قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و آیین نامه اجرایی آن

قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و آیین نامه اجرایی آن

اسلاید 1: قـالَ عـَلِىٌّ عليه السلام: بِالصِّدْقِ تَكُونُ النَّجـاةُ. حضرت على عليه السلام مي فرمايند: نجــاتِ ( دنيا و آخرت ) در گِرو راستـگويى است. 2

اسلاید 2: 3

اسلاید 3: عنوان :4قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزیو آیین نامه اجرایی آنمعاونت حفظ کاربری و یکپارچگی اراضی دفتر یکپارچگی و بهره وری اراضی کشاورزی

اسلاید 4: رئوس مطالب ارائه شده در دوره: 1- کلیات(تعاریف-وضعیت اراضی کشاورزی- وضعیت بهره برداری از اراضی زراعی و باغها، مروری بر تاریخچه قوانین و مقررات مرتبط با تجمیع و یکپارچگی اراضی و ... ) 2- قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی 3- مروری بر تصویب نامه مواد 1 و 6 قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی و اقتصادی.

اسلاید 5: مقدمه: 6در دو دهه اخیر، توجه به موضوعاتی نظیر بهره وری پایین آب و زمین، تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تحمیل هزینه های سنگین به کشور، بابت واردات برخی محصولات زراعی و باغی و .... مسئولین را بر آن داشته تا به موضوع خرد شدن و تغییر کاربری اراضی به شکلی واقع بینانه تر نگریسته و باوضع قوانینی ،نظیر حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها و جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی ،سیاست هایی را اتخاذ نمایند تا از نابودی هر چه بیشتر اراضی کشاورزی که در آینده ای نه چندان دور، امنیت غذایی کشور را با مخاطره جدی روبرو خواهد کرد، ممانعت بعمل آورند. در همین راستا دو وظیفه مهم و اساسی: الف) یکپارچگی وجلوگیری ازخرد شدن اراضی کشاورزی ب)حفظ کاربری اراضی زراعی وباغ هابه سازمان امور اراضی کشور ، محول شده است که مجری آن دفاتریکپارچگی و بهره وری اراضی کشاورزی وحفظ کاربری اراضی زراعی وباغ ها می باشند.

اسلاید 6: تعاریفاراضی کشاورزی : تمامی اراضی متعلق به اشخاص واراضی اوقافی واقع درخارج ازمحدوده شهرها اعم ازباغ ها ، نهالستان ها ، اراضی زیرکشت آبی ، دیم وآیش که درآنها محصولات زراعی ، باغی ، دامی وشیلاتی تولید می گردد.خردشدن اراضی کشاورزی : تفکیک ، افراز ، تقسیم وهرگونه اقدام حقوقی نظیرصدورسند وهمچنین اقدامات عملی از قبیل دیوارکشی ، فنس کشی وقطعه بندی که به کوچک شدن اراضی کشاورزی به کمترازحدنصاب های فنی واقتصادی منجرمی شود.7

اسلاید 7: 8 تجمیع : اقدامات ثبتی جهت صدورسند واحد برای اراضی متصل به هم . کارگروه ملی یکپارچه سازی وجلوگیری ازخردشدن اراضی کشاورزی: کمیته ای به منظور هماهنگی و ساماندهی امور مربوط به تجمیع و یکپارچه سازی اراضی کشاورزی و تصمیم گیری در خصوص میزان و نحوه اعطای مشوق هاتفكيك: عبارت است از تقسيم مال غيرمنقول به قطعات كوچكتر*.افراز: عبارت است از جدا كردن سهم مشاع شريك يا شركاء و يا تقسيم مال غيرمنقول مشاع بين شركاء به نسبت سهم آنها ** . *ماخذ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی و باغها

اسلاید 8: 9تفکیک و افراز:

اسلاید 9: 10تقسیم: تقسیم در اصطلاحات حقوق مدنی عبارت است از جدا سازی سهام شرکاء در مال مشاع که قسمت هم نامیده می شود و شامل مال مشاع منقول و غیر منقول می شود بر عکس افراز که فعلا اختصاص به مال مشاع غیر منقول دارد. ماخذ: پرتال سازمان ثبت اسناد و املاک و کتاب مقررات ثبت نوشته آقای غلامرضا شهری

اسلاید 10: 11شاهرخشاهرخشاهرخشاهرخشاهرخشاهرخشاهرخ – شهرامشاهرخ – شهرامشاهرخ شهرامشاهرخ شهرامشاهرخ شهرامتفکیک (جداکردگی چیزی از دیگری)

اسلاید 11: 12افرازشاهرخ : 2/5 دانگشهرام-شهروز-شنطیا = 3/5 دانگ( تقسیم کردن ملک مشاع) شاهرخ – شهرام-شهروز- شنتیاشاهرخ

اسلاید 12: 13پروفسور موشر (A.Mosher) ) به عنوان اولين كسي كه توسعه كشاورزي را بصورت سيستمي مورد بررسي قرار داده است. عوامل سرعت بخش در توسعه كشاورزي عبارتند از: ۱- آموزش و ترويج كشاورزي ۲- اعتبارات كشاورزي ۳- انجام اقدامات و عمليات گروهي و سازمان يافته كشاورزان ۴- وسعت دادن و گسترش زمينهاي كشاورزي و اصلاح فيزيكي آنها ۵- برنامه ريزي ملي تعريف توسعه پايدار دستيابی به توسعه ی اقتصادی و اجتماعی در مسيری که منابع طبيعی يک کشور را تهی نکند.

اسلاید 13: - عوامل بيروني :پائين بودن سهم سرمايه گذاري در بخش كشاورزي (طی سال های 1379لغایت1386سهم سرمايه گذاري در بخش كشاورزي از کل سرمایه گذاری انجام شده درکشور 5درصد ،صنعت ومعدن 27/6درصد،خدمات67/4درصد بوده است )*موازی کاری در دستگاه های اجرایی در مدیریت منابع پایه عدم واگذاري امور تصدي گري به بخشهاي غير دولتيضعف دراجرای قوانین مرتبط محدویت های منابع آب وخاک فرسایش وتخریب منابع افت آبهای زیر زمینی و...*ماخذ : بانک مرکزی ایرانموانع دستيابي به توسعه پايدار- عوامل دروني :خرد وکوچک بودن اراضی(87درصد زیر 10هکتار) تعدد قطعات و غیر هندسی بودن اراضیاجرایی نشدن الگوی مناسب کشتمسایل زیرساختی و زیربناهابالا بودن سن بهره برداران (72درصد بالای 40سال)کم سوادی وبی سوادی کشاورزانناسازگاری روش های واگذاری اراضی بدون در نظر گرفتن نظام بهره برداری مناسبمحدویت توسعه مکانیزاسیون با توجه به تعدد و اندازه قطعات زراعیبالا بودن هزینه تولید و رقابتی نبودن محصولات کشاورزی ضرورت رعایت بیشتر استانداردهای کیفی در تولید محصولات کشاورزی14

اسلاید 14: وضعیت زراعت و باغداری و میزان تولیدات اراضی کشاورزی از نگاه آمار15

اسلاید 15: 30 % اراضی کشور ایران قابلیت کشت دارندFAOکل اراضی قابل کشت 23 میلیون هکتار (14 درصد اراضی کشور)موسسه تحقیقات خاک و آب16

اسلاید 16: 1710 میلیون هکتار13 میلیون هکتار17

اسلاید 17: سطح و توليد محصولات زراعي در سال زراعي 93-94سطح (11/4 میلیون هکتار)تولید (77 میلیون تن)18ماخذ: آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی

اسلاید 18: سطح و توليد محصولات باغی در سال زراعي 93-94سهم باغات دیم بارور از تولیدات 5/5 درصدسطح زیر کشت محصولات باغی2/6 میلیون هکتارسهم باغات آبی 85 درصدسهم باغات دیم 15 درصدمیزان کل تولیدات محصولات باغی16/5 میلیون تنسهم باغات آبی بارور از تولیدات94/5 درصد19ماخذ: آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی

اسلاید 19: آمار بهره بردارن اراضی زراعی و باغی در ایران و جهان20

اسلاید 20: وسعت زمین قابلکشت به ازاء هر نفر(متر مربع)کل اراضیقابل کشاورزی(درصد)وسعت منطقه(هزار هکتار)منطقه جغرافیایی203037/6013003468جهان435027/924907653کشورهای توسعه یافته151043/478096847کشورهای در حال توسعهمنبع : ( 2012، FAO )منبع : ( 2012، FAO )منبع : ( 2012، FAO )منبع : ( 2012، FAO )سرانه اراضی کشاورزی در مناطق مختلف جهان و ایرانسال میزان کل جمعیت کشور (میلیون نفر) میزان کل اراضی کشاورزی (هکتار) سرانه اراضی کشاورزی (متر مربع) درصد تغییرات1372 5715458510 2700 -1382 6817665198 2580 4/4-1393 7916476609 2083 2/19-منبع: مرکز آمار ایرانمنبع: مرکز آمار ایرانمنبع: مرکز آمار ایرانمنبع: مرکز آمار ایرانمنبع: مرکز آمار ایرانتغییرات سرانه اراضی کشاورزی درایران طی سالهای 72 لغایت 139321

اسلاید 21: مساحت اراضی کشاورزیمساحت اراضی کشاورزیتعداد بهره برداران اراضی کشاورزیتعداد بهره برداران اراضی کشاورزیگروههای بهره بردار93829382گروههای بهره بردار1027148106219917584361724776کمتر از 2 هکتار6/2652/349/6درصد سهم بری از کل218931523770917559447961082 تا کمتر از 5 هکتار13/213/422/522/9درصد سهم بری از کل273057532308924233594905875 تا کمتر از 10 هکتار16/618/312/614/1درصد سهم بری از کل6805439752461238660642957610تا کمتر از 50 هکتار41/342/611/512/4درصد سهم بری از کل15647971547657250042400650 تا کمتر از 100 هکتار9/58/70/80/8درصد سهم بری از کل21593331922747100618340بیشتر از 100 هکتار13/110/90/30/2درصد سهم بری از کل164766071766519833594103473393جمع کل22

اسلاید 22: 23

اسلاید 23: روند تغییرات واحدهای بهره برداری در سطوح مختلف در طی سالهای 72-82-9324سالدرصد

اسلاید 24: 25غالب اراضی زراعی در کشور مساحتی بین 5 تا 20 هکتار و بیشتر باغات مساحتی بین 1 تا 5 هکتار دارند که بیشترین میزان خرد شدن نیز مربوط به این دسته از اراضی است. تنها 17 درصد از اراضی مزروعی کشور مساحتی زیر 5 هکتار دارند. 69درصد بهره برداران اراضی زراعی در کشور دارای زمینی با مساحت کمتر از 5 هکتار می باشند. 45درصد اراضی باغی کشورزیر5هکتارمی باشند 82 درصد از باغداران کشور دارای زمینی با مساحت کمتر از 5 هکتار می باشند

اسلاید 25: 26بیشترین اراضی مزروعی با مساحت کمتر از 5 هکتار به ترتیب مربوط به استانهای مازندران- آذربایجان شرقی و غربی-گیلان و لرستان می باشدبیشترین باغات با مساحت کمتر از 5 هکتار به ترتیب مربوط به استانهای کرمان-مازندران- فارس-آذربایجان غربی و شرقی و خراسان رضوی می باشد

اسلاید 26: 27تجمیع و یکپارچگی و نظام های بهره برداری اراضی

اسلاید 27: نظام های بهره برداری توسط جامعه شناسان و اقتصادانان به اشکال مختلف و بر اساس نوع مالکیت، نحوه تصرف زمین، چگونگی تامین منابع انسانی، میزان همیاری و تعاون و نوع محصولات تولیدی تقسیم می شود که بر این اساس 3 نوع نظام بهره برداری اصلی در کشور وجود دارد. 28

اسلاید 28: انواع نظام های بهره برداری29

اسلاید 29: انواع نظام های بهره برداری30

اسلاید 30: قبل از اصلاحات ارضيبعد از اصلاحات ارضيپس از انقلاب اسلاميروند تحولات نظامهای بهره برداری در ايران :نظام غالب ارباب – رعیتی باروش سهم بری(55درصداراضی)بهره برداری اجاره داري (7/5درصد اراضی )بهره برداری ملكي (26درصد اراضی )بهره برداری مختلط (11/5درصد اراضی)فروپاشی نظام ارباب رعیتی و شکل گیری نظام خرد ودهقانی تشکیل شرکتهای سهامی زراعی براساس قانون مصوب1346اصلاحیه 1352تشکیل شرکتهای تعاونی تولید براساس قانون مصوب 1349 تشکیل کشت وصنعت ها براساس قانون تاسیس شرکت های بهره برداری دراراضی پایاب سدها مصوب1347انحلال کشت و صنعتها ،شرکت های سهامی زراعی وتعاونی تولیدتشکیل هیئت های هفت نفره واگذاری زمین شکل گیری گروه های مشاع تشکیل مجدد شرکت های تعاونی تولید از سال 1368تشکیل مجدد شرکت های سهامی زراعی ازسال 138431

اسلاید 31: شرکتهای تعاونی تولید : 1370 شرکت درسطح 4 میلیون هکتارشرکتهای سهامی زراعی : 40 شرکت در سطح 100هزارهکتارکشت و صنعت ها دولتی : 16 شرکت دولتی در سطح 203 هزار هکتارسایر نظام های بهره برداری شامل خرد دهقانی و خانوادگیوضعیت موجود نظامهای بهره برداری :32

اسلاید 32: 33دستگاههای متولی طرح های تجمیع و یکپارچی اراضی کشاورزیمعاونت تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی + معاونت زراعت و باغبانی = مشارکت غیر مستقیم.

اسلاید 33: قوانین و مقررات مرتبط با جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزیتبصره 2 ماده 19 قانون اصلاحات ارضي مصوب 1340.به منظور جلوگيري از تفكيك و تجزيه اراضي نسقي موضوع قانون اصلاحات ارضي. قانون تعاونی نمودن تولید و یکپارچه نمودن اراضی در حوزه عمل تعاونی های تولید روستایی مصوب سال 1349به منظور تجمیع اراضی و ایجاد تشکل های بهره برداریماده 12 قانون گسترش كشاورزي در قطب هاي كشاورزي مصوب 1354 و مواد 13 و 15 آيين نامه اجرايي قانون مذكور مصوب 1355.به منظور جلوگيري از تفكيك و تجزيه اراضي بدون موافقت وزارت كشاورزي .مواد 3 و 11 آيين نامه مربوط به استفاده از اراضي، احداث بنا و تاسيسات در خارج از محدوده قانوني و حريم شهر ها مصوب 1355.به منظور جلوگيري از تفكيك و تعيين اراضي واقع در خارج از محدوده قانوني و حريم شهرها.34

اسلاید 34: قوانین و مقررات مرتبط با جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزیتبصره 72 قانون برنامه دوم توسعه اقتصادي‹ اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران مصوب 1373به منظور جلوگيري از تغيير كاربري و تفكيك و تبديل اراضي كشاورزي در خارج از محدوده قانوني شهرها. ماده 77 قانون وصول برخي از درآمدهاي دولت و مصرف آن در موارد معين مصوب 1373به منظور جلوگيري از تغيير كاربري، تجزيه و فروش اراضي زراعي در خارج از محدوده قانوني و حريم استحفاظي شهرها و شهرك ها مگر در موارد ضروري توسط وزارت كشاورزي. تبصره 3 اصلاحی ماده 1 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها مصوب 1385به منظور جلوگیری از خرد شدن اراضی زراعی و باغهای واقع در خارج از محدوده شهرها 35

اسلاید 35: قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی و اقتصادی مصوب 1385و آیین نامه اجرایی آن مصوب 1395به منظور جلوگیری از خرد شدن اراضی زراعی و باغها و تجمیع آنها اصلاحیه لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها مصوب 1388به منظور جلوگيري از تفكيك باغهای واقع در محدوده و حریم شهرها ”ماده 194 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه مصوب سال 1389به منظور جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و یکپارچه نمودن اراضی کشاورزیقوانین و مقررات مرتبط با جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و یکپارچه سازی36

اسلاید 36: قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و آیین نامه اجرایی آن 37

اسلاید 37: 38قانون جلوگيري از خرد شدن اراضي كشاورزي و ايجاد قطعات مناسب فني، اقتصادي (مصوب 21/11/ 1385مجمع تشخيص مصلحت نظام)ماده 1- وزارت جهاد كشاورزي موظف است به منظور ارتقاء بهره وري عوامل توليد، تخصيص بهينه منابع و جلوگيري از تفكيك و افراز و خردشدن اراضي كشاورزي (اعم از باغها، نهالستانها، اراضي زير كشت، آبي، ديم و آيش آنها) حداكثر ظرف مدت شش ماه از تصويب اين قانون، حدنصاب فني، اقتصادي اراضي كشاورزي را بر اساس شرايط اقليمي، الگوي كشت، ضوابط مكانيزاسيون وكميت و كيفيت منابع آب و خاك تعيين و جهت تصويب به هيأت وزيران ارائه نمايد.هيأت وزيران نيزموظف است حداكثر ظرف مدت سه ماه حدنصاب فني، اقتصادي پيشنهادي رابررسي و تصويب نمايد.تبصره – درصورت تغيير شرايط وضوابط مذكور جهت تعيين حدنصاب، دولت ميتواند با پيشنهاد وزارت جهاد كشاورزي و رعايت مفاد اين قانون، نصاب هاي تعيين شده را تغيير دهد .

اسلاید 38: 39ماده 2- تفكيك و افراز اراضي مذكور به قطعات كمتر از نصاب تعيين شده ممنوع است.ارائه هر گونه خدمات ثبتي از قبيل صدور سند مالكيت تفكيكي يا افرازي مجاز نخواهد بود. براي اينگونه اراضي در صورت تقاضا، سند مشاعي صادرو نقل و انتقال اسناد به طور مشاعي بلامانع است.ماده 3- دولت وساير دستگاههاي ذيربط موظفند به منظور تشويق مالكين اراضي كشاورزي (كه ميزان مالكيت آنان كمتر ازحد نصاب فني، اقتصادي مي باشد) به تجميع و يكپارچه سازي آن اراضي به مساحت هاي درحدنصاب هاي تعيين شده و بالاتر، نسبت به اعطاء امتيازات و تسهيلات ويژه ازقبيل: مالي، اعتباري، حقوقي، بازرگاني، فني وساخت زيربناهاي توليدي و پرداخت يارانه هاي حمايتي مورد نياز اقدام نمايد.

اسلاید 39: 40ماده 4- سازمان ثبت اسناد و املاك كشور مكلف است براي اراضي بهره برداران كشاورزي (مالك يا مالكين اراضي كمتر از حدنصاب فني، اقتصادي) كه دراثر عمل تجميع قطعات مجاور به صورت واحد درآمده، به درخواست مالك يا مالكين، با ترسيم نقشه تجميعي و با تنظيم صورتجلسه تجميع حدود كه به تأييد مالك يامالكين رسيده است، با رعايت مقررات ثبت از نظر حفظ حقوق اشخاص، بدون اخذ هرگونه وجهي (ماليات، عوارض و حقوق دولتي ) سند مالكيت صادر نمايد .تقليل درآمد متصوره دراين ماده با كاهش هزينه هاي دولت در امر توليد از قبيل كاهش مصرف آب، انرژي، نيروي انساني، ماشين آلات و نهاده هاي كشاورزي و نيز استفاده بهينه از آنها و افزايش توليد ناشي از يكپارچه سازي اراضي كه مالاً به كاهش هزينه هاي عمومي مي انجامد، جبران ميگردد.

اسلاید 40: 41ماده 5- سازمان ثبت اسناد و املاك كشورمكلف است نقشه يكپارچه شده اراضي خرد مالكين را كه به صورت پراكنده مورد بهره برداري قرار ميگيرد پس از معاوضه ويا خريد و فروش توسط مالكين، ترسيم و صورتمجلس حاوي حدود و ثغور و مساحت وسهام مالكين قطعه مزبور را با تأييد آنها و نماينده وزارت جهاد كشاورزي تنظيم كند و بدون پرداخت ماليات و هزينه هاي ثبتي و حقوق دولتي توسط مالكين، طبق صورت مجلس تنظيمي و با رعايت مقررات ثبتي از جهت حفظ حقوق اشخاص سند مالكيت صادر نمايد.تقليل درآمد متصوره در اين ماده با كاهش هزينه هاي دولت در امر توليد از قبيل كاهش مصرف آب، انرژي، نيروي انساني،ماشين آلات و نهاده هاي كشاورزي ونيز استفاده بهينه از آنها و افزايش توليد ناشي از يكپارچه سازي اراضي كه مالاً به كاهش هزينه هاي عمومي مي انجامد، جبران ميگردد.

اسلاید 41: 42ماده 6- وزارت جهاد كشاورزي موظف است ظرف مدت شش ماه از تاريخ تصويب اين قانون با همكاري سازمان ثبت اسناد و املاك كشور و سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور، آيين نامه اجرايي اين قانون را تهيه و پس از تصويب هيأت وزيران به مورد اجراء گذارد.قانون فوق مشتمل بر شش ماده و يك تبصره در جلسه علني روز سه شنبه مورخ بيست و پنجم فروردين ماه يكهزارو سيصد وهشتاد وسه مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 1385/11/21 با اصلاحاتي درمواد (1)، (2) و (3) از سوي مجمع تشخيص مصلحت نظام موافق با مصلحت نظام تشخيص داده شد.

اسلاید 42: 43تصویب نامه هیئت وزیرانشماره۱۴۰۷۲۳/ت۴۰۷۸۰ مورخ 1388/7/14آيين‌نامه اجرايي قانون جلوگيري از خردشدن اراضي كشاورزي و ايجاد قطعات مناسب فني و اقتصادي ـ مصوب۱۳۸۵

اسلاید 43: 44

اسلاید 44: 4545

اسلاید 45: 46تصویب نامه موضوع ماده 1 قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی(تصویب نامه شماره 159467 / ت 52166 ﻫ مورخ 15 / 12 / 1395هیات وزیران)

اسلاید 46: 47تصویب نامه موضوع ماده 1 قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی و اقتصادی(تصویب نامه شماره 159467 / ت 52166 ﻫ مورخ 15/12/1395 هیات وزیران)هیئت وزیران در جلسه 1395/12/8 به پیشنهاد شماره 11318/ 020 مورخ 1394/4/20 وزارت جهاد کشاورزی و به استناد ماده (1) قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی و اقتصادی – مصوب 1385-تصویب کرد:1-حدنصاب فنی و اقتصادی اراضی کشاورزی (زراعی و باغی) موضوع ماده (1) قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی، اقتصادی – مصوب 1385- مساحتی از اراضی مذکور است که به عنوان یک واحد تولیدی و با توجه به شرایط اقلیمی، الگوی کشت منطقه، ضوابط مکانیزاسیون، کمیت و کیفیت منابع آب و خاک، بهره وری مناسب از عوامل تولید، دارای توجیه فنی و اقتصادی می باشد.

اسلاید 47: 482- حدنصاب فنی و اقتصادی اراضی کشاورزی در هر یک از استانهای کشور مطابق جدول پیوست شماره (1) این تصویب نامه که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، تعیین می شود. تبصره 1- تفکیک و افراز اراضی کشاورزی بالاتر از حدنصابهای فنی و اقتصادی مندرج در جدول موضوع این ماده به شرح زیر می باشد:الف) اراضی با مساحت های (2) تا (5) برابر حدنصاب های مذکور در هر شهرستان؛ حداقل (2) برابر نصاب مذکور. ب) اراضی با مساحت های بیش از (5) تا (10) برابر حدنصابهای مذکور در هر شهرستان؛ حداقل (5) برابر نصاب مذکور.پ) اراضی با مساحت های بیش از (10) برابر حدنصاب های مذکور در هر شهرستان؛ حداقل (10) برابر نصاب مذکور. تبصره2-حدنصاب های مقرر در بندهای فوق الذکر ناظر به تفکیک و افراز بوده و مانعی برای تجمیع و یکپارچه سازی اراضی در رسیدن به حدنصابهای فنی و اقتصادی بالاتر نخواهد بود.

اسلاید 48: 493-حدنصاب فنی، اقتصادی اراضی کشاورزی واقع در قطب های کشاورزی، موضوع قانون گسترش کشاورزی در قطب های کشاورزی-مصوب 1354- با اصلاحات بعدی آن، تابع حدنصابهای مقرر در آن قانون می باشد. 4- حدنصاب فنی، اقتصادی اراضی کشاورزی که در قالب نظام های بهره برداری از قبیل شرکت های تعاونی تولید، کشت و صنعت، سهامی زراعی و واگذاری های هیاتهای هفت نفره، تشکیل شده و مورد بهره برداری قرار گرفته اند، به همان میزان مساحت اولیه در هنگام تشکیل، ثبت یا واگذاری می باشد، مگر اینکه قبل از ابلاغ این تصویب نامه بصورت قانونی تغییر یافته باشد. 5-حدنصاب فنی و اقتصادی اراضی کشاورزی که از این به بعد در قالب نظام های بهره برداری از قبیل شرکت های تعاونی تولید، کشت و صنعت و سهامی زراعی تشکیل می گردند به تفکیک استان به شرح جدول پیوست شماره (2) این تصویب نامه که تایید شده به مهر دفتر هیئت دولت است، تعیین می شود.

اسلاید 49: 506-حدنصاب فنی و اقتصادی اراضی موضوع فعالیتهای کشاورزی مانند گلخانه، دامداری، مرغداری، فعالیتهای شیلاتی و صنایع تبدیلی و غذایی کشاورزی که با رعایت قوانین و مقررات مربوط به مرحله بهره برداری رسیده یا می رسند، با رعایت حدنصابهای مقرر در آیین نامه نصاب اراضی قابل واگذاری به فعالیتهای مختلف در خارج از حریم شهرها و روستاها موضوع تصویب نامه شماره 79259 / ت 42849 ﻫ مورخ 1390/4/15 و اصلاحات بعدی آن، تابع مساحت مندرج در پروانه بهره برداری آنها می باشد. 7- حدنصابهای مندرج در این تصویب نامه، ملاک عمل در آیین نامه اجرایی موضوع ماده (6 ) قانون مذکور خواهد بود.

اسلاید 50: 51آیین نامه اجرایی موضوع ماده 6 قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی(تصویب نامه شماره 159294 / ت 52166 ﻫ مورخ 15 / 12 / 1395هیات وزیران)

اسلاید 51: 52آیین نامه اجرایی قانون جلوگیری ازخردشدن اراضی کشاورزی وایجاد قطعات مناسب فنی ، اقتصادیماده 1- دراین آیین نامه ، اصطلاحات زیر درمعانی مشروح مربوط به کار می روند:الف- قانون : قانون جلوگیری ازخردشدن اراضی کشاورزی وایجاد قطعات مناسب فنی ، اقتصادی – مصوب 1385ب- اراضی کشاورزی : تمامی اراضی متعلق به اشخاص واراضی اوقافی واقع درخارج ازمحدوده شهرها اعم ازباغ ها ، نهالستان ها ، اراضی زیرکشت آبی ، دیم وآیش که درآنها محصولات زراعی ، باغی ، دامی وشیلاتی تولید می گردد.پ-حدنصاب فنی واقتصادی : حدنصاب های تعیین شده توسط هیئت وزیران موضوع ماده (1) قانون ت- خردشدن اراضی کشاورزی : تکفیک ، افراز ، تقسیم وهرگونه اقدام حقوقی نظیرصدورسند وهمچنین اقدامات عملی از قبیل دیوارکشی ، فنس کشی وقطعه بندی که به کوچک شدن اراضی کشاورزی به کمترازحدنصاب های فنی واقتصادی منجرمی شود.ث-یکپارچه سازی:فرآیندی از اصلاح زمین که با عملیاتی نظیر تسطیح، رفع موانع و مرزبندی های اختصاصی مالکان و در صورت لزوم احداث جاده های بین مزارع و تأسیس شبکه های آبیاری و زهکشی، به ایجاد یک واحد کشاورزی و مدیریت واحد بر منابع تولید با حداقل نصاب های فنی و اقتصادی منجر می گردد.ج- تجمیع : اقدامات ثبتی جهت صدورسند واحد برای اراضی متصل به هم .

اسلاید 52: 53ماده 2- تفکیک ، افراز ، تقسیم وخردشدن اراضی کشاورزی به قطعات کمترازحد نصاب های فنی واقتصادی ممنوع است .ماده 3-ادارات ثبت اسناد واملاک ، دفاتراسناد رسمی ، شهرداری ها ، دهیاری ها ، بخشداری ها وسایرمراجع مربوط مکلفند حسب مورد درهنگام تفکیک ، افراز ، تقسیم وانتقال اراضی کشاورزی ، ضمن ارسال نقشه دقیق زمین موردنظرکه توسط مالکین باذکرمختصاب جغرافیایی UTM ( بامقیاس مناسب وحداقل یک دو هزارم ) تهیه می گردد، از اداره جهاد کشاورزی شهرستان محل وقوع ملک مزبور وهمچنین ملی ودولتی نبودن آنها استعلام نمایند.تبصره 1- اداره جهادکشاورزی مربوط مکلف است درمورد ملی ودولتی نبودن اراضی کشاورزی واقع درحریم شهرها واراضی واقع درخارج ازحریم شهرها وهمچنین وقوع آنها درمناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست حسب مورد از ادارات راه وشهرسازی ، منابع طبیعی وآبخیزداری یا حفاظت محیط زیست شهرستان مربوط استعلام نماید. ادارات مذکور موظفند ظرف حداکثر یک ماه پاسخ استعلام اداره جهاد کشاورزی را به صورت کتبی اعلام نمایند.

اسلاید 53: 54ماده 4- صدوراسنادتفکیکی وافرازی مشروط به اینکه جزء اراضی ملی ودولتی نبوده ونیزهیچ یک ازقطعات، کمترازحدنصاب های فنی واقتصادی نباشد با درج نوع کاربری کشاورزی دراسنادمالکیت بلامانع است .ماده 5- وزارت جهاد کشاورزی موظف است ازهرگونه اقدام عملی که منجر به خردشدن اراضی کشاورزی می گردد ، جلوگیری بعمل آورده ومتخلفین را دراجرای قانون حفظ کاربری اراضی زراعی وباغ ها – مصوب 1374 – با اصلاحات بعدی آن ، به مراجع قانونی ذی صلاح معرفی کند.ماده 6- اداره جهاد کشاورزی شهرستان مربوط موظف است در رابطه با اسناد مالکیتی که بدون رعایت حد نصاب های فنی واقتصادی و برخلاف ماده (2) قانون صادرمی شود، به محض اطلاع نسبت به تقدیم دادخواست ابطال سند مالکیت صادره به مراجع قضایی صالحه اقدام نماید. متخلفین درچارچوب قوانین ومقررات مربوط تحت پیگرد قانونی قرارمی گیرند.تبصره 2- اداره جهاد کشاورزی مذکورموظف است درچارچوب قانون واین آیین نامه ظرف حداکثردوماه نسبت به ارسال پاسخ اقدام نماید.تبصره 3- عدم ارایه پاسخ درمهلت های یادشده ، تخلف محسوب و به عنوان نقض مقررات درمراجع قانونی رسیدگی خواهد شد.

اسلاید 54: 55ماده 7- احداث معبر و راه دسترسی به مزارع درصورت درخواست هریک ازمالکین اراضی کشاورزی ، براساس ضوابط فنی مندرج در دستورالعملی است که حداکثرظرف سه ماه ازسوی وزیرجهاد کشاورزی ابلاغ خواهدشد.ماده 8- اراضی ملی ودولتی که دراجرای قوانین ومقررات مربوط برای طرح های کشاورزی به طورمشاعی به اشخاص حقیقی وحقوقی واگذارمی گردد، حتی پس از انتقال قطعی قابل تفکیک وافراز نمی باشد. این قید بعنوان جزء لاینفک درمندرجات قرارداد واگذاری وسند انتقال درج می گردد.ماده 9- به منظورتشویق مالکین به تجمیع ویکپارچه سازی اراضی کشاورزی ورساندن مساحت اراضی یاد شده به حد نصاب های تعیین شده وبالاتر ، وزارت جهاد کشاورزی موظف است متقاضیان را دراولویت پرداخت یارانه های حمایتی ، تسهیلات وامتیازات ازجمله موارد زیر قراردهد:الف – اجرای عملیات زیربنایی آب وخاک ( تجهیز ونوسازی اراضی ، احداث شبکه های فرعی آبیاری وزهکشی ، سامانه های نوین آبیاری وجاده های دسترسی بین مزارع ) ب- توسعه ونوسازی باغات پ-ماشین آلات بخش کشاورزیت-یارانه نهاده های تولید

اسلاید 55: 56ث-اعطای تسهیلات حمایتی ارزان قیمت به میزان قیمت کارشناسی روز اراضی ازطریق بانک های عامل ج-تامین تا صددرصد اعتبارموردنیاز اجرای عملیات آب وخاک وتوسعه روش های نوین آبیاری وزیرساخت ها برای مالکان اراضی که طبق حدنصاب های تعیین شده اقدام به تشکیل شرکت های کشت وصنعت ، تعاونی تولید وسهامی زراعی نمایند.ماده 10- سازمان برنامه وبودجه کشور براساس ماده (3) قانون موظف است به منظورتحقق مفاد ماده (9) این آیین نامه ، اعتبارات لازم را دربودجه های سنواتی دستگاه های مربوط پیش بینی وتامین نماید.ماده 11- اشخاص حقیقی وحقوقی که قصد تجمیع ویکپارچه سازی اراضی خودرا به حدنصاب فنی واقتصادی وبالاتردارند باید به اداره جهدکشاورزی شهرستان ذی ربط مراجعه ودرخواست خود را همراه طرح اجرایی مربوط ، مدارک مثبته مالکیت ونقشه اراضی تسلیم نمایند. اداره یاد شده ظرف حداکثر دوماه بررسی لازم را معمول ونظرخود را به اداره ثبت اسناد واملاک محل اعلام می نماید. اداره ثبت اسناد واملاک مذکور ، درصورت مثبت بودن پاسخ اداره جهادکشاورزی موظف است حداکثر ظرف سه ماه نسبت به صدورسند مالکیت تجمیعی اراضی با رعایت مواد (4) و(5) قانون ودرج نوع کاربری کشاورزی وعدم تفکیک و بدون اخذ هرگونه وجهی ( مالیات، عوارض وحقوق دولتی ) اقدام نماید.

اسلاید 56: 57ماده 12- به منظور هماهنگی وساماندهی امور مربوط به تجمیع ویکپارچه سازی اراضی کشاورزی وتصمیم گیری درخصوص نحوه ومیزان مشوق ها وامتیازات مندرج درماده (3) قانون وماده (9) این آیین نامه ، کارگروه ملی یکپارچه سازی وجلوگیری ازخردشدن اراضی کشاورزی به ریاست وزیرجهاد کشاورزی وعضویت معاونین ذی ربط وزارت نیرو ، وزارت کشور ، سازمان برنامه وبودجه کشور ، سازمان ثبت اسناد واملاک کشور و مدیرعامل بانک کشاورزی تشکیل می شود.تبصره 1- دبیرخانه کارگروه درسازمان امور اراضی کشور مستقربوده و رئیس سازمان بعنوان دبیرکارگروه مسئولیت پیگیری مصوبات کارگروه را برعهده دارد.تبصره 2- کارگروه هراستان وشهرستان حسب مورد باعضویت اعضای متناظرتشکیل می شود.تبصره 3- دستورالعمل اجرایی مربوط به این ماده ، ظرف دو ماه پس از ابلاغ این آیین نامه توسط وزارت جهادکشاورزی تهیه وپس از تصویب کارگروه ملی موضوع این ماده ، توسط وزیرجهادکشاورزی ابلاغ می گردد.

اسلاید 57: 58ماده 13- وزارت جهادکشاورزی موظف است به منظور ارتقای نقش بهره برداران دریکپارچه سازی وحفظ وپایداری کاربری اراضی کشاورزی ، فعالیت های ترویجی وآموزشی لازم را برای افزایش آگاهی آنان بعمل آورد.ماده 14- سازمان صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران وسایر رسانه های عمومی موظفند با اجرای برنامه های ترویجی وآموزشی ، زمینه افزایش آگاهی های عمومی نسبت به مفاد این آیین نامه را فراهم نمایند.ماده 15- وزارت جهادکشاورزی ( سازمان امور اراضی کشور) وسازمان ثبت اسناد واملاک کشور مکلفند حداکثرظرف شش ماه پس از ابلاغ این آیین نامه نسبت به ایجاد زیرساخت لازم جهت تبادل الکترونیکی استعلامات اقدام نمایند.

اسلاید 58: 59

اسلاید 59: 60چارت تشکیلاتی دفتر یکپارچگی و بهره وری اراضی کشاورزی