مسایل جاری حسابداری

صفحه 1:
مسايل جارى حسایداریر اسماعیل رفيعى ۱ | زیر نظر استاد ارجمند : جناب آقای دکتر محمد رضا شورورزیر 3 پاییز 1386 

صفحه 2:
| لصا 

صفحه 3:
© پیمانکاری فعالیتی گسترده است که حوزه‌های متنوعی مانند سد سازی راه‌سازی, ساختمان سازی, تاسیسات نفت و گاز و خدمات را پوشش می‌دهد. فرآیند پیمانکاری دارای جزئیات فنی زیادی است که از تهیه اسناد مناقصه شروع می‌شود و تا تحویل قطعی کار به کار فرما ادامه می‌یابد. مهم‌ترین مسئله حسابداری برای پیمانهای بلند مدت زمان شناسایی درآمد و سود و یا به عبارت دیگر تخصیص درآمدها و هزینه‌های پیمان به دوره‌هایی است که در آن دوره‌ها عملیات موضوع پیمان اجرا می‌شود. اجرای یک پیمان توسط پیمانکار ممکن است در دوره‌های حسابداری مختلف واقع شود اگر پیمانکار درآمد پیمان را پس از تمکیل پیمان شناسایی کند و در طول اجرای پیمان از شناسایی درآمد خودداری کند صورت سود و زیان پیمانکار در دوره اجرای پیمان, نتایج عملکرد را متناسب با کار انجام شده نشان نمی‌دهد. 

صفحه 4:
© استاندارد حسابداری شماره ‎٩‏ برای حسابداری پیمان‌های بلند مدت در صورت‌های مالی پیمانکار بکار گرفته می‌شود و برای حسابداری در صورت‌های کارفرما کاربرد کارت کرفرا نزایا خسابداری دارایی در جریان ساخت معمولا از صوابط استانذارد حسابداری شماره ۱۱ (داراییهای ثابت مشهود) و شماره ۸(موجودی مواد و کالا) تبعیت می‌کند. اگر چه به عنوان استاندارد«پیمان بلند مدت» است و به طور معمول از یکسال به طول می‌انجامد. اما الزامات استاندارد برای یک سال کمتر است نیز کاربرد دارد. تعساریت * پیمان بلند مدت: پیمانی است که برای طراحی, تولید یا ساخت یک دارایی منفرد قابل ملاحظه یا ارائه خدمات منعقد می‌شود و مدت زمان لازم برای تکمیل پیمان چنان است که فعالیت پیمان در دوره‌های مالی متفاوت قرار می‌گیرد. 

صفحه 5:
* پیمانا مقطوع: پیمان بلند مدتی است که به موجب آن پیمانکار با یک مبلغ مقطوع برای کل پیمان يا یک نرخ ثابت برای هر واحد موضوع پیمان که در برخی موارد ممکن است بر اساس مواردی خاص مشمول تعدیل قرار گیرد توافق می‌کند. ‎ae Abode‏ (يبمان با حق الزحمه مبتنى بر مخارج): بيمان بلند مدتى است كه به ‎ ‏موجب آن مخارج قابل قبول یا مشخص شده در متن بيمان به يبمانكار تاديه و درصد معینی از مخارج مزبور یا حق‌الزحمه ثابتی نیز به پیمانکار پرداخت می‌شود. ‏کار تا تاریخ صورت وضعیت. به صورت انباشته تشان می‌دهد و به طور ادواری (معمولاًماهانه) برای کارفرما فرستاده می‌شود. ‎ 

صفحه 6:
تعديل قراوداد: تعديل قرار داد اوليه به گونه‌ای که شرایط آن بدون افزودن شرط جديدى تغير مىيابد. /وعاها: مبالغ مازاد بر مبلغ قرارداد که پیمانکار به دلیل تاخیر کارفرماء اشتباه در تعیین مشخصات و طراحیء تغییرات توافق شده در کار یا در سایر رخدادهایی که ادعا می‌شود عامل مخارج پیش‌بینی نشده است. از کارفرما مطالبه می‌کند. پیمان در جریانن پیظدرفت: حسابی که برای انباشت مخارج ساخت پروژه استفاده می‌شود. روش درصد پیشرفت گاه: یک روش حسابداری است که درآمد قرارداد متناسب با پیشرفت کار شناسایی می‌شود. روش کار تکمیلن شده: یک روش حسابداری است که درآمد قرارداد در هنگام تکمیل پیمان شناسایی می‌شود. 

صفحه 7:
مکارچ پیش ا قراوداد: مخارجى كه قبل از انعقاد قرار داد انجام می‌شود(مانند تهیه نقشه. خرید تجهیزات خاص, .) هركم سود: واحد انباشت درآمدها و هزینه‌ها برای اندازه‌گیری عملکرد قرارداد ‎Yard inky ploy‏ حتیقی یا حقوقی است که تخصص در انجام کارهای ‏اجرایی دارد و پیمانکار برای اجرای بخشی از عملیات پیمان با او قرارداد می‌بندد. * تکمیل اساسی): مقطی که در آن کارهای مهم قرارداد تکمیل شده است و ‏تنیامکارح و خطرات بالقوه اندکی بافی مانده است. ‏پیش دریافت پیمان: بخنی از مبالغ دریافتتی توسط پیمانکار است که کار ‏مربوط به آن تا تاریخ ترازنامه انجام نشده است. ‎ 

صفحه 8:
ما ‎ts‏ بابت پیشرفت کار عبارت است از: القه. ‎Vga ce‏ نی است که به طور موقت در قبال صورت حسایهای صانره در دست بررسی دریافت می‌شود. ۱" مب. سایر «ریاقتها: عبارت است از اقلامى كه ماهيت على الحساب نداشته. ليكن در قبال بيشرفت كار دريافت مىشود و نيز در بركيرنده آن بخش از مبالغ بيش دريافت بيمان است كه كار روط به أن نا تار ترازنامه انجام شده است. * زيانهائ قابل ييشربيفئ: زيانهابى است كه انتظار مى رود در طول مدت بيمان ايجاد شودابا احتساب مبالغ برآوری هزینه کارهای اصلاحی و تضمینی و هر گونه هزینه‌های مشایهی که تحت شرایط پیمان قابل بازیافت نیست. مبلغ زیان مذکور بدون توجه به موارد زیر برآورد می‌شود: الف. شروع يا عدم شروع کار پیم ب هی ار کار که | تاریخ ترازنامه انجام شده است. * ج. میزان سودی که انتظار می‌رود از پیمانهای دیگر (به استثنای پیمانهای که پیمان واحد تلقى می‌شود) حاصل شود. 4 

صفحه 9:
۰ دستگاه نظارت ( مهندس مشاوه): عبارت است از شخص حقیقی یا حقوقی که کارفرما به منظور اجرای تعهداتی که پیمانکار بر طبق مفاد پیمان به عهده گرفته, تعیین و به پیمانکار کتباً معرفی می‌نماید. * رئيس كاركاه: رئيس كاركاهء. شخصی است که از طرف پیمانکار به منظور اجرای عملیات موضوع پیمان در کارگاه به کارفرما یا دستگاه نظارت معرفی می‌شود. مراحل اجرای طرح ی های بل مت شمادکاری معمولا در سه مرحله مطالعات مقدماتی» مطالعات تفصیلی, اجرا و نظارت انجام می‌شود که هر يك از مراحل شامل اقدامات معینی به شرح زیر است: 

صفحه 10:
مرحله اول: معنالعات عقدماتی مرح ۱مطالعات شناسایی طرح ۲.تهیه طرح مقدماتی مرحله دوم: مطالعات تفصیلی طرج ١.تهيه‏ نقشههاى تفصيلى ۲. تهیه استاد و مثارک مناقصه مرحله سوم: اجرای ملرع ۱ارجاع کار به پیمانکار ۲ انعقاد قرار داد پیمانکاری ۲ عملیات اجرایی ۴ننظيي و پرداخت صورت وضیت‌ها ۵.تحویل موقت ۶تحویل قطی 

صفحه 11:
* کارفرما پس از پایان مراحل مطالعاتی, وارد مرحله اجرا می‌شود که در نخستین گام ‎al‏ ینار تخاب كند. پیمانکر در بسیاری از ماد از طریق مناقطه انتخا می‌شود. در شرکتهای خصوصی ضوابط مناقصه معمولا در آیی‌نامه معاملات خاص هر شرکت مشخص می‌شود. بخش دولتی باید در برگزاری مناقصه و در تدوین آیین‌نامه معاملات قانون برگزاری مناقصات را رعایت کند. * طبق این قانون, مناقصات از نظر مراحل بررسی به دو گروه طبقه‌بندی می‌شود: 

صفحه 12:
* ا.مفااقصه یک مرعلهاع: مناقمه‌ای که در آن نازی به ارزیابی فنی بازرگانی ۰ ۰ ادها نباشد. در اين مناقصه پاکتهای پیشنهاد مناقصه‌گران در یک جلسه گشوده و در همان جلسه برنده مناقصه تعیین می‌شود. ؟ ا. هناقصه دو هرحلهاعا: مناقصه‌ای است که به تشخیص مناقصه‌گذار بررسی فنی بازرگانی پيشنهادها لازم باشد. در این مناقصه کمیته فنی بازرگانی تشکیل می‌شود و نتایج ارزیابی فنی و بازرگانی پيشنهادها را به کمیسیون مناقصه گزارش می‌کند و برنده مناقصه تعیین می‌شود. 

صفحه 13:
از نظر روش دعوت مناقصه‌کرآن به ا.صقاقصه عهوهی: مناقصه‌ای است که در آن فراخوان مناقصه از طریق آگهی عمومی به اطلاع مناقصه‌گران می‌رسد. | ظ. صفاقصه محدو9: مناقصه‌ای که در آن به تشخیص و مسئولیت بالاترین 4 مقام دستگاه مناقصه گذار, محدودیت برگزاری مناقصه عمومی با ذکر ادله تائید می‌شود. فراخوان مناقصه از طریق ارسال دعوتنامهبرای مناقصه‌گران صلاحیتدار به اطلاع آنها می‌رسد. اس ارس مرحه مناقسه برای یمادکار دارای مخارجی است که عمویا ‎eee‏ از فراردد نامیده می‌شود. مانند حقلا حمه مهندسان برای ‎٩‏ ار مخارج خرید استاة مناقصه و محارجی را که کارفزما در این مرحله برای چاپ آگهی و دعوت از پیمانکاران انجام می‌دهد و به حساب هزینه مطالعاتی طرح منظور می‌شود. 

صفحه 14:
* در این مرحله از اجرای طرح پیمانکار باید برای شرکت درمناقصه مبلغ معینی را به ‎gee‏ ۶ درمناقصه به حساب مناقصه‌گذار واریز و با آینکه بای 000007 کرد و بانکها برای عدور عمانتنامه میولا ۸۱۰ سیرده‌نقدی می‌گیرند و معادل ۸۱۲۰ مبلغ ضمانتنامه (پس از کسر سپرده) وثیقه می‌خواهند. صدور ضمانتنامه مستلزم پرداخت مبلغی نیز به عنوان کار مزد است. ضمانتنامه و وثيقه آن به صورت آماری نگهداری می‌شود و از نظر حسابداری در صورتهای مالی شناسایی نمی‌شود اما به صورت سنتی در حسابهای انتظلامی ثبت می‌شود. * هقّال: شركت يارس در ارديبهشت ۱۳۲ برای شرکت در مناقصه ساخت یک پل شرکت کرده است. اگر ضمانتنامه شرکت در مناقصه ۰۰ ۱ ریال باشد و برای خريد اسناد مناقصه ‎٠٠٠٠٠٠١‏ ريال هزينه نموده باشد نحوه ث ف يبمانكار به شرح زیر خواهد بود. 

صفحه 15:
سپرده نقدي صدور ضمانت‌نامه ۰ ۰ 1000000 موجودي نقد 1000000 پرداخت سپرده شرکت در مناقصه پروژه‌هاي در جریان مناقصه 100000 موجودي نقد - 100000 پرداخت کار مزد صدور ضمانتنامه سپرده مورد درخواست 222000 1 0 ه0121 1.2 مبلغ وثیقه (سفته) 1000000)%120=10800000- 10000000( مبلغ مذکور 100000 ‎Jl,‏ حساب انتظامي ضمانتمامه شرکت در مناقصه 10000000 طرف حساب انتظامي ضمانتنامه شرکت در مناقصه 10000000 حساب انتظامی وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه ۰ 10800000 طرف حساب انتظامي وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه 10800000 

صفحه 16:
نحوه ئست آن در دفاتر کارفرما به شرح زیر | است حساب انتظامي ضمانتنامه شرکت در مناقصه 10000000 ‎ee‏ | لامي صماتامه شرکت درسافسه 10000000 ‏با ساسا دريافتي از شركت يارس ‎4 ‎ ‎ ‎ 

صفحه 17:
پس از اتمام مناقصه و مشخص شدن برنده ضمانتنامه شرکت در مناقصه ابطال می‌شود و رای ابطال آن ثبتهای قبلی غیر از کارمزد معکوس می‌شود و مخارج کارمزد در صورت برنده انکار به حساب «پیمان در جریان پیشرفت» و در غیر این صورت به حساب«هزینه 2-0 با فرض برنده شدن شرکت پارسن» کارمزد به حساب بیمان در جرنان پیشرفت منتفل می‌شود: پیمان در جریان پیشرفت ‏ 100000 پر ها بجريان مناقضه 100000 

صفحه 18:
پیمانکار قبل از بستن قرارداد باید برای تضمین حسن انجام تعهدات خود معادل پنج درصد مبلغ اوليه بيمان ضمانتنامه از بانك تهيه ويا اينكه مبلغى را به صورت سيرده نقد نرد کار فرما ۵ امن بگتارد. در قرارداد پیمانکاری مواردی مانند موضوع مبلق مدت» تاريخ شروع. دوره تضمین و نظارت بر اجرای کار مشخص می‌شود. اسناد و مدارک یک پیمان ارد زیر است: الف. موافقت نامه ب. شرایط عمومی ج. شرايط خصوصی د. برنامه زمانى كلى ۰. فهرست بها و مقادیر کار و. مشخصات فنىء دستورالعملها و استاندارد فنى و ز. نقشه‌ها 

صفحه 19:
* هقّال: شركت يارس در مناقصه مربوط به پل به عنوان برنده انتخاب شده است. مبلغ پیمان ۵۰۰ میلیون و مبلغ ضمانتنامه انجام تعهدات(معادل 20 مبلغ اولیه پیمان) 

صفحه 20:
دفاتر پیمانکار سپرده نقدي ضمانت‌نامه انجام تعهدات 2500000 موجودي نقد 2500000 پرداخت سپرده انجام تعهدات سرردة مورد درخوانطت ‎25000000x%10=2500000‏ ‏مبلغ وثیقه(سفته) 25000000-2500000)%120=27000000( حساب انتظامي ضمانتنامه انجام تعهدات 25000000 طرف حساب انتظامي ضمانتنامه انجام تعهدات 25000000 حساب انتظامي وثیقه ضمانت‌نامه انجام تعهدات 27000000 طرف حقان اننظاد ) وثيقه ضمانتنامه انجام تعهدات 27000000 4 

صفحه 21:
دفتر کارفرما حساب انتظامي ضمانت‌نامه انجام تعهدات 25000000 طرف حساب انتظامي ضمانت‌نامه انجام تعهدات 25000000 ۶ب صمان نامه انجام تعهدات شركت يارس تحويل و تجميز كاركساه ‎Gb‏ شرایط عمومی پیمان کارفرماه متعههد است کارگاه را بی‌عوض و بدون تعارض تحویل ‎tee‏ انهو برداخت مخارجى ار قبيل عوارص شهرداری به فوده ‎yee 0 5‏ كاركاه به عهدة بيمانكار است. تامین آبه برق» سوشت. مخابرات و به طور کلی تجهیز کامل کارگاهبه عهده پیماکار است مگر ‎aS‏ در اناد و مدارک پیمان ‎ee 5‏ ده باشد. 

صفحه 22:
* مخارجی که پیمانکار برای تجهیز کارگاه انجام می‌دهد به حساب بهای تمام شده پیمان و (کار در جریان پیشرفت) منظور می‌شود. * مثال: اگر هزین تاسیس و تجهیز کارگاه برای انجام عملیات پیمان همهم ریال فرض شود ثبت آن در دفتر پیمانکار به شرح زیر است. کار در جربان پیشرفت 2000000 موجودي نقد/حسابهاي پرداختني 2000000 ثبت هزينه‌هاي تاسیس کارگاه 

صفحه 23:
* پس از تجهیز کارگاهه پیمانکار در صورت تامین منابع مالی می‌تواند عملیات ال ات لذ اين مرطه که هسته اصلی کار پیمانها را تشکیل می‌دهد دارای مخارج گوناگونی برای تامین مواد. مصالح, تجهیزات نیروی كارء ماشينآلات و ديكر منابع مالى مورد نیاز پروژه است. بيمانكار براى تامين مالى اين مخارج معمولاً قبل از آغاز عمليات» وجوهى را تحت عنوان پیش دریافت از کارفرما می‌گیرد. این مبلغ در حدود ۸۲۰ مبلغ پیمان است و معمولاً در قبال ارائه ضمانتنامه بانکی پرداخت می‌شود. پیش دریافت طی سه مرحله وصول می‌شود. 

صفحه 24:
الف. قسط اول برابر هشت درصد (۸/) مبلغ وله پیمان بلاقاصله پس از تحویل زمین ۱ ۰ قسط دوم برابر شش و نیم درصد(۵/۶/) مبلغ اولیه پیمان پس از تهيه وحمل حدود شصت درصد(//۶۰) ماشین‌آلات مورد نیاز ج. قسط سوم ب و نیم درصد(۵/۵/) مبلغ اولیه پیمان پس از انجام دادن کارهای معادل (۳۰/) مبلغ اولیه پیمان. مخارج پروژه را از نظر حسابداری می‌توان به دو گروه کلی تقسیم کرد. ارتباط بعضی مخارج با پروژه کاملا روشن است و ابهام ندارد. مثلا در پروژه سدسازی, مخارج مواد و مصالح مصرف شده در سد و همین طور مخارج نیروی کار مختص پروژه بدون ‎pled!‏ ‏قابل ردیابی به پروژه است. . در حسابداری برای این گونه مخارج از اصطلاح مخارج مستقیم استفاده می‌کنند. 

صفحه 25:
برای مثال ممکن است پمانکاز ار وسایل ‎aula‏ خود در اده کند. با یک مدیر مکی است جند پروزه را همزمان آداره 1 ای پیشبرد کار لازم ‎epee‏ اول اختصاص آن به پروژه آسان نیست. برای تسهیم هزینه‌های مشترک باید از مبنا یا مبانی منطقی و منصفانه استفاده شود مبنای انتخاب شده باید ارتباط منطقی با مخارج داشته باشد. این گونه مخارج را در حسابداری مخارج غیر مستقیم يا سربار می‌نامند. 

صفحه 26:
| | تهییه صورت وضعیت کارهای انجام شده * مدت انجام کارهای پیمانکاری غالباً طولانی است و پیمانکار نمی‌تواند تا اتتهای کار صبر کند و پس از پایان عملیات صورتحساب تهیه کند. پیمانکار در پایان هر ماه وضعیت کارهای انجام شده از شروع کار تا آن تاریخ را طبق نقشه‌های اجرایی, دستور کارها و صورتجلسه اندازه‌گیری می‌کند و مقدار مصالح و تجهیزات پای کار را تعیین می‌کند سپس بر اساس فهرست بهای منضم به پیمان» مبلغ صورت وضعیت را محاسبه کرده و آن را در آخر ماه تسلیم مهندس ناظر می‌کند. مهندس ناظر نماینده مهندس مشاور در ل كرك ات بنابراين كارفرما صورت وضعيت را در صورت تائيد توسط مهندس مشاور پرداخت می‌کند. 3ل 

صفحه 27:
ضعیت مورد تأئید مهندس مشاور را بررسی می‌کند و در های قبلی را از آن کسر می‌کند. تا خالس صورت وضعب ن دوره گزارش شده بدست آید. از منبع دیگر کسورات مانند مالیات» بیمه. سپرده جام کار کسر می‌شود و باقیمانده آن به پیمانکار پرداخت می‌شود. تحويل موقت تحويل موقت زمانى انجام می‌شود که موضوع پیمان اساسا تکمیل گردد و كار براى بهره‌برداری آماده شود. پیمانکار از مهندس مشاور تقاضای تحویل موقت می‌کند و نماینده خود را برای عضویت در هیئت تحویل معرفی می‌نماید مهندس مشاور وضعیت کار را بررسی می‌کند و اگر طبق ادعای پیمانکاره شرایط تحویل موقت وجود داشته باشد برای تحویل موقت اقدام می‌کند و اگر هم کار تکمیلی لازم باشد باید پیمانکار نواقص را برطرف و کارهای لازم را انجام دهد. 

صفحه 28:
پیمانکار پس از تحویل موقت بايد محل را پاکسازی کند و تجهیزات خود را از محل خارج نماید هزینه پاکسازی و انتقال, به عهده پیمانکار است این هزینه جزء بههای تمام شده پیمان محسوب می‌شود. تسب صورت وضعست تطعسی پیمانکار باید حداکثر تا یک ماه از تاریخ تحویل موقت» صورت وضعیت قطعی کار انجام شده را بر اساس استاد و مدارک بدون منظور نمودن مصالح و تجهیزات پای کار هیه کند و برای رسیدگی به مهندس مشاور تسلیم تماید. اگر پیمانکار به کارفرما بدهی نداشته باشد در اين مرحلهء نصف تضمین حسن انجام کار آزاد می‌شود. 

صفحه 29:
تحویل قطعی پس از پایان دوره تضمین انجام می‌شود. دوره تضمین بسته به نوع عملیات در شرایط پیمان شناسایی می‌شود. اگر پس از بازدید از کارهاء عیب و نقصی مشاهده نشود موضوع پیمان ت می‌شود و صورتجلسه آن تنظیم و برای کارفرما ارسال می‌شود. اگر عيب و نقصی ناشی از کار پیمانکار مشاهده نکند باید پیمانکار با هزينه خود عيب و نقص را رفع کند و هزینه حفاظت, نگهداری و بهره‌برداری کارهای تحویل موقت در دوره تضمین به عهده کارفرماست. 

صفحه 30:
صورتحساب نهایی پیمان ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب صورت وذ توسط کارفرما تهیه می‌شود. تفاوت صورتحساب نهایی با صورت وضعیت قطعی این است كه مبالغ ديكرى مانند ‎has sly dy oe! as‏ تجهیزات و ماشین‌آلات تحویلی کارفرما به پیمانکار جبران خسارت یا جرایم ممکن است در صورتحساب نهایی به مبلغ صورت وضعیت قطی اضافه يا از آن کسر شود. 

صفحه 31:
در ادبیات حسابداری پیمانکاری دو روش تکمیل کار و روش درصد پیشرفت کار برای حسابداری پیمانها به چشم می‌خورد. تفاوت اصلی این دو روش در زمان شناسایی درآمد است. در روش تکمیل کار, درآمد پس از تکمیل عملیات موضوع پیمان شناسایی می‌شود اما در روش درصد پیشرفت کار درآمد در هر دوره متناسب با می‌شود. در استندارد حسابداری شماره ‎٩‏ روش تكميل کار پذیرفنه نیست. برای شناخت درآمد فعالت‌های پیمانکاری باید از روش درصد پیشرفت. کار استفاده نمود. برای توصیف روش درصد پیشرفت کار ابتدا بحث مخارج و پس از آن شناسایی درآمد مطرح می‌شود. 

صفحه 32:
مخارج قبل از انعقاد پیما * این مخارج شامل مخارج کارشناسی, پیشنهاد قیمت. تهیه تضمین و خرید اسناد مناقصه است. اگر قرارداد در دوره جاری منعقد شود یا اینکه برنده مناقصه در دوره جاری مشخص شود می‌توان این مخارج را در صورتی که شرکت مورد نظر به عنوان پیمانکار انتخاب شود به حساب پیمان منظور کرد و اگر پیمانکار برنده نشد مخارج به حساب هزینه دوره منظور می‌شود. محارج اجرای پیمان مخارچ اجرای پیمان شامل موارد زیر است: ۱ مخارجی که مشخصاً مربوط به یک پیمان خاص است(مخارج مستقیم) ۲. مخارج مشترک بین پیمانها که قابل تخصیص است(مخارج غیر مستقیم) 4 

صفحه 33:
مخارح پیمانکار جز ء (دست دوم) یک پیمانکار ممکن است نتواند تمام کارهای لازم برای تکمیل پیمان را راسانجام دهد. یار لت به بمانکار جرء واکنار شود محارجی را که توسط پیمانکار جزم مضارجی برآوردی تکمیل پیمان 7 ۱ ده مخاربی است که در آینده برای تکمیل پیمان لازم است وید صورت برآوردی تعیین می‌شود 4 

صفحه 34:
باراس در مناقصه مربوط به پل به عنوان برنده انتحاب شده است. مبلغ پیمان ۵۰۰ ميليون ريال و مدت يبمان سه سال است. ساير اطلاعات این پیان در دوره ساخت به شرح زیر است: سال سوم سال دوم | سال اول مخارج تحمیل شده ‎ne‏ 0 | 1500000 انباشته(مخار 00 00 جح مستقيم و غير مستقيم) 0 | 3000000 | مخارج برآوردي ۳ 0 00 لازم براي تکمیل پیمان 2 ره 0 کیب رات 1 ‎ae -‏ بيش دريافت 2) 

صفحه 35:
مخارج شامل تمام مخارج پیمان اعم از مستقیم و غیر مستقيم است. مبلغ ۲ ميليون ريال از مخارج سال اول مربوط به مخارج شرکت در مناقصه است که قبلا به حساب پیمان در جریان پیشرفت بدهکار شده است بنابراین آن ( ۰۰۰-۲۰ ۱۵۰۰۰۰) در اینجا ثبت می‌شود. سال اول سال دوم سال سوم پیمان در جریان پیشرفت210000000148000000 ۰ ۰ 45000000 529750 نقد/ حسابهاي پرداختني 148000000 210000000 45000000 ثبت مخارج واقعي پیمان مخارج سال دوم 150000000=210000000 - 360000000 مخارج سال سوم 360000000=45000000 - 405000000 

صفحه 36:
پیمانکار برای تامین مالی پروژه: مبلغی تحت عنوان پیش دریافت در آغاز پیمان از کارفرما وصول می‌کند. اين مبلغ در حدود ۸۲۰ پیمان است و معمولا در قبال ارائه ضمانتنامه بانکی پرداخت می‌شود. 100000000 ale 100000000 ‏پیش دریافت از کارفرما‎ دریافت ۶۰20 سلعرقرارداد به عتوان بيش دريقات 

صفحه 37:
‎is ۱‏ ثبت آن در دفاتر پیمانکار به شرح زیر است ‎ ‎ ‎ ‏بيمان در جريان بيشرّفت 1000000 ۱ موجودي نقد 1000000 پرداخت کارمزد ضمانت‌نامه سپرده نقدي ضمانت‌نامه 10000000 موجودي نقد 10000000 پرداخت سپرده نقدي مبلغ سپرده نقدي ‎100000000x%10=1000000‏ ‎-10000000)x%120=108000000 ive‏ 100000( حساب انتظامي ضمانت‌نامه پیش دریافت ۰ 100000000 طرف حساب انتظامي ضمانت‌نامه پیش دریافت 100000000 حساب انتظامي وثيقه ضمانت‌نامه پیش دریاقت 108000000 طرف حار اتظامي وتبقه صمانت‌نامه پیش دریافت 108000000 ‎4 ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 38:
0ط و مان از صورت وشمیت‌هایی که پیبانار رای کارفرما می‌فرسند می‌شود و متناسب با آن ضمانت‌نامه‌های مربوط آزاد می‌شود. سپرده نقدی هم در نهایت به پیمانکار عودت داده می‌شود. صورت وضعیت معمولا ماهانه تهیه. و پس از تائید مهندس مشاور برای کارفرما ارسال می‌شود صورت وضعیت هم شامل کارهای انجام شده و هم در برگیرنده مصالح پای کار است. کارفرما در صورت تائید صورت وضعیت. خالص آن راء پس از کسر کسورات مربوط به پیمانکار می‌پردازده کسورات اصلی صورت وضعیت شامل موارد زیر است: .مالیات طبق ماده ۱۰۴ قانون مالیتههای مستقیم کارفرم باید ۵ مالیات علی‌الحساب از صورت وضعیت کسر کند. این مالیات باید ظرف سی‌روز به حساب تعیین شده از طرف سازمان آمور مالیاتی واریز و رسید آن به پیمانکار تسلیم: 

صفحه 39:
* کارفرما موظف است 4۵ ناخالص کارکرد را از هر صورت وضعیت کسر و نزد خود نگهداری می‌کند. این سپرده و آخرین قسط پیمانکاران تا ارائه مفاصا حساب توسط پیمانکار که توسط سازمان تامین اجتماعی صادر می‌گردد نگهداری می‌شود. البته در پیمان‌های مشمول طرح‌های عمرانی حق پیمه به صورت مقطوع محاسبه و کسر می‌شود حق بیمه پیمانها ۸۶/۶ شامل ۶/۱ سهم پیمانکار و ۵/// سهم کارفرما است. در پیمانهای دیگر که با طرح‌های عمراني مرتبط نیستند حق بیمه پیمانها بسته به نوع پیمان متفاوت است. اما حق بیمه بسیاری از پیمانها در دو گروه زیر قرار می‌گیرد. ۱-قراردادهای دستمزدیر در ين نوع قراردادها كه مصالح كلاً توسط كارفرما و به هزينه او تامين مىشوده حق بیمه بر اساس 0 ناخالص كل كاركرد به علاوه حق بيمه بيكارى محاسبه مىشود. !ل قراردادهاى دستمزد و مصالج . در اين كونه قراردادها هزينه كل مصالحء دسقمزد و ابزار به عهده پیمانکار است. حق بيمه اين قرارداد بر مینای 41 ناخالص کل کارکرد به اضافه حق 5 

صفحه 40:
۱ :در مورد بیمه این گونه پیمانها توجه به نکات زیر مهم است کارفرما از هر صورت وضعیت 4۵/ بابت بیمه کسر می‌کند و آن را به صورت سپرده ار توس ازارانه مفاصا حساب آن را به پیمانکار پرداخت می‌کند. * ۲.پیمانکار باید هر ماهه لیست کارکنان خود را تههیه و بر مبنای حقوق و مزایای 22295 أنهارا مخاسه و بإذاحت كتر؟ ؟ ۳.پس از خاتمه پیمان. پیمانکار بر اساس درصدهای بالا(۱۵/ /ا/ و بيمه بيكارى) بیمه خود را محاسبه می‌کند. اگر این مبلغ از مبالغ پرداخت شده طبق بند ۲ بیشتر باشد. ما به التفاوت آن را به سازمان تامین اجتماعی می‌پردازد. اما اگر بیمه محاسبه ده ار ماع «اختاشده طبق ليست حقوق و دستمزد ماهانه كمتر باشدء از ابن بابت مبلغى باز بس نمى كيرد. 3ل 

صفحه 41:
برایا مقال. اگر مبلغ یک پیمان (از نوع پیمان دستمزد و مصالح) ۰ طول دوران اجرای پیمان بر اساس لیست حقوق و دستمزد کارکنان مبلغ جمع حق بیمه و حق بیمه بیکاری ۷۳۹۰۰۰۰۰ *_ مبهالتفاوت قابل پرداخت۷۳۹۰۰۰۰۰-۵۶۰۰۰۰۰۰2۱۷۹۰۰۰۰۰ قکقهد در پایان هر دوره مالی باید مبلغ حق بیمه کل پیمان متناسب با درآمد شناسایی شده و نرخ حق بیمه مربوط محاسبه شود و در صورتی که مبلغ آن از جمع مبالغ پرداخت شده بر اسا ليست حقوق و دستمزد کمتر باشد رای تفاوت آن ذخیره لازم شناسابى شود. 

صفحه 42:
7 كارفرما به منظور اطمينان از حسن اجراى كار توسط ييمانكار و تامین خسارتهای احتمالی ۱ معمولا از هر صورت وضعیت 2۱۰ سپرده حسن انجام کار کسر می‌کند که 4۵۰ آن پس از ۱ ن پس از تحویل قطعی آزاد می‌شود. صورت و۱ ائید شده شركت يارس در سال اول به شرح زیر است. مبلغ صورت وضعيت ا کسورات: مالیات (۵) سپرده بیمه (۵) سيرده حسن انجام كار ‎)//٠١(‏ ‏اقساط بيش دريافت 

صفحه 43:
حسابهاي دريافتني - کارفرما ۰ 100000000 خساهای وروانتي ‏ مبالع بازيافتني بيمانها 100000000 تانید صورت وضعیت توسط کارفرما پیش پرداخت مالیات سپرده بیمه سپرده حسن انجام کار پیش پرداخت تربع نقد حسایهای دریافتنی - کارفرما 000 وصول مبلغ صورت وضعیت‌ها پس از کسورات 

صفحه 44:
برای برآورد کل درآمد یا مبلغ پیمان موارد زیر را در نظر گرفت: ۱- مبلغ اولیه پیمان ۲ مبلغ کارهای جدید مقادیر کار( هر گاه مقادیر هر یک از اقلام پیمان کم یا زیاد شود درآمد پیمان افزایش یا کاهش خواهد یافت) ۴- مبلغ مورد مطالبه پیمانکار در نتیجه تغییرات مفاد قرارداد و تعدیل بهار کار ۵ جریمه تخیر[ خسارت یا جریمه ناشی از تأخیر در تکمیل پیمان یا سایر عوامل» موجب کاهش درآمد پیمان خواهد شد) 

صفحه 45:
نحوه آندازه‌گییری درصد پیشرفت پیمان ‎So gy eS ee ee‏ شرفت کار مین مار با شاه اندازه گیری میزان پیشرفت کار و برآورد مخارج لازم برای تکمیل پیمان است. درصد پیشرفت کار را می‌توان براساس ورودیهای پیمان ( مخارج انجام شده به کل مخارج وی معا ار صرق شده به کل ساعات مورداز) وی براساس خروجیهای پیمان ( برحسب كيلومترء تن, تعداد واحدهای تولید شده) تعیین کرد که رایج‌ترین روش برای اندازه‌گیری درصد پیشرفت کار برحسب ورودیهای پیمان» مقایسه مخارج واقعی انجام شده به کل مخارج برآوری پیمان است که روش هزینه برهزینه نامیده ‎ ‎estes ‎=| ۴۳ 

صفحه 46:
مخارج ‎anes ae‏ : : تحمل شده انباشته حال رآمد شناسایی شده در دوره گذشته - ( درصد پیشرفت کار * مجموع درآمد پیمان)- درآمد پیمان در دوره جا 

صفحه 47:
هقالة: درصد يبشرفت كار براساس روش هزينه برهزينه براى شركت يارس به شرح ز مايه من شود ۳ 15000000 6 ‏ل‎ = “Ts00000e@0000000 0 ‏د‎ ‎36000000 x1 00=%490 00000000 درصد بيشر ‎١ -500000000/633/331--661‏ درامد يبان در سال او :1666666672833333 - 600000000%90(= دراد یمان در ان« 0 درد یمان دز سال وم 3ل 

صفحه 48:
حسابهاي دريافتتي: مبلغ بازیافتتی پیمانها ‎seers‏ ‏50000000 ثبت درآمد پیمان هزينه‌هاي پیمان: سال اول سال دوم )000000 283333333 166666667 : 283333333 166666667 سال او سال دوم 150000000 210000000 150000000 21000000 سال اول سال دوم 166666667 283333333 370000000 100000000 ۰ ‏شده‎ wi casi 

صفحه 49:
* در پایان سال دوم مشاهده می‌شود که درآمد شناسایی شده انباشته پیمان کمتر از مبلغ صورت. وضعیتهای تایید شده است این مبلغ نوعی بدهی است و در ترازنامه باید تحت عنوان حسابهای پرداختی ارائه شود برای انجام اين کار در زمان تهیه صورتهای مالی بدون اینکه ثبتی در دفاتر انجام شود یک تغییر طبقه‌بندی به شرح زیر انجام می‌شود: 000/000/20 نهوه ارائه در صورتهای مالی در صورت سود و زیان باید در آمد و هزینه شناسایی شده يبمان ارائه شود برای شرکت پارس باید این اطلاعات به شکل زیر در صورت سو د و زیان ارائه شود. 

صفحه 50:
شرکت پارس صورت سود و زیان ... برای دوره ی مالی منتههی به سال اول سال دوم سال سوم 00000050 ۰. 0659960 ۰ 66766666 9 GOO!) —_00/000210) OOOO!) (eo ‏اک تا‎ 6۰ 333/333)73 7 6671666166 

صفحه 51:
۲- پیش دریافت پیمان در سرفصل پیش دریافتها مانده يتماتهائ در جریان پیشرفت a ‏ه سپرده‌های قابل استرداد در سر فصل حسابهای دریافتنی‎ 

صفحه 52:
:سس سس سس سس اانا ااه ترازنامه شركت يارس اقلام زير ارانه می‌شود شركت بارس ترارناعد در ناريخ ۰ دارابيها سال اول سال دوم سال سوم حسابهاي دريافتني تجاری(1) . - : حساب‌هاي دريافتني - مبلغ بازيافتني پیمانها 66666667 - سایر حسا ما و اسناة دريافتني )2( 15000000 70500000 75000000 بدهیها پیش دریافت 80000000 5000000 حسابهاي پرداختني(3) - 20000000 = ۱ ‎Resse‏ ای شا سس سس سس ال کل حور ‎ ‎ ‏| صورت وضعيت‌هاي تانید شده نسبت به درآمد شناسايي. شده آنباشتم,پیمان: ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 53:
* چنانچه در پایان دوره مواد و مصالح مصرف نشده ای در محل کارگاه یا انبارها موجود با ایس وراد و كالح جرء مخارج تحمل شده برای کارهای اتجام شده نیست و بنابراین "در روش هزینه بر هزینه در محاسبه درصد پیشرفت پیمان منظور نمی‌شود. مثال: در سال اول اجرای یک پیمان مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال مخارج صرف پروژه شده 5 للك 6 ميليون ریال آن مود مصالحی است که مصرف با تص نشاه است. مخارج برآوری برای تکمیل پیمان ۲۲۰ میلیون ریال است درصد پیشرف سل در سال اول به شرح زیر محاسبه می‌شود: 50-304 100=48% 980+ 900 

صفحه 54:
| شنامایی ریاد مورد اتتتتاز * چنانچه برآوردها نشان دهد که مجموع هزینه‌های پیمان بیش از مجموع درآمدهای آن است باید برای زیان پیمان. ذخیره شناسایی شود. زیان در دوره‌ای شناسایی مى شود كه زيانبار بودن پیمان محرز گردد. ذخیره زیان پیمان بر اساس هزینه‌های برآوری لازم برای تکمیل پیمان به اضافه هزینه های تحمل شده پیمان محاسبه می‌شود. این ذخیره باید به طور جداگانه در بخش بدهیهای جاری ترازنامه نشان داده شود. در دوره‌ای که زیانبار بودن پیمان مشخص شود مبلخ زيان كه بايد كزارش شود به شرح زیر حساب می‌شود: 4 

صفحه 55:
رس ‎ce} wefan,‏ و 

صفحه 56:
* حل: ؟ ۳ ۶ 3 : شد پیمان در سال اول سودآور مي‌باشدمو مبلغ سود شناسایی | شده برابر است با ۴۶۷/۶۶۶/۱۶(رجوع شود به حل مثال صفحات قبل) * در سال دوم انتظار می‌رود پیمان زیانبارباشد. برآورد هزینه کل پیمان ۵۰۸میلیون ریال است که مبلغ ۸ میلیون ریال از مجموع درآمد پیمان بیشتر است. * نحوه محاسبه زیان‌در سال دوم به شرح زیر است : 

صفحه 57:
‎١‏ محاسبه درصد پیشرفت پیمان ‏ا 36000 00-5 نن0 360000000118000 ‏۲ محاسبه درآمد پیمان 00 087-2 000967 000 500 667=18771933 66 64 3543860001 ‏محاسبه زیان با روش درصد پیشرفت کار درآمدپیمان ‏ 187719332 ‏هزینه پیمان 210000000 20227 ‎ 

صفحه 58:
-محاسبه مجموع زیان قابل گزارش پیمان در سال دوم ‎tuys‏ اول بات این پیمان مبلغ ۶۷/۶۶۶/۱۶عریال سود گزارش شده است . اما زیان مورد انتظار پیمان ۸ میلیون ریال است. بنابراین سودی که در سال قبل برای این ‏سان كرس اه عماد برگشت داده می‌ننود: ‏مجموع زیان پیمان ۰ ۰۰۰/۸۰۰۰+۱۶۶۶۶۶۶۷-۶۶۷/۶۶۶/۲۴ ‏7-محاسبه ذخیره لازم برای ‎OU)‏ ‏با توجه به اينكه كل زيان قابل گزارش در سال سوم ۶۷/۶۶۶/۲۴عریال است ولی با اعمال روش درصد پیشرفت پیمان مبلغ ۶۷/۲۸۰/۲۲عریال آن شناسایی شده است,بنابراین برای مابقی زیان باید ذخیره در نظر گرفته نشود. ‎ 

صفحه 59:
۲۳۶۶۶۶۶۷-۲۲۲۸۰۶۶۷-۰ ۰۸۲ هزینه های پیمان (زیان )۰ ۰۰۰/۳۸۶/۲ ذخیره زیان پیمان ‎a‏ ‏در سال سوم پیمان تکمیل می‌شود و در نهایت هزینه‌های پیمان به مبلغ ۵۰۶ میلیون ریال می‌رسد درآمد پیمان در سال سوم: درآمد کل پیمان 000/000/500 درآمدهاي شناسايي شده در دوره‌هاي گذشته )000/386/354( 

صفحه 60:
هزینه‌پیمان درسال سوم: هزينه‌هاي تحمل شده(000/000/506-000/00/360) 000/000/146 برگشت ذخیره. (2386000) هزینه پیمان 143614000 سود پیمان در سال سوم: درآمد پیمان 

صفحه 61:
* دربرخی موارد به خصوص در آغاز پیمانها ممکن است اندازه‌گیری ما حصل پیمان به ‎[See Atel clea ©‏ با ناممکن باشد. در جنين مواردی نمی‌توان درآمد و هزینهرا برمبنای درصد پیشرفت پیمان شناسایی کرده درآمد و هزینهاین گونه پیمانها به شرح زیر شناسایی می‌شود: الف) درآمد پیمان باید تا میزان مخارج تحمل شده که احتمال بازیافت آن وجود دارد شناسایی شود. ب) مخارج پیمان باید در دوره وقوع به عنوان هزینه شناسایی شود. اگر کل مخارج پیمان از کل درآمد پیمان بیشتر باشد زبان مورد انتظار پیمان بلافاصله ‎ne‏ 

صفحه 62:
شهرداری بسته است. در سال اول مبلغ ۲۵۰میلیون ریال برای پیمان خرج شده است. به دلیل نبود تجربه‌های قبلی,پیمانکار نمی‌تواند مخارج لازم براى تكميل پیمان را به گونه‌ای اتکاپذیر اندازهگیری کند و در نتیجه تعیین درصد پیشرفت نيز امکان پذیر نیست. ما حصل این پیمان را نمی‌توان به گونه‌ای اتکا پذیر تعیین کرد. لذا اگر فرض کنیم که کل مخارج تحمل شده قابل بازیافت است در آمد پیمان به همان اندازه مخارج تحمل شده شناسایی می‌شود. 

صفحه 63:
پیمان در جریان پیشرفت حسابهای مختلف مخارج انجام شده برای پیمان انتقال مخارج پیمان به حساب هزینه در سال اول بابت این پیمان سود شناسایی نمی‌شود به اين نحوه عمل شناسایی 

صفحه 64:
مرکز سود ممکن است ترکیبی از دو یا چند پیمان, بخشی از یک پیمان با گروهی از پیمانهای تركيبي باشد. در صورتی که چند پیمان بسیار به هم وابسته باشند به گونه‌ای که عملاً هر کدام بخشی از یک پروژه واحد باشداین پیمانهابرای مقاصد حسابداری با هم ترکیب می‌شوند و عملیات حسابداری آن به صورت یک پیمان واحد انجام می‌شود. گروه پیمانها اعم از اینکه یک یا چند کارفرماداشته باشد در صورت وجود شرایط زیر ‎ub‏ به عنوان یک پیمان واحد تلقی شود. 

صفحه 65:
* الف) به عنوان یک مجموعه مورد مذاکره قرارگرفته شود. * ب) وابستگی پیمانها به یکدیگر, به گونه‌ای باشد که در عمل بخشی از یک پروژه اسر ول دهد * ج) پیمانها به طور همزمان یا متوالی اجرا شود. | 

صفحه 66:
* فرآیند تقسیم یک پیمان بزرگ به چند پیمان کوچک برای مقاصد حسابداری است. اگر یک پیمان تجزیه شود درآمد کل پیمان باید براساس ارزش نسبی هر بخش بین تضییر در برآورد در روش درصد پیشرفت کار از برآوردهای جاری درآمدها و هزینه‌ها برای گزارشگری ‎lle‏ استفاده می‌شود. با گذشت زمان و دستیابی به اطلاعات برآوردهای قبلی ممکن است تغییر کند. تغیبر در برآوردها موجب اصلاح صورتهای مالی دوره‌های گذشته نمی‌شودبلکه بر دوره جاری و دوره‌های آتی موثر است.