شواهد حسابرسی

شواهد حسابرسی

اسلاید 1: شواهد حسابرسی استاد گرامی : دکتر هدی همتی ارائه دهنده : فاطمه طلا و رویا کشاورز

اسلاید 2: فرض تایید پذیری و حسابرسی:شایستگی حسابرس معمولا به عنوان پیش فرض است و قوانینی وجود دارند که انتخاب حسابرسان را از بین حسابداران حرفه ای ذی صلاح الزامی  می کنند . از سوی دیگر اگرچه موضوع تاییدپذری در قوانین وضوابط مربوط به گزارشگری شرکتها کمتر مورد توجه قرار گرفته اما در طول چند دهه اخیر به وسیله صاحب نظران و خط مشی گذاران حرفه ای به خوبی مطرح و حمایت شده است. آنها اطلاعات و گزارشهای مالی را به عنوان موضوع های قابل حسابرسی و احتمالا قابل گواهی (شهادت دهی)توصیف کرده اند. تایید پذیری را به عنوان خصوصیت کیفی اولیه صورتهای مالی ندانسته و آن را در ارتباط با خصوصیت کیفی قابل اعتماد بودن مطرح می کند: :FASB ((ویژگی تایید پذیری در جهت حصول اطمینان نسبت به مربوط بودن اطلاعات یا به تصمیمات کمک نمی کند یا کمک کمتری می کند.))

اسلاید 3: فرض تایید پذیری و شواهد حسابرسی:بحث های انجام شده در مورد تایید پذیری اطلاعات حسابداری گزارش شده به جنبه دیگری از موضوع که بدون آن فرض تایید پذیری بی معنی است اشاره می کند. این جنبه همانا ضرورت وجود شواهد به منظور قضاوت در مورد کیفیت اطلاعات مالی گزارش شده است. به طور اخص اگر فرض شود که چنین اطلاعاتی تایید پذیر هستند لزوما باید فرض شود که موضوع های قابل رسیدگی وجود دارند که می توانند در فرآیند جمع آوری شواهد مورد استفاده قرار بگیرند.مشکل اصلی نداشتن استاندارد هایی تعریف شده و مورد قبول برای این منظور است که انجام موفقیت آمیز حسابرسی را به عنوان کنترل کیفیت استفاده از صورتهای مالی (انطباق استفاده از صورتها ی مالی با تصمیمات استفاده کنندگان) دشوار می سازد.

اسلاید 4: ویژگی های کیفی صورتهای مالی که می توان در مورد آن ها شواهد جمع آوری کرد: ویژگی های کیفی اصلی صورتهای مالی عبارتند از: مربوط بودن و قابلیت اعتماد بودن که مشکل اصلی حسابرسی رسیدگی به این ویژگی های کیفی است چرا که حسابرسان راهنمایی های رسمی کمی برای قضاوت کردن در خصوص مربوط وقابل اتکا بودن صورتهای مالی حسابرسی شده دارند. حسابرسان ظاهرا وظیفه دارند که در خصوص وجود معیارهای ذیل شواهد جمع آوری کنند:ارزش بازخورد و ارزش پیش بینیمربوط بودن به این معنی است که اطلاعات گزارش شده می بایست قادر باشند که انتظارات گذشته استفاده کننده از وضعیت مالی وعملکرد مالی شرکت را تایید یا اصلاح گنند و استفاده کننده را در پیش بینی وضعیت مالی وعملکرد آتی شرکت کمک کند.

اسلاید 5: به موقع بودن مربوط بودن اطلاعات گزارش شده به وسیله ویژگی به موقع بودن تحت تاثیر قرار می گیرد . به عبارتی دیگر هر چه از ویژگی به موقع بودن کاسته شود از مفید بودن اطلاعات نیز کاسته خواهد شد.ارائه صادقانهقابلیت اعتماد اطلاعات گزارش شده به این معنی است که اطلاعات گزارش شده به صورت عینی وصادقانه رویدادها و خصوصا ماهیت اقتصادی آنها را منعکس نمایند. حسابرس باید مدارک مویدی را که منعکس کننده ماهیت اقتصادی رویدادها است مشخص نماید تا بتواند در مورد این موضوع شواهد لازم را جمع آوری کند.دقت وعدم اطمینانحسابرسان با اطلاعات حسابداری تایید پذیری سروکار دارند که دقیق و قطعی نیستند ولی باید قابل اعتماد باشند.

اسلاید 6: بی طرفیبرای اینکه اطلاعات گزارش شده قابل اعتماد باشند حسابرس نباید به هیچ تصمیمی یا نتایج تصمیم مشخصی تمایل جانبدارانه داشته باشد.مشکل قابل توجه حسابرسان در هر یک از حالتهای مزبور این است که آنها باید با اتکا بر دانش و تجربیات مشخص خود نسبت به هریک از ویژگی های کیفی مذکور اظهار نظر کنند.حسابرس با کاری روبرو است که شامل جمع آوری شواهد قضاوت و گزارش آن در مورد ویژگی های مربوط بودن و قابلیت اعتماد بودن است بدون اینکه استانداردی برای این فرآیند وجود داشته باشد. نتیجه گیری می کند که تایید پذیری اطلاعات کمک کمی یا به عبا رت FASB دیگر هیچ کمک به مربوط بودن آنها به تصمیم گیری نمی کند.شواهد حسابرسی ومدارک مویدمدارک مؤید:ابزار های مختلفی که حسابرس بر مبنای آنها به شواهد لازم برای اظهارنظر دست پیدا می کند.شواهد:مبنای کلی برای گزارشگری و حسابرسیمدارک مؤید برای کمک کردن،افزاشی دانایی،عمل کردن و ساختن واقعیت ها و ادعاها در حسابرسی می باشند.

اسلاید 7: ویژگی های فلسفی ماهیت شواهدبه گونه ای است که در شرایط بسیار عمومی سه گروه شواهد طبیعی شواهد مصنوعی (ساختگی) و استدلال منطقی قابل دسته بندی است: شواهد طبیعی : شواهدطبیعی در اطراف ما وجود دارند ودر هر فعالیت ذهنی که انجام می دهیم به طور معمول بر آنها متکی است.شواهد طبیعی متقاعد کننده ترین شواهد موجود هستند. شواهد مصنوعی (ساختگی):در جهان اطراف ما وجود ندارند و لازم است تلاش شود تا آنها به وجود بیایند.هنگاهی که دانشمند فیزیک آزمایشی را انجام می دهد،شواهدی را خلق می کند.استدلال منطقی:اغلب آنچه ما به آن باور داریم،مستقیماً ناشی از مشاهده شواهد طبیعی یا ساختگی نمی باشند.ایده ها اغلب به طور منطقی از شواهد مشاهده شده حاصل می شوند و برای ما درست به نظر می رسند،اما برای رسیدن به حقایق مشاهده شده و نتایجی که ذهن ما آنها راتایید می کند تلاش ذهنی نیاز است.

اسلاید 8: شواهد حسابرسی شامل شواهد طبیعی و مصنوعی و ساختگی است،لیکن به نظر می رسد حسابرسی بیشتر بر به شواهد ساختگی مبتنی است.مدارک مؤیدی که می توانند گم شوند و یا پیدا شوند و کیفیت کلی صورتهای مالی را تحت تاثیر قرار دهند.تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری و حسابرسی شواهد حسابرسی و مدارک مؤید را بر اساس یک روش یکسان تشریح می کنند.به طور مثال AICPAمی گوید مسئولیت اصلی شواهد کافی،حمایت از اظهارنظر حسابرس در مورد کیفیت صورتهای مالی است.شواهد حقیقت و معرفتبه مدد شواهد و مدارک موید آگاهی های کسب شده به باور تبدیل می شوند و ما به تصدیق موضوع و یا پدیده دست می یابیم. به عبارت دیگر شواهد ومدارک موید موجب توجیه و درستی باور میگردد.

اسلاید 9: بر اساس یک معیار منطقی می توان حقیقت را به سه نوع کلی تقسیم کرد:حقایق مادی : حقایقی هستند که از طریق شواهد طبیعی بر افکار ما تاثیر می گذارند.ذهن دارای ویژگی هایی است که باعث می شوند تا اشیاء و حوادث برگرفته از حواس را درک کند.حقایق ریاضی : حقایقی هستند که ناشی از پذیرش اصول و فرضیات بدیهی ریاضی هستند.ما می پذیریم که دو به اضافه دو می شود چهار.حقایق انتزاعی : تنوع و پیچیدگی زیادی دارند.حقایق انتزاعی غیر ریاضی به خاطر ماهیتشان به سختی قابل درک و اذعان هستند.شواهد در زمینه های مختلفزمینه های علمی متفاوت از روش های تحقیق متفاوتی استفاده می کنند. انواع مسائل متفاوتی را برای تصمیم گیری دارند و بر انواع شواهد متفاوتی تکیه دارند.

اسلاید 10: ماهیت شواهدماهیت هر چیزی را می توان بر اساس1- ویژگیهای لازم و ضروری 2- ویژگیهای متمایز کننده و یا 3- ساختار آن تعریف کرد.از میان ویژگیهایی که در رشته های متفاوت باهم فرق دارند می توان موارد ذیل را نام برد:1-منظور و هدف خاص زمینه علمی2-موضوعی که شواهد به آن مربوط می شوند3-روش جمع آوری یا توسعه4-قواعد استفاده از شواهد5-تاثیر زمان بر فرآیند قضاوت6-میزان تاثیر شواهد بر ذهن قضاوت کننده

اسلاید 11: برای اهداف مورد نظر مشخص کردن قضایای مورد قضاوت و شواهد و مدارک موید مرتبط با اطلاعات مندرج در صورتهای مالی طبقه بندی عملیاتی ادعاهای مذکور به صورت زیر مناسب به نظر می آید:1- ادعاهای مربوط به وجود فیزیکی یا عیناقلام فیزیکی ارائه شده یا نشدهاقلام غیر فیزیکی و نامشهود2- ادعاهای مربوط به رویدادهای گذشته3- ادعاهای مربوط به شرایط کمیکمیت های ساده مقادیر تحت تاثیر قضاوتهای ارزشگذاری4- ادعاهای کیفیبیان صریحبیان ضمنی5- ادعاهای صحت محاسبات ریاضی محاسبات سادهمحاسبات پیچیده قضایا و شواهد در حسابرسی

اسلاید 12: این دیگاه را می توان در جمع بندی ذیل نشان داد: 1)ادعاهای مندرج در صورتهای مالی که شواهد مجاب کننده دارند که عبارتند از: وجود اقلام فیزیکی و عینی مقادیر کمیت های ساده و ادعاهای محاسبات ریاضی 2)ادعاهای مندرج در صورتهای مالی که شواهد مجاب کننده ندارند که عبارتند از:  وجود اقلام فیزیکی که حضور ندارند وجود اقلام غیر فیزیکی و نامشهود عدم وجود اقلام فیزیکی و غیر فیزیکی رخدادهای گذشته مبالغ مربوط به قضاوت  های  ارزش گذاری ادعاهای کیفی صریح یا ضمنی

اسلاید 13: انواع شواهد در حسابرسی انواع شواهد ومدارک موید که در هنگام حسابرسی توسط حسابرسان جمع آوری می شوند و منابع تهیه آنها به صورت ذیل قابل ارائه و طبقه بندی است: 1) رسیدگی فیزیکی توسط حسارس در مورد موضوع ارائه شده در حساب ها 2) اظهارات اشخاص ثالث مستقل (شفاهی وکتبی)3) اسناد ومدارک معتبر 1-3) برون سازمانی (در خارج از واحد تحت حسابرسی تهیه می شوند)2-3)درون سازمانی (در داخل واحد تحت حسابرسی تهه می شوند)4) اظهارات کارکنان واحد تحت حسابرسی (رسمی و غیر رسمی)5) محاسبات انجام شده توسط حسابرس6) روشهای کنترل داخلی مطلوب7) اقدامات بعدی واحد تحت حسابرسی ودیگران8) ثبت های فرعی وجزئیات بدون بی نظمی ها 9)روابط متقال با داده های دیگر

اسلاید 14:  حسابرسی به طور کلی از دو عملکرد تشکیل می شود: اولین عملکرد جمع آوری شواهد ودومین عملکرد ارزیابی شواهد است. عملکرد حسابرسی یک کلیت را تشکیل می دهد . اما برای قضاوت در مورد هر قضیه ی جداگانه باید آن ها را به عنوان یک عملکرد جداگانه و به ترتیب در نظر گرفت.  تئوری شناخت (معرفت)به مدد تئوري شناخت و منطق درباره شواهد آموزه هاي ذيل را مي توان مطرح کرد:1 – باور منطقي بايد با شواهد و مدارک مؤيد ، حمايت شوند.2 – شواهد و مدارک مؤيد ، تأثير متفاوتي بر ذهن هرفرد بررسي کننده دارند3 – تنها چند روش اساسي براي کسب يقين و باور وجود دارد.4 – روش هاي شناخت از نظر ماهيت و اعتبار متفاوتند ، هيچ يک از آن ها در تمام موارد کافي نيست.5 – هر روش شناخت کاربردهاي خاصي دارد که در آن کاربرد ، مؤثرتر از روش هاي ديگر است.

اسلاید 15: شواهد و مدارک مؤيد از نظر تأثير متفاوت بر ذهن هرفرد ، از دو بعد تفاوت دارند : - تأثير خود شواهد و مدارک مؤيد- ميزان مهارت و تجربه هاي فردي استفاده کننده  پنج راه شناخت«مونتاگوا» اشاره مي کند که اساساً پنج طريق براي کسب شناخت وجود دارد. وي معتقد است که عقايد و باورها را مي توان از چند طريق يا چند منبع ذيل دريافت :1 – گواهي ديگران2 – اشراق ،‌که تا حدودي ريشه در غرايز ،‌ احساسات و خواسته ها دارد 3 – استدلال انتزاعي 4 – تجربه حسي 5 – فعاليت عملي که نتايج موفقيت آميزي دارد

اسلاید 16:  تناسب پنج راه شناخت با پنج تئوري هريک از اين منابع را مي توان به عنوان نشانه اي از يک معيار اوليه را براي تعيين حقيقت فلسفي پذيرفت و بدين ترتيب با پنج منبع و منشأ باور پنج نوع تئوري منطقي ذيل متناسب هستند :1 – سنديت يا مرجعيت 2 – اشراق3 – خردگرايي يا منطق گرايي4 – تجربه گرايي 5 – عملگرايي يا پراگماتيسم «مونتاگوا» به اين پنج طريق ، طريق ديگري اضافه مي کند که تئوري منطقي از نوع منفي را ايجاب مي کند، يعني :6 – شک گرايي (ترديدگرايي)

اسلاید 17: سندیت یا مرجعیت براي فرد لازم است که در مسائلي که نمي تواند شخصاً تحقيق کند ، به ديگران اطمينان و اعتماد کند ، مگر اين که دليل کافي براي اين تصور وجود داشته باشد که شاهدان فاقد صلاحيت هستند و شهادت و گواهي آن ها قابل اتکا نيست.برداشت مذکور از سنديت يا مرجعيت ، مبناي دريافت تأييديه هاي برون سازماني و اظهارات کتبي و شفاهي است. اشراق اشراق شناخت کسب شده از طريق مرجعيت يا سنديت از ديگران به ما مي رسند اما شناخت و آگاهي کسب شده از طريق اشراق از درون خود ما سرچشمه مي گيرد.اشراق به ما بصيرت مي دهد و موجب درک سريع حقيقت و  شناخت بي واسطه روابطي مي شود که نمي توانيم به روش ديگري آن ها را توجيه کنيم . اشراق آميزه اي از غريزه ، تخيل و تجربه است

اسلاید 18: خودگرایی یا منطق گرایی خردگرايي شامل استدلال از کليات به جزئيات است. به مدد رياضيات و کاربردهاي منطقي و با طرح فرضيات تأييد شده ، به نتيجه مي رسيم :بدين ترتيب ، در حل يک مسئله رياضي به کمک سيستم اعداد و مفاهيم علائم رياضي اقدام مي کنيم. از رياضيات در حسابرسي استفاده زيادي مي کنيم. محاسبه مجدد توسط حسابرس ، ارزيابي مطلوبيت  سيستم کنترل هاي داخلي، بررسي رويه هاي دفترداري ، و انجام روش هاي تحليلي طرق خردگرايانه اي براي کسب  شواهد و مدارک مستدل و قابل اطمينان است. تجربه گرایی  تجربه گرايي شامل شناخت و آگاهي برپايه تجربه ادراکي است. عمل گرا از راه استدلال جزء به کل به نتيجه مي رسد. او با مشاهده تعداد زيادي از موارد و يافتن نوعي الگو در آن ها ، از روي تجربه کلي و عمومي خود نتيجه گيري مي کند. تأکيد او بر مسائل خاص و عيني است. بنابراين از نتيجه گيري هاي خود ،‌اطمينان خاطر پيدا مي يابد.حسابرسي که موجودي هاي جنسي را مشاهده فيزيکي و نظارت مي کند ،‌ و يا به کار توزيع چک هاي حقوق سرزده نظارت مي کند ،‌ شواهد تجربه گرايي کسب مي کند. 

اسلاید 19: عمل گرایی یا پراگماتیسم عمل گرايي يا پراگماتيسم ،‌ارتباط نزديکي با تجربه گرايي دارد. عمل گرا براين باور است که هر آن چه خوب عمل  مي کند ، بايد درست باشد. و هر آنچه که نمي تواند عمل کند ،‌ درست نيست. عملي بودن و قابل استفاده بودن معيارهاي حقيقت هستند. فرد عمل گرا معتقد است اصول و يا استانداردهاي حسابداري حاصل تجربه عملي  حسابداران است و محصول اشراق و  امثالهم نيست. تجربه گرايي و عمل گرايي (پراگماتيسم) وجوه اشتراک فراواني دارند. هردو متکي به تجربه هستند و هردو ابزاري براي بررسي مسائل هستند. تجربه گرايي باور را به کمک تجربه کنوني مي سنجد ، و عمل گرايي باورها را از طريق نتايج ناشي از آن ها در آينده مورد سنجش قرار مي دهد. شک گرایی برخي از فيلسوفان به شک گرايي (ترديد گرايي) آن چنان بها مي دهند که نمي خواهند چيزي را باور کنند. همواره اين امکان وجود دارد که حقايق ادعا شده درست باشند. مونتاگوا : عقيده دارد که ذهن انسان نمي تواند در هرزمينه پژوهشي اطمينان کامل حاصل کند لاکن اين امر منجرترديد کامل نمي شود.

اسلاید 20: ویژگی مدارک موید  مهمترین خصوصیت مدارک موید توانایی فراهم آوردن شواهد به منظور بررسی کسفست ادعاهای حسابداری به شمار می رود. این توانایی بسیار مهم است و نیاز دارد که توسط معیارهای دیگری که حسابرسان را در عمل یاری کند تکمیل شود. اولین معیار در این ارتباط مربوط بودن است.ویزگی قابلیت اعتماد بودن نیز به صورت مبهم یا تعریف نشده باقی مانده است  ویژگی دیگر مدارک موید، که از معیارهای مربوط بودن و قابلیت اعتماد بودن حمایت می کنند عبارتند از:-         قابلیت مشاهده و قابل فهم بودن-         به موقع بودن-         هزینه-         کافی بودن

اسلاید 21: قضاوت در مورد مدارک موید در حسابرسی حسابرسی یک فرآیند قضاوت حرفه ای است که در آن یک سری قضایای قابل آزمون به وسیله حسابرسان ساخته شده و شواهدی که به وسیله آنها بتوان در مورد اعتبار این قضایا قضاوت کرد، از سوی حسابرس جمع آوری می شود.این قضایا در ارتباط با  مربوط بودن و قابلیت اعتماد بودن اطلاعات حسابداری منعکس شده در صورتهای مالی سالانه یک واحد گزارشگر می باشد. مهارت های چند گانه حسابرس در ارتباط با شواهد به شرح زیر است:1)  مشخص کردن قضایای حسابرسی قابل آزمون2) شناسایی و جمع آوری مدارک موید برای آزمون کردن این قضایا3) ارزیابی این مدارک در ارتبط با مربوط و قابل اعتماد بودن آنها4)  قضاوت نسبت به اعتبار چنین قضایایی بر اساس ارزیابی های مذکور 

اسلاید 22:  آزمون قضایای حسابرسی قضایای حسابرسی به اصلی یا مقدماتی(مربوط به رویدادها و واقعیت های اساسی) و عمومی(عمومیت های گزارشگری) قابل تفکیک است.عمومی ترین قضایای حسابرسی ارائه منصفانه هستند.اگر مدارک مؤید در دسترس باشند اصلی ترین قضایای حسابرسی قضاوت را راحت تر می کنند،بالعکس عمومی ترین قضایا جمع وری شواهد و قضاوت را مشکل می کنند. مفهوم ریسک حسابرسی عبارتست از خطر عدم کشف تحریف با اهمیت در اطلاعات حسابداری مربوط به سود،جریانات نقدی و وضعیت مالی توسط حسابرسان.در واقع حسابرسان ملزم هستند که در نتیجه حسابرسی انجام یافته از نبود چنین تحریف با اهمیتی اطمینان منطقی کسب کنند. ریسک حسابرسی به سه شکل مطرح می شود:1-ریسک برنامه ریزی شده در قبل از حسابرسی(زمانی که کار به حسابرس ارجاع می شود)2-ریسک مربوط به گذشته که برای حسابرسان تا تکمیل شدن کار حسابرسی نامشخص است3-ریسک برآورد شده که توسط حسابرسان در حین انجام حسابرسی بر اساس ارزیابی شان از شرایط شرکت شناخته می شود..

اسلاید 23: ریسک حسابرسی را همچنین می توان به سه جزء تقسیم کرد:1)  ریسک ذاتی2) ریسک کنترل3)  ریسک کشفاز این دیدگاه، ریسک حسابرسی ترکیبی از ریسک هایی است که مربوط به صاحبکار و سیستم های کنترلی او وریسک های مربوط به حسابرسی می باشند.اهمیت و حسابرسدر کار حسابرسی دو عامل مرتبط با این موضوع وجود دارد: اول ، ریسک کشف تحریف حسابداری توسط حسابرسان ( به دلیل عوامل مرتبط با کنترل های شرکت و سطح صلاحیت حسابرسان ) دوم ، مسئله ماهیت کمی و یا کیفی تحریف و اثر آن بر صورت های مالی حسابرسی  شده و گزارش حسابرسی. بنابراین ، اهمیت باید به عنوان موضوعی با ماهیت چند بعدی در نظر گرفته شود. اهمیت موضوعی است که هم بر حسابدار و هم بر حسابرس اثر می گذارد .   

اسلاید 24: عوامل موثردرقضاوت در مورد اهمیت و ریسک حسابرسی بنابراین ، موضوع اهمیت بر تهیه کنندگان و استفاده کنندگان گزارش های مالی  همانند حسابرس آنها ، اثر می گذارد. حسابرسي زماني که در مورد اهميت و ريسک حسابرسي قضاوت مي کند بايد عوامل زير را لحاظ نمايد : 1- ماهيت معاملات مورد رسيدگي2- اثر نسبي اهميت3- رسیدگی به مدارک مؤید در حسابرسی 4- آزمون حسابرسی فرآيند حسابرسي فرایندهای اصلی حسابرسی عبارتند از :  1- تعیین اهداف حسابرسی 2- برنامه ریزی دستورالعمل های حسابرسی برای رسیدن به اهداف حسابرسی 3- جمع آوری و ارزیابی مدارک مؤید برای اجرای برنامه حسابرسی 4- بررسی (مرور) شواهد به دست آمده از عملیات حسابرسی 5-گزارش اظهارنظر مناسب .  

اسلاید 25: هریک از این مراحل در حسابرسی نیازمند برنامه ریزی ،کنترل و ثبت توسط حسابرسان میباشند. به عبارت دیگر شروع فرآیند حسابرسی باید با تعریف واضح ( آشکار ) دستورالعمل و مقاصد حسابرسی همراه باشد. به هر حال ، در تعریف حسابرسی و عملیاتی کردن آن ، حسابرسان با مسائل متعددی مواجه هستند که بر عملیات حسابرسی آن ها اثر می گذارند. این مسائل به حجم فعالیت شرکت ، دستورالعمل های کنترلی مورد استفاده صاحبکار ، فن آوری مورد استفادة شرکت برای پردازش اطلاعات مورد حسابرسی و قوانین حاکم بر گزارشگری حسابرس ، ارتباط  دارد. این مطالب در ادامه به ترتیب بحث می شود. اثر نسبی اهمیت حسابرسی معمولا ، به طور نسبی در مورد اهمیت موضوعات یا رویدادهای قابل رسیدگی قضاوت می کنند . یعنی به دلیل ماهیت معاملات ، اثر مالی موضوع مورد نظر به منظور تعیین میزان اهمیت آن بر استفاده کنندگان ، به طور کمی ، با یک معیار مشخص مقایسه می شود. 

اسلاید 26: آزمون حسابرسی حسابرسان ملزم هستند به منظور ارزیابی کیفیت سیستم هایی که ارقام حسابداری را برای مقاصد گزارشگری ایجاد می کنند ، در ارتباط با ماهیت و اندازه آزمون هایشان قضاوت های حرفه ای انجام دهند. در ارتباط با هر قسمت قابل حسابرسی سیستم های اطلاعاتی ، قضاوت های حسابرسان به ارزیابی قبلی آنها از ریسک حسابرسی مربوط به موضوع مورد نظر ، بستگی دارد. چنین آزمون هایی شامل روشهای مختلف حسابرسی نظیر بازرسی ، مشاهده ، پرسش ، محاسبه و مرور می باشد.دو گروه اصلی آزمون های حسابرسان عبارتند از : - رعایت و محتوا : آزمون رعایت عبارت است از ارزیابی نقاط قوت کنترل های تعبیه شده در فرآیند تهیة اطلاعات و سیستم های مربوط آزمون های محتوا  : برای ارزیابی صحت اطلاعات پردازش شده به وسیلة سیستم های مزبور طراحی شده اند. که برای انجام آزمون های محتوا و رعایت استفاده از روش های نمونه گیری آماری توصیه شده است.   

اسلاید 27: ارزیابی کنترل های داخلی یک جنبة مهم از حسابرسی در حال حاضر ، ارزیابی حسابرس از کنترل های داخلی است. این کنترل ها عمدتا اطلاعاتی را تولید  می کنند که به وسیلة آن ها مدیران شرکت را در ادارة فعالیت ها و حفاظت از منابع کمک نموده و از تعهدات مطلع می گرداند. حسابرسان بايد کنترلهاي داخلي را آزمون نمايند. اساسا کاری که حسابرس در مورد کنترل های داخلی انجام می دهد ، ارزیابی ریسک کنترل است. یعنی ریسکی که سیستم های داخلی شرکت ، دارای کنترل کافی برای تولید اطلاعات مربوط و قابل اتکا درمورد فعالیت ها ، منابع و تعهدات شرکت ، نیست. به هر حال اگر حسابرسان به کنترل های داخلی به عنوان مبنایی برای تعیین کیفیت صورت های مالی اعتماد کنند ، باید شناخت درستی نسبت به آن به دست آورده و رعایت آنها را آزمون کنند .بنابراین حسابرسان نه تنها باید مهارت انجام قضاوت های این چنینی را داشته باشند ، بلکه باید اطلاعات کافی نسبت به فعالیت های شرکت و کنترل های مرتبط با چنین ویژگی هایی را نیز جمع آوری نمایند. این نکته ، رهنمودهای مربوط به صلاحیت مورد انتظار از حسابرس را ، که قبلا به آن اشاره شد پررنگ تر می کند.

اسلاید 28: بررسی صورتهای مالی بعد از انجام حسابرسی، حسابرس اظهار نظر خود را به سهامداران و سایرین گزارش می کند. در واقع حسابرس به موکلین خود یک پیام حرفه ای می دهد. محتوای گزارش حسابرس که از واژه های قانونی و فنی که ازکیفیت گزارشگری تعیین شده منتج می شوند، ارائه می شود و در نتیجه تفسیر آن برای استفاده کنندگان از گزارش اگرغیرممکن نباشد، مشکل خواهد بود.گزارش حسابرسی بعد از جمع آوری ، ارزیابی و مرور مدارک مؤید کافی جهت تشکیل شواهد لازم ، برای ارائه اظهارنظر نسبت به کیفیت صورت های مالی صاحبکار ، حسابرس اظهارنظر مزبوررا به سهامداران  و سایرین گزارش می کند. در انجام چنین کاری ، حسابرس در مورد کیفیت اطلاعات ارائه شده برای مقاصد تصمیم گیری و همچنین مناسب بودن صورت های مالی برای مقاصد پاسخگویی مدیریت و حاکمیت شرکتی ، به  موکلین خود یک پیام حرفه ای می دهد.

اسلاید 29: به هر حال محتوای گزارش حسابرسی به صورت واژه های قانونی و فنی که از کیفیت گزارشگری تعیین شده منتج می شوند ، ارائه می شود و در نتیجه تفسیر آن برای استفاده کنندگان ازگزارش اگر غیرممکن نباشد ، مشکل خواهد بود. الزامات کنونی در مورد گزارش حسابرسی در انگلستان ، به وسیلة « قانون شرکت ها » (1985) و همچنین یکی از استانداردهای حسابرسی ، تعیین شده است اساسا این شرایط ، اظهارنظر حسابرسی را فقط به صورت عبارت ارائه منصفانة عملکرد مالی و وضعیت مالی تشریح می کند. اخیرا به این روش در رابطه با ضعف آن در رساندن ماهیت کار حسابرسی و استفاده از زبان قابل فهم ، انتقاداتی وارد شده است. گزارش های حسابرسی مشروط گزارش حسابرسی هر شرکت به یک اظهارنظر حسابرسی مقبول نسبت به کیفیت صورت های  مالی حسابرسی شده منتج نخواهد شد . در واقع وضعیت هایی وجود دارد که حسابرسان براساس ارزیابی هایشان از مدارک مؤید موجود ، در می یابند که باید اظهارنظرشان را مشروط کنند چنین وضعیت هایی به وسیلة استانداردگذاران با قواعد مشخصی ، با تعیین انواع مختلف شروط ، قانونمند شده است. اساسا چیزی که این قواعد تشریح می کنند این است که اظهارنظرهای مختلف برای شرایط مختلف است. یعنی شروط از یک دامنة با اهمیت ، اما غیراساسی تا یک دامنة اساسی ، برخوردار است و اظهارنظرها نیز از یک دامنه «به استثناء» تا مردود و عدم اظهارنظر برخوردار هستند. شروط به وسیلة بندهای توضیحی بیان می شوند و بنابراین انتظار می رود تا قدرت توضیحی گزارش حسابرسی را بهبود بخشند. 

اسلاید 30: سایر گزارش های حسابرسی همانطور که حسابرسان اظهارنظرهایشان را به سهامداران و سایر استفاده کنندگان گزارش می کنند ، قادر خواهند بود شواهدشان را به شکل های دیگری نیز گزارش کنند. اولین گزارش اختیاری ، نامه مدیریت است که در آن در ارتباط با مشکلات سازمان که توسط حسابرسان در طول کار حسابرسی مشخص شده ، توصیه های سازنده ارائه می شود. در انگلستان چنین گزارشی در بعد وسیعی انجام می شود ، اگر چه این گزارش عمدتا به نقاط ضعف کشف شده در کنترلهای داخلی مربوط می شود در آمریکا ، تمرکز مشخصا بر کنترلهای  داخلی است. هرچند که گسترش چنین گزارشی به سایر زمینه ها نیز مجاز است و هدف اصلی این گزارش ها کمک به مدیریت شرکت است. این گزارشات جایگزینی برای مسئولیت های قانونی حسابرس در مقابل گواهی در مورد کیفیت صورت های مالی سالانه نمی باشند.  حسابرس همچنین ممکن است ، مستقلا به کمیتة حسابرسی متشکل از اعضای موظف و غیر موظف هیأت مدیرة شرکت نیز گزارش نماید.  

اسلاید 31: استاندارد حسابرسی 500کليات1 .هدف اين استاندارد، ارائه استانداردها و راهنماييهاي لازم درباره انواع شواهد حسابرسي، صورتهاي مالي است.2 .حسابرس براي اين که بتواند به نتيجه‌گيري منطقي دست يابد و بر اين اساس نظر حرفه‌اي خود را اظهار کند بايد شواهدي کافي و مناسب به دست آورد.مفهوم شواهد حسابرسي3 .شواهد حسابرسي، یعنی همه اطلاعات مورد استفاده حسابرس برای رسیدن به نتایجی که نظر وی براساس آن اظهار می‌شود. شواهد حسابرسی شامل اطلاعاتی است که از سوابق حسابداری زیربنای صورتهای مالی و از منابع دیگر کسب می‌شود. از حسابرس انتظار نمی‌رود تمام اطلاعات موجود را بررسی کند.

اسلاید 32: 4 . سوابق حسابداري عموما شامل موارد زیر است :سوابق ثبت اولیه و سوابق پشتیبان آن ازقبیل رسیدهای دریافت و پرداخت و سوابق انتقال الکترونیکی وجوه قراردادها و فاکتورهای خرید و فروش؛ دفاتر کل و معین، ثبتهای دفتر روزنامه و اصلاحات طبقه‌بندی که در دفاتر قانونی ثبت نمی‌شود؛ و سوابقی چون کاربرگهای الکترونیکی مورد استفاده برای تخصیص هزینه‌ها، انجام محاسبات، تهیه صورت مغایرتها و موارد افشا اطلاعات ديگري که حسابرس مي‌تواند به‌عنوان شواهد حسابرسي کسب کند عبارت است از صورتجلسات هيئت‌مديره؛ تأييديه‌های برون سازمانی؛ گزارشهاي تحليلگران؛ اطلاعات مقايسه‌اي مربوط به رقبا؛ دستورالعمل کنترلهای داخلی؛ اطلاعات حاصل از اجرای روشهاي حسابرسي چون پرس و جو؛ مشاهده و وارسي؛ و اطلاعات ديگري که به حسابرس اجازه مي‌دهد با دلایل منطقی به نتيجه‌گيري لازم برسد.

اسلاید 33: شواهد حسابرسی کافي و مناسب7 یعنی، مربوط بودن و قابليت اعتماد شواهد‌براي پشتيباني از گروههاي معاملات، مانده‌ حسابها، موارد افشا و ادعاهاي مرتبط، یا کشف تحریف در آنها. مقدار شواهد مورد نیاز حسابرسی به خطر تحریف (که با افزایش آن کسب شواهد حسابرسی بیشتر، احتمالا ضرورت می‌یابد) و کیفیت شواهد حسابرسی (که هرچه کیفیت شواهد بالاتر باشد احتمالا مقدار شواهد کمتری مورد نیاز است)، بستگی دارد. 8 . اجرای مجموعه‌ای مشخص از روشهای حسابرسی ممکن است شواهد حسابرسی مربوط به برخی ادعاها و نه همه ادعاها را فراهم کند.9 . قابليت اعتماد شواهد حسابرسي متاثر از منبع و ماهيت آن است و به شرايط کسب شواهد نيز بستگي دارد. برای مثال، شواهد حسابرسی کسب شده از یک منبع مستقل برون سازمانی در شرایطی که آن منبع، از موضوع موردنظر آگاه نیست نمی‌تواند شواهد قابل اعتمادی باشد. با درنظر داشتن احتمال وجود شرایط استثنایی، قواعد کلی زیر درباره قابلیت اعتماد شواهد حسابرسی می‌تواند سودمند باشد :شواهد حسابرسي کسب شده از منابع مستقل برون سازماني قابل اعتمادتر است.شواهد حسابرسي ایجاد شده در واحد مورد رسيدگي در صورت اثربخش بودن کنترل داخلی آن واحد قابل اعتمادتراست.شواهد حسابرسی که حسابرس مستقیماً کسب می‌کند (مانند، مشاهده اعمال یک کنترل) قابل اعتمادتر از شواهد حسابرسی است که به‌طور غیرمستقیم یا با استنتاج (مانند پرس و جو درباره اعمال یک کنترل)، کسب می‌شود.

اسلاید 34: شواهد حسابرسي که به شکلی مستند اعم از کاغذی، الکترونیکی و هرشکلی دیگر باشد، قابل اعتمادتر است (مثلا، صورتجلسه‌ای که همزمان با برگزاری یک جلسه تهیه می‌شود قابل اعتمادتر از توضیح شفاهی موضوعات بحث شده در جلسه است).شواهد حسابرسی که با استفاده از اصل مدارک فراهم می‌شود، از شواهد حسابرسی که با استفاده از تصویر مدارک یا دورنگار فراهم می‌گردد، قابل اعتمادتر است.10 .حسابرس به ندرت درگیر تشخیص اصالت مستندات می‌شود، چون نه برای این کار آموزش دیده است و نه از وی انتظار می‌رود چنین تخصصی را دارا باشد.11 .هرگاه حسابرس برای اجرای روشهای حسابرسی از اطلاعات تهیه شده در واحد مورد رسیدگی استفاده کند، باید شواهد حسابرسی درباره صحت و کامل بودن آن اطلاعات کسب کند. به منظور کسب شواهد حسابرسي قابل اعتماد توسط حسابرس، لازم است اطلاعات زیربنای اجرای روشهای حسابرسی به میزان کافی صحیح و کامل باشد. کسب شواهد حسابرسی درباره صحت و کامل بودن اطلاعات تهیه شده به‌وسیله سیستم اطلاعاتی واحد مورد رسیدگی را می‌توان همزمان با بکارگیری روشهای حسابرسی درباره این اطلاعات به انجام رساند، در شرایط دیگر، حسابرس ممکن است شواهد حسابرسی مربوط به صحت و کامل بودن اطلاعات را از طریق آزمون کنترلهای حاکم بر تهیه و نگهداری آن اطلاعات کسب کرده باشد. براي مثال، حسابرس مي‌تواند از تکنيکهاي حسابرسي به کمک رايانه براي محاسبه مجدد اطلاعات استفاده کند.

اسلاید 35: 14 .حسابرس براي رسیدن به اظهارنظر حسابرسی، همه اطلاعات موجود را رسیدگی نمی‌کند، زیرا معمولاً می‌تواند با استفاده از روشهای نمونه‌گیری و سایر روشهای انتخاب اقلام برای آزمون نیز به نتیجه برسد. همچنین، حسابرس معمولا ناگزیر است بر شواهدی اتکا کند که متقاعدکننده است و نه قطعی؛ از این رو، حسابرس برای کسب اطمینان معقول، با شواهدی که متقاعدکننده نباشد، قانع نمی‌شود. حسابرس برای ارزیابی کمیت و کیفیت شواهد حسابرسی و درنتیجه، کافی و مناسب بودن آن به‌عنوان پشتوانه اظهارنظر حسابرسی، از قضاوت حرفه‌ای استفاده می‌کند و تردید حرفه‌ای را بکار می‌گیرد. استفاده از ادعاهای مديريت در کسب شواهد حسابرسی15 .مسئولیت ارائه مطلوب صورتهاي مالي با مديريت است. مديريت براي ارائه مطلوب صورتهاي مالي از تمام جنبه‌هاي با اهميت، طبق استانداردهاي حسابداري ادعاهايي را درباره شناسايي، اندازه‌گيري، ارائه و افشاي عناصر مختلف صورتهاي مالي و موارد افشای مربوط ابراز مي‌کند.16 .حسابرس بايد از ادعاهای مدیریت در ارتباط با گروههاي معاملات، مانده‌ حسابها و ارائه و افشا با چنان جزئیاتی استفاده کند که مبنایی برای ارزيابي خطرهای تحريف با اهميت و طراحي و اجراي روشهاي حسابرسی لازم بدست آورد. حسابرس با در نظر گرفتن انواع مختلف تحريفهاي ممکن، از ادعاهای مدیریت براي ارزيابي خطرها استفاده می‌کند و به طراحي روشهاي حسابرسي متناسب با خطرهای ارزيابي شده مي‌پردازد. شرایطی خاص که در آن حسابرس ملزم به کسب شواهد حسابرسی در سطح ادعاهای مدیریت است،

اسلاید 36: 17 .ادعاهاي مدیریت که توسط حسابرس مورد استفاده قرار می‌گیرد به‌شرح زیر طبقه‌بندی می‌شود: الف- ادعاهاي مربوط به گروههاي معاملات و رويدادهاي واقع شده در دوره مورد رسیدگی:(1)وقوع - معاملات و رويدادهای ثبت شده، رخ داده و مربوط به واحد مورد رسيدگي است.(2)کامل بودن - همه معاملات و رويدادهايي که بايد ثبت شود، ثبت شده است.(3)صحیح بودن - مبالغ و ديگر اطلاعات مرتبط با معاملات و رويدادهاي ثبت شده، به درستي ثبت شده است.(4)انقطاع زماني - معاملات و رويدادها ، در دوره مالي مربوط ثبت شده است.(5)طبقه‌بندي - معاملات و رويدادها در حسابهای درست ثبت شده‌اند.ب -ادعاهاي مربوط به مانده حسابها در پايان دوره :(1)وجود - داراییها، بدهيها و حقوق صاحبان سرمایه وجود دارد.(2)حقوق مالکانه و تعهدات – حقوق مترتب بر داراییها، متعلق به واحد مورد رسيدگي و در کنترل آن است و بدهيها، تعهدات واحد مورد رسيدگي است.(3)کامل بودن - تمام داراییها، بدهيها و حقوق صاحبان سرمایه که باید ثبت شود، ثبت شده است.

اسلاید 37: (4)ارزشيابي و تخصيص - داراییها، بدهيها و حقوق صاحبان سرمایه به مبالغ درست در صورتهاي مالي منعکس و هرگونه تعديل ناشی از ارزشيابي يا تخصيص، به نحو مناسب ثبت شده است. پ -ادعاهاي مربوط به ارائه و افشا:وقوع و حقوق مالکانه و تعهدات - رويدادها، معاملات و ديگر موضوعات افشا شده، رخ داده و مربوط به واحد مورد رسيدگي است.(2)کامل بودن – همه مواردی که بايد در صورتهاي مالي افشا می‌شد، افشا شده است.(3)طبقه‌بندي و قابل فهم بودن - اطلاعات مالي به نحو مناسبي ارائه و توصیف و موارد افشا به روشنی بیان شده است.(4)صحت و ارزشيابي - اطلاعات مالي و غيرمالي به نحو مطلوب و با مبالغ درست افشا شده است.18 .حسابرس مي‌تواند از ادعاهای مدیریت همان‌گونه‌اي که در بالا توصيف شده يا به نحوي ديگر، با اين شرط که همه جنبه‌های موصوف پوشش داده شود، استفاده کند. 

اسلاید 38: روشهاي کسب شواهد حسابرسي19 .حسابرس با اجرای روشهاي حسابرسي در موارد زير، شواهد حسابرسي لازم را براي نتيجه‌گيريهاي معقولي که مبنای اظهارنظر حسابرسی قرار مي‌گيرد، بدست مي‌آورد :الف-کسب شناخت از واحد مورد رسيدگي ب -آزمون اثربخشي کارکرد کنترلها پ -کشف تحريفهاي با اهميت در سطح ادعاهادر استانداردهاي حسابرسي،). 20 . حسابرس به منظور فراهم نمودن مبنايي قانع‌کننده براي براورد خطر در سطح صورتهاي مالي و در سطح ادعاها، همواره روشهاي براورد خطر را اجرا مي‌کند. با اين وجود، روشهاي براورد خطر، به خودی خود، ‌شواهد حسابرسي کافي و مناسبی را براي اظهارنظر حسابرس فراهم نمي‌کند و ازاين‌رو، با دیگر روشهاي حسابرسي، مانند آزمون کنترلها، در صورت ضرورت و آزمونهاي محتوا کامل می‌شود.21 . آزمون کنترلها در دو حالت ضروري است. هرگاه براورد حسابرس از خطر، حاکي از اثربخشي کارکرد کنترلها باشد، آنگاه حسابرس ملزم است براي پشتيباني از براورد خطر، آن کنترلها را آزمون کند. افزون بر اين، هرگاه آزمونهاي محتوا، به تنهايي شواهد حسابرسي کافي و مناسبی را فراهم نکند، حسابرس براي کسب شواهد حسابرسي درباره اثربخشي کارکرد کنترلها ملزم به انجام آزمون کنترلها می‌باشد.22 .حسابرس، آزمونهاي محتوا را متناسب با براورد خطرهای تحريف با اهميت مربوط (شامل نتایج آزمون کنترلها، در صورت اجرا) برنامه‌ريزي و اجرا مي‌کند

اسلاید 39: 25 . هرگاه اطلاعات به شکل الکترونيکي نگهداری شود، حسابرس مي‌تواند بعضي از روشهاي حسابرسي موصوف در تکنيکهاي حسابرسي به کمک رايانه اجراکند.وارسي سوابق يا مدارک26 .وارسی شامل رسيدگي به سوابق يا مدارک درون سازماني يا برون‌سازماني است، اعم از آن که اين سوابق و مدارک به شکل کاغذي، الکترونيکي يا اشکال ديگر باشد. وارسی سوابق یا مدارک برای کسب شواهد مربوط به مجوز انجام معاملات است.27 . برخی مدارک مانند اوراق بهادار مستقیما شواهدی حاکی از وجود یک دارایی فراهم می‌کندوارسي داراييهاي مشهود28 .وارسي داراییهاي مشهود شامل مشاهده عيني آنهاست..مشاهده29 .مشاهده به معناي نظاره‌کردن يک فرايند يا روش درحال اجرا توسط ديگران است. نظارت حسابرس بر شمارش موجودي مواد و کالا توسط کارکنان واحد مورد رسیدگی

اسلاید 40: پرس‌وجو30 .پرس‌وجو به معناي جوياشدن اطلاعات از اشخاص آگاه درون‌سازماني يا برون‌سازماني است. پرس‌وجو روشي است که به‌طور گسترده‌ای در حسابرسي استفاده مي‌شود 31 .پاسخ پرس‌وجوها ممکن است اطلاعات جدیدی را براي حسابرس فراهم کند یا شواهد حسابرسی مؤیدی را دراختیار وی قرار دهد. 32 .حسابرس علاوه‌بر استفاده از پرس‌وجو، ساير روشهاي حسابرسي را برای کسب شواهد حسابرسي کافي و مناسب اجرا می‌کند. 33 .اگرچه تایید شواهد حاصل از پرس‌وجو، اغلب داراي اهميت ويژه‌اي است اما درباره پرس‌وجوهای مربوط به مقاصد مديريت، ممکن است اطلاعات در دسترس برای پشتیبانی از اين مقاصد محدود باشد. 34. حسابرس درباره برخی موضوعات به منظور تأیید پاسخهای شفاهی مدیریت به پرس و جوها، تاییدیه کتبی از آنان دریافت می‌کند.

اسلاید 41: تاييدخواهی35 .تاییدخواهی که گونه‌ای خاص از پرس و جو می‌باشد عبارتست از فرایند کسب تاییدیه در مورد اطلاعات یا شرایط موجود از راه مکاتبه مستقیم با اشخاص ثالث. محاسبه مجدد36 .محاسبه مجدد عبارتست از کنترل صحت محاسبات ریاضی موجود در سوابق و مدارک. محاسبه مجدد می‌تواند با استفاده از فناوری اطلاعات، اجراي مجدد37 .اجراي مجدد به‌معناي اجرای روشها يا کنترلهاي مورد استفاده در سيستم کنترل داخلي واحد مورد رسيدگي به صورت مستقل توسط حسابرس است. اجراي مجدد يا به صورت دستي يا با تکنيکهاي حسابرسي به کمک رايانه انجام مي‌شود

اسلاید 42: روشهاي تحليلي38 .روشهاي تحليلي ارزیابی اطلاعات مالی با استفاده از بررسی روابط منطقی بین اطلاعات مالی، اطلاعات غیرمالی یا هر دو تاريخ اجرا39.این استاندارد برای حسابرسی صورتهای مالی که دوره مالي آن از اول فروردين 1385 و پس از آن شروع می‌شود، لازم‌الاجراست.

اسلاید 43: پایان