شیمی دوازدهم - جلسه سوم

صفحه 1:


صفحه 2:
با استفاده از واژه های درون کادر. عبارت های زیر را کامل کنید. غير صابوفى - فيكل - 113707 - ۱۲2/60۲ - کلردار - صابونی - گوگرددار - کروم ۲) برای از بین بردن جوش صورت و همچنین قارچ های پوستی از صابون .... استفاده می شود. ب) پاک کننده های .... در آب سخت» خوب کف نمی کنند. شکل زیر فرمول ساختاری نوعی پاک کننده را نشان می دهد با توجه به آن به پرسش ها پاسخ دهید . آ)این پاک کننده صابونی است یا غیر صابونی ؟ چرا؟ ‎CH; (CH)‏ ب)آیا این پاک کننده در آب سخت خاصیت پاک کنندگی خود را حفظ می کند ؟ چرا؟ - گی خود را مى جر ‎SO, Na‏ 71 ۱ پ) تعیین کنید کدام یک از بخش های «۸ یا 18 » آب گریز ۷ ۷ «بخش ‎«A‏ «بخش ظ» است . چرا؟ 

صفحه 3:
۸- به :۲۰۵۳۸۲ آب سخت (1<۱2.0۲۳۱) که دارای یون‌های 6۸۳۳ با غلظت ۲۰۰۰۵00 است: ۴,۷۲ گرم از صابون با جرم مولی ۲ ۲۳۶۵:1۱0۱ اضافه شده است. با فرض کامل بودن واکنش صابون با یون کلسیم. چند درصد از آن, به‌صورت رسوب. درآمده است؟ (۵,001: ۴۰,۵۲۳ <«6) واه (معادله موازته شود. ‎2RCOONatag) + CaCly(aqg) > (RCOO),Ca(s) NaCl(aq)‏ joo ۴ ۵۰ ۲ Yor \oQ ‏چون چگالی ».واحد حجم درسوال وچگالی یکی است پس ((6میلی لیتر همان 0000گرم است ,یعنی جرم محلول‎ ‏گرم‎ 0000< با توجه به شکل زیر که مقایسه رفتار نور در یک محلول و کلویید را نشان می دهد به سوالات پاسخ دهید. نهایی آ) کدام ظرف حاوی کلویید است؟ ب)علت پخش نور توسط ذرات ماده موجود در ظرف (۱) را توضیح دهید. پ) مادة موجود در کدام ظرف یک مخلوط همگن است؟ ت) محتوای کدام ظرف تواند ژله باشد ۴ محتوای کدام ظرگ ای تواند وله باه ظرف (۸ ظرف (۲) 

صفحه 4:
و پاک کننده‌های خورنك اون و خر سنوت تاکنون با پاک‌کننده‌هایی آشتا شدید که بر اساس برهم کنش میان ذره‌ها عمل می‌کنند. | اما پاک‌کننده‌های دیگری هم وجود دارند که افزون بر اين برهم‌کنش‌هاء با آلاینده‌ها واکنش می‌دهند. برای نمونه رسوب تشکیل شده بر روی دیواره کتری. لوله‌ها؛ آب‌راه‌ها و . دیگ‌های بخار آن چنان به اين سطح‌ها می‌چسبند که با صابون و پاک کننده‌های غیرصابونی | زدودة تمى شولك براع زدودن اين رسوب‌ها به پاک کنققه‌هایی قیاق است که پتوافته با آنها ‎pm‏ واکنش شیمیایی بدهند و آنها را به فراورده‌هایی تبدیل کنند که با آب شسته شوند. موادی ا مانند هیدرو کلریک اسید (جوهر نمک)؛ سدیم هیدروکسید و سفید کننده‌ها از جمله این ‎ ‎ ‏پاک کننده‌ها هستند. پاک کننده‌هایی که از نظر شیمیایی فعال‌اند و خاصیت خورندگی ‎ ‏به همین دلیل نباید با پوست تماس داشته باشند. ‎۳ 

صفحه 5:
آلاینده چیست؟ |آلایتده‌ها موادی هستتد که بیش از مقدار طبیعی در یک محیط. تموته ماده يا یک جسم وجود دارند. گل‌ولای آب. گرد وغبار هوا. لکه‌های چربی و مواد غذایی روی لباس‌ها و پوست یدن نموته‌هایی از اتواع آنها هستتد. براساس برهم کنش بین ذرات حلال و حل شونده ( فازپخش کننده و فاز پخش شونده ) عمل مى كنند فرآیند فیزیکی با آلودگی موردنظر واکنش می دهند وآنها ل نواع لوله باز كن 007 أ را به مواد محلول در آب تبديل مى كنتد تايا ‎a‏ : آب شسته شوند فرآیند شيميايى 

صفحه 6:
۱-با توجه بة تغییر رنگ کاغذ آاع:در هر یک از شکل‌های زیر مشخض. کنید که اهر پاک کننده چه خاصیتی دارد؟ 7 

صفحه 7:


صفحه 8:
‎٠‏ اسید‌ها و بازها هر روز در بخش‌های گوناگون زندگی افزون بر شوینده‌ها و پاک کننده‌ها؛ مقادیر متفاوتی ‏ . از مواد شیمیایی گوناگون مصرف می‌شود که در اغلب آنها اسیدها و بازها نقش مهمی دارند. عملکرد بدن ما نیز به میزان مواد اسیدی و بازی موجود در آن وابسته است. اسیدهای خوراکی | مزه ترش و بازها مزه تلخ دارند. اييها:با اغلاب قلرها واكتش مى دست بودر ثماس باايوست سورقن إيجاة م ىكتند. يراق | ‎٠‏ ‎5 ‏اما به آن نیز آسیب می‌رسانند (شکل ۵) ‎eR 3 Pe 25 3 0‏ ۷ 3 ‎20 ‎ 

صفحه 9:
آ) برای کاهش میزان خاک به آن آهک می‌افزایند خاصیت اسیدی یا بازی هستند. شوینده‌ها ضروری است. وها ترکیب‌هایی با پ) تنظیم میزان اسیدی بودن | ۵ یاخته‌های دیواره معده با ورود مواد غذایی به آن هیدرو کلریک اسید ترشح می‌کنند. این اسید افزون بر فعال كردن آنزيمها برای تجزیه مواد ‏ ت) زندگی بسیاری از آبزیان به ‎pH‏ ث) اغلب ميودها اراى اسيدند و11م ج) ‎١‏ تس به غذايى؛ جانداران ذرهبینی موجود در آب وابسته است. آنها کمتر از ۷ است محیط زیست سبب تغییر 0]1 مىشود. غذارانیز از بین می‌برد. شکل ۵ - نمونه‌هایی از مواد اسیدی و بازی در زندگی 

صفحه 10:
هیدروژن و نمک تولید مى کنند 2HCl(aq) + Mg(s) < ‏(وم)جع۱۷ + (ع۲12)8‎ Acid Metal Hydrogen Salt 2HCl|(aq) + Fe(s) — > H)(g) + FeCl)(aq) Acid Metal Hydrogen Salt HySO,(aq) + Zn(s) —> H2(g) + ZnSO,(aq) Acid Metal Hydrogen Salt gas 

صفحه 11:
شواهد بسیاری در تاریخ علم وجود دارد که نشان می‌دهند پیش از آنکه ساختار اسیدها و بازها شناخته شود. شیمی‌دان‌ها افزون بر ویژگی‌های اسیدها و بازها با برخی واکنش‌های آنها نیز آشنا بودند. اما توجیه رفتار اسیدها و بازها به یک مبنای علمی نیاز داشت. سوانت آرنیوس نخستین کسی بود که اسیدها و بازها را بریک مبنای علمی توصیف کرد. او بر روی رسانایی الکتریکی محلول‌های آبی کار می‌کرد. یافته‌های تجربی او نشان داد که محلول اسیدها و بازها رسانای برق هستند» هر چند میزان رسانایی آنها با یکدیگر یکسان نیست. 11 

صفحه 12:
۱ با حل شدن اسیدها یا بازها در آب مقدار یون‌های موجود در آب افزایش می‌یاید. بون (۱۲6۵9 در آب به شکل ای از محلول چند ماده در آب را نشان می‌دهند. با توجه به شکل و 5 (1009 یافت می‌شود که به رسش‌ها پاسخ دهید. یون هیدرونیوم معروف است. برای آسانی در نوشتن در ‎Gon‏ ‏به جای (4) 110 از نماد ( برای نشان دادن یون هیدرونیوم استفاده‌می‌شود. ‎F‏ 5 ‎wz‏ ‏~ ‏اه لت © جون هیدرونیوم 2 Shinaal 

صفحه 13:
آ) کدام محلول‌ها خاصیت اسیدی و کدام‌ها خاصیت بازی دارند؟ 2 | ۳ Wau ۱ ‏ف‎ و اسید إن ‎eye wes areal‏ از ‎” 0 ‎ ‎ ‎ ‏ب) خاصیت اسیدی محلول‌های ۲ و ۲ را به کدام یون نسبت می‌دهید؟ چرا؟ ‏یون (20) "۰11360 یونی که درهر محلول (۲) و (۳) به طور مشترک یافت می شود. 

صفحه 14:
پ) خاصیت بازی محلول‌های ۱ و ۴ را به کدام یون نسبت می‌دهید؟ چرا؟ یون (80) 0۳1 یونی که در دو محلول (۱) و (۴) به طور مشترک یافت می شود. ۲ یافته‌هایی از این دست به آرنیوس کمک کرد تا مدلی برای اسید و باز ارائه کند. اگر اساس مدل آرنیوس افزایش غلظت یون‌های (۳3*)20 یا (20) 07 باشد. اسید و باز آرنیوس را اسید آرنیوس ‎Arrhenius Acid‏ مادهاى كه با حل شدن در آبء غللت یون هیدرونوم )را افزایش می دهد. بازأرئيوس ‎Arrhenius Base‏ مادهاى که پا حل شدن در آب. ‎(OM) ae Sy tam yy CLE‏ را فزیش می دهد. 

صفحه 15:
HCi(aq) ——> NaOH(aq) ——> H* (aq) + Cl-(aq) Na* (aq) + OH” (aq) ‏باز ارنیوس اسید ارنیوس‎ + 3 9 1 bass: 

صفحه 16:
گاز هیدروژن کلرید یک رام ارنيون به‌شمار می‌رود؛ زیرا در آب سبب افزایش غللت 5 هیدرونیوم می‌شود ‎eee OF‏ : ب) سديم هيدر وكسيد جامد يك از آرنیوس به شمار مى رود. زيرا در آب سبب افزايش غلفلت يون 0 تت مىشود. 

صفحه 17:
مواد و ترکیب‌هایی که با حل شدنثر آب) غلظت یون‌های هیدرونیوم و هیدرو کسید را افزایش می‌دهند به ترتیب اسید و باز آرنیوس هستند. در واقع رفتار اسید و باز آرنیوس را می‌توان براساس غلظت یون‌های (11")09 و (۵4) 011 توصیف کرد. بدیهی است هرچه [ 11] در محلولی بیشتر باشد. آن محلول اسیدی‌تر و هر چه [ 011] در محلولی بیشتر باشده آن محلول بازی‌تر است. با این توصیف اگر در یک سامانه غلظت یون‌های هیدرونیوم و هيدر وكسيد با هم برابر باشد» آن سامانه حالت خنثی دارد. a. 

صفحه 18:
on @or 0۱0 0۵ ‏*نا‎ ‏"یا دی‎ { ‏ل‎ ۰ > ۳۳3 8 / 4 ‎ed‏ سا و گوگرد نافلزند ‎ ‏هبات هر بل مرت لت رن یروتوم ری ی دپ ای راد ۰ "به آنها اکسید اسیدی هم می گویند 7 ‏اكسيدفلزات اكر در آب حل شوند غلظت يون هيدروكسيد را ریم نی دس پیج ری اک به آنها اكسيد بازی هم می گویند . ۱ 

صفحه 19:
ب) معادله شیمیایی واکنش هر یک از این اکسیدها را با آب بنویسید و موازنه کنید ‎Li,0 + H,O — 2LIOH => 2 Li*(aq),OH “(aq)]‏ BaO+ H,O — Ba(OH), =>[Ba*™ (aq),20H )29([ N,O, + H,O +2 HNO, => 2[ H*, NO; (aq)] SO, + H,O > H,SO, >[H*(aq), HSO; (aq)] بی)جدول زین را کاهل _کنید: ا ا 2 ‎EES Eee‏ ‎we‏ ‎ee‏ كوكرد ترى اكسيد ج50 ‎aa‏ ‏کرین دي اكسيد ‎co,‏ سرخ كلسيم كسيد ‎cao‏ ۳0 بي ‎we NayO‏ آي سدیم اکسید 

صفحه 20:
واکنش اکسید اسید با آب ‎COAg) + ۲1:0) === H,CO,(aq)‏ ‎SO,(g) + H,O(/) === H,SO,(aq)‏ ‎N,0;(g) + H,O() === 2HNO,(aq)‏ P,O,0(g) + 6H,0() === 4H5PO,(aq) Cl1,OAg) + HOW) == 2HCIO,ag) ** PEER CC 

صفحه 21:
| اکسید اغلب ‎Sed‏ ی یرس 4 ‎Stoo‏ مهم‌ترین بازهای آرنیوس فلزهای گروه‌های ۱ و ۲ هیدروکسید فلزها اکسید فلزها آمونیاک ر] ‎wt‏ 21 

صفحه 22:
رساناییالکتریکی محلول‌ها و قدرت اسیدی خوراكىهاء شويندههاء داروهاء مواد آرايشى و بهداشتی شامل مقادیر متفاوتی از یون‌ها بدويزه يون هيدرونيوم هستند. غلظت این یون بر روی ماندگاری این مواد و در نتیجه سلامتی تأثير شایانی دارد. برای نمونه شیر سالم با افزايش غلظت يون هيدرونيوم؛ ترش شده به‌طوری که دیگر قابل نوشیدن نیست. این نمونه نشان می‌دهد که در فرایند تولید مواد گوناگون اغلب تعیین و کنترل غلظت یون هیدرونیوم نقش مهمی دارد. یکی از روش‌هایی که برای تعیین غلظت يون هیدرونیوم می‌توان به کار برده سنجش رسانایی الکتریکی محلول‌های آبی است. 22 

صفحه 23:
= . Se ea eee 3 ‏می‌دانید که فلزها و گرافیت (مغز ۳ وستانای جریان برق هستند. آنجا که زسائایی‎ . ‏آنها به‌وسیلهٌ الکترون‌ها انجام می‌شود. به آنها رسانای الکترونی" می‌گویند. نوع دیگری از‎ . . ‏رسانایی نیز وجود دارد که به‌وسیلة یون‌ها انجام می‌شود و به آن رسانای یونی" می‌گویند.‎ | این رسانایی هنگامی انجام می‌شود که یون‌ها بتوانند از نقطه‌ای به نقطهُ دیگر جابه‌جا شونده | ال زیرا در این شرایط بارهایالکتریکی نیز ‎a re‏ برای نمونه. محلول آبی سدیم کلرید را در نظر بگیرید. این محلول حاوی یون‌های (۲۵:)۵۹ و : (9)-1© است که با جنبش‌های آزادانه اما نامنظم در سرتاسر آن يراكندهاند. هركاه اين محلول 1 ادر مدار الکتریکی قرار گیرد» جریان برق در مدار برقرار می‌شود. زیرا یون‌ها یه سوی قطت‌های ‏ ناهمنام حرکت می کنند. یون‌های (۷۵20 به سوی قطب منفی و یون‌های (29) 1 به سوی . م قطب مثبت پیش می‌روند. جابه‌جایی یون‌ها نشان‌دهندهٌ جایه‌جایی بارهای الکتریکی و در 1 نتیجه رسانایی الکتریکی محلول سدیم کلرید است. 1 BT ‏حر ور :د ررم‎ SE NL ‏عر‎ A eR ST, ee to RN Ree Dt ‏ا‎ 2 ee 

صفحه 24:
رسانا 5 ايى : جابجايى بار الكتريكى 

صفحه 25:
رسانای الکترونی Aqueous NaCl solution 

صفحه 26:
به موادی مانند ()۵»1. الکترولیت" و به (1)24هت محلول الکترولیت" می گویند. تکته جالب این است که همه محلول‌های یونی| رسانایی یکسانی ندارتد (شکل 6۶ © به موادی مانند اتائول و شکر که اتحلال آنها در آب به شکل مولکولی است. غیرالکترولیت و به محلول آنها. محلول عغیرالکترولیت الکل ها * اسيدها و بازهاى * ‎ek‏ اضعيف استون * المونياق * هکل ع مقایسه رساناین اقکتریکی محلول‌های آبی مندیم لزید و ها ‎eet elt ne‏ اگر محلول الکترولیت‌های گوناگون در چنین مداری قرار گیرند. روشنایی یتانی در مب ایچاد نمی کنتد. برای تمونه شکل ۰۷ رسانایی الکتریکی محلول ۰/۱ مولار هندرو کلریک اسید را در مقایسه با محلول ۰/۱ مولار هیدروفلوئوریک اسید در دمای اتاق نشان می‌دهد. 

صفحه 27:
كدام مولكولب» صورتيونىو كدام يكبه صورتمولكولىدر لبحل. می‌شوند ؟ کدام مادم را لکترولیتو کدلم را غیر | لکترولیتمی‌دلنید؟ -2 اتانول در آب به صورت ‎Sos‏ خوراکی به صورت بونی ذر مولكولى حل مى شود أب جل فى شود ا یر 27 

صفحه 28:
روشنايى بيشتر © به فرايندى كه در آن يك تركيب روشنایی کمتر اتعداد يون هيدرونيوم كمتر نی مولكولى در آب به يونهاى مثبت ليسي انحلال كاملا يونى و منفى تبديل مىشود. يونش انحلال جزيى يون (2ب)»2 از © مولکول ) مولکول به یون ها تبدیل الکتریکی دو محلول الکترولیت تد«110۱)۵ ب) ‎HF (aq)‏ کمتر بودن رسانایی الکتریکی هیدروقلوئوریک اسید تشان می‌دهد که در شرایط یکسان شمار یون‌های موجود در این محلول کمتر از محلول هیدرو کلریک اسید است. یه دیگر سخن غلظت آنیون‌ها و کاتیون‌ها (یون‌های هیدرونیوم) در (51©1)20 بیشتر است. با این توصیف شیمی دان‌ها ‎ay‏ کمک مدل آرنیوس. هیدرو کلریک اسید را یک اسید قوی! و هید روقلوئوریک اسید را یک اسید ضعیق " می‌نامند 

صفحه 29:
به اسیدی که هر مولکول آن در آب تنها می‌تواند یک یو هیدرونیهم تولید کند. اسبد ‎HCl(aq) > H*(aq) + Cl(aq) oo oe 5 ۱‏ تک پروتون‌دا ر" می‌گویند. با این توصیف: ‎HE(aq) = H*(aq) + F(aq)‏ ۱-معادله یونش را برای اسیدهای تک پروتون دار (301629] و (29) 11۳ در آب بنویسید. ۲ تمودارهای زیر غلخلت تسیی گوته‌های موجود در محلول این دو اسید را پیش و پس از یوتش نشان می دهتد. يس از یوتش پیش از یوتتش پس از یوتش, پیش از یوتش 3 3 ‎HA HA HY AT 112 H* xX”‏ ) کدام اسید بد سلور کامل و کدام‌یک به ‎HA LI US 5b ay FKP‏ به طور جرلی بونیده شده ات 

صفحه 30:
ات یت یت ات ی ۱ / ب) كدام نمودار رمي وان يدرو كارك اميد ونان نود رزاني توان نه متد فاون ‎toe ۱‏ ب) نمودار سمت راست انخلال 1101 و نمودار سمت جب" كلو را نشان مى دهد. زيرا هيدر وكلريك اسيد به طور كامل آمآ اسید نسبت داد؟ چرا ری دم نو | ‎ES EG‏ ا اا ‎Se‏ ۳-شیمی‌دان ن‌ها برای بیان میزان یونش اسیدها از کمیتی به نام درجه پونش (0) استفاده [ ا 1 ‎a i‏ ۱ ۱ ۱ كلت زوه تل ع للا أب يدض نوق موت ومو ریک ون 1 ۱ 8 1 3516 ۵ هنن کوریک اسید از هزار مک اسل 7 ۱ ب) اگر در محلول هیدروفلوئوري يدا هسرامم 0 2 ۳ 257 = - 1 مولکول یونیده شود. درجه و درصد یونش آن را حساب | ‎SET‏ ا ‎ET TaN TERME‏ = ی سس نا 

صفحه 31:
فرآورده واکنش کدام یک با آب در محلول, نادرست نشان داده‌شده‌است؟ 00 00۲ 10۳ 4 و 4 4 31 

صفحه 32:


صفحه 33: