مبانی برنامه‌ ریزی

مبانی برنامه‌ ریزی

اسلاید 1: به نام خدا (( فصل پنجم )) مباني برنامه ريزي اهدافاهميت برنامه ريزي 2. انواع برنامه ريزي 3. اثر بخشي برنامه ريزي 4. محاسن برنامه ريزي 5. محدوديت برنامه ريزي 6. ابعاد وجنبه هاي گوناگون برنامه ريزي

اسلاید 2: اهداف برنامه ريزي : افزايش احتمال رسيدن به هدف از طريق تنظيم فعاليتهاافزايش منفعت اقتصادي از طريق به مقرون به صرفه ساختن عملياتمتمركز شدن بر طريق دستيابي به مقاصد واهداف مهيا ساختن ابزاري براي كنترل برنامه ريزيسازماندهيتعيين شيوهسازماندهيكارگزينيانتخاب افرادمناسب رهبريتعيين سبكمؤثر كنترل تعيين معيارهاونحوه كنترل

اسلاید 3: نظام ارزشي1.برنامه ريزي2. سازماندهي3. بسيج منابع4. هدايت وسرپرستي5. كنترل

اسلاید 4: الف) تدوين برنامه هاي كوتاه مدت ب) تعيين معيارهاي كمي وكيفي سنجش عملكرد وارزيابي هزينه هاي اجرائي عملياتي ج) ارزيابي برنامه ها وتعيين موارد انحراف عملكرد از آنها د) تجديد نظر در برنامه ها وتهيه برنامه هاي جديد برنامه ريزيتخصصيبرنامه ريزي وكنترل توليدبرنامه ريزي نيروي انسانيبرنامه ريزي مالي وتنظيم بودجه

اسلاید 5: رهيافتهاي گوناگون به برنامه ريزيالف) برنامه ريزي از داخل به خارج و برنامه ريزي از خارج به داخل ب) برنامه ريزي از بالا وپائين وبرنامه ريزي از پائين به بالا ج) برنامه ريزي بر مبناي هدف د) برنامه ريزي بر مبناي استثنا ه) برنامه ريزي اظطراري و) برنامه ريزي اقتضائي بهبود عملكرد فرديوسازماني افزايش تعهدكاركنان براي تلاش به منظورتحقق اهداف تدوين وپذيرشاهداف بر اساستوافق متقابل مشاركت كاركنانبا مديراندر برنامه ريزي

اسلاید 6: تعيين رسالت ومأموريتها تعيين نتايج موردانتظار تعيين شاخصهاي ارزيابيعملياتيتعيين اهداف تنظيم برنامه هايعملياتيطراحي سيستم كنترلعمليات

اسلاید 7: شناسايي مقتضيات موجود تعيين اهداف كوتاه مدت كسب اطلاعات كامل درباره فعاليتهاي ضروريطبقه بندي و تحليل اطلاعاتارائه فرضيات برمبنا پيش بيني ويضعيت آيندهجستجوي بديلها وبرنامه هاي جايگزين ارزيابي بديلهاي گوناگون انتخاب بديل مناسب تدوين برنامه هاي فرعي و پشتيباني تنظيم توالي فعاليتها و جداول زمانبندي بيان كردن برنامه ها در قالب ارقام بودجه وبرنامه تخصيص منابع مالي پي گيري پيشرفت كار مراحل عمده برنامه ريزي

اسلاید 8: اثر بخشي برنامه ريزي تقدم زماني فعاليتها هماهنگي وارتباطات تشريك مساعي آماده سازي شرايط براي اجرايي برنامه محاسن برنامه ريزي1. تحقق اهداف سازمان 2. ايجاد فرصت براي اجراي تصميم 3. اجرايي منظم طرحهاوتحقق اهداف 4. تطبيق سازمان با رشد سريع فناوري در صنعت 5. تسريع رشد اقتصادي در سطح كلان 6. برنامه ريزي مالي وبودجه، ابزاري براي كنترل 7. تقويت روحيه كار گروهي و افزايش كارآئي

اسلاید 9: 1. صرف هزينه و وقت بدون ضمانت تحقق اهداف محدوديتهاي برنامه ريزي 2. برنامه ريزي در سازمانهاي كوچك 3. ايجاد محدوديتهايي كه در كوتاه مدت حركت را درسطوح متعدد سازمان كند ميسازد. 4. برنامه ريزي مبتني بر پيش بيني بر اساس حدس ميباشد كاهش محدوديتهايبرنامه ريزي 1. اجتناب از برنامه ريزيهاي وابسته به هم 2. پرهيز از برنامه ريزيهاي موازي 3. اجراي برنامه ها بصورت هماهنگ و يكنواخت 4. اجراي برنامه ها بصورت منظم و مرحله به مرحله

اسلاید 10: دامهاي مهم در مسير برنامه ريزي موفق تفويض كردن وظيفه برنامه ريزي توسط مدير عالي به ديگراندر گير شدن مديريت عالي در مسائل جاري كوتاهي در امر تدوين وتعريف اهدافكوتاهي در امر درگير ساختن مديران اجرايي مهم در فراگرد برناه ريزيعدم استفاده از برنامه ها (معيار واقعي ارزيابي عملكرد مديران)كوتاهي در ايجاد جو موافق و حامي برنامه ريزيمجزا پنداشتن فراگرد برنامه ريزي از ساير جنبه هاي مديريتاستفاده از طرحهاي انعطاف ناپذيركه مانع نوآوري در سازمان هستندارزيابي نكردن برنامه هاي بلند مدت رؤساي بخشها توسط مديريت عالي تصميم گيري بر مبناي احساسات توسط مديريت عالي

اسلاید 11: مأموريتها واهداف بلند مدت(1)اهداف كوتاه مدت (2)برنامه هاي راهبردي(3)برنامه هاي عملياتي(4)فعاليتهاي تكراريفعاليتهاي غير تكراريبرنامه هاي دائمي(5)خط مشها (7)روشهاو رويه ها(8)قوانين و مقررات(9)برنامه هاي يكبار مصرف(6)بودجه ها(8)طرحها وپروژه ها(10)برنامه هاي زمانبنديمراحل انجام كار (12)سلسله مراتب برنامه ها

اسلاید 12: ويژگيهاي مأموريتها واهداف بلند مدتمأموريت بايد بطورواضح و روشن بيان شودبايد جالب باشد كه در مديران وكاركنان ايجاد تعهد وعلاقه نمائيد.وجود نوعي رابطه “هم نيرو زائي”.تدوين مأموريتها راه حل و شقوق بديل در آن بايد مبتني بر بكارگيري خلاقيت و نوآوري باشدمأموريتها به منزله منشأ تدوين اصول كلي وضوابط اصلي سازمان مد نظر قرار گيرند هدف كوتاه مدت بايد تعيين كننده موارد ذيل باشدنتيجه مورد انتظار 2. نحوه انجام كار 3. محدوده زماني انجام كار4. هزينه وبودجه مورد نيازبنابراين هدفگذاري عبارت است از تجزيه مأموريتها واهداف بلند مدت در قالب اهداف كمي وكيفي كوتاه مدت ويژگيهاي هدفگذاري سادگي و دقتاجتناب از پرداختن به مسائل جزئي و پراكندهتضمين حصول اهداف

اسلاید 13: اهداف بلند مدتسازمانپيما يش در مورد توليد كالا و خدماتپيما يش برايتوسعه و بهبودبررسي ميزان بازده كارهايعاديبررسي امكان بهبود بازده كارهاي عاديبررسي امكانوتوسعه توانائيهافردي وسازمانيتعيين نوع خدمات و كالاي توليديتعين معيارهاي براي اندازگيري بازدهتعيين تعداد كالاها در زمان پيش بيني شدهتعيين نوع خدمات وكالاي توليديتعيين زمينه هاي كه نيازبه بهبود وتوسعه داردتعيين ميزان بهبود وتوسعه قابل ايجاد در زمان پيش بيني شدهتعيين وضعيت موجود مهارتها وتوانائيهاي فردي و سازماني برآورد ميزان نياز به بهبودتعيين ميزان بهبود وتوسعه قابل ايجاد در زمان پيش بيني شدهتعيينهدف

اسلاید 14: اهداف كوتاه مدت : اهداف كوتاه مدت هر سازمان بر مبناي مأموريتها واهداف بلند مدت آن تدوين ميشوند برنامه ريزي بدون توجه به اهداف به پراكنده كاري و بي نظمي مي انجامد. در اينجا منظورازهدفگذاري عبارت است از بيان نتايج مورد انتظار در قالب كارهاي مشخص وقابل اندازه گيريدر محدوده زماني معين وبا صرف هزينه معين . بنابراين هدف كوتاه مدت بايد تعيين كننده موارد ذيل باشد:نتيجه مورد انتظار(به گونه اي كه قابل اندازه گيري باشد) 2. نحوه انجام كار3. محدوده زماني انجام كار 4. هزينه و بودجه مورد نياز براي انجام كار (برحسب پول يا كالامورد نيازيا هردو) نتايج مورد انتقاد بايد ازحيث كميت وكيفيت مشخص باشند. ويژگيهاي هدفگذاري سادگي و دقتاجتناب از پرداختن به مسائل جزئي و پراكندهتضمين حصول اهداف

اسلاید 15: نحوه تععين اهداف كوتاه مدت : معمولا تعيين اهداف كوتاه مدت با توجه به اعداف بلند مدت و مأموريت سازمان از طريق زير انجام ميگيرد: ابتدا بايد اطلاعاتي در نورد وضعيت موجود و وضعيت مطلوب جمع آوري گردد كه اين اطلاعات با پيمايش در زمينه هاي ذيل تهيه مي شوند: 1ــ پيمايش در مورد وضعيت توليد كالا و خدمات (حالت موجود) 2ــ پيمايش براي توسعه و بهبود (حالت مطلوب ) هنگام جمع آوري اطلاعات و پيمايش در زمينه هاي مذكور بايد موارد زير را مد نظر قرار داد: 1. بررسي ميزان بازده كارهاي عادي 2 . بررسي امكان بهبود بازده كارهاي عادي 3. بررسي امكان بهبود و توسعه توانائيهاي فردي وسازماني منظور از بررسي بازده كارها ي عادي واحدها آن است كه چه نوع كالاي وخدماتي به چه ميزان قابل عرضه اند .منظور از بررسي امكان بهبود بازده كارهاي عادي آن است كه با توجه به وضعيت موجود محصولات وخدمت توليدي وعلايق مديران زمينه هايي كه در آن بهبود و توسعه ضروت دارد مشخص شوند. سپس قابليت و امكان ايجاد بهبود در آن زمينه ارزيابي گردد.

اسلاید 16: منظور از بررسي امكان بهبود توانائيهاي فردي و سازماني آن است كه مشخص شود وضعيت مهارتها و توانائيهاي فردي وسازماني موجود چگونه است تا بر اساس آن بتوان طرحهاي بهبود وتوسعه را تكميل نمود و ميزان نياز به بهبود را مشخص كرد مديران بايد هنگام تعيين اهداف كوتاه مدت همواره ماموريتها واهداف بلند مدت را مد نظر قرار دهند و اهداف كوتاه مدت را با توجه به آنها تدوين كنند. راهبردها ( استراتژيكها ) راهبرد عبارت است از برنامه جامع منسجم وكاملي كه براي تحقق اهداف سازمان تدوين مي گردد. راهبرد تعيين كننده نوعي خدماتي است كه سازمان به جامعه عرضه مي كند. درواقع در سلسله مراتب برنامه ريزي در سازمانها هر برنامه دو نقش متفاوت را در برابر سطوح بالاتر وپايين ايفا مي كند . بدين ترتيب كه با توجه به سطح برنامه ريزي در ساختار سازماني اولا ابزار تحقق اهداف تعيين شده در برنامه هاي سطوح بالاتر را فراهم مي كند و ثانيا اهدافي را برنامه هاي سطوح پائين تر معين مي كند. خط مشها : برنامه عمومي است به منزله راهنماي عمل ، مد نظر مديران قرار مي گيرد ونحوه اجرا برنامه را براي مسئولان اجرايي سازمان معين مي كند .

اسلاید 17: ضمن آنكه وسيله اي مؤثر راي كنترل عمليات بشمار مي آيد ويژگيهايخط مش 1. صراحت وضوح 2. قابليت اجراي 3. انعطاف پذيري4. جامعيت 5. هماهنگي 6. مستدل بودن 7. متمايز بودن از قوانين8. كتبي بودنانواع خط مش: 1. اساسي 2. كلي 3. خرد خط مش هاي خرد بر مبناي خط مش هاي كلي شكل مي گيرند وخط مشهاي كلي برمبناي خط مش هاي اساسي تنظيم ميشوند

اسلاید 18: رويدادها و مقررات رويه هاي مشخص كننده شيوه عمليات و نحوه انجام كار هستند رويه ها در غالب يك برنامه زمانبندي شده نحوه انجام فعاليتهاي آتي را مشخص مي كند رابطه رويه ها مقررات و روشها :روش : روشها نحوه اجراي جدول زمانبندي رويه ها را معيين مي كند مقررات : مقررات بدون ذكر قاطع و تفاوت زماني انجام امور اعمال و قعاليتها را هدايت مي كند در واقع هر رويه مبتني بر مجموعه اي از مقررات است بودجه : بودجه يكي از ابزارهاي مهم كنترل است كه در غالب اعداد و ارقام ارائه مي شود در واقع بودجه اي است كه نشان دهنده تعهدات آينده سازمان است طول مدت اجراي برنامه واصل تعهد : رمز انتخاب مدت برنامه توجه با اصل تعهدات است مبتني بر اينكه برنامه ريزي منطقي بايد براي مدت زماني تنظيم شود كه انجام تعهدات ناشي از تصميمهاي اتخاذ شده در آن مدت امكان پذير باشد

اسلاید 19: اصل تعهدات بر اين مفهوم تاكييد دارد كه هرتصميمي يك نوع تعهد است كه براي انجام آن معمولا از سرمايه هاي مادي و معنوي سازمان (ثروت و اعتبار) استفاد ميشود در واقع هسته مركزي هر برنامه ريزي را تصميمها و تعهداتي تشكيل ميدهند كه پيش از تصويت برنامه به اجرا در مي آيند هر برنامه مبتني بر اتخاذ تصميمهايي است كه خود بر اساس مطالعات و پژوهشهاي انجام شده اخذ مي شود كاربرد اصل تعهدات : تعيين دروه زماني مطلوب براي برنامه ريزي به زمينه اي بستگي دارد كه براي آن برنامه ريزي مي شود توجه به گستره فعاليت ميزان سرمايه گذاري و اهداف سازمان براي تعيين دوره زماني مطلوب براي برنامه ريزي مفيد خواهد بود مدت زمان برنامه ريزي برآيند تعامل عوامل گوناگوني است كه با توجه با تعهد زماني اجراي مراحل مختلف طرح تعيين مي شود البته بديهي است كه هرجه دوره زماني برنامه ريزي افزايش مي يابد بايد اجراي برنامه با انعطاف پذيري بيشتري تنظيم شوند تا هنگام مواجهه با حوادث پيش بيني نشده قابليت اجراي برنامه افزايش يابد اهميت انعطاف پذيري برنامه : همواره احتمال دارد در مسير اجراي برنامه موانع جديد ظاهر شود كه تا خير زيادي در اجراي برنامه به وجود بياورند

اسلاید 20: و خسارت زيادي بر آن تحميل كنند هرچند انعطاف پذيري برنامه بيشتر باشد احتمال اتلاف زمان و تحمل خسارت و ضرر ناشي از وقوع حوادث غير مترقبه كمتر خواهد شد انعطاف پذير بودن برنامه و قابليت تغييرآن براي موجهه با شرايط جديد مهمتري ضرورت برنامه ريزي است ولي امكان احتمام به اين امر محدود است مديريت و برنامه ريزي پروژه: هر پروژه مشتمل بر مجموعه كارهايي است كه براي نيل به يك هدف كوتاه مدت و تك موردي انجام مي شوند وزمان آغازو پايان مشخصي دارند . برخي از ابزارها و فنون برنامه ريزي: 1- نمودار ميله اي ( گانت) 2- نمودار شبكه 3- فنون ارزيابي و تجديد نظر در برنامه 4- روش مسير انحرافي

اسلاید 21: علائم نمودار شبكه: 1- گره 2- خط فعاليت 3- نشانگر فعاليت 4- نشانگر مدت 5- نشانگر گره اهداف بكار گيري روش پرت: 1- محاسبه ميزان احتمال خاتمه كار در زمان پيش بيني شده 2- تعيين آندسته از فعاليتهاي ضروري براي انجام پروژه كه حتما بايد به موقع انجام شوند . 3- بروز تغييرات احتمالي در روند اجراي برنامه نحوه طراحي شبكه با استفاده از روش پرت: 1- تجزيه و تحليل فعاليتها 2- ترسيم نمودار شبكه در نمودار چند مسير مورد بررسي قرار مي گيرد مسيري كه اتمام آن بيشتر از ساير مسيرها طول مي كشد مسير بحراني

اسلاید 22: مزايايي نمودار شبكه : 1- تكميل شدن طرح اولويت بندي مراحل و مشخص شدن نحوه اجراي برنامه قبل از شروع به اجراي آن 2- تسريع در انتقال اطلاعات در مورد تغييرات برنامه و استفاده از آنها به منزله يك منبع موثق اطلاعاتي 3- آگاه شده مديران از مسائل موجود و مشخص شدن ميزان انحراف از اجراي برنامه براي جلوگيري به موقع از بروز مشكلات و افزايش انحرفها در آينده 4- معين شدن زمان مطلوب براي شروع و پايان هر فعاليت برنامه ريزي شود 5- معين شدن وظيفه دقيق هر يك از مديران و مسئوليت آنان در قبال كسب اهداف 6- پيش بيني مواردي كه احتمال اجراي برنامه را با مشكلات و مسائل خواصي مواجه مي سازند 7- جلب شدن توجه مديران به مقاطع حساس وحياطي در روند اجراي فعاليتهاي برنامه ريزي شده 8- ايجاد فرصت تجديد نظر در برنامه با توجه به شرايط و موقعيتهاي مختلف 9- ايجاد فرصت براي انتخاب بهترين روش براي انجام هر فعاليت 10- بهبود شيوه گزارش گيري در مورد روند پيشرفت كار و محيا شدن شرايط براي اعمال كنترل موثر توسط مديريت

اسلاید 23: ابعاد و جنبه هاي گوناگون برنامه ريزي در سازمانها: هنگام برنامه ريزي در سازمان توجه به عوامل ذيل صورت دارد 1- موضوع برنامه ريزي 2- عوامل موثر بر برنامه ريزي 3- طول دوره برنامه ريزي 4- سطح برنامه ريزي در سازمان 5- ويژگيهاي خاص برنامه

اسلاید 24: مدت زمانبرنامه ريزي(برحسب سال)انتخاب واستقرارتاسيساتطراحيكالايجديدتاميناعتبار وسرمايهاستخدامنيرويانسانيتامين بودجه عمرانيتامين بودجه جاريتامين مواد اوليه

اسلاید 25: برنامه ريزي سازمانيويژگيهاي خاص برنامه1.ساده/ پيچيده 2. جامع/جزئي 3. سهل/دشوار4. مهم/كم اهميت 5.كمي/كيفي6.راهبردي/عملياتي 7.عمومي/محرمانه8.رسمي/غيررسمي 9.كتبي/ شفاهيموضوع برنامه ريزي1. توليد وبازاريابي 2. پژوهش 3. ادغام5.امور مالي وسرمايه گذاري4. توسعه محصولات جديد6.تامين نيروي انساني7. تامين تسهيلات 1.اساسنامه2. رسالت 3.اهداف4. راهبردها 5. خط مشها6. برنامه زمانبندي قراردادها7. بودجه 8. رويه ها 9. مقرراتنوع برنامه 1.كوتاه مدت2.ميان مدت3. بلند مدت4. مستمر و دائميطول دوره برنامهسطح برنامه ريزي درسازمان1. سازمانهاي وابسته2. بخشهاي وظيفه اي3. معاونتها واداره ها4.محصولات ومفاهيم5.كل سازمان6. طرحها

اسلاید 26: كليد واژ ه هايفصل پنجمبودجه هاBudgetsبرنامه ريزی از پايين به بالاBottom – up planningهدف گذاریGoal settingاهدافgoalsبرنامه ريزی از داخل به خارجInside – out planning مديريت بر مبنای هدفManagement by objective مديريت بر مبنای استثناءManagement by exception روشهاmethodsبرنامه عملياتیOperational planبرنامه يکبار مصرفبرنامه پايدارOne – time plan

اسلاید 27:

اسلاید 28: سايتهاي اينترنتيwww.findarticles. Comwww. Suite 101.comwww.sciencediret.comwww.mekinseyquarterly.comwww.irpjournal.comwww.elserierbusinees And management.com

اسلاید 29: كنفراس دانشجويان عزيز بر اساس يكي از سر فصلهاي منبع شماره يك اقدام بهتهيه متن كنفراس و خلاصه حداقل يا يك مقاله كامل از مجلات علمي از سال 2001 به بعد كنفراس علمي خود را تدوينو ارائه داده و با طرح سئوالاتي مباحث طرح شده را نقد و بررسي نمايند.براي تهيه و تدوين كنفرانس خود به صورت زير اقدام كنند.اهداف مورد نظر را مشخص كنيدمبحث مربوط به هر فصل را خلاصه و جمع بندي نمائيداز مباحث مطرح شده نتيجه گيري كنيدبراي هر هدف چند سوال طراحي كنيد در ضمن كنفراس يا در خاتمه از دانشجويان سوال كنيدب) ارائه مجموعه مطالب كنفراس به صورت مكتوب كه حاوي مطالب زير خواهد بود:اهداف فصل مطالب اضافي بر متن ترجمه خلاصه مقالات بانضمام كليد واژگان و آدرس سايت اينترنتينقشه ذهني بحثپاور پوينت مطالب