مدیریت و کنترل پروژه ۲

مدیریت و کنترل پروژه ۲

اسلاید 1: 1PROJECT MANAGEMENT & CONTROLدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 2: 2مديريت و كنترل پروژهMARGNPECTSدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 3: 3پروژه و لزوم برنامه ريزيپروژه چيست؟- پـروژه ، مجمـوعه ايست از كارهاي غيـر تكـراري و مرتبط به هم كـه هريك از آنها مـدت اجـرا ، زمـان شـروع و زمـان خاتـمه معيني دارد .- پــروژه ، عبارت از مجمـوعه اقدامات و عمليات پيچيـده و منحصـر بـه فـردي متشكل از فعاليتهاي منطقي و مرتبط به يكديگـر است كه زيـرنظر يك مـديـريت و سـازمـان اجرايي مشخص ، براي تامين هـدف يا اهـدافي مشخص در چـارچوب بـرنامـه زمـاني و بـودجه از پيـش تعيين شده اي اجــرا مي شــود .دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 4: 4 - پــروژه از يك مجمـوعه فعـاليت تشكيل ميشـود ، بطـوريكه با انجـام اين فعـاليتها پــروژه بـه اتمام مي رسـد .- بيـن فعاليتها روابط و وابستگـي يا تقـدم و تـأخــر وجــود دارد.- فعـاليتها مــرز دار هستنــد ، يعني پــروژه فـرآينـد گسستـه دارد .- هـر پــروژه داراي يك نقطـه شــروع و يك نقطه پايان مي باشد .هـر پــروژه داراي يك هدف مشخص و قابل ارزيـابي است.هر پروژه داري يک کيفيت تعريف شده براي اجرا مي باشد.خصـوصيات يك پـــروژه :دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 5: 5نيروي انسانيبودجهماشين آلاتمواد و مصالح....برنامه هاسياست هاروش هافرآوردهخدماتسيستم هاطرح هاآمار و اطلاعات.......سيستم اطلاعات بازتابيداده هااجرا( اهداف )ستاده هافعاليتهااطلاعات بازتابيمديريت و كنترلدوره آموزش مديريت و کنترل پروژهچرخه زندگي پروژه(Life Cycle )

اسلاید 6: 6 فعاليت چيست؟كوچكترين جزء عملياتي تشكيل دهنده يك پروژه را كه داراي يك زمان شروع، يك زمان پايان، طول زمان، منابع، مقداري هزينه و كيفيت تعريف شده است را فعاليت گويند.دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 7: 7منابع چيست؟به كليه امكانات و وسايلي كه براي انجام فعاليت مورد نياز است.انواع منابع؟منابع مورد نياز فعاليتنيروي انسانیماشين آلات و تجهيزاتمواد و مصالحدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 8: 8لزوم برنامه ريزي پروژه1. بخاطر ارزش زماني پول وافزايش نرخ تورم ، قدرت خريد بودجه پروژه از بين مي رود.2. معطل ماندن منابع و عدم بکار گيري آنها در پروژه هاي ديگر.3. دير رسيدن پروژه به زمان سوددهي.4.افزايش هزينه هاي غير مستقيم پروژه.دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 9: 9مدير پروژه و ويژگيهاي آن تعريف مديريت؟فرآيند دستيابي به اهداف و مقاصد مشخص تعريف مديريت پروژه ؟تلفيقي از هنر گرد آوري امکانات و انجام کار توسط افراد در سازمان رسمي و همچنين علم : توليد و پردازش حجم عظيمي از اطلاعات براي برنامه ريزي و کنترل پروژه مي باشددوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 10: 10مسئوليت هاي مديريتبرنامه ريزي – برنامه بنديسيستم هاي اطلاعاتتكنيكهاي CPM – PERT – GERT ….كنترلوظايفوسايلضمن اجراقبل از اجرادوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 11: 11برنامه ريزيتعيين اهدافتهيه برنامه زمانيبرنامه ريزي منابعتامين منابع مورد نيازرهبري پروژههماهنگياجراارزيابي عملکردکاهش عدم انطباقکنترلدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 12: 12بطور کلي سه ساختار اصلي مي توان براي پروژه تعريف کرد1. ساختار وظيفه اي2. ساختار مستقل يا پروژه اي3. ساختار ترکيبي يا ماتريسيدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 13: 13فعاليتهاي عادي واحد اداريساختار وظيفه اي در اين روش پروژه به آن واحد اجرايي تخصيص داده مـي شـود که انتظار بيشتـر در مـوفقيت آن مـي رود.دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 14: 14ساختار مستقل يا پروژه اي در اين روش پـروژه داراي واحـد هاي مستقـل در ساختار سازماني همراه با کادر فني و اداري متختص خود خواهد شد.مدير کلمدير برنامه مدير بازاريابيمدير توليدمدير تحقيقمدير پروژه Aمدير پروژه B بازاريابيتحقيق و توسعهامور ماليتحقيق و توسعهامور ماليامور پرسنلتوليددوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 15: 15ساختار ترکيبي يا ماتريسي ايـن ساختار تـرکيبي از دو روش قبل است که سعي شده است مزايا و نقاط قوت هر دو روش را داشته باشدمدير برنامه مدير بازاريابيمدير توليدمدير تحقيقمدير ماليمدير پرسنليمدير کل1.5 مدير پروژه A0.25 2 0.8 8 0 مدير پروژه B00.530.5دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 16: 16نمودار WBSالف- تهيه WBS براساس مراحل اجراي پروژهب- تهيه WBS براساس فرآيند مونتاژ محصول نهاييج- تهيه WBS براساس واحدهاي اجرايي انجام دهنده پروژهدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 17: 17L0L1L2L3دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 18: 18L0L1L2L3دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 19: 19L0L1L2دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 20: 20PBS: نمودار ريز کردن محصول به اقلام قابل تحويل با هدف کنترل بودجه و درصد پيشرفت پروژهFBS: نمودار ريز کردن عمليات هاي پروژه به عمليات هاي کوچکتر با هدف شناسايي فعاليتهاي پروژهتهيه دو نمودار Product WBS , Functional WBSدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 21: 21دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 22: 22دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 23: 23روشهاي قطعي برنامه ريزي شبکه ايروش مسير بحراني(CPM) ( (Critical Path Method روش شبکه هاي (PM) (Precedence Network)معرفي روشهاي برنامه ريزي شبکه ايروشهاي غير قطعي برنامه ريزي شبکه ايروش PERT ( (Program Evaluation & Review Techniqueروش GERT(Graphical Evaluation & Review Technique)دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 24: 24از نظر اجرااحتماليمعيناز نظرزماننوع فعاليتمعيناحتماليC PMPE RTGE RTدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 25: 25Aرنگ آميزي ديوارها285تهيه مواد لازمدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 26: 26فعاليت موهوميDUMMY ACTIVITYدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 27: 271020Xرويداد پايهرويداد پاياندوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 28: 281020رويداد جوششيرويداد پوششيدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 29: 29انواع روابط بين فعاليتهاABABABABFSSFSSFFدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 30: 3018203638( الف )( ب )182036دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 31: 31PQSPQSSPQدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 32: 32ABCDدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 33: 33ABCDEFدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 34: 34ABCXYZدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 35: 35ijES LSEF LF

اسلاید 36: 36در اين مرحله محاسبات رفت و برگشت انجام شده و در جريان آن زمانهاي:ES،EF،LS،LFهمچنين زمانهاي شناوريFS،TSو مسير بحراني محاسبه مي گردد. محاسبات زماني و تجزيه و تحليل آنهادوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 37: 37مسير بحراني Critical Path (CP):مسيري که طولاني ترين مسير پروژه است و برابر است با زمان کل پروژهمسيري که تمامي فعاليتهاي آن داراي شناوري آزاد و کل صفر مي باشنددوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 38: 38انواع شناور:حداکثر زماني که يک فعاليت مي تواند تأخير مجاز داشته باشد، بدون آنکه روي زمان اتمام کل پروژه تأثير بگذارد را فرجه کل گويند.شناوري کل هر فعاليت از کم کردن زودترين زمان پايان هر فعاليت از ديرترين زمان پايان آن فعاليت بدست مي آيد1. شناوري کل: نحوه محاسبه شناوري کل:دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 39: 39حداکثر زماني که يک فعاليت مي تواند تأخير مجاز داشته باشد، بدون آنکه روي زودترين زمان شروع فعاليتهاي بعد از خود تأثير بگذارد را فرجه آزاد گويند.شناوري آزاد هر فعاليت از کم کردن زودترين زمان پايان آن فعاليت از زودترين زمان وقوع رويداد پاياني آن فعاليت(که در واقع برابر با زودترين زمان شروع فعاليتهاي بعد از خود است) بدست مي آيد2. شناوري آزاد: نحوه محاسبه شناوري آزاد:دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 40: 40ESLSEFLF D TSشمارهشرحمختصردوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 41: 41A155A20 022 22A35B14B24B34C1C2C3333دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 42: 42124536خاکبرداري اوللوله گذاري اولخاکريزي اولخاکبرداري دوملوله گذاري دومخاکريزي دومدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 43: 431425036451221035521087دوره آموزش مديريت و کنترل پروژهتمرين

اسلاید 44: 44E قاب گرفتن عكس2/1D تهيه قاب1C ظهور فيلم و چاپ عكس 3B انتخاب منظره و گرفتن عكس 2/1A رفتن به محل2/1نام فعاليتشرحزمان ( روز )دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 45: 45فعاليتهازمان ( روز )12345ABCDEدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 46: 46زمان ( روز )12345فعاليتهاABCDEدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 47: 47آناليز پرت ( (Program Evaluation & Review Technique1- در روش CPM زمان كارها قطعي است و بر اساس زمان سنجي با استانداردها بدست مي آيد.2- در روش PERT برآورد زمان بر اساس تخمين سه زمانه انجام مي شود.زمان (هزينه)خوش بينانه ( Optimistic Time ) : حداقل زماني است كه يك فعاليت در شرايط يكسان صرف خواهد نمود (a).زمان (هزينه) محتمـل(Most Likely Time ):مقدار زماني است كه ازحداكثر فراواني در تابع توزيع زمان برخوردار ميباشد (m).زمان (هزينه) بدبينانه ( Pessimistic Time ) : حداكثر زماني است كه يك فعاليت در شرايط يكسان صرف خواهد نمود(b).Te=b + 4 m + a6s2=b - a6]2[ambدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه(زمان(هزينه

اسلاید 48: 4873/99%45/95%27/68%

اسلاید 49: 49تمرين

اسلاید 50: 50برنامه ريزي منابع1- شناسائي منابع2- برآورد منابع مورد نياز انجام فعاليتها (تهيه فرم)3- تخمين هزينه منابع4- تخصيص منابع ( خروجي Resource Management)خروجي Resource Sheetدر اين مرحله تخصيص پرسنل صورت نمي گيرد. تنها نيازهاي تخصصي برآورد ميگردد.دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 51: 51تسطيح منابعروشهاي هموار سازي منابع1- كارهاي پروژه براساس زودترين زمان شروع آنها برنامه ريزي ميشود.2- نمودار منابع ترسيم مي شود.دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 52: 52If the TaskTypeis…….and you change the…thenMicrosoftProjectrecalculates

اسلاید 53: 53الف) طول مدت كار را ثابت نگه داشته و زمان شروع فعالیت را ، تا حداكثر به اندازه زمان فرجه آن ، به سمت راست انتقال دهيد.ب) زمان شروع كار ثابت باقي مي ماند، ولي طول مدت آن را با كاهش منابع طولاني تر كنيد.ج) در صورت امكان، كار را به چند تكه تقسيم كرده و در زمانهاي جدا از هم انجام دهيد.دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه3 - براي هموارسازي از روشهاي زير استفاده مي شود:

اسلاید 54: 54زمانبندي تامين مواد اوليهt0t1t2t3t4 ti : زماني كه مواد اوليه انجام فعاليتها مورد نياز هستند. Dij: مقداري كه از مواد اوليه j در زمان i مورد نياز است.دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 55: 55محاسبات زمان - هزينه در روش CPMكدام كارها را بايد ضربتي انجام داد تا ضمن رسيدن به زمان مورد نظر پروژه، حداقل هزينه بدست آيد ؟1- برآورد زمان ها وهزينه هاي نرمال و ضربتي براي كارهاي پروژه 2- محاسبه مسير بحراني بر اساس زمانهاي نرمال كارها. چنانچه زمان بدست آمده مطلوب باشد، توقف مي كنيم. در غير اينصورت به مرحله 3 مي رويم. 3- محاسبه نرخ زير براي كارهايي كه بر روي مسير بحراني قرار دارند : 4- كاري كه داراي كوچكترين نرخ R باشد، ضربتي انجام مي شود. زمان ضربتي را جايگزين زمان نرمال آن كار نموده و به مرحله 2 باز مي گرديم. R =هزينه ضربتي - هزينه نرمالزمان نرمال - زمان ضربتيهزينه ضربتيهزينهزمانهزينه نرمالزمان ضربتيزمان نرمالدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 56: 561- تعيين روش اندازه گيري پيشرفت هر فعاليت بر اساس مراحل پيشرفت فعاليت (Milestones ) بر اساس معيارهاي زمان و هزينه بر اساس شاخصهاي فيزيكي فعاليت بر اساس وضعيتها (0،50،100 درصد)محاسبه پيشرفت فعاليتهاي پروژه : دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 57: 57چگونگي تعيين درصد پيشرفت فعاليت هاي پروژه(بر اساس معيارهاي زمان و هزينه): مثال1:اگر سالن به ابعاد 5*10 سنگفرش شود چند درصد پروژه انجام شده است؟ سالني به ابعاد20*10 موجود است قرار است سنگفرش شود و به صورت يک پروژه يک فعاليتي مي باشد. اگر سالن به ابعاد 10*10 سنگفرش شود چند درصد پروژه انجام شده است؟ ميزان کار انجام شده تقسيم بر کل کار درصد پيشرفت کار را مشخص مي کند.

اسلاید 58: 58در مورد پروژه فوق به سوالات زير جواب دهيد:اگر کل کف سالن يکم تمام شود چند درصد پروژه تکميل شده است؟اگر فقط فعاليت دوم انجام شود چند درصد؟اگر فقط بخشي از کف سالن يکم به ابعاد 10*5متر سنگفرش شود چند درصد؟اگر بخشي از کف سالن يکم به ابعاد10*5متر و بخشي از سالن دوم به ابعاد 20*20متر چند درصد؟اگر قرار بود پروژه شامل دو سالن به ابعاد20*10 و 40*20 بود موجود است قرار است سنگفرش شود و به صورت يک پروژه يک فعاليتي مي باشد. مثال2:

اسلاید 59: 59((ارزش وزني فعاليت ((Activity Weight Value))،سهم فعاليت مورد نظر از کل پروژه است.))(درصدي از فعاليت iام که انجام شده است × (ارزش وزني فعاليتi ام) = درصد پيشرفت پروژه حجم کار کل پروژه / حجم کار فعاليت = ارزش وزني فعاليتنحوه محاسبه ارزش وزني فعاليت ها

اسلاید 60: 60معيار تعيين ارزش وزنيبا توجه به اينکه معمولاً در پروژه ها نمي توان حجم کار کل پروژه را محاسبه کرد، ارزش وزني فعاليت ها را از چه طريقي مي توان تعيين کرد؟براي جواب دادن به سوال فوق از دو معيار((زمان)) و ((هزينه)) استفاده مي کنيم . فعاليت،صرف نظر از اينکه چه نوع کاري را شامل مي شود داراي مقداري زمان و هزينه است که مي توان زمانها را باهم و هزينه ها را با جمع کرد.

اسلاید 61: 61روش محاسبه پيشرفت(زمان-هزينه-فيزيکی)برای پروژه: n:تعداد کل فعاليتها :مدت زمان انجام فعاليت i :هزينه انجام فعاليتD:مجموع مدت زمان کليه فعاليتهای پروژهC:مجموع هزينه کليه فعاليتهای پروژه :ارزش وزنی زمانی فعاليت i :ارزش وزنی هزينه ای فعاليت iDW:وزن زمان در پروژهCW:وزن هزينه در پروژه :ارزش وزنی معدل فعاليت IiCWiW :درصد پيشرفت فعاليت iDP:درصد پيشرفت زمانی تجمعي پروژهCP:درصد پيشرفت هزينه ای تجمعی پروژه P:درصد پيشرفت فيزيکي تجمعی پروژه

اسلاید 62: 62پروژه را طبق اصول ساختار اجزای کار (WBS)به اجزای تشکيل دهنده آن تقسيم کنيد.ارزش وزنی زمانی هر فعاليت را از تقسيم مدت زمان اجرای آن فعاليت بر جمع جبری زمانهای کليه فعاليتهای پروژه به دست می آيد.ارزش وزنی هزينه ای هر فعاليت را از تقسيم هزينه اجرای آن فعاليت بر جمع جبری هزينه های کليه فعاليتهای پروژه به دست می آيد.با توجه به اينکه امکانات،محدوديتها و اولويتهای هر يک ار عوامل زمان و هزينه برای پروژه های مختلف ممکن است متفاوت باشد،در هر پروژه به هر يک از عوامل،وزنی با عناوين ((وزن زمان)) و ((وزن هزينه))اختصاص دهيد.سپس ((ارزش وزنی معادل)) هر فعاليت از رابطه زير بدست می آيد.گامهای روش محاسبه پيشرفت برای پروژه

اسلاید 63: 635.در انتهای هر دوره زمانی که برای کنترل پروژه تعيين شده است،ابتدا درصد پيشرفت تمام فعاليت را تا آن لحظه تعيين کنيد و سپس برای محاسبه درصد پيشرفت زمانی،هزينه ای و فيزيکی تجمعی تا آن زمان،به ترتيب از رابطه های زير:0100درصد پيشرفت پروژهزمان

اسلاید 64: 64زمان انجام مقايسهمنحني هاي S :جلوتر از برنامه و زير بودجهجلوتر از برنامه ولي بيش از بودجهعقب تر از برنامه ولي زير بودجهعقب تر از برنامه و بيش از بودجههزينه واقعيبرنامه Base LineEarned Valueدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 65: 65نحوه محاسبه و ترسيم منحني S : دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 66: 66منحني هاي پيشرفتDTime in monthsProgress %ActualA1009080706050403020100123456789101112CC’BEFProjectedScheduleTime nowOE - SCHEDULE PROGRESS CURVEOC - ACTUAL PROGRESS CURVECF - PROJECTED PROGRESS CURVEAD - TIME NOW LINEBC - PRESENT PROGRESS GAPCC’ - PRESENT TIME GAPEF - PROJECTED TIME GAPدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 67: 67تمرين:

اسلاید 68: 68در تمرين قبل، پنج هفته از شروع پروژه گذشته است و درصد پيشرفت فعاليتها در اين مدت طبق جدول زير می باشد:

اسلاید 69: 69آناليز ارزش افزوده بودجه ، يا بودجه كارها بر اساس زمانبندي هزينه واقعي ، يا هزينه واقعي كارهائي كه انجام شده اند ارزش افزوده ، هزينه بودجه كارهائي كه انجام شده اندآناليز فوق بر اساس محاسبه 3 ارزش كليدي صورت مي پذيرد :BCWSACWPBCWPدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 70: 70BCWS : Budgeted cost for work scheduledBCWP : Budgeted cost for work performedACWP : Actual cost for work performedEAC : Estimate at completion CV = BCWP - ACWP SV = BCWP - BCWSCPI = BCWP / ACWPSPI = BCWP / BCWSCVP = CV / BCWPSVP = SV / BCWPEAC = ACWP + (بودجه باقيمانده * CPI )EAC = ACWP + برآورد جديد كارهاي باقيماندهEAC = ACWP + بودجه باقيماندهEAC = BCWS - CVEAC = BCWS * ( 1- CVP )CV : Cost varianceSV : Schedule varianceCVP : Cost variance %SVP : Schedule variance %CPI : Cost Performance IndexSPI : Schedule Performance Indexدوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 71: 71مثالپروژه اي قرار بوده كه از 4 ماه اول ، هر ماه 10 ميليون تومان مصرف كند. هزينه واقعي در انتهاي 4 ماه برابر است با 32500000 تومان در نتيجه :BCWS = 40 ميليونACWP = 32.5 ميليونچنانچه BCWP = 30 ميليوندر نتيجه پروژه از برنامه عقب بوده و هزينه ها نيز بيشتر از بودجه است .دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 72: 72خروجي گزارش عملكرد1- گزارش عملكرد گانت چارتها منحني هاي S چارتهاي عملكرد2- تقاضاي تغييرات (Change Order)دوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 73: 73Data DateTimeCumulative ValuesActual CostEarned ValueBudgetنمايش گرافيكي گزارش عملكرددوره آموزش مديريت و کنترل پروژه

اسلاید 74: 741.0 Pre-Pilot Planning 63000 58000 62500 -4500 -7.8 -5000 -8.62.0 Draft Checklists 64000 48000 46800 1200 2.5 -16000 -33.33.0 Curriculum design 23000 20000 23500 -3500 -17.5 -3000 -15.04.0 Mid-Term evaluation 68000 68000 72500 -4500 -6.6 0 0.05.0 Implementation Support 12000 10000 10000 0 0.0 -2000 -20.06.0 Manual of Practice 7000 6200 6000 200 3.2 -800 -12.97.0 Roll-out Plan 20000 13500 18100 -4600 -34.1 -6500 -48.1 Totals 257000 223700 239400 -15700 -7.0 -33300 -14.9WBS ElementEarned Value ($)Actual Cost ($)Cost Variance($)Schedule Variance($)نمايش جدولي گزارش عملكرددوره آموزش مديريت و کنترل پروژه(%)(%)Budget ($)