مديريت اسلامی

صفحه 1:


صفحه 2:


صفحه 3:
هدف‌هاي آموزشي در پایان اين فصل شما مي‌توانید: فلسفه مدیریت در اسلام را شرح دهید. مدیریت در کلام وحي و اولیاء خدا را توصیف نمائید. اهداف مدیریت اسلامي را توضیح دهید. ويژگي‌هاي مدیران اسلامي از ابعاد مختلف را شرح دهید. آفات مدیریت در اسلام را بیان نمائید. اصول مدیریت در قرآن و احادیث را توضیح دهید. 

صفحه 4:
اگرچه در قرآن کریم از واژة مدیریت به صراحت نام برده نشده است. لیکن واژه عربي پدبُر که در اين كتاب مقدس به کار رفته» به معناي هدایت» راهنمايي اداره کردن» شروع» طراح و مهندس, راهبر» ارتشبد» تنظیم كردن» در استخدام و خدمت كسي بودن» خوب اداره کردن» صرفه‌جويي و در مقیاس اقتصادي در آوردن» تهیه يك طرح هدایت عرصه کسب و کار و مانند اینهاست. 

صفحه 5:
مش 5 ۰ واژة یر در قرآن در چهارده آیه شریفه آمده است. سوره مبارکه یونس, آیات 0 و 00؛ سوره مبارکه رعد آيه © و سورة مباركه سجده آيه © (©©) خداوند در بيام آسمانياش بعد از كلمة الله كه 0 بار تکرار شده» كلمة رب را بيشتر از هزار بار به ميان آورده است. 

صفحه 6:
+ * مسئله ربوبیت يعني تدبیر حاکم بر جهان »و مفهوم‌اش ‎os‏ ‏است که تمام عالم هستي» تحت مدیریت واحدي قرار دارد و مدير الله است. وازه يب در اصل به معني سريرست» اصلاح کننده» مدير و مدبّر جيزي است؛ و از ريشة تربيت به معني يرورش جيزيء مرحله به مرحله تا به حد كمال برسد» گرفته شده است 

صفحه 7:
=| Bye Bry ‏کلام‎ ‎0 

صفحه 8:
مدیریت در کلام ‎oy‏ )لیا ۰ خداوند بزرگترین مدیر و مدبر جهان است (آیه 6 از سوره سجده) * در تمام هستي مدیریت و نظم دقيقي به کار رفته است (آيه © از سوره رعد) ۰ خداوند سرپرست کساني است که ایمان آوردند (آیه 0 از سوره بقره) 

صفحه 9:
۰ ریاست عامه و رهبر و مدیر اجتماع مسلمین با پیامبر اکرم (ص) است (آیه 60 از سوره نساء) ‎٠‏ بعد از بيامبر ولي و سريرست شما كسي است كه در هنكام رکوع زكات ميدهند (آيه ©© سوره مائده) ‎00 ‏خلافت و رهبري زمين بر عهدة نوع انسان است (آیه‎ ٠ ‏از سورة فاطر و آيه ©© از سوره نور)‎ 

صفحه 10:
3 ‏أ‎ ‎TD ‎9 ‎er 76 > ‏ص)‎ al “| * 

صفحه 11:
اعد در م09 ۰ هنگامي که حاکم و مدبر جامعه تغییر مي‌کند و در اخلاق و رفتارش دگرگوني حاصل مي شود زمان دگرگون مي‌گردد. ‎٠‏ بيشوا و زمامدار ستم کار بهتر از فتته و فساد است» گرچه هر دو فاقد خیر و خوبي هستند. 

صفحه 12:
PORN oo ‎٠‏ كسي كه متولي امور ده ‎ads oa gt of‏ انديشه جهل نفر را داشته ‎cathy‏ و كسي كه مسئوليت داره چهل تفر را برحهده بگیرد؛ بايد اقل و اندیشه چهارصد نفر را دارا باشد. 

صفحه 13:
ای 0۷۱6۳ * بهترین مدیران و فرمانروایان كساني هستند که استعدادهاي گوناگون را در زیر چتر مدیریت گردآورند» و بدترین مدیران كساني هستند که مجموعه همسو و هماهنگ را متفرق سازند. © امام پیشوا و مستول امت است 

صفحه 14:


صفحه 15:
ge hr = teow ss — iy ees ey es ee ‏ميدائد:‎ ‏هزيا ينه‌هاي نيان بار اقتصادي‎ ‎٠‏ تدبير و مديريت خوبء سرمايه اندك را افزون مي‌کند» اما مديريت و تدبير سوع سرمايه انبوه را نيز نابود ميسازد ‎٠‏ مشابهت مردم به امرا و فرمانرواین‌اشان» بيش ان شباهتي است که به پدران خود دارند. 

صفحه 16:
مد بث ده کلاء حض ت ۱۰ و = مي‌فرمایند: موقعیت من براي غاافت و مدیریت جامعه اسلامي همانند قطب وسط آسیا است. ‎٠»‏ مکان زمامدار و موقعیت فرمانده و قیام كننده به امور دين در مملکت مانند رشته مهره‌اي است که کارش جمع‌کردن مهره‌ها است. و آن را به هم پیوند مي‌دهد» پس اگر رشته بگسلد. مهره‌ها از هم جدا شده» پراکنده مي‌گردد؛ و هرگز 

صفحه 17:


صفحه 18:
امامت سر رشته دين و نظام مسلمانان است» امامت اساس و تنة بالندة اسلام و شاخه بلند آن است. ما هیچ گروه و ملتي را نيافتهايم كه بتواند بدون رئيس و رهبر به حیات خود ادامه دهد» زیرا مردم در امور دين و دنيا به جنين رهبر و زمامداري نیازمندنده ناگزیر خداوند حکیم نيز مردم را بدون رهبر و امام به حال خود رها نکرده است. تا بتوانند به رهبري وي با دشمنان خود بجنگد» و درآمدهاي عمومي را توزیع کنند» و جمعه و جماعتشان را برپا کننده و جلو تجاوز و ظلم گرفته شود و امنیت مظلومان تأمین گردد 

صفحه 19:
۰ اهداف مدیریت اسلا مي SSS ‏سس‎ 9 

صفحه 20:
‎٠‏ ©- احقاق حق افراد سازمان ‎٠‏ © تعليم و آگاهي بخشیدن به افراد سازمان» و تربیت معنوي و احياي ارزش‌هاي اخلاقي ‏۰ <- ایجاد فرصت و فراهم ساختن زمينة رشد» تعالي» كمال شایسته و توفیق قرب الهي در افراد سازمان 

صفحه 21:
اهداف مدير ها ۰ ©- فراهم ساختن فرصت و امكان به فعل درآوردن تواناييهاي باالقوه افراد» و بروز قوة خلاقيت» سازندكي و ابتكار در افراد سازمان ‎٠‏ 0- هدایت. حمایت. تقویت» ياري و مساعدت به افراد سازمان به جاي تفتیش بازرسي و انتقاد جويي 

صفحه 22:
انديشي» تعامل افكار و تعامل ميان افراد سازمان ‎٠‏ ©- برقراري روحيه برادري و برابري افراد سازمان و برقراري روابط انساني ‎٠‏ ©- حل مشكلات فرديء سازماني و اجتماعي ۰ 00- تأمين مصالح مادي و معنوي افراد و سازمان 

صفحه 23:


صفحه 24:
آفات مدیریت در اسلام ‎٠‏ 0- ریاست طلبي ‏9 اگر دو گرگ درنده‌اي را در گلة گوسفندان رها کنند» که چوپان آن در میان گله نباشد» ضرر و زیان اين چنین حادثه‌اي کمتر از زیان روحیه ریاست طلبي نمي‌باشد 

صفحه 25:
آفات مدیریت در اسلام ‎٠‏ © فزون خواهي و رفاه‌طلبي ‎٠‏ حضرت علي (ع) مي‌فرماید: «هر حاکمي که از حوایج مردم جلوگيري کند. خداوند روز قیامت از حوایج او ممانعت خواهد کرد؛و اگر هدیه بگیرد خیانت است؛ و اگر رشوه بگیرد مشرك است 

صفحه 26:
آفات مدیریت در اسلام ۰ رياكاري ۰ حضرت علي (ع) مي‌فرمایند: نباید گزینش ایشان (مجریان) براساس تيزهوشي و اطمینان و خوش‌بيني تو باشد؛ زیرا انسان‌ها با ظاهرسازي و خوش خدمتي» ذهن والیان را فریب مي‌دهند» در حالي که در پي آن چيزي از خيرخواهي و امانت نیست. ۰ حضرت امام صادق (ع) مي‌فرماید: مردم را با رفتار خود. به حق رهبري کنید» نه با زبان خویش 

صفحه 27:
آفات مدیریت در اسلام ۰ ۴ روحية چاپلوسي و تملق. ۰ حضرت علي (ع) مي‌فرمایند: «آنان را بیاموز و مجبور کن تو را بسیار نستایند... زیرا ستایش و تشویق بسیار» شخص را خودپسند و متکبر و مغرور و سرکش بار مي‌آورد 

صفحه 28:
آفات مدیریت در اسلام ‎٠‏ © استبداد و خشونت ‏۰ حضرت علي (ع) مي‌فرمایند: «خود را مأمور و فرمانده نخوان و در اين اندیشه» دیگران را ناگزیر به اطاعت از خويش مكنء زیرا این روش مغرورانه باعث فساد دل» سستي ایمان» نابودي الطاف و نعمات خداوند در وجود تو مي‌شود.» 

صفحه 29:
آفات مدیریت در اسلام ۰ 0 ظلم و تبیض * حضرت علي (ع) مي‌فرماید: عدل را به کار بر از بي‌انصافي و ظلم پرهیز کن» زیرا بي‌انصافي» ملت را آواره مي‌کند؛ و ظلم» مردم را به قیام مي‌کشاند 

صفحه 30:
آفات مدیریت در اسلام ۰ - فاصله گرفتن از مردم * حضرت علي (ع) در خصوص معیار شناخت افراد در شرایط مختلف زندگي مي‌فرماید: «انسان‌ها در سه حالت تغییر مي‌کنند» نزديكي به حاکمان» رياستء و ثروتمندي بعد از تنگدستي, از اين رو كسي كه در اين سه حالت تغییر نکرد؛ داراي عقلي استوار و اخلاقي صحيح است.» 

صفحه 31:
آفات مدیریت در اسلام ‎٠‏ حضرت علي (ع) خطاب به قثم بن عباس در خصوص لزوم ارتباط مستقيم با مردم ميفرمايد: «هر بامداد و عصر با آنان به صحبت بنشين ... و بايد در بين تو و مردم واسطه و سفيري جز زبانت و پرده‌اي جز چهره‌ات نباشد 

صفحه 32:
اصول مدیریت در قرآن و احادیث ۰ برنامه‌ريزي: «ظرافت و دقت در برنامه‌ريزي از امکانات بهتر است.» (حضرت علي ع) ۰ سازماندهي: «بدان که جامعه تحت نظارت تو به طبقات مختلفي تقسیم شده‌اند و کار هیچ گروهي جز با گریوه ديكري به كمال نمي‌رسده و هیچ دسته‌اي از دسته‌اي دیگر بي‌نیاز, نیست.» (حضرت علي ع( 

صفحه 33:
اصول مدیریت در قرآن و احادیث ۰ مشورت و شورا: «هیچ پشتيباني قوي‌تر از. مشورت نیست و هیچ عقلي بهتر از تفکر و تدبیر نیست.» (پیأمبر اکرم ص) «با عاقل مشورت کنید و مخالفت با او موجب پشيماني است.» (پیامبر اکرم ص) ‎٠‏ «هرکس مشورت نکند پشیمان مي‌شود.» (پیامبر اکرم ص) ‎ 

صفحه 34:
اصول مدیریت در قرآن و احادیث ۰ تصميم‌گيري: در کارها مشورت نما لیکن آنچه تصمیم گرفتي با توکل به خدا انجام ده؛ که خدا آنان را که به او اعتماد کنند دوست دارد؛ و ياوري کند. ‎Ji)‏ عمران آیه ‎(iso‏ ۰ اگر صبر پیشه کرده و پرهیز کار شوید »البته پیروز خواهید شد» که آنها اسباب تصميم‌گيري در کارهاست 0 

صفحه 35:
اصول مدیریت در قرآن و احادیث * ارزشيابي: هرکس ایمان قوي و خسن عمل دارد آزمایش او شدیدتر است. و هرکس ايماني ضعیف و عملي اندك دارد؛ آزمایش او ساده‌تر است. (پیمبر اکرم ص) 

صفحه 36:
اصول مدیریت در قرآن و احادیث ۰ کنترل و حسابرسي: پس كارهاي کارگزارانت را تحت نظر بگیر» و بازرساني مخفي از اه بگمار» چرا که زیرنظر داشتن ‎ze‏ به صورت پنهاني و ‎a 0 ie‏ 

صفحه 37:
اصول مدیریت در قرآن و احادیث ۰ انگیزش کارکنان: «هرگز نیکوکار با بدکار نزد تو مساوي نباشد» زیرا چنین تسويه‌اي نیکوکاران را به انجام كارهاي نیکو بي‌ر غبت» و بدکاران را به كارهاي زشت تحريك و تشویق مينمايد» و هر گروه از نیکوکاران و بدکاران 

صفحه 38:
پرستاري و ناظر بودن خداوند بر اعمال پرستاران ۰ . امام علي (ع) در حکمت 96 مي‌فرمایند «اي مردم. تقوي الهي پیشه کنید. اگر بگونید» مي‌شنود» اگر پنهان کنید» مي‌داند»» (يعني اق ‎ole pas‏ و 8 رن 

صفحه 39:
پرستاري و ناظر بودن خداوند بر اعمال پرستاران ۰ خطبه 90 ص 06*0 نهج‌البلاغه مي‌فرمایند: «آنچه را بندگان در شب و روز انجام مي‌دهند» بر خداوند سبحان پوشیده نیست واز آن آگاهي دقیق دارد» و عملش بر آن احاطه دارد. اعضاي بدن شما گواهان او و اندام شما aed, | aude Lak hate ae locale هید یت ترچ ج ‎aia oe yh‏ 

صفحه 40:
پرستاري و ناظر بودن خداوند بر اعمال پرستاران امام علي علیه‌السلام در حکمت 96 مي‌فرمایند «اینکه كسي تو را به نيكي سپاس نمي‌گذارد» موجب بي‌رغبتي تو به نيكي كردن نشودء زیرا تو را بر کار نيك كسي سپاس مي‌گذارد که از آن بهره‌اي نمي‌برد. در حقیقت اگر از اعمال شما قدرداني نشد» دلسرد نشوید» خداوند عمل شما را مي‌بیند و ارج مي‌نهد. 9 قر" ا . »۱ ‎ft‏ = قي و 8 رن 

صفحه 41:
۱ ۶ ‏میلرزم از اينکه به"جوی‎ el ۳ ‏الق بر.تارک ما خاک خچالت‎ خواجه يد ال باری