فقه الحدیث ( آشنایی با بیماری عجب )
اسلاید 1: فقه الحدیث کارشناسی علوم و معارف قرآنجلسهٔ دوازدهمآشنایی با بیماری عجبسید حمید حسینیwww.taalim.ir
اسلاید 2: آشنایی با :«عجب» به عنوان یکی از ویژگی‌های منفی اخلاقی از نگاه احادیثشرح یکی از احادیث کافی در کتاب «شرح اربعین حدیث» امام خمینی (ره)روش فهم و شرح احادیث در کتب فقه‌الحدیثی معاصراهداف آموزشیجلسه دوازدهمwww.taalim.ir
اسلاید 3: www.taalim.irچارچوب بررسیشرح امام خمینی (ره) بر حدیث سوم از باب «العجب» در کتاب «الایمان و الکفر» کافیدر کتاب «شرح چهل حدیث» (اربعین حدیث)سومین حدیث از احادیث منتخب اخلاقی در این کتاب
اسلاید 4: www.taalim.irمتن حدیثبـالسـنـد المـتـصـل الى مـحـمـد بن يعقوب ، عن على بن ابراهيم ، عن أبيه ، عن على بن أسـبـاط، عـن أحـمـد بـن عمر الحلال، عن على بن سويد، عن أبى‌الحسن عليه السلام قـال: سألتـه عـن العـجب الذى يفسد العمل ، فقال: العجب درجات ، منها أن يزيّن للعبد سـوء عـمـله فـيـراه حـسنا، فيعجبه و يحسب أنه يحسن صنعا. و منها أن يؤمن العبد بربّه فيمنّ على الله تعالى و لله عليه فيه المنّ. على بن سويد گويد از حضرت موسى بن جعفر، عليه السلام ، پرسيدم از عجبى كه فـاسـد مى‌نمايد عمل را. پس گفت: عجب (را) درجاتى است. از آنها اين است كه زينت پيدا كند از براى بنده بدى عمل او، پس ببيند او را نيكو، پس به عجب آورد او را و گمان كند او نـيـكـو عـمـلى كـرده اسـت. و از آنـهاست آنكه ايمان آورده بنده به پروردگار خود، پس منت گذارد بر خدا، و حال آنكه از براى خداست بر او در آن ايمان منت.
اسلاید 5: www.taalim.irمفهوم عجبدیدگاه رایجبـنـا بـه فـرموده علماء، رضوان الله عليهم، عبارت است از بزرگ شـمـردن عـمـل صـالح و كـثـيـر شـمردن آن و مسرور شدن و ابتهاج نمودن به آن، و غنج و دلال كردن است به واسطه آن، و خود را از حد تقصير خارج دانستن است. و اما مسرور شدن بـه آن بـا تـواضـع و فـروتنى كردن از براى خداى تعالى و شكر ذات مقدس حق كردن بر اين توفيق و طلب زياده كردن عجب نيست و ممدوح است. دیدگاه برگزیدهفـقير گويد تفسير عجب به طورى كه ذكر فرموده‌اند صحيح است، ولى بايد عـمـل را اعـم از عـمـل قـلبـى و قـالبـى دانـسـت، و كـذلك اعـم از عـمـل قـبـيـح و حـسـن دانـسـت. زيـرا كـه عـجـب هـمـان طـور كـه وارد بـر اعـمـال جـوارح مى‌شود، وارد مى‌شود بر اعمال جوانح و فاسد مى‌كند آنها را، و همين طور كـه صـاحـب خـصـلت نـيـكـو مـعـجـب شـود بـه خـصـال خـود، صـاحـب خـصال ناهنجار نيز چنين شود كه معجب شود به خصلت خويش. چنانچه در اين حديث شريف تـصـريـح بـه هـر دو شـده و ايـن دو را مخصوص به ذكر نموده، زيرا كه از نظر غالب مخفى است. ... و نيز بايد دانست كه سرورى را كه از آن نفى كردند عجب را و از صفات ممدوحه شمردند بـه حـسـب حـال نـوع اسـت ...
اسلاید 6: www.taalim.irمراتب عجببدترین مرتبه: احساس منت بر خدا به خاطر ایمان و انجام اعمال صالح و خدمت به دین مرتبه دوم: احساس قرب و محبوبیت کردن نزد خداوند به دلیل اعمال و سیر و سلوکمرتبه سوم: طلبکار و مستحق پاداش دانستن خود به سبب ایمان و اعمال صالح مرتبه چهارم: برتر دانستن خود از عموم مردم و افرادی که مقید به ظواهر دینی نیستندمراتب بعدی ...
اسلاید 7: www.taalim.irعجب به فساداهـل مـعـصيت و نافرمانى گاهى كارشان به جايى رسد كه به آن كفر و زندقه خويش يا سـيـئات اخـلاق و موبقات اعمال خود عجب كنند و ابتهاج نمايند! خود را به واسطه آن داراى روح آزاد خـارج از تـقـليـد و غـيـر مـعـتـقـد به موهومات شمارند و خويشتن را داراى شهامت و مـردانـگـى دانـنـد، منها أن يزيّن للعبد سـوء عـمـله فـيـراه حـسنا، فيعجبه و يحسب أنه يحسن صنعااشاره به آیات قرآنأَفَمَن زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًافاطر، ۸قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًاکهف، ۱۰۳ و ۱۰۴
اسلاید 8: www.taalim.irمکاید شیطان در این مسیر... ابتداى امر از درجه نازله گرفته رخنه در دل شما باز مى‌كند و شما را وادار مى‌كند به شـدت مـواظـبـت در مـسـتـحـبـات و اذكـار وا دارد، و در ضـمـن عـمـل يـكـى از اهـل مـعـصـيـت را در نـظـر شـمـا بـه مـنـاسـبـت حـال شـمـا جـلوه مـى‌دهـد و بـه شـمـا القـا مـى‌كـند كه شما از اين شخص به حكم شرع و عـقـل بـهـتـريـد و اعمال شما موجب نجات شماست و بحمدالله شما پاك و پاكيزه هستيد و از معاصى عارى و برى هستيد. از اين، دو نتيجه مى گيرد: يكى بدبينى به بندگان خدا، و ديگر خودپسندى ، كه هر دو از مهلكات و سرچشمه مفاسد است ...به نفس و شيطان بگوييد مـمـكـن اسـت ايـن شـخـصـى كـه مـبـتـلاسـت بـه مـعـصـيـت داراى مـلكـه‌اى بـاشـد يـا اعمال ديگرى باشد كه خداى تعالى او را به رحمت خود مستغرق كند و نور آن خلق و ملكه او را هـدايت كند و منجر شود كار او به حسن عاقبت، شايد اين شخص را خدا مبتلا به معصيت كرده تا مبتلاى به عجب كه از معصيت بدتر است نشود ـ چنانچه در حديث كافى است: عن أبـى عـبدالله عليه السلام قال : ان الله علم أن الذنب خير للمؤ من من العجب ، و لولا ذلك مـا ابـتـلى مـؤ مـنا بذنب اءبدا. يعنى گفت امام صادق عليه السلام: هـمـانا خدا دانست كه گناه بهتر است براى مؤمن از عجب ، و اگر نه اين بود هيچ گاه مؤمن را مبتلا به گناهى نمى‌كرد. و شايد من به واسطه همين بدبينى كارم منجر به بدى عاقبت شود.
اسلاید 9: www.taalim.irمفاسد عجبهلاکت، وحشت و تنهایی پس از مرگکوچک شمردن گناه و کوتاهی در تلاش برای اصلاح نفساعتماد بر خود و اعمال خود و احساس بی‌نیازی از خداوندتحقیر دیگران و کوچک شمردن اعمال آنهامهم تصور کردن اعمال و وادار ساختن انسان به ریا و جلوه‌گریزمینه‌سازی برای رذیله مهلکه کبر
اسلاید 10: www.taalim.irعـن أبـى عـبـدالله فـى حـديـث قـال (أى رسـول الله صـلى الله عـليـه و آله): قـال الله عـزوجـل لداود: يـا داود، بـشـر المـذنـبـيـن و اءنـذر الصـديـقـيـن! قـال: كـيـف ابـشـر المـذنـبـيـن و انـذر الصـديـقـيـن؟ قـال : يـا داود، بـشـر المـذنـبين أنى أقبل التوبه و أعفو عن الذنب ، و أنذر الصديقين أن لايعجبوا بأعمالهم ، فانه ليس عبد أنصبه للحساب الا هلك.جـنـاب امـام صـادق سـلام الله عـليـه از جـنـاب رسـول اكـرم صـلى الله عـليـه و آله نـقـل مـى‌فـرمـايـد كـه گـفـت خـداى عـزوجـل بـه داود فـرمـود: اى داود بـشـارت ده گـناهكاران را و بترسان صديقين را! گفت: چـگـونـه بـشـارت دهـم گـنـاهـكـاران را و بـتـرسانم صديقين را؟ گفت: اى داود بشارت ده گـنـاهـكاران كه من همانا توبه قبول مى‌كنم و از گناه مى‌گذرم، و بترسان صديقان را كـه عـجـب نكنند به اعمالشان، زيرا كه نيست بنده‌اى كه من به پا دارم براى حساب مگر آنكه هلاك گردد.
اسلاید 11: با مراجعه به باب «عجب» در کتاب میزان الحکمة و دیگر منابع حدیثی تلاش کنید خانواده حدیثی این موضوع را تشکیل دهید و پس از دسته‌بندی کاربردی احادیث، نکاتی را که برای فهم بهتر این موضوع می‌توان از آنها استخراج کرد بیان فرمایید.www.taalim.irفعالیت‌های یادگیریجلسه دوازدهم
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.