عوامل موثر در بهره وری سازمان

صفحه 1:


صفحه 2:
عوامل برون سازمانی عوامل موّثر در بهره وری عوامل برون سازمانی 

صفحه 3:
قرار می دهند. عوامل بروق,. ن عوامل برون سازمانی به قرار زیر می باشند: 

صفحه 4:
اگر در فی‌هنگ جامعه ب هنگی با کار درست و در Se 7 ‏طلبی خلاقیت»3واوری‎ 2 ee er 

صفحه 5:
زمانی: عولی که ‎pei Sol‏ 1 را تحت تأثیر قرار می دهند. عوامل درون سازماد عوامل درون سازمانی به شرح زیر می باشند: 9 ‏بهره ور انسان با کیفیت لست و‎ UML 

صفحه 6:


صفحه 7:
0 باشده مورد بررسی قرار می‌دهند و بعد با مقایسه سا ایگری و داده های خود با داده های دیگری, اگر احساس ش ایجاد خواهد شد. ‎Ec‏ 

صفحه 8:
باشد در فکر ساختن انسان باش» وا اشاراتی که ندیشمندا ان ایران زا 

صفحه 9:


صفحه 10:
ابن باور باشند که حقوق و دستمزد:دریافتی کار ‎il‏ 7 ( ب پزای نا است. درست است که حقوق و دستمزا انگهداری و عملکرد کار کتان موثر است اما کار ۳ خوا 

صفحه 11:


صفحه 12:
ق گوشه ای از جنبه های بسیاری هستند که فره ندا چهاکنن فرهنگ سارمانی که در رانتای ‎۱٩‏ ۳ 

صفحه 13:
توجه به فهازهاى روانى د مشاغل که با 1 زمانی که برنامه های کیفیت زندگی کاری را دنبال, می وری را درون خود شاهد خواهد بود. 

صفحه 14:
ره وری در کوتاه مدت هستیم روش مکانیکی پ و پایدار در بهبود و ارتقاء بهره وری را می خوا 

صفحه 15:


صفحه 16:
‎i 3‏ ‎ss‏ کاردان زان اف اد در ‎wh‏ میا [ ‏ایط خوب کاری و تفریحات سالم برای کارکنان ‎ 

صفحه 17:


صفحه 18:
تتتیابی به فناوری برتر,و کاهش هزینه‌های,؛ ‎a. 1‏ برتر و افزایش ‎=a‏ 

صفحه 19:
۲ بهره وری بنگاه ۲ «اورى بنكاه در دو كروه قابل ار 

صفحه 20:
در ات اقتصادی در بت اتفاق مى اذ افتد 

صفحه 21:


صفحه 22:


صفحه 23:


صفحه 24:


صفحه 25:


صفحه 26:


صفحه 27:
ف سازمان,مورد توجه می ‎(ABU‏ اند وان برای حفنل‌کين 6 گننب) 

صفحه 28:
۲ : 4 | رمان ما را یاری نموده و در دور نمودن یا تبدپل ء: وری سازمان اثر منفی داشته باشد مفید واقع شود. درم واری سود که 

صفحه 29:
جرا که دش آفراد در ووو هینه هلی مشکل ۳ رتبه بندی فعالیتهایی که با عدم بهره وری همراهئد 

صفحه 30:
فرایندهای گروهی را در«بقبو3تهره وری بررسی کنید. , کاربرد روشهای بهبود بهره وری را بررسی 4 ‎op) UB‏ 539 )| توسعه دهيدة ‎il‏ 

صفحه 31:
يه مناسب مد i 

صفحه 32:
رفاه عمومی جامعه درآمد وسود 

صفحه 33:
وجود انگیزه ‎eee el‏ ‎gr‏ ۲2 ۳ - ری خلاق و مبتکر اد در مقابل تفییرات و عدم تمایل به ترک برخی و لبود هدایت و نظارت مناسب 4 تعهد اجرائی در حصول نتیجه وجودگگاوشناسان خبرهه یگاه بهره وری » 

صفحه 34:
خا 5 1 ‏ایران»‎ ‎ae 

بسم هللا الرحمن الرحیم عوامل موثر در بهره وری استاد : جناب آقای دکتر ودادی دانشجو : سمیه سوری عوامل موثر در بهره وری سازمان عوامل مؤثر در بهره وري عوامل مؤثر در بهره وري سازمان هاي دولتي را مي توان به دو دسته :عوامل برون سازماني و درون سازماني تقسيم كرد .ذي ً ال اين دو دسته عوامل بحث خواهد شد. الف -عوامل برون سازماني :عواملي كه خارج از سازمانهاي دولتي مي باشند و بهره وري آنها را تحت تأثير قرار مي دهند ،عوامل برون سازماني مي باشند .مهمترين عوامل برون سازماني به قرار زير مي باشند: -1عوامل فرهنگي :فرهنگ به عنوان عاملي حياتي باعث هدايت رفتارها در ميشود .فرهنگ حاكم بر جامعه به عنوان چتري كليه رفتارهاي ما اعضاي جامعه ‌ را شكل مي دهد. بحث بهره وري بدون توجه به فرهنگي كه در آن زندگي مي كنيم امري بي فايده است .چنانچه در فرهنگ سازي معيارهايي را ايجاد نمائيم كه در تضاد و تقابل ميتوانيم با شعار بهره وري به جلو حركت نمائيم. بهره وري قرار گيرند چگونه ‌ اگر در فرهنگ جامعه بهره وري معادل استثمار افراد تلقي شود .بنابراين بهره وري در مقابل اهداف فرهنگي قرار خواهد گرفت .ارزش ها ،عادات و ساير مقوله‌هاي فرهنگي با كار درست و درست كار كردن ارتباطي تنگاتنگ دارند .جامعه اي كه در آن توفيق طلبي ،خالقيت ،نوآوري ،جلوگيري از ريخت و پاش ها (سازماني)، دوري از اسراف و تبذير منافع و استفاده بهينه از زمان به عنوان ارزش هاي ماندگار تلقي مي شوند راهي آسان بسوي روزهاي بهتر از گذشته را پيش روي دارد. -2عوامل اقتصادي :نوسانات و تغييرات اقتصادي كشور ،مانند :سطح عمومي پرداخت حقوق و دستمزد در كشور ،شرايط عمومي اقتصاد جامعه ،مانند :بيكاري و بهرهوري تأثير داشته باشند .به طور مثال :در شرايط تورم مي توانند در سطح ‌ تورمي بدليل كاهش ارزش پول رايج كشور افراد مجبور به كار بيشتر خواهند شد. پديده چند شغلي ،موجب كاهش بهره وري خواهد شد. - 3عوامل اجتماعي :وجود روابط اجتماعي مبتني بر همكاري و مودت، انضباط اجتماعي ،سطح آموزش عمومي جامعه ،تركيب جمعيت ،نرخ رشد جمعيت ،سطح سواد و بهداشت و نرخ بيكاري در بهره وري سازمان ها مؤثر مي باشند. ب -عوامل درون سازماني :عواملي كه داخل سازمانهاي دولتي مي باشند و بهره وري آنها را تحت تأثير قرار مي دهند ،عوامل درون سازماني مي باشند. مهمترين عوامل درون سازماني به شرح زير مي باشند: -1نيروي انساني :ارتباط بهره وري سازمان با نيروي انساني انكار ناپذير است. زيرا عوامل مادي در دستان توانمند انسان قالب ريزي مي شوند .انسان صاحب دانش و تخصص است كه مي تواند از منابع سازمان بهترين استفاده را نمايد. بنابراين انسان بهره ور انسان با كيفيت است و انسان با كيفيت ،انسان با دانش و  -2فضاي سازمان :استقرار تجهيزات ،ابزارها و ماشين آالت سازمان و طرز مكانهاي سازمان مي تواند در چگونگي انجام كارهاي سازمان قرارگيري افراد در ‌ تأثيرگذار باشد. -3حقوق و دستمزد :حقوق و دستمزد پرداختي كاركنان بايد در آنها ايجاد انگيزه الزم را فراهم آورد .به عبارت ديگر كاركنان بايد مقدار حقوق و دستمزد پرداختي را با كار انجام شده خود مرتبط و منصفانه بدانند .معموالً در نظام پرداخت بخش دولتي افزايش حقوق كاركنان ثابت و يكسان به صورت ساالنه انجام مي شود و آن عم ً ال رابطه اي با عملكرد كاركنان ايجاد نمي كند .تحقيقات بسياري ارتباط بين حقوق و دستمزد و افزايش كارايي و بهره وري را در سازمان نشان داده است. پرداخت هاي سازمان به كاركنان بايد براساس عدالت باشد .آنچه به عنوان معيار انگيزشي در حقوق و دستمزد به حساب مي آيد درك عادالنه و منصفانه بودن حقوق و دستمزد از جانب كاركنان است. وجود نظام پرداختي كه كاركنان منصفانه بودن آن را بخوبي لمس و حس نمايند از اهم امور در جهت افزايش بهره وري به حساب مي آيد. بطور كلي افراد براساس تئوري برابري آدامز كه يكي از تئوري هاي فرايندي انگيزش است ،داده‌هاي خود را (تحصيالت ،تجربه ،كوشش و وفاداري) با ستاده ميكنند كه مهمترين و مشهودترين آن نزد افراد حقوق هايي كه از سازمان دريافت ‌ ميدهند و بعد با مقايسه ستاده هاي خود با و دستمزد مي باشد ،مورد بررسي قرار ‌ ستاده هاي ديگري و داده هاي خود با داده هاي ديگري ،اگر احساس عدالت در آنها انگيزش ايجاد خواهد شد. -4آموزش كاركنان :آموزش و پرورش كاركنان براي توانمند سازي كساني كه در دستگاههاي دولتي مشغول هستند ،امروزه در سراسر جهان يكي از برنامه هاي راهبردي مديريت دولتي شناخته مي شود ،اين بدان دليل است كه همه چيز به كيفيت آن گره خورده است. شركت آي بي ام ( )IBMدر سال 2 1985ميليارد دالر بابت برنامه هاي آموزش كاركنان خود اختصاص داد ،جالب توجه است كه سود خالص آي بي ام در آن سال 6ميليارد دالر بود .كاركنان ژاپن بطور متوسط ساليانه 28روز در كالس هاي ضمن خدمت شركت مي كنند .آمار و ارقام توجه به آموزش نيروي انساني در كشورهاي راقي نشان دهنده اهميت آن در توسعه بهره وري مي باشد .بقول حكيم و دانشمند چيني كنفوسيوس «اگر براي يكسال ميوه مي خواهي گندم بكار اگر براي ده سال ميوه مي خواهي درخت بكار و اگر مي خواهي براي صد سال زندگيت تأمين باشد در فكر ساختن انسان باش» و يا اشاراتي كه انديشمندان ايران زمين نمودهاند ،كه نمونه اي از آن به قرار زير ‌ در باب اهميت آموزش و فراگيري دانش است: توانا بود هر كه دانا بود زدانش دل پير برنا بود (حكيم ابوالقاسم فردوسي) بطور كلي آموزش و بالنده سازي كاركنان راهي جاودانه بسوي بهره وري پايدار در سازمان است. -5تكنولوژي :انتخاب و بكارگيري تكنولوژي مناسب بعنوان ابزار و روشهايي كه انجام كار را موجب مي شوند در افزايش و يا كاهش بهره وري مؤثر هستند. روشها و ساير ابزارهاي توليد كننده كاال و يا ارائه انتخاب ابزار ،ماشين آالت‌ ، دهنده خدمات در كاهش هزينه ها و افزايش ستاده هاي سازمان مي توانند مؤثر باشند. -6تشويق و پاداش :كاركنان بايد براي انجام كارها بنحو مطلوب و تداوم در بهتر انجام دادن كار پاداش مناسب دريافت نمايند .مديران در خيلي مواقع به اين موضوع كه پاداش هر چند كوچك بر عملكرد كاركنان تأثير دارد ،واقف نيستند .در اين رابطه مثالي از نظر خواهد گذشت :فرض كنيد براي انجام بخشي از كارهاي سازمان از استراحت خود و خانواده تان چشم پوشي نموده ايد و بعد از پايان آن كار جهت تحويل به مدير خود مراجعه مي كنيد. مدير شما حتي زحمت لبخند زدن و تكان دادن سر و يا يك ابراز احساسات ساده را نيز به خود نمي دهد .آيا شما در انجام مناسب كارهاي محوله همانند گذشته عمل ميدهد عدم دريافت مي كنيد و يا دلسرد مي شويد؟ بسياري پژوهش ها نشان ‌ پاداش براي عملكرد شغلي استمرار در انجام كارها به نحو مطلوب را كاهش مي دهد. مديران شايد بر اين باور باشند كه حقوق و دستمزد دريافتي كاركنان پاداشي هميشگي و مناسب براي آنها است .درست است كه حقوق و دستمزد بعنوان يك عامل مهم در نگهداري و عملكرد كاركنان مؤثر است اما كاركنان خواهان دريافت پاداش هاي مختلف و متنوعي در ارتباط با عملكرد خود مي باشند .پاداش مي تواند مادي و غيرمادي باشد .پاداش شامل بسياري موارد ساده همانند :لبخند زدن ،تشكر كالمي ،سر تكان دادن به معناي رضايت و ...مي باشد. بر مديران است تا با استفاده از مشوق ها و پاداش هاي متنوع و مختلف عملكرد مطلوب در سازمان را توسعه دهند.  -7فرهنگ سازمان :فرهنگ سازمان نقش مهمي در ارتقاء و يا كاهش بهره وري سازمان مي تواند ايفا نمايد .فرهنگ سازمان مي تواند تشويق كننده تنبلي و تن پروري و يا پر كاري و تالش ،كيفيت و دقت در انجام كارها و ....باشد .فرهنگ سازمان مي تواند مانع بهره وري و يا تسهيل كننده آن در مجموعه سازمان باشد. پاسخ به سئواالتي كه به صورت نمونه ذي ً ال مي آيد نشان دهنده توجه و يا عدم توجه فرهنگ حاكم سازمان به بهره وري مي باشد: نگرش مديران نسبت به افزايش بهره وري چيست؟ انديشه و نگرش كاركنان نسبت به كار ،سازمان و ارتقاء و توسعه جامعه چگونهاست؟ آيا كاركنان نسبت به كار ،سازمان و جامعه عالقه اي دارند؟ -آيا روش هاي سازمان در جهت اهميت دادن به نيروي انساني است؟  آيا نيروي انساني سازمان در تصميمات مشاركت داده مي شود؟ آيا عملكرد خوب در سازمان مورد تشويق قرار مي گيرد و پاداشي به آن دادهمي شود؟ آيا جلوگيري از اسراف و تبذير در كاركنان رواج دارد؟پاسخ به موارد فوق گوشه اي از جنبه هاي بسياري هستند كه فرهنگ سازمان را ميدهند .داشتن فرهنگ سازماني كه در راستاي افزايش بهره وري حركت تشكيل ‌ بهرهوري را براي سازمان و ارتقاء سطح زندگي را در جامعه نمايد ،مي تواند بهبود ‌ به ارمغان آورد. -8كيفيت زندگي كاري :كيفيت زندگي كاري اشاره به كوشش روانشناسان، جامعه شناسان و ساير دانشمندان علوم اجتماعي در راستاي توجه به نيازهاي انساني و قرار دادن آنها در محتوي شغلي است .يعني عالوه بر تخصصي كردن كارها كه مرهون زحمات افرادي همچون آدام اسميت و فردريك تيلور مي باشد. توجه به نيازهاي رواني كاركنان را مورد نظر قرار مي دهد .بحث هاي طراحي مجدد مشاغل كه با برنامه هاي گردش شغل ،گسترش شغل و غني سازي شغل براي ايجاد كيفيت زندگي كاري معنا مي يابد ،همه براي بهبود كيفيت و كميت كارهايي است كه توسط كاركنان صورت مي گيرد .از ديگر برنامه هاي كيفيت زندگي كاري ايجاد محيط كاري بدور از تنش هاي عصبي ،ايجاد روابطي مبتني بر صميميت ،اجازه ابراز عقيده به كاركنان و مشاركت آنها در تصميمات مي باشد. بطور كلي سازماني كه برنامه هاي كيفيت زندگي كاري را دنبال مي كند ،افزايش و بهبود بهره وري را درون خود شاهد خواهد بود. -9سبك و روش مديريت :سبك و روش مديريت سازمان با بهره وري ارتباطي مستقيم دارد .بطور مثال؛ روش و الگوي مديريت مكانيكي در كوتاه مدت بهره وري را براي سازمان به ارمغان خواهد آورد و شاخص هاي باالي بهره وري را در كليه عوامل (توليد و خدمات) نشان خواهد داد. اما در اين روش (مديريت) رشد بهره وري پايدار نخواهد بود و بزودي از سرعت و پايداري آن كاسته خواهد شد .در روش مديريت ارگانيكي علي رغم اينكه در ابتدا بهرهوري نخواهيم بود اما در بلند مدت شاهد رشد شاهد رشد چشمگيري در ‌ شاخص هاي بهره وري در سازمان خواهيم بود .پژوهش ها نشان مي دهد اگر خواهان رشد بهره وري در كوتاه مدت هستيم روش مكانيكي پاسخگو مي باشد ،اما اگر رشدي مستمر و پايدار در بهبود و ارتقاء بهره وري را مي خواهيم بايد از روش ارگانيكي در سازمان استفاده نمائيم .اين مطلب در دو نمودار شماره 1و 2قابل مشاهده است .البته بيان اين نكته الزم است كه تغيير سبك مديريت در سازمان نميباشد بلكه شرايطي در ايجاد آن دخيل است كه ما را در امري دلخواه و تصادفي ‌ انتخاب سبك و سياق مديريت هدايت مي كنند .بطور مثال توانايي نيروي انساني، تكنولوژي و ...مي توانند در انتخاب سبك مديريتي تأثيرگذار باشند. عوامل موثر برای افزایش سطح بهره وری میتوان چنین بطور کلی عوامل موثر برای افزایش سطح بهره وری را ‌ برشمرد: -۱بهبود کیفی عامل کار ،با توجه به اینکه نیروی انسانی مهم‌ترین عامل در میتوانند با بکارگیری نکات ذیل موجبات ارتقای میباشد لذا ‌ بهبودی بهره وری ‌ بهره وری را فراهم نمایند. الف :نگرشهای مثبت کاری ،به‌عنوان مثال غرور داشتن در کار و متمایل به پیشرفت مستمر. ب :کسب مهارتهای جدید و ارتقای تخصص با کمک آموزش. ج :کمک به همکاران در مواقع لزوم و اجرای کارها به صورت گروهی و دسته جمعی د :مشارکت در برنامه‌های بهبود بهره وری همچون کمیته‌های بهره وری ،طرح پیشنهادها ،نظام جامع کیفیت مدیریت و گروههای کنترل کیفی ه :انجام درست کارها از بدو امر و :حفظ سالمت جسمانی و تغذیه مناسب افراد ز :انگیزش مناسب کارکنان از طریق اعطای پاداشهای مادی ،تفویض اختیار ،ایجاد محیط دوستانه و روابط غیررسمی بین کارکنان ح :باال رفتن سطح آموزش مستمر و مداوم نیروی کار ط :انجام پژوهش و تحقیقات متناسب با کار ی :سپردن کار به کاردان و گماردن افراد در مشاغل متناسب ک :ایجاد شرایط خوب کاری و تفریحات سالم برای کارکنان ل :بهبود روشهای انجام کار م :استفاده از سیستم مکانیزه و روش خودکار ن :حذف مراحل زاید -۲بهبود روابط حاکم بین مدیر و کارکنان الف :بکارگیری سبک مدیریتی صحیح و علمی ب :توجه مدیریت به مشکالت کاری و زندگی کارکنان ج :ایجاد سیستم اطالعاتی مدیریتی صحیح جهت استفاده مدیران از اطالعات و آمار درست و دقیق درباره عملکرد سیستم و عملیات انجام شده و سایر اطالعات مورد نیاز. د :ایجاد روابط دوستانه و صمیمی مدیریت با کارکنان ه :دادن آگاهی و شناخت به کارگران و کارکنان درباره اهداف و وظایف سازمانی و جایگاه افراد درآن. ز :ایجاد روحیه همکاری و مشکل گشایی در سازمان و باور داشتن آن توسط مدیران و کارکنان. ج :کوشش و پشتیبانی مدیریت در زمینه مدیریت مشارکتی و بهره وری. بهرهگیری از سرمایه‌های درونمرزی و برونمرزی در فعالیتهای تولیدی و دارای ی‌ : ارزش افزوده و پرهیز از مصرف در امور غیر ضروری غیر تولیدی. -۳بهبود در بکارگیری رهاوردهای فناورانه الف :استفاده از ماشین آالت و تجهیزات بهتر و سرمایه گذاری بیشتر در تجهیزات و ماشین آالت. ب :اهمیت دادن و استفاده از قدرت نوآوری و خالقیت کارکنان و پژوهشهای کاربردی آنها ج :تحوالت و پیشرفت فنی و دگرگونیهای فناورانه د :استفاده صحیح و کامل تجهیزات فنی و فناوری‌ها ه :ایجاد واحدواحدهای تحقیق و توسعه و اهمیت به جایگاه آنها و :انجام پژوهش جهت دستیابی به فناوری برتر و کاهش هزینه‌های تولید و ابداع محصوالت جدید و کیفیت برتر و افزایش تولید. ز :یکپارچه کردن صنایع و ایجاد واحدهای عظیم و تولید هنگفت جهت صرفه جویی ناشی از تولید انبوه. ج :تغییر و دگرگونی در کیفیت مواد اولیه و بهبود آن ط :تغییر دگرگونی در فرآیند ساخت و عملکرد سیستم و بهبود شیوه‌ها و فنون مهندسی صنایع. ی :استفاده از تدابیر ارگونومی (مهندسی انسانی یا دانش هماهنگ سازی میان انسان ،محیط و ماشین) به منظور سالمتی ،شادابی ،رفاه و ایمنی کودکان عوامل مؤثر بر افزايش بهره وري -1عوامل داخلي -2عوامل خارجي * عوامل داخلي بهره وري بنگاه عوامل داخلي بهره وري بنگاه در دو گروه قابل تقسيم مي باشند. گروه اول عوامل سخت افزاري يا عواملي كه به آساني و در كوتاه مدت قابل تغيير نيستند .اين عوامل شامل محصول بنگاه ،تكنولوژي توليد ،ماشين آالت و تجهيزات ،مواد خام و انرژي است. گروه دوم عوامل نرم افزاري با عواملي است كه تقريباً به آساني قابل تغييرند .اين عوامل شامل افراد سيستمهاي سازماني ،روشهاي كار ،و روشهاي مديريت است. • عوامل خارجي بهره وري بنگاه عوامل خارجي شامل عواملي نظير سياستهاي دولت ،مكانيزم هاي نهادي و بنياني، شرايط سياسي ،اجتماعي و اقتصادي ،محيط كسب و كار دسترسي به امكانات مالي ،برق ،آب ،حمل و نقل ،ارتباطات و مواد اوليه است تمام اين عوامل در بهره وري بنگاهها تأثير دارند. گروه اول -عوامل ساختاري تغييرات ساختاري جامعه در بهره وري ملي و بهره وري سازماني ،به طور مستقل از مديريت سازمان ،تأثير مي گذارند. الف -تغييرات اقتصادي مهمترين تغييرات اقتصادي در الگوي اشتغال ،تركيب سرمايه و تكنولوژي ،اندازه بنگاه و رقابت اتفاق مي افتد ب -تغييرات اجتماعي و جمعيتي تغييرات ساختاري در نيروي كار هم اجتماعي و هم جمعيتي است .نرخ زاد و ولد و نرخ كاهش يابنده مرگ و مير. گروه دوم ولي متأسفانه غالباً ناديده گرفته مي شود در زير به هر يك از منابع طبيعي اختصارا ً اشاره مي گردد: الف -نيروي انساني انسانها با ارزش ترين منابع طبيعي جامعه هستند چندين كشور پيشرفته نظير ژاپن ،سويس و هلند كه فاقد زمين كافي ،مواد سوختي و مواد معدني هستند كه به خوبي دريافته اند كه تنها مهمترين منابع طبيعي توسعه و رشد آنان انسانها و مهارت آموزش ،طرز تفكر و انگيزه هاي آنان است. ب -زمين زمين به مديريت صحيح ،احيا و سياستهاي ملي نياز دارد و گسترش صنايع و افزايش جمعيت و استفاده بيش از حد ،عوامل تخريب زمين مي باشند فشار براي افزايش بهره وري كارگر شاغل در زمين و يا هر هكتار زمين به نابودي خاك كمك مي كند. گروه سوم -دولت و زيربنا سياستها ،استراتژيها و برنامه هاي دولت اثر مهمي بر بهره وري سازمانها ميگذارند: از راههاي زير ‌ عملكرد و كارآئي دستگاههاي دولتي مقررات دولتي نظير سياستهاي كنترل قيمت ،ماليات ،مزد و حقوق و حمل و نقل و ارتباطات انرژي اقدامات مالي و بانكي نظير نرخ بهره ،تعرفه ها ،مقررات واردات وصادرات رقابت بنگاههاي عمومي و دولتي با ساير بنگاهها كنترل ارزي -مقررات محيط زيست دو شيوه مديريتي براي افزايش بهره وري: روش نوآوري (( )Innovationغربي) در اين روش ،بهره وري بيشتر از طريق اضافه كردن وروديهاي جديد و نو دنبال شده و بر افزايش چشمگير بهره وري تأكيد مي شود .در اين ميشود. روش تأكيد سخت افزاري به پديده بهره وري دنبال ‌ روش بهبود تدريجي (( )Kaizenژاپني) در اين روش براي افزايش بهره وري بيشتر به بهره گيري از ظرفيتهاي بالاستفاده اي كه در وروديهاي فعلي است توجه مي شود و از طريق تغييرات جزئي ،افزايش بهره وري دنبال شده و بيشتر بر جنبه هاي انساني تأكيد مي شود. چه عواملي در بهره وري مؤثر مي باشند؟ عوامل مؤثر در بهره وري را مي توان به چند دستهت\قسيم نمود: -1عوامل مربوط به نيروي انساني (مقدار نيروي انساني ،متخصص آموزش ،حقوق و مزايا )... -2عوامل مربوط به مديريت (تخصص ،روابط مديريت با كاركنان)... ، -3عوامل وابسته به دولت (قوانين و مقررات ،سياستها)... ، -4امكانات و تسهيالت (تجهيزات ،ماشين آالت ،زمين و ساختمان، تأسيسات)... ، -5تكنولوژي (نوع فرايندها ،كيفيت محصوالت ،دانش فني طرح)... ، -6عوامل محيطي (بازار محصوالت ،جاذبه هاي محيطي ،عوامل زيست محيطي)... ، -7مواد و انرژي (مواد اوليه ،مواد مصرفي ،انرژي) چه ارتباطي بين بهره وري و مشاركت كاركنان (مديريت مشاركتي) وجود دارد؟ وقتي كه سازمان با مديريت مشاركتي از روش هائي مثل كنترل كيفيت جهت دخالت دادن كاركنان در حل مسائل استفاده كند يقيناً مشاركت كاركنان عميق تر مي گردد .زماني كه فرصتهايي در اختيار كاركنان قرار داده شود تا توانائيهاي خود را آزمايش كنند ،سطح رضايت آنها ارتقاء پيدا كرده و بر ميزان اثربخشي تكنولوژي مي افزايد. چه عواملي باعث افزاي\ش بهره وري مي شوند؟ شيوه هاي گوناگون براي افزايش بهره وري وجود دارد كه به برخي از اين شيوه ها اشاره مي شود. -1رضايت مصرف كننده (پاسخگوئي نسبت به درخواست هاي مصرف كننده و توانائي برآورد ساختن خواستارها و نيازهاي آنان)  2بكارگيري نيروي انساني (بكارگيري توانائي هاي بالقوه افراد كه منتهي ميشود و امكان ادامه بهبود را فراهم مي كند) به مشاركت آنان ‌ -3كيفيت كاالها و خدمات (كيفيت محصوالت براساس اندازه هاي عيني از طرف سازمان مورد توجه مي باشد) -4رهبري (تا چه اندازه مديران براي حفظ كيفيت موجود از نظام عيني استفاده مي كنند) -5برنامه ريزي راهبردي (برنامه ريزي سازمان براي حفظ كيفيت كاالها و خدمات) - به منظور تهيه سند ارتقاء بهره وري در سازمان ضروري است دريابيم سازمان ما از نظر بهره وري در كجا قرار دارد؟ مكانيسمي كه به اين منظور به كار گرفته مي شود ارزيابي محيط داخلي و خارجي ناميده مي شود. فرايند ارزيابي محيط داخل و خارج سازمان اغلب به تحليل SWOTاشاره دارد. با اين ابزار نقاط قوت و ضعف در محيط داخلي سازمان و فرصت ها و تهديدها در محيط خارجي سازمان مورد تحليل قرار مي گيرد .شناسائي نقاط قوت و ضعف بهرهوري را براي پاسخگوئي به مشكالت آينده غني تر نموده و شناسائي سند ارتقاء ‌ فرصت ها و تهديدها در واقع شناسائي عواملي است كه مي تواند در ارتقاء بهره وري و نهايتاً سازمان ما را ياري نموده و در دور نمودن يا تبديل عواملي كه ممكن است در بهره وري سازمان اثر منفي داشته باشد مفيد واقع شود. رضايت شغلي و بهره وري محيط كار انسان به مثابه منزل دوم او مي باشد و چه بسا كساني عمده ساعات شبانه روز خود را در محيط كارشان به سر مي برند .بنابراين بديهي است كه محيط كار نيز بايستي همچون خانه برآورنده حداقلي از نيازهاي روحي و رواني افراد باشد تا آنها ضمن كسب درآمد و ارتقاي سطح دانش و مهارت حرفه اي خود به خدمتي صادقانه و مؤثر بپردازند. چرا كه آرامش افراد در محيط كار و اطمينان كاركنان به سازمان چه از نظر درآمد بهرهوري كاركنان دارد .پس سازمان مي و چه از نظر رواني تأثير بسيار زيادي بر ‌ تواند با تأمين نيازهاي مالي و رواني كاركنان تا حد زيادي بهره وري خود را باال ببرد. گامهاي شناسايي مشكل عدم بهره وري و حل آن -1شناسايي همة زمينه هاي مشكل -2تعيين و رتبه بندي فعاليتهايي كه با عدم بهره وري همراهند -3تعيين زمينه اصلي مشكل -4توسعة برنامه هاي عملي با توجه به زمان و هزينه مورد نياز -5اجراي برنامه -6ارزيابي نتايج -7اجراي مستمر كليدهاي بهبود بهره وري -1دانش خود را در مورد كليدهاي اصلي بهبود بهره وري و با آنچه هم اكنون وجود دارد يا پيشنهاد شده مقايسه كنيد. -2سهم فرايندهاي گروهي را در بهبود بهره وري بررسي كنيد. -3امكان پذيري كاربرد روشهاي بهبود بهره وري را بررسي كنيد. -4برنامه هاي افزايش بهره وري را توسعه دهيد. منابع بهبود بهره وري -1فعاليت هاي جاري و تكراري كه مي توانند ساده شوند. -2بكار گرفتن بجاي استعدادها و تخصصها. -3تأكيد بر زمينه هايي كه احتمال امكان بهبود در آن بيش از پنجاه درصد است. -4شناخت مشتري و ارباب رجوع -5شناخت زمان -6تعهد كاركنان در همه سطوح -7آموزش كاركنان  -8ايجاد تعادل بين نياز به تغيير سازماني؛ توانايي نيروي كار و سازمان در پرداختن به تغيير -9تغييرات فني و ساختاري -10پشتيباني مديريت عالي -11استفاده از شيوه مناسب مديريتي با توجه به اقتضائات -12استفاده از سيستم پيشنهادها؛ ارائه بازخور و اصالح تصميمات -13استفاده از فرايندهاي گروهي نظير گروههاي مستقل كاري؛ حل مسأله؛ تقسيم كار؛ تشكيل تيم گروه هاي بهبود -14استفاده بهينه از فناوري؛ آگاهي مداوم از ظرفيتهاي فعلي؛ ارزيابي جامع عملكرد -15استفاده از ساختار ارتباطي مناسب -16تأمين منافع ذينفعها -17بهبود فرهنگ سازماني -18بهبود عوامل انساني فواید بهره وری صرفه جوئی در هزینه ها افزایش کیفیت (مرغوبیت و مطلوبیت ) خدمات ثبات قیمتها و یا حتی کاهش آن افزایش سطح رفاه عمومی جامعه افزایش درآمد و سود رضایت عمومی افراد افزایش تولید و ارائه خدمات توسعه پایدار ساختارهای اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی،علمی وبهداشتی موانع بهره وری عدم وجود انگیزه کافی در مسئولین نا آگاهی عمومی نسبت به مفاهیم و جایگاه بهره وری ،میزان اهمیت آن ونقش و وظایف افراد در این راستا بی توجهی به فکرهای خالق و مبتکر مقاومت افراد در مقابل تغییرات و عدم تمایل به ترک برخی عادات ناهماهنگی و نبود هدایت و نظارت مناسب ضعف تعهد اجرائی عجله در حصول نتیجه عدم وجود کارشناسان خبره و یا عدم انگیزش آنها در ارزیابی سیستم و تجزیه وتحلیل و اندازه گیری بهره وری طراحی نا مناسب شغل -آموزش غیر اثربخش یا ناکافی کارکنان منابع: کتاب مدیریت بهره وری ،تالیف :دکتر غالم رضا خاکی مقاله دکتر حسن گیوریان (بهره وری در نظام ایران) ‏fa.wikipedia.org ‏daneshnameh.roshd.ir پایان ‏www.mums.ac.ir