبق با سطوح سنی کودکان باشد و تنها زمانی به
کودکان یاد داده شوند که در دایره قابلیتهای ذهنی او باشد .یعنی امادگی شرط اساس88ی
یادگیری است.
فرضیه دوم :
طبیعت قبل از شکل گیری هر چیز ،وسایل و ابزار ان را اماده می کند
بنابرین برای پیشبرد ،بهبود و موفقیت در امر اموزش موارد زیر باید انجانم گیرد :
) 1برای اموزش ،کتاب ابزار و وسایلی مورد نیاز است که باید از قبل اماده باشند.
) 2ادراک و دریافت باید قبل از بیان و گفتار شکل گیرد.
) 3اموزش هر زبان نباید فقط از طریق اموزش قواعد دستوری و گرامر ص88ورت پ88ذیرد ،
بلکه نوشته های مناسب در تسهیل اموزش زبان سهم عمده ای دارند.
) 4قبل از هر گونه تجیه و تحلیل باید مشاهد صورت گیرد .
) 5برای بیان یک قاعده و قانون یا اصل باید از مثال کمک گرفت و مثالها باید قبل از قواعد
اموخته شوند .
فرضیه سوم :
طبیعت خود وسایل مناسب برای فعالیتهایش را انتخاب می کند.
بنابرین در اینده :
اول ،هر کودک حتما باید به مدرسه راه یابد .زیرا اموزش از طریق مدرسه صورت می گیرد.
دوم ،ذهن کودک باید برای مطلبی که برای اموزش وی انتخاب شده ،امادگی پیدا کند.
سوم ،در هنگام اموزش باید همه موانع از سر راه برداشته شوند .
فرضیه چهارم :
طبیعت دچار سردرگمی و ابهام نمی شود.
طبیعت پدیده ها را به دقت تفکیک کرده است و انجام هر پدیده با دقت و در زمان خاص888ی
صورت می پذیرد بنابرین کودکان نیز از این قانون طبیعت پیروی کنند و در مدرس88ه در ی88ک
موضوع و ان هم در زمانی خاص اموزش داه شوند.
فرضیه پنجم :
طبیعت فعالیت های خود را از درون اغاز می کنند.
بنابرین در اینده جریان اموزش باید به صورتی باشد که
اول :دانش در خصوص اشیا و امور اموخته شود .
دوم :به تقویت حافظه مبادرت گردد.
سوم :اموزش زبان و دستها ( فعالیتهای عملی ) صورت گیرد.
فصل هفدهم :
شرایط اموش و یادگیری سریع
8ه
8ر توج8
8ات زی8
جریان اموزش باید گام به گام صورت بپذیرد و در اموزش باید به نک8
داشت :
) 1اموزش باید بسیار زود و قبل از این که فکر و ذهن تحریف شده و یا ب8888ه فساد و
تباهی کشیده شود ،صورت بذیرد.
) 2ذهن برای یادگیری باید امادگی پیدا کند.
) 3اموزش از عام به خاص صورت گیرد.
) 4اموزش از ساده به دشوار شکل گیرد.
) 5اموزش باید تدریجا صورت پذیرد و برای پیشرفت تعجیل جایز نیست.
) 6ذهن و فکر را نباید برای یادگیری ،تحت فشار و اجبار قرار داد بلکه باید اموزش مطابق
سن و انگیزه فرد باشد .
) 7در صورت امکان ،هر چیز باید از طریق حواس مختلف یاد داده شود .
) 8هر چیز یاد گرفته شده باید بالفاصله کاربرد پیدا کند یعنی عمال یادگرفته و به کار ب88رده
می شود .
) 9اموزش هر چیزی باید بر طبق روشی خاص و یکسان صورت گیرد.
جان الک
جان الک فیلسوف انگلیسی یکی از رئالیستهای معروف بشمار می رود .
جان الک با انتشار کتاب اندیشه هایی چند در باب تعلیم و تربیت ،در
اواخر قرن هفدهم باعث تحولی فراوان در تفکرات اموزش و پ88رورش
سالهای اولیه کودک گردید.
برخی از نظریات جان الک
اعتبار حواس و نظریه لوح و یا صفحه سید ذهن:
او با رد نظریه (( اصالت طینت پلید انسان )) نظریه (( اصالت طی8888نیت پاک انسان )) را
مطرح کرد .
8اد
8ت اعتق8
8وردار گش8
او با نظریه لوح و صفحه سپید ذهن کودک که به شهرت بسیاری برخ8
داشت که ذهن به منزله لوح یا صفحه سپیدی است که با تماس با دنیایی خ88ارجی نقش می
پذیرد و در واقع احساس نقطه عزیمت برای پیدایش هر گونه تصویر ذهنی است.
تعلیم و تربیت جسمانی :
او می گوید هر چه جسم و بدن انسان قادر به تحمل سختیها گردد به همان نسبت نیز فکر و
عقل و ذهن او امادگی پیدا می کند.
8یز
8ت و خ8
8یدن و جس8
الک معتقد است که اطفال طبعا برای دویدن ،خواندن ،فریاد کش8
کردن افریده شده اند و نمی توان انها را در اتاقهای دربسته زندانی کرد ،بنابرین باید انان
را در تمرینات بدنی ازاد گذارد و در مقابل اجازه داد به حد کافی استراحت کنند.
یادگیری از طریق تشکیل عادات
جان الک عقیده دارد که کودکان را نمی توان از طریق دیکته کردن ق888وانین و مقررات
خشک اموزش داد.
و او معتقد است انچه برای کودکان ضروری به حساب می ایید ،با تمرین و مرور ب88888ر
ضرورت ها است که باعث تشکیل عادات در کودک می شود.
در اینجا توجه به دو مورد زیر را شرط عقل می دانند
8ار را
– 1تشکیل و رشد عادات در کودک باید از طریق تمرین و تکرار صورت گیرد ،این ک8
می توان از طریق کلمات محبت امیز و نصایح و پندهای ظریف و جالب صورت داد
8وع و
8ورت تن8
8را در این ص8
8یرد ،زی8
– 2تشکیل چند عادت نباید بطور همزمان صورت گ8
گوناگونی عادات باعث اغتشاش و سردرگمی ذهن می گردد و بن88ابرین نتیج88ه کام88ل و
ارزشمندی حاصل نمی گردد .
عدم اجبار و تحمیل در یادگیری
او معتقد است که در یادگیری کودکان نباید تحمیل و اجبار روا داشت زیرا یادگیری تحمیلی
برای کودک بصورت تکلیفی شاق و خستگی اور در می اید و اگر چیزی به اجبار یاد گرفت88ه
شود ،ذهن از پذیرش ان سرباز می زند و یادگیری مالل اور می شود.
اموزش از طریق بازی
الک در تعلیم و تربیت خردساالن معتقد به اصل بازی است و توصیه می کند که باید چندین
اسباب بازی (( اموزنده )) در اختیار کودک گذاشت شود تا ضمن ان ک88ه انها را ازادان88ه
دستکاری می کند ،به تدریج ابتدا الفبائ و سپس امالئ را یاد بگیرند.
تربیت اخالقی از طریق استدالل و برهان
وی می گوید (( :یکی از بزرگترین اشتباهاتی که در طرز تربیت فرزن88دان ب88ه وس88یله
والدین مشاهده کرده ام این است که کودکان را در زمان مشخص و موعد معین یعنی در
زمانی که فکر و ذهن کودک هنوز مطیع انضباط و دستورات نشده است و برای اس88تدالل
نرم و قابل انعطاف می باشد ،اموزش نمی دهند .
جلب توجه و دقت شاگرد در فراینده یادگیری و اصل سودمندی در اموزش
الک ،معتقد است که تنها با توجه و دقت شاگرد می توان قابلیتها و تواناییهای فراگیر را به
سرعت پیش برد ،
برای کسب چنین توجهی معلم باید سعی کنند که کودک را تا حد امکان به درک و شناخت
مزایا و سودمندی انچه مورد اموزش است واقف نمایید.
محبت و احترام به کودک
الک تنها راه نفوذ به فکر و ذهن کودک را نشان دادن عالقه و مهر و محبت واقعی نسبت به او
می داند و این نوع مهرورزی را در محیط اموزش الزم می شمارد .او معتقد است که خوش
طبعی و مهربانی در اموزش باید به طریقی اعمال شود تا کودک احساس نماید که دوس88تش
داریم و چیزی به جز خیر و صالح او انجام نمی دهیم
اگر دو عبارت << خسته ام >> و << حالم خوب نیست >> را از زندگی خود پاک کنید ،نیمی از
بی حالی و بیماری خود را درمان کرده اید.
وین دایر
پایان
دانشگاه شهید بهشتی زنجان (تربیت معلم)