مدیریت مالی برای مدیران غیر مالی

مدیریت مالی برای مدیران غیر مالی

اسلاید 1: مدیریت مالی برای مدیران غیر مالیدکتر فریدون رهنمای رود پشتی

اسلاید 2: عنوان دوره: مدیریت مالی برای مدیران غیر مالیهدف: آشنایی مدیران غیر مالی با مفاهیم، مفروضات، روشها و تکنیکهای کاربردی مدیریت مالی به منظور ارتقاء کیفیت تصمیم گیری.

اسلاید 3: جلسه اولکلیات، مفاهیم و تبیین نقش اطلاعات مالی در تصمیم گیریتبیین جامع وظایف مدیریت مالیتبیین جامع انواع تصمیمات مالیتبیین جامع تحلیل گری مالی و کارکردهای آنتبیین مفهوم برنامه ریزی سود و تحلیل و تبیین رویکرد C.V.P و تکنیک نقطه سربسر (B.E.P) بودجه بندی سرمایه ای (روشها و کاربردها)

اسلاید 4: قلمرو وکلیات مدیریت مالی قلمرو مديريت مالي را مي توان با توجه به اهميت امور مالي در اداره بنگاههاي اقتصادي، تجربه تاريخي مديريت مالي در شركتها، وظايف مدير مالي، ابزارها و روش هاي علمي استفاده شده در اين حوزه، كاربرد روزافزون يافته هاي اين رشته علمي در بسياري از تصميمات استراتژيك و بلندمدت، تدارك اطلاعات مالي سودمند در تصميم گيري و نقش آن در تحقيق اهداف واحدهاي انتفاعي، تبيين و مشخص نمود. تحولات پياپي و تغييرات سريع در عرصه تجارت، اقتصاد، فن آوري و سياست موجب شد، قلمرو مديريت مالي از نظر كمي و كيفي گسترش يابد و به تبع آن، نقش امور مالي در اداره واحدهاي انتفاعي با اهميت تر گرديد.

اسلاید 5: امروزه قلمرو مديريت مالي از عرصه بنگاههاي اقتصادي فراتر رفته است و در سطح جامعه نيز مطرح شده و در قبال آن، مسئوليت يافته است. بدين معني كه مسئوليت اجتماعي نيز در قلمرو مديريت مالي وارد گرديده است. در سطح بنگاه ها قلمرو مديريت مالي از تأمين كسب سود براي سرمايه گذاران و سهامداران گامي فراتر نهاده است و هدف به حداكثر رساندن ثروت سهامداران و اتخاذ تصميمات بلندمدت و استراتژيك، جايگزين حداكثر نمودن سود، شده است. زيرا تداوم فعاليت واحدهاي انتفاعي، بر كسب سود بالا و مقطعي، تقدم يافته است.

اسلاید 6: جايگاه سازماني مديريت مالي نقش مؤثر مديريت مالي در تصميم گيري و مديريت موجب گرديد كه اين شغل به عنوان يكي از مشاغل اصلي در ساختار سازماني مؤسسات علي الخصوص واحدهاي انتفاعي مورد توجه صاحب نظران طراحي سازمان قرار گيرد.مدیریت مالی از طریق تدارک اطلاعات مالی، نقش سازنده ای در تصمیم گیری مدیریت، تحقق اهداف و تداوم فعالیت واحدهای انتفاعی داشته است.

اسلاید 7: اطلاعات مالی و نقش آن در تصمیم گیری مدیریتمدیریت برای تصمیم گیری از اطلاعات مختلف در حوزه های مدیریتی استفاده می کند.برای تسهیل، دقت و سرعت در جمع آوری اطلاعات و همچنین صحت آنها می توان از نظام اطلاعات مدیریت (MIS) استفاده کرد.نظام اطلاعات مدیریت یک نظام جامع اطلاعاتی است که از خرده نظامهای متعددی تشکیل شده است.نظام کلی و خرده نظام ها در تعامل با یکدیگر هستند.

اسلاید 8: متداول ترین خرده نظامهای نظام جامع اطلاعات مدیریت عبارتند از:خرده نظام نیروی انسانیخرده نظام تولید و مهندسیخرده نظام فروش و بازاریابیخرده نظام تحقیق و توسعهخرده نظام کنترل کیفیت و تضمین مرغوبیتخرده نظام خرید و تدارکاتخرده نظام مالی و حسابداری

اسلاید 9: اغلب تصمیماتی که مدیران اتخاذ می کنند، تبعات مالی دارد به تبع آن اطلاعات حسابداری و مالی از مجموع اطلاعات فراهم شده خرده نظامها، اهمیتی ویژه می یابد.مدیریت صحیح و کارآمد بدون استفاده از دانش حسابداری و بدون اتکاء و استناد مداوم بر اطلاعات مالی، ناممکن و یا لااقل کم حاصل است.تدارک اطلاعات مالی به صورت سیستماتیک و هدفمند، مستلزم طراحی و به کارگیری نظام اطلاعات حسابداری است. این نظام، مسئولیت جمع آوری و گزارشگری اطلاعات مالی را بر عهده دارد، به نحوی که در تصمیم گیری سودمند واقع شود.اطلاعات فراهم شده زمانی در تصمیم گیری مفید است که از ویژگی های کیفی نظیر مربوط بودن، قابل اعتماد بودن و قابلیت مقایسه برخوردار باشد.

اسلاید 10: وظايف مدير مالي مدير مالي در فرايند تهيه و تدارك اطلاعات مالي سودمند در تصميم گيري، دو دسته وظايف را بر عهده دارد. دسته اول، وظايف عام مديريتي است و دسته دوم وظايف خاص.

اسلاید 11: وظايف عام مديريت مالي با توجه به جايگاه مديريت مالي در ساختار سازماني واحدهاي انتفاعي، مدير مالي همانند ساير مديران، مجموعه اي از وظايف را بر عهده مي گيرد، اين وظايف عام عبارتند از: برنامه ريزيسازماندهيهدايت و رهبريكنترل

اسلاید 12: برنامه ريزي پيش بيني وضعيت مطلوب آينده، هدف اصلي هر برنامه ريزي است. مدير مالي نيز اين مفروضات را در تحقق هدف هاي سازماني پيش روي دارد. مدير مالي بدون داشتن برنامه و برنامه ريزي مدون و مشخص نمي تواند وظايف محوله را به نحو مطلوب انجام دهد.

اسلاید 13: سازماندهي تقسيم كار و تقسيم وظايف بين واحدها، مسأله تفكيك ناپذير مديريتي است. مدير مالي نيز به منظور انجام وظايف و دستيابي به اهداف بايدبه شكلي سازمان يافته وظايف و مسئوليتها را بين واحدهاي زيرمجموعه تقسيم نمايد تا از تواناييها و امكانات بالقوه مادي و انساني به شيوه اي منظم استفاده كند. تبيين مسئوليت و تفويض اختيار از مفروضات اصلي سازماندهي است، كه مي بايد مد نظر مدير مالي قرار گيرد.

اسلاید 14: هدايت و رهبري هنر كار كردن با ديگران، در جهت تحقق اهداف، فلسفه وجودي مديريت است. مدير مالي همچون ساير مديران مي بايد داراي اين چنين توان و هنري باشد.

اسلاید 15: كنترل كسب آگاهي از چگونگي اجراي برنامه ها و حصول اطمينان از تحقق اهداف، وظيفه مهم هر مدير است. اين مكانيزم به مدير كمك مي كند تا در صورت بروز انحراف، تصميمات اصلاحي را به موقع اتخاذ و اجرا كند.

اسلاید 16: وظايف خاص مديريت مالي مدير مالي در قلمرو خود متولي اجراء و انجام وظايفي در خصوص مسايل مالي مي باشد كه تنها بر عهده او واگذار شده است. از جمله اين وظايف، اتخاذ تصميمات در سه حوزه اصلي به شرح زير است: 1. تصميمات سرمايه گذاري؛ 2. تصميمات تأمين مالي؛ 3. تصميمات مربوط به سياست هاي تقسيم سود. اخذ تصميم در حوزه هاي ياد شده، به نوبه خود مستلزم اتخاذ تصميماتي خاص و انجام وظايف مشخصي است كه مي توان آن را به عنوان وظايف و فعاليت هاي خاص تلقي و طبقه بندي نمود.

اسلاید 17: 1ـ تأمين منابع ماليمدير مالي در جريان تأمين منابع مالي مناسب، موارد زير را بايد مد نظر قرار دهد: الف ـ از مفاهيم اساسي مالي نظير ارزش زماني پول، خطر و بازده و ارزشيابي انواع اوراق بهادار و مزايا و معايب استفاده از هر كدام آنها، آگاهي داشته باشد. شناخت انواع اوراق بهادار و آگاهي از نحوه ارزشيابي انواع آنها، اين امكان را براي مدير مالي فراهم مي كند تا مناسب ترين شيوه تأمين مالي از طريق اوراق بهادار را برگزيند. در اينجا منظور از اوراق بهادار، هر نوع اسناد يا اوراقي است كه مستلزم پرداخت عايداتي از جانب صادركننده به دارنده اوراق ياد شده است. شناخت انواع ابزارهاي مالي يا اوراق بهادار و انتخاب آنها به عنوان منبع تأمين مالي بسيار مهم است. آنها را مي توان به دو دسته كلي زير طبقه بندي كرد.

اسلاید 18: ـ ابزار بدهي: اوراق يا ابزارهايي هستند كه نشان دهنده دين يا بدهي صادركننده است . اوراق قرضه، اسناد خزانه و يا وام كه در مقابل آن تضميني مانند سفته ارايه مي شود و يا بدون تضمين دريافت مي شود، نمونه هايي از ابزار بدهي هستند. ـ ابزار سرمايه اوراقي هستند كه نشانگر حقوق مالكيت اشخاص مي باشند. نمونه مشهور اين ابزار، سهام عادي است.

اسلاید 19: تفاوت اساسي ابزارهاي ياد شده را مي توان در نوع مالكيت، نحوه و اولويت پرداخت منافع (بازده) و تقبل خطر دانست. *توجه به نكات زير در انتخاب مناسب ترين ابزار مالي مفيد هستند: اولاً: تبعات نوع ابزار انتخابي چه تأثيري بر اراده و روند تصميم گيري مديريت دارد. ثانياً: انتخاب آن ابزار از لحاظ اهرم مالي و قبول خطر و فشار مالي، شركت را با چه مشكلاتي مواجه مي كند.

اسلاید 20: ب ـ از بازار مالي شناخت و آگاهي به دست آورد. بازار مالي، بازاري است كه در آن صاحبان پس انداز (عرضه كنندگان وجوه و تأمين كنندگان منابع مالي) و واحدهاي اقتصادي نيازمند وجوه (متقاضيان وجوه و مصرف كنندگان منابع مالي)، حضور مي يابند و مبادلاتي را انجام مي دهند. به بياني ديگر، بازاري كه دارايي هاي مالي در آن مبادله (داد و ستد) مي شوند، نظير بانك هاي تجاري، مؤسسات اعتباري، مؤسسات پس انداز و وام، كه به آنها، نهادهاي مالي سپرده پذير گفته مي شود، شركت هاي بيمه و صندوق هاي سرمايه گذاري كه اينها، نهادهاي غيرسپرده پذير هستند. به همراه دلالان، معامله گران مالي و سازمان بورس و اوراق بهادار كه نقش واسطه را بين سرمايه گذاران و شركت هاي نيازمند وجه نقد ايفا مي كنند. مدير مالي با شناخت بازارهاي مالي و ابزارهاي مختلف، مناسب ترين شيوه تأمين مالي را انتخاب مي كند.

اسلاید 21: 2ـ تخصيص بهينه منابع ماليمدير مالي با دخالت در چگونگي مصرف وجوه، در تخصيص بهينه منابع مالي، نقش دارد. آشنايي با روشها و تكنيكهاي ارزيابي پروژه ها سرمايه گذاري در جهت تعيين منافع و مخارج آنها، در مصرف مطلوب منابع مؤثر است.براي اينكه مدير مالي بتواند در تخصيص بهينه منابع مالي توفيق يابد، علاوه بر بهره گيري از دانش حرفه اي خود، مي بايد نسبت به حجم داراييها و تركيب آنها، مديريت سرمايه در گردش، پيش بيني سود و تأثير هزينه ها در روند سودآوري نيز، داراي شناخت كافي باشد.

اسلاید 22: 3ـ برنامه ريزي ماليبرنامه ريزي مالي عبارت است از فرايند: ـ تجزيه و تحليل فرصت هاي تأمين مالي و سرمايه گذاري واحد انتفاعي؛ ـ پيش بيني آثار آتي تصميمات فعلي به منظور پرهيز از غافلگيري و همچنين، درك ارتباط بين تصميمات فعلي و تصميمات آتي؛ ‌ـ تصميم گيري درباره استراتژيهايي كه بايد به موقع اجرا گذاشته شوند؛ ـ اندازه گيري عملكرد آتي در مقايسه با هدف ها و استانداردهاي تعيين شده در برنامه مالي.

اسلاید 23: توجه به يك سري اصول اساسي كه در حقيقت فرايند برنامه ريزي مالي را مشخص مي نمايد، ضروري است: ● تهيه فهرست مواردي كه در هر برنامه مالي مطرح است؛ ● تشريح محتواي يك برنامه مالي كامل شده؛ ● به كارگيري مدلهاي مالي (ابزارها) در فرآيند برنامه ريزي مالي.

اسلاید 24: الف ـ برنامه ريزي سود: هدف هر واحد انتفاعي كسب سود است. برنامه ريزي سود، اين امكان را به واحد انتفاعي مي دهد، كه از وضعيت آينده آگاه شود و به مديران مالي كمك مي كند كه پيشاپيش نسبت به عوامل محيطي شناخت پيدا كرده و غافلگير نشود و در موقع لزوم نسبت به تغييرات محيطي واكنش مناسب، نشان دهد.ب ـ برنامه ريزي وضعيت ماليترازنامه از جمله صورتهاي مالي اساسي است، بنابراين پيش بيني آن ضروري است.ج ـ برنامه ريزي نقد وجوه نقد از منابع مهم و حياتي هر واحد انتفاعي است. بنابراين پيش بيني آن ضروري است.

اسلاید 25: 4ـ سياست تقسيم سود: سودآوري، معيار اصلي سنجش عملكرد مدير واحد انتفاعي است. علاوه بر آن، مبنا و معيار ارزش گذاري سهام واحد انتفاعي كه در نهايت موجب تحقق حداكثر شدن ثروت سهامداران است، نيز مي باشد. اشخاص به قصد كسب سود، سهام يك واحد انتفاعي را خريداري مي كنند و يا با تجمع خود، واحدي انتفاعي را تأسيس مي كنند. سياست تقسيم سود، بر انتظار سهامداران، منابع نقد در دسترس، شيوة تأمين مالي، ساختار مالي و تداوم فعاليت واحد انتفاعي تأثير مستقيم دارد.

اسلاید 26: 5ـ تحليل گري مالي: تحليل مالي از جمله وظايف مدير مالي است كه با تبيين و مطالعه وضعيت و عملكرد گذشته امكان برنامه ريزي مالي آينده را فراهم مي كند. مدير مالي در حقيقت تحليل گر مالي واحد انتفاعي و از استفاده كنندگان اطلاعات مالي است. استفاده كنندگان بنا به نياز خود از اطلاعات و گزارش هاي مالي استفاده مي كنند، بنابراين شناخت اين نياز براي تحليل گر مالي ضروري است. مدير مالي فرايند تحليل گري مالي را با چه ابزار و شيوه اي، براي چه كسي، در چه زماني و با چه هدف و نيازي انجام مي دهد. يكي از شيوه هاي متداول تحليل گري مالي، تجزيه و تحليل صورت هاي مالي است. لازمه تجزيه و تحليل صورت هاي مالي، آگاهي كامل از عناصر صورت هاي مالي، شناخت نيازهاي استفاده كنندگان كه تحليل مالي براي رفع اين نيازها انجام مي گيرد و شرايط زماني و مكاني تحليل مالي است كه با در نظر گرفتن عوامل ديگري، نظير وضعيت و سياست واحد انتفاعي، صنعتي كه واحد انتفاعي در آن فعاليت مي كند، تحليل گري مالي انجام مي پذيرد.

اسلاید 27: تحليل گري مالي با استفاده از نسبت هاي مالي، معياري براي سنجش عملكرد مديريت است كه نتايج به دست آمده در يك سال مالي، با گذشته (روند) مقايسه مي شود تا از عملكرد مديريت در روند آگاهي حاصل آيد. در پاره اي از مواقع براي شناخت و سنجش بهتر عملكرد و تأثير اين عملكرد در تداوم فعاليت، نسبت هاي مالي يك دوره با يكديگر سنجش مي شود تا از تركيب مناسب متغيرهاي مالي آگاهي لازم به دست آيد. مدير مالي در تجزيه و تحليل صورتهاي مالي تنها به مقايسه نتايج با گذشته اكتفا نخواهد كرد، زيرا در يك محيط رقابتي، سنجش توان و عملكرد واحد انتفاعي در مقايسه با توان و عملكرد ساير واحدهاي انتفاعي كه در همان صنعت فعال هستند، بسيار ضروري است.

اسلاید 28: 6ـ كنترولر: مسئوليت كنترل واحد انتفاعي با مدير مالي است. با توجه به اينكه اغلب تصميمات مديران تبعات مالي دارد و مجموعه تصميمات مديران در قالب رويدادهاي مالي نمود عيني پيدا مي كند و نتايج اين تصميمات در واحد امور مالي، كنترل، اندازه گيري، طبقه بندي، ثبت و تلخيص مي گردد، بنابراين مدير مالي به عنوان مسئول امور مالي واحد انتفاعي، كنترولر اصلي قلمداد مي شود. يكي از واحدهاي تحت نظر مدير مالي، سيستم فرعي حسابداري مالي است.

اسلاید 29: 7ـ خزانه دار: مديران مالي واحدهاي انتفاعي، در حقيقت مديريت بر دارايي ها و بدهي هاي كوتاه مدت را بر عهده دارند. به دليل اهميت وجوه نقد در اجراي عمليات، وظيفه اي ديگر براي مدير مالي تعريف شده است كه بتواند، جريان ورود و خروج وجوه نقد واحد انتفاعي را كنترل كند و به تعبير ديگر، مسئوليت خزانه داري واحد انتفاعي را بر عهده گيرد. با توجه به اهميت اين وظيفه، در ساختار سازماني برخي از واحدهاي انتفاعي به جاي عنوان مدير مالي، خزانه دار درج مي شود. مدير مالي با انجام وظيفه خزانه داري، از جريان ورود و خروج وجه نقد آگاهي مي يابد و آن را كنترل و بر آن نظارت مي كند. با آگاهي از وضعيت ورود و خروج نقد در گذشته، برنامه ريزي نقد مساعد آينده را تنظيم مي كند و تداوم فعايت و تحقق اهداف واحد انتفاعي را امكان پذير مي نمايد و انتظارات سهامداران و سرمايه گذاران را برآورده مي سازد.

اسلاید 30: 8ـ ساير وظايف: شرايط زماني و مكاني هر واحد انتفاعي موجب مي گردد كه مدير مالي علاوه بر وظايف ياد شدهع وظايف ديگري را نيز بر عهده گيرد. اين وظايف شامل مشاركت در برنامه ريزي فروش و قيمت گذاري محصولات، برنامه ريزي تضمين و مرغوبيت كالا، تنظيم آيين نامه و دستورالعمل ها داخلي، تنظيم برنامه هاي انگيزشي كاركنان و همچنين همكاري و همفكري در تدوين برنامه هاي توليد، بازاريابي و مهندسي فروش و نظاير اينها است. مدير مالي در حوزه امور مالي با توجه به عمليات مربوط به سيستم هاي فرعي حسابداري مالي، حسابداري مديريت و حسابداري صنعتي، وظايفي نظير مديريت بر پرداخت حقوق و دستمزد، امور مالياتي، بيمه، اموال و جز اينها را نيز بر عهده دارد.

اسلاید 31: نقش مدير مالي در تحقق اهداف و احد انتفاعي مدير مالي با انجام امور زير امكان برنامه ريزي در واحد انتفاعي را فراهم مي كند: ● داده هاي مربوط به عملكرد گذشته را استخراج مي كند تا بر مبناي آن عملكرد آينده پيش بيني شود. ● رويه ها و دستورالعمل هاي بودجه ريزي را تهيه و پيشنهاد مي كند. ● برنامه هاي كوتاه مدت را در كل بخش هاي واحد انتفاعي همسو كرده و بين انواع برنامه ها هماهنگي ايجاد مي كند. ● بودجه جامع واحد انتفاعي را تنظيم مي نمايد.

اسلاید 32: تحليل گري مالي تحليل گري مالي عبارت است از شيوه اي كه براي استفاده كنندگان اطلاعات مالي اين امكان را فراهم كند تا هنگام تصميم گيري براي مقاصد اقتصادي به اطلاعاتي، آن هم به شكلي خاص، دست يابند كه از طريق سيستم اطلاعات موجود، امكان دسترسي به آنها وجود ندارد. بنابراين، مهارتي است حرفه اي، تا به شكل منطقي اطلاعات لازم براي تصميم گيري فراهم شود. از طرفي، وجود اقلام و ارقام مفصل در صورت هاي مالي اين ضرورت را موجب شده است تا با انجام تحليل گري مالي، اعداد و اقلام به شكل خلاصه شده تحليل و تفسير شوند و امكان بهره برداري از آنها افزايش يابد.

اسلاید 33: مديران مالي به دو دليل عمده، صلاحيت تحليل گري مالي را دارا مي باشند. اولاً، آنها از دانش و توانايي حرفه اي برخوردارند كه امكان تجزيه و تحليل صورت هاي مالي را ميسر مي سازد. ثانياً، دسترسي به اطلاعات مالي موجب مي گردد كه با سرعت، دقت و كيفيت لازم، فرايندتحليل گري مالي را انجام دهند.

اسلاید 34: «فرض اساسي در مديريت مالي كه وظايف مدير مالي بر اساس آن تعريف مي شود، عبارت است از بررسي وضعيت گذشته از طريق به كارگيري ابزارها و روش هاي كمي و كيفي متنوع و ترسيم و پيش بيني وضعيت مطلوب آينده»بنابراين، مديريت مالي به آينده توجه بيشتري دارد تا گذشته هر چند از وضعيت گذشه غافل نيست.

اسلاید 35: گزارش هاي مالي هر گزارشي كه مشتمل بر صورت هاي مالي باشد يا بخش عمده آن را صورتهاي مالي تشكيل دهد يا متكي و منظم به صورتهاي مالي باشد، گزارش مالي محسوب مي شود.

اسلاید 36: منابع مورد نياز تحليل گري مالي منابع اصلي تحليل گري مالي، گزاش هاي مالي هستند.

اسلاید 37: منابع اطلاعاتي براي تحليل گري مالي عبارتند از: الف ـ اطلاعات مالي 1. گزارش هاي سالانه 2. صورت هاي مالي اساسي 3. رويدادهاي رسمي تفصليلي 4. مستندات گردش فعاليت و عمليات و وضعيت آينده 5. داده هاي مالي خلاصه شده 6. اطلاعات بازار سهام 7. پيش بيني تحليل گران مالي 8. پيش بيني مديريت

اسلاید 38: ب ـ اطلاعات كمي غيرمالي 1. آمارهاي توليد، تقاضا و اشتغال 2. آمارهاي رسمي اقتصادي

اسلاید 39: ج ـ اطلاعات كيفي 1. گزارش هاي حسابرسان، اشخاص حرفه اي و هيأت مديره 2. اخبار كاركنان 3. تحليل و تفسير مديريت 4. تفسير تحليل گران مالي 5. تفسير مؤسسات تجاري و مالي 6. اظهار نظر اعتباردهندگان مستقل 7. ارزيابان رسمي و مستقل 8. اشخاص طرف قرارداد 9. مدارك قبلي (سوابق بايگاني)

اسلاید 40: د ـ اظهار نظر گروهها دسته بندي فوق نشان مي دهد كه مجموع اطلاعات و گزارش هاي كمي و كيفي اعم از مالي و غيرمالي در تحليل گري مالي بايد در دسترس باشد تا اين فرايند به طور كامل انجام پذيرد. در مجموعه منابع كمي و كيفي، مهم ترين آنها اطلاعات و گزارش هاي مالي است كه به صورت كمي ارايه مي شود.

اسلاید 41: اهداف تحليل گري مالي هدف هاي تحليل گري مالي تأمين انواع اطلاعات مالي مورد نياز جهت تصميم گيري است. يكي از هدف هاي اصلي فرايند تحليل گري مالي كشف نقاط قوت و ضعف واحد انتفاعي از ديدگاه مالي است. با تحقق اين امر، پيگري اهداف كسب سود و حداكثر نمودن ثروت سهامداران ميسر مي شود و به تبع آن برنامه هاي مالي مطلوب آينده طرح ريزي و پيشنهاد مي گردد.

اسلاید 42: ترازنامه (صورت وضعيت مالي)ترازنامه از صورتهاي مالي اساسي است، كه وضعيت مالي واحد انتفاعي شامل دارايي ها، بدهي ها و حقوق صاحبان را در يك تاريخ معين نشان مي دهد.

اسلاید 43: مشخصه اصلي ترازنامه توازن بين دارايي ها از يك طرف با بدهي ها و حقوق صاحبان از طرف ديگر مي باشد:دارايي ها = بدهي ها + حقوق صاحبان سهام (سرمايه) به رابطه ياد شده معادله حسابداري گفته مي شود كه مدل حسابداري را نيز نشان مي دهد. عناصر اصلي اين مدل عبارت است از دارايي ها از يك طرف و حقوق مالي اشخاص بر اين دارايي ها كه شامل بستانكاران (بدهي ها)، صاحبان واحد انتفاعي (حقوق صاحبان سهام)، در طرف ديگر

اسلاید 44: 1ـ دارايي ها اموال و حقوقي كه منافع آتي قابل تقويم به پول دارند و بر اثر معاملات، عمليات يا رويدادهاي مشخص به مالكيت يا تسلط مالكانه يك واحد در آمده اند، دارايي آن واحد محسوب مي شوند. شرايط شناسايي دارايي به شرح زير است: ـ وجود منافع آتي قابل تقويم به پول ـ مالكيت يا تسلط مالكانه

اسلاید 45: وجود منافع آتي قابل تقويم به پولمقصود اين است كه از فروش، واگذاري، وصول، مصرف و يا به كارگيري دارايي يك واحد، وجه نقد يا دارايي ديگري حاصل شود، بدهي هاي ان واحد كاهش يابد و يا از خروج وجه نقد از آن واحد جلوگيري شود.

اسلاید 46: مالكيت يا تسلط مالكانه منظور از مالكيت و تسلط مالكانه در حسابداري به قرار زير است: الف ـ مالكيت: عبارت است از محفوظ بودن حقوق مربوط به استفاده از عين منافع و انتقال دارايي برابر قوانين. ب ـ تسلط مالكانه: عبارت است از محفوظ بودن حقوق مربوط به تصف و انتفاع مالكانه از دارايي برابر قوانين.

اسلاید 47: اقلام تشكيل دهنده دارايي ها اين اقلام را بر حسب دوره زماني مي توان به دو دسته اصلي زير طبقه بندي نمود: (رهنماي رودپشتي و ديگران، 1377، 32) الف ـ دارايي هاي جاري: دارايي هاي جاري عبارت است از موجودي نقد و ساير اقلامي كه انتظار مي رود در جريان عادي عمليات يك واحد انتفاعي طي يكسال از تاريخ ترازنامه به نقد تبديل شوند، به فروش يا به مصرف برسند. مهمترين آنها عبارتند از: موجودي صندوق، بانك و تنخواه گردان (به عنوان وجه نقد)، بدهكاران (حسابهاي دريافتني)، اسناد دريافتني موجودي ها اعم از موجودي مواد خام و نيمه ساخته (كار در جريان ساخت) و ساخته شده، ملزومات، پيش پرداختها و سفارشات كالا، ...

اسلاید 48: ب ـ دارايي هاي غيرجاري: درايي هاي غير از دارايي هاي جاري در اين گروه قرار داد كه خود به سه دسته تقسيم مي شود: ب ـ 1ـ دارايي هاي ثابت: دارايي هي ثابت عبارت است از اموال مشهود قابل لمس، فيزيكي و بادوامي كه به قصد نگهداري و استفاده بلندمدت خريداري شده و در عمليات عادي يك واحد انتفاعي مورد استفاده قرار مي گيرند و عمر نسبتاً طولاني معمولاً بيشتر از يكسال دارند و دسته اي از آنها در جريان استفاده، كارايي خود را از دست نمي دهد، يعني استهلاك پذير نيستند نظير زمين و گروه ديگر در جريان استفاده، كارايي خود را از دست مي دهند، يعني استهلاك پذير هستند نظير ساختمان و تأسيسات، ماشين آلات و ابزارآلات، اثاثيه و منصوبات، وسايط نقليه و ... اين گروه از دارايي ها، تحت عنوان اموال، ماشين آلات و تجهيزات نيز در ترازنامه بعضي از واحدهاي اقتصادي ثبت مي شود.

اسلاید 49: ب ـ 2ـ دارايي هاي نامشهود: اين دارايي ها، عبارتست از دارايي ها بلندمدت كه از نظر فيزيكي موجوديت معيني ندارند، قابل لمس نيستند، براي فروش خريداري نمي شوند و معمولاً در عمليات مؤسسه مورد استفاده مي گيرند و به نوعي در عمليات عادي مؤسسه نقش دارند و به مرور زمان نيز مستهلك مي شوند، مهمترين اقلام اين گروه عبارتند از حق اختراع، حق امتياز، سرقفلي محل، علايم تجاري، حق امتياز بهره برداري، ...

اسلاید 50: ب ـ 3ـ ساير دارايي ها: جهت افشاي كامل اطلاعات، گروهي از دارايي ها بلندمدت كه ماهيتي نسبتاً متفاوت از اموال و دارايي هاي نامشهود دارند و به عبارتي ديگر در بعضي ويژگي ها نظير بلندمدت بودن، شبيه اموال هستند و در بعضي ويژگيها، نظير غيرقابل لمس و مشهود نبودن شبيه دارايي هاي نامشهود هستند، در گروه ديگر، تحت عنوان ساير دارايي ها طبقه بندي مي گردند. در حقيقت حقوق مالي و احد انتفاعي تلقي مي شوند، نظير سرمايه گذاري در ساير شركت ها، سپرده هاي دريافتني بلندمدت، حق الامتيازها، حق الانشعاب، هزينه هاي انتفاعي به دوره بعد، اموال بلااستفاده و نظاير اينها.

اسلاید 51: 2ـ بدهي ها تعهدات ناشي از قراردادها و تعهداتي كه بر اثر الزامات خارج از قرارداد يا الزامات قانوني در گذشته براي يك واحد انتفاعي پديده آمده اند و قاعدتاً از طريق انتقال وجه نقد يا ساير دارايي هاي واحد يا انجام دادن خدمت براي اشخاص حقيقي يا حقوقي ديگر و يا مراجع دولتي ايفاء مي شوند، بدهي آن واحد محسوب مي گردد.

اسلاید 52: بدهي ها كه در حقيقت ديون يا تعهدات واحد انتفاعي هستند، بر حسب دوره زماني به دو گروه اصلي زير تقسيم مي شوند: الف ـ بدهي هاي جاري: ديون و تعهداتي است كه انتظار مي رود طي يكسال از تاريخ ترازنامه يعني در يك دوره عادي عمليات، ترجيحاً از محل دارايي هاي جاري و يا ايجاد بدهي و تعهد ديگر تسويه شود و يا در پاره اي از مواقع، با فروش اموال واحد انتفاعي، پرداخت شود. مهمترين اقلام اين گروه عبارتند از بستانكاران (حسابهاي پرداختني)، اسناد پرداختني، پيش دريافتها، هزينه هاي پرداختني، حصه جاري (سررسيد جاري) وامها و تعهدات بلندمدت، ماليات و سود سهام پرداختني، هزينه هاي معوق تحقق يافته، انواع هزينه ها و تعهدات پرداختني نظير حقوق و حق الزحمه پرداختني، بيمه و عوارض قانوني پرداختني، ذخاير قانوني پرداختني، بهره هاي پرداختني و ...

اسلاید 53: ب ـ بدهي هاي بلندمدت (غيرجاري): ديون و تعهداتي كه معمولاً سررسيد آنها پس از يكسال تاريخ ترازنامه است و انتظار نمي رود كه سال بعد پرداخت و تسويه شوند. مهمترين اقلام اين گروه عبارتند از وامهاي بلندمدت، انواع تعهدات بلندمدت ناشي از فروش اوراق (نظير اوراق قرضه)، وامهاي رهني، اسناد پرداختني بلندمدت، ...

اسلاید 54: 3ـ سرمايه (حقوق صاحبان سهام) حق مالي صاحب يا صاحبان يك واحد انتفاعي نسبت به دارايي هاي واحد است كه مبلغ آن در هر زمان از طريق كسر كردن بدهي هاي واحد از دارايي هاي آن به دست مي آيد. در شركت هاي غيرسهامي، اقلام اين گروه از عناصر مدل حسابداري عبارتند از حساب سرمايه شركاء و در شركتهاي سهامي، با توجه به گستردگي عمليات آنها، اقلام عمده اين گروه از عناصر مدل حسابداري عبارتند از حساب سرمايه (سهام)، اندوخته ها (قانوني، احتياطي، توسعه و سرمايه گذاري)، سود (زيان) انباشته و سنواتي، صرف سهام .

اسلاید 55: صورت سود و زيان صورت سود و زيان، عبارت از صورتحسابي است كه چگونگي و نتيجه فعاليتها و رويدادهاي مالي يك واحد انتفاعي را در طي يك دوره مالي (براي يك دوره مالي) نشان مي دهد و نتيجه اين صورتحساب يا سود خالص است يا زيان خالص، كه به ترازنامه در بخش حقوق صاحبان واحد انتفاعي منتقل مي شود و عامل ارتباط بين اين صورتهاي مالي است.

اسلاید 56: 1ـ درآمد (فروش)درآمد عبارت است از (سازمان حسابرسي، 1376، 69) ورود وجه نقد و دارايي هاي ديگر به يك واحد انتفاعي يا افزايش دارايي هاي موجود آن و يا تسويه و كاهش بدهي هاي يك واحد و يا تركيبي از آنها كه از فعاليت هاي اصلي يا جانبي آن واحد (به غير از مبادلات سرمايه اي) ناشي شود.درآمدهاي عملياتي، شامل آن دسته از درآمدهايي است كه حاصل فعاليت و موضوع عمليات اصلي واحد انتفاعي بوده كه بطور مستمر عايدمي شود. در مقابل درآمدهاي غيرعملياتي عبارت است از درآمدهايي است كه واحد انتفاعي از يك يا چند فعاليت جانبي و غيرمستمر به دست مي آورد.

اسلاید 57: 2ـ هزينه هزينه عبارت است از (سازمان حسابرسي، 1376، 69) خروج وجه نقد و دارايي هاي ديگر از يك واحد انتفاعي، يا مصرف و استهلاك دارايي هاي موجود آن يا افزايش بدهي هاي يك واحد و يا تركيبي از آنها كه در نتيجه اجراي فعاليت هاي اصلي يا جانبي آن واحد واقع شود.

اسلاید 58: 3ـ سود و زيان غيرعملياتيسود غيرعملياتي، عبارت است از (سازمان حسابرسي، 1376، 70) افزايش در سرمايه يك واحد انتفاعي كه از معاملات اتفاقي يا جانبي، رويدادها يا تغيير در شرايط مؤثر بر آن واحد ناشي شود. مگر آن كه در نتيجه سرمايه گذاري جديد صاحبان واحد ايجاد و يا به عنوان درآمد شناسايي شده باشد. زيان غيرعملياتي عبارت است از كاهش در سرمايه يك واحد انتفاعي كه از معاملات اتفاقي يا جانبي، رويدادها يا تغيير در شرايط مؤثر بر آن واحد ناشي شود. مگر آن كه در نتيجه توزيع سود بين صاحبان سرمايه پديد آمده است و يا به عنوان هزينه شناسايي شده باشد.در تجزيه و تحليل صورتهاي مالي با استفاده از نسبت هاي مالي، آگاهي از طبقه بندي و محاسبه انواع سودها بسيار ضروري است، نظير سود ناويژه عملياتي، سود ويژه عملياتي، سود قبل از كسر بهره و ماليات (EBIT)، سود قبل از كسر ماليات (EBT) و سود بعد از كسر ماليات (سود خالص).

اسلاید 59: صورت گردش وجوه نقددر تجزيه و تحليل صورتهاي مالي، آگاهي از وضعيت و چگونگي ورود و خروج وجه نقد در يك دوره مالي، نيز ضروري است. زيرا تغييرات برخي اقلام ترازنامه متأثر از رويدادهاي مالي است كه از طريق صورت گردش وجوه نقد مشخص مي گردد. در حقيقت، صورت گردش وجوه نقد، صورت منابع و مصارف نقد يك واحد انتفاعي است كه چگونگي ورود و خروج وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي، سرمايه گذاري و تأمين مالي را براي يك دوره مالي نشان مي دهد.

اسلاید 60: تجزيه و تحليل صورت هاي ماليتحليل و بررسي انواع گزارش هاي مالي، اساس تحليل گري مالي است. گزارش هاي مالي به صورت هاي مختلف تهيه مي گردد. صورتهاي مالي اساسي به سه صورت مالي زير طبقه بندي مي شود: ـ ترازنامه يا صورت وضعيت مالي Balance sheet يا Financial Position Statementـ صورت سود و زيان يا صورت عملكرد مالي Income Statement ـ صورت گردش وجوه نقد Cash flow Statement در پاره اي از مواقع، با توجه به اهميت ساختار حوق صاحبان سهام، صورتهاي مالي ديگري كه شكل گزارشي دارد، تحت عناوين: ـ صورت حساب سرمايه (حقوق صاحبان سهام) s equity Statement ُ Stockholder ـ گزارش تقسيم سود Dividend Earning Report

اسلاید 61: در تجزيه و تحليل صورت هاي مالي، موارد اساسي زير بايد مد نظر باشد: الف: شناخت انواع صورتهاي مالي اساسي؛ ب: شناخت عناصر و ماهيت هر يك از اقلام صورتهاي مايل اساسي؛ ج: آشنايي با نحوه گزارشگري و طبقه بندي صورتهاي مالي اساسي؛ د: آشنايي با نحوة ارتباط بين اقلام انواع صورتهاي مالي اساسي با يكديگر؛ هـ : آشنايي با چگونگي استفاده از يادداشت هاي مالي و گزارش هاي مكمل؛ و: آشنايي با روش هاي تجزيه و تحليل صورت هاي مالي نظير نسبت هاي مالي.

اسلاید 62: انواع نسبت هاي مالي الف ـ نسبت هاي نقدينگي Liquidity Ratio ب ـ نسبت هاي فعاليت (كارايي) Activity Ratiosج ـ نسبت هاي اهرمي (بافت مالي) Long-Term Debt and Solvency Ratios دـ نسبت هاي سودآوري Profitability Ratio

اسلاید 63: تجزيه و تحليل صورتهاي مالي با استفاده از نسبت هاي مالي الف ـ تجزيه و تحليل روند (Trend analysis) ب ـ مقايسه با واحدهاي انتفاعي (Comparison with others) ج ـ متوسط صنعت

اسلاید 64: جدول زير، مفروضات و اهداف ديدگاههاي كلي تحليل گري را تبيين مي كند.

اسلاید 65: الف ـ نسبت هاي نقدينگي1ـ نسبت جاري Current Ratioبدهي هاي جاري = نسبت جاريدارايي هاي جاري

اسلاید 66: 2ـ نسبت سريع (آني) Quick ratio = نسبت سريع (آني)حسابهاي دريافتني + اوراق بهادار + دارايي هاي نقدبدهي هاي جاري يا موجودي ها ـ دارايي هاي جاري بدهي هاي جاري

اسلاید 67: 3ـ نسبت نقد Cash ratio = نسبت نقد اوراق بهادار + موجودي نقدي بدهي هاي جاري يا دارايي هاي نقد بدهي هاي جاري هر چه اين نسبت بزرگتر باشد سرعت پرداخت تعهدات كوتاه مدت بالاتر است.

اسلاید 68: 4ـ دوره وصول مطالبات= دوره وصول مطالبات360 ×حسابها و اسناد دريافتني تجاري فروش اعتبار سالانه

اسلاید 69: 5ـ دوره پرداخت بدهي ها = دوره پرداخت360 ×حسابها و اسناد پرداختني تجاري خريدهاي اعتبار سالانه

اسلاید 70: 6ـ دوره نگهداري كالا(موجودي ها) = متوسط دوره نگهداري كالا(موجوديها)360 ×موجوديهافروش خالصهر چه اين نسبت بزرگتر باشد يعني مدت زمان آن بيشتر باشد، سرعت تبديل به نقد شدن كمتر خواهد بود. متوسط دوره تبديل به نقد شدن موجوديها (متوسط دوره عمليات) متوسط دوره نگهداري كالا + متوسط دوره وصول مطالبات =

اسلاید 71: 7ـ سرمايه در گردشبدهي هاي جاري ـ دارايي هاي جاري = سرمايه در گردش خالص

اسلاید 72: ب ـ نسبت هاي فعاليتبا اين نسبت ها، رابطه بين فروش و دارايي ها (منابع واحد انتفاعي) سنجيده مي شود.1ـ نسبت گردش مجموع دارايي ها= نسبت گردش مجموع داراييهافروش خالصكل دارايي ها

اسلاید 73: 2ـ نسبت گردش دارايي جاري = نسبت گردش دارايي جاريفروش خالصدارايي هاي جاري

اسلاید 74: 3ـ گردش موجودي كالا(موجوديها) = گردش موجودي كالابهاي تمام شده كالاي فروش رفتهموجودي كالا= گردش موجودي كالافروش خالصموجودي كالا

اسلاید 75: 4ـ گردش حسابهاي دريافتني = گردش حسابهاي دريافتنيفروش خالصحسابها و اسناد دريافتني

اسلاید 76: 5ـ نسبت گردش دارايي هاي ثابت = گردش دارايي هاي ثابتفروش خالصدارايي هاي ثابت

اسلاید 77: ج ـ نسبت هاي اهرمي (بافت مالي) به اين نسبتها، نسبتهاي سرمايه گذاري يا نسبت هاي بدهي بلندمدت يا نسبت هاي ساختار مالي نيز گفته مي شود.

اسلاید 78: 1ـ نسبت كل بدهي = نسبت كل بدهيمتوسط كل بدهي هامتوسط حقوق صاحبانهر چه اين نسبت بزرگتر باشدبدين مفهوم است كه سهم ديگران از مالكان در تأمين منابع مالي بيشتر است.

اسلاید 79: 2ـ نسبت بدهيپايين بودن اين نسبت، ريسك عدم پرداخت بدهي را در زمان ورشكستگي كاهش مي دهد، به همين دليل مورد علاقه طلبكاران است. = نسبت بدهيكل بدهيكل دارايي ها

اسلاید 80: 3ـ نسبت بدهي به ارزش بازار سهام = نسبت بدهي به ارزش بازار سهام بدهي ها به ارزش دفتريارزش بازار سهام

اسلاید 81: افزايش اين نسبتها، توأم را بالا رفتن، دو نوع ريسك به شرح زير است:ـ ريسك مالي اين ريسك از وجود هزينه ثابت بهره ناشي مي شوند. ـ ريسك ورشكستگي اين ريسك از احتمال عدم توانايي پرداخت اصل و فرع بدهي ناشي مي شود.

اسلاید 82: 4ـ نسبت هاي پوشش بهره = نسبت پوشش هزينه بهره(دفعات واريز سود تضمين شده)سود قبل از كسر بهره و ماليات(EBIT)هزينه هاي بهره = نسبت پوشش هزينههاي ثابت(بهره)سود قبل از كسر بهره و ماليات(EBIT)هزينه هاي ثابت(بهره)هر چه اين نسبتها افزايش يابد، توان پرداخت بدهي واحد انتفاعي بيشتر است و وام دهندگان به اعطاي وام به شركت داراي نسبت پوشش بهره بالا راغب تر هستند.

اسلاید 83: د ـ نسبت هاي سودآوري از مهمترين ديدگاه هاي تحليل گري مالي، تجزيه و تحليل صورتهاي مالي بر اساس ديدگاه سودآوري است. نسبت هاي مهم سودآوري عبارتند از:

اسلاید 84: 1ـ بازده فروش(Return of Sales)= حاشيه سود ناويژه سود ناويژهفروش خالصيا 100 ×بهاي تمام شده كالاي فروش رفته-فروش خالصفروش خالص100 ×= حاشيه سود ويژه (عملياتي) سود ويژه(عملياتي)فروش خالص100 ×= حاشيه سود قبل از كسر بهره و مالياتسود قبل از كسر بهره و ماليات فروش خالص100 ×= حاشيه سود قبل از مالياتسود قبل از ماليات(EBT)فروش خالص100 ×= حاشيه سود خالصسود خالصفروش خالص100 ×= نسبت حاشيه كمكي(نسبت حاشيه فروش به فروش)هزينه هاي متغير – فروش خالصفروش خالص100 ×

اسلاید 85: 2ـ بازده سرمايه گذاري (Return on Investment )(ROI)= (ROTC) بازده كل سرمايهسود قبل از بهره و مالياتمتوسط(كل بدهي ها+حقوق صاحبان سهام)100 ×= (ROE) بازده حقوق صاحبان (بازده سرمايه)سود قبل از ماليات(EBT)متوسط حقوق صاحبان سهام100 ×= ROAسود خالصكل دارايي ها100 ×

اسلاید 86: ساختار ساده سرمايه = سود هر سهم اوليهBasic Earning Per Share (BEPS)سود متعلق به سهامداران عاديميانگين موزون تعداد سهام عاديسود سهام ممتاز – سود خالصميانگين موزون تعداد سهام عادي100 ×يا

اسلاید 87: ساختار پيچيده سرمايه= سود هر سهم اوليهPrimary Earning Per Share (PEPS) صرفه جويي در هزينه بهره پس از احتساب ماليات+سود سهام ممتاز- سود خالصتعداد سهام عادي تبديلي از اوراق قابل تبديل+تعداد سهام عاديسود نقدي هر سهم (DPS) به شرح زير محاسبه مي گردد: سود نقدي هر سهم = (EPS ) سود هر سهم × (POR) نسبت تقسيم سودياسود خالص نقد سهامداران عادي تعداد سهام عادي= سود نقدي هر سهم

اسلاید 88: نظام نسبت يابي دوپان همه اقلام ترازنامه و صورت سود و زيان با يكديگر مرتبط هستند. نسبت هاي مالي كه بر اساس اطلاعات صورت هاي مالي تهيه مي شوند نيز با يكديگر مرتب هستند. . نسبت يابي دوپان يا دوپونت (DuPont) در حقيقت بررسي اقلام نسبت هاي مالي تركيب شده است كه به نوعي تركيب اقلام ترازنامه و صورت سود و زيان است. اقلام دو نسبت كليدي يعني نسبت گردش دارايي ها و نسبت حاشيه سود ناخالص به تفصيل در نسبت دوپان بررسي مي شود و با بررسي آنها، بازده سرمايه گذاري (ROI) محاسبه مي گردد. زيرا مجموع فعاليت هاي مندرج در آن، بر (ROI) اثر دارند.

اسلاید 89: نقاط قوت و ضعف تجزيه و تحليل صورتهاي ماليالف ـ نقاط قوت چنانچه تجزيه و تحليل صورتهاي مالي به شكل منطقي و درست انجام پذيرد، اين فرايند از نقاط قوت زير برخوردار است: 1. مهمترين ابزار شناخت نقاط ضعف و قوت يك واحد انتفاعي است. 2. با بررسي گذشته، اطلاعات لازم جهت برنامه ريزي مالي آينده را فراهم مي كند. 3. مهمترين ابزار سنجش عملكرد مديريت (كارايي و اثربخشي) واحد انتفاعي است. 4. اطلاعات با ارزشي را فراهم مي كند كه در ارزيابي گذشته و پيش بيني آينده سودمند است. 5. تجزيه و تحليل صورتهاي مالي با استفاده از نسبتهاي مالي، ارتباط بين دو يا چند متغير مالي را نشان مي دهد. 6. چگونگي دستيابي به اهداف تعيين شده را از طريق ارتباط بين اقلام معين صورتهاي مالي با اهداف مشخص نشان مي دهد. 7. پيش بيني وضعيت آينده واحد انتفاعي را امكان پذير مي سازد. 8. نسبت هاي مالي به دست آمده همانند درجه حرارت بدن كه اگر از ميزان مشخص دور شود نشانگر عدم سلامت بدن است، عمل مي كنند. 9. اولين قدم براي پيش بيني آينده تلقي مي شود

اسلاید 90: ب ـ نقاط ضعف تجزيه و تحليل صورتهاي مالي با استفاده از نسبت هاي مالي، در بسياري از مواقع به قدرت پيش بيني تحليل گر بستگي دارد، كه از تجربيات گذشته، توانايي هاي حرفه اي و نظرات شخصي وي سرچشمه مي گيرد. 2. اطلاعات حسابداري مندرج در صورتهاي مالي كه تحليل گري مالي بر اساس آنها صورت مي گيرد، از يك طرف تاريخي است و ممكن است با ارزش جاري هماهنگي نداشته باشد.3. تجزيه و تحليل صورتهاي مالي، اطلاعات مربوط به وضعيت و عملكرد گذشته واحد انتفاعي را فراهم مي كند.4. اطلاعات حسابداري مندرج در صورتهاي مالي، گوياي همه واقعيات واحد انتفاعي نيست كه اين امر موجب مي گردد تحليل گر مالي در ارزيابي واحد انتفاعي دچار اشتباه گردد.

اسلاید 91: اهميت سود و معيارهاي سنجش آن واحدهاي اقتصادي انتفاعي با هدف كسب سود تأسيس مي گردند، وظايفي را بر عهده مي گيرند و فعاليت هاي خود را تداوم مي بخشند. اگر تعريف سود را مد نظر قرار دهيم، عبارت است از تفاوت درآمدها و هزينه ها هزينه ها ـ درآمدها = سود

اسلاید 92: تجزيه و تحليل بهاي تمام شده، حجم فعاليت و سود طبقه بندي اقلام بهاي تمام شده بر اساس گرايش اقلام بهاي تمام شده، با عكس العمل آنها در مقابل تغيير حجم فعاليت ارتباط دارد. بر اين اساس اقلام بهاي تمام شده به ثابت، متغير، مختلط، نيمه متغير و نيمه ثابت طبقه بندي مي گردد. (شباهنگ، 1374، 20)

اسلاید 93: اقلام ثابت بهاي تمام شده هزينه ثابت عبارت از اقلامي است كه با تغيير سطح فعاليت (نظير توليد و فروش)، تغيير نمي كند. از آن جمله مي توان: با هزينه استهلاك ساختمان كارخانه، استهلاك ماشين آلات، بهاي آب، برق، سوخت و تلفن مربوط به كارخانه كه به سطح توليد بستگي ندارد. اجاره كارخانههزينه هزينه ثابت سطح فعاليت

اسلاید 94: اقلام متغير بهاي تمام شده هزينه هاي متغير عبارت از اقلامي است كه با تغيير در سطح فعاليت (توليد و فروش) تغيير مي يابد. دستمزد مستقيم هزينه سطح فعاليت هزينه متغير

اسلاید 95: اقلام مختلط بهاي تمام شده به اقلامي اطلاق مي شود كه گرايش هاي آن را نتوان با الگويي منحصر به فرد تشريح كرد. يعني گرايش هزينه ثابت و هزينه متغير را داراست، نظير مخارج برق، نگهداري و دستمزد غيرمستقيم. اجاره + دستمزدهزينه متغير هزينه ثابت سطح فعاليت هزينه مختلط اقلام مختلط

اسلاید 96: اقلام نيمه متغير بهاي تمام شده اقلامي هستند كه با تغيير سطح فعاليت تغيير مي يابند، اما نسبت به تغييرات ثابت، يكنواخت و مشابه نيست A = نسبت نزولي و B = نسبت تصاعدي تقاوت درجه متغير بودن در هزينه متغيرسطح فعاليتهزينه

اسلاید 97: اقلام نيمه ثابت بهاي تمام شدهاقلامي هستند كه با افزايش سطح فعاليت به صورت متناوب يا پله اي، افزايش مي يابند و صعودي بودن آن به تناسب نيست. سطح فعاليتهزينه نيمه ثابتافزايش وسايط نقليه هزينه حمل حجم فعاليتهزينه نيمه ثابتحقوق سرپرستان هزينه سطح فعاليتهزينه نيمه ثابتحقوق كاركنان فروش و پورسانت هزينه

اسلاید 98: روابط رياضي گرايش هاي اقلام بهاي تمام شده را مي توان به شرح زير تبيين كرد: اقلام ثابت بهاي تمام شده Y = a يا TC = FCاقلام متغير بهاي تمام شده Y = bx يا TC = VC.Qاقلام مختلط بهاي تمام شده Y = a+bx يا TC = FC+V.Qاقلام نيمه مختلط بهاي تمام شده (نزولي) یااقلام ثابت = aاقلام بهاي تمام شده = yاقلام متغير = b

اسلاید 99: تجزيه و تحليل نقطه سربسر (Break-Even Point Analysis)B.E.P روشي متداول جهت پيش بيني فروش و برنامه ريزي سود مي باشد و عبارت است از حداقل سطح فعاليت (ميزان توليد و فروش)، كه در آن نقطه درآمد كل واحد انتفاعي با هزينه كل آن برابر باشد. تعداد توليد و فروش در نقطه سربسر (معادله شماره 2)) هزينه متغير يك واحد ـ قيمت فروش خالص يك واحدهزينه ثابت كل = تعداد توليد و فروش در نقطه سربسر

اسلاید 100: تجزيه و تحليل نقطه سربسر خطي در نقطه سربسر خطي فرض بر اين است كه اقلام هزينه به طور خطي و متناسب با افزايش سطح فعاليت تغيير مي كنند، بدين ترتيب كه با افزايش سطح فعاليت، افزايش مي يابند. پس در اين حالت گرايش اقلام بهاي تمام شده با سطح فعاليت نسبت مستقيم دارد.

اسلاید 101: تجزيه و تحليل نقطه سربسر غيرخطي گرايش اقلام بهاي تمام شده بر پايه دو فرض اساسي معني دارد. (شباهنگ، ح 1374، 29)الف ـ فرض دامنه مربوطه ب ـ فرض زمان

اسلاید 102: بررسي عوامل مؤثر بر نقطه سربسر الف ـ دستيابي به سود خالص معين ب ـ بررسي آثار تغيير اقلام ثابت بهاي تمام شده ج ـ بررسي آثار تغيير اقلام متغير بهاي تمام شده د ـ بررسي آثار تغيير قيمت فروش هـ ـ بررسي آثار تغيير استراتژي مديريت

اسلاید 103: اهميت بودجه بندي سرمايه اي تصميم گيري و قضاوت در خصوص انواع سرمايه گذاري ها و انتخاب مناسب ترين شيوه سرمايه گذاري، از جمله اساسي ترين مباحث مديريت مالي است.

اسلاید 104: فرايند بودجه بندي سرمايه اي بودجه بندي سرمايه اي، فرايند ارزيابي سرمايه گذاري در دارايي هاي بلندمدت و انتخاب مناسب ترين آنها از طريق تجزيه و تحليل مالي پروژه ها با استفاده از روشهاي علمي و كاربردي است. مخارج سرمايه اي براي يك دوره بودجه برآورد و پيش بيني مي گردد.

اسلاید 105: تعريف بودجه بندي سرمايه اي بودجه بندي سرمايه اي عبارت است از فرايند ارزيابي مخارج سرمايه اي و انتخاب پروژه سرمايه گذاري كه دستيابي به اهداف راتسهيل كند و بالاترين نرخ بازدهي را تأمين نمايد و ارزش واحد انتفاعي را افزايش دهد.

اسلاید 106: ويژگي هاي بودجه بندي سرمايه اي ويژگي هايي كه بودجه مخارج سرمايه اي را از ساير اجزاي بودجه جامع متمايز مي سازد، به شرح زير است: (شباهنگ، ح/1374، 273) 1. اغلب پروژه هاي بودجه بندي سرمايه اي، تخصيص منابع عمده اي را ايجاب مي كند. به عبارت ديگر، منابع مالي (وجوه نقد) زيادي بايد در اجراي آن صرف و هزينه نمود. 2. تصميمات بودجه بندي سرمايه اي معمولاً موجب ايجاد تعهدات بلندمدت مي شود. زيرا پروژه هاي مورد بررسي اغلب عمر مفيدي بيش از يك سال دارند. هم چنين هر چه عمر مفيد پروژه اي طولاني تر باشد، پيش بيني درآمدها، مخارج يا صرفه جويي در مخارج آتي ناشي از آن مشكل تر مي شود. 3. تصميمات بودجه بندي سرمايه اي بر تصميم گيري هاي كلي تري در مورد هدف ها و سياستهاي بلندمدت واحد تجاري ـ توليدي مبتني است. ـ بازيافت منابع تخصيص يافته به سادگي ميسر نيست. ـ افق زماني بلندمدت، به ريسك و مخاطره اين گونه پروژه ها منجر مي شود. زيرا تغيير در شرايط اقتصادي، فن آوري و الگوي مصرف، در بلندمدت به طور دقيق قابل برآورد و پيش بيني نيست.

اسلاید 107: مراحل بودجه بندي سرمايه اي بودجه بندي سرمايه اي از ويژگي هايي برخوردار است كه تجزيه و تحليل مالي و بررسي دقيق و سيستماتيك در خصوص انواع پروژه هاي سرمايه اي را ضروري مي سازد. اين مراحل عبارتند از: (شباهنگ، ح/1374، 274) 1. شناسايي پروژه هاي سرمايه گذاري2. برآورد و منافع و مخارج هر يك از پروژه ها 3. ارزيابي پروژه هاي پيشنهادي 4. رتبه بندي پروژه ها بر اساس مخاطرات و بازده مورد انتظار 5. انتخاب بهترين پروژه با توجه به منابع موجود 6. تهيه و تنظيم بودجه مخارج سرمايه اي 7. ارزيابي مجدد پروژه ها پس از تصويب

اسلاید 108:

اسلاید 109: جلسه دومتبیین ریسک، منابع ایجاد ریسک و سنجش ریسک (الگوها و متدها)تبیین مدیریت هزینه (cost management)تبیین روش های نوین هزینه یابیتبیین سنجش عملکرد مبتنی بر ارزش نظیر (EVA) و (MVA)جمع بندی و پرسش و پاسخ

اسلاید 110: ریسک عبارتست از تفاوت میان بازده واقعی یک سرمایه گذاری با بازده مورد انتظار آن در مقایسه با سایر داراییها از منظر مالی، ریسک انحراف بازده واقعی از بازده مورد انتظارر است.از منظر آماری، پراکندگی بازده دارایی در حول و حوش ارزش مورد انتظار توسط واریانس (یا ریشه دوم آن، انحراف معیار) انداره گیری می شود.

اسلاید 111: منابع ریسکریسک نرخ بهرهریسک بازارریسک تورمریسک تجاری ریسک مالیریسک نقدینگیریسک نرخ برابری ارزریسک کشور

اسلاید 112: مدیریت هزینهسیستم مدیریت هزینه ابزاری برای برنامه ریزی و کنترل محسوب می شود.

اسلاید 113: اهداف مدیریت هزینهاندازه گیری هزینه منابعی که در اجرای فعالیتهای اصلی واحد انتفاعی مصرف می شود.تشخیص و حذف هزینه هایی که ارزش افزوده ایجاد نمی کند.تعیین کارایی و اثربخشی تمامی فعالیتهایی که در واحد انتفاعی انجام می شود.تشخیص و ارزیابی فعالیتهای جدیدی که می تواند عملکرد آتی سازمان را بهبود بخشد.

اسلاید 114: روشهای نوین هزینه یابی هزینه یابی بر مبنای فعالیت ABC هزینه یابی هدف Target Costing

اسلاید 115: اهداف هزینه یابی بر مبنای فعالیتتسهیم هزینه سربار بین محصولات مختلفشناسایی فعالیتهای بدون ارزش افزوده

اسلاید 116: هزینه یابی بر مبنای فعالیت ABCتعریف و شناسایی فعالیتها با استفاده از نمودار سازمانی، نمودار فرآیندها و دیگر شیوه های مربوطتعریف و شناسایی محرکهای هزینه مناسب و مربوط به هر یک از فعالیتها با استفاده از میزان همبستگی، هزینه اندازه گیری و آثار رفتاریتخصیص هزینه سربار ساخت مربوط به هر یک از فعالیتها به نسبت مقدار مصرف محرکهای هزینه در هر یک از خطوط تولید

اسلاید 117: پیش فرضهای ABCشرکت تنوع تولید داشته باشد.شیوه تولید پیچیده باشد.سهم هزینه های سربار بالا باشد.محصولات فرعی و اصلی در فرآیند تولید ساخته شده باشد و مدیر شرکت نیاز به اطلاعات جهت قیمت گذاری داشته باشد.موجودی کالای ساخته شده و نیمه ساخته در پایان دوره داشته باشد. به عبارتی از روش JIT استفاده نکرده باشیم.

اسلاید 118: ‌Activity Based Costing مقايسه با سيستم سنتي هزينه يابي سيستم هزينه يابي بر مبناي فعاليت ABC هزينه هاي سربار مقدمتاٌ به فعاليتها و سپس به محصولات رديابي مي شوند.به جاي يك محرك هزينه مي توان حسب مورد از چند محرك هزينه استفاده كرد كه مبتني بر رابطه علت و معلول است.بكارگيري محركهاي چندگانه و مربوط موجب محاسبه بهاي تمام شده صحیح ترمي شود.هزينه هاي بدون ارزش افزوده مشخص مي گردد و مي توان نسبت به كاهش يا حذف آن اقدام كرد.چنانچه قيمتهاي فروش براساس بهاي تمام شده تعيين شود ، قیمتهاي انتخابي توان رقابت بيشتري خواهد داشت.سيستم هزينه يابي سنتي Traditional costing systemتخصيص هزينه هاي سربار بر مبناي يك محرك هزينه مانند ساعات كار ناديده گرفتن ساير فعاليتهاي با اهميت در محيط هاي پيشرفته توليد رديابي نكردن برخي از اقلام عمده سربار به فعاليتهاي مربوطتاكيد بر مديريت بر اقلام هزينه به جاي مديريت بر فعاليتها

اسلاید 119: هزينه يابي بر مبناي فعاليت Activity Based Costingفعاليتهاي اصلي هزينه سربار ساخت مثال

اسلاید 120: هزینه یابی هدف Target Costingفرآیند هزینه یابی بر مبنای هدف از زمانی که محصول بصورت مفهوم اولیه در ذهن طراح شکل می گیرد آغاز و تا زمانی که محصول به تولید انبوه برسد خاتمه می یابد.هزینه یابی بر مبنای هدف نقش عمده ای در کنترل و مدیریت هزینه ها دارد زیرا وقتی یک محصول طراحی می شود، اکثر هزینه های آن در نظر گرفته می شوند.

اسلاید 121: ‌هزينه يابي هدف Target Costing مقايسه با سيستم سنتي هزينه يابيسيستم سنتي هزينه يابيTraditional costingتعيين مشخصات محصول طراحي محصول برآورد بهاي تمام شدهسود مورد انتظارتعيين قيمت فروش هزينه يابي هدف Target costingتعيين مشخصات محصول تعيين قيمت و حجم فروش با توجه به شرايط بازار سود مورد انتظار بهاي تمام شده هدف طراحي محصول

اسلاید 122: تعریف جامع و کامل از هزینه یابی هدفمند :فرآیند هزینه یابی هدفمند یک سیستم برنامه ریزی سود و مدیریت هزینه است که توسط قیمت فروش هدایت شده، با محوریت مشتری، متمرکز بر طراحی و بین چند دپارتمان می باشد، هزینه یابی هدفمند، مدیریت هزینه را در مراحل اولیه توسعه محصول آغاز نموده و با درگیر کردن فعال تمام زنجیره ارزش، در کل طول عمر محصول به کار می گیرد.

اسلاید 123: فرآیند هزینه یابی بر مبنای هدفشرایطبازارقیمتفروشهدفحاشیهسودهدفهزینه مجازهزینه هدفسطح محصولهدف کاهش هزینههزینه جاریهزینههدفسطحکارکردهزینههدفسطح قطعاتتأمین کنندگان چالش کاهشهزینه استراتژیکهزینه یابی بر مبنای هدف سطح محصولهزینه یابی بر مبنای هدف سطح قطعات

اسلاید 124: مشتریانانتقال فشار رقابتیهزینه یابی محرک بازارمدیریت سودهزینه یابی بر مبنای هدف محصولهزینه یابی بر مبنای هدف قطعاتتمرکز بر خلاقیت قطعه ساز تمرکز بر خلاقیت طراحمهندسی ارزشقطعه سازانطراحانهزینه یابیچرخه عمرهزینه یابیدرون سازمانیسطوح هزینه یابی هدفمند

اسلاید 125: مراحل فرآیند هزینه یابی هدفتعیین قیمت بازار هدف (target market price)تعیین حاشیه سود هدف و بهای تمام شده برای دستیابی (target profit margin and cost to achieve)محاسبه بهای تمام شده محصولات و فرآیندهای فعلی یا جدید (probable cost)تعیین بهای تمام شده هدف (establishing target cost)دستیابی به بهای تمام شده هدف (attaining the target cost)پیگیری کاهش بهای تمام شده در مراحل بعدی (بعد از مرحله طراحی و آغاز تولید)

اسلاید 126: هفت سؤال کلیدی هزینه یابی بر مبنای هدفشرایط ضروری در به کارگیری هزینه یابی بر مبنای هدف در هفت سؤال زیر مشخص می شود:1. اهداف سود و فروشهای بلند مدت مؤسسه چه هستند؟2. وقتی محصول جدید تولید می شود، منطقه بقاء محصول جدید کجا خواهد بود؟3. حاشیه سود هدف چیست؟4.چه سطحی از کاهش هزینه واقعی است؟5. چگونه به اهداف کاهش هزینه دست می یابیم؟6. آیا موقعیت های زیادی که هزینه هدف متعادل باشد وجود دارد؟7. چگونه کاهش هزینه را بین قطعات توزیع می کنیم؟

اسلاید 127: سنجش عملکرد مبتنی بر ارزشروشهای نوینارزش افزوده اقتصادی(EVA)ارزش افزوده بازار(MVA)

اسلاید 128: 1-ارزش افزوده اقتصادی(EVA)تعریف : ارزش افزوده اقتصادی (EVA) به عنوان معیار مالی سنجش عملکرد ، مبتنی بر ارزش افزوده است. ارزش افزوده اقتصادی شاخصی مبتنی بر VBM است که به کنترل کل ارزش ایجاد شده در یک تجارت می پردازد.

اسلاید 129: تاریخچه : روش ارزش افزوده اقتصادی اولین بار توسط استرن-استوارت جهت ارائه خدمات مشاوره ای به شرکتهایی که می خواهند یک سطح جبران خدمت مناسبی را برای مدیرانشان را تعیین کنند ، ایجاد و ارائه شد.EVA مفهوم جدیدی نیست. یکی از معیارهای عملکرد حسابداری ، سود باقیمانده می باشد که به عنوان سود عملیاتی پس از کسر مخارج سرمایه تعریف شده و EVA در واقع نسخه تغییر یافته ای از سود باقیمانده به همراه تعدیلاتی است که بر سود و سرمایه انجام می شود. (اندرسون، 2004 )

اسلاید 130: طرفداران مفهوم EVA ادعا می کنند که این شاخص برترین معیار عملکرد محسوب می شود(آندریاس ویتبنبرگ،2003) زیرا به عنوان یک معیار ارزیابی ، هزینه فرصت صاحبان سهام و ارزش زمانی پول را در نظر گرفته و تحریف ناشی از بکارگیری اصول حسابداری را بر طرف می سازد.

اسلاید 131: روش محاسبهEVA :سود عملیاتی پس از کسر مالیات منهای میانگین وزنی هزینه سرمایه (WACC) ضربدر کل داراییها منهای بدهیهای جاری

اسلاید 132: روش محاسبۀ EVA :EVA=(ROIC – WACC) x ICبازده سرمایه سرمایه گذاری شده ROIC=(از تقسیم سود عملیاتی پس از کسر مالیات برسرمایه سرمایه گذاری شده (IC) حاصل می شود)مبلغ سرمایه سرمایه گذاری شده IC=IC = خالص اموال ماشین آلات ، تجهیزات + سایر داراییها + داراییهای نامشهود + (داراییهای جاری – بدهی های جاری به غیر از تسهیلات مالی) = بدهی های بلند مدت + تسهیلات مالی دریافتی + سایر بدهی های بهره دار + سرمایه قانونی + اندوخته ها + سود انباشته + ذخیره بازخرید خدمت کارکنان

اسلاید 133: 2- ارزش افزوده بازار (MVA) مقیاسی برای عملکرد خارجی است.چگونگی ارزیابی عملکرد شرکت از طرف بازار بر حسب ارزش بازار بدهی و ارزش بازار سهام با سرمایه سرمایه گذاری شده در شرکت مقایسه می گردد. ارزش بازار یک شرکت برابر است با مجموع ارزش بازار حقوق صاحبان سرمایه و ارزش بازار دیون آن . به لحاظ تئوریک ، این مقدار چیزی است که می توان در هر لحظه معین از بازار بدست آورد.MVA اختلاف بین کل ارزش بازار واحد تجاری و سرمایه اقتصادی آن است. (مانوهار و همکاران 1999 ، ریلی و برون 2003 )

اسلاید 134: روش محاسبه :MVAمیانگین ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایهمیانگین ارزش بازار حقوق صاحبان سرمایه طی سال- =ارزش افزوده بازارارزش افزوده بازاراستاندارد شدهارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه ابتدای دوره / ارزش افزوده بازار = میانگین ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه نیز عبارت است از مجموع حقوق صاحبان سرمایه ابتدا و انتهای دوره تقسیم بر دو

اسلاید 135: جمع بندیپرسش و پاسخ