محیط سازمانی

محیط سازمانی

اسلاید 1: به نام خدا محیط سازمانی

اسلاید 2: تام برنزواستاکر: ازاولین کسانی بودند که رابطۀ بین سازمان و محیط را مورد برسی قرار دادند. آنها پس از برسی 20شرکت بریتانیای سازمانها را به دو دستۀ مکانکی وارگانیکی تقسیم کردند. سازماهای مکانیکی را مناسب محیطهای پایدار وثابت دانستند وسازمانهای ارگانیکی را متناسب محیطهای پویا ونا آرام فرض کردند برای هر یک از آنها خصایصی را قائل شدند. که به اختصار ذکر میکنیم:

اسلاید 3: سیستم های ارگانکی ومکانکی ابعاد موجود در اين دو سازمان

اسلاید 4: سيتم هاي سه گانه سازمان از نظر تام و بنز : سيستم ساختار رسمي:از اهداف‘تكنولوژيوتلا شهاي آن استفاده مي كند وخود را با محجيط تطبيق مدهد وهر مذاكرهاي در قالب اين سيتم صورت مي گيرد. سيستم تعاوني يا ساختار حرفه اي:افراد داراي آرمانهاي حر فه اي وشغلي هستندكه براي پيشرفت با هم رقبت مي كنند.آنها تصميمات اتخاذ شده را بر روي آينده شغلي خودوسازمان ارزيابي مي كنند. سيستم سياسي:جزئی ازسازمان است.افراد تصمیمات را هم برروی آیندۀ شغلی و هم تا ثیر آن بر روی آیندۀ قدرت در سازمان ومیزان تحقق هدف سازمان می سنجند . مدل پیشنهادی برای این سه سیستم : محیطمحیطسا ختا ر سیاسیساختا ر رسمی ساختا ر حر فه ای

اسلاید 5: سيستم هاي فني – اجتمائي: تريست و هممكارش بمفورث به آثار استفاده از ماشين آلات در معادن زغال سنگ پرداختند.سيستم اجتماعي :روابط صمميما نه و گروهي كه افراد در حين كار با هم داشتند و از آزادي عمل بيشتري سود مي بردند.سيتم فني : كه با وارد شدن ماشين آلات به معدن به وجود آمد . باعث كمرنگ شدن روابط و زمخت شدن محيط كار شد.با ظهور اين سيستم شرايط از تونلهاي كوتاه به تونلهاي بلند تبد يل شد و مشكلات كاري را باعث شد ( مسائلي مانند غيبت هاي زياد – پائين آمدن روحيه كاري- عدم همكاري گروهي – از زير كار در رفتن و...)تونلهاي كوتاه:يك سرگروه مجرب –يك دستيار ودو تا سه كارگر“ بلند : “ و 40تا 50 نفر كارگرآقاي تريست با ارئه روش تلفيقي تونل بلند در صدد حل اين مشكلات بر آمد. بر اين اساس كارگران در چند گروه كاري(مسول انجام كل كار) و در شيفتهاي مختلف (مسئول انجام يك كار مشخص) به كار مشغول مي شدند.در اين روش پا داشها به صورت گروهي پرداخت مي شد و انگيزه براي انجام كار به صورت گروهي بسيار بالا رفت ومزاياي بسيار ديگر.** روابط اجتمائي را نميتوان زائيده فن آوري دانست وروش انجام كار را نيز نمي توان نتيجه خصو صيات اجتماعي- رواني كارگران دانست و اين دو بايد براي بدست آوردن ارزش اقتصادي كه سومين عامل در پيوند دادن دو عامل ديگر است تلا ش كنند.سيستم اجتمائي + سيستم فني سيستم اقتصادي بهينه كردن هر يك از اينها كل سيستم را بهينه نمي كند وبايد هدف بهينه كردن كل سيستم باشد.

اسلاید 6: تعريف محيط:تمام عوامل خارجي كه در خارج از مرز سازمان قرار دارندو بر تمام يا بخشي از سازمان اثر مي گذارند مرزهاي سازمان:تاجايي است كه برآن كنترل دارد.تعريف كنترل:عبارتست ازبرخورداري ازقدرت آغازياخاتمه‌ فعاليتهابرطبق خوداست.(هيچ سازماني كنترل مطلق برفعاليتها ندارندزيراكنترلهايي نيزازبيرون به آنهااعمال مي شود)تعريف كنشگران:سازمانها-گروهها-افرادخاص وهرچيزي كه برروي رفتارسازمان تاًثيربگذارد:اينان كساني هستند كه بادردست داشتن منابع آنهارادرجهت كسب كنترل بيشترويابدست آوردن منافع بيشترباسازمان مبادله مي كنند.

اسلاید 7: بخشهای محیط بخش صنعت:رقبا-صنایع مربوطه“ مواد اولیه: عرضه وتولید کننده“ منابع انسانی:اتحادیه ها-دانشگاهها“ بازار: مشتریان-مصرف کنندگانبین المللی:رقابت-گمرک-نرخ ارز“ تکنولوزی:روش تولید-مراکز تحقیق“ مالی:بازار اوراق-بانکها“ اقتصاد:رکودورونق-نرخ تورم“ دولتی:قوانین-سیاستها-مالیات“ فرهنگی-اجتماعی:ارزشها-نگرشها عوامل محیطی از دو راه بر سازمان تا ثیر دارند:نیاز سازمان به اطلاعات“ “ “ منابع1-محیط کاری:- بخشهایی که به طور مستقیم با سازمان مرتبت می باشند وبر فعالیت آن تا ثیر دارند.2-محیط عمومی: روی فعالیتهای روزانه سازمان تا ثیر ندارند ولی به طور غیر مستقیم اعمال نفوذ می کنند.3-محیط بین المللی :بخشی است که به طور مستقیم بر سازمان تا ثیر دارد.

اسلاید 8: محيط نا مطمئن:به واسطه كافي نبودن اطلاعات تصميم گيرندگان در مورد عوامل محيطي است .سا ده يا پيچيده بودن محيط :محيط ساده:تنها سه يا چهار عامل خارجي بر سازمان اثر مي گذارد.محيط پيچيده:تعداد زيادي عوامل خارجي با هم ارتباط متقابل دارندوبر محيط اثر مي گذارند.پايدار يا نا پايدار بودن محيط:محيط پايدار:محيط در ظرف يك دوره چند ماهه يا چند ساله در يك وضعيت باقي مي ماند.“ نا پايدار:عوامل محيطي تغيرات نا گها ني دارند.

اسلاید 9: چهار چوبي براي ارز يابي محيطمحیط ناپایدارپایدار

اسلاید 10: چگونگي مقابله با عدم اطمينان موجود در محيط به واسطه كمبود اطلا عات فرايند هاي مديريت مكانيك وارگانيك: آقاي برنز و استاكر در مورد اين موضوع كار كرده انداستفاده از مرز گستر:’اين دايره يا قرد مي كوشد تا بين محيط و سازمان هماهنگي ايجاد كند.وظيفه مرز گستر: از اطلاعات مر بوط به محيط آگا هي حاصل كرده و در اختيار سازمان قرار مي دهد.اطلا عات را به محيطي مي دهد كه با سارمان نظر موا فق دارد .تقليد از سازمانهاي موفق :(ديدگاه نهادي )-در شرايط بسيار نامطمئن سازمان مي كوشد تا از سازمانهايي كه در شرايط مساوي با او از نظر نوع مشتري –عرضه كنندگان مواد اوليه-بازار ونهادهاي قانونيقراردارند تقليد كند- ادغام بانكها و سازمانهاي تفريحي از اين قانون متابعت مي كنندبر نامه ريزي و پيش بيني :اگر محيط عدم اطمينان بالايي داشت از اين روش استفاده مي كند.تفكيك دواير و انسجام واحدها :آ قايان لورش و لارنس در اين موضوع كار كرده ا ند:

اسلاید 11: آقایان لا رنس ولورش:در سال 1967رویکرد اقتضائی را پیشنهاد کردند. تئوری سازمانیشان بر اصل حفظ یکپا رچگی وهماهنگی در عین قائل شدن به تفکیک وتما یز میان آنها استوار است. تفکیک:چیزی فراتر از تقسیم کار وتخصص بود وتفاوتهای طرز فکر ورفتار مدیران را نیز شامل می شد. تلفیق:به عنوان کیفیت همکاری بین بخشها معرفی شد وچیزی فراتر از ساختار بروکراتیک موجود بین بخشهاست وتلفیق را بیشتر موضوع روابط متقابل می دانند.نتایج تحقیق:هر چه پویا یی محیط بیشترباشد یک سازمان موفق به تفکیک وتلفیق بیشتری نیاز دارد.محیط ثابت مقدار کمتری تفکیک لازم دارد،اما تلفیق زیادی می طلبد.هر چه سازمان تفکیک شده ترباشد حل تعارض در آن مشکلتر است.سازمانهای موفق راه حلهای بهتری برای تعارضات می یابند که این امر به تلفیق وتفکیک بهتری با شرایط محیطی می انجامد.

اسلاید 12: تفكيك دواير و انسجام واحدها:مطالعات آقايان لورش و لارنس رئيس سازمانواحد تحقيق و توسعه محيط علمي مراكز تحقيقا تي محيطها ي علمي انجمنهاي حرفه ايواحد توليد محيط توليدي عرضه كنندگان كالا مواد اوليه نيروي كار واحد فروش محيط بازار مشتريان سيستم توزيع شركتهاي رقيب

اسلاید 13: تفكيك هد فها و جهت گيريهاي دواير سازماني حمل ونقل صنايع غذائي پلا ستيك محيط كم كم صفر درصدمتوسط متوسط 17درصد زيادزياد22درصد محيط نا مطمئن تفكيك واحدها درصد مديران مسول انجام انسجام محيط نامطمئن –تفكيك و انسجام واحدها

اسلاید 14: اين نظر كه سازمانهامستقلندوخودهدايتگرندراردميكنندومعتقدندكه سازمانها توسط دیگران هدایت می شوند .تلاطم محیط هرچه بیشترباشد سازمان به سمت عدم تمرکزمی رود.درمحیطهای متلاطم تصمیم گیری بصورت گروهی بهترانجام می شود.به طورکلی این تئوری برتوانایی سازمان درکسب منابع ازمحیطش به عنوان کلیدی برای بقایش متمرکزاست.وبرچهارموضوع اصلی تمرکزدارد:1:مسئله منابع 2:كنترل بيروني سازمان3:استراتژي هايي براي فائق آمدن بركنترل4:تاْثير گذاري برفرايندهاي دروني سازماناينان معتقدندكه اگرازوابستگي سازمان به محيط آنهادرك لازم راداشته باشيم مي توانيم رفتارآنها را توجيه كنيمتئوري وابستگي منابع

اسلاید 15: منابعسازمانها براي بقاء خوداحتياج به منابع دارند.منابع كانون بسياري ازفعاليتها است سازمان باكساني كه منابع رادراختياردارددرتعامل است.كساني كه منابع رادراختياردارندممكن است مطمئن باشندواين امرمحيط راپيچيده وباابهام .خصوصا‌ًزماني كه منابع كم ومحدودباشد چون سازمانهادرجهت تثبيت فعاليتهايشان هستند.مذاكره باكساني كه منابع رادراختياردارندجريان ثبات منابع راتضمين مي كنند.

اسلاید 16: استراتژي مدير براي كنترل:الف –ايجاد رابطه بين سازماني1-مالكيت2-بستن قرارداد – مشاركت خاص 3-دعوت به همكاري 4-استخدام مديران سر شناس 5-تبليغ كردن-روابط عمومي ب-كنترل نيروهاي حاكم بر محيط1-تغير دادن قلمرو2-فعاليت سياسي 3-شوراهاي تجاري 4-فعاليتهاي غير قانوني

اسلاید 17: مدلي براي تئوري وابستگي استراتژيهاي مديريت1:متابعت2:مشروعيت3:اقدام جمعيشرايط كنترل:كميابي منابعتوضيع قدرت-انتخاب رهبراجراييپويايي هاي درونيمنابع متعيرواكنشهاي مديريت

اسلاید 18: هنن- فريمن والدريچ : بوم شناسي سازمان يا جمعيت - ارائه الگوی تغییراز تئوري گزينش طبيعي در بيولوژي الهام گرفته اند با اين مفهوم كه چگونه بعضي از گونه هاي حيواني بو جود آمده و رشد كرده اند ولي برخي به واسطه عدم انطباق با محيط از بين رفته اند.اينان معتقدند كه سازمان ها براي منابعي در رقابتند كه توسط محيط كنترل مي شوند .بيان داشتند كه سازمانها پيوسته براي تطا بق با محيط در حال تغيير مي باشند . بر اين اساس يك الگوي سه مرحله اي را براي فرايند نغيير در سازمان ارئه تنوع گزينش ابقاءحفظ گونه هاي گزينش شده سازمان از طرف محيطبر سا س الزامات محيط مي با شد:1-اطلاعات 2- منابع 1- تنوع در بين سازمانها 2- تنوع در درون سازمان

اسلاید 19: سير قهقرائي و عملكرد سازمان اطلا عات خوباقدام سريعا قدام نا مناسبتجديد سازمان به گونه اي اثر بخش هيچ راهي وجود نداردمرحله اول (نابينا)دوم هيچ اقدامي نكردن سوم اقدامات نادرستچهارم بحرانپنجم انحلالشروع سير قهقرائي بر گرفته از ويليام ويتزل والن جانسون- تنزل در سازمانها

اسلاید 20: دلايل انحلال و مرگ ومير سازمانها :1- ميزان تراكم جامعه سازمانها كه به صورت منحني U شكل نمايش داده شده است:تراكم كم:رقابت به اندازه كافي نيست- باعث ركود و انجماد سازمان مي شودسازمان به نياز محيطي پا سخ نمي دهد عدم پذيرش از طرف سازمان و انحلالتراكم زياد:رقابت بالاترين حد- ميزان منابع كم و محدود- عدم انطباق محيط وسازمان وانحلال2 -قدمت واندازه سازمان :ثبات ناشي از طول عمر احتمال بقاء را افزايش مي دهد. حيات سازمان با تضمين عرضه كالا وخدمات مطمئن در قبال دريافت منابع امكان پذير است . سازمانهاي پيرتر كمتر دچار انحلال يا ادغام مي شوند. هنن وفريمن به سازمانها ي جديد توصيه مي كنند كه كمتر در جريان تغيير ونو آوري دائمي قرار بگيرند.3-رشد سازمانها :سازمان ها هر چه بزرگتر باشند ماند گرائي ساختاري بيشتري دارند.از منابع موجود براي مقاومت در برابر تغيير استفاده مي كنند.سازمانها يكوچك بيشتر دچار تغيير مي شوند واحتمال نابودي آنها در حين تغيير نيز بيشتر است. ميزان انحلالميزان تراكمكم زيادزياد

اسلاید 21: منابع مورداستفاده: تئوريهاي سازماني ومديريت ازنوين گرايي تاسپانوين گرايي.جلداول:حسين رحمانتئوري پردازان ومشاهيرمديريت:دكترعلي اكبرفرهنگتئوريها وفرايندمديريت:جي.اي.كل _ مترجم:سهراب خليليدفت .ریچارد ال –تئوری وطراحی سازمان-جلد اول. مترجم :علی پارسیان ریچارد .اچ هال .سازمان-مترجم:اکرم اکبریهیکس.هربرت جی- تئوریهای سازمان ومدیریت –جلد دوم- ترجمه ونگارش گوئل کوهن استاد محترم: دكتر حميدي باتشكر: عظيم زاده