مبانی نوروسایکولوژی انسان

مبانی نوروسایکولوژی انسان

اسلاید 1: مبانی نوروسایکولوژی انسان جلد اولبرایان کولب. یان ک. ویشاودکتر احمد علی پورتهیه کننده: محبوبه مهاجر ارومیه 949527477

اسلاید 2: فصل14قطعات آهیانه ای

اسلاید 3: قشر آهیانه ای، اطلاعات حسی – پیکری و بینایی را به ویژه از نظر کنترل حرکات، پردازش کرده و آن ها را یکپارچه سازی می کند.

اسلاید 4: آنچه در این فصل می خوانیم:آناتومی قطعات آهیانه ای.نظریه ایی برای عملکرد قطعه آهیانه ای. علائم حسی – پیکری عمده ی آسیب آهیانه ای.زمینه یابی شایع ترین اختلالات مشاهده شده در ناحیه ی آهیانه ای خلفی.زمینه یابی آزمون های رفتاری که آسیب مغزی را به نحو قابل اعتماد پیش بینی می کنند.

اسلاید 5: آناتومی قطعات آهیانه ایحیوانات آزمایشگاهی رایج مانند موش صحرایی و گربه، دارای قطعات آهیانه ای بسیار کوچکی هستند، و اگرچه میمون های دچار آسیب آهیانه ای، علایمی بسیار مشابه با علائم مشاهده شده در انسان های دچار آسیب آهیانه ای را نشان می دهند، منتها مطالعه ی علائم مربوط به زبان و شناخت در میمون ها، دشوار است.

اسلاید 6: تقسیمات فرعی قشر آهیانه ایناحیه ی آهیانه ای، در بین قطعات پیشانی و پس سری، در زیر استخوان آهیانه ای در سقف جمجمه، واقع شده است.این منطقه به طور تقریبی از سمت قدامی توسط شیار مرکزی، از سمت شکمی توسط شیار خارجی(سیلوین)، از سمت پشتی توسط شکنج کمربندی، و از سمت خلفی توسط شیار آهیانه ای – پس سری مشخص می شود.

اسلاید 7: ششکل 1-14 آناتومی ظاهری قطعه آهیانه ای

اسلاید 8: توضیحات شکل 1-14شکنج پشت مرکزی: مناطق 1، 2 و 3 برادمانقطعه ی کوچک آهیانه ای فوقانی: مناطق 7 و 5 برادمانکلاهک آهیانه ای: منطقه ی 43 برادمانشکنج فوق حاشیه ای: منطقه 40 برادمانشکنج زاویه ای: منطقه 39 برادمان

اسلاید 9: ادامه توضیحات شکل 1-14شکنج فوق حاشیه ای + شکنج زاویه ای = قطعه آهیانه ای تحتانیقطعه آهیانه ای به دو منطقه عملکردی تقسیم می شود:قشر حسی پیکری (منطقه قدامی) : شامل مناطق 1 و2 و 3 و 43 برادمانقشر آهیانه ای خلفی (منطقه خلفی) : شامل سایر مناطق باقی مانده

اسلاید 10: ادامه توضیحات شکل 1-14 در نقشه های فون اکونومو، مناطق آهیانه ای تحت عناوین PA (منطقه آهیانه ای A )، PB ، و الی آخر نامیده می شوند.سه منطقه آهیانه ای خلفی شامل PE ، PF و PG می باشد.

اسلاید 11: شکل 2-14 مناطق آهیانه ای از جریان پشتی.مناطق همانند در مغز انسان (A) و میمون (B) که در حرکات ساکادیک چشم (منطقه LIP) ، کنترل بینایی در هنگام گرفتن اجسام (منطقه AIP)، و گرفتن اجسام تحت هدایت بینایی (منطقه PRR) نقش دارند.ساکاد: مجموعه ایی از حرکات مختصر، ناگهانی، سریع و غیر ارادی چشم و یا پرش های چشم به طور همزمان به منظور تغییر نقطه تثبیت چشم ها.

اسلاید 12: اتصالات قشر آهیانه ای بیشتر اتصالات قشر آهیانه قدامی، مستقیم هستند.رشته هایی از قشر حسی _ پیکری اولیه (منطقه 1،2و3) به منطقه PE (منطقه 5) و نیز به مناطق حرکتی مکمل و نواحی پیش حرکتی (منطقه 6) می رسند.اتصالات حرکتی باید نقش مهمی در فراهم آوردن اطلاعات حسی درباره ی وضعیت قرارگیری اندام در کنترل حرکت داشته باشد.

اسلاید 13: شکل 3-14 اتصالات قطعه ی آهیانه ای میمون.(A) رشته های قشری _ قشری اصلی قطعه ی آهیانه ای. (B) رشته های آهیانه ای خلفی و پیش پیشانی پشتی _خارجی به سوی نواحی کمربندی، حدقه ایی _پیشانی، و گیجگاهی.

اسلاید 14: توضیحات شکل 3-14 منطقه PE : منطقه 5 برودمن و در اصل یک منطقه حسی – پیکری است.بخش عمده اتصالات خود را از قشر حسی – پیکری اولیه (مناطق 1،2و3) دریافت می کند.برون دادهای قشری آن نیز به قشر حرکتی اولیه (منطقه 4) و به مناطق حرکتی مکمل(SAM) و پیش حرکتی (6و8) و نیز PF می رسند.در هدایت حرکت از طریق فراهم آوردن اطلاعاتی درباره ی وضعیت قرارگیری اندام، نقشی را بر عهده دارد.

اسلاید 15: منطقه PF: منطقه ی b7 می باشد.درون داد قدرتمندی از قشر حسی – پیکری (مناطق 1،2و3) را از طریق منطقه PE دریافت می کند. علاوه بر آن درون دادهایی را از قشر حرکتی و پیش حرکتی و یک درون داد بینایی کوچک را از طریق منطقه PG دریافت می کند.اتصالات وابران آن، مشابه اتصالات وابران منطقه ی PE است، این اتصالات، بسطی از اطلاعات مشابه برای دستگاه های حرکتی را فراهم می آورد.

اسلاید 16: منطقه PG:شامل مناطق b7 و مناطق بینایی می شود.این منطقه اتصالات پیچیده تری شامل بینایی، پیکری-حسی(اتصالات پوستی)، حس عمقی (محرک های درونی)، شنوایی دهلیزی(تعادل)، حرکتی چشم، و کمربندی(انگیزشی) را دریافت می کند.این منطقه محل های تقاطع آهیانه ای – گیجگاهی – پس سری نامیده شده است.این منطقه که بخشی از جریان پشتی است، در کنترل رفتارهای تحت هدایت فضایی ( و با در نظر گرفتن اطلاعات بینایی و لامسه ) نقش دارد.

اسلاید 17: اتصالات آهیانه ای خلفی و قشر پیش پیشانی:بیشتر در منطقه 46 وجود دارد.این دو منطقه ، رشته هایی را به مناطق یکسانی از قشر اطراف دستگاه لیمبیک و قشر گیجگاهی و نیز به دم اسب و مناطق مختلف زیر قشری می فرستند.این اتصالات، بر وجود رابطه ی عملکردی تنگاتنگی میان قشر پیش پیشانی و قشر آهیانه ای تاکید دارد. این ارتباط ، نقش مهمی در کنترل رفتارهای تحت هدایت فضایی بر عهده دارد.

اسلاید 18: نظریه ایی برای عملکرد قطعه آهیانه ای قطعه آهیانه ای، نقش محوری را در پدید آوردن نقشه ی مغز ایفا می کند. نقشه مغز: نوعی بازنمود درونی از محل قرارگیری اجسام مختلف. اطراف ما

اسلاید 19: جنبه های مختلف نقشه مغز1.کاربردهای اطلاعات فضایی2. بازشناسی شیء3. هدایت حرکت4. تبدیل حسی – حرکتی5. جهت یابی فضایی6. پیچیدگی اطلاعات فضایی7. سایر جنبه های عملکرد آهیانه ایی

اسلاید 20: 1. کاربردهای اطلاعات فضاییدیوید میلنر و ملوین گودیل تاکید می کنند:اطلاعات فضایی درباره ی محل قرارگیری اجسام در جهان، هم برای هدایت اقدامات صورت گرفته بر روی آن اجسام و هم برای معنی بخشیدن و اهمیت دادن به آن ها مورد نیاز هستند.اطلاعات فضایی یکی دیگر از ویژگی های اطلاعات بینایی هستند.عامل حیاتی در مورد اطلاعات فضایی و اطلاعات بینایی شکل ظاهری و مکان، آن است که اطلاعات قرار است چگونه مورد استفاده قرار گیرند.شناسایی شکل ظاهری، بر دو نوع اصل مبتنی است: 1)بازشناسی شیء 2)هدایت حرکات

اسلاید 21: 2. بازشناسی شیءاطلاعات مورد نیاز برای هدایت حرکات چشم، سر، یا اندام به طرف اجسام، کنترل بینایی – حرکتی، باید ناظر محور باشد.جزئیات مربوط به ویژگی های اجسام (مانند رنگ)، ارتباطی با هدایت بینایی – حرکتی حرکات ناظر محور ندارد.میلنر معتقد است، عملکرد مغز بر اساس « نیاز به دانستن» صورت گیرد.قطعه گیجگاهی، ویژگی های مناسبتی (رابطه ای) اشیا را رمز گذاری می کند. بخشی از این کنترل، به احتمال بسیار در ناحیه ی چند پردازه واحدی شیار فوقانی قرار دارد، و بخش دیگر آن نیز در تشکیلات دم اسبی واقع است.

اسلاید 22: 3. هدایت حرکتقشر آهیانه خلفی، در سامانه ی ناظر محور نقش دارد.سازگاری با انواع مختلف و پر شمار حرکات ناظر محور (چشم ها، سر، اندام ها، بدن و حالات ترکیبی مختلف آن ها) مستلزم دستگاه های کنترلی جداگانه است.مثال: در نظر بگیرید که کنترل چشم ها بر اساس محور بینایی چشم استوار بوده، در حالی که کنترل اندام ها، به احتمال بسیار بر اساس وضعیت قرارگیری شانه ها و لگن استوار است. این مثال ها انواع بسیار متفاوتی از حرکت هستند.نتایج مطالعات تک سلولی بر روی قطعات آهیانه ای خلفی میمون، نقش ناحیه ی آهیانه ای خلفی در هدایت بینایی- حرکتی را تایید کرده اند.

اسلاید 23: اکثر نورون های موجود در ناحیه ی آهیانه ای خلفی، هم در حین درون داد حسی و هم در حین حرکت، فعال هستند.یک ویژگی مشترک تمامی نورون های آهیانه ای خلفی، پاسخ گرایی آن ها نسبت به حرکات چشم ها و نیز نسبت به محل قرارگیری چشم در حدقه است.دو ویژگی مهم نورون های آهیانه ای: 1. این نورون ها حالت های ترکیبی متفاوتی از درون دادهای حسی، انگیزشی، و حرکتی مربوظه را دریافت می کنند. 2. هنگامی که حیوان، توجه خود را به یک هدف معظوف می سازد و یا به طرف آن حرکت می کند، میزان تخلیه این نورون ها افزایش می یابد.

اسلاید 24: نورون های آهیانه ای، برای تبدیل اطلاعات حسی لازم به فرامین (جهت جلب توجه و هدایت برون داد حرکتی)، کاملاً مناسب هستند.نتایج مطالعات انجام شده بر روی جریان خون و الکتروفیزیولوژی در میمون و انسان، از این انگاره ی کلی حمایت می کنند که ناحیه ی آهیانه ای خلفی، نقش مهمی در هدایت حرکات در فضا و نیز در شناسایی محرک هادر فضا بر عهده دارد.ضایعات آهیانه ای خلفی، هدایت حرکات را مختل می کنندو احتمالاً شناسایی رویدادهای حسی را هم مختل می سازند.نقش قشر آهیانه ای فوقانی در کنترل حرکات چشم، کاربردهای مهمی در مطالعات PET انجام شده بر روی پردازش بینایی داد.

اسلاید 25: 4. تبدیل حسی – حرکتیهنگامی که ما به سمت اجسام حرکت می کنیم، باید حرکات بخش های مختلف بدن( چشم ها، تنه، بازو و ساعد، و غیره) را با پسخوراند حسی مربوط به اینکه در عمل چه حرکاتی انجام می شود( نسخه وابرانی) و نیز با طرح هایی که برای انجام آن حرکات داریم، یکپارچه کنیم.هنگامی گه حرکت می کنیم، موقعیت بخش های مختلف بدن ما تغییر کرده و باید به طور پیوسته، به روز شوند تا بتوانیم حرکات بعدی را به آسانی انجام دهیم. این محاسبات عصبی، تبدیل (انتقال) حسی – حرکتی نامیده می شوند.سلول های موجود در قشر آهیانه ای خلفی، هم پیام های مرتبط با حرکت و هم پیام های مرتبط با حس را صادر می کنند تا این تبدیل حسی – حرکتی، صورت گیرند.

اسلاید 26: هنگامی که آزمودنی، در حال آماده سازی خود برای انجام یک حرکت و اجرای آن حرکت است، منطقه ی PRR نیز فعال است. (شکل 2-14 را ببینید.)PRR، متغییرهای اندامی لازم برای انجام آن حرکت را رمز گذاری نمی کند، بلکه هدف نهایی و مطلوب حرکت را رمز گذاری می کند. بنابراین، هدف ( برای مثال، گرفتن یک فنجان) رمز گذاری می شود، و نه جزئیات حرکت به سمت آن فنجان.اندرسن، آزمایشی را طراحی کرد که در شکل 4-14 نشان داده شده است. این نوع مطالعه بالقوه بسیار مهم است، زیرا نشان می دهد که افراد فلج می توانند برای حرکت دادن پروتز خود، از فعالیت های ذهنی استفاده کنند.

اسلاید 27: شکل 4- 14 حرکت دادن با ذهن.(A) پژوهشگران به میمون ها آموزش داده اند تا یک نشانه سبز رنگ کوچک واقع در مرکز صفحه ی نمایش را لمس کرده و به یک نقطه ی تثبیت قرمز رنگ نگاه کنند. یک نشانه ی سبز رنگ بزرگ، روشن شده، و اگر میمون ها، پس از یک دوره ی حافظه ای 1500 هزارم ثانیه ای، دست خود را به سوی هدف دراز کنند، پاداش دریافت می کنند. (B) اگر فعالیت مغزی میمون ها نشان دهد که آنها خود را جهت حرکت به سمت موقعیت صحیح هدف، آماده می کنند، پاداش دریافت نمی کنند.

اسلاید 28: 5. جهت یابی فضاییهنگامی که ما در جهان واقعی سیر می کنیم، می توانیم به صورت نیمه هوشیار، مسیر صحیح را انتخاب کرده و در نقاط انتخاب، چرخش های صحیح را به عمل آوریم تا به مقصد خود برسیم. برای این کار ما باید نوعی «نقشه فضایی شناختی» و نیز یک فهرست ذهنی از آنچه در هر موقعیت فضایی انجام می دهیم را در مغز خود داشته باشیم، که به آن «معلومات مسیر» می گویند.یافته های به دست آمده از ضایعات مغز انسان نشان می دهد، ناحیه ی آهیانه ای میانی(MPR)، که شامل ناحیه ی آهیانه ای واقع در بخش شکمی (PRR) و نیز قشر کمربندی خلفی مجاور آن است، و نیز نورون های واقع در جریان بینایی پشتی، در معلومات مسیر نقش دارند.

اسلاید 29: 6. پیچیدگی اطلاعات فضاییکاربرد اطلاعات فضایی درباره ی عملکرد قطعه ی آهیانه ای: 1. بازشناسی شیء و هدایت حرکت 2. پیچیدگی حرکتکنترل حرکت چشم یا اندام، عینی بوده و به نسبت ساده است، ولی انواع دیگر بازنمودهای ناظر – محور، به مراتب پیچیده تر است. برای مثال مفهوم چپ و راست ناظر – محور است، ولی به حرکت نیازی ندارد.بیماران مبتلا به ضایعات آهیانه ای خلفی، دچار اختلال در جابه جایی های ذهنی هستند.جابه جایی ذهنی، در واقع تنها بسط کنترل عصبی جا به جایی واقعی با دست است..

اسلاید 30: 7. سایر جنبه های عملکرد آهیانه ایالف) ریاضیات و حساب: ریاضیات و حساب دارای ماهیتی شبه فضایی همانند جابه جایی ذهنی اشکال عینی هستند، ولی در آنها از نمادهای انتزاعی استفاده می شود. به عنوان مثال جمع و تفریق دارای ویژگی های فضایی هستند که نقش مهمی در محاسبه ی پاسخ صحیح دارند.ب)زبان: زبان به بسیاری از ملزومات حساب نیاز دارد. واژه های «رقم» و «قمر» دارای حروف یکسانی هستند ولی سازماندهی فضایی آنها با یکدیگر متفاوت است.ج) حرکت: افراد دچار آسیب قطعه ی آهیانه ای، در تقلید از توالی های حرکت، با مشکلاتی مواجه هستند.

اسلاید 31: د) هدایت بینایی- حرکتی: این کنترل، بیشتر در دراز کردن دست و حرکات چشم مورد نیاز برای گرفتن اجسام یا جابه جا کردن آنها مشهود است.نکته: ناحیه ی چند پردازه واحدی قشر آهیانه ای خلفی، در جنبه های مختلف «فضای ذهنی» از حساب و خواندن گرفته تا چرخش ذهنی و جابجایی تصاویر بینایی تا تعیین توالی حرکات، نقش مهمی بر عهده دارد.

اسلاید 32: علایم حسی – پیکری ضایعات قطعه ی آهیانه ایعلایم حسی – پیکری مرتبط با آسیب شکنج پشت مرکزی (شکل A1-14 و مناطق 1و 2 و3 در شکل B 1-14 را ببینید) و قشر مغزی مجاور آن ( مناطق PE و PF در شکل C 1-14 ):الف)آستانه های حسی – پیکریب)اختلالات ادراکی – پیکریج) نابینایی لمسید) ادراک پریشی های حسی - تنی

اسلاید 33: الف) آستانه های حسی – پیکریآسیب به شکنج پشت مرکزی، به طور معمول با تغییراتی بارز در آستانه های حسی – پیکری همراه است.ضایعات شکنج پشت مرکزی، سبب ایجاد آستانه های حسی غیر طبیعی و بیش از حد، مختل شدن حس وضعیت، و نقایصی در ادراک سه بعدی (درک لمسی) می شوند.ضایعات شکنج پشت مرکزی ممکن است سبب ایجاد علامتی شود که فلج ناقص آوران نامیده می شود. در این بیماری حرکات انگشتان بیمار، ناشیانه است، زیرا آنان پسخوراند لازم درباره ی وضعیت دقیق قرارگیری خود را از دست داده اند.

اسلاید 34: ب) اختلالات ادراکی – پیکریوجود آستانه های حسی – پیکری طبیعی، احتمال وجود دیگر انواع اختلالات حسی – پیکری را رد نمی کند.انواع اختلالات درکی – پیکری عبارتند از: 1. ادراک پریشی بساوشی 2. خاموش سازی همزمانادراک پریشی بساوشی: ناتوانی در تشخیص ماهیت یک جسم از طریق لمس. این اختلال را می توان در هنگام انجام آزمون درک لمسی کیفیت اجسام نشان داد. (شکل 5-14 )خاموش سازی همزمان: ناتوانی در گزارش دادن یک محرک است و بیشتر با آسیب به قشر ثانویه ی پیکری (مناطق PE و PF )به ویژه در قطعه ی آهیانه ای سمت راست، همراه است. (شکل 6-14)

اسلاید 35: شکل 5-14 آزمون درک لمسی اشیاءاختلالات حسی –پیکری مانند ادراک پریشی بساوشی را می توان با انجام چنین آزمون هایی شناسایی کرد.

اسلاید 36: شکل 6-14 انجام آزمایش خاموش سازی در بیمار دچار سکته مغزیبیمار بسته به اینکه اجسام موجود در میدان های بینایی سمت راست و چپ، یکسان هستند یا متفاوت، پاسخ های متفاوتی را ارائه می دهد.

اسلاید 37: ج) نابینایی لمسیشواهد و مدارکی ارائه شده اند مبنی بر اینکه بیماران می توانندمحل یک محرک بینایی را حتی اگر «دیدن» آن را انکار کنند شناسایی کنند.وجود یک همتای لمسی برای نابینایی، مهم است، زیرا بر وجود دو دستگاه لمسی حکایت دارد: یکی که برای شناسایی اختصاص یافته، و دیگری که برای تعیین محل اختصاص یافته است. این حالت تخصص یافتگی، ممکن است یک ویژگی کلی سازماندهی دستگاه حسی باشد.

اسلاید 38: د) ادراک پریشی های حسی – تنیدو نوع ادراک پریشی حسی – تنی اصلی وجود دارد: ادراک پریشی بساوشی: در قسمت اختلالات درکی –پیکری بیان شد.ادراک پریشی تنی: یعنی از بین رفتن آگاهی یا حس بدن خود و شرایط بدنی خویش.ادراک پریشی تنی، یکی از شگفت انگیز ترین ادراک پریشی ها است. این بیماری، نشانگانی تقریباً غیرقابل باور است.انواع ادراک پریش تنی:1. ادراک پریشی نقیصه ای: عدم آگاهی از بیماری یا انکار آن.2. آنوزودیافوریا: بی تفاوتی نسبت به بیماری.

اسلاید 39: 3. ادراک پریشی اندامی: ناتوانی در تعیین محل بخش های بدن و نام بردن آنها. شایع ترین ادراک پریشی اندامی، ادراک پریشی انگشت است.4. نماد پریشی برای درد: عدم وجود واکنش های طبیعی نسبت به درد، مانند پس کشیدن بازتابی از محرک دردناک.بین ادراک پریشی و حساب نارسایی، رابطه شگفت انگیز وجود دارد، هنگامی که کودکان حساب می آموزند، به طور طبیعی از انگشتان خود برای شمارش استفاده می کنند. در بیماری مهره ی شکاف دار، کودک ادراک پریشی انگشت دارد و در حساب بسیار ضعیف است.

اسلاید 40: علائم آسیب آهیانه ای خلفیشایع ترین اختلالات آسیب آهیانه ای خلفی عبارتند از:1. نشانگان بالینت2. غفلت از سمت مقابل.3. نقص در بازشناسی شیء.4. نشانگان گریشمن.5. کنش پریشی.6. نقایص مربوط به ترسیم کردن7. نقص در توجه فضایی8. اختلالات شناخت فضایی

اسلاید 41: 1. نشانگان بالینت در سال 1909، رزسو بالینت، بیماری را توصیف کرد که ضایعه ی آهیانه ای دو طرفه ی او، با علائم بینایی به نسبت خاصی همراه بود.این بیمار با وجود میدان بینایی کامل، و تشخیص طبیعی، رنگ، تصویر و اجسام، دارای سه علامت غیر عادی بود:1. اگر چه او به طور خود به خودی مستقیم را نگاه می کرد اما زمانی که ردیفی از محرک ها در مقابل او قرار داده می شدند، او نگاه خود را 35 تا 40 درجه به سمت راست تغییر می داد و تنها محرک هایی را درک می کرد که در آن جهت بودند. بنابراین او چشمان خود را حرکت می داد، ولی نمی توانست بر روی محرک های بینایی خاصی ثابت نگاه دارد.

اسلاید 42: 2. هنگامی که توجه او به سمت یک جسم جلب می شد، متوجه محرک های دیگر نمی شد. بنابراین میدان توجه بیمار، در هر لحظه از زمان، به یک جسم محدود بود، یعنی نوعی اختلال که عمل خواندن را بسیار دشوار می ساخت.3. بیمار در دراز کردن دست تحت هدایت بینایی، با نقص شدیدی روبرو بود. بالینت این علامت را «ناهماهنگی حرکتی – بینایی» نام گذاری کرد. بنابراین بیمار همچنان می توانست حرکاتی صحیح به سمت بدن (شاید با استفاده از اطلاعات لمسی یا حس عمقی) را انجام دهد، ولی نمی توانست حرکات تحت هدایت بینایی را انجام دهد. ناهماهنگی حرکتی بینایی یکی از علائم شایع ضایعات آهیانه ای خلفی است.نقایص نگاه با چشم و دراز کردن دست تحت هدایت بینایی، بیشتر در ضایعات ناحیه ی آهیانه ای فوقانی (منطقهPE ) ایجاد می شود.

اسلاید 43: 2. غفلت از سمت مقابلغفلت از سمت مقابل یک اختلال درکی متعاقب ضایعات آهیانه ای سمت راست است.علائم اختلال غفلت از سمت مقابل:1. کنش پریشی لباس پوشیدن.2. ادراک پریشی نقیصه ای.3. کنش پریشی سازه ایی.4. ناتوانی مکان نگاری.غفلت سمت مقابل یکی از جالب ترین علائم بدکاری مغز است. غفلت، نسبت به تحریکات بینایی، شنوایی، و حسی – تنی در بدن یا فضای همان سمت ، و یا هم در بدن و هم در فضای سمت مقابل ضایعه رخ می دهد. و ممکن است با انکار کردن نقص مربوطه همراه باشد.

اسلاید 44: شکل 7-14 نقاشی های نسخه برداری شده توسط بیمار دچار غفلت از سمت مقابل

اسلاید 45: بهبودی طی دو مرحله صورت می گیرد: 1. جابه جایی بساوشی 2. خاموش سازی همزمان.غفلت سمت مقابل، گهگاه متعاقب ضایعات قطعه پیشانی و قشر کمربندی و نیز متعاقب ضایعات ساختمان های زیر قشری از جمله برجستگی کوچک فوقانی و بخش خارجی هیپوتالاموس هم مشاهده می شود.غفلت ناشی از یکی از دو علت زیر است: 1. نقص در درک یا حس 2. نقص در توجه یا تشخیص موقعیت.اشیا در نماهایی ناآشنا: طرحی از یک سطل در نماهای ناآشناو ناآشنا (B) . بیماران دچار ضایعات آهیانه ای سمت راست، در بازشناسی شیء در نماهای ناآشنا (مانند نمایی که در بخش B نشان داده شده است)، با مشکلاتی روبرو هستند.

اسلاید 46: شکل 8-14 خاستگاه علائم آهیانه ای سمت راست(A) یک طرح مکعب از ناحیه ی آسیب دیده (و برگرفته از اسکن های مغزی) در 13 بیمار دچار غفلت سمت مقابل که توسطهیلمن و واتسون توصیف شده بودند. منطقه ای که بیشترین میزان همپوشانی را دارد، قطعه ی کوچک آهیانه ای تحتانی سمت راست است. (B) نقشه ی کلی ناحیه ی همپوشانی میان ضایعاتی که در آزمون شناسایی وارینگتون و تیلور جهت اجسام مشاهده شده در نماهای ناآشنا، سبب بروز نقایصی شده اند. ناحیه ی روشن تر ، منطقه ایی است که بیشترین همچوشانی را دارد. به شباهت مکانی دو بخش A و B در این شکل توجه کنید.

اسلاید 47: 3. نقص در بازشناسی شیءیک علامت شایع دیگر ضایعه ی قطعه ی آهیانه ای سمت راست، بازشناسی شیء است.بیماران دچار این ضایعات اگرچه می توانند اشیایی که در نماهایی آشنا نشان داده می شوند راشناسایی کنند، ولی در شناسایی اشیایی که در نماهای غیرآشنا نشان داده می شوند، با مشکلات شدیدی روبرو هستند.وارینگتون و تیلور معتقد بودند که کانون اصلی این نقص، تقریباً در قطعه ی آهیانه ای تحتانی قرار دارد، یعنی همان ناحیه ای که تصور می شود خاستگاه غفلت سمت مقابل باشد. (شکل B 8-14 را ببینید.)

اسلاید 48: 4. نشانگان گریشمنجوزف گریشمن در سال 1924 ، بیماری را توصیف کرد که متعاقب سکته ی مغزی در قطعه ی آهیانه ای سمت چپ، دچار اختلال غیرعادی شده بود.علائم نشانگان گریشمن:ادراک پریشی انگشت: بیمار نمی توانست هیچ یک از دو دست خود را شناسایی کند یا آنها را نام ببرد.سردرگمی راست – چپنانویسی: ناتوانی در نوشتنناتوانی در حساباین علائم، با یک ضایعه ی محدود در قطعه ی آهیانه ای سمت چپ که تقریباً بر شکنج زاویه ایی مطابقت دارد( منطقه PG )، همراه هستند. اگر این چهار علامت بصورت گروهی بروز کند، بیمار مبتلا به نشانگان گریشمن است.

اسلاید 49: نکتهوجه مشخصه ی ضایعات آهیانه ای سمت چپاختلال عملکرد زبان: فرد دچار نانویسی، نارسا خوانی، زبان پریشی است و با متانت و آرامی صحبت می کند.کنش پریشی: فرد نمی تواند مکعب ها را با یکدیگر ترکیب کند تا طرح هایی پدید آوردو در یادگیری توالی حرکات جدید اندام ها، با مشکلاتی روبرو است.حساب نارسایی: در انجام حساب ذهنی، عملکرد بسیار ضعیفی دارند.یادآوری: فراخنای ارقام بسیار کوچک و یادآوری فوری ضعیفی دارند. تمایز راست – چپ: در تشخیص راست از چپ کاملاً ناتوان اند.نابینایی یک سویه ی سمت راست: آسیب به اتصالات زانویی - مخطط و فشار بر قطعه پیشانی مغز، حرکت سمت راست بدن وی مختل می شود.

اسلاید 50: 5. کنش پریشینوعی اختلال حرکتی است که در آن، از دست رفتن حرکات ماهرانه، در اثر ضعف، ناتوانی در حرکت، وضعیت یا کشیدگی غیرطبیعی عضله، اختلال ذهنی، ضعف در درک، یا سایر اختلالات حرکتی مانند رعشه ایجاد نمی شود.انواع کنش پریشی عبارتند از: 1. کنش پریشی فکری – حرکتی: بیمار نمی تواند از حرکات تقلید گرده یا ژست بگیرد، این بیماران اغلب دچار ضایعات آهیانه ای خلفی سمت چپ هستند. 2. کنش پریشی ساختاری: نوعی اختلال بینایی – حرکتی استکه در آن سازماندهی فضایی مختل می شود. بیمار نمی تواند جورچین را مرتب کرده، یک خانه درختی بسازد، نقاشی کند و یا مجموعه ایی از حرکات صورت را تقلید کند.کنش پریش در اثر قطع اتصالات آهیانه ای – پیشانی که کنترل کننده ی حرکت است ایجاد می شود.

اسلاید 51: شکل 10-14 انجام آزمون کنش پریشی(A) نمونه اقلامی از یک آزمون تقلید حرکات متوالی ساعد و بازو. برای ارزیابی کنش پریشی فکری حرکتی، از آزمودنی ها درخواست می شود تا هریک از حرکات موجود در توالی حرکات را با حداکثر دقت ممکن تقلید کنند. (B) نمونه اقلامی از یک آزمون تقلید حرکات متوالی صورت، که برای ارزیابی کنش پریشی ساختاری مورد ارزیابی کنش پریشی ساختاری مورد استفاده قرار می گیرند.

اسلاید 52: 6. نقایص مربوط به ترسیم کردننقایص مربوط به ترسیم کردن، متعاقب ضایعاتی در هر یک از دو نیمکره ی مغزی ایجاد می شوند. ولی آسیب آهیانه ای سمت راست، شدید تر از آسیب وارد بر آهیانه ای چپ است.بیماران دچار ضایعات نیمکره ی مغزی سمت راست، جزئیات سمت چپ نقاشی های خود را حذف می کنند و نقاشی ها را بر روی صفحه می چرخانند.نقاشی کشیدن نوعی رفتار پیچیده است که ممکن است نیازمند فرآیندهای کلامی و غیرکلامی باشد.

اسلاید 53: 7. نقایص مربوط به توجه فضاییما با حرکت در جهان اطراف خود، با طیف گسترده ایی از اطلاعات حسی روبرو می شویم، و مغز باید برخی اطلاعات خاصی که قصد دارد پردازش کند را انتخاب کند. در حقیقت، ما می توانیم بر حذف سایر اطلاعات بالقوه مهم تر، تمرکز کنیم. روان شناسان شناختی، این جهت گیری دستگاه های حسی را «توجه انتخابی» می نامند.مایکل پوسنر معتقد بود که یکی از وظایف قشر آهیانه ای، آن است که اجازه دهد توجه فرد از یک محرک به محرک دیگر معطوف شود، یعنی همان فرآیندی که او آن را رهایی می نامند.

اسلاید 54: 8. اختلالات شناخت فضاییتوانایی هایی که مستلزم جابه جایی یا استفاده ی ذهنی از ویژگی های فضایی محرک ها هستند (و از جمله توانایی جابه جایی ذهنی تصاویری از اجسام و نقشه ها)، شناخت فضایی نامیده می شوند. تردید چندانی وجود ندارد که ضایعات خلفی، و به احتمال بسیار ضایعات ناحیه ی PG و قشر چند پردازه واحدی شیار گیجگاهی فوقانی، سبب نقایصی در آزمایه های خواندن نقشه و چرخش ذهنی می شود.هم ضایعات نیمکره ی مغزی راست و هم ضایعات نیمکره ی مغزی چپ، سبب بروز نقایصی در آزمایه های شناخت فضایی می شوند، منتها دارای اثرات متفاوتی بر روی عملکرد شناخت فضایی هستند.چرخش ذهنی به دو عملیات متفاوت نیاز دارد:1. تصویر سازی ذهنی از محرک مورد نظر 2. جابجا کردن تصویر

اسلاید 55: مقایسه قطعات آهیانه ای سمت راست و چپنتایج مطالعات عصب روان شناسی، بیشتر بر عدم تقارن اثرات ناشی از ضایعه ی تاکید می کنند، ولی این علائم به لحاظ نظری، دارای هم پوشانی مهم هستند.

اسلاید 56: زمینه یابی آزمون های رفتاری

اسلاید 57: آسیب به قشر آهیانه ای قدامی، و از جمله منطقه PE، سبب ایجاد نقایصی در عملکردهای مختلف حسی – تنی می شود. آسیب به نواحی آهیانه ای خلفی، سبب ایجاد اکثر اختلالات دیگر می شود.ضایعات طبیعی به ندرت مرزهای آناتومیک را رعایت می کنند و تنها قشر نو را مبتلا می سازند. به علاوه قطعه آهیانه ای به ندرت حالت صرع زایی داشته، و لذا برداشتن آن و انجام پژوهش های پیگیرانه بر روی آن به ندرت صورت می گیرد.

اسلاید 58:

اسلاید 59: آستانه حسی – تنی: متعاقب ضایعات شکنج پشت مرکزی، آستانه ی حسی – تنی در سمت مقابل بدن افزایش می یابد. آزمون تمایز دو نقطه، مستلزم آن است که آزمودنی با چشمانی بسته، گزارش دهد که آیا لمس یک نقطه یا دو نقطه را بر روی پوست حس کرده است.تشخیص شکل لامسه: تشخیص لمسی با چشمان بسته، به احتمال بسیار نسبت به ضایعات مناطق PE و PF حساس است. در آزمون تابلوی شکل سگوئین – گادارد، آزمودنی که چشم او بسته شده، 10 مکعب با شکل های مختلف را جابه جا می کندو می کوشد آن ها را در داخل سوراخ هایی با همان شکل قرار دهد.

اسلاید 60: غفلت سمت مقابل: برای بررسی این اختلال آزمون تقسیم خط به دو قسمت به دلیل حساسیت زیاد ارجحیت دارد. در این آزمون از آزمودنی خواسته می شودتا وسط هر یک از خطوط یک مجموعه شامل 20 خط را علامت گذاری کنند.ادراک دیداری: برای سنجش آسیب پیوستگاه آهیانه ای – گیجگاهی سمت راست ( به احتمال بسیار در نواحی جریان بینایی – شکمی) و سنجش توانایی ادراک بینایی از آزمون بستن مونی و یا آزمون شکل های ناقص گالین استفاده می شود. در هر دو آزمون، مجموعه ایی از بازنمایی های ناقص از چهره ها یا اجسام ارائه شده، و آزمودنی باید اجزای مورد نظر را با یکدیگر ترکیب کند تا به یک کلیت دست یافته و تصویر را شناسایی کند.

اسلاید 61: روابط فضایی: برای سنجش این اختلالات از آزمون افتراق راست از چپ استفاده می شود. در این آزمون آزمودنی مشخص می سازد که نقاشی مورد نظر، مربوط به یکی از اعضای سمت راست بدن است و یا سمت چپ بدن. و یا مجموعه فرامینی را می خواند که باید انجام دهد. مثلاً بادست چپ گوش سمت راست خود را لمس کن.زبان: برای ارزیابی درک زبانی از آزمون ژتون استفاده می شود. در این آزمون بیست عدد ژتون در 4 شکل و 5 رنگ در جلوی آزمودنی قرار داده می شود، آزمون از آزمایه ساده به دشوار پیش می رود. در آزمون ژتون درک خواندنی از آزمودنی خواسته می شود دستورالعمل ها را با صدای بلند بخواند و عمل کند.

اسلاید 62: کنش پریشی: هیچ آزمونی برای کنش پریشی وجود ندارد، با این حال آزمون کیمورا بهترین آزمونی است که در حال حاضر در دسترس است. آزمودنی ها باید حرکات متوالی شامل فشردن یک دکمه با انگشت سبابه، کشیدن یک دستگیره با 4 انگشت، و فشردن یک میله با انگشت شست را انجام دهد.

اسلاید 63: پایان