معرفی جدول داده – ستانده روش آماری

معرفی جدول داده – ستانده روش آماری

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم مدرس : کوروش جوادی – از دفتر حساب های اقتصادی مرکز آمار ایران

اسلاید 2: چگونگی ارتباط بین فعالیتهای اقتصادی یک نظام اقتصادی و اهمیت آن همواره مواردی بوده است که اقتصادانان از دوره های گذشته به آن توجه داشته اند. جدول داده – ستانده به عنوان یک چارچوب نظری و یک ابزار اقتصادی کاربردی ، ابتدا توسط دانشمند معروف به نام واسیلی لئونتیف[1]که در اصل روسی بود معرفی شد. نامبرده اولین جدول داده – ستانده را برای سالهای 1919 و 1929 برای ایالات متحده آمریکا تهیه کرد و آن را در سال 1936 منتشر ساخت او بخاطر انجام چنین کاری ، در سال 1973 برنده جایزه نوبل در علم اقتصاد شد[1]-( Wassily Leontiefالگوی ماتریس جدول داده – ستانده از منظر تولید ، مصرف ، صادرات ، واردات ، درآمد مختلط ، درآمد نیروی کار و حقوق بگیر ، مازاد عملیاتی و مصرف قابل سنجش است . يكي از مزاياي عمده جدول داده – ستانده ، محاسبه ضرايب پیوند پسین و پیشین تولید مستقیم و غیر مستقیم بخش های اقتصادی است .

اسلاید 3: انواع جدول داده – ستانده تهیه شده در ایران سال 1344 وزارت اقتصاد در 32 بخش اقتصاد تهیه کرد. سال 1348 بانك مركزي جدول آماری آزمايشي خود را در قالب 25 بخش تهيه كردسال 1352 مركز آمار ايران با مشاركت بخش خصوصي در قالب 59 بخش تهيه گردید. سال 1353جدول آماری توسط بانک مرکزی در قالب 101 بخش اقتصادي تدوين شدسال 1363 سازمان برنامه بودجه ارائه كرد. سال 1365جدول آماری توسط مركز آمار ايران در قالب 172 بخش منتشر شد سال 1367 بانك مركزي در قالب 94 بخش ارائه نمود. سال 1370 مرکز آمار ایران به روش RAS در قالب 78 بخشی سال 1378 جدول آماری توسط بانك مركزي در قالب 54 بخشی سال 1380 مرکز آمار ایران جدول آماری 91 بخشي سال 1383 بانک مرکزی جدول آماری ارائه داد سال 1390مركز آمار ایران بهنگام سازی ارائه داد و جدول آماری سال 1390پایان شهریور آماده خواهد شد.

اسلاید 4: مراحل تهیه یک جدول داده – ستانده آماری تعیین ابعاد جدول ( تعداد سطرها و ستون ها ) تعیین نوع تکنولوژی جدول ( کالا در کالا ( محصول در محصول ) ، بخش در بخش و یا کالا در بخش ) تعیین تعداد نمونه اماری در بخش های اقتصادی و اجرای طرح آماری و جمع آوری ریز هزینه ها ، درامد ها ، تشکیل سرمایه و تفکیک سهم مصرف واسطه ای کالاهای وارداتی استخراج داده های آماری و کد گذاری isic طبقه بندی رشته فعالیت و طبقه بندی محور محصولات cpc محاسبه هزینه نهایی خانوارها (استخراج هزینه در آمد خانورهای شهری و روستایی و طبقه بندی براساس رشته فعالیت اقتصادی یا طبقه بندی محصولات ) و تعمیم به جامعه محاسبه هزینه نهایی دولت ( استخراج فایل خزانه دولت به تفکیک کد isic و براورد هزینه واسطه ای و جبران خدمات کارکنان – کسر خدمات فروش به خانوارها ) استخراج تشکیل سرمایه در بخش های اقتصادی به تفکیک ساختمان مسکونی و غیر مسکونی ، ماشین آلات ، ابزار آلات ، کالای بادوام و وسایل نقلیه موتوری ، اکتشافات ،کارهای هنری ، نرم افزار های کامپیوتری ، کتاب های مرجع ، تشکیل سرمایه در دام ، باغداری استخراج فایل گمرک صادرات و واردات کالاها و خدمات و تفکیک به isic

اسلاید 5: جدول داده – ستانده بطور کلی : سه دسته کلی تقسیم می شود. 1 - جدول اصلیعرضه مصرف 2 - جدول پشتیبانی :جدول افزوده بازرگانيجدول افزوده حمل و نقلجدول ماليات و سوبسيدجدول واردات واسطه ای جدول تشكيل سرمايه ناخالص3 - جدول تحلیلی : - جدول متقارن

اسلاید 6: جدول عرضه جدول عرضهجدول عرضه، اطلاعاتي را درباره منشأ تهيه كالاها و خدمات ارائه مي‌دهد ،این جدول بصورت فعالیت در محصول است ، بطوری که سطرهای این جدول را فعالیت های اقتصادی و ستون های آنرا محصولات تشکیل می دهد. جدول مذکور بطور کلی به شکل مستطیل است. یعنی اینکه تعداد محصولات بیشتر از تعداد فعالیت های آن می باشد. - جدول عرضه(supply table) با عناوین دیگری مانند: ماتریس ساخت (Make matrix), ماتریس ستانده (matrix output) ,ماتریس منابع (matrix Resources) معروف است.

اسلاید 7: جدول مصرفجدول مصرف جدول مصرف اطلاعاتي را در زمينه مصارف متعدد محصولات و خدمات و ساختار هزينه رشته فعاليت‌ها ارائه مي‌دهد. این جدول به شکل محصول در فعالیت است بطوری که سطرهای ماتریس جدول مذکور را محصولات و ستون های آن را فعالیت ها تشکیل می دهد. این جدول از سه ناحیه تشکیل شده است. ناحیه اول- ماتریس مبادلات واسطه ای محصول در بخش است. ناحیه دوم : تقاضای نهایی محصولات می باشد. اجزاء تقاضای نهایی آن عبارتند از: هزینه نهایی خانوار، هزینه نهایی موسسات غیر انتفاعی خصوصی در خدمت خانوار، هزنیه نهایی دولت، تشکیل سرمایه ثابت، صادرات و تغییر موجودی انبار و اشتباهات آماری می باشد. ناحیه سوم: مربوط به ماتریس ارزش افزوده می باشد. ماتریس ارزش افزوده به تفکیک عبارتند از: جبران خدمات کارکناندرآمد مختلط مازاد عملیاتی خالص بدون درآمد مختلط2- جدول مصرف(Use Table) با عناوین دیگری مانند: ماتریس جذب (matrix (Absorption, ماتریس تقاضا (Demand matrix )و ماتریس نهاده (matrix (input معروف است.

اسلاید 8: جداول پشتیبانی : افزوده بازرگانی جدول افزوده های بازرگانی و حمل ونقلجدول‌هاي افزوده بايد چارچوبي مشابه با جدول مصرف داشته باشد تا هماهنگي آن با جدول داده ـ ستانده حفظ شود. براي اين منظور بايد داده‌هاي آماري آن‌ها به صورت افزوده‌هاي محصولات بر حسب مصارف تنظيم شود. ستانده عمده‌فروشي و خرده‌فروشي از طريق افزوده بازرگاني و حمل و نقل بر كالاهاي فروخته شده، محاسبه مي‌شود. بنا بر اين، كالاهايي كه به منظور فروش مجدد خريداري مي‌شوند نه در داده‌هاي عمده‌فروشي و خرده‌فروشي به حساب آورده مي‌شوند و نه در ستانده‌هاي آن‌ها. افزوده حمل و نقل و بازرگاني عبارت از افزوده بازرگاني به‌اضافه هر نوع هزينه حمل و نقلي است كه توسط خريدار براي تحويل گرفتن كالا در مكان و زمان موردنظر او پرداخت مي‌شود. Tables Trade and Transport margins

اسلاید 9: جدول ماليات و سوبسيد (يارانه)مالیات ها، پرداخت های اجباری و بلاعوض واحدهای نهادی به دولت است که به مالیات به دو دسته کلی تقسیم می شوند: الف – مالیات بر تولید و واردات ب – مالیات بر درآمد، ثروت و غیره مالیات بر تولید و واردات: مالیاتی است که بر کالاها و خدمات، در زمانی که تولید شده اند، فروخته شده اند یا به مصارف دیگری رسیده اند و یا از خارج وارد شده اند تعلق می گیرد. مالیات بر تولید و واردات، منطبق با واژه سنتی مالیات های غیر مستقیم است که در سیستم حساب های ملی به کار برده می شود.مالیات بر تولید و واردات به دو گروه جزیی تر تقسیم می شوند: - مالیات بر محصول - سایر مالیات های بر تولید - Taxes on production and imports مالیات بر محصول: مالیات تعلق گرفته بر یک واحد کالا یا خدمت است که به صورت مبلغ مشخصی برای هر واحد مقدار کالا یا درصد مشخصی از قیمت یک واحد کالا یا خدمت مبادله شده تعیین می شود. انواع مالیات بر محصول به شرح زیر است - Taxes on productsصورت نقدی و غیر نقدی انجام می گیرد

اسلاید 10: - مالیات­از نوع مالیات ارزش افزوده، مالیات تعلق گرفته بر کالاها و خدمات است که در مراحل مختلف توسط بنگاه های اقتصادی اخذ می شود. ولی در نهایت، کل آن توسط خریدار نهایی پرداخت می شود. - مالیات و حقوق گمرکی بر واردات: عبارت از مالیات تعلق گرفته بر کالاها است که در هنگام عبور از مرزهای گمرکی یا مرزهای اقتصادی، قابل پرداخت می شود. این نوع مالیات، همچنین شامل مالیات تعلق گرفته بر خدماتی است که توسط تولید کنندگان غیر مقیم به واحدهای نهادی مقیم ارائه می شود. - مالیات بر صادرات: مالیات تعلق گرفته بر کالاهایی است که از قلمرو اقتصادی خارج می شود و هنگام خروج از مرز قابل پرداخت می گردد.این نوع مالیات همچنین شامل مالیات تعلق گرفته بر خدماتی است که بر واحدهای غیر مقیم ارائه می شود.سایر مالیات های بر تولید: [1] تمامی مالیات هایی را در بر می گیرد که یک بنگاه در نتیجه اشتغال به تولید(به غیر از مالیات بر محصول)، موظف به پرداخت آن است. این نوع مالیات، مالیات بر سود یا مالیات بر سایر درآمدهای دریافت شده توسط بنگاه را در بر نمی گیرد و مالیاتی است که صرف نظر از سود تولید، قابل پرداخت است. نظیر مالیات بر زمین، دارایی های ثابت و نیروی کار به کار گرفته شده در فر آیند تولید یا فعالیت ها و مبادلات ویژه.مالیات بر درآمد، ثروت و غیره منطبق با واژه سنتی، مالیات های مستقیم است که در سیستم حساب های ملی سابق بکاربرده می شد. این مالیات ها شامل مالیات بر درآمد اشخاص، مالیات بر درآمد شرکت ها، مالیات بر ثروت و امثال این ها می باشد [1] - Other taxes on production

اسلاید 11: - یارانه( سوبسید):- Subsidies پرداخت های جاری و بلاعوض واحدهای دولتی به بنگاه های اقتصادی است که براساس میزان فعالیت های تولیدی آن ها و یا مقدار یا ارزش کالاها یا خدمات تولید شده فروخته شده یا واردات شده توسط آن ها، تعیین می شود. یارانه ممکن است بر تولیدات داخلی یا بر کالاهای وارد شده نیز تعلق گیرد. یارانه نیزمشابه مالیات ها به دو دسته کلی تقسیم می شود: الف – یارانه برمحصول ب – سایر یارانه بر تولید یارانه بر محصول: [1] یارانه ای است که بر یک واحد کالا یا خدمت تولید شده تعالق می گیرد و به صورت مبلغ مشخصی برای یک واحد کالا یا به صورت درصد، مشخصی از یک کالا یا خدمت قابل پرداخت است. سایر یارانه بر تولید: عبارت از کلیه یارانه هایی است که بنگاه های مقیم در اثر اشتغال به تولید دریافت می کنند. غیر از انواع سوبسید بر محصول - Subsidies on products

اسلاید 12: جدول واردات واسطه ای در تهيه جدول‌هاي داده ـ ستانده جامع‌ترين روش اين است كه جدول داده ـ ستانده جداگانه‌اي براي محصولات وارد شده تهيه شود تا جدول داده ـ ستانده محصولات وارد شده از جدول داده ـ ستانده محصولات توليد شده توسط توليدكنندگان مقيم جدا شود. تهيه جدول واردات نيازمند دسترسي به طيف وسيعي از داده‌هاي آماري است ليكن نتايج حاصل از اين عمل اين امكان را فراهم مي‌كند تا تحليل بسيار روشني از تاثيرات تقاضا بر محصولات وارد شده و محصولات توليد داخلي صورت گيرد. از آن‌جا كه اين جدول براي اهداف تحليلي و سياست‌هاي اقتصادي بسيار مفيد است، ممكن است حتي قبل از اين كه اقدام به تهيه جدول متقارن شود، جدول واردات تنظيم گردد. چارچوب جدول واردات مشابه جدول متقارن كالا در كالا مي‌باشد زيرا به علت ماهيت اقلام آن، جدول كالا در كالا به جدول بخش در بخش ترجيح داده مي‌شود. تهيه جدول واردات امكان جدا كردن ضرايب فني محصولات داخلي از ضرايب فني محصولات وارد شده براي تحليل‌هاي دقيق‌‌تر آتي را فراهم مي‌‌كند. معمولاً واردات به دو نوع تقسيم مي‌شود: واردات رقابتي[1] و واردات غير رقابتي[2] به واردات غير رقابتي واردات مكمل[3] نيز گفته مي‌شود. بنا بر اين چنانچه جدول واردات با تقسيم‌بندي مذكور تهيه شود آثار توليد داخلي و واردات با دقت بيش‌تري مورد ارزيابي قرار خواهد گرفت [1] - Competitive Imports[2] - Non- Competitive Imports[3] - Complementary Imports

اسلاید 13: جدول تشکیل سرمایه ثابت ناخالص جدول تشكيل سرمايه ناخالص از نظر تعداد رشته فعاليت و محصول مشابه جدول‌هاي عرضه و مصرف است. ستون‌هاي اين جدول معرف رشته فعاليت‌ها و سطرهاي آن معرف اقلام تشكيل سرمايه ناخالص است. بنابر اين مي‌توان گفت ماتريس تشكيل سرمايه ناخالص و ارزش تشكيل سرمايه ناخالص هر يك از رشته فعاليت‌هاي طبقه‌بندي شده در جدول را نشان مي‌دهد. علاوه بر آن با توجه به مشخص بودن ميزان ستانده در هر ستون و براي هر رشته فعاليت (جدول عرضه)، مي‌توان نسبت سرمايه به ستانده براي فعاليت‌هاي مشابه به تفكيك ستانده بازاري، ستانده به حساب خود و ساير فعاليت‌هاي ستانده غير بازاري را مقايسه كرد. اين ارقام و مقايسه آن‌ها، اطلاعات بسيار مفيدي را براي تحليل‌گران و برنامه‌ريزان فراهم مي‌كندGross fixed capital formation Of table

اسلاید 14: جدول تحلیلی - متقارنجدول متقارن بر مبنای جداول عرضه و مصرف با فروض مختلف تکنولوژی می پردازد، سطرها و ستون های جدول مذکور دارای تقارن به شکل مربع می باشد. بطوریکه سطرها و ستون های جدول محصول در محصول و یا فعالیت در فعالیت تشکیل می دهد. این جدول از سه ناحیه تشکیل شده است :ناحیه اول: ماتریس مبادلات واسطه ای محصول در فعالیت است. ناحیه دوم: تقاضای نهایی محصولات می باشد. اجزاء تقاضای نهایی آن عبارتند از: هزینه نهایی خانوار، هزینه نهایی موسسات غیر انتفاعی خصوصی در خدمت خانوار، هزنیه نهایی دولت، تشکیل سرمایه ثابت، صادرات و تغییر موجودی انبار و اشتباهات آماری می باشد. ناحیه سوم: مربوط به ماتریس ارزش افزوده می باشد. ماتریس ارزش افزوده به تفکیک عبارتند از: جبران خدمات کارکناندرآمد مختلط مازاد عملیاتی خالص بدون درآمد مختلطمالیات منهای سوبسید بر تولید و واردات که مشتمل است بر مالیات منهای سوبسید بر محصول و سایر مالیات منهای سوبسید برتولید مصرف سرمایه ثابت- جدول متقارن (Symmetric table) با واژه های مختلف مانند: جدول خالص( (Pure table, جدول نهایی Final table)) نیز معروف است

اسلاید 15: - فرض تکنولوژی فعالیتدر تكنولوژي فعالیت فرض مي‌شود كه داده‌ها در تمامي فعاليت‌هاي يك توليدكننده با نسبت يكسان مصرف مي‌شود. به اين معني كه در هر رشته فعاليت براي توليد تمامي محصولات آن اعم از اصلي و ثانوي، از تكنولوژي يكسان استفاده مي‌شود يا به عبارت ديگر تمامي محصولات يك رشته فعاليت داراي ساختار داده‌اي يكسان مي‌باشند. - فرض تکنولوژی فعالیت Industry technology assumption با عنواین دیگری مانند فرض تکنولوژی بخش (Industry technology assumption)و یا فرض تکنولوژی خالص بخش (technology assumption pure industry مورد استفاده قرار می گیرند.

اسلاید 16: فرض تکنولوژی محصولدر تكنولوژي محصول فرض بر اين است كه يك محصول مشخص توسط هر توليد‌كننده‌اي كه توليد شود داراي ساختار هزينه يكسان مي‌باشد. در اين صورت اگر يك توليد‌كننده داراي محصولات متفاوتي باشد مجموعه داده‌هايي كه براي توليد هر يك از آن‌ها مورد نياز است متفاوت مي‌باشد. ميزان داده‌هاي مورد نياز يك توليدكننده براي توليد محصولات مختلف برابر با مجموع داده‌هاي مورد نياز براي توليد هر يك از ستانده‌ها خواهد بود. بر اساس اصول مبتني بر تئوري‌هاي اقتصادي، فرض تكنولوژي محصول هيچ‌يك از معايب فرض تكنولوژي بخش را ندارد. تنها مشكلي كه در اثر به‌كار بردن فرض تكنولوژي محصول به وجود مي‌آيد اين است كه جدول متقارن و در نتيجه جدول ضرايب فني حاصل از آن ممكن است داراي ارقام منفي باشند. زيرا بعضي از داده‌هايي كه يك توليدكننده براي توليد محصولات خود به‌كار مي‌برد ممكن است مورد نياز محصول اصلي او نباشد و براي توليد محصولات ثانوي آن واحد به‌كار رفته باشد. در اين صورت انتقال ستانده توليدات ثانوي و داده‌هاي همراه آن موجب بروز ارقام منفي در ضرايب خواهد شد.- فرض تکنولوژی محصول Product technology assumption با عنواین دیگری مانند با فرض تکنولوژی کالا و یا فرض تکنولوژی خالص کالا (technology assumption pure Commodity معروف است

اسلاید 17: 1 - ماکت ساده یک جدول متقارن داده – ستانده بخش‌هابخش‌هاماتریس مبادلات واسطه بین بخشهاماتریس مبادلات واسطه بین بخشهاماتریس مبادلات واسطه بین بخشهاماتریس مبادلات واسطه بین بخشهاماتریس تقاضای نهاییماتریس تقاضای نهاییماتریس تقاضای نهاییماتریس تقاضای نهاییماتریس تقاضای نهاییصادراتتتقاضای کلبخش‌هابخش‌ها(مصارف واسطه)(مصارف واسطه)(مصارف واسطه)(مصارف واسطه)(مصارف نهايي)(مصارف نهايي)(مصارف نهايي)(مصارف نهايي)(مصارف نهايي)صادراتتتقاضای کلبخش‌هابخش‌هابخش‌هابخش‌هابخش‌هاجمع تقاضای واسظهمصرف نهایی خانوارها و موسسه خصوصيمصرف نهایی دولتيسرمايه‌گذاريتغییرموجودی انبارجمع تقاضای نهاییصادراتتتقاضای کلبخش‌هابخش‌ها1inجمع تقاضای واسظهمصرف نهایی خانوارها و موسسه خصوصيمصرف نهایی دولتيسرمايه‌گذاريتغییرموجودی انبارجمع تقاضای نهاییصادراتتتقاضای کلبخش‌هاي توليد كننده1X11X1jX1n∑ X1jC1G1I1ni1F1ExX1∑بخش‌هاي توليد كنندهبخش‌هاي توليد كنندهiXi2XijXin∑XijCiGiIiniFiEXiX1∑بخش‌هاي توليد كنندهناحيه 1ناحيه 2بخش‌هاي توليد كنندهnXn1XnjXnn∑XnjCnGnInninFnٍٍExnXn∑جمعجمع∑Xi1∑Xi1∑Xi1∑Xi1∑Ci∑Gi∑Ii∑ni∑ Fi∑ Mi∑ Xiاجزاء ارزش افزودهاجزاء ارزش افزودهVijVijVij∑ Vi1ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4  اجزاء ارزش افزودهاجزاء ارزش افزوده ناحيه 3  ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4  اجزاء ارزش افزودهاجزاء ارزش افزودهVijVijVij∑Vinناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4  وارداتوارداتMiMiMi∑ Mi       عرضه کلعرضه کل∑Xij∑Xij∑Xij∑Xijn       

اسلاید 18: بخش‌هابخش‌هاماتریس مبادلات واسطه بین بخشهاماتریس مبادلات واسطه بین بخشهاماتریس مبادلات واسطه بین بخشهاماتریس مبادلات واسطه بین بخشهاماتریس تقاضای نهاییماتریس تقاضای نهاییماتریس تقاضای نهاییماتریس تقاضای نهاییماتریس تقاضای نهاییتقاضای نهاییتتقاضای کلبخش‌هابخش‌ها(مصارف واسطه)(مصارف واسطه)(مصارف واسطه)(مصارف واسطه)(مصارف نهايي)(مصارف نهايي)(مصارف نهايي)(مصارف نهايي)(مصارف نهايي)تقاضای نهاییتتقاضای کلبخش‌هابخش‌هابخش‌هابخش‌هابخش‌هاجمع تقاضای واسظهمصرف نهایی خانوارها و موسسه خصوصيمصرف نهایی دولتيسرمايه‌گذاريخالص صادرات و واردالتتغییر موجودی انبار تقاضای نهاییتتقاضای کلبخش‌هابخش‌ها1inجمع تقاضای واسظهمصرف نهایی خانوارها و موسسه خصوصيمصرف نهایی دولتيسرمايه‌گذاريخالص صادرات و واردالتتغییر موجودی انبار تقاضای نهاییتتقاضای کلبخش‌هاي توليد كننده1X11X1jX1n∑ X1jC1G1I1ni1F1ExX1∑بخش‌هاي توليد كنندهبخش‌هاي توليد كنندهiXi2XijXin∑XijCiGiIiniFiEXiX1∑بخش‌هاي توليد كنندهناحيه 1ناحيه 2بخش‌هاي توليد كنندهnXn1XnjXnn∑XnjCnGnInninFnٍٍExnXn∑جمعجمع∑Xi1∑Xi1∑Xi1∑Xi1∑Ci∑Gi∑Ii∑ni∑ Fi∑ Mi∑ Xiاجزاء ارزش افزودهاجزاء ارزش افزودهVijVijVij∑ Vi1ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4  اجزاء ارزش افزودهاجزاء ارزش افزوده ناحيه 3  ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4  اجزاء ارزش افزودهاجزاء ارزش افزودهVijVijVij∑Vinناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4ناحيه 4  ستاندهستانده∑Xij∑Xij∑Xij∑Xijn       ماکت 2 - ساده یک جدول متقارن داده – ستانده

اسلاید 19:

اسلاید 20:

اسلاید 21:

اسلاید 22: ضرایب فنی مستقیم تولید Technical coefficient ضرایب جدول از نظر چارچوب، مشابه جدول متقارن کالا در کالا یا بخش در بخش است. ساختار هزینه های تولید محصولات را نشان می دهد. ااین جدول نیازهای مستقیم به داده های واسطه و اولیه را برای تولید یک واحد محصول نشان می دهد. بدین معنی که هر یک از ستون های این جدول میزان کالاها و خدمات ( شامل داده های اولیه ) مورد نیاز برای تولید یک واحد کالا یا خدمت بعنوان ستانده ارائه می دهد. جدول ضرائب فنی یکی از ماتریس هایی است که هنگام تهیه جدول خالص به روش ریاضی در یکی از مراحل محاسبات، قبل از جدول خالص حاصل می شود، بطوریکه از حاصل ضرب ماتریس ضرائب فنی در بردار ستانده ها جدول خالص منتج می شود. بدین ترتیب ممکن است قبل از تهیه جدول خالص به محاسبه جدول ضرائب فنی اقدام شود. لیکن این جدول مستقیما از حاصل تقسیم ارقام مندرج در ستون های جدول خالص به ستانده همان بخش نیز قابل محاسبه است.ستانده داده های مستقیم رشته فعالیت i ضرایت فنی مستقیم بخش های اقتصادی

اسلاید 23: جدول فنی مستقیم و غیر مستقیم (معکوس لئون تیفاین جدول پس از کسر ماتریس ضرائب فنی از ماتریس واحد و معکوس کردن آن حاصل می شود. ماتریس معکوس برای تحلیل های داده – ستانده دارای اهمیت ویژه ای می باشد زیرا اثرات کامل تقاضا برای محصولات هر بخش را بر سایر بخش ها نشان می دهد. جدول ضرایب فنی (ضرائب مستقیم) صرفا نشان می دهد هر بخش برای تولید ستانده خود نیازمند چه داده هائی است ولی بررسی اثرات بعدی با استفاده از ارقام آن امکان پذیر نیست. درحالیکه تاثیر تولید یک محصول فقط به داده هائی ختم نمی شود که مستقیما برای تولید آن محصول مورد نیاز است بلکه تولید هر محصول زنجیره ممتدی از تولید ات دیگر را بدنبال دارد. زیرا هر یک از محصولات خریداری شده نیز به نوبه خود نیازمند داده های دیگریست. به این ترتیب دو نوع داده های مستقیم و داده های غیرمستقیم داده هایی هستند که توسط کلیه رشته فعالیت هایی خریداری می شوند که محصولات آنها توسط رشته فعالیت اول خریداری می شود. از طریق ماتریس معکوس لئون تیف می توان وابستگی تکنولوژی نظام تولیدی را مشخص کرده اثرات افزایش تقاضای مصرف کنندگان نهائی را در شبکه تولید یک کشور مورد بررسی قرارداد. بدین ترتیب می توان سطح ستانده های مورد نیاز برای پاسخگویی به سطح تقاضای معین را محاسبه نمود به عبارت دیگر میزان ستانده های مورد نیاز برای برآوردن میزان معینی از تغییر هر یک از مصارف نهایی نظیر هرینه های مصرفی دولت یا هزینه های مصرف خصوصی با استفاده از این جدول قابل محاسبه است. هر ستون ماتریس معکوس نشان دهنده کل نیازهای مستقیم و غیر مستقیم برای تولید یک واحد محصول بخش مربوط به این ستون است- Leontief inverse Matrix ضرایت فنی مستقیم بخش های اقتصادی داده های مستقیم و غیر میتقیم تولید رشته فعالیت i

اسلاید 24: پيوند پسين مستقیمپیوند پسین مستقیم از منظر بخش تقاضاکننده مورد سنجش قرار می گیرد. یعنی اینکه یک بخش اقتصادی در فرآیند تولید خود چه میزان از کالا ها و خدمات خود و سایر بخش های اقتصادی بطور مستقیم مورد استفاده قرار می دهد. جمع ستونی ماتریس ضرایب مستقیم هر بخش را پیوند پسین مستقیم آن بخش می نامند. - Direct Backward Linkage

اسلاید 25: پیوند پسین مستقیم و غیر مستقیم- Direct and indirect Backward Linkageپیوند پیشین مستقیم و غیر مستقیم از منظر بخش عرضه کننده و در چارچوب الگوی عرضه محورش مورد سنجش قرار می گیرد. پیوند مذکور نشان می دهد. با افزایش یک واحد ارزش تولید یک بخش چه میزان محصول خود را در بین بخش های اقتصادی بطور مستقیم و غیر مستقیم عرضه می کند و منجر به افزایش تولید ان بخش در کل اقتصاد خواهد شد. از جمع سطری ماتریس ضرایب فزاینده ستانده (تخصیص)، پیوند پیشین مستقیم و غیر مستقیم بدست می آید.

اسلاید 26: پیوند پیشین مستقیمپيوند پیشین مستقیم از منظر بخش عرضه کننده مورد سنجش قرار می گیرد. یعنی یک بخش به چه میزان از تولید خود را به عنوان واسطه به خود و سایر بخش ها عرضه می کند. جمع سطری ماتریس ضرایب مذکور پیوند پیشین مستقیم می نامند. - Backward linkage Direct

اسلاید 27: پیوند پیشین مستقیم و غیر مستقیمDirect and indirect Backward Linkageپیوند پیشین مستقیم و غیر مستقیم از منظر بخش عرضه کننده و در چارچوب الگوی عرضه محورش مورد سنجش قرار می گیرد. پیوند مذکور نشان می دهد. با افزایش یک واحد ارزش تولید یک بخش چه میزان محصول خود را در بین بخش های اقتصادی بطور مستقیم و غیر مستقیم عرضه می کند و منجر به افزایش تولید ان بخش در کل اقتصاد خواهد شد. از جمع سطری ماتریس ضرایب فزاینده ستانده (تخصیص)، پیوند پیشین مستقیم و غیر مستقیم بدست می آید

اسلاید 28: پیوند های مستقیم و غیر مستقیم پسین و پیشین نرمال شدهبکارگیری شاخص پیوندهای مستقیم و غیرمستقیم پسین و پیشین در رتبه بندی و همچنین درستی سایر بخش های کلیدی کلیدی به آن امکان پذیر نیست. برای رفع این نارسایی، پژوهشگران روش های مختلفی را پیشنهاد نموده اند.یکی از این روش ها، نرمالیزه کردن پیوندها می باشد. هدف از نرمالیزه کردن عملکرد متوسط هر بخش به متوسط کل اقتصاد می باشد. شاخص های بدست آمده می توانند بزرگتر از واحد و یا کوچکتر از واحد باشند. Direct Forward LinkageNormalyztionشاخص قدرت انتشار:شاخص حساسیت پراکندگی :

اسلاید 29: کاربرد های جدول داده - ستاندهضریب مستقیم اشتغالضریب فزاینده مستقیم و غیر مستقیم اشتغالمقدار مصرف آب ستانده ضریب فزاینده مستقیم و غیر مستقیم آب ) ضریب مستقیم و غیر مستقیم معکوس لئون تیف تولید

اسلاید 30: اثر تغییرات قیمت

اسلاید 31: نمایش انواع جدول داده – ستانده در محیط ExceLجدول ساخت جدول جذب جدول متقارن جدول های پشتیبانی

اسلاید 32: روش محاسبه بردارهای تقاضای نهایی- هزینه نهایی خانوارها c- هزینه نهایی دولت G- تشکیل سرمایه I- صادرات و واردات ( ( X _ M- تغییر موجودی انبار و اشتباهات آماری NI

اسلاید 33: - هزینه نهایی خانوارها cهزینه‌ی‌ مصرف‌ کالاها و خدمات‌ توسط خانوارهای‌ مقیم‌ است‌ اعم‌ از این‌که‌ در داخل‌ قلمرو اقتصادی‌ یا درخارج‌ ازآن‌ صورت‌ گرفته‌ باشد در مورد کالاها و خدماتی‌ که‌ هزینه‌‌ی تهیه‌ی‌ آن‌ها،  هزینه‌ی‌ مصرف‌ نهایی‌ خانوار محسوب‌ می‌‌شود نکات‌ زیر قابل‌ ذکراست ‌: - منزل‌ مسکونی‌ خانوار به‌دلیل‌ این‌که‌ کالایی‌ است‌ که‌ توسط‌ مالک‌ آن‌ برای‌ ارائه‌‌ی خدمات‌ سکونتی‌ به‌کارگرفته‌ می‌شود، هزینه‌ی‌ تهیه‌ی‌ آن‌ (خرید، احداث‌ یاایجاد آن‌) تشکیل‌ سرمایه‌ی ثابت محسوب‌ شده‌ ودر مصرف‌ نهایی‌ منظور نمی‌شود. ارزش‌ خدمات‌ سکونتی‌ که‌ در مورد خانه‌های‌ اجاره ای‌، مبلغ‌ اجاره‌ و درمورد خانه‌های‌ ملکی‌ اجاره‌ی‌ احتسابی‌ است‌ هزینه‌ی‌ مصرف‌ نهایی‌ خانوار محسوب‌ می‌شود.  - هزینه‌‌ی تهیه‌ی‌ اشیای‌ گرانبها نیز مصرف‌ نهایی‌ نبوده‌ و تشکیل‌ سرمایه‌ی ثابت است‌. اشیای گرانبها عمدتا شامل‌ کارهای‌ هنری‌، سنگ‌ها و فلزات‌ گرانبها و جواهرات‌ طراحی‌ شده‌ از این‌ سنگ‌ها و فلزات‌ هستند.- در مصرف‌ نهایی‌ خانوار فقط‌ هزینه‌ی‌ رفع‌ نیازهای‌ شخصی‌ اعضای‌ خانوار و نه‌ هزینه‌های‌ صورت‌ گرفته‌ برای‌ مقاصد شغلی‌ منظور می‌شود. - برآورد ارزش‌ کالاها وخدماتی‌ که‌ خانوار از محل‌ اشتغال‌ اعضای‌ خود و به‌ عنوان‌ جبران‌ خدمات‌ غیرنقدی‌ دریافت‌ می‌ کند در مصرف‌ نهایی‌ منظور می‌شود.The final Consumption Expenditure of household

اسلاید 34:  ارزش‌ احتسابی‌ کالاها و خدمات‌ تولید شده‌ توسط‌ خانوار به‌عنوان‌ یک‌ بنگاه‌ غیرشرکتی‌ که‌ توسط‌ همان‌ خانوار نیز مصرف‌ می‌شود هزینه‌ مصرف‌ نهایی‌ خانوار تلقی‌ می‌شود.ارزش‌ احتسابی‌ خدمات‌ واسطه‌ گری‌های‌ مالی‌ و خدمات‌ بیمه‌ پس‌ از تخصیص‌ FISIM و ستانده‌ی‌ خدمات‌ بیمه‌ به‌ انوار محسوب‌ می‌شودخانوار به‌عنوان‌ مصرف‌ نهایی‌ خانوار محسوب‌ می‌شودارزش‌ احتسابی‌ خدمات‌ سکونتی‌ خانوارهای‌ مالک‌ منزل‌ مسکونی‌ خود به‌ عنوان‌ مصرف‌ نهایی‌ خانوار منظورمی‌شود. - هزینه‌ی‌ تعمیرات‌ جزئی‌ و نگهداری‌ منازل‌ مسکونی‌ شخصی‌ هزینه‌ی‌ مصرف‌ نهایی‌ منظور نشده‌ و به‌ عنوان‌ مصرف‌ واسطه‌ بخش‌ املاک‌ و مستغلات‌ تلقی‌ می‌شود. - پرداخت‌های‌ خانوار برای‌ انواع‌ جواز، گواهینامه‌، گذرنامه‌ و نظایر آن‌ مصرف‌ نهایی‌ خانوار منظور می‌شود.

اسلاید 35: - هزینه نهایی دولت Gهزینه‌ تولید کالاها و خدماتی که‌ توسط واحدهای‌ دولتی‌ برای‌ خانوارها به‌طور رایگان‌ یا به‌ قیمتی‌ که‌ از نظر اقتصادی‌ معنی‌دار نیست‌، فراهم‌ می‌شود، همچنين هزينه‌هاي ايجاد شده توسط دولت،‌ بابت‌ خرید کالاها و خدمات‌ و توزیع‌ آن‌ها بین‌ خانوارها به‌صورت‌ رايگان نيز به عنوان مصرف نهايي تلقي مي‌شود.هزینه‌های‌ مصرف‌ نهایی‌ دولت‌ برروی‌ طیف‌ وسیعی‌ ازکالاها وخدمات‌ به‌ دو صورت‌ زیر  ایجاد می‌شود: الف‌ ـ هزینه‌های‌ مربوط به‌ تولید ستانده‌ی‌ غیربازاری‌:این‌ نوع‌ هزینه‌ها، هزینه‌ی‌ تولید کالاها و خدماتی‌ است‌ که‌ توسط واحدهای‌ دولتی‌ برای‌ خانوارها به‌طور رایگان‌ یا به‌ قیمتی‌ که‌ از نظراقتصادی‌ معنی‌دار نیست‌ فراهم‌ می‌شود. بخش‌ عمده‌ی‌‌ هزینه‌های‌ نهایی‌ دولت‌ را این‌ نوع‌ هزینه‌ها تشکیل‌ می‌دهد. ارزش‌ این‌ هزینه‌ها برابر است‌ با ارزش‌ احتسابی‌ ستانده‌های‌ غیربازاری‌ تولید شده‌ توسط دولت‌ منهای‌ ارزش‌ هرگونه‌ دریافتی‌ ازفروش‌ کالاها و خدمات‌. ارزش‌ ستانده‌ی‌ احتسابی‌ خدمات‌ ارائه‌ شده‌ توسط دولت‌ همان‌گونه‌ که‌ قبلاً نیزتشریح‌ شد، ازطریق‌ حاصل‌ جمع‌ هزینه‌های‌ تولید یعنی‌ مصارف‌ واسطه‌، جبران‌ خدمات‌ کارکنان‌، خالص‌ سایرمالیات‌های‌ بر تولید و مصرف‌ سرمایه‌ی ثابت اندازه‌گیری‌ می‌شود. Final Expenditure Government Consumption

اسلاید 36: تولید شده‌ توسط دولت‌ منهای‌ ارزش‌ هرگونه‌ دریافتی‌ ازفروش‌ کالاها و خدمات‌. ارزش‌ ستانده‌ی‌ احتسابی‌ خدمات‌ ارائه‌ شده‌ توسط دولت‌ همان‌گونه‌ که‌ قبلاً نیزتشریح‌ شد، ازطریق‌ حاصل‌ جمع‌ هزینه‌های‌ تولید یعنی‌ مصارف‌ واسطه‌، جبران‌ خدمات‌ کارکنان‌، خالص‌ سایرمالیات‌های‌ بر تولید و مصرف‌ سرمایه‌ی ثابت اندازه‌گیری‌ می‌شود. دریافتی‌های‌ دولت‌ ممکن‌ است‌ ازفروش‌ کالاها وخدماتی‌ باشد که‌ قیمت‌ آن‌ها از نظر اقتصادی‌ معنی‌دار نیست‌ یا ازفروش‌ تعداد معدودی‌ ازکالاها وخدماتی‌ حاصل‌ شده‌ باشد که‌ قیمت‌ آن‌ها از نظراقتصادی‌ معنی‌دار است‌. ب‌ ـ هزینه‌های‌ مربوط به‌تولید کالاها وخدمات‌ توسط تولید کنندگان‌ بازاری‌   ممکن‌ است‌ دولت‌ کالاها وخدماتی‌ را خریداری‌ کرده‌ و به‌طور رایگان‌ در اختیار خانوارها  قراردهد. نقش‌ واحدهای‌ دولتی‌ دراین‌ رابطه‌ محدود به‌ پرداختی‌ بابت‌ خرید کالاها وخدمات‌ وتوزیع‌ آن‌ها به‌ خانوارها به‌صورت‌ انتقالات‌ غیرنقدی‌ می‌باشد. واحدهای‌ دولتی‌ دراین‌ حالت‌ هیچ‌گونه‌ عملیاتی‌ برروی‌ چنین‌ کالاها وخدماتی‌ انجام‌ نمی‌دهند و هزینه‌های‌ ایجاد شده‌ توسط دولت‌ برای‌ خرید این‌ نوع‌ کالاها وخدمات‌ به‌ عنوان‌ مصرف‌ نهایی‌ تلقی‌ می‌شود.

اسلاید 37: - تشکیل سرمایه I Gross Fixed capital formationتشکیل‌ سرمایه‌ی ثابت ناخالص‌ عبارت‌ است‌ از ارزش‌ کل‌ تحصیل‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ توسط‌ تولیدکنندگان‌ منهای‌ فروش‌ یا انتقال‌ رایگان‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ درطول‌ یک‌ دوره‌ی‌‌ حسابداری‌ معین‌، به‌ اضافه‌ی‌ ارزش‌ آنچه‌ که‌ توسط واحدهای‌ نهادی‌ به‌ارزش‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ تولید نشده‌، اضافه‌ شده‌ است‌. دارایی‌های‌ ثابت‌، دارایی‌های‌ ملموس‌ و غیرملموسی‌ هستند که ‌از یک‌ جریان‌ تولید به‌ عنوان‌ ستانده‌ بدست‌ آمده‌ و به‌ طور مستمر ومداوم‌ در فرایند تولیدات‌ دیگربرای‌ دوره‌ی‌ زمانی‌ بیشتر از یک‌سال‌ به‌کارگرفته‌ می‌شوند. بدین‌ ترتیب‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ به‌ دو دسته‌ کلی‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ ملموس‌ و دارایی‌های‌ ثابت‌ غیرملموس‌ تقسیم‌ می‌شوند.

اسلاید 38: اقلام‌ عمده‌ی‌ تشکیل‌ سرمایه‌ی‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ ملموس‌ عبارتنداز: ـ تشکیل‌ سرمایه‌ در ساختمان‌های‌ مسکونی‌ وسایربناها ـ تشکیل‌ سرمایه‌ درماشین‌ آلات‌ وتجهیزات‌ ـ تشکیل‌ سرمایه‌ در دارایی‌های‌ پرورش‌ داده‌ شده‌  ـ تعمیرات‌ اساسی‌ دارایی‌های‌ ملموس‌   اقلام‌ عمده‌ی‌ تشکیل‌ سرمایه‌ی‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ غیرملموس‌ عبارتند از : ـ هزینه‌های‌ انتقال‌ دارایی‌های‌ تولیدنشده‌ مانند زمین‌. ـ ابداع نرم‌ افزارهای‌ رایانه‌ای‌ابداع نسخه‌های‌ اصلی‌ آثار ادبی‌، هنری‌ و غیره‌.- فرایند انجام اکتشافات ملی

اسلاید 39:   اجزای‌ تشکیل‌ دهنده‌ی‌ ارزش‌ تشکیل‌ سرمایه‌ی ثابت بشرح‌ زیر است‌: الف‌ ـ ارزش‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ خریداری‌ شده‌ ب‌ ـ ارزش‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ بدست‌ آمده‌ ازطریق‌ مبادله‌ی‌ پایاپای‌  پ‌ ـ ارزش‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ دریافت‌ شده‌ به‌صورت‌ رایگان‌  ت‌ ـ ارزش‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ تولید شده‌ به‌ حساب‌ خود که‌این‌ نوع‌ دارایی‌ها شامل‌ ارزش‌ کار درجریان‌ ساخت‌ نیزمی‌باشد ث‌ ـ ارزش‌ فروش‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ موجود ج‌ ـ ارزش‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ موجود که‌ ازطریق‌ مبادله‌‌ی پایاپای‌ واگذارشده‌ باشد چ‌ ـ ارزش‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ که‌ به‌طور رایگان‌ واگذار شده‌ باشد خ‌ ـ ارزش‌ هر نوع‌ تعمیر، بازسازی‌ و یا توسعه‌‌ی قابل‌ ملاحظه‌ای‌ که‌ باعث‌ افزایش‌ ظرفیت‌ تولید و یا افزایش‌ عمر خدمت‌ دهی‌ دارایی ‌موجود می‌شود   به‌این‌ ترتیب‌ ارزش‌ تشکیل‌ سرمایه‌ی ثابت ناخالص‌ از رابطه‌ی‌ زیر حاصل‌ خواهد شد:حاصل‌ جمع‌ اقلام‌ ردیف‌های‌ الف‌ الی‌ ت‌ منهای‌ حاصل‌ جمع‌ اقلام‌ ردیف‌های‌ ث‌ الی‌ چ‌ باضافه‌ ردیف‌ خ.‌ ارزش‌ خرید دارایی‌های‌ ثابت‌ موجود شامل‌ کلیه‌ی‌ هزینه‌های‌ حمل‌ ونقل‌، نصب‌ و سایـر هزینه‌های‌ انتقال‌ مالکیت‌ متقبل‌ شده‌ از طرف‌ خریدار نیز می‌باشد، درحالی‌که‌ فروش‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ بعد ازکسر هرنوع‌ هزینه‌‌ی انتقال‌ مالکیت‌ توسط فروشندگان‌ ارزش‌گذاری‌ می‌شود.

اسلاید 40: - صادرات و واردات ( ( X _ Mصادرات‌ عبارت‌ از فروش‌، معامله‌‌ی تهاتری‌ و یا اهدای‌ کالاها و خدمات‌، توسط‌ واحدهای‌ مقیم‌ به‌ واحدهای‌ غیرمقیم‌ است‌واردات‌ نیز عبارت‌ از خرید، معامله‌ی‌ ‌تهاتری‌ ویا اهدای‌ کالاها وخدمات‌، توسط واحدهای‌ غیرمقیم‌ به‌ واحدهای‌ مقیم‌ است‌.Export - Import

اسلاید 41: - تغییر موجودی انبار و اشتباهات آماری CIChanges in inventoriesارزش كل كالاهاي وارد شده به انبار منهاي ارزش كل كالاهاي خارج شده از انبار و ضايعات وارد شده بر كالاهاي موجود در انبار، در طول دوره حسابداری استموجودی‌ انبار عبارت‌ است‌ از دارایی‌های‌ تولید شده‌ به‌صورت‌ کالاها و خدماتی‌ که‌ در دوره‌ی‌ جاری‌ یا دوره‌ی‌ قبل‌ به‌ منظور فروش‌، استفاده‌ درتولید و یا سایر مصارف‌ در دوره‌ی‌های‌ بعد نگهداری‌ می‌شوند. این‌ موجودی‌ها شامل‌ مواد و ملزومات‌، کار در جریان‌ ساخت‌، کالاهای‌ ساخته‌ شده‌ وکالاهای‌ به‌ منظور فروش‌ مجدد می‌باشد. ارزش‌ تغییر موجودی‌ انبار، به‌ صورت‌ ارزش‌ موجودی‌ انبار تحصیل‌ شده‌ توسط بنگاه‌ منهای‌ ارزش‌ مصرف‌ آن‌ در طول‌ دوره‌ی‌ حسابداری‌ ثبت‌ می‌شود.

اسلاید 42: خسته نباشید خدا نگهدار