صکوک اجاره

صفحه 1:
9 ۳ صکوک اجاره معاونت برنامه ریزی و توسعه شبکه دفتر بودجه و بررسیهای اقتصادی تابستان ‎۱۳٩۱‏ 

صفحه 2:
9 ۳ تعریف صکوک : گواهی‌هایی است با ارززش اسمی یکسان که بیانگر پرداخت مبلغ اسمی مندرج در آن توسط خریدار به ناشر است و دارندة آن مالک یک یامجموعه‌ای از دارایی‌هاء منافع حاصل از دارایی و یا ذینفع یک پروژه يا یک فعالیت سرمایه‌گذاری خاص می‌شود. انواع صکوک: صکوک >۱ نوع دارد اما تنها استفاده از صکوک اجاره استصناع و تا حدی صکوک مشارکت. مرابحه و مضاربه معمول استد 

صفحه 3:
سكوف اجازه © < ورق اجاره: ورق بهاداری است که دارنده آن به‌صورت مشاع مالک بخشی از دارایی است که براساس قرارداد اجاره واگذار شده است. صر اصلیی اوراق اجار ۱. ناشر اوراق اجاره (وکیل) ۲ دارنده اوراق اجاره (موجر) ۳ استفاده کننده از کالا (مستًجر) 

صفحه 4:
كاربرد اوراق اجاره © ‎.١‏ تأمين كالاهاى سرمايهاى دولت و مؤسسات دولتى ۲ تأمین کالاهای سرمایه‌ای بنگاه‌های اقتصادی 

صفحه 5:
انواع اوراق اجاره © ١-اوراق‏ اجاردى عادى: در اين اوراقء بلنی؛دارایی باعمر مفید را به شرکت واسط نح مى فروشد سپس مد آن را اوراق بهادار سازی نموده و با اجاره‌های مشخص به بانی اجاره می‌دهد و در پایان قرارداد اجاره دارلیی در بازار به قیمت روز فروخته می‌شود و قیمت حاصل از فروش به حساب صاحبان اوراق منظور میی گردد. خریدار دارایی می‌تواند همان بانی باشد. 

صفحه 6:
همانند اوراق اجاره عادی است با این تفاوت که مالک دارایی در پایان مدت اجاره همان بانی خواهد بود. ۲- اوراق اجاره به شرط تملیک 

صفحه 7:
۲ ثار و کار کردهای اقتصادی اوراق اجاره ‎.١‏ كسترش بازار مالى ‏". رشد توليد ‏۴ گسترش رفاه عمومی ‏۶ ابزار مناسبی برای سیاست مالی ۵ ابزار مناسبی برای سیاست پولی ‎ ‎ 

صفحه 8:
" اولین صکوک در بازارهاي بین المللي توسط دولت مالزي عرضه شد. * در سال گذشته نزدیک به 85 میلیارد دلار صکوک در دنیا منتشر شده است. * در ایران با توجه به قانون بانکداري بدون رباء استفاده از ابزار صکوک در حال 

صفحه 9:
بان نحوه عملکرد صکوک مراجعه به بانى عامل i cers ee اوداق ==] 4 انتشار صکوک FH عرضه به سرمایهگذاران دریافت اجاره از بني 1 رداغت اجاره بها به سرهايه كقاران. 1 آغرینبدعت اجاره ها ‎lee‏ کل ‎ebb abe aie‏ جمع آوري منابع خريد دارابي 1 اجاره داريي بهبني 

صفحه 10:
مباني قانوني انتشار صکوک در ایران ۱ ”ماده 83 قانون برنامه يناجم توشعفة الف- به بانى مركزي اجازه داده مي شود در جهارجوب قانون بودجه سنواتی جهت مالی پروژه‌هاي زبربنابی توسعه اي دولتی نسبت به انتشار اوراق مشارکت و انواع صکوك اسلامی در بازارهاي بین‌المللی اقدام نماید. ب - به شركتهاي دولتی و شهرداربها اجازه داده می‌شود در راستاي تأمین منابع ارزي طرح‌هاي سرمایه گذاري خود. پس از تأیید وزارت امور اقتصادي و دارائی و بانک م ركزي. اقدام به انتشار اوراق مشارکت و انواع صکوك اسلامی نمایند. تضمین اصل و سود این اوراق با شرکتها و شهرداربهاي مذکور است. "جزء ( ب)ماده97 قانون برنامه پنجم توسعه : - ترویج استفاده از ابزارهاي تأمین مالی اسلامی جدید نظیر صکوك جهت کمک به تأمین مالی اسلامی بانک‌هاي کشور 3 

صفحه 11:
به منظور تأمین منابع ارزي مورد نیاز طرحهاي داراي توجیه فنی و اقتصادي و مالی و زیست محیطی شرکتهاي دولتی اجازه داده می شود در حدود ارقام مقرر در قوانین بودجه سنواتی حسب مورد نسبت به صدور اوراق صکوك اسلامی و یا اوراق مشارکت ارزي در بازارهاي مالی داخلی و خارجی با رعایت ضوابط بانک مركزي و در سقف مقرر در ماده (81) این قانون اقدام نمایند. صدور اوراق یادشده جزء (ف) ماده 24 قانون برنامه پنجم توسعه : منوط به تأیید بانک مركزي و معاونت بوده و بازپرداخت و تضمین اصل و سود اين اوراق با شركتهاي مربوط است 

صفحه 12:
تفاوت‌هاي موجود در دستورالعمل انتشار صکوک اجاره مصوب شور ي" عالي بورس و دستورالعمل تهیه شده در بانک مركزي 1- در دستورالعمل بورس عامل فروش و عامل پرداخت وجوه در سررسيدهاي معین مي توانند یکسان نباشند اما در دستورالعمل بانک مركزي هردو يكي هستند. 2- در دستورالعمل بورس متعهد خرید وجود ندارد. بیشتر از 50 میلیارد ربال تعریف شده است. 3- ارزش تقريبي دارايي در دستورالعمل بورس. 4- در دستورالعمل بانک مركزي "باني به‌طور مستقیم با غيرمستقيم با موافقت بانک مركزي و در سقف محدود مجاز به خریدصکوک اجارة منتشره مي‌باشد" که در سازمان بورس باني مجاز به خریدنیست. 

صفحه 13:
5- در دستورالعمل بانک مرکزی مواعد پرداخت اجاره بها مشخص گردیده است. " مواعد پرداخت اجاره بها با تقاضاي باني و موافقت ناشر مي‌تواند به صورت ماهانه. سه ماهه. شش ماهه یا حداکثر یک ساله باشد. * 6- در دستورالعمل بانک مركزي عامل از میان موسسات اعتباري انتخاب شده و مسئول تاسیس ‎GPO‏ مى باشند. 

صفحه 14:
نکات قابل تامل در انتشار صکوک از طریق دستورالعمل تهیه شده در ‎Kb‏ مركزي 1- این دستورالعمل به نحوي تدوین شده است که بانک‌ها. شركتهاي دولتي و شهرداري ها بتوانند براي تامین مالي خود از آن بهره بگیرند. 2- تلاش گردیده است تا با تنوع بخشیدن به ابزارهاي تامین مالي از فشار مضاعف بر اوراق مشارکت کاسته شود. ۱ 1 3- دستورالعمل‌ها با تاکید بر وظایف بانک عامل نگارش و بیشتر تکالیف ناشرد)96۳6)) بر عهده بانک عامل نهاده شده است. به عبارت بهتر این ابزارها به صورت بانک محور تهیه شده اند. 

صفحه 15:
4- در قانون برنامه‌ي پنجم توسعه انتشار صکوک اسلامی منوط به تایید بانک مركزي قرار گرفته است همچنین در جریان انتشار این اوراق شبکه‌ي بانكي کشور که تحت نظارت بانک مركزي می‌باشد درگیر خواهند بود. 

صفحه 16:
دستورالعمل اجرايي انتشار صکوک اجاره (ريالي) در سیستم بانکي" در اجراي ماده 83 و جزء ب ماده 97 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوري اسلامي ایران « دستورالعمل انتشار صکوک اجاره ريالي» با 26 ماده و 6 تبصره در تاربخ 16/12/1390 به تصویب شوراي پول و اعتبار رسید. بخش اول - تعاريف ماده (1) اصطلاحات و وازدهاي بدكار رفته در اين دستورالعمل داراي معاني زير ميباشند: الف - صکوک اجاره:اوراق بهادر با ام یا بي نام قبل نقل و انتقالي که دارنده آن مالک مشاع داراييپایه قرارداد اجاره من‌باشد. ۱ ۲ ۱ ب - بانک مركزي: بانک مركزي جمهوري اسلامي این ج - موسسه اعتباري: بانك يا موسسه اعتباري غير بانكي كه به موجب قانون یا با مجوز یانک مركزي تاسیس شده و تحت نظارت بانک مركزي ميباشد. شرکت‌هاي دولتي. موسسات اعتباري و شهرداري‌ها که براي تأمین مالي آنها با مجوز بانك مركزي. صكوك اجاره منتشر مي‌شود. ح- دارايي: هر نوع مال منقول يا غير منقول با مشخصات تعيينشده در اين دستورالعمل كه مي توائد مبناي انتشار وك اجاره واقع شود. 

صفحه 17:
ط - سرمایه‌گذاران (دارندگان صکوک اجاره): اشخاص حقیقی یا حقوقی که جهت انتفاع. اقدام به خرید صکوک «جوه می‌کنند. ظ- عامل: موسسه اعتباري است كه به بيشنهاد باني و با تیید بانک مركزي انتخاب مي‌گردد و - ناشر: شخص حقوقي که به منظور انتشار صکوک اجاره‌ي موضوع این دستورالعمل. و متحصرا تا سررسید صکوک, توسط عامل تاسیس می‌شود. ز - فروشنده: شخص حقوقي یا حقیقی که اقدام به فروش دارليي به ناشر بر اساس قرارداد فروش موضوع لین دستورالعمل هرج ضامن: شخص حقوقي صاحب صلاحيت و فعال در بازارهاى مللى است كه با تابيد بانك مركزي انتخاب شده و پرداخت مبالغ اجاره بها و حسب مورد بهاي خرید دارايي توسط باني به ناشر را تضمین مي‌نماید ر - متعهد خريد: متعهد به خرید دارايي پایه صکوک اجاره تا زمان سررسید صکوک از ناشر, که ممکن است ضامن نیز باشد. ي - امین: امین شخص حقوقي است که به منظور حفظ متافع سرمایه‌گذاران مسئولیت نظارت بر کل فرایند عملياتي صکوک اجاره را بر عهده داشته و توسط بانک مركزي تعیین مي‌گردد. شرح وظلیف امین در قرارداد بین بانک مركزي و امین مشخص مي‌گردد. 

صفحه 18:
ک - قرارداد فروش: قرارداد بین فروشنده و ناشر که مطابق با ضوابط این دستورالعمل به امضاء رسیده و حاكي | قطعي مالکیت دارايي است. ل - قرارداد اجاره: قرارداد بين ناشر و باني که مطابق با ضوابط این دستورالعمل به امضاء رسیده و حاكي از واگذاري متافع دارايي در دوره اجاره است. م - عمر اقتصادي: دورهاي که انتظار مي‌رود یک دارايي با هزينه‌هاي معمول تعمیر و نگهداري, براي هدفي که تملک یا اجاره شده است. قابل استفاده باشد. عمر اقتصادي ممکن است برحسب زمان. دوره فرایند یا تعداد واحدهاي قابل تولید بیان شود. بخش دوم - ارکان انتشار صکوک اجاره ماده (2) ارکان انتشار صکوک اجاره عبارتند از الف : با ب : فروشنده؛ چ. سرمایه گذاران (دارندگان صکوک اجاره): د : ناشره ه: عامل و ضامن؛ رامین ز : متعهد خرید. 

صفحه 19:
ماده (3) انتشار صكوك اجاره. صرفاً توسط ناشر به شکل عرضه عمومي در بازارهاي مالي با مجوز بانک مركزي مجا © مي‌باشد. تیصره: در مواردي که در قانون بودجه سقف انتشار دیده شده باشد. باني موظف به رعایت آن مي باشد. ماده (4) فروشنده مي تواند باني يا هر شخص حقيقى و حقوقی ديگري باشد. ماده(5) عامل به موجب قرارداد عامليت خود با باني. موظف به تاسيس ناشرء عرضه اوليه صكوك اجاره و برداخت اجاره بها در مواعد معين و بازيرداخت مبلغ اصل صکوک به سرمایه گذاران در سررسيد نهابي صكوك مي باشد. ماده (6) ضامن. وظيفه تضمين برداخت مبلغ اجاره بها از بنی به ناشر و از ناشر به دارندگان صکوک را عهده دار بوده و صرفاً از میان موسسات اعتباري تحت نظارت بانک مركزي, بیمه‌هاء شركت‌هاي تأمین سرمایه. شرکت‌هاي سرمايه گذاري و نهادهاي عمومي غیر دولتي انتخاب خواهد شد. ضامن توسط باني معرفي و با تأیی بانک مرکزی تعیین مي‌شود. تبصرة 1: ضامن باید مستقل از باني بوده و استقلال آن توسط حسابرس باني تأیید گردد. در صورتي که صکوک اجاره داراي رتبة اعتباري باشند. وجود ضامن به تشخیص بانک مركزي خواهد بود تبصوة 3: عامل مي تواند ضامن نیز باشد. 

صفحه 20:
ماده (7) ناشر توسط عامل تعیین و جهت تأیید صلاحیت به بانک مركزي معرفي مي‌گردد. ماده (8) ناشر وجوه ناشي از انتشار و عرضه صکوک اجاره را صرفاً در حسابي که فبلاً ‎Sib‏ مركزي معرفي کرده است. واریز مي‌نماید. با خاتمه عرضه صکوک اجاره و ارئه گزارش آن شامل: مبلغ عرضه. میزان فروش و ترکیب خریداران, با مجوز یانک مركزي ناشر مي‌تواند وجوه فوق را به حساب معرفي شده باني منتقل نماید. ماده(9) بازارگردان صکوک اجاره مي‌تواند عامل يا هر شخص حقوقي ديگري باشد که توسط باني معرفي و انتخاب مي‌شود. ماده(10) متعهد خرید دارايي. متعهد به خرید دارايي پایه صکوک تا زمان سررسید صکوک از ناشر مي‌باشد و توسط ناشر معرفي و با تأیید بانک مركزي انتخاب مي‌گردد. 

صفحه 21:
بخش سوم 7 شرایط دارايي بي. مال غیر منقول یا منقول قابل بقاء به تشخیص کارشناس رسمي داد گستري بوده که فاقد هرگونه محدودیت یا منع فانوني, قراردادي يا قضايي جهت انتقال و بلامعارض باشد. همچنین استفاده از آن در عملیات باني منجر به ایجاد جریانات نقدي شده يا از خروج وجوه نقد از عملیات مالي باني جلوگيري نماید. لازم است تمام مالکیت دارايي ضمن قرارداد فروش به خریدار منتقل گردد. ماده (12) دارايي. بايد از زمان خريد تا سررسید صکوک داراي پوشش بيمه‌اي کامل باشد. تبصره ا: شرکت‌هاي بیمه ايراني به تنهابي يا كنسرسيومي از آنها و كنسرسيومهاي بين شركتهاي بيمه ايراني و خارجي مي توانند به عنوان بيمهكر انتخاب شوند. تبصره2: شرایط بیمه دارايي در مدت زمان اجاره. در قرارداد اجاره تعیین مي‌شود. 

صفحه 22:
بخش چهارم - شرایط صکوک اجاره ماده (13) انواع قراردادهاي اجارة مورد قبول در انتشار این صکوک به شرح زير اجاره اجاره به شرط تملیک. ماده (14) با فروش صکوک اجاره؛ رابطة وکیل و موکل میان ناشر و خریداران صکوک اجاره برقرار مي‌گردد. مالک صکوک ضمن عقد خارج لازمي به وکیل تا سررسید صکوک اجاره وکالت بلاعزل مي‌دهد. ناشر به وکالت از طرف خریداران ملزم به مصرف وجوه حاصل از فروش صکوک اجاره جهت خرید دارايي و اجارة آن به باني مي‌باشد. ماده (15) دارندگان صکوک اجاره نمي‌توانند تقاضاي تقسیم دارايي را نمایند ماده (16) سررسید صکوک اجاره نمي‌تواند بیش از مدت زمان باقي‌مانده از عمر اقتصادي دارايي باشد. 

صفحه 23:
ماده (17) باني به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با موافقت بانک مركزي و در سقف محدود مجاز به خرید صکوک اجارة منتشره مي‌باشد. ماده (18) مواعد پرداخت اجاره بها با تقاضاي باني و موافقت ناشر مي‌تواند به صورت ماهانه. سه ماهه. شش ماهه یا حداکثر یک ساله باشد. ماده (19) در صورتي که قرارداد اجاره از نوع به شرط تملیک باشد. پرداخت‌هاي مرتبط با صکوک 1 هبه دو صورت زیر مجازمي‌باشد: پرداخت میلغ اجرهبها در مواعد معین تا سررسیدنهايي: پرداخت بخشي از اجارهبها نهايي. بر مواعد معین تا سررسید نهايي و تصفية مابقي منافع صکوک اجاره در سررسید 

صفحه 24:
بخش پنجم 7 شرايط صدور مجوز © ماده (20) ارايه موافقت اوليه بانك مركزى به بانى براى انتشار صکوک اجاره. منوط به ارايه مجوزهاى قانونى و ساير مدارك " موردنیاز حسب مورد به تشخیص بانک مرکزی می باشد. ماده (21) عامل مكلف است جهت دريافت مجوز انتشار صکوک اجاره اطلاعات و اسناد زیر را در اختیار بانک مركزي قرار 1 مشخصات بانی؛ شامل: خام و نوع شخصیت حقوقي: ساسنامه همراه با آخرین تفییرات؛ - اظهارنامدى ثبت شرکت‌ها مبنی بر ترکیب سهامداران یا مالكان؛ -مشخصات مدیران شامل هویت کامل و سوایق؛ -موضوع فعالیت. صورت‌هاي مالي حسابرسي شده دو دوره مالي اخیر باني؛ گزارش بالترین مرجع تصمیم گيري و یا هيات مديره باني براي دوره مالي اخير جهت ارائه به مجمع عمومي: گزارش تحلیل ريسک‌هاي مرتبط با موضوع فعاليت باز اعلام رتبة اعتباري صکوک اجاره در صورت وجود؛ مدت و نوع اجاره. میزان اجاره‌بها و نحوه پرداخت آن به سرمای گذاران؛ گزارش کارشناس رسمي دادگستري در خصوص دارايي و ارزش آن: تائیدیه حسایرس درخصوص ضامن صکوک اجاره موضوع تبصره (1) ماده (6) این دستورالعمل: بیمه نامه معتبر دارایی و ناجریس لت یمهس -شماره ثبت نزد مرجع ثبت شرکت‌ها؛ -مدت 

صفحه 25:
ماده (22) صدور مجوز انتشار صکوک اجاره. منوط به ارائه پیشنویس قراردادهاي موضوع این دستورالعمل شامل قرارداد فروش دارایی, اجاره. عاملیت. بازارگردانی: تعهد پذیره نویسی تعهد خرید دارایی و ضمانت در چارچوب تعیین شده توسط بانک مركزي مي‌باشد. ماده (23) در صورتي که دارايي قابل تفکیک به واحدهاي معین نباشد. تعیین متعهد يا متعهدان پذيره‌نويسي صکوک اجار الزامي مي‌باشد. تشخیص قابلیت تفکیک دارايي به عهده کارشناس رسمي دادگستري است. ماده (24) در صورتی که فروش صکوک اجاره در مدت زمان تعیین شده به حد نصاب های مورد نیاز نرسد. ناشر موظف است یا اعلام بانک مرکزی وجوه حاصل از فروش صکوک اجاره را طی مدت حداکثر یک هفته به خریداران صکوک بازگرداند. هزینه‌های مالی ناشی از اين امر به عهده بانی خواهد بود. ماده (25) حداکثر سه ماه پس از پایان دوره صکوک اجاره. ناشر از طریق عامل. موظف به ارایه گزارش خاتمه کار و تصفیه حساب نهايي با مالکان صکوک اجاره به امین صکوک و بانک مركزي است. ماده (26) قانون حاكم بر مفاد اين دستورالعمل و قراردادهاي مربوط به آن قانون کشور جمهوري اسلامي ایران بوده و در صورت بروز هرگونه اختلاف صرفاً ددگاه‌هاي جمهوري اسلامي ایران صالح به رسيدگي مي‌باشند. 

صفحه 26:
دستورالعمل اجرابي انتشار صكوك اجاره (ارزي) در سيستم © در اجراي ماده 83 جزء ب ماده 97 و جزء ف ماده 224 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوري اسلامي ایران «دستورالعمل انتشار صکوک اجاره ارزي» با 23 ماده و 5 تبصره در تاريخ 0 6/12 ابه تصویب شوراي پول و اعتبار رسید. بخش ‎Jol‏ - تعار ده (1) اصطلاحات و وژههاي به کار رفته در این دستورالعمل داراي معاني زیر مي‌باشن: ف- صکوک اجاره: اوراق بهادار با نام يا بي نام قابل نقل و انتقالي که دارنده آن مالک مشاع دارايي موضوع قرارداد اجاره می‌باشد. - بانک مركزي: بانک مركزي جمهوري اسلامي این - باني: شرکت‌هاي دولتی, بانک‌ها و شهرداري‌ها که براي تأمین مالي آنها. صکوک اجاره ارزي منتشر مي‌شود. - دارابي: هر نوع مال منقول يا غيرمنقول با مشخصات تعيينشده در اين دستورالعمل كه مي تواند مبناي انتشار صكوك اجاره واقع شو - سرمايهكذاران (دارندگان صکوک اجاره): اشخاص حقيقى يا حقوقى كه جهت انتفاع. اقدام به خريد صكوك اجاره مىكنند. 26 

صفحه 27:
و - فروشنده: شٌ اقي با حفیقی که اقدام به فروش دارايي به ناشر براساس فرارداد فروش این دستورال مي‌نماید. @ ز - ضامن: شخص حقوقي که پرداخت مبالغ اجاره‌بها و حسب مورد بهاي خرید دارايي مورد اجاره توسط باني به ناشر تضمین مي‌نماید. ح - عامل: شخص حقوقي صاحب صلاحیت و فعال در بازارهای مالی داخل کشور و یا در سطح بین‌الملل که اقدام به عرضه صکوک اجاره از طرف ناشر و پرداخت‌های مرتبط با آن در سررسیدهای معین» مي‌نماید. ط - ناشو: شخص حقوقی است که به منظور انتشار صکوک اجاره موضوع این دستورالعمل توسط عامل تاسیس می‌شود. ل - امین: امین شخص حقوقي است که به منلور حقظ منافع سرمایهگذاران مسئولیت نظارت بر کل فرایند عملياتي صکوک اجاره را بر عهده داشته و توسط بانک مركزي تعیین مي‌گردد. شرح وظایف امین در قرارداد بین بانک مركزي و - قرارداد فروش: قرارداد شتده و تاش بق با ضوا دنت به امضاء رسید: ری - قرإرداد فيوشي: قرارداد بين فروشتده و ناشر كه مطايق با شوابط اين دستورالعمل به امضاء رسيده و حاكي از انتقال قطعي مالكيت دارايي موضوع انتشار صكوك اجاره است. ك - قرارداد اجاره: قرارداد بين ناشر و باني كه مطابق با ضوابط اين دستورالعمل به امضاء رسيده و حاكي از واگذاري منافع دارايي مبتاي انتشار صکوک اجاره در دوره اجاره است. م- عمر اقتصادي: دوره‌اي که انتظار مي‌رود یک دارابي با هزينه‌هاي معمول تعمیر و نگهداري, براي هدفي كه تملك يا اجاره شده است. قابل استفاده باشد. عمر اقتصادي ممکن است برحسب زمان. دوره فرایند یا تعداد واحدهاي قابل تولید بیان شود. 7 

صفحه 28:
بخش دوم - اركان انتشار صكوى اجاره © ماده (2) ارکان انتشار صکوک اجاره عبارتند از gh ‏الف‎ اب: سرماي هكذاران (خريداران صكوك اجاره» اج : فروشتده اد : ناشر ه: عامل و:ضامن ر: امین از : متعهد خرید ماده (3) بانی شركتهاي دولتی . بانک ها و شهرداري ها بر اساس مواد 83 و97و جزء "ف" از ماده 224 قانون برنامه مجاز مي‌باشد. تبصره: در مواردي که در قانون بودجه سقف انتشار دیده ده باشد. باني موظف به رعایت آن مي باشد ماده (5) فروشنده مي‌تواند باني يا هر یقی و حقوقی ديگري باشد. 28 

صفحه 29:
ماده (6) ضامن. وظیفه تضمین پرداخت مبلغ اجاره بها از بنی به ناشر و از ناشر به دارندگان صکوک را عهده دار بوده و صرفاً از ميان بانكهاء مزسسات مالي و اعتباري تحت نظارت بانک مركزي جمهوري اسلامي ایران. بیمههاء ش رکت‌هاي تأمین سرمایه, شرکت‌هاي سرمايهگذاري, نهادهاي عمومي غیر دولتي و یا موسسات مالي معتبر خارجي انتخاب خواهد شد. ضامن توسط ياني معرفي و با تأیید ینک مرکزی تعیین مي‌شود. تبصوق 1: ضامن باید مستقل از اني بوده و استقلال آن توسط حسابرس باني تأیید گردد. تبصرة 2: در صورتي که صکوک اجاره داراي رتبة اعتباري باشند. وجود ضامن به تشخیص بانک مركزي خواهد بود ماده (7) صلاحیت ناشر باید به تأیید بانک مركزي برسد. ماده (8) ناشر وچوه ناشي از انتشار و عرضه صکوک را صرفاً در حساب‌هاي ارزي که به تایید بانک مركزي رسیده است. واریز مي‌نماید. با خاتمه عرضه صکوک و ارائه گزارش وجوه ارزي فوق را با مجوز بانک مركزي به حساب‌هاي معرفي شده باني منتقل نماید. شامل: مبلغ عرضه میزان فروش و ترکیب خریدارن,ناشر بايد 

صفحه 30:
ماده (9) زار گردان صکوک اجاره مي‌تواند ناشر یا هر شخص حقوقي ديگري باشد که توسط ناشر معرفي و انتخاب مي‌شود. درصورت وجود بازارگردان لازم است نسخه‌اي از قرارداد بازارگرداني همراه با سایر مدارک مورد نیاز جهت تائيد به بانک م0109 سله رید اي لام بهخرید درييپایه صکوک تا زمان سررسيد صكوك از ناشر ميباشد و توسط تاشر معرفي و با تأیید بانک مركزي انتخاب مي‌گردد. بخش سوم - شرایط دارايي ماده (11) دارايي ميناي انتشار صکوک اجاره مال غیر منقول ی منقول با دوام به تشخیص کارشناس رسمي دادگستري بوده که فاقد هر گونه محدودیت یا منع قانوني. قراردادي یا قضايي جهت انتقال و بلامعارض باشد. همچنین استفاده از باني جلوگيري نماید. لازم است تمام مالکیت دارايي ضمن قرارداد فروش به خریدار منتقل گردد. ماده (12) دارايي مبناي انتشار صکوک اجاره اید از زمان خرید تا سررسید صکوک داراي پوشش بيمه‌اي کامل در عملیات باني منجر به ایجاد جریانات نقدي شده يا از خروج وجوه نقد از عمليات مالي باشد: تبصره: شركتهاي بيمه ايراني به تنهابي يا كنسرسيومي از آنها و كنسرسيومهاي یوس دسر تخاب ۵ شرکت‌هاي بیمه 0 

صفحه 31:
بخش چهارم - شرایط صکوک اجاره © ماده (13) انوا قراردادهاي اجارة مورد قبول در انتشار صکوک اجاره به شرح زیر است؛ 1 اجاره به شرط تملیک. 2 . اجاره با اختیار فروش دارايي در سررسید اجاره. ماده (14) با انتشار صکوک اجره رابطة وكيل و موكل میان ناشر و خریداران صکوک اجاره برقرار مي‌گردد. ناشر به وکالت از طرف خریدارانملزم به مصرف وجوه حاصل از فروش صکوک اجاره جهت خرید درايي موضوع انتشار و اجاره آن به باني مي‌باشد. تملیک صکوک اجاره به منزله قبول وکالت بلاعزل ناشر تا سررسید صکوک اجاره تبصره: ناشر حق تبدیل وجوهناشي از انتشار و عرضه صكوك اجاره ارزي را به ريال ايران ندارد. ماده (15) دارندگان صکوک اجاره نمي‌توانند تقاضاي تقسيم دارابي مبناي انتشار صكوك اجاره را نمايند. ماده (16) سررسید صکوک اجاره نمي‌تواند بیش از مدت زمان باقي‌مانده از عمر اقتصادي دارايي باشد. u 

صفحه 32:
ماده (17) باني به طور مستقیم یا غیرمستقیم با موافقت بانک مركزي و در سقف محدود (حداکثر 10درصد) مجاز به خرید صکوک اجاره ارزي منتشره خود مي‌باشد. ماده (18) مواعد پرداخت منافع مرتبط با صکوک اجاره با تقاضاي باني و موافقت ناشر مي‌تواندبه صورت ماهانه, سه ماحه یا حداکثر 6 ماهه باشد. ماده (19) پرداخت‌هاي مرتبط با صکوک اجاره به دو صورت زیر مجاز مي‌باشد: پرداخت مبلغاجاره‌بها در مواعد معین تا سررسيد نهابي. پرداخت بخشي از اجاره‌ها در ماعد معین تا سررسید نهايي و تصفية مايقي منافع صکوک اجاره در سررسیدنهايي» 2 

صفحه 33:
‎aol‏ (20) ناشر مکلف است جهت دریافت مجوز انتشار صکوک اجاره اطلاعات و اسناد زیر را در اختیار بانک مركزي قرار دهد: مشخصات باني. شامل: ‏بخش پنجم - شرایط صدور مجوز ‎ ‏نام و نوع شخصیت حقوقي. ساسنامه شرکت همراه با آخرین تغییرات. -شماره ثبت نزد مرجع ثبت شرکت‌ها: -مدت شر" ‏ركيب سهامداران يا مالکان. -مشخصات مدیران شامل هویت کامل و سوابق. -موضوع فعالیت. ‏صورت‌هاي مالي حسايرسي شده دو دوره مالي اخیر با گزارش هینت مدیره باني براي دوره مالي اخير جهت ارائه به مجمع عمومي. گزارش تحلیل ريسک‌هاي مرتبط با موضوع فعالیت بانيء ‏اعلام رتبة اعتباري صکوک در صورت وجود. ‏مدت و نوع اجاره. میزان اجاره‌بها و نحوه پرداخت آن به سرمایه‌گذاران. ‎ ‏گزارش کارشناس رسمي دادگستري در خصوص دارايي و ارزش آن. تائیدیه حسایرس درخصوص ضامن صکوک اجاره موضوع تبصره(1) ماده(6) این دستورالعمل سایر مستندات. حسب مورد به تشخیص بانک مركزي ‎eB‏ ها ها ند ما ها ‎33 ‎ ‎ 

صفحه 34:
ماده (21) صدور مجوز انتشار صکوک اجاره. منوط به ارائه پیشنویس قراردادهاي موضوع این دستورالعمل در چارچوب تعیین شده توسط بانک مركزي مي‌باشد. ماده (22) در صورتي که دارايي مبناي انتشار صکوک اجاره قابل تفکیک به واحدهاي معین نباشد. تعیین متعهد یا متعهدان خرید صکوک اجارهالزامي مي‌باشد. تشخیص قابلیت تفکیک دارايي به‌عهده کارشتاس رسمي دادگستري است. ماده (23) قانون حاکم بر مفاد اين دستورالعمل و قراردادهاي مربوط به آن قانون کشور جمهوري اسلامي ایران بوده و در صورت بروز هرگونه اختلاف صرفاً دادگاه‌هاي جمهوري اسلامي ایران صالح به رسيدگي مي‌باشند. 

صفحه 35:


وزارت نيرو -شزكت توانير صکوک اجاره معاونت برنامه ریزی و توسعه شبکه دفتر بودجه و بررسیهای اقتصادی تابستان1391 1 صکوک اجاره وزارت نيرو -شزكت توانير صکوک صکوک اجاره گواهیهایی است با ارزش اسمی یکسان که بیانگر ‌ تعريف صکوک : پرداخت مبلغ اسمی مندرج در آن توسط خریدار به ناشر است و دارندة آن مالک یک یامجموعه‌ای از دارایی‌ها ،منافع حاصل از دارایی و یا ذینفع یک میشود. پروژه یا یک فعالیت سرمایه‌گذاری خاص ‌ انواع صکوک :صکوک 14نوع دارد اما تنها استفاده از صکوک اجاره ،استصناع و تا حدی صکوک مشارکت ،مرابحه و مضاربه معمول است. 2 صکوک اجاره ‏ ورق اجاره: ورق بهاداری است که دارنده آن به‌صورت مشاع مالک بخشی از دارایی است که براساس قرارداد اجاره واگذار شده است. عناصر اصلی اوراق اجاره: .1ناشر اوراق اجاره (وکیل) .2دارنده اوراق اجاره (موجر) استفادهکننده از کاال (مستأجر) ‌ .3 3 کاربرد اوراق اجاره سرمایهای دولت و مؤسسات دولتی ‌ .1تأمین کاالهای بنگاههای اقتصادی ‌ سرمایهای ‌ .2تأمین کاالهای 4 انواع اوراق اجاره -1اوراق اجاره‌ی عادی: در این اوراق ،باني،دارايي باعمر مفی@@د را ب@@ه شرکت واس@@ط آن را اوراق بهادار سازي نموده و spvمي‌فروشد سپس ‌ spv با اجاره‌هاي مش@@@خص ب@@@ه باني اجاره مي‌ده@@@د و در پایان قرارداد اجاره دارايي در بازار به قيمت روز فروخته مي‌شود و قیمت حاصل از فروش ب@@@ه حساب صاحبان اوراق منظ@@@ور میگردد .خريدار دارايي مي‌تواند همان باني باشد. ‌ 5  -2اوراق اجاره به شرط تملیک همانند اوراق اجاره عادي است با اين تف@@اوت ک@@ه مال@@ک دارايي در پايان مدت اجاره همان باني خواهد بود. 6 آثار و کارکردهای اقتصادی اوراق اجاره .1گسترش بازار مالی .2رشد تولید .3گسترش رفاه عمومی .4ابزار مناسبی برای سیاست مالی .5ابزار مناسبی برای سیاست پولی 7  اولين صکوک در بازارهاي بين المللي توسط دولت مالزي عرضه شد. در سال گذشته نزديک به 85ميليارد دالر صکوک در دنيا منتشر شده است. در ايران با توجه به قانون بانکداري بدون ربا ،استفاده از ابزار صکوک در حال شکل گرفتن است. 8 نحوه عملکرد صکوک باني مراجعه به بانک عامل تاسيسspv انتشار صکوک عرضه به سرمايه گذاران جمع آوري منابع خريد دارايي دريافت اجاره از باني پرداخت اجاره بها به سرمايه‌گذاران تسويه وجوه +تسويه اوراق 9 آخرين پرداخت اجاره بها +مبلغ کل دارايي يا فروش دارايي اجاره دارايي به باني مباني قانوني انتشار صکوک در ايران oماده 83قانون برنامه پنجم توسعه: ميشود در چهارچوب قانون بودجه سنواتی جهت الف -به بانک مرکزي اجازه داده ‌ پروژههاي زيربنايی توسعه اي دولتی نسبت به انتشار اوراق مشارکت و ‌ تأمين مالی انواع صکوك اسالمی در بازارهاي بين‌المللی اقدام نمايد. میشود در راستاي تأمين منابع ب -به شرکتهاي دولتی و شهرداريها اجازه داده ‌ ارزي طرح‌هاي سرمايه گذاري خود ،پس از تأييد وزارت امور اقتصادي و دارائی و بانک مرکزي ،اقدام به انتشار اوراق مشارکت و انواع صکوك اسالمی نمايند. تضمين اصل و سود اين اوراق با شرکتها و شهرداريهاي مذکور است. oجزء (ب)ماده 97قانون برنامه پنجم توسعه : ترويج استفاده از ابزارهاي تأمين مالی اسالمی جديد نظير صکوك جهتکمک به تأمين مالی اسالمی بانک‌هاي کشور 10 oجزء (ف) ماده 224قانون برنامه پنجم توسعه : به منظور تأمين منابع ارزي مورد نياز طرحهاي داراي توجيه فنی و اقتصادي و مالی و زيست محيطی شرکتهاي دولتی اجازه داده می شود در حدود ارقام مقرر در قوانين بودجه سنواتی حسب مورد نسبت به صدور اوراق صکوك اسالمی و يا اوراق مشارکت ارزي در بازارهاي مالی داخلی و خارجی با رعايت ضوابط بانک مرکزي و در سقف مقرر در ماده ( )81اين قانون اقدام نمايند .صدور اوراق يادشده منوط به تأييد بانک مرکزي و معاونت بوده و بازپرداخت و تضمين اصل و سود اين اوراق با شرکتهاي مربوط است 11 تفاوتهاي موجود در دستورالعمل انتشار صکوک اجاره مصوب شوراي ‌ دستورالعمل تهيه شده در بانک مرکزي ‌ عالي بورس و -1در دستورالعمل بورس عامل فروش و عامل پرداخت وجوه در سررسيدهاي معين ‌مي توانند يکسان نباشند اما در دستورالعمل بانک مرکزي هردو يکي هستند. -2در دستورالعمل بورس متعهد خريد وجود ندارد. -3ارزش تقريبي دارايي در دستورالعمل بورس ،بيشتر از 50ميليارد ريال تعريف شده است. -4در دستورالعمل بانک مرکزي ”باني به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم با موافقت بانک مرکزي و در سقف محدود مجاز به خريدصکوک اجارۀ منتشره مي‌باشد“ که در سازمان بورس باني مجاز به خريدنيست. 12  -5در دستورالعمل بانک مرکزي مواعد پرداخت اجاره بها مشخص گرديده است. ” مواعد پرداخت اجاره بها با تقاضاي باني و موافقت ناشر مي‌تواند به صورت ماهانه ،سه ماهه ،شش ماهه يا حداکثر يک ساله باشد” . -6در دستورالعمل بانک مرکزي عامل از ميان موسسات اعتباري انتخاب شده و مسئول تاسيس SPVمي باشند. 13 نکات قابل تامل در انتشار صکوک از طريق دستورالعمل تهيه شده در بانک مرکزي -1اين دستورالعمل‌ به نحوي تدوين شده است که بانک‌ها ،شرکتهاي دولتي و شهرداري ها بتوانند براي تامين مالي خود از آن بهره بگيرند. -2تالش گرديده است تا با تنوع بخشيدن به ابزارهاي تامين مالي از فشار مضاعف بر اوراق مشارکت کاسته شود. بانک عامل نگارش و بيشتر ‌ دستورالعملها با تاکيد بر وظايف ‌ -3 تکاليف ناشر( )SPVبر عهده بانک عامل نهاده شده است .به عبارت بهتر اين ابزارها به صورت بانک محور تهيه شده اند. 14  -4در قانون برنامه‌ي پنجم توسعه انتشار صکوک اسالمي منوط به تاييد بانک مرکزي قرار گرفته است همچنين در جريان انتشار اين اوراق شبکه‌ي بانکي ميباشد درگير خواهند بود. کشور که تحت نظارت بانک مرکزي ‌ 15 دستورالعمل اجرايي انتشار صکوک اجاره (ريالي) در سيستم بانکي در اجراي ماده 83و جزء ب ماده 97قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوري اسالمي ايران « دستورالعمل انتشار صکوک اجاره ريالي» با 26ماده و 6تبصره در تاريخ 16/12/1390به تصويب شوراي پول و اعتبار رسيد. بخش اول – تعاريف بهکار رفته در اين دستورالعمل داراي معاني زير مي‌باشند: واژههاي ‌ ماده ( )1اصطالحات و ‌ الف -صکوک اجاره :اوراق بهادار با نام يا بي نام قابل نقل و انتقالي که دارنده آن مالک مشاع دارايي پايه قرارداد اجاره میباشد. ‌ ب -بانک مرکزي :بانک مرکزي جمهوري اسالمي ايران ج -موسسه اعتباري :بانک يا موسسه اعتباري غير بانکي که به موجب قانون يا با مجوز بانک مرکزي تاسيس شده و تحت نظارت بانک مرکزي مي‌باشد. شرکتهاي دولتي ،موسسات اعتباري و شهرداري‌ها که براي تأمين مالي آنها با مجوز بانک مرکزي ،صکوک ‌ د -باني: اجاره منتشر مي‌شود. ح -دارايي :هر نوع مال منقول يا غير منقول با مشخصات تعيين‌شده در اين دستورالعمل که مي‌تواند مبناي انتشار صکوک اجاره واقع شود. 16 ط -سرمايه‌گذاران (دارندگان صکوک اجاره) :اشخاص حقيقی يا حقوقی که جهت انتفاع ،اقدام به خريد صSSکوک اجSSاره میکنند. ‌ ظ -عامل :موسسه اعتباري است که به پيشنهاد باني و با تاييد بانک مرکزي انتخاب مي‌گردد . و -ناشر‌ :شخص حقوقي که به منظور انتشار صکوک اجاره‌ي موضوع اين دستورالعمل ،و منحصرا تا سررسيد صکوک ،توسط عامل تاسيس می‌شود. ز -فروشنده :شخص حقوقي يا حقيقی که اقدام به فروش دارايي به ناشر بر اساس قرارداد فروش موضSSوع اين دسSSتورالعمل ضامن :شخص حقوقي صاحب صالحيت و فعال در بازارهای مالی است که بSSا تاييSSد بانSSک مرکSSزي انتخSSاب شSده و مي -نمايد. هـ‌ پرداخت مبالغ اجاره‌بها و حسب مورد بهاي خريد دارايي توسط باني به ناشر را تضمين مي‌نمايد. ر – متعهد خريد :متعهد به خريد دارايي پايه صکوک اجاره تا زمان سررسيد صکوک از ناشر ،که ممکن است ضامن نيز باشد. ي – امين :امين شخص حقوقي است که به منظور حفظ منافع سرمايه‌گذاران مسئوليت نظارت بر کSSل فراينSSد عمليSSاتي صکوک اجاره را بر عهده داشته و توسط بانک مرکزي تعيين مي‌گردد .شرح وظايف امين در قSSرارداد بين بانSSک مرکSSزي و ميگردد. امين مشخص ‌ 17 ک – قرارداد فروش :قرارداد بين فروشنده و ناشر که مطابق با ضوابط اين دستورالعمل به امضاء رسيده و حاکي از انتقال قطعي مالکيت دارايي است. ل – قرارداد اجاره :قرارداد بين ناشر و باني که مطابق با ضوابط اين دستورالعمل به امضاء رسيده و حاکي از واگذاري منافع دارايي در دوره اجاره است. دورهاي که انتظار مي‌رود يک دارايي با هزينه‌هاي معمول تعمير و نگهداري ،براي هدفي که تملک يا م – عمر اقتصادي‌ : اجاره شده است ،قابل استفاده باشد .عمر اقتصادي ممکن است برحسب زمان ،دوره فرايند يا تعداد واحدهاي قابل توليد بيان شود. بخش دوم – ارکان انتشار صکوک اجاره ماده ( )2ارکان انتشار صکوک اجاره عبارتند از: الف :باني؛ ب :فروشنده؛ ج .سرمايه‌گذاران (دارندگان صکوک اجاره)؛ د‌ :ناشر؛ هـ :عامل؛ و :ضامن؛ ر :امين؛ ز :متعهد خريد. 18 ماده ( )3انتشار صکوک اجاره ،صرفًا توسط ناشر به شکل عرضه عمومي در بازارهاي مالي با مجوز بانک مرکزي مجاز ميباشد. ‌ تبصره :در مواردي که در قانون بودجه سقف انتشار ديده شده باشد ،باني موظف به رعايت آن مي باشد. ماده ( )4فروشنده مي‌تواند باني يا هر شخص حقيقی و حقوقی ديگري باشد. ماده( )5عامل به موجب قرارداد عامليت خود با باني ،موظف به تاسيس ناشر ،عرضه اوليه صکوک اجاره و پرداخت اجاره بها در مواعد معين و بازپرداخت مبلغ اصل صکوک به سرمايه گذاران در سررسيد نهايي صکوک مي باشد. ماده ( )6ضامن ،وظيفه تضمين پرداخت مبلغ اجاره بها از بانی به ناشر و از ناشر به دارندگان صکوک را عهده دار بوده و صرفًا از ميان مؤسسات اعتباري تحت نظارت بانک مرکزي ،بيمه‌ها ،شرکت‌هاي تأمين سرمايه ،شرکت‌هاي سرمايه‌گذاري و نهادهاي عمومي غير دولتي انتخاب خواهد شد .ضامن توسط باني معرفي و با تأييد بانک مرکزی تعيين مي‌شود. تبصرة :1ضامن بايد مستقل از باني بوده و استقالل آن توسط حسابرس باني تأييد گردد. تبصرة :2در صورتي که صکوک اجاره داراي رتبة اعتباري باشند ،وجود ضامن به تشخيص بانک مرکزي خواهد بود تبصرة :3عامل مي تواند ضامن نيز باشد. 19 ماده ( )7ناشر توسط عامل تعيين و جهت تأييد صالحيت به بانک مرکزي معرفي مي‌گردد. ماده ( )8ناشر وجوه ناشي از انتشار و عرضه صکوک اجاره را صرفًا در حسابي که قبًال به بانک مرکزي معرفي کرده است ،واريز مي نمايد .با خاتمه عرضه صکوک اجاره و ارائه گزارش آن شامل :مبلغ عرضه ،ميزان فروش و ترکيب خريداران ،با مجوز بانک ‌ مرکزي ناشر مي‌تواند وجوه فوق را به حساب معرفي شده باني منتقل نمايد. ماده( )9بازارگردان صکوک اجاره مي‌تواند عامل يا هر شخص حقوقي ديگري باشد که توسط باني معرفي و انتخاب مي‌شود. ماده( )10متعهد خريد دارايي ،متعهد به خريد دارايي پايه صکوک تا زمان سررسيد صکوک از ناشر مي‌باشد و توسط ناشر معرفي و با تأييد بانک مرکزي انتخاب مي‌گردد. 20 بخش سوم – شرايط دارايي ماده( )11دارايي ،مال غير منقول يا منقول قابل بقاء به تشخيص کارشناس رسمي دادگستري بوده که فاقد هرگونه محدوديت يا منع قانوني ،قراردادي يا قضايي جهت انتقال و بالمعارض باشد .همچنين استفاده از آن در عمليات باني منجر به ايجاد جريانات نقدي شده يا از خروج وجوه نقد از عمليات مالي باني جلوگيري نمايد .الزم است تمام مالکيت دارايي ضمن قرارداد فروش به خريدار منتقل گردد. ماده ( )12دارايي ،بايد از زمان خريد تا سررسيد صکوک داراي پوشش بيمه‌اي کامل باشد. شرکتهاي بيمه ايراني به تنهايي يا کنسرسيومي از آنها و کنسرسيوم‌هاي بين شرکت‌هاي بيمه ايراني و خارجي ‌ تبصره:1 ميتوانند به عنوان بيمه‌گر انتخاب شوند. ‌ تبصره :2شرايط بيمه دارايي در مدت زمان اجاره ،در قرارداد اجاره تعيين مي‌شود. 21 بخش چهارم – شرايط صکوک اجاره ماده ( )13انواع قراردادهاي اجارة مورد قبول در انتشار اين صکوک به شرح زير است: اجاره اجاره به شرط تمليک. ماده ( )14با فروش صکوک اجاره ،رابطة وکيل و موکل ميان ناشر و خريداران صکوک اجاره برقرار مي‌گردد .مالک صکوک ضمن عقد خارج الزمي به وکيل تا سررسيد صکوک اجاره وکالت بالعزل مي‌دهد .ناشر به وکالت از طرف خريداران ملزم به مصرف وجوه حاصل از فروش صکوک اجاره جهت خريد دارايي و اجارۀ آن به باني مي‌باشد. ماده ( )15دارندگان صکوک اجاره نمي‌توانند تقاضاي تقسيم دارايي را نمايند. ماده ( )16سررسيد صکوک اجاره نمي‌تواند بيش از مدت زمان باقي‌مانده از عمر اقتصادي دارايي باشد. 22 به طور مستقيم يا غيرمستقيم با موافقت بانک مرکزي و در سقف محدود مجاز به خريد صکوک اجارۀ ماده ( )17باني ‌ منتشره مي‌باشد. ماده ( )18مواعد پرداخت اجاره بها با تقاضاي باني و موافقت ناشر مي‌تواند به صورت ماهانه ،سه ماهه ،شش ماهه يا حداکثر يک ساله باشد. ماده ( )19در صورتي که قرارداد اجاره از نوع به شرط تمليک باشد ،پرداخت‌هاي مرتبط با صکوک اجاره به دو صورت زير مجاز مي‌باشد: • پرداخت مبلغ اجاره‌بها در مواعد معين تا سررسيد نهايي، • پرداخت بخشي از اجاره‌ بها در مواعد معين تا سررسيد نهايي و تصفية مابقي منافع صکوک اجاره در سررسيد نهايي، 23 بخش پنجم – شرايط صدور مجوز ماده ( )20ارايه موافقت اوليه بانک مرکزی به بانی برای انتشار صکوک اجاره ،منوط به ارايه مجوزهای قانونی و ساير مدارک مورد نياز حسب مورد به تشخيص بانک مرکزی می باشد. ماده ( )21عامل مکلف است جهت دريافت مجوز انتشار صکوک اجاره اطالعات و اسناد زير را در اختيار بانک مرکزي قرار دهد: .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 .8 .9 .10 مشخصات باني؛ شامل: نام و نوع شخصيت حقوقي؛ -اساسنامه همراه با آخرين تغييرات؛ -شماره ثبت نزد مرجع ثبت شرکت‌ها؛ -مدتشرکت؛ -اظهارنامه‌ی ثبت شرکت‌ها مبنی بر ترکيب سهامداران يا مالکان؛ -مشخصات مديران شامل هويت کامل و سوابق؛ -موضوع فعاليت. صورتهاي مالي حسابرسي شده دو دوره مالي اخير باني؛ ‌ گزارش باالترين مرجع تصميم گيري و يا هيات مديره باني براي دوره مالي اخير جهت ارائه به مجمع ‌ عمومي؛ گزارش تحليل ريسک‌هاي مرتبط با موضوع فعاليت باني؛ اعالم رتبة اعتباري صکوک اجاره در صورت وجود؛ سرمايهگذاران؛ ‌ مدت و نوع اجاره ،ميزان اجاره‌بها و نحوه پرداخت آن به گزارش کارشناس رسمي دادگستري در خصوص دارايي و ارزش آن؛ تائيديه حسابرس درخصوص ضامن صکوک اجاره موضوع تبصره‌( )1ماده‌( )6اين دستورالعمل؛ بيمه نامه معتبر دارايی و ساير مستندات ،حسب مورد به تشخيص بانک مرکزي. 24 ماده ( )22صدور مجوز انتشار صکوک اجاره ،منوط به ارائه پيشنويس قراردادهاي موضوع اين دستورالعمل شامل قرارداد فروش دارايی ،اجاره ،عامليت ،بازارگردانی ،تعهد پذيره نويسی تعهد خريد دارايی و ضمانت در چارچوب تعيين شده توسط بانک مرکزي مي‌باشد. ماده ( )23در صورتي که دارايي قابل تفکيک به واحدهاي معين نباشد ،تعيين متعهد يا متعهدان پذيره‌نويسي صکوک اجاره الزامي مي‌باشد .تشخيص قابليت تفکيک دارايي به‌عهده کارشناس رسمي دادگستري است. ماده ( )24در صورتی که فروش صکوک اجاره در مدت زمان تعيين شده به حد نصاب های مورد نياز نرسد ،ناشر موظف است با اعالم بانک مرکزی وجوه حاصل از فروش صکوک اجاره را طی مدت حداکثر يک هفته به خريداران صکوک بازگرداند. هزينههای مالی ناشی از اين امر به عهده بانی خواهد بود. ‌ ماده ( )25حداکثر سه ماه پس از پايان دوره صکوک اجاره ،ناشر از طريق عامل ،موظف به ارايه گزارش خاتمه کار و تصفيه حساب نهايي با مالکان صکوک اجاره به امين صکوک و بانک مرکزي است. ماده ( )26قانون حاکم بر مفاد اين دستورالعمل و قراردادهاي مربوط به آن قانون کشور جمهوري اسالمي ايران بوده و در صورت بروز هرگونه اختالف صرفًا دادگاه‌هاي جمهوري اسالمي ايران صالح به رسيدگي مي‌باشند. 25 دستورالعمل اجرايي انتشار صکوک اجاره (ارزي) در سيستم بانکي در اجراي ماده ،83جزء ب ماده 97و جزء ف ماده 224قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوري اسالمي ايران «دستورالعمل انتشار صکوک اجاره ارزي» با 23ماده و 5تبصره در تاريخ 16/12/1390به تصويب شوراي پول و اعتبار رسيد. بخش اول – تعاريف بهکار رفته در اين دستورالعمل داراي معاني زير مي‌باشند: واژههاي ‌ اده ( )1اصطالحات و ‌ ف -صکوک اجاره :اوراق بهادار با نام يا بي نام قابل نقل و انتقالي که دارنده آن مالک مشاع دارايي موضوع قرارداد اجاره می‌باشد. ب -بانک مرکزي :بانک مرکزي جمهوري اسالمي ايران شرکتهاي دولتی ،بانک‌ها و شهرداري‌ها که براي تأمين مالي آنها ،صکوک اجاره ارزي منتشر مي‌شود. ‌ ج -باني: -دارايي :هر نوع مال منقول يا غيرمنقول با مشخصات تعيين‌شده در اين دستورالعمل که مي‌تواند مبناي انتشار صکوک اجاره واقع شو ـ -سرمايه‌گذاران (دارندگان صکوک اجاره) :اشخاص حقيقی يا حقوقی که جهت انتفاع ،اقدام به خريد صکوک اجاره می‌کنند. 26 و -فروشنده :شخص حقوقي يا حقيقی که اقدام به فروش دارايي به ناشر براساس قرارداد فروش موضوع اين دستورالعمل مينمايد. ‌ ز -ضامن :شخص حقوقي که پرداخت مبالغ اجاره‌بها و حسب مورد بهاي خريد دارايي مورد اجاره توسط باني به ناشر تضمين مي‌نمايد. ح -عامل :شخص حقوقي صاحب صالحيت و فعال در بازارهای مالی داخل کشور و يا در سطح بين‌الملل که اقدام به عرضه صکوک اجاره از طرف ناشر و پرداخت‌های مرتبط با آن در سررسيدهای معين ،مي‌نمايد. ط – ناشر‌ :شخص حقوقی است که به منظور انتشار صکوک اجاره موضوع اين دستورالعمل توسط عامل تاسيس می‌شود. ل – امين :امين شخص حقوقي است که به منظور حفظ منافع سرمايه‌گذاران مسئوليت نظارت بر کل فرايند عملياتي صکوک اجاره را بر عهده داشته و توسط بانک مرکزي تعيين مي‌گردد .شرح وظايف امين در قرارداد بين بانک مرکزي و ي – قرارداد فروش :قرارداد بين فروشنده و ناشر که مطابق با ضوابط اين دستورالعمل به امضاء رسيده و حاکي از ميگردد. امين مشخص ‌ انتقال قطعي مالکيت دارايي موضوع انتشار صکوک اجاره است. ک – قرارداد اجاره :قرارداد بين ناشر و باني که مطابق با ضوابط اين دستورالعمل به امضاء رسيده و حاکي از واگذاري منافع دارايي مبناي انتشار صکوک اجاره در دوره اجاره است. دورهاي که انتظار مي‌رود يک دارايي با هزينه‌هاي معمول تعمير و نگهداري ،براي هدفي که تملک يا م– عمر اقتصادي‌ : اجاره شده است ،قابل استفاده باشد .عمر اقتصادي ممکن است برحسب زمان ،دوره فرايند يا تعداد واحدهاي قابل توليد بيان شود. 27 بخش دوم – ارکان انتشار صکوک اجاره ماده ( )2ارکان انتشار صکوک اجاره عبارتند از: الف :باني ب :سرمايه‌گذاران (خريداران صکوک اجاره) ج :فروشنده د‌ :ناشر هـ :عامل و :ضامن ر :امين ز :متعهد خريد ماده ( )3بانی شرکتهاي دولتی ،بانک ها و شهرداري ها بر اساس مواد 83و97و جزء "ف" از ماده 224قانون برنامه پنجم توسعه مي باشند. بينالمللي وداخلي ماده ( )4انتشار صکوک اجاره ارزي ،صرفا توسط ناشر به شکل عرضه عمومي و در بازارهاي مالي ‌ مجاز مي‌باشد. تبصره :در مواردي که در قانون بودجه سقف انتشار ديده شده باشد ،باني موظف به رعايت آن مي باشد ماده ( )5فروشنده مي‌تواند باني يا هر شخص حقيقی و حقوقی ديگري باشد. 28 ماده ( )6ضامن ،وظيفه تضمين پرداخت مبلغ اجاره بها از بانی به ناشر و از ناشر به دارندگان صکوک را عهده دار بوده و صرفًا از ميان بانک‌ ها ،مؤسسات مالي و اعتباري تحت نظارت بانک مرکزي جمهوري اسالمي ايران ،بيمه‌ها ،شرکت‌هاي تأمين سرمايه ،شرکت‌هاي سرمايه‌ گذاري ،نهادهاي عمومي غير دولتي و يا موسسات مالي معتبر خارجي انتخاب خواهد شد. ضامن توسط باني معرفي و با تأييد بانک مرکزی تعيين مي‌شود. تبصرة :1ضامن بايد مستقل از باني بوده و استقالل آن توسط حسابرس باني تأييد گردد. تبصرة :2در صورتي که صکوک اجاره داراي رتبة اعتباري باشند ،وجود ضامن به تشخيص بانک مرکزي خواهد بود. ماده ( )7صالحيت ناشر بايد به تأييد بانک مرکزي برسد. ماده ( )8ناشر وجوه ناشي از انتشار و عرضه صکوک را صرفًا در حساب‌هاي ارزي که به تایید بانک مرکزي رسیده است، واريز مي‌ نمايد .با خاتمه عرضه صکوک و ارائه گزارش آن شامل :مبلغ عرضه ،ميزان فروش و ترکيب خريداران ،ناشر باید وجوه ارزي فوق را با مجوز بانک مرکزي به حساب‌هاي معرفي شده باني منتقل نمايد. 29 ماده ( )9بازارگردان صکوک اجاره مي‌تواند ناشر يا هر شخص حقوقي ديگري باشد که توسط ناشر معرفي و انتخاب مي‌شود. نسخه اي از قرارداد بازارگرداني همراه با ساير مدارک مورد نياز جهت تائيد به بانک ‌ درصورت وجود بازارگردان الزم است مرکزي ارسال شود. ماده ( )10متعهد خريد دارايي ،الزام به خريد دارايي پايه صکوک تا زمان سررسيد صکوک از ناشر مي‌باشد و توسط ناشر معرفي و با تأييد بانک مرکزي انتخاب مي‌گردد. بخش سوم – شرايط دارايي ماده ( )11دارايي مبناي انتشار صکوک اجاره مال غير منقول يا منقول با دوام به تشخيص کارشناس رسمي دادگستري بوده که فاقد هرگونه محدوديت يا منع قانوني ،قراردادي يا قضايي جهت انتقال و بالمعارض باشد. همچنين استفاده از آن در عمليات باني منجر به ايجاد جريانات نقدي شده يا از خروج وجوه نقد از عمليات مالي باني جلوگيري نمايد .الزم است تمام مالکيت دارايي ضمن قرارداد فروش به خريدار منتقل گردد. بيمهاي کامل ماده ( )12دارايي مبناي انتشار صکوک اجاره بايد از زمان خريد تا سررسيد صکوک داراي پوشش ‌ باشد. شرکتهاي بيمه ايراني به تنهايي يا کنسرسيومي از آنها و کنسرسيوم‌هاي بين شرکت‌هاي بيمه ‌ تبصره: ايراني و خارجي مي‌توانند به عنوان بيمه‌گر انتخاب شوند. 30 بخش چهارم – شرايط صکوک اجاره ماده ( )13انواع قراردادهاي اجارة مورد قبول در انتشار صکوک اجاره به شرح زير است: .1 اجاره به شرط تمليک، .2 اجاره با اختيار فروش دارايي در سررسيد اجاره. ماده ( )14با انتشار صکوک اجاره ،رابطة وکيل و موکل ميان ناشر و خريداران صکوک اجاره برقرار مي‌گردد .ناشر به وکالت از طرف خريداران ملزم به مصرف وجوه حاصل از فروش صکوک اجاره جهت خريد دارايي موضوع انتشار و اجاره آن به باني مي‌ باشد .تمليک صکوک اجاره به منزله قبول وکالت بالعزل ناشر تا سررسيد صکوک اجاره است. تبصره :ناشر حق تبديل وجوه ناشي از انتشار و عرضه صکوک اجاره ارزي را به ريال ايران ندارد. ماده ( )15دارندگان صکوک اجاره نمي‌توانند تقاضاي تقسيم دارايي مبناي انتشار صکوک اجاره را نمايند. ماده ( )16سررسيد صکوک اجاره نمي‌تواند بيش از مدت زمان باقي‌مانده از عمر اقتصادي دارايي باشد. 31 ماده ( )17باني به‌ طور مستقيم يا غيرمستقيم با موافقت بانک مرکزي و در سقف محدود (حداکثر 10درصد) مجاز به خريد صکوک اجاره ارزي منتشره خود مي‌باشد. ماده ( )18مواعد پرداخت منافع مرتبط با صکوک اجاره با تقاضاي باني و موافقت ناشر مي‌تواند به صورت ماهانه ،سه ماهه يا حداکثر 6ماهه باشد. ماده ( )19پرداخت‌هاي مرتبط با صکوک اجاره به دو صورت زير مجاز مي‌باشد: • پرداخت مبلغ اجاره‌بها در مواعد معين تا سررسيد نهايي، • پرداخت بخشي از اجاره‌ بها در مواعد معين تا سررسيد نهايي و تصفية مابقي منافع صکوک اجاره در سررسيد نهايي، 32 بخش پنجم – شرايط صدور مجوز ماده ( )20ناشر مکلف است جهت دريافت مجوز انتشار صکوک اجاره اطالعات و اسناد زير را در اختيار بانک مرکزي قرار دهد: .1مشخصات باني ،شامل: نام و نوع شخصيت حقوقي- ،اساسنامه شرکت همراه با آخرين تغييرات- ،شماره ثبت نزد مرجع ثبت شرکت‌ها- ،مدت شرکت،ترکيب سهامداران يا مالکان- ،مشخصات مديران شامل هويت کامل و سوابق- ،موضوع فعاليت، صورتهاي مالي حسابرسي شده دو دوره مالي اخير باني، ‌ گزارش هيئت مديره باني براي دوره مالي اخير جهت ارائه به مجمع عمومي، ‌ گزارش تحليل ريسک‌هاي مرتبط با موضوع فعاليت باني، اعالم رتبة اعتباري صکوک در صورت وجود، سرمايهگذاران، ‌ مدت و نوع اجاره ،ميزان اجاره‌بها و نحوه پرداخت آن به گزارش کارشناس رسمي دادگستري در خصوص دارايي و ارزش آن، تائيديه حسابرس درخصوص ضامن صکوک اجاره موضوع تبصره‌( )1ماده‌( )6اين دستورالعمل ساير مستندات ،حسب مورد به تشخيص بانک مرکزي .2 .3 .4 .5 .6 .7 .8 .9 33 ماده ( )21صدور مجوز انتشار صکوک اجاره ،منوط به ارائه پيشنويس قراردادهاي موضوع اين دستورالعمل در چارچوب تعيين شده توسط بانک مرکزي مي‌باشد. ماده ( )22در صورتي که دارايي مبناي انتشار صکوک اجاره قابل تفکيک به واحدهاي معين نباشد ،تعيين متعهد يا بهعهده کارشناس رسمي دادگستري است. متعهدان خريد صکوک اجاره الزامي مي‌باشد .تشخيص قابليت تفکيک دارايي ‌ ماده ( )23قانون حاکم بر مفاد اين دستورالعمل و قراردادهاي مربوط به آن قانون کشور جمهوري اسالمي ايران بوده و در صورت بروز هرگونه اختالف صرفًا دادگاه‌هاي جمهوري اسالمي ايران صالح به رسيدگي مي‌باشند. 34 پايان 35