صفحه 1:
ماحدسيج رهد مكده + hy
associ as علم ودائش ابرانكلا
7
صفحه 2:
مولف: طیبه
تهیه کننده: دکتر ب
دانشگاه پیام نور مرکز تبریز
صفحه 3:
شیمی آلی (4)
فصل دوم: الكان ها
صفحه 4:
الکانها
فرمول کلی و,,وااین)
مبنای نامگذاری تعداد کربن زنجیر آنهاست که به آخر
تعداد کربن به یونانی پسوند ان اضافه می شود.
اعداد يونانى:
0 مت 2ات 3 پروپ 4بوت 5 پنت
6هكز 7هپت 8اکت 9نون 10 دک
4 فصل ©: الكانها
صفحه 5:
نام الکان
فرمول
رتیت
عبت
CA,
CyHy9
C,H,
كربن
a
5
oo
م
10
نام الكان
فرمول
CH,
C,H,
CH,
C,H,,
لین
تعداد
كرين
نم
w
ا
w
فسل 0 الکنیا
صفحه 6:
a
اگر از آلکان یک هیدروژن برداشته شود باقیمانده گروه آلکیل
می نامند.
برای نامگذاری گروه آلکیل در انتهای نام الکان لفظ ایل
را جايكزين ان مى كنيم.
UéeCH, ناتم ولا
UsIC,H, SCH,
6 فصل ©: الكانها
صفحه 7:
انواع كربن:
"ا كربن نوع اول : كربنى كه به یک کربن وصل باشد
"ا كربن نوع دوم : كربنى كه به دو كربن وصل باشد
"ا كربن نوع سوم : كربنى كه به سه كربن وصل باشد
"ا كربن نوع جهارم : کربني که یه جهار كربن وصل باشد
وه
bet de فين
5
صفحه 8:
با SS
انواع هیدروژن:
* هیدروژن نوع اول: هیدروژنی که به کربن نوع اول وصل است
هیدروژن نوع دوم: هیدروژنی که به کربن نوع دوم وصل است
"ا هیدروژن نوع سوم: هیدروژنی که به کرین سوم وصل است
1 1
CH,CER
| 2
وه و وه
1
صفحه 9:
در اثر جایگزین کردن متوللی یک هیدروین انتهایی با یک گروه
متيل در الكانهاى راست زنجير سرى همولوى اين الکانها تشکیل
می شود.
در صورتیکه اتمهای هیدرون داخلی را با گروههای الکیل
جایگزین کنیم تعداد زیادی الکان با زنجیر جانبی تشکیل می
gw
ایزومر: ترکیباتی که فرمول ملکولی آنها یکسان ولی ساختمانهای
متفاوت دارند. باه
bake
HoH x
wttttu
haan HGH
wtb
aun
9 فصل ©: الكانها.
صفحه 10:
با SS
تعداد ایزومرها از فرمول 2 1+ ۶" که « تعداد کربن
است بدست می آید.
ایزومر فرمول
CHy CHy
CH3-CHg 66
C3tig CH3CH)CH3 5-5
|
Caio وروت CH3CHCH3
Ch CH
CoH | |
CHRCHCH)CHpCH3 وروت CH; —C—CH
10
صفحه 11:
اس
نام گذار ی الکانها:
0- بزرگترین زنجیر را انتخاب می کنیم بزرگترین زنجیر
بیشترین کربن را دارد اگر چند زنجیر با کربن یکسان داشته
باشیم بزرگترین زنجیر بیشترین شاخه را دارد.
0 شماره گذاری از سمتی است که به شاخه نزدیکتر باشد.
- نام شاخه ها طبق حروف الفبا بعد نام الکان زنجیر اصلی
را می نویسیم.
اگر شاخه ها مشابه باشند از پیشوند دی تری و تترا استفاده می
11 فسل 0 الکنیا
صفحه 12:
5
سب وین
isopropyl group
2
سح ری
CH;
tertbutyl group
or ébutyl group
12
es سود ويك roe
9 ود ee propyl group
or propyl group
CHs
ct
CH3— CH,—CH—
seebutyl group
1
ولا CH)— وا - یل - CH;—CH— CH, —
aabutyl group
isobutyl group
or butyl group
فصل ۵ الکنها
صفحه 13:
1 Soa
| اولك لان سين سين
i a
CH; ول سب CHst cir CH;
1
bis رت
درست : زنجير 7 کربنه با 4 شاخه نا درست : زنجیر 7 کربنه با
3- اتیل "2 4و 5 تری متیل هپتان
صفحه 14:
3-methylhexane
2001256
CHy—CH,—CH3 ون حيي
6 000 0
CH3— CHa — CH— CH — CH, — CH= CH وا
3-ethyl-6-methylnonane
14
2 00
CH ريق
> ره
CHa: وال حبق سرب
3-methythexane
فصل ©: الكانها
صفحه 15:
SS با
8 5 4 و 8 1
ولو سین HgC—CH—CH—CH,—C.
101
3-ethyl-2,6-dimethylheptane
صفحه 16:
C1-C2: gases (natural gas)
C3-C4: liquified petroleum (LPG)
C5-C8: gasoline
C9-C16: diesel, kerosene, jet fuel
C17-up: lubricating oils, heating oil
Origin: petroleum refining
صفحه 17:
SS ۲ ۲ ۲3۵3 ۰ ۰
خواص فیزیکی:
* نقطه جوش و ذوب الکانها با افزایش وزن ملکولی آنها به طور
منظم افزایش می یابد. با افزایش تعداد کربن سطح تماس آنها
افزايش مى يابد در نتيجه جاذبه بين ملكولى افزايش بيدا مى
كند. كه اين باعث افزايش نقطه ذوب وجوش مى شود.
"ا اما با شاخه دار شدن ملكول به سمت كروى شدن ميل مى كند
در نتيجه سطح تمس كاهش بيدا مى كند كه باعث كاهش نقطه
جوش مى شود.
17 فصل ©: الكانها
صفحه 18:
ناوتان
-0.5°C
۳۳
CH3-C-CH3
95 0
18
(CH3CH2CH)CH2CH3,
36.1°C
۳
CH3CHCH)CH3,
28.7 °C
(CH3CH2CH2CH2CH2CH3,
Boiling Port 689°C
CHgCH)CH)CHpCH3
Boiling Point 36.1°C
صفحه 19:
حت وب وت
CHs
bp 50°C
mp -98°C
CR cc
CH
bp 58°C
mp -135°C
TS cach CHh- CH
CHy
bp 60°C
mp -154°C
صفحه 20:
eee
ساختمان متان
است در نتیجه دارای ساختمان ٩۳* متان دارای هیبربد
چهاروجهی است که زاویه آن در فضا 109 درجه است.
متان رابه صورتهای زیر نملیش می دهند. که پیوند به صورت خط
یعنی پیهند روی صفحه است خط توير يعنى به سمت ما در جلو
قرار دارد و خط جين يعنى يشت صفحه است.
1
0 :
ا
“a کت 00
H H
@
0
صفحه 21:
اتان از دو گروه متیل به وجود می آید که می توانند به دو
صورت کنار هم قرار گيرند.
sp® carbon sp® carbon sp*-sp* bond
21 فصل ©: الكانها
صفحه 22:
اتان
(a) (b) (©)
22 فصل ©: الكانها
صفحه 23:
a
ممکن است که هیدروین ها در یک راستا قرار گیرند در واقع
هیدروژنهای پشتی توسط هیدروژنهای جلتی پوشیده می شوند
که فرم پوشیده گفته می شود.
یا ممکن است که هیدروئن ها در یک راستا قرار نگیرند در
واقع هیدروژنهای پشتی توسط هیدروژنهای جلوئی پوشیده
نشده با شند که به آن فرم نپوشیده گفته می شود.
23 فصل ©: الكانها
صفحه 24:
ا يي
کانفورماسیون:
" اگر در فرم پوشیده کربن جلو را ثابت و کربن دوم را به
اندازه 600 درجه بچرخانیم به فرم نپوشیده تبدیل می شود.
# آرايش مختلف اتمها که از چرخش حول پیوند ساده کربن-
کربن به وجود می آیند کانفورمر می گویند.
"ا يس در اتان دو کانفورمر پوشیده و نپوشیده داریم. در فرم
پوشیده به دلیل بررهمکنش هیدروژنها با هم ناپایدار است.
فصل ©: الكانها
صفحه 25:
صفحه 26:
HH H
"9 1 11
H
H
H H H H
H
Eclipsed. Staggered
(b)
صفحه 27:
Newman projections: 9 = 0° 6
HH H~0=60° Hy
1
H
8 0 H H H
1 H
Sawhorse structures:
11 H
H H H H
۳ H
H
H 1۳
eclipsed, 0 = 0° staggered, 0 = 60° skew, 0 = anything else
Copyright © 2005 Pearson Prentice Hall, Inc.
فصل ©: الكانها 27
صفحه 28:
یاگراماترژی
12.6 kJ/mol
(3.0 kcal/mol)
1
0° 60° 120° 180°
dihedral angle
o°
ty ss
HH 1-60 HH مير
1 211 11 H\
5 5 3 35 ۱۱۴
H H H H H HY 4H H/
H ee
Copyright © 2005 Pearson Prentice Hall, Inc.
28 فصل ©: الكانها
صفحه 29:
el Stn انرژیی پروپان
13.8 kJ/mol
G3 keal/mol)
0° 60° 120°
dihedral angle
==
HCH, 60° “CH, HCH,
0°
Copyright © 2005 Pearson Prentice Hal Inc.
29 فصل ©: الكانها
صفحه 30:
فرم پوشیده بوتان با بررهمکنش دو گروه حجیم متیل
3
CH, ور aye
wy 6 H
11 H 1 H
صفحه 31:
SS با
فرم نپوشیده بوتان با قرار گرفتن دو گروه حجیم متیل در مقابل هم
H CH»
HS CH عد
RS yore H rN
روز اسر ۱
oft ۳۳ 0 i)
3 H /
H HY
کیت نت
صفحه 32:
فرم پوشیده بوتان دو گروه متیل با هم 1900)
درجه فاصله دارند.
HCH3
۳ CH; ۳
‘oa 0% ۱ \120°
H¢ NH 5
CH, H 1 CH,
eolipsed
صفحه 33:
فرم نپوشیده بوتان دو گروه متیل با 000 درجه
فاصله دارند که به آن فرم گوچ می گویند.
CH; ~60°
CHS CH; 1 CH,
گر Cn, H
H H H
xoucke H
صفحه 34:
ابا ناور
keal)] (5 keal) 3.6(
1 ~o
360°
2 0
(S kcal)
totally
cclipsed
lon,
۹
۱
8 8
34
38K)
(0.9 kcal)
1 1 1
O° 60° 120° 80° 240° 300°
لاا 3.8K) 150 lowest isi 38K)
(kcal) (O.9keal) (3.6 eal) BG kcal) لمم قم
totally
eclipsed gauche eclipsed anti eclipsed gauche
ihe 5-3 يدرت
32 8 QQ ۷ 7
که Hn ug; H) we a)
nye 20 01
Copyright © 2005 Pearson Prentice Hall, Inc.
فصل ©: الكانها
potential energy
صفحه 35:
منابع تهیه متان و سایر الکان ها
* تجزیه و تلاشی بی هوازی گیاهان منجر به تشکیل متان می
شود.
۴ 0796 گاز طبیعی متان است.
* از ذغال سنك هم متان به وجود می آید.
الکان ها از طریق تقطیر جزی به جزی نفت خام تفکیک و
گاز طبیعی بصورت خالص تهیه می شوند.
35 فصل ©: الكانها
صفحه 36:
هیدروژناسیون الکن ها و الکین ها:
Con +H) > cyt
Cat
CyHon-2 +2H2 —— Cyhons2
صفحه 37:
Sh
کربوکسیل زدایی اسیدها:
محیط قلیایی:
RCOOH +NaOH —— RCOONa + H20
RCOONa + NaOH ——* R-H+CO3NaQ
صفحه 38:
" 3
الکترولیز نمک اسید آلی (سنتز کولب):
RCOONa ——» RCOO- +Nat
RCOO- —— RCOO’ +e
RCOO’ ——>R: +CO2
R: +R: ——-» R-R
فصل ©: الكانها
صفحه 39:
واکنش ورتز:
2RX +2Na ——» RR+2NaX
1 +2 - R-Na+Nax
R-Na+R-I ———» RR' +Nal
©: الكانها
صفحه 40:
با SS
واکنش الکن ها:
هالوژناسیون:
از واکنش الکان با هالوژن الکیل هالید به وجود می آید.
CH, + رال —% cH,Cl + HCl
Loe, Hcl + HCL
هقفأ Hol, + HCI
Le. ec, + HCI
558 5
صفحه 41:
H,C-
8
01-0۱
H,C—CH,
61-60
01-0
CH;Cl + HCl
+ Step 2
H,C—Cl
و۰0 + H,C-
و۰6 + 0
0 + 0
CH, + Cl,
Initiation step
Propagation steps
(a repeating cycle)
Termination steps
Overall reaction
فصل ©: الكانها
صفحه 42:
SS
سیکلو الکان:
ترکیباتی که اتمهای کربن به شکل حلقه بهم
اتصال دارند.
cyclopropa
برای نامگذاری به اول نام الکان
هم کربن حلقه کلمه سیکلو بکار cyclobutar
می رود.
cyclopente
cyclohexa
۲ نآ ی :
صفحه 43:
اگر استخلاف داشته باشد شماره استخلاف ها (مانند
الکان ها) بعد نام استخلاف آورده می شود.
‘NY 1,1,2-trimethylcyclobutane
NOT (1,2,2)
ethylcyclopeni
43 فصل ©: الكانها
صفحه 44:
اگر تعداد کربن استخلاف از تعداد کربن حلقه بیشتر
باشد حلقه به عنوان استخلاف در نظر گرفته می شود.
4 2
1
5 3 1
eo CEO
cyclobutyloctane
butylcydopentane 1L-cydopentylhexane
صفحه 45:
0 ۳۲۲۲۲۲۲۲ ۲
گرمای سوختن سیکلو الکان ها
697-1 686.1 664.0 663.6 kJ/mol
658.6.KJ. 658.6 662.4007-6 Kimo
حم
Long-chain A 7 ¢ )
45 فسل 0 الکنیا
صفحه 46:
“ل تناها 109.5°
angle ~~ 7
Coin
49.5° angle wy aN H
compression 1 ۳
“bent bonds”
nonlinear overlap
Copyright © 2006 Pearson Prentice Hal هما
46 فصل ©: الكانها
صفحه 47:
کانفورمر سیکلو پروپان:
>
‘Newman projection
of cyclopropane
Copyright © 2005 Pearson Prentice Hall, In.
47 فصل ©: الكانها
صفحه 48:
سیکلو بوتان:
109.5°
سيف مق خی tetrahedral
از
رد ۵ رهم زا
Wau cscs اس
۱
Copyright © 2005 Pearson Prentice Hal Ine.
48 فصل ©: الكانها
صفحه 49:
11
11
/ ١ H
“flap” ۱ H
folded Newman projection
upward 7 showing relief of
viewed eclipsing of bonds
from
‘Copht© 200 Pearson Prone Ha = ۳
فصل ©: الكانها
صفحه 50:
a
سیکلو هگزان:
اگر مسطح باشد زاویه 900) درجه دارد. *
به دو فرم صندلی و قایق وجود دارد. *
"ا فرم صندلی زاویه ©. 0029 درريجه دارد.
فرم قايق نايايدار است.
50
صفحه 51:
H
H
۵
6
chair conformation viewed along the “seat” bonds
€ H H
0 ود H
1 وا 1
H H
Newman projection
سس ده ره Pron a,
51 فصل ©: الكانها
صفحه 52:
فرم قایق:
fio
3
“flagpole” hydrogens
9
boat conformation
ek
‘Newman projection “twist” boat
Copyright © 2005 Pearson Prentice Hal nc
فصل ©: الكانها 52
صفحه 53:
Sh
موقعیت محوری و استوایی:
فصل ©: الكانها
54
صفحه 54:
SS
سیکلو هگزان تک استخلاقی:
۳
CH; Hy
قرع Nw We
خر احد يهنا
+ ۳ 1 ةك
i 4 — 3 ١| سس
boat 1
axial
a 5 Se
Cty anit CH equatora
Copyright © 2008 Pearson Prentice Ha, Inc.
eS so فصل 55
صفحه 55:
SS با
برهمکنش و 9 که در محوری بیشتر است.
iy
vias equatorial مس 3
wa
005
134 34 interactions more stable by 1.7 kcal/mol (7.1 kJ/mol)
Copyright © 2005 Pearson Prentice Hall Inc.
56 فصل ©: الكانها
صفحه 56:
a
—
سیکلو هگزان دو استخلافی که در موقعیت
استوایی پایدار تر است.
1,3-diaxial interaction H
H., | equatorial
Cc
H
/ equatorial
| Ce
H H
H
diaxial—very unfavorable diequatorial—much more stable
Copyright © 2005 Pearson Prentice Hall, Inc.
57 فصل ©: الكانها
صفحه 57:
Sh
ایزومر سیس و ترانس:
روی کرین و0 اگر یک استخلاف محوری و بعدی
استوائی باشد سیس است.
axial CH,
Aa torial CH
Ove und, vor equatorial
58 فصل ©: الكانها
صفحه 58:
Sh
هميشه گروههای حجیم موقعیت استوایی قرار می
گیرند.
cu, 1
a
cay es 1 CH;
3 — 0 ens
CH, H — CHC Conor
2 axial CHS NCH 3
cH, Qs 3
5 ۳)
t-butyl group moves out of the axial position twist boat
‘Copyright © 2005 Pearson Prentice Hal, no.
59 فصل ©: الكانها
صفحه 59:
a
سیس و ترانس دکالین:
صفحه 60:
H H
cis-decalin trans-decalin
bridgehead bridgehead
carbons carbons
oe
cis-decalin trans-decalin
Cong ©2006 Pearson Prence Ha
61 عضن ب7): الكانها
صفحه 61:
صفحه 62:
شيمى آلئ )0(
(رشته شيمئ)
سه واحذ نظرئ
مؤلفت::ظيبه يرتوى
OA LP cs ia
Hi lls tila ركز Bag
صفحه 63:
شيمى آلى (0)
فصل 9: الكن ها
صفحه 64:
۹۹۰۰۰۰
آلکن ها
هیدروکربن هایی که گروه عاملى 0-0 دارند را الکن می
نامند.
* الفین نام مترادف این ترکیبات است.
فرمول عمومی الکنها بی,) است. که نسبت به الکانها
دو هیدروژن کمتر دارند به همین دلیل ترکیبات
سیرنشده( اشباع نشده) می گویند.
65 فصل ©: الكانها
صفحه 65:
با SS
الکنها پیوند دوگانه کربن کربن دارند یک پیوند سیگما و یک
پیوند پای و اتمهای کربن هیبرید ٩و دارند.
صفحه 66:
با SS
پارامترهای ملکولی اتیلن با اتان
Ethane Ethylene
109.5 116.6 H-C-H bond angle
(degrees)
109.5 121.7 H-C-C bond angle
(degrees)
88 152 C-C bond strength
(Keal/mol)
154 133 C-C bond length (A)
98 103 C-H bond strength
(Keal/mol)
110 1.076 C-H bond length (A)
67 فصل ©: الكانها
صفحه 67:
۰ ۵3۵ ۲ ۲ ۲ مس
w
نام گذاری الکن ها
٠ طویلترین زنجیر حاوی پیوند دوگانه را انتخاب می
٠ از سمتی که به پیوند دوگانه نزدیک تر است شماره
گذاری می کنیم.
۰ استخلافها را طبق حروف انگلیسی مرتب می کنیم.
فصل ©: الكانها
صفحه 68:
69
موقعیت پیوند دوگانه را با شماره ای كه به اولين
کربن پیوند دوگانه می رسد مشخص می کنیم.
به آخر تعداد کربن زنجیر به بونانی پسوند (رن)
اضافه می کنیم.
6 5 4 3 2 41 ard
CH3-CHy- CHy-CH-CH-CH3 هگزن
فصل ©: الكانها
صفحه 69:
1
CH3-CH-CHp- CH=CH-CH3
CH
5- Methyl 2- Hexene
CH3
5 4 3| 2 1
CH3 CH2 CHC=CH2
CH, CH
2-Ethyl-3-methyl-1-pen
CH;
6 5 al 3 2 1
CH3 CH2 CHCH, CH=CH
4-Methyl-1-hexene
70 فسل 0 الکنیا
صفحه 70:
با SS
در 0- بوتن گروههای متیل به دو صورت می توانند در فضا
قرار گیرند
Cis oes 8 اگر دو گروه متیل یک سمت قرار
> گیرند ایزومر سیس به وجود مى
a H oH
cis-2-Butene
H CH3
اگر دو گروه متیل در دو سمت 8 Nail
قرار گیرند ایزومر ترانس به eX
CH3 ۷
وجود می آید.
trans-2-Butene
صفحه 71:
ترانس ۵ - بوتن
ایزومر سیس ناپایدارتر. از ترانس است و آن به خاطر
برهمكنش كروههاى متيل با هم است.
72 فصل ©: الكانها
صفحه 72:
لا
اگر بهپیوند در گنه ]۳0۳00۳۳59۳7۳۳۳۳۳
ایزومر سیس و ترانس نداریم. . _
روی هر کربن اتمی که عدد اتمی آن بالاتر است را علامت می
دم ( 4 ۳
كل سن iis اگر دو گروهی که عدد اتمی
4 سير بالاترى دارند در دو طرف
و ما قرار گیرند ایزومر 8) به
۱ وجود مى آيد.
" اگر دو گروهی که عدد انمی
بالاتری دارند در یک طرف
قرار گیرند ایزومر بر به
نت وجود می آید.
یا
73 فصل ©: الكانها
صفحه 73:
8
پایداری الکن ها
* پایداری الکن ها با افزایش استخلافها زیادتر می شود
* گرمای هیدروژناسیون اتیلن 60.0 کیلوکالری بر مول
است اما وقتی که یک استخلاف الکیل به آن اضافه شود این
گرما 000.0 کیلوکالری بر مول می شود یعنی گروه
الکیل به اندازه 0.6 کیلوکالری بر مول پایدارتر از اتیلن
می شود. پس قانون کلی به صورت زیر می شود.
R R R H R H R 11 8 11
rt A PAPA
74 فصل ©: الكانها
صفحه 74:
۲ ۳۲۲۲۲۲
واکتش الکن ها:
به دليل وجود دو الکترون که نسبتا قابل استفاده برای واکنش می باشد
الکن ها از نظر. شیمیایی فعالترند و به عنوان هسته دوست در واکنش
صفحه 75:
اضافه شدن ,۱" به الکن ها: کربوکاتیون
»
8
‘ye
۲
1° carbocation
xc we
ف
a
سر د 4 +
BO
3
2° carbocation
+e
2 ۱
Se
J
صفحه 76:
با SS
واکنش 6 - متیل پروپن با 1۷,69۳ به صورت زیر است.
" در اینجا پیوند دوگانه روی
٩۷, باز می شود و
تولید کربوکاتیون نوع سوم
می کند کربوکاتیون EH
سوم با 7- واکنش می
دهد و ©- برومو متيل
يريويان را توليد مى كند.
oy فصل ©: الكانها
صفحه 77:
SS با
CH;
Gf
برسی ربا
با 8 در اینجا هم می تواند
کربوکاتیون نوع اول وهم 000 fei
کی شود. ke نوع ببوم ucn more stabie
CH3
ارم * البته نوع سوم پایدایتر از
م نوع اول است.
۲۵ |
۲۱
صفحه 78:
"ا کربوکاتیون یک جزئ
مثبت با ساختاری مسطح
هستند و هیبرید آنها 9)۳5)
است.
* زاویه بین اجزا (OO
۱ درجه است.
79
صفحه 79:
a
8 ,پایداری کربوکاتیون 5 به صورت زير است
Oost stuble Or > Gr > 05 عاطمو ودرا
گروههای متیل گروههای دهنده الکترون هستند و کربوکاتیون ۰
کمبود الکترون دارد پس هرچه تعداد گروههای دهنده بیشتر باشد
,کربوکاتیون پایدارتر, است
9 9 9
مط حم R>-C—W )<
WwW
R
Leust stabilised سیون
80 فصل ©: الكانها
صفحه 80:
33 2 :
به واکنش پایین دقت کنی repo pp iy — 5
گرفته که هیدروژن بیشتری دارد و هالوژین جایی که هیدروژن
کمتری به این قانون مارکوونیکوف می گویند.
H3C 6
\ IH
H ae = 0 0%
H3C
ار ماو H3C cl
Ze = 6 > 1-Chloro-2-methyl-propane
HaC 9 ل عونم
H—Cl
100% ا دن
3 7
H3C H
2-Chloro-2-methyl-propane
81 فصل ©: الكانها
صفحه 81:
SS ها
يا در واکنش زیر قانون مارکوونیکوف اجرا شده است.
HC H Es
Neal
کات + Hie > Hacc 5 >
ها HC H Br
٩
9
2-Methylpropene 2-Bromo-2-methylpropane
82 فصل ©: الكانها
صفحه 82:
چند مثال دیکر از قانون مارکوونیکوف در زیر می بینید
Cte
5 ل Br
07
.)1-)8, -للجادد- سرب
regres
با"
ات
Ch, ۳
wv
اواو وول !01-0
ساوسو
83
#0 WOr Ns
و00 بان ——* Os O- Ol
Or
8-Orows-O-ebyt
propo
Ot, WCl Oe
or oF
۲بواس- 6
طسو
جمسومجابواك(0- ©
C-Ortyeolbkexecr
صفحه 83:
9 ات یناک یبال
weir uid ۳ 1
Or
Oe A; OW,
_/ Wr, |
bed ج011 0
oil 3 نت
(20%)
فصل ©: الكانها
84
صفحه 84:
SS
t ۷
a
MO 2 gon Hc, fly’
coc Selon
مد ۱۵ و۲
i we با که
۷
ام[ al H
رز بر بره كد
Ae ويه econ
ول ]رن — aoe
8 معد | ویب
عاط عد وروی مارم صنب لز
ونام
Hew /
hen an
No were پر
Hc: +
77 "۷
بر the af" 4
H
اس سوب
7
Hoo
2° cation ee
41,2calkyl shift ore stable
85
در اين دو حالت اول كربوكاتيون نوع
دوم تشكيل مى شود
در قسمت بالا با مهاجرت كروه
هیدروژن به کربوکاتیون نوع سوم
تبدیل می شود.
در قسمت پایین با مهاجرت گروه متیل
به كربوكاتيون نوع سوم تبدیل می
شود.
يس می توان گفت که کربوکاتیون می
تواند با مهاجرت هیدروژین یا متیل
به کربوکاتیون پایدارتر تبدیل شود.
صفحه 85:
eee
واكنش هالوزن ها با الكنها: -O
الكن ها با برم واكنش مى دهند و توليد دى برومو الكان را مى كنند.
Br Br
wot
CH,CH-CHCH, + Bry Gq CH3CH-CHCH,
2-Butene 2,3-Dibromobutane
Br
+ Cr
C J مارا Br
Cyclohexene 1,2-Dib romocyclohexane
86 فسل 0 الکنیا
صفحه 86:
a
' ----222-----ال
مكانيسم واكنش به صورت زير است.
پیوند دوگانه روی برم باز می شود و تولید کربو کاتیون می کند جفت
الکترون برم به اربیتال خالی حمله می کند ویک برومونیم تولید می
کند و برم منفی از سمت پایین به دلیل ازدحام کمترحمله می کند.
ماه + هه
WDE + ره
ww
Orns os
0ص
که
57 فصل ©: الكانها
صفحه 87:
سس
در محصول یک برم بالا یک برم پایین قرار دارد
که به آن آنتی می گویند
Br
۹ -H 8 (
بط > 5 میسیب c=
Nu 0101 2 2 \
Br
88 فصل ©: الكانها
صفحه 88:
a
در واکنش هالوژن با است موجود باسد بس
بجای برم منفی آب حمله می کند. و هالوهیدرین را تشکیل می
دهد
89
صفحه 89:
یکی دیگر. از واکنشهای مهم آلکن ها افزايش آب به پیوند دوگانه
است. که محصول یک الکل است.
الکن ساده نظیر اتیلن در حضور اسید سولفوریک داغ آبدار می
شود.
آبدار شدن الکن در حضور اسید سولفوریک برای تولید صنعتی
مقادیر زیاد الکل مناسب است. ولی از نظر کاربردهای
آزمایشگاهی ارزش کمی دارد.
a ۶ KP 0 ا
0 —
cae +H,0 اس سا و 7)
ام ae ار
9 H H 11 OH يم
Ethylene Ethyl alcohol
90 فصل ©: الكانها
صفحه 90:
© اکسی مرکوراسیون:
8 وقتی یک الکن با استات مرکوریک ی(692)),ا" به
صورت آبی در تتراهیدروفوران ترکیب مى شود يون
مرکوریک به عنوان الکتروندوست سریعا به پیوند دو گانه
اضافه می شود . و یک حدواسط شبیه یون هالونیوم تشکیل
می شود.با حمله ملکول لب اين حدواسط می شکند و الکل
به وجود می آید.
91 فصل ©: الكانها
صفحه 91:
SS با
الکلی که تشکیل می شود به صورت قانون مارکوونیکوف است.
( که ,علا ل کبا0)
eae ony
it) Dae
(Godiuce bowkydride)
(-Orkyeyelopeciee (Mdm loeb
0
92 فصل ©: الكانها
صفحه 92:
CH, CH
ae
‘OH ‘OH
اگر به جای آب از الکل استفاده شود محصول اتر خواهد بود.
HO
Rl Le
HyOAc)2; CH3QH R’ 2
R,, کر N
8 8
زوعدم)ية 050211 pH PORTE
NaBH wl [uot
R R
93 فصل ©: الكانها
صفحه 93:
“6- هیدروبور دارشدن:
94
يكى از سودمندترين واكنش هاى الكن ها هيدروبوردار شدن است.
بران نايايدار است زيرا در قشر آخر شش الكترون دارد. در حلال
اتر يك جفت الكترون از حلال مى كيرد و يك كميلكس ايجاد مى
كند.
وقتى الكن در محلول با ,ا/9) تركيب مى شود OW, سريع به
پیوند دوگانه اضافه می شود نظر به اينکه ررل91) سه هیدروژن
دارد سه ملکول آلکن به ,ر91) افزوده می شود در نتیجه تری
آلکیل بران تشکیل می شود.
فصل ©: الكانها
صفحه 94:
با SS
كته "۳ 0
واومیتل ح-- وتا + وتلمسمرتا3
one Siete [rece
CH;CH)BH هم
۱
CH3CHQ
صفحه 95:
SS با
تری الکیل بران ارزش زیادی دارد چون وقتی در حضور قلیا و
پراکسید هیدروژن قرار می گیرد پیوند کربن بور. می شکند و
يك الكل تشکیل می شود.
01
Oo « مارم سه و
96 فصل ©: الكانها
صفحه 96:
یکی از جهات بسیار سودمند در مورد یک الکن نامتقاررن است که
جهت گیری ویژه ای دارد.در ,لا و ,0۷() در یک سمت قرار
می گیرند که به آن افززایش سین می گویند.
97 فصل ©: الكانها
صفحه 97:
افزایش آب در حضور بور به صورت آنتی مارکونیکوف است.
0. Bethe, لو
بير gee = =
7 6,0, LO
BOSON LO ROO,
Ow
رام on باه OW
04 7 50 هی |
ال میاه PQ
ونان a 4
98 فصل ©: الكانها
صفحه 98:
tw يا
مکانیسم: 8
مرحله اول تشکیل کمپلکس اسید - باز است. که جفت الکترون پیوند
دوگانه با اربیتال خالی بور است..
در مرحله بعد we کرین -هیدروژن و کرین- بور تشکیل می شود.
H
HL! 14
2
ام
Ry wR را ی tthe
يم > کر
aoe
سح سم
99
فصل ©: الكانها
صفحه 99:
اااي
واكنش كلى:
210/017 تلف يجين
0۲9-0۲917 ولآ
صفحه 100:
z
1
101
صفحه 101:
* مکانیسم به صورت مدل
ملکولی:
" الکن و بور مسطح هستند
از یک سمت به هم نزدیک
می شوند به طوری که
بور از گروه متیل دورتر
قرار گیرد. كه به علت
ازدحام فضائى است.
102
صفحه 102:
a 5۲
۳۳ وس J 7 ae LS se GTS
می گیرد.
103 فصل ©: الكانها
صفحه 103:
a5
در محيط قليائى و در حضور هیدروژن پراکسید به الکل تبدیل مى
»
ae
صفحه 104:
2 SS
افزايش راديكال به الكن-:6)رااكو يبراكسيدها: -6
در شرايط معمولى ,411,09 با تشكيل كربوكاتيون واسطه اى و
جهت گیری مارکونیکوف به الكن اضافه مى شود.
بررسی دقیق نشان می دهد که ۷,6" با دو مكانيسم كاملا
متفاوت به الکن اضافه می شود.
الکن با ,۷,69" در حضور پراکسید ها یک واکنش رادیکالی
انجام می دهد.
پراکسید در حضور نور می شکند و یک رادیکال ایجاد می
كند.
105 فصل ©: الكانها
صفحه 105:
" ۲۲۲۲"
1-0-0 جت 22-0
R—-O* + H—-Br ——* R-—OH + Br:
Bre + R—-CH=CH, ——» R—-CH—CH)-Br
secondary radical
(primaryR *
not formed)
يون ير Br-
The alkyl bromide product is an example of Anti-Markovnikov addition
106 فصل ©: الكانها
صفحه 106:
این واکنش در حضور. ()- برومو سوکسینیمید هم به صورت
رادیکالی واکنش می دهد.
aliylradical
N-H + Bra
Br
+ سس
۳ 5
Brey Nescu—cu —> HBr + Ncacr—cH
7 7 *
allylic substrate
0
جد ردير
HBr +
بیس
y 2
هتفه اه
فصل ©: الكانها
صفحه 107:
SS ۲ ۲ ۲ 3 ۰ ۰
هيدروزن دار شدن: 0
الكن در حضور يك كاتاليزور مناسب با هيدروزن تركيب
مى شود و الكان توليد مى كند. افزايش هيدروزن به صورت
سين است.
پلاتین یا پالادیم به عنوان کاتالیزور بکار می رود.پالادیم به
صورت ذرات ریز روی کربن قرار می گیرد. پلاتین
بصورت م(/۳) مورد استفاده قرار می گیرد.
oh
065 ay poy 1
600001 57
CH, ۱
CH
صفحه 108:
مکانیسم واکنش:
HH [1 11 ۳۷
i
Catalyst,
tes Wii, <«— 7
Catalyst,
صفحه 109:
9
1
QO Pd/C inehanol
CO,CH, 2 CO,CH,
Ow wie Or
110 فصل ©: الكانها
صفحه 110:
a
هیدروکسیل دار کریدن:
هیدروکسیل دار کردن الکن ها به معنای اضافه شدن یک
هیدروکسیل به هر یک از دو کربن الکن است.
این واکنش در حضور. اسمیم تترااکسید انجام می شود.
10
(CHxCH>CH=CH> Nason, L0” (CH;CH)CHCH,0H-
a vicinal diol
صفحه 111:
SS با
این واکنش در حضور پتاسیم پرمنگنات هم انجام می شود.
۷۵۰ ۵
م60 تم
a vicinal diol
CH;CH=CHCHs
112 فصل ©: الكانها
صفحه 112:
eee
دی الی که از اين تهیه می شود چون دو گروهر(1() در یک سمت
قرار دارد به صورت سین است.
CR 08
cyclopentene
acyclic manganate dis-1,2-cyclopentanediol
intermediate
113 فصل ©: الكانها
صفحه 113:
cyclohexene
a cyclic osmate cis-1,2-cyclohexanediol
intermediate
114 فصل ©: الكانها
صفحه 114:
گسستن پیوند الکن در )3 EN SUSI 5
پیوند دوگانه کربن-کرین در اثر اکسایش شکسته می شود و به دو
جزی تبدیل می شود. برای اين تبدیل ازون بهترین واکنشگر است.
+ اقكهر 1:03-78°C مد
eeap 0 = بر
صفحه 115:
مکانیسم واکنش به صورت زیر است.
— carbonyl compounds
(2. OG:
OG
molozonide ozonide
116 فصل ©: الكانها
صفحه 116:
Zn, H20 مزر
or f
کووبه) ۴ ‘oH
Ry ام 3 aketone an aldehyde
a % /
R ل
00 H 2 2#
ozonide ند o=c’
Re ow
a ketone a carboxylic acid
صفحه 117:
1.0:
CHCHACHESCCH:CH حيو وج CHsCH,COH + CH,CCH,CH,
CH;
9
1.03 IL
CH,CH;CH=CHCH;CH; ys” 2 CHsCH3CH
فصل ©: الكانها
صفحه 118:
2S 7
CH,CHACH,CH=CH, نهد مي تف 5 dh
CHCH,CH,CH=CH, 35585," اه + CO,
119
صفحه 119:
بجای ازون از پتاسیم پر
2H-C-H
3 co,4
R-C-OH + co,
9
toe + co;
6
120
ات داغ هم می توان
اده کرد.
ozonolysis
تپ workup)
HOH
noted: ozonolysis
=C—H Geductive workup)
RH
۳ ozonolysis
R=-C=C-H
(reductive workup)
ozonolysis
hot KMnO 4
ozonolysis
HOH ly
| L_ (oxidative workup)
k-c=c-4
hot KMnO. ,
1 ozonolysis
1 (oxidative “workup)
Ren!
hotKMnO +
فصل © الكانها
صفحه 120:
شناسائى الكن هاء
0- الكن ها رنك قرمز برم را از بين مى برند.
محلول پس از افزایش الکن بی رنگ می شود مخلول فزمن ejay
ad 121 الکنها
صفحه 121:
© بی رنگ کردن محلول ار غوانی بت منگنات و تشکیل
meee ۳
)
0۳0 ow ۳
NOH HO Cris Je M02
vv
فصل ©: الكانها
صفحه 122:
صفحه 123:
شيمى آلئ )0(
(رشته شيمئ)
سه واحذ نظرئ
مؤلفت::ظيبه يرتوى
OA LP cs ia
Hi lls tila ركز Bag
صفحه 124:
صفحه 125:
دی ان ها:
دی ان ها هیدروکربن هائی هستند که دارای دو پیوند دوگانه
کربن-کربن می باشند.
ممکن است این پیوندهای دوگانه پشت سرهم باشند که به آن
آلن می گویند.
اگر بین دو پیوند دوگانه یک پیوند ساده باشد دن ان مزدوج
نامیده می شود.
اگر بین دو پیوند دوگانه بیش از یک پیوند ساده قرار داشته
باشد دن آن معمولی نامیده می شود.
126
فصل ©: الكانها
صفحه 126:
a
CH;—CH=C=CH—CH,
a cumulated diene
an allene
CH,CH=CH—CH=CHCH,
a conjugated diene
CH)=CH—CH,—CH=CH,
an isolated diene
صفحه 127:
نام گذاری دی ان-
a
دی آن ها مانند الکن ها نام گذاری می شوند در آخر شماره کربن
شود
CH;
a 3 4 1
CH, =C—CH=CH)
2-methyl-1,3-butadiene
isoprene
sa
3
۳ ۵
5-bromo-1,3-cyclohexadiene
128
هائى كه پیوند دوگانه شروع شده است و پسوند دی ان آورده می
رتل سم حرتل
systematic: propadiene
common: allene
ASASU Mg
0
و اربوالا Ole
يا ياتا
فصل ©: الكانها
صفحه 128:
SS با
Cle ماکان
CUg=OUOU UU =O ماک ۱00 ین
0,G-hepterdeur
wt ©,0-heprdece
سوب بلس ۲8وی 6
129 فصل ©: الكانها
صفحه 129:
ممکن است پیوند های دوگانه با هندسی خاص کنار. هم قرار گیرند
برای هر پیوند دوگانه ایزومر هندسی را با شماره کربن مشخص
می کنیم.
HL mM
OR et
cic, = emer
H ‘CH;CH;
(2Z,4E)-1-chloro-2,4-heptadiene
oH له
H سور
the at یر
يعم 1
H ‘CH,CH,
(2E,4£)-1-chloro-2,4-heptadiene
130
HH
ae
که C= ce
H H
(22,4Z)-1-chloro-2,4-heptadiene
جیار
بر وله
کر
H C=C
مر
17 1
(2E,4Z)-1-chloro-2,4-heptadiene
LECH,
فصل ©: الكانها
صفحه 130:
a
تهیه دی آن های مزدوج:
دی ان را همانند الکن ها تهیه می کنند. استفاده از الکل در
محیط اسیدی یا الکیل هالید در محیط بازی
KHSO, heat ا مويل
ve بح by
07 ۳9
رلك
eee eck کب عي احص
b
131 فصل ©: الكانها
صفحه 131:
a
۴ = — = = و 9 بوتادیانب طور صنعنیو
بوتانبا لستفادم از کات لزورویژم لکسید کروم- لکسید
pre LT. تسهیه میشود
۱9 —2—— که CHp=CH-CH=CH
ایزوپرن (0متیل و6 بوتادی ان) را از آبگیری از الکل ها
.تهیه می شود
OH OH CH,
| |
وس« عدوت 42035 CEHDCERC(CHR)2
132 فصل ©: الكانها
صفحه 132:
پایداری دی آن ها: 9
دی آن های مزدوج پایدارترین دی آن است چون مقدار گرمای
هیدروژناسیون از. همه دی آن ها کمتر است.
relative stabilities of dienes
conjugated diene > isolated diene > cumulated diene
eo
CHC CHCH; + 2H, 2% CHACH,CHCH,CH; ane
2.3-pentadiene
CH,=CHCH,CH=CH, + 2H; © CH,CH;CH,CH;CH, —AH® = -60.2 keal/mol (-252 ki/mol)
1Apentadiene
CH)=CHCH=CHCH, + 2H, 2 CH,CH.CH;CH,CH; aH" =
1.3-pentadiene
70.5 kcal/mol (-295 kJ/mol)
54.1 kcal/mol (-226 ki/mol)
133 فصل ©: الكانها
صفحه 133:
با SS
واکنش دی آن های مزدوج:
دی آن های مزدوج با برم دو محصول تشکیل می دهند.
we هد اقا
R—CH=CH—CH=CH—R
the conjugated system
CH,CH=CHCH=cHcH, —82, 9 رب + CH,CHCH=CHCHCH;
2,4-hexadiene 4,5-dibromo-2-hexene 2,5-dibromo-3-hexene
1,2-addition product 1,4-addition product
134 فصل ©: الكانها
صفحه 134:
با SS
مکانیسم افزایش برم:
پیوند دوگانه باز می شود و یک کربوکاتیون تشکیل می شود. که
کربوکاتیون آلیل است.
mechanism for the reaction of 1,3-butadiene with HBr
ea ica On 3 H—
CH,CHCH=CH, <—> CH,CH=CHCH, جد
1,3-butadic 5 3
Rr 7
CHjCHCH=CH; (CH;CH=CHCH)
3-bromo-1-butene 1-bromo-2-butene
1,2-addition product 14-addition product
135 فصل ©: الكانها
صفحه 135:
کر بوکانیون آلیل دارای 7 89999999991997957۳۳577ا:.."
در یک سطح قرار می گيرند و به راحتی الکترون ها می توانند
جابجا شوند پس در واقع ما دوتا کربوکاتیون داریم. که برم می تواند
با هردو کربوکاتیون واکنش دهد و دو محصول ایجاد کند.
Ne + qm Pleo
Zu /
WO=O~Q + <_— aoe
Cle
136 فصل ©: الكانها
صفحه 136:
نوع محصولات بستگی به شرایط واکنش دارد اگر در دماى يايين
واکتش صورت گیرد محصول )و0 که محصول سنتیکی است
تشکیل می شود اما اگر دما بالا باشد محصول )و که محصول
ترمودینامیکی است تشکیل می شود.
_inild conditions __, kinetic product
2
7
58 ف
thermodynamic product 0
صفحه 137:
اما اگر از مقدار. زیادی هیدروژن برمید استفاده شود هر دو
.پیوند دوگانه واکنش می دهند
CH)=CHCH,CH,CH=CH, + 11۳9۲ حول ینبل ح-
1,5-hexadiene excess
138 فصل ©: الكانها
صفحه 138:
Se 1
ديلز آلدر:
دى انهاى مزدوج با الكن هاى مجزا واكنش مى دهند و محصول
واكنش سيكلوهكزن استخلافه شده است.
ine
9
ew Ce
۳
139 فصل ©: الكانها
صفحه 139:
140
کل
ی )
HOMO of
1,3-butadiene
72
LUMO of
‘ethylene
0
صفحه 140:
SS
.واکتش دیلز آلدر یک واکنش فضاویژه است
6 60
CH=CH 0
CH,
8 2,
1 COOH
4 Now ۳ ,COOH HOOC,
ar. a پر
9 و 0 HC’
cis dienophile cis products
H_ Coon
۳ COOH 00
ام as و
+ وم IL +
AS “CH, HCY
HCH 9 3
trans dienophile trans products
/
صفحه 141:
صفحه 142:
شيمى آلئ )0(
(رشته شيمئ)
سه واحذ نظرئ
مؤلفت::ظيبه يرتوى
OA LP cs ia
Hi lls tila ركز Bag
صفحه 143:
صفحه 144:
الکین ها
* الکین ها هیدروکربن هائی هستند که دارای پیوند سه گانه
کربن- کربن می باشند.
* استیلن ساده ترین الکین است که برای تهیه استالدئید و اسید
استیک کاربرد فراوان دارد.
* پیوند سه گانه کریبن-کربن از همپوشانی دو اربیتال هیبرید
شده مج دو اتم کربن حاصل شده است.
وضع هندسی دو اربیتال کربن خطی است.
145 فصل ©: الكانها
صفحه 145:
صفحه 146:
نام گذاری الکین ها:
مانند الکن بزرگترین زنجیر حاوی پیوند سه گانه را انتخاب می
کنیم. به آخر تعداد کربن به یونانی پسوند ين اضافه می کنیم.
ولك 1
2 كة
CH;CHC=CH Xs a CH, CH, C=CCH, CCH, کح
cH, CH;
3-Methyl-1-butyne 66-Dimethyl-3-heptyne
CH,
CHCH.C=CCHCH.CH,CHAHCH,
9-methyl-3-decyne
147 فسل 0 الکنیا
صفحه 147:
۹۹۰۹۰۹۰۰۰
واكنش هاى الكين ها: افزايش بااكو بي
افزايش WOr بر اساس قانون مارريكونيكوف است.
x H
RC=CH عه گنت
mE,
RC=C—H
ل
0
BrH BrH
neo ee Re RC-C-H
|
1
148 فصل ©: الكانها
صفحه 148:
)راك در حضور پرلکسیدها بر خاهقانونمارکونیکوف
HBr
Gal RC= H
RC=C—H ROOR’ =
‘HBr
NNN
۳
HBr
یمیمص eee ea
7 ROOR a
Br
۷
VO OR
‘Br
تا فصل 6 الکانها 8 149
صفحه 149:
۹۹۰۰۰۰
افزايش 6 به الکن ها:
Br یلا
CH,COOH, LiBr Need
anti addition 2
Br CH;
2-Butyne (E)-2,3-Dibromo-2-butene
CH,C=CCH, + Br,
Br Br
Br
B
و مه OHH ad ot وماس ينوينن
Br he by
150 فصل ©: الكانها
صفحه 150:
CH;
فصل ©: الكانها
صفحه 151:
۹۹۰۰۰۰
آبپوشی الکین ها: ۲
الكين ها به سادكى الكن ها آبيوشى نمى شوند. ١
بيوند سه كانه در حضور اسيد و كاتاليزور مركوريك سولفات آبيوشى مى
شود.افزايش آب به صورت ماركونيكوف است. اول يك انول به وجود مى
آيد بعد انول به فرم كتون تبديل مى شود.
oy
RC=CH ee wae CH) 5 وملام
يلكوم enol ketone
CH CH, O
سس بووین 3 یمه
4
فصل ©: الكانها
152
صفحه 152:
شدن الکین ما۰ ۲۲۲۲۲۲۲۲ «
هیدروبوردار شدن الکین ها: W
افزایش بور به الکین ها بسیار آسان است که منجر به تولید وینیلیک بران می
کند که در محیط بازی در حضور پراکسید هیدروژن به انول تبدیل می شود بعد
انول به کتون و اگر الکین انتهانی باشد محصول آلدنید خواهد بود.
0
مصم els 16 wt
Ma
I |
© R © R
١ _ ¢ Ae ۱ ۱
Rp Ww cow ناك مد
153 فصل ©: الكانها
صفحه 153:
هیدروژن دار کردن: کاهش الکینها
الکین ها از طریق هیدروژن دار شدن در حضور فلز به عنوان
کاتالیزور به آسانی کاهش می یابندو به الکانها تبدیل می شوند.
HH
CHC=CCH; ae cube,
H
S ie, “Wn ۳ عن يبد م د د
Pt Pt
154 فصل ©: الكانها
صفحه 154:
الکین ها در حضور کاتالیزور لیندلار به الکن تبدیل می شود
افزایش هیدروژن به صورت سین است.
ور
cHc=ccr, +
HC,
Lindlar canine, 5
کاتالیزور لیندلار ذرات ریز فلز پالادیم بر روی کلسیم کربنات به
عنوان نگهدارنده است.
Fh لیس
یمس ۳0/0060 ZA
155 فصل ©: الكانها
صفحه 155:
روش دوم استفاده از فلز لیتیوم يا سدیم در آمونیاک به عنوان
حلال است. در این روش الکن ترانس به وجود می آید.
1 HE. A
CHC=CCH, = ee
۱ 1 یال
1 WH
CHCH.C=CCH{CH)CHOH ic” Chose
H (CH{CH)CHOH
156 فصل ©: الكانها
صفحه 156:
و
۳
کت یه ضم we a NE
| { 0
anion radical
shes
157 فصل ©: الكانها
صفحه 157:
فصل ©: الكانها
158
صفحه 158:
قدرت اسيدى: استيليد ها ۲۲۰ات ۲
مهمترین تفاوت بین شیمی الکنها و الکینها اینست که الکینها ی انتهانی اسیدهای
ضعیفی هستند. وقتی یک الکین انتهائی با باز قوی چون سدیم آمید 200-0041
ترکیب مى شود هیدروژن انتهائی جدا شده و آنیون استیلید تشکیل می شود.
H-C=C-H == HtyH-C=C — Ka=10% — pka=26
HL H + | 0
0-0 HG 1045عم1 سیر متمحفص
H H . HOO
pocactH == H+ pecucoH ۵۳0۶ pka=62
Ak
159 فصل ©: الكانها
صفحه 159:
Se
الکیل دار شدن آنیون های استیلید:
آنیون های استیلید هسته دوست های خوبی هستند و می توانند با
الکیل هالیدها واکنش های استخلافی هسته دوست انجام دهند.
NaNH, ops Br 2
H-C=C—H —— + H-C=Crnat Ny HCC
NH
اه(
0
H-CeC—_ AL * 2C=C~ A acing CHy-C=C—
Na’
NH;
160 فصل ©: الكانها
صفحه 160:
البته الكيل هاليد بايد نوع اول باشد اگر نوع دوم باشد بجای
افزايش واكنش حذف صورت مى كيريد.
Br elimin-
age ات ب زا
Sodium Bromo- Acetylene Cyclohexene
acetylide cyclohexane
161 فصل ©: الكانها
صفحه 161:
ريل د eee St os _
در حضور بازهای بسیار قوی پروتونهای بعد از پیوند سه گانه نیز
به طور ضعیفی اسیدی می شوند. در حضور باز جدا شده و با الکیل
هالید واکنش می دهد.
H
wu (CHy)20-C=C: + 2C4Hig مق تون
a
CHI
CH CH,
|
:دم روس فطله برودم ترون
162 فصل ©: الكانها
صفحه 162:
۳ 1
در اثر واكنش الكينها با واكنشكرهاى اكسنده قوى نظير يتاسيم يرمنكنات يا
ازون پیوند سه گانه می شکند اگر الکین انتهایی باشد تولید كربوكسيليك اسيد
و 00 مى كند.
2 5 0 2 R
266 020 = حور
H 8 6م22 جيرا کر
alkenes ketones and aldehydes
= 1.03 0
R-C=C-H جد R-C—OH 0=Cc=0
22/0
alkynes carbine acid carbon diox:
103
CHECHCSCCHICH):CHOH > a Zant و وی بویت
163 فصل ©: الكانها
صفحه 163:
دبيه TIS با SS
یکی از روشهای تهیه الکین ها الکیل دار کردن آنیونهای استیلید
است.
NaNH, ۳ CH:
11-0 > Nat :C=C cay CH;—C=C-
164 فصل ©: الكانها
صفحه 164:
۹۹۰۰۰۰
تهیه الکین ها از واکنش حذف دی هالیدها:
با واکنش یک دی هالید با یک باز لماك حذف می شود و یک الکن
تولید می شود. با استفاده از باز قویتر. ,71 دیگر. هم حذف می شود
و الکین به وجود می آید.
نت
NaNH.
ی wee
(or KOH) ۰
165 فصل ©: الكانها
صفحه 165:
166
صفحه 166:
2 He ee ب حور
دار می کنیم تا یک دی هالید تشکیل شود بعد با استفاده از یک باز
قوی الکین تشکیل می شود.
?
NRA NS I
BA ره
QHZ ياج YB NS
Br
فصل ©: الكانها
صفحه 167:
شناسانی الکین ها
الکین ها قدرت اسیدی بیشتربی نسبت به الکانها و الکن ها دارند در
واکنش با یک باز قوی مانند سدیم آمید تشکیل نمک می دهند در
حالی که الکانه و الکنها نمی توانند نمک تولید کنند.
یا می توان از نیترات نقره استفاده کرد که در اين شرایط با الکین
انتهائی رسوب تولید می کنند.
R-C=CH + Ag(NH3)2NO3 —— R-C=C-Ag
واکنش نمی دهد R-C=C-R + AgNH3)2NO3
168 فصل ©: الكانها
صفحه 168:
صفحه 169:
شيمى آلئ )0(
(رشته شيمئ)
سه واحذ نظرئ
مؤلفت::ظيبه يرتوى
OA LP cs ia
Hi lls tila ركز Bag
صفحه 170:
صفحه 171:
۹۹۰۰۰۰
فعالیت نوری
نور معمولی متشکل از امواج الکترود مغناطیسی است که در
تمام جهات منتشر می شود.
۴ اگر در مقابل نور از یک منشور نیکول استفاده شود نور معمولی
داخل شده را به دو دسته شعاعی که در صفحات عمود بر هم
قطبیده اند تفکیک می کند.
یکی از اين شعاعها به خارج از منشور منحرف می گردد و در
نتیجه نوری که از منشور عبور می کند قطبیده مسطح خواهد
بود.
172 فصل ©: الكانها
صفحه 172:
SS با
* وقتی که اين نور قطبیده مسطح از محلول بعضی ملکولهای
آلی عبور کند صفحه قطبش نور می چرخد.
* ملکولهائی که چنین خاصیتی دارند را فعال نوری می
گویند.
173 فصل ©: الكانها
صفحه 173:
مقدار چرخش را با دستگاه پلاریمتر
AN Analyzer ae
اگر نور به سمت چپ منحرف شود چپ گرد (رسسسه) و اگر نور
به سمت راست منحرف شود راست 28 a) (dextrorptatiory)
174 فصل ©: الكانها
صفحه 174:
8
ماهیت فعال نوری:
" اگر چهار گروه مختلف به یک کربن وصل باشد اتم کایرال
می شود.
"ا یکی از مهمترین ویژگی های ملکول کایرال اين است که
بر تصوير آیثنه ای خود منطبق نیست.
* آرایش این چهار گروه در فضا با هم فرق می کند.
* آرايش مختلف اتمها در فضا که نشان دهنده ایزومر فضائی
خاص است کنفیگوراسیون می گویند.
175 فصل ©: الكانها
صفحه 175:
" 9999097751۳777 تصوير آیننه ای ملک oa
حتی اگر ملکول 9) را بچرخانیم باز هم بر هم منطبق نمی شوند.
MoleauleB
176 فصل ©: الكانها
صفحه 176:
a
اين تصاوير مانند دست چپ و راست هستند که تصوير آیثنه
ای هم هستند ولی بر هم منطبق نمی شوند.
Origin of life: the chirality problem
177 فصل ©: الكانها
صفحه 177:
a
قواعد توالی برای تعیین آرایش فضانی
اتمهائی که مستقیم به مرکز کایرال وصل هستند بر
اساس کاهش وزن اتمی مرتب می کنیم.
از اتم 4 به 6 و از © به 6 وصل می کنیم.
اگر گروه چهارم پشت صفحه باشد چرخش در جهت
عقربه ساعت ) و در جهت مخالف 9) می نامیم.
اگر گروه چهارم پشت صفحه نباشد یعنی روی صفحه
یا به سمت ما باشد چرخش در جهت عقربه ساعت )
و در جهت مخالف 8) مى ناميم.
ve فسل 0 الکنیا
صفحه 178:
[1 5
We We
1۳۳ a i
OH 1
cid f 8
R R
OH
| i
wo
0۳۲۰ inl
cH 0181 7 “OH
6
R
179
صفحه 179:
انانتیومر : Sel 15 لصوي 7 1 = رو — ۴
می گویند. مانند دست راست که تصویر آنینه ای آن دست چپ
می شود.
Origin of life: the chirality problem
180 فصل ©: الكانها
صفحه 180:
tw يا
تصوير آئینه ای )٩ ملکول 9) می شود.
مخلوط ۵۵0 )٩ و (99660) مخلوط راسمیک می گویند. که
بر نور پلاریزه اثر ندارد.
181 فصل ©: الكانها
صفحه 181:
شکل على EEE aE.
ها فرم فیشر می گویند. که خط افقی یعنی ملکول روی صفحه است و خط
عمودی یعنی پشت صفحه قرار دارد.
برای رسم فرم سه بعدی به فیشر به این صورت عمل می کنیم. قسمت
جلوی ملکول را با دست راست و قسمت پشت ملکول را با دست چپ می
گیریم و به سمت جلو می کشیم.
Oy
182 فصل ©: الكانها
صفحه 182:
ol
OWL
Oe
OH OH OH
CH= CH > CH H یرنه
i a
183 فصل ©: الكانها
صفحه 183:
SS با
تصویر آیئنه ای فرم فیشر را می توان رسم کرد.
COOW
12 فصل ©: الكانها
صفحه 184:
۵0
0001
ا
0 OW
LOU ۲ص
L-isomer D-isomer
185 فصل ©: الكانها
صفحه 185:
a
قوانین فیشر:
0- می توانیم طرح فیشر را روی صفحه 1000درجه
بچرخانيم. ملکول تغیر نمی کند.
©2- یک قسمت ملکول ثابت بقیه را بچرخانيم ملکول تغیر
نمى كند.
2- اما اكر به اندازه 000 درجه بچرخانيم انانتیومر آن به
وجود می آید.
186 فصل ©: الكانها
صفحه 186:
3 1 CH,
OH
صفحه 187:
ملکولهای غیر کایرال تصویر آئینه ای ندارند چون با چرخش
تصویر. آئینه ای دوباره ملکول اول به وجود می آید
9
ین
180° و_-
188 فصل ©: الكانها
صفحه 188:
ملکول با دو مرکز کایرال:
# ممکن است ملکول دو مرکز, کایرال داشته باشد نمام قوانین
گفته شده در قبل در اين مورد نیز صدق می کند.
0 0
نه وير 0 ie
11
RR
RS
فصل ©: الكانها
189
صفحه 189:
a
۴ در دو مرکز کایرال هم 5 داريم
ایزومرهائی که تصوير آئینه ای هم نباشند دیاسترومر می گویند.
Hey
©
6
م ملع
Ce
ey
aya ©
a @
ey
190
جات
لیر
صفحه 190:
با SS
اگر ملکول صفحه تقارن داشته باشد بر تصویر آئینه ای خود
منطبق است که به آن مزو می گویند.
Hey
Chey
alta 6
را سل 2
a @ ۳ = = م لم سم امم
له
6 7
Chey
صفحه 191:
سیکلو آلکانها هم دارای صفحه تقارن هستند.
192 فصل ©: الكانها
صفحه 192:
يا
لا
شيمى فضايى واكنشها: افزايش ,1,69 به الکنها
0-بوتن يك تركيب غير کایرال است وقتی با ۷,6۳" واكنش مى
دهد ©-برومو بوتان به وجود مى آيد كه داراى مركز كايرال
است.
CHSCH)CH=CHy EBS وین
پیوند دوگانه روی اسید BU می شود و یک کربوکاتیون به وجود
می آورد که ساختاری مسطح دارد برم منفی از بالا یا پائین حمله
می کند و دو محصول تشکیل می شود.
193 فصل ©: الكانها
صفحه 193:
CECH C™
م af ‘CH,
50% S
2 HH
CH3CH)CH=CH), مخلوط راسمیک تمه پوت
CHR
١ ع =
ون
bec
50%R
194 فصل ©: الكانها
صفحه 194:
SS ۲ ۲ ۲ 3 ۰ ۰
واكنش برم با الكن: 8
در اثر برم دار شدن ©-بوتن دو مركز كايرال به وجود مى آيد. اين
محصولات به ماده اوليه بستكى دارد يعنى سيس باشد یا ترانس
در اثر واكنش برم با الكن برمونيوم به وجود مى آيد برم منفى از
سمت زير و به هر دو كربن مى تواند حمله كند.
Br
H,, | wil
سا
0 ‘CH,
Hq, oH Br H, Rt we 5 5
0 ود ss
of 0 ‘CH.
0 ‘CH,
1 ری > H,, ۳
6بن*
CH cu;
فصل ©: الكانها
صفحه 195:
محصول مزو
Br
Hi, ۳
A اس #
H 0
be SR شير ام A, 3 5-5
9 سجن .45 ans
H 0 H 0
CO aloe ۹
ا Br Ny
را تاه
196 فصل ©: الكانها
صفحه 196:
صفحه 197:
شيمى آلئ )0(
(رشته شيمئ)
سه واحذ نظرئ
مؤلفت::ظيبه يرتوى
OA LP cs ia
Hi lls tila ركز Bag
صفحه 198:
شيمى آلى (0)
فصل : آلکیل هاليد
صفحه 199:
آلکیل هالیدها مانند الکانها نامگذاری می شوند هالوزن به عنوان یک
استخلاف در نظر گرفته می شود.
0۳" Br i CH,
CH;CHCH,CHCHCH,CH; CH;CHCH,CHCHCH,CH;
1 2 8 ۳ 5 6 "1 1 2 3 ۴ 5 6 7
CH, CH,
5;Bromo;2.4-dimethviheptane 2-Bromo-4.5-cimethvlheptane
Br
in oO
CHI CH,CHCH,
Todomethane 2-Chloropropane Bromocyclohexane
(or methyl iodide) (or isopropyl chloride) (or cyclohexyl bromide)
(©2008 Thomson - BrooksiCole
فصل ©: الكانها 200
صفحه 200:
Br
F—C— ۳ H
F Cl
Halothane
(an inhaled anesthetic)
H
|
a
H
Bromomethane
(a fumigant)
H 01
/
c=C
01 01
Trichloroethylene
(a solvent)
F
a F
01
Dichlorodifluoromethane
(a refrigerant)
Thomson - BrooksiCale £2004 نيا
صفحه 201:
اك شماره گذاری آز ۳۳0۳۳5552 ۰
حروف انگلیسی زودتر می آید شماره کمتر را می گیرد.
مانند پائین
7 ۳۹
CH,CHCH,CH,CHCH,
1 2 3 4 5 6
2-Bromo-5-methylhexane
T 5-bromo-2-methylhexar ۳ 9
CH,CHCHCHCH,CH,
1 2 3 |4 5 6
CH,
2,3-Dichloro-4-methylhexane
=e wn فصل ©: الكانها
صفحه 202:
a
! ۲۲۲۲۲
ساختمان الکیل هالید.
پیوند کرین- هالوژن در الکیل هالیدها یک پیوند قطبی است که
هالوژن به دلیل داشتن الکترونگاتیویته بیشتر دارای بار منفی است.
و کربن دارای بار مثبت است.
7
-8 جید
1۱۷
4
H
chloromethane EPM of chloromethane
203 فصل ©: الكانها
صفحه 203:
با SS
خواص هالوژن ها:
TaBLe 10.1 A Comparison of the Halomethanes
Bond length Bond strength Dipole moment
Halomethane (pm) (kj/mol) (kcal/mol) (0)
CHF 139 452 108 1.85
CHCl 178 351 84 1.87
CH,Br 193 293 70 181
CHI 214 234 56 1.62
(@2004 Thomson -BrooksiCole
204 فصل ©: الكانها
صفحه 204:
روش تهیه الکیك"
الکیل ge Ly Walla توان از واکتش الکن با 1,۱" و یا م2 تهیه
کرد
سم سر سور
H % 1 x
ye H i,
x CH; 1 CH;
X= Clor Br ۲ - 0 1
205 فصل ©: الكانها
صفحه 205:
a
روش بعدی استفاده از 7 در حضور نور وحم
شنقات کلردار به وجود می آید.
hy
CH, + Cl —> CH,Cl + HCl
Lee, cHc, + HCI
(2, مامتان + 0
Le. 6c, + He
‘© Thomson - Brooks Cole
مکانیسم این واکنش یک مکانیسم رادیکالی است.
206 فصل ©: الكانها
صفحه 206:
در. اینجا سه نوع آلکیل هالید را نشان می دهد که آلکیل هالید
نوع سوم به دلیل ازدحام فضایی به سختی انجام می شود.
Sa Ds
ethyl bromide (1°) isopropyl bromide (2°) ‘butyl bromide (3°)
attack is easy attack is possible attack is impossible
۱۵: CH: 6: CH: 0
= 2 Bi 2 Se 8 0 3 Bi
CBr aye Br wy Br
HY HCY HCY
H 0 chy
Copyright © 2008 Pearson Prentice Hal, nc
207 فصل ©: الكانها
صفحه 207:
در اینجا سرعت واکنش بررسی شده است.
R—Br+Ch —> R—Cl+Br
CH, CH, CH,
بسا 1[ مق رو H,C—C—Br و
on, om 1 1 1
Tertiary Neopentyl Secondary Primary Methyl
— a 1 20 40,000 2,000,000
>
reactive میم Thomson - Brooks Cole ©
يس به طور کلی خواهیم داشت: ۴ << 0۴ < °( > OW,X
208 فصل ©: الكانها
صفحه 208:
eee
لا
به واکنش زیر دقت کنید مشاهده می کنید ماده اولیه با شيمى فضايى
وارد واکنش 0,) شده و محصول () به وجود آمده است.
نتيجه می گیریم که در واکنش 9,0) با تغیر کنفیگوراسیون همراه
دای
ee —Sn?_, ony _¢ :16
9و5 acetone **
He
(S)-2-Iodooctane (R)-2-Iodooctane
209 فصل ©: الكانها
صفحه 209:
علت این ااست که حمله ۳۳۳و . ۰
گروه ترک کننده از سمت جلو خارج شده است. و شکل فضایی
ملکول تغیر کرده است.
Hach ور
Sy2 conditions ۳ _
وحن 3
omy + HO He" ۹ + Br بط
Cite nd CH
(S)-2-bromobutane (R)-2-butanol
210 فصل ©: الكانها
صفحه 210:
‘a
Copyright © 2005 Pearson Prentice Hall, Inc.
211 فصل ©: الكانها
صفحه 211:
گروه تری کر ال "
واکنش 9,0) به شدت به گروه ترک کننده وابسته است. اگر گروه
ترک کننده بنیان اسید قوی باشد واکنش سریع انجام می شود.
توسیلات یکی از مهمترین ترک کننده ها است.
R—X + :و ——> R—Nu +
m=O
where X=Cl,Br,I, OTos
Nu = A nucleophile OTos = 207
o=
|©2004 Thomson - Brooks/Cole
212 فصل ©: الكانها
صفحه 212:
صفحه 213:
برای ورود به شبکه آموزشی
برای عضویت در شبکه دانشجویان ایران عد ۱ را به شماره
