ضوابط مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش نشانی شهری

ضوابط مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش نشانی شهری

اسلاید 1: ضوابط مکانیابی ایستگاههای آتش نشانی شهری

اسلاید 2: به نام خداتاسیسات وتجهیزات شهریموضوع مکانیابی ایستگاه های آتش نشانیاستاد دکتر شکیبانیدانشجویان:فاطمه کریمی مریم منجم نداسلطانی سحر محمدینیمسال دوم 93 -94

اسلاید 3: موجودیت شهرها عموما با سرویس دهی و ارائه خدمات به ساکنان در محدوده قانونی و حریم شهر است .و ایستگاههای آتش نشانی با عنوان مکان هایی برای استقرار و انتظار خودروهای آتش نشانی از جمله مراکز مهم وحیاتی خدمات رسانی در شهرها هستند که بهره وری از سرمایه گذاری ها را افزایش میدهد.درحال حاضر درشهرهای کشور توزیع تاسیسات و تجهیزات ومنجمله ایستگاه های آتش نشانی مبتنی بر احساس نیازمندی به ارائه این گونه تسهیلات توسعه ارگان های مختلف ازجمله شهرداری درخواست ساکنان محل ونیز اراضی پیش بینی شده برای کاربری تاسیسات و تجهیزات شهری در توسعه شهری مصوب انجام میشود و در هر موقعیتی که مناسب تشخیص داده شوند تسهیلات مستقر میگردند. مقدمه

اسلاید 4: -نخستین شهر در ایران که به تجهیزات و سازمان آتش نشانی مجهز شد شهر تبریز بود.-150 سال پیش روس ها در شهر تبریز سازمان آتش نشانی را تاسیس نمودند.-اولین ایستگاه آتش نشانی در قزوین در سال 1303 تاسیس شد.-اولین ایستگاه آتش نشانی در تهران توسط یک ژانرال روسی در محله سه را ه امین حضور در سال 1303 بنا شد. -دومین وسومین واحد های آتش نشانی رسمی در جنوب کشور ودر شهرهای مسجد سلیمان و آبادان ایجاد شد و در این زمان علت احداث این واحدها حفظ تاسیسات ایجاد شده در پالایشگاه شهرهای مربوطه متصور است .تاریخچه تشکیل ایستگاه آتش نشانی در ایراناهواز 1304بندر انزلی 1305رشت 1305مشهد 1312زنجان 1327اصفهان 1328شیراز 1329

اسلاید 5: ایستگاه محلی است برای استقرار و انتظار نیروهای آتش نشانی و نجات و هم چنین نگه داری خودرو ها و تجهیزات و مواد اطفایی است.در ایستگاه آتش نشانی نیروها موظف هستند در ساعات غیر حادثه خود و تجهیزاتشان را در آمادگی کامل باشند.در بعضی از ایستگاه ها بنا به نیاز یک برج دیده بانی نیز ساخته می شود.تعریف ایستگاه آتش نشانی

اسلاید 6: شرح وظایف اتش نشانمقابله با هرگونه آتش سوزینجات محبوس شدگان در زیر آوارمقابله با حیوانات وحشینجات مصدومین حوادثی مثل چرخ گوشت

اسلاید 7: انواع ایستگاه های آتش نشانیایستگاه بزرگ(مادر)ایستگاه متوسطایستگاه کوچکدر این ایستگاه سه گروه آتش نشان ‚گروه نجات و گروه سنگین مستقر میشوند چنین ایستگاه هایی در شهرهای بزرگ و پرجمعیت ایجاد میشوند.وسایل تجهیزات مورد نیاز این گونه ایستگاه ها عبارت اند از دستگاه خودرو مخصوص آتش نشانی ,گروه نجات با دوتا چهار اتومبیل و گروه سنگین شامل سبد بالای سنگین,لودر,جرثقیل,فوماتیک (کف ساز),زمین مورد نیاز برای ایستگاه بزرگ حداقل 6000متر است.در این نوع ایستگاه بین چهارتا هفت دستگاه اتومبیل آتش نشانی و نجات مستقر خواهند بود.حداقل زمین 3000 متر مربع و امکانات رفاهی و بهداشتی ساختمان برای حداقل بیست وهفت نفر پرسنل در نظر گرفته شود.در این نوع ایستگاه یک وحداکثر دو دستگاه اتومبیل آتش نشانی با تمام تجهیزات مورد نیاز مستقر بوده و حداقل 1500متر مربع زمین و امکانات بهداشتی و رفاهی ساختمان برای حداقل هفت نفر پرسنل در نظر گرفته شود.

اسلاید 8: الگوی توزیع و مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی در شهرها از جمله مباحث مهم مربوط به تسهیلات هستند که به شدت تحت تاثیر تراکم جمعیت و کاربری اراضی ,میزان متوسط آتش سوزی ,ابعاد وشدت آتش سوزی و متوسط خسارت های وارد شده در نقاط مختلف قرار دارند.مطالعات انجام یافته حاکی از آن است که در طبقه بندی عوامل مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی هفت عامل دخالت دارند که عبارت اند از:1-ملاحظات ژئوتکنیکی2-دسترسی3-شعاع عملکرد مفید4-جمعیت5-جهت توسعه شهر6-همجواری وکاربری7-اندازه قطعه زمینهمانگونه که ازعناوین هفت گانه فوق برمی آید خدمات آتش نشانی به عنوان خدمات فرامحلی محسوب و قابل استقرار درمراکز نواحی شهری ,مناطق شهری وحوزه های شهری می باشند..عوامل موثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی

اسلاید 9: ملاحظات ژئوتکنیکیدسترسیشعاع عملکردجمعیتجهت توسعه شهرهمجواری و کاربریاندازه قطعه زمینعوامل موثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی ازآنجاکه مراکز آتش نشانی با آیین نامه طرح ساختمان ها دربرابر زلزله (استاندارد ملی ایران )جزو گروه ساختمان های بااهمیت زیاد قرارمیگیرد,درانتخاب زمین محل احداث این مراکزلازم است ساخت وشرایط لازم برای احداث بنا بااستفاده از مطالعات میدانی وآزمایشگاهی ویژه ومطابق مذکور درآیین نامه فوق بررسی گردد.

اسلاید 10: ملاحظات ژئوتکنیکیدسترسیشعاع عملکردجمعیتجهت توسعه شهرهمجواری و کاربریاندازه قطعه زمینعوامل موثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی برای دسترسی بهتر ایستگاه های آتش نشانی به محل حادثه بهتر است ایستگاه ها :1-کنار شبکه معابر اصلی (درجه 1 و2 )قرار گیرد.2-در مکان های نزدیک به تقاطع ها باشد.3-حداقل فاصله 60 متر از اولین چهارراه باشد.4-اجتناب از قرارگیری در مکان های پرت و نامناسب (شیب نامناسب‚بلندی نامناسب)ومکان های حاشیه ای شهر5-دور از موانعی مانند رودها‚کانال ها و سایر راه های آبی و همچنین خط آهن و زمین و استادیوم های بزرگ باشد.6-در شهر های کوچک بهتر است ایستگاه ها نزدیک به ساختمان شهرداری مرکز باشد.

اسلاید 11: ملاحظات ژئوتکنیکیدسترسیشعاع عملکردجمعیتجهت توسعه شهرهمجواری و کاربریاندازه قطعه زمینعوامل موثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی مکان ایستگاه های آتش نشانی در هر ناحیه و منطقه باید:1-نزدیک به مرکز جغرافیایی آن ناحیه یا منطقه یا یک خیابان اصلی باشد.2-در مکان یابی ایستگاه ها (حداکثر دسترسی)و(حداقل زمان) یعنی فاصله زمانی بین 3 تا 5 دقیقه (زمان بین شروع آتش سوزی تا عملیات آتش نشانی) عامل تعیین کننده می باشد.3-منطقه عملکردی استحفاظی هر ایستگاه حداکثر میبایست در شعاع 2 کیلومتری در نظر گرفته شود.4-در شهرهایی که شکل خطی دارند ایستگاه در راستای محور اصلی و در فواصل 4 کیلومتری در نظر قرار گیرد.5-ایستگاه های کوچک (در سطح ناحیه شهری) و ایستگاه های متوسط (در سطح منطقه شهری) و ایستگاه های بزرگ (در سطح حوزه شهری) قرار گیرد.

اسلاید 12: ملاحظات ژئوتکنیکیدسترسیشعاع عملکردجمعیتجهت توسعه شهرهمجواری و کاربریاندازه قطعه زمینعوامل موثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی در مناطقی از شهر که تراکم جمعیت زیاد است احتمال اتش سوزی بیش از سایر مناطق است. لذا در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی عامل جمعیت در نظر گرفته می شود:1-در شهرهای با جمعیت کمتراز 50 هزار نفر‚دو ایستگاه آتش نشانی کوچک به وسعت 1500 متر مربع در نظر گرفتهه میشود.2-در شهرهای با جمعیت بیش از 500 هزار نفر‚دو ایستگاه کوچک در نظر گرفتهه می شود.3-در شهرهای با جمعیت بیش از 100 هزار نفر تا 250 هزار نفر‚یک ایستگاه متوسط به وسعت 3000 متر مربع و به ازای هر 50 هزار جمعیت اضافی یک ایستگاه کوچک پیش بینی می شود.4-در شهرهای با جمعیت بیش از 250 هزار نفر یک ایستگاه متوسط و یک ایستگاه کوچک در نظر گرفته شده و به ازا هر 75 هزار نفر یک ایستگاه کوچک پیش بینی میشود.در شهرهای با جمعیت بیش از 500 هزار ننفر یک ایستگاه متوسط و 6 ایستگاه کوچک در نظر گرفته شده و به ازا هر 75 هزار نفر جمعیت اضافی یک ایستگاه کوچک پیش بینی می شود.6-در شهرهای با جمعیت بیش از 750 هزار نفر تا یک میلون نفر یک ایستگاه بزرگ و دو ایستگاه متوسط در نظر گرفته شده و به ازا هر ایستگاه متوسط حداکثر 6 ایستگاه کوچک در نظر گرفته می شود.7-برای شهرهای با جمعیت بالای یک میلیونن نفر دو ایستگاه بزرگ آتش نشانی ضروری و به ازا هر 500 هزار نفر جمعیت اضافی یک ایستگاه متوسط و یک ایستگاه کوچک ضروری است

اسلاید 13: ملاحظات ژئوتکنیکیدسترسیشعاع عملکردجمعیتجهت توسعه شهرهمجواری و کاربریاندازه قطعه زمینعوامل موثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی در مکانیابی ایستگاه های جدید ضروری است جهت توسعه شهر دقیقا مدنظر قرار گیرد و جمعیت پذیری نواحی توسعه در 10 تا 20 سال آتی وتراکم های ساختمانی مربوطه ایستگاه های آتش نشانی مکانیابی گردد.مکان انتخابی برای ایستگاه های جدید در مناطق توسعه نباید در نزدیکی عوامل محدود کننده شهر از قبیل باغات اراضی کشاورزان کوه ها و ارتفاعات قرار گیرد.در طراحی ناحیه ها ومناطق شهری ضروری است به ازا هر ناحیه شهری پیش بینی یک ایستگاه متوسط آتش نشانی بعمل آید.

اسلاید 14: ملاحظات ژئوتکنیکیدسترسیشعاع عملکردجمعیتجهت توسعه شهرهمجواری و کاربریاندازه قطعه زمینعوامل موثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی در تعیین محل ایستگاه ضروری است مسئله نزدیکی به کاربری های تجاری (مراکز تجاری ناحیه ای و منطقه ای )پارکینگ های عمومی و فضاهای ورزشی(ناحیه و مننطقه ای)اماکن تاریخی و مراکز اداری صنعتی و تاسیسات حمل و نقل و انبارها و سایر مراکز با میزان خطر بالا مورد توجه قرار میگیرد بطوریکه حداکثر ظرف مدت 5 دقیقه گروه های آتش نشانی بتوانند خود را به محل حادثه برسانند.در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی به همجواری با فضاهای سبز عمومی (پارکهای ناحیه ومنطقه ای )پارکینگ های عمومی و فضاهای ورزشی تاکید شود.از احداث ایستگاه های آتش نشانی در 500 متری از مراکزی به شرح زیر خودداری شود:مراکز درمانی از قبیل بیمارستان و درمانگاه هاآسایشگاه سالمندان و مراکز روان درمانیمراکز پذیرایی و جهانگردی از قبیل هتل ها و مهمانسراهامراکز آموزشی از قبیل مدارس در کلیه مقاطع تحصیلیمراکز جمع آوری زباله

اسلاید 15: فهرست کاربری‌هاسازگارنیمه سازگارناسازگارمسكوني-*-تجاري*--مهدكودك و كودكستان--*مدرسه ابتدايي--*مدرسه راهنمايي--*دبيرستان--*دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي-*-مذهبي*--بيمارستان-*-مراكز بهداشت*--تيمارستان و مراكز روان‌درمانی--*اداري و انتظامي*--مراكز سوخت‌رساني*--خطوط نفت و گاز*--شبكه‌ها و نیروگاه‌های برق*--مراكز صنعتي*--زمین‌های ورزش كودكان-*-سالن‌ها و میدان‌ها ورزشي*--کانون‌های فرهنگي پرورش كودكان--*كتابخانه‌هاي عمومي--*سينما، تئاتر و فرهنگسرا-*-فضاهاي سبز*--شبكه‌هاي دسترسي پياده-*-شبكه‌هاي دسترسي سواره*--

اسلاید 16: ملاحظات ژئوتکنیکیدسترسیشعاع عملکردجمعیتجهت توسعه شهرهمجواری و کاربریاندازه قطعه زمینعوامل موثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی مساحت قطعه تفکیکی در حد استاندارد برای ایستگاه های کوچک 1500 متر مربع و برای ایستگاه های متوسط 3000 متر مربع می باشد.برای مکانیابی ایستگاه ها در بافت پرتراکم شهری در صورت لزوم و ضرورت حداقل اندازه تفکیکی برای ایجاد ایستگاه کوچک نباید از 1000 متر کمتر باشد.مساحت قطعه تفکیکی در حد استاندارد برای ایستگاه بزرگ(مادر)برای شهرهای با جمعیت بیش از 750 هزار نفر بمیزان 6000 متر مربع می باشد.ابعاد قطعات تفکیکی برای ایستگاه های آتش نشانی باید به نحوی باشد که تناسب لازم بین طول و عرض قطعه وجود داشته باشد.و حداقل عرض30و45و60متر برای ایستگاه های کوچک متوسط و بزرگ تعیین گردد تا بتوان ساختمان را در عقب زمین طراحی نموده و فضای کافی برای مانور خودروها پارکینگ و فضای مناسببرای فعالیت های آموزشی تمرینی و ورزشی وجود داشته باشد.

اسلاید 17: اطلاعات وداده های مورد نیاز در مکانیابی نقشه کاربری اراضیتصاویر هوایینقشه توپوگرافیاطلاعات توصیفی

اسلاید 18: مطالعه موردی ایستگاه های آتش نشانی شهر قزوینايستگاه شماره : يک (باغ دبير) رئيس ايستگاه : عليرضا رحماني تعداد خودروها : چهار دستگاهمحدوده تحت پوشش ايستگاه شمال : کوچه اختر جنوب : ناحيه يک شهرداري منطقه يک شرق : بلوار خرمشهر غرب : خيابان آيت اله کاشاني ایستگاه شماره 1ایسگاه پونک انتهای نوروزیان        تعداد خودروها : 4 دستگاه  محدوده تحت پوشش ايستگاه     شمال : اتوبان قزوين زنجان – روستاي اسماعيل آباد – باراجين  جنوب : بلوار معلم (کانال)  شرق : ديوار لشکر 16 زرهي – ملاصدرا  غرب : بلوار امام و کوچه هاي تحت پوشش غربي ایستگاه شماره 5

اسلاید 19: پایان