غذای عملگرا
اسلاید 1: ارائه دهنده : رکسانا سعيدی راد استاد راهنما : جناب آقای مهندس ويسیFunctional Foods
اسلاید 2: تعريف غذاي عملگرا: با توجه به تعريف، غذاي عملگرا غذايي است كه محتوي اجزايي باشد كه بهبود دهنده سلامت و يا كاهش دهنده خطر ابتلا به بيماري باشد. مواد مغذي عملگرا از خواص سلامت بخش ويژه اي فراي خواص تغذيه اي غذاهاي پايه كه مصرف عمومي يافته اند، برخوردار هستند كه با اين وجود بايد ميان اثرات دارويي غذاهاي هدفمند و اثر تجويزي – درماني دوا تمايز قائل شد. در كاربردي ترين دسته بندي ها غذاهاي عملگر به دو گروه طبيعي و فرآوري شده تقسيم مي شوند . البته ايمني تمام غذاهاي عملگر بايد به تأييد FDA برسد.
اسلاید 3: در ايالات متحده آمريكا كلمه nutrcevtical براي توصيف غذاهاي عملگر در نظر گرفته مي شود درحاليكه در اروپا functional food ترجيح داده مي شود.دانشمندان اروپايي غذاهاي عمگرا را به عنوان غذاهايي كه به عنوان جزئي از رژيم معمول غذايي مصرف مي شوند در نظر ميگيرند . حال آنكه دانشمندان آمريكايي يك وجه تمايز مشخص بين غذاهاي مغذي غني شده و مكمل هاي لبني قائل هستند.اين درحالي است كه ايالات متحده آمريكا و اتحاديه اروپا هر دو حد فاصل مشخص بين غذاهاي عملگرا و داروها قائل هستند.
اسلاید 4: يك طبقه بندي براي غذاهاي عملگرا به اين صورت است: ماده غذايي طبيعي كه حاوي تركيبات سلامت بخش هستند مانند ميوه جات، سبزيجات و سيرماده غذايي ساختگي كه حاوي تركيبي از اجزاي گوناگون است مانند روغن زيتونماده غذايي غني شده مانند آرد غلات غني شده با آهن و AF و VIT هاماده غذايي همراه با كاهش يا حذف تركيبات مضر مانند كاهش كلسترول يا لاكتوز و حذف عامل آلرژي زاي برنجماده غذايي داراي تركيب ميكروب عملگر مانند فرآورده هاي پروبيوتيك
اسلاید 5: فهرست غذاهاي عملگرا:كاروتنوئيدهابتا كاروتنلوتيئن- گزانتينليكوپنفيبرهاي رژيميفيبرهاي نامحلول فيبرهاي محلولبتاگلوكان اسيدهاي چربMUFA( اسيدهاي چرب تك غير اشباع) PUFA EPA/DHA/ALA (conjugated linoleic acid) CLA فلاوونوئيدهاآنتوسيانين ها : سيانيدين، دلفينيدين، مالويدينفلاوانول: كاتچين، اپي كاتچين، اپي گالوكاتچينفلاوونول : كوئرستين، كائمپفرولپروآنتوسيانيدين
اسلاید 6: ايزوتيوسيانات سولفورافانمواد معدني كلسيم، منيزيم، پتاسيم ، سلينوماسترول ها و استانول هاي گياهي استرول ها و استانول هاي آزاد، استرهاي استرول و استانول پليول ها قندهاي الكلي شامل سوربيتول، مانيتول، گزيليتولپريبيوتيك ها اينولين ، فروكتو و اليگوساكاريدپروبيوتيك باكتري هاي اسيد لاكتيك، بيفيدوباكتريا وديگر شاخه هاي باكتري هاي سودمند فيتواستروژن ايزوفلاوون، ليگنانپروتئين سوياويتامينها
اسلاید 7: كاروتنوئيدها:يك دسته از رنگدانه هاي طبيعي محلول در چربي هستند كه در گياهان، جلبكها و باكتري هاي فتوسنتزكننده پيدا مي شوند. وظيفه كاروتنوئيدها حمايت در مقابل نور و اكسيژن و درواقع آنتي اكسيدان هستند .كاروتنوئيدها باعث رنگ قرمز و نارنجي و زرد برگهاي گياهان و ميوه و گلها هستند و همچنين رنگهاي خاصي در پرندگان و ماهي ها. مثلاً رنگ نارنجي هويج و مركبات، رنگ قرمز فلفل و گوجه و رنگ صورتي فلامينگو و سالمونساختمان يك كاروتنوئيد وظيفه بيولوژيكي رنگدانه را تعيين مي كند . نقش شاخص پيوندهاي دوگانه متناوب در ستون اصلي كاروتنوئيدها اين است كه چه مقدار به آن هااجازه جذب انرژي مازاد از مولكولهاي ديگر را مي دهد.
اسلاید 8: وظايف اساسي كاروتنوئيدها 2 دسته اند: فعاليت پروويتامين A درآن است كه درواقع پيش ساز ويتامين A هستند و مي تواند درون بدن از كاروتنوئيدها ساخته شود. بتا كاروتن مهمترين كاروتنوئيد پيش ساز ويتامين A است كه بطور عمده در هويج و اسفناج و هلو و زردآلو وجود دارد و سيب زميني شيرين.ديگر كاروتنوئيدهاي داراي پروويتامين A مثل άكاروتن است كه در طالبي و فلفل زرد و قرمز وجود دارد و كريپتوگزانتين كه در پرتقال و هلو و نارنگي و شليل و خربزه درختي وجود دارد .كاروتنوئيدها همچنين يك نقش بالقوه و مهم در سلامتي دارند بوسيله عمل كردن به عنوان آنتي اكسيدان هاي زيستي و حمايت سلولها و بافتها از آسيب ديدن توسط راديكالهاي آزاد و اكسيژن كه در اين مورد: ليكوپن كه كاروتنوئيد هيدروكربني است بويژه نقش مهمي در سركوب كردن راديكالهاي آزاد دارد همچنين لوتئين و گزانتين و گزانتوفيل كه در ذرت و برگهاي سبز مانند اسفناج و كلم برگ يافت مي شوند به عنوان آنتي اكسيدان هاي حمايت كننده در بخش شبكيه چشم انسان موثرند. آستاگزانيتن هم يك گزانتوفيل است كه در سالمون و ديگر غذاهاي دريايي يافت مي شود و كاروتنوئيدي است كه خواص آنتي اكسيداني نيرومندي دارد.
اسلاید 9: توضيحي درخصوص انواع كاروتنوئيدها:بتاكاروتن: مولكولي است كه باعث رنگ نارنجي هويج است كه در بسياري ميوه ها و سبزيجات وجود دارد و به همان ميزان در برخي محصولات حيواني مانندزرده تخم مرغ . بتاكاروتن مهمترين پيش ساز ويتامين A است و همچنين خواص آنتي اكسيداني دارد و در جلوگيري از سرطان و ديگر بيماري ها مؤثر استلوتئين : يك رنگدانه طبيعي از خانواده كاروتنوئيدهاست كه به طور گسترده اي در طبيعت خصوصاً در اسفناج و كلم پيچ و كلم برگ و نخود يافت ميشود در بدن انسان ساخته نمي شود و بعد ازدريافت در بافتهايي مانند كبد و پنكراس و تخمدان و بيضه ها و در عدسي و شبكيه و ماكولاي چشم ذخيره مي شود . به عنوان يك آنتي اكسيدان عمل كرده و در واقع سلولهاي حمايت كننده درمقابل اثرات مخرب راديكالهاي آزاد هستند يا به عنوان يك فيلتر در بافتهاي حساس به نور مانند قرنيه و شبكيه و عدسي چشم. آسيب راديكالهاي آزاد و ديگر عوامل محيطي باعث شروع نابودي ماكولا مي شود كه واضح ترين ديد را ايجاد مي كند و لوتئين از اين روند جلوگيري مي كند.
اسلاید 10: ليكوپن: ليكوپن يك رنگدانه قرمز روشن است كه در گوجه و ديگر ميوه هاي قرمز يافت مي شود . پيوند دوگانه در ليكوپن باعث رنگ قرمز پررنگ آن مي شود و مسئول فعاليت آنتي اكسيداني آن هستند.ليكوپن بعد از جذب در كبد و غده هاي فوق كليوي و بيضه ها انباشته مي شود.فرآوري گوجه ها غلظت ليكوپن موجود را افزايش مي دهد. ليكوپن در رب گوجه ها4 برابر گوجه عادي است.
اسلاید 11: فيبر:مزاياي سلامتی فيبرها:فيبرها باعث حفظ سلامت دستگاه گوارش مي شوند و همچنين به فرآيندهايي مانند ثابت نگه داشتن سطح گلوكز و كلسترول كمك مي كنند، در كشورهاي با رژيم هاي پرفيبر بيماري هايي مانند سرطان روده ، ديابت و بيماري هاي قلبي- عروقي بسيار شيوع كمتري دارند.يك رژيم كم فيبر باعث يبوست، سندروم تحريك پذيري روده، دايورتيكول، بيماري هاي قلبي و بعضي انواع سرطان ها بويژه روده مي شود و گشادي سياهرگهاي مقعد، چاقي و اضافه وزن، گرفتگي سرخرگها درنتيجه تجمع چربيهافيبرهاي محلول:شامل پكتين، صمغ و موسيلاژ كه اساساً در سلولهاي گياهي يافت مي شوند. منابع خوب فيبرهاي محلول شامل ميوه ها، سبزيجات، سبوس، جودوسر، دانه جو، سبوس دانه بزرک، لوبياي خشك شده، نخود، شيرسويا، عدس هستند.
اسلاید 12: فيبرهاي محلول مانند يك اسفنج آب را بخود جذب مي كنند كه اين به دفع مدفوع كمك مي كند و باعث مي شود مدفوع به آساني از روده ها عبور كند.(کند کردن تخليه معده،كاهش ميزان هضم، افزايش زمان انتقال غذا در طول لوله گوارش و تداوم سيری)فيبرهاي محلول جذب قندها را از روده به تاخير مي اندازد واين باعث كاهش سطح قندخون مي شود و جلوگيري از افزايش سريع سطح انسولين خون كه اين موضوع باديابت و چاقي مرتبط است .بعضي مطالعات نشان داده كه دريافت منظم غذاهايي كه مقدار زيادي فيبرهاي محلول دارند مثل جودوسر و لوبياي سويا سطح كلسترول خون را كاهش ميدهد. و فيبرهاي محلول با اتصال به اسيدهاي صفراوي باعث افزايش دفع آنها شده و كلسترول خون را كاهش ميدهند. (فيبرهاي غلات در پيشگيري از بيماريهاي قلبي-عروقي كاراتر از فيبرهاي موجود در ميوه ها و سبزيجات هستند).در بسياري موارد نشان داده شده كه افرادي كه اضافه وزن دارند و يا چاق هستند با افزايش مصرف فيبرها بويژه فيبرهاي محلول مي توانند مقدار قابل ملاحظه اي از چربي هاي اضافي بدن را كاهش دهند . غذاهاي حاوي فيبر اغلب حجيم اند و بنابراين اشتها را كاهش ميدهند.
اسلاید 13: فيبرهاي نامحلول:شامل سلولز، همي سلولز و ليگنين هستند كه ساختمان ديواره سلولي گياهان را تشكيل ميدهند . نقش اصلي فيبرهاي نامحلول افزايش حجم مدفوع و جلوگيري از يبوست و گشادي سياهرگهاي مقعد ميباشد.منابع خوب فيبرهاي نامحلول شامل سبوس گندم و ذرت و برنج، پوست ميوه ها و سبزيها، دانه ها، لوبياي خشك.بيشتر غذاهاي گياهي حاوي هر 2 نوع فيبرند كه براي بدن مفيدند. بتاگلوكان:بتالگوكان از پلي ساكاريدهاي خطي بدون شاخه است كه درآن واحدهاي D- گلوكوپيرانوز با پيوندهاي (3 و 1) β و (4 و 1)β به هم متصلند.در سبوس گياهان علفي مانند جو، جودوسر، دانه چاودار و گندم وجود دارد.بتاگلوكان به عنوان تركيباتي كه مزاياي سلامتی مهمي دارند تاييد شده اند ، درارتباط با فوايد آنها ميتوان به تاثير در بيماريهاي قلبي- عروقي و كاهش كلسترول و Glycemicresponse اشاره كرد كه اين مزاياي سلامتی با ويسكوزيته بالاي آنها در ارتباط هستند . اگرچه ممكن است اين تركيبات گاهي سبب سركوب اشتها شوند.
اسلاید 14: اسيدهای چرب :ثابت شده است كه يك رابطه مستقيم بين چربي شكمي و MUFA وجود دارد. رژيمي كه مقدار زيادي MUFA داشته باشد باعث ميشود كه چربي شكمي يا چربي اي كه در منطقه شكمي انباشته شده سوزانده شود كه اين چربي اطراف اعضاي داخلي مثل قلب، معده، كبد و حتي شش ها را پوشش مي دهد و علاوه براين ظاهر بدي را در فرد به وجود مي آورد.غذاهايي كه حاوي MUFA هستند وقتي 6-5 وعده مصرف شوند فقط شامل حدود 400كالري هستند كه باعث ميشود بدن شروع به سوزاندن چربي شكمي كند.برطبق يك مطالعات انجام شده يك رژيم غني از MUFA بهتر از يك رژيم غني از كربوهيدرات به كاهش چربي شكمي كمك ميكند.غذاهاي غني از MUFA:ميوه هاي مغزدار و روغنهاي آنهامثل بادام ، گردو، پسته و بادام زميني، شكلات تيره و نيمه شيرين، دانه ها و روغن آنها مثل آفتابگردان ، دانه بزرك و كنجد ، روغن كانولا، روغن دانه انگور، روغن لوبياي سويا ، روغن زيتون و آووكادو.
اسلاید 15: ALA(ά- لينولنیك اسيد):ά- لينولنیك يك اسيدگياهي ، ضروري، امگا3، است كه بدن براي تامين انرژي از آن استفاده ميكند.مزاياي سلامتی ALA :براي قلب سودمند است بوسيله منظم كردن rate قلب، فشارخون و گشادي رگهاي خوني و بدين طريق تسهيل جريان خون در سرتاسر بدن بويژه مغز ALA و اسيدهاي چرب امگا 3 باعث كاهش سطح تري گليسيريد و كلسترول مي شوند. بسياري اختلالات خود ايمني مانند زخم آكنه ، بعضي فرم هاي سرطان و MS تحت تاثير ALA و اسيدهاي چرب امگا3 قرار ميگيرند.در مشكلاتي مثل افسردگي، سردرد و ميگرن و ديابت هم، دريافت ALA سودمند است.مسلم شده است كه ALA خودش يا بعد از تبديل به اسيدهاي چرب با زنجيره بلندتر مثل EPA و DHA ميتواند آريتمي قلبي را كاهش دهد.
اسلاید 16: منابع ALA : دانه كلزايا شلغم روغني، دانه بزرك، روغن لوبياي سويا، كدوحلوايي ، روغن زيتون و كانولا، خردل، روغن دانه كدو و روغن گردو. DHA و : EPA
اسلاید 17: يك ايزومر از خانواده 13 ايزومر لينولئيك اسيد است كه اولين بار در سال 1983 از گوشت جداسازي شده بويژه در گوشت و منابع بدن كه از نشخواركننده ها مشتق ميشود وجود دارد. هم پيوند سيس و هم ترانس دارد. پيوندهاي سيس باعث پايين تر بودن نقطه ذوب و مزاياي سلامتي آن ميشوند و برخلاف ديگر اسيدهاي چرب ترانس، پيوندهاي ترانس CLA مضر نيستند و بلكه سودمندند.خواص آنتي اكسيداني و ضد سرطاني به CLA نسبت داده شده است. مطالعه روي خرگوشها و موشها نتايجی را درجلوگيري از رشد تومور در پستان و بافتهاي روده نشان داده است. مطالعه روي CLA در رژيم انسان نشان داده است كه باعث كاهش چربي بدن بخصوص چربي شكم ميشود و وضعيت ليپدهای سرم را بهبود ميبخشد و باعث كاهش جذب گلوكز ميشود.منابع رژيمي:درميان همه غذاها گوشت كانگورو بيشترين مقدار CLA را دارد. گوشت گاو، گوشت بره،ومحصولاتي كه ازنشخواركنندگاني كه از علف تغذيه ميكنند تهيه ميشوند داراي مقدار بسيار بيشتري CLA نسبت به حيواناتي هستند كه از دانه غلات تغذيه ميكنند.CLA: (لينولئيك اسيد كنژوگه شده):
اسلاید 18: فلاوونوئيدها:آنتي اكسيدان هاي پلي فنوليك هستند كه به طور طبيعي در گياهان حضور دارند. فلاوونوئيدها در واقع متابوليت هاي ثانويه هستند به اين معنا كه تركيبات سازمان يافته هستند كه دخالت مستقيم در رشد و نمو گياهان ندارند.مزاياي سلامتی فلاوونوئيدها:آنتي اكسيدان ها قوي هستند كه تحقيقات نشان ميدهد چون به مقدار كمي جذب بدن ميشوند حداقل خواص آنتي آكسيداني خود را مهيا ميكنند.بوسيله تحريك كردن آنزيمهايي كه خطر سرطان هاي خاص، بيماري قلب و بيماري هاي كشنده مرتبط با كهنسالي را كاهش ميدهند ميتوانند مفيد باشند.ميتوانند درپوسيدگي دندان كمك كنند و ميتوانند پيدايش بيماريهاي مزمن رايج نظير آنفولانزا را كاهش دهند.منابع غذايي فلاوونوئيدها زغال اخته ، قره قروط، شاه توت، ميوه هاي زرد و قرمز ، سبزيجات ، بعضي آجيل ، شراب قرمز، چاي ها هستند.
اسلاید 19: آنتوسيانين ها:رنگدانه هاي حفره مانند قابل حل در آب هستند كه ممكن است براساسPH به رنگ قرمز، ارغواني يا آبي نمايان شوند . آنتوسيانينها در همه بافتهاي گياهي طويل مثل برگها ، ريشه ها و ساقه ها و گلها پديدار ميشوند.انواع آنتوسيانينها شامل مالويدين، دلفينيدين، پلارگنيدين و پئونيدين هستند كه اغلب در طبيعت وجود دارند. منابع غني آنتوسيانين ها:انواع توت قرمز، تمشك سياه و قرمز، كشمش سياه، گيلاس ، بادمجان، شراب قرمز و كلم قرمز. آنتوسيانين از جمله آنتي اكسيدان هاي قدرتمند بشمار ميآيند و اين خاصيت آنتي اكسيداني حتي بعد از اينكه گياه داراي آنتوسيانين توسط اندامهاي ديگرمصرف ميشود نيز حفظ ميشود.
اسلاید 20: پروآنتوسيانيدين:پروآنتوسيانيدين ها در بسياري از گياهان بويژه سيب، پوست درخت كاج، دارچين، هسته انگور، كاكائو و شراب قرمز وجود دارند. دانه هاي توت مخصوصاً توت سياه بيشترين محل تجمع پروآنتوسيانيدين ها يافت شده اند.مزاياي سلامتي پروآنتوسيانيدين ها:گشادكننده رگهاي خوني هستند كه خطر بيماري انسداد شرايين قلب را كاهش ميدهند. اين تركيبات توليد پروتئين ايندوتلين 1 را كه رگهاي خوني را منقبض ميكند متوقف ميكنند.درتثبيت و نگهداري كلاژن و الاستين كه 2 نوع پروتئين مهم بافتي اند كه از اندام ها ، مفاصل ، رگهاي خوني و ماهيچه پشتيباني ميكنند نقش دارند. و بخاطر اثراتشان در رگهاي خوني مدت زمان ورم حاصله بعد از جراحي را كاهش ميدهند و به تقويت همه رگهاي خوني كمك ميكنند . داراي فعاليت ضد جهش ژنی هستند . يعني از تغييرات كروموزومي جلوگيري ميكنند.
اسلاید 21: قابليتهاي آنتي اكسيداني پروآنتوسيانيدين ها 20 برابر قدرتمندتر از ويتامين C و 50 برابر قدرتمندتر از ويتامين E است. توليد تركيبات هيستاميني را كاهش داده و در درمان آلرژي موثرند.پروآنتوسيانيدين ها ازعمل آنزيم هايي كه كلاژن را خرد ميكنند ، جلوگيري ميكنند و به ترميم كلاژن كمك ميكنند . شكستن كلاژن عاملي است كه سب ميشود تا پوست انسان حالت كشساني خود را از دست بدهد . كه اين عمل به نوبه خود سبب چين و چروك پوست ميشود و پروآنتوسيانيدين ها به كشساني و نرمي و لطافت پوست كمك ميكنند.به عنوان يك ضدآفتاب دروني عمل ميكنند .از سدخوني- مغزي عبور ميكنند . اين عمل پروآنتوسيانيدين ها را قادر ميسازد تا با راديكال آزاد در رگهاي خوني مغز مقابله كنند كه نتيجه اين عمل حفظ سلامتي رگها و افزايش تيزهوشي ذهني بوده و كاهش بالقوه سكته مغزي.
اسلاید 22: كاتچين :دسته اي ديگر از فلاوونوئيدها هستندكه منبع عمده آنها چاي ميباشد و حدود 25% وزن خشك برگ چاي تازه را تشكيل ميدهند. كاته چين ها تقريباً در تمامي چايهاي ساخته شده از كامليا شامل چاي سفيد، چاي سبز، چاي تلخ وجود دارند. از منابع ديگر آنها شكلات ، ميوه ها ، سبزيجات و شراب است.مزاياي بهداشتي كاته چين ها:كاهش تصلب شرايين ، سكته و بيماري هاي قلبي و ديابت و سرطان. افرادی كه در هفته 40 فنجان كاكائو مصرف ميكردند ،رواج 5 بيماري فوق كمتر از 10 درصد بوده است (نرمن هالنبرگ و همکاران، 2003) داراي نقش آنتي بيوتيك هستند بدليل مختل كردن فرآيند تكثير DNA هاي باكتريايي .به تعويق انداختن آثار كهنسالي.
اسلاید 23: ايزوتيوسيانات:تركيبات شيميايي گياهي حاوي سولفور هستند با فرمول كلي R-N=C=Sايزوتيوسيانات ها در سبزيجات cruciferous مانند كلم بروكلي، كلم برگ، گل كلم، كلم پيچ، شلغم، تربچه و تره يافت ميوشند كه ايزوتيوسيانات در طعم و رنگ و بوي خاص اين سبزيجات هم نقش دارد. گلوكوزينولاتها پيش ساز ايزوتيوسيانات ها هستند وقتي كه سبزيجات خام جويده ميشوند سلولهاي گياهي شكسته ميشوند و يك آنزيم به نام ميروزيناز، گلوكوزينولات را به ايزوتيوسيانات تبديل ميكند.مزاياي سلامتی ايزوتيوسيانات ها:با مواد سرطان زا بوسيله كاهش يا خنثي كردن اثرات سمي آنها و جلوگيري از تكثير سلولهاي سرطاني مبارزه ميكنند. ايزوتيوسيانات هاي با اثرات ضدسرطاني بسيار قوي :فنيل اتيل ايزوتيوسيانات/ بنزيل/ 3 فنيل پروپيل به جلوگيري از سرطانهاي شش، مري كمك ميكنند و همچنين خطر ديگر سرطانها شامل سرطان معده و روده را كاهش ميدهند.
اسلاید 24: سولفورافان: R-1-isothiocyanto-4-methyl-sulfonylbutaneسولفورافان يك تركيب شيميايي گياهي متعلق به خانواده ايزوتيوسياناتهاست كه شامل گروه N=C=S ويژه اي ميباشد.غني ترين منبع سولفورافان كلم بروكلي است. سولفورافان در گياهان به صورت باند شده با يك مولكول قند (خصوصاً گلوكز) يافت ميشود . سولفورافان گلوكوزينولات در سبزيجات cruciferous مانند كلم بروكلي، گل كلم، كلم پيچ يافت ميشود. مزاياي سلامتی سولفورافان:يك آنتي اكسيدان و تحريك كننده آنزيمهاي سم زداي طبيعي است. عمل آنتي اكسيداني سولفورافان به مبارزه با فشارخون بالا كمك ميكند. افرادي كه روزانه حدود 100گرم كلم بروكلي در طول يك هفته مصرف كنند سطح كلسترول درآنها كاهش مي يابد. كاهش ريسك سرطان سينه و پروستات
اسلاید 25: درطول مبارزه با سرطان سلولهاي بدن آنزيمهاي ويژه اي به نام phase2 enzymes توليد ميكند و سولفوران يك فعال كننده اين آنزيمهاست . بدين طريق مواد سرطان زا قبل از آسيب رساندن به DNA خنثي ميشوند.طبق مطالعه اي كه توسط James-D- Brooks به نام فعال سازي آنزيمهاي فاز 2 نامگذاري شد، سولفورافان سبب فعال شدن اين آنزيمها در سلولهاي پروستات انسان ميشود و اين ميتواند به توضيح كاهش ريسك سرطان پروستات در مرداني كه مقدار زيادي سبزيجات cruciferous مصرف ميكنند كمك كند.
اسلاید 26: سوربيتول:سوربيتول يكي از قندهاي الكلي است كه دوسوم قند كالري دارد و 60 درصد قندها شيريني دارد، به مقدارناچيزي توسط بدن جذب ميشود، سوربيتول را ميتوان بعنوان يك مولكلول گلوكز با 2هيدروژن اضافه شده درنظر گرفت درواقع گلوكز احياشده . 2هيدروژن اضافه شده در دو طرف پيوند دوگانه اي كه بين اكسيژن كربن وجود دارد كه در ساختمان سوربيتول تبديل به يك پيوند يگانه شده است. اين تغيير مولكول فقط جذب آن را براي بدن سخت تر مي كند، درحاليكه هنوز مزه شيريني روي زبان ايجاد ميكند.در انواع مختلفي از ميوه ها و توتها وجود دارد ، بيشترين سوربيتول در غذاها و محصولاتي كه از شيره ذرت تهيه ميشوند وجود دارد . امروزه به طور تجاري بوسيله هيدروژنه كردن گلوكز توليد ميشود و به شكل مايع و كريستال وجود دارد و به محصولات غذايي اضافه ميشود.يك نگهدارنده رطوبت و عامل ايجاد بافت است و در بعضي محصولات براي جلوگيري از دست دادن رطوبت استفاده ميشود كه از اين خواص پايداري رطوبت و بافت دهي سوربيتول در محصولات قنادي زياد استفاده ميشود . عمل پايداری رطوبت سوربيتول اين محصولات را درمقابل خشك شدن حفاظت ميكند و تازگي ابتدايي آنها را در طول مدت نگهداري حفظ ميكند.
اسلاید 27: همچنين سوربيتول به عنوان يك نرم كننده پوست درصابونها و در محصولات آرايشي و دارويي استفاده ميشود.سوربيتول در بسياري محصولات غذايي مانند آدامس ها و آب نباتهاي بدون قند، دسرهاي منجمدشده، كيك و كلوچه و تزيينات خامه اي روي كيكها و همچنين در محصولات مراقبت دنداني مثل خميردندان و دهان شويه استفاده ميشود.مزاياي سلامتی سوربيتول:جلوگيري از پوسيدگي دندان= سوربيتول در مقابل متابوليزه شدن به وسيله باكتري هاي دهاني مقاومت ميكند كه اين باكتري ها قند و نشاسته را براي آزادسازي اسيدهايي كه باعث خورده شدن و ايجاد حفره هايي در ميناي دندان ميشوند، تجزيه ميكنند . بنابراين مضر نيستند.استفاده در رژيم افرادمبتلا به ديابت= سوربيتول به آهستگي و به مقدار كمي جذب ميشود . بنابراين وقتي استفاده ميشود افزايش گلوكز خون و در پاسخ به آن افزايش انسولين به طور چشمگير كاهش مي يابد. محتواي كالري كاهش يافته سوربيتول(6/2 كالري به ازاء هر گرم) با هدف كنترل وزن كه يكي از اهداف عمده مهار ديابت است، سازگار است. سه هدف عمده مهار ديابت، كنترل گلوكز خون، ليپيدها و وزن است.
اسلاید 28: مانيتول:مانيتول يك پليول است با تركيب شيميايي، هگزان- 1، 2، 3، 4، 5 ،6 هگزول كه حدود 50% شيريني ساكروز را دارد و محتواي كالري آن كاهش يافته است ، 6/1 كالري به ازاء هر گرم مانيتول ايزومرسوربيتول است و به طور خاص بوسيله هيدروژنه كردن شربت گلوكز توليد ميشود.مانيتول در ترشحات درختها به ويژه ترشحات گلهاي درخت ون، جلبكهاي دريايي و قارچهاي تازه وجود دارد.به دليل نقطه ذوب بالايش ( cْ 169-165) در روكشهاي شكلاتي بستني و شيريني جات استفاده ميشود.مثل سوربيتول بعداز مصرف آن يك اثر سردكنندگي مطلوب در دهان احساس ميشود.برخلاف سوربيتول خواص نگهدارندگي رطوبت ندارد به اين علت اغلب به عنوان يك پودر براي آدامس ها، براي جلوگيري از چسبيدن به تجهيزات و روكش هاي دستگاهها در كارخانه ها استفاده ميشود.
اسلاید 29: مزاياي سلامتی مانيتول:مانيتول به عنوان يك شيرين كننده براي افراد مبتلا به ديابت استفاده ميشود . بدليل جذب كم و آهسته .در دوزهاي بيش از 20 گرم مانيتول به عنوان يك مسهل اسمتيك عمل ميكند و گاهي به عنوان يك داروي ملين براي بچه ها به فروش ميرسد.بعنوان پوشش براي ابزارهاي جراحي استفاده ميشود.مانيتول ميتواند براي بازكردن سد خوني مغزي، بوسيله موقتاً عقب كشيدن سلولهاي اندوتليال كه محكم به هم جفت شده اند و ساختمان سد را تشكيل ميدهند مورد استفاده قرار گيرد كه اين عمل باعث ميشود مانيتول براي توزيع سريع و كامل داروهاي مختلف در مغز ضروري باشد(در درمان آلزايمر)در درمان نارسايي كليوي= بوسيله گلومرول هاي كليه فيلتر ميشود ولي براي تراوش كردن از لوله هاي كليوي ناتوان است درنتيجه بازجذب آب و يون سديم به وسيله اثر اسمتيك آن كاهش مي يابد و بدين طريق حجم مايع خارج سلول را كاهش ميدهد.
اسلاید 30: اولين داروي انتخاب شده براي درمان آب سياه شديد در دامپزشكي است كه به صورت يك محلول 20% تجويز ميشود.جلوگيري از پوسيدگي دندانمصرف بيش از حد مانيتول ممكن است يك اثر مسهل داشته باشد.مانيتول به خوبي با ديگر اجزاء كار ميكند و با ديگر شيرين كننده ها همياري دارد. تركيب شيرين كننده ها اغلب شيرين تر است و مزه بهتري دارد. نسبت به شيرين كننده ها به طور مجزا. اين آميختن از نظر مزه ، پايداري و اقتصادي مزاياي بيشتري دارد.
اسلاید 31: استرول ها و استانول هاي گياهي:فيتواسترول هايي هستند كه اجزاء ضروري غشاهاي گياهان را تشكيل ميدهند و ساختماني مشابه كلسترول حيواني دارند.استرولها به طور طبيعي مقدار كمي در بسياري از ميوه ها و سبزيجات وجود دارند و در ميوه هاي مغزدار، دانه هاي غلات، حبوبات، روغن هاي سبزيجات و ديگر منابع گياهي.استانول به مقدار كمتري نسبت به استرول ها در منابع مشابه وجود دارند.كلسترول ميتواند به غير از منابع رژيمي درهنگام فرآيندهايي مانند سنتز كبد و جذب روده اي در بدن انسان به وجود آيند و از اين نظر با استرول ها و استانول ها كه فقط از راه منابع رژيم فراهم ميشوند ، متفاوت است.
اسلاید 32: فيتواسترول هاي گياهي به كاهش سطح كلسترول LDL بوسيله ايجاد موانعي در جذب آن كمك ميكند . اگر استانول و استرول كافي در رژيم مصرف شود ، با كلسترول در تشكيل ميسلهاي مخلوط دردستگاه گوارش رقابت ميكنند كه اين نهايتاً به كاهش مقدار كلسترول كه توسط بدن جذب ميشود منجر ميشود . علاوه بر مكانيسم ميسل مخلوط پروتئين ويژه اي در روده كوچك ته نشين ميشود به نام Atpcassette transporters كه نقش مهمي در كاهش كلسترول به وسيله بازگرداندن استرول هاي گياهي جذب شده به دستگاه گوارش بازي ميكنند.
اسلاید 33: استرول ها و و استانول هاي گياهي ممكن است هر روز مصرف شوند ولي مقدار آنها براي اثرگذاري روي كاهش كلسترول كافي نيست بنابراين فرآيند اضافه كردن فيتواسترول ها به رژيم انسان در بسياري كشورها انجام شده استبراي آسانتركردن افزايش استرول ها و استانول هاي گياهي در غذاهايي با محتواي چربي نسبتاً بالا، اين اجزاء گياهي را از روغن هاي سبزي ها استخراج ميكند و سپس ساختمان شيميايي آنها را براي تشكيل استرهاي جديد تغيير ميدهند كه اين اشكال استريفيه شده اثرات تقريباً مشابهي با استرولها و استانولهاي آزاد روي سطح كلسترول خون دارند.(American Heart Association)AHA تاييد كرد كه بيشترين اثرگذاري روي كاهش كلسترول زماني به دست ميآيد كه روزانه 3-2 گرم استرول و استانول مصرف شود كه در اين صورت رنج كاهش سطح كلسترول 15-6 درصد خواهد بود.مصرف استرول ها استانولهاي گياهي علاوه بر افراد مبتلا به هايپركلسترولمي يا افراد در معرض خطر CHD به كساني كه ديابت نوع 2 دارند و زنان در دوران بعد از يائسگي هم پيشنهاد شده است.
اسلاید 34: پروبيوتيك ها:طبق تعريف كنوني انتخاب شده بوسيله WHO/ FAO پروبيوتيك ها ميكروارگانيسم هاي زنده اي هستند كه وقتي در مقادير كافي استفاده شوند مزاياي سلامتي براي ميزبان بوجود مي آورند . باكتري هاي اسيد لاكتيك و بيفيدوباكتريا رايج ترين نوع ميكروارگانيسم هاي استفاده شده هستند.رايج ترين فرم هاي پروبيوتيك ها محصولات لبني و غذاهاي تقويت شده با آنها هستند همچنين قرص ها ، كپسولها ، پودرها و بسته هاي يكبارمصرف شامل باكتري ها به فرمFREEZE DRIED موجود هستند.
اسلاید 35: مزاياي بهداشتي پروبيوتيك ها:بهبود عمل دستگاه ايمني و جلوگيري از عفونت ، LAB ها چندين اثر سودمند روي عمل ايمني دارند . درمقابل پاتوژن ها بوسيله منع رقابتي آنها اثر حمايت كننده دارند و همچنين وظايف ايمني را از طريق افزايش تعداد لنفوسيت هاي T و سلولهاي كشنده طبيعي، افزايش فاگوسيتوز بهبود ميبخشند.جلوگيري از عفونت هاي معده و روده بوسيله كاهش PH در دستگاه گوارش و جلوگيري از رشد ارگانيسم هاي فاسد كننده جلوگيري از سرطان كولون= بوسيله كاهش فعاليت آنزيمي به نام بتا-گلوكورونيداز كه مي تواند در دستگاه گوارش انسان مواد سرطان زا ايجاد كند.مهارعدم تحمل لاكتوز=فعاليت باكتري هاي لاكتيك اسيد ، لاكتوز را به اسيد لاكتيك تبديل ميكند، خوردن گونه هاي فعال اين باكتري ها به مبتلايان كمك ميكند كه مقدار بيشتري لاكتوز را تحمل كنند.
اسلاید 36: LAB در درمان و جلوگيري از اسهال شديد موثر نشان داده اند و در كاهش شدت و طول دوره عفونت هاي rotavirus در بچه ها و اسهال مسافر در بزرگسالان واسهال وابسته به آنتي بيوتيكبه درمان عفونتهاي هليكوباكترپيلوري كه باعث زخمهاي پپتيك ميشوند كمك ميكنند بهبود جذب مواد معدني= پروپيوتيك هاي لاكتوباسيلي به تصحيح و تنظيم جذب مينرال ها و درمان سوءجذب مواد معدني بويژه در افرادي كه مقدار فيتات در رژيم آنها زياد است كمك ميكنند.جلوگيري از رشد باكتريهاي مضر در حالت استرسكاهش التهاب= غذاها و مكملهاي حاوي LAB در تعديل پاسخهاي التهابي و افزايش حساسيت موثر نشان داده اند.كاهش فشارخون چندين مطالعه نشان داده اند كه مصرف شير تخمير شده با گونه هاي مختلفي از LAB مي توانند با عث كاهش متعادل فشارخون شوند، تصور ميشود كه اين عمل توسط پپتيدهايي به نام ACE inhibitor صورت ميگيرد كه در طول تخمير توليد ميشوند.
اسلاید 37: پربيوتيك:يك پربيوتيك اولين بار به عنوان يك جزء غذايي غير قابل هضم كه به طور سودمندي روي ميزبان بوسيله تحريك رشد يا فعاليت ، تعداد كاهش يافته باكتري ها در روده اثر ميگذارند تعريف شده و بدين طريق سلامتي ميزبان را بهبود ميبخشند.براي طبقه بندي يك جزء غذايي به عنوان يك پربيوتيك بايد داراي شرايط زير باشد:مقاومت در مقابل فرآيندهاي هضم و جذب و رونشين شدن در ميزبان، به وسيله ميكروفلورهاي دستگاه گوارش تخمير شود ، رشد و فعاليت يك تعداد كاهش يافته باكتري ها را درون دستگاه گوارش بطور انتخابي تحريك كند.اين اليگومرها به عنوان دارندگان توان پربيوتيكي پيشنهاد شده اند: لاكتولوز، فروكتو او ليگوساكاريد، گالاكتواوليگوساكاريد، اوليگوساكاريدهاي لوبياي سويا، لاكتوسوكروز، گلوكواوليگوساكاريد، ايزومالتولوز
اسلاید 38: ولي امروزه فقط 2 اوليگوساكاريد رژيمي غير قابل هضم ، همه خصوصيات را براي طبقه بندي پربيوتيكي دارا هستند كه آنها فروكتواوليگوساكاريد و گالاكتواوليگوساكاريد هستند. نوعاً پربيوتيك ها كربوهيدرات هستند ولي تعريف پربيوتيك مانع اجزاء غير كربوهيدرات نميشود. تعريف پربيوتيك روي يك گروه باكتريايي ويژه تاكيد نميكندولي بطور كلي درنظر گرفته ميشود كه يك پربيوتيك بايد تعداد و فعاليت بيفيدوباكتريا و باكتريهاي اسيد لاكتيك را افزايش دهد.منابع رژيمي: لوبياي سويا، جو دوسر خام، گندم و جو پالايش نشده
اسلاید 39: فروكتواوليگوساكاريد:زنجيره هاي كوتاهي از مولكولهاي فروكتوز كه اوليگوفروكتوز يا اوليگوفروكتان هم ناميده ميشوند و به عنوان شيرين كننده هاي مصنوعي استفاده ميشوند.منابع غذايي:موز، سير، پياز، ريشه كاسني، مارچوبه، دانه جو، گندم، گوجه، تره فرنگي.مزاياي سلامتی:يك سوبسترابراي ميكروفلورها در روده بزرگ است و سلامتي دستگاه گوارش را افزايش ميدهد .ميكروفلورها در روده بزرگ FOS را تخمير ميكنند كه نتيجه آن كاهش PH است، كلسيم در اسيد بيشتر محلول است بنابراين مقدار بيشتري از آن از غذا خارج شده و جذب ميشود.FOS و اينولين توسط بيشتر انواع باكتري ها در روده تخمير ميشوند شامل كلبسيلا، E-Coli و بسياري از انواع كلستريديوم كه در نتيجه تخمير FOS اسيد و گاز توليد ميشود.ميزان مناسب و بهينه براي افراد بزرگسال حدود 10-5 گرم روزانه ، توصيه شده است.
اسلاید 40: اينولين:گروهي از پلي ساكاريدها هستند كه اساساً متشكل از واحدهاي فروكتوز هستند و معمولاً يك گلوكز انتهايي دارند. اينولين هاي گياهي به طور كلي شامل بين 20 تا چندين هزار واحد فروكتوز هستند . ساده ترين آنها 1- Ketose است كه 2 واحد فروكتوز و 1 واحد گلوكز دارد.اينولين به طور افزاينده اي در غذاها استفاده ميشود بدليل اينكه خصوصيات تغذيه اي غيرمعمولي دارد4 /1 – 3/1 محتواي كالري قندها و 9/1 – 6/1 محتواي كالري چربي ها را داراست و به عنوان جانشين هاي قند و چربي استفاده ميشود.اينولين متعلق به يك دسته از فيبرها هستند به نام fructans كه جزء فيبرهاي محلول هستند.مزاياي سلامتی:اينولين توسط آنزيم هاي پتيالين و آميلاز در انسان قابل هضم نيست، درنتيجه دست نخورده از ميان بيشتر قسمتهاي دستگاه گوارش عبور ميكند، فقط در كولون است كه باكتري ها اينولين را تخمير ميكنند
اسلاید 41: باتوجه به اينكه دسته اي از فيبرهاي محلول هستند ميتوانند در كاهش سطح كلسترول و گلوكز خون كمك كنند .رشد باكتري ها را در دستگاه گوارش تحريك ميكنند . چون اينولين از معده و دئودنوم بدون هضم شدن عبور ميكند به مقدار زيادي در دسترس باكتري فلورهاي دستگاه گوارش است.افزايش جذب كلسيم و منيزيم درمورد افرادي كه سوء جذب فروكتوز دارند چون اينولين يك فروكتان است دريافت رژيمي مفرط آن ممكن است منجر به اثرات جانبي مانند افزايش نفخ يا باد شكم و ضعيف شدن حركات روده شود ، توصيه شده كه دريافت اينولين براي افرادی با سوءجذب فروكتوز بايد كمتر از 5/0 گرم در هر وعده باشد.منابع رژيمي:سير ، پياز، سيب زميني هندي، سيب زميني ترشي، ريشه كاسني
اسلاید 42: فروليك اسيد: 4-Hydroxy-3-Methoxy Cinnamic Acid فروليك اسيد به عنوان مواد شيميايي در گياهان سنتزميشوند، يك تركيب آلي كه در ديوارة سلولي گياهان يافت مي شود يكي از مشتقات Trnas-Cihnamic Acid است. يك پيش ساز براي ساختن ديگر تركيبات آروماتيك است، همراه با دي هيدروفروليك اسيد يك جزء از ليگنو سلولز است كه براي اتصال ليگنين و ساير پلي ساكاريدها به كار مي رود و بدين طريق به ديواره هاي سلولي استحكام مي بشخد فروليك اسيد در برگ ها و دانه هاي بسياري گياهان يافت مي شود بويژه در غلات مانند: برنج قهوه اي، گندم، جو دوسر، همچنين در قهوه، سيب، پرتقال، آناناس، بادام زميني، كنگر
اسلاید 43: مزاياي سلامتي: يك آنتي اكسيدان است كه راديكال هايي آزادي مانند سوپراكسيد، نيتريك اكسيد و راديكال هيدروكسيل را خنثي مي كند.هم چنین به جلوگیری از اسیب های سلولی به وسیله ی اشعه ی ماوراء بنفش کمک میکند.سطح گلوكز خون را كاهش ميدهد و مي تواند كمك براي بيماران ديابتي باشد.مانند بسياري آنتي اكسيدان هاي ديگر فروليك اسيد سطح كلسترول وTG را كاهش مي دهد و بدين طريق ريسك بيماري هاي قلبي را كاهش مي دهد.ريسك بسياري سرطان ها را كاهش مي دهد از جمله سرطان معده، روده، سينه، پروستات، كبد، شش. بوسيلة جلوگيري از تشكيل تركيبات N-Nitroso مثل نيتروزامين، به دفاع بدن در مقابل سرطان كمك ميكنند، همچنين جلوگيري از سرطان هايي كه در اثر مواجهه با مواد سرطان زايي مثل 4-nitroquino Line 1-Oxide و BenZo Pyrene ايجا شود.اثر حفاظتي در مقابل تحليل استخوان ها و علايم يائسگيكاهش استرس اكسيد اتيو
اسلاید 44: كافئيك اسيد:كافئيك اسيد يك تركيب فنولي است كه به طور طبيعي در بسياري ميوه ها، سبزيجات و گياهان معطر مثل قهوه وجود دارد.يك اسيد شفاف زردرنگ است كه محلول در آب داغ و الكل است و از مشتقات سيناميك اسيد است---- 4 و 3- دي هيدروكسي- سيناميك اسيددر بسياري گياهان توليد مي شوند شامل: شبدر قرمز، گلابي، ريحان، آويشن، ترخون، گل شاهپسند، زردچوبه، قاصدك، دم اسب، رزماري يا اكليل كوهي، زالزالك و قهوه.مزاياي سلامتي:نقش آنتي اكسيداني دارد .CAومشتقاتش مثل CAPEاثرات ضد توموری دارند وبه عنوان بازدارنده هاي مواد سرطان زا عمل مي كنند.دريافت دهاني و زير جلدي كافئيك اسيد و Cape به طور قابل ملاحظه اي گسترش سرطان ريه را كاهش ميدهد.واكنش هاي التهابي شديد و ايمني شديد را سركوب مي كند و يك نقش تنظيم كنندة سيستم ايمني را دارد (استفاده براي كاهش التهاب)
اسلاید 45: ايزوفلاوون:ايزوفلاوون ها متابوليت هاي گياهي ثانويه هستند به صورت تركيبات آلي فنولي كه ميتوانند به عنوان استروژن در بدن عمل كنند و وظايف حفاظت كننده دارند.اثرات استروژني ايزوفلاوون ها بسيار ضعيف تر از هورمون استروژن است و حدود 1000/1 ضعيف تر از هورمون استروژن هستند.ايزوفلاوون ها بوسيلة باكتري، درطول عمل هضم در روده تغيير شكل مي دهند، كه فقط هنگامي كه اين تغيير شكل كامل شده است، ايزوفلاوون ها مي توانند اثرات سودمند خود را در بدن اعمال كنند.دريافت زياد آنتي بيوتيك و بروز اسهال، جذب ايزوفلاوون ها را در روده كاهش مي دهد .به دليل شباهت ساختمان ايزوفلاوون با هورمون استروژن مي توانند در عملكرد استروژن در بدن دخالت كنند.بهترين راه براي دريافت ايزوفلاوون به فرم سويا و مشتقات سوياست که شامل: بسياري از انواع ايزوفلاوون هاست ولي سودمندترين آنها ژنيستئين است.بيشترين مقادير ايزوفلاوون هاي سويا در مغزهاي حاوي سويا و Tempen است.
اسلاید 46: مزاياي سلامتي:كاهش علائم يائسگي مثل گرگرفتگی و کاهش چگالی استخوان هاكاهش ريسك بيماري هاي قلبي حمايت در مقابل اختلالات پروستاتبهبود سلامتي استخوان ها و مقابله با استئوپورز استروژن ها از تخريب استخوان ها جلوگيري مي كنند، ولي در مورد ايزوفلاوونها مدارك نشان داده كه به ايجاد استخوان هاي جديد نيز كمك مي كنند، كه البته مطالعات در اين زمينه قطعي نيستند.اثرات ضد توموري داشتن خواص آنتي اكسيداني نيرومندژنيستئين در بين ايزوفلاوون سويا، قويترين آنتي اكسيدان است.Genistein
اسلاید 47: ليگنان:يك دسته از فيتواستروژن ها هستند) مواد شيميايي گياهي كه تركيبات پلي فنولي و شبه استروژن ميباشند).منابع اصلي ليگنان ها دانة بزرک و دانة كنجد است. پيش پیش ساز اصلي ليگنانSecoiso Larici Resinol Diglucoside در دانه ی بزرک وجود داردديگر منابع ليگنان ها شامل: غلات (گندم، جو، جو دوسر، دانة چاودار)، كدو حلوايي، لوبياي سويا، كلم بروكلي و بعضي توت ها.مزاياي بهداشتي:جلوگيري از ابتلا به سرطان سينه در زنان يائسه دريافت روزانه 50 ميلي گرم ليگنان براي اينكه اين تركيبات اثرات سودمند خود را در بدن نشان دهند، كافي است.فعاليت آنتي اكسيداني (کمک به تقويت دفاع آنتي اكسيداني بدن)
اسلاید 48: پروتئين سويا: خواص عملگرا كاهش چشمگير غلظت كلسترول سرم ، كلسترول LDL و تري گليسريدكاهش ريسك بيماري هاي قلبي عروقيکاهش هر 2 نوع فشارخون سيستوليك و دياستوليك (دريافت روزانه 25 گرم)حفاظت استخوان ها در برابر ضعيف و شكننده شدن (قبل وبعد از يائسگي)كاهش ريسك سرطان پروستاتجلوگيري ازسرطان كولونكنترل ديابت: بسياری از غذاعای حاوی سويا :1- شاخص گلايسمي پايين دارند، بعضي محصولات حاوي سويا مثل لوبياي سوياي زرد و كنسرو شده و لوبياي سوياي سبز و شيرين شاخص گلايسمي كمتري از ديگر غذاهاي حاوي سويا دارند.2- غني از فيبرند(به پايداري سطح قند خون كمك مي كند)
اسلاید 49: منابع :International Food Information Council Foundation : http://ific.orgClaire M. Hasler, et al ,2006: Functional Foods: Their Role in Disease Prevention and Health Promotion Elizabeth Jeffery, et al ,2003: Functional Foods, Bioactive Food Components and Prevention of Chronic DiseaseDivision of education, 2006, A Review of Functional Foods
اسلاید 50: BY Thank
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.