معماری فضاهای آموزشی

معماری فضاهای آموزشی

اسلاید 1: به نام خدا به نام یگانه معمار هستی

اسلاید 2: معماری هنر دمیدن روح در کالبد هنر.

اسلاید 3: معماری تنها به بازی گرفتن استادانه فرم ها نیست بلکه ماهیت آن ساختار فضا و صورت بخشیدن به مکان است.

اسلاید 4: مطالعات تطبیقی

اسلاید 5: فهرست مقدمهبررسی نمونه های آموزشی خارجیبررسی نمونه های آموزشی داخلینتیجه گیری.

اسلاید 6: Walter Gropius اگر محیط آموزشی بخواهد زمینه ای ثمربخش برای نسل آینده باشد, ساختمانهایش می بایست خلاقانه باشند, نه تقلید شده. محیطی محرک برای آزاد کردن اندیشه و بیان خلاقق

اسلاید 7: Louis I Kahnتمام مكان­هایی كه انسان برای تامین خواسته خود در فراگیری، از آنها استفاده می­كند مدرسه نام دارد و این مكان­ها، تنها برای یادگیری و آموختن عقاید و نظریات نمی­باشند بلكه برای فهم و ادراك دلایل وجود هر چیز و مناسبت­های دو جانبه و روابط بین انسان و طبیعت نیز مورد استفاده قرار می­گیرند.

اسلاید 8: توضیحاتی پیرامون فضاهای آموزشی فرم ساختمان در رابطه با اقلیم:شکل ساختمان می تواند تاثیر زیادی در هماهنگ ساختن اقلیم و نیز در تعدیل انتقال شرایط بحرانی هوای خارج به داخل ساختمان داشته باشد. برای پی بردن به نقشی که شرایط گرمایی هر منطقه(دمای هوا و شدت تابش آفتاب) در شکل دادن به ساختمانهای آن منطقه دارد, باید نسبت اهمیت هر یک از عوامل را مشخص نمود. اما به طور کلی می توان چنین گفت که شدت زیاد تابش آفتاب باعث کشیدگی ساختمان در جهت محور شرقی و غربی می گردد.فرمهای مکعب شکل یا فرمهایی که اضلاع شمالی جنوبی آنها بزرگتر از اضلاع شرقی غربی آنها هستند مفیدتر بوده و نیز ساختمانهای بلند نسبت به ساختمانهای کوتاهتر نور بهتری دارند.

اسلاید 9: انتخاب جهت قرار گیری ساختمانجهت استقرار بنا, به طور کلی به عواملی چون وضع طبیعی زمین, میزان نیاز به فضاهای خصوصی با کنترل و کاهش صدا و باد و تابش بستگی دارد و عمده ترین اقدام یک معمار آن خواهد بود که ساختمان را به نحوی قرار دهد تا بیشترین استفاده از نور خورشید با شرایط گرمای بهداشتی و روانی حاصل آید. در این زمینه بخصوص شدت تابش آفتاب حائز اهمیت فراوان می باشد. در کلیه پلانها و طرحریزیهای ارائه شده, جهت جنوبی بهترین جهت ساختمان قلمداد می شود و علت آن هم دریافت تابش مستقیم در زمستان و حداقل تابش در تابستان می باشد.

اسلاید 10: کاربریهای سازگار و ناسازگار با فضاهای آموزشیکاربریهای یک فضای آموزشی باید موارد زیر را دارا باشد: فضای سبز, آتش نشانی, مراکز پلیس, مراکز فرهنگی, سینما و تئاتر. کاربریهای یک فضای آموزشی نباید موارد زیر را دارا باشد: شبکه ارتباطی حمل و نقل گسترده د تاسیسات شهری. مطلوبیت فضای آموزشی در گرو موارد زیر است (شناخت نوع فعالیت عملکرد نیازمندیها) مکان مدرسه باید در زمین بدون شیب باشد و نسبت به ساختمانهای همجوار طوری باشد که امکان حرکت و جابجایی و نتیجتا تهویه هوای مناسب فضاها وجود داشته باشد. در طراحی کالبدی یک شهر انتخاب مکانهای مناسب برای استقرار هریک از فعالیتهای شهری باید به سه مسئله مهم توجه شود: 1) سازگاری نوع فعالیت مورد نظر با فعالیتهای همجوار. 2) مطلوبیت مکان برای استقرار فعالیت مورد نظر. 3) مناسب بودن مکان و فعالیتهای مورد نظر با نیاز منطقه (ظرفیت).

اسلاید 11: تاثیر تهویه در طراحی فضاهای آموزشیدر بررسی نقش محیط و ساختمان مدرسه در یادگیری, کیفیت هوای درون ساختمان اگرچه بحث چالش انگیز نمی باشد اما شاید ملموس ترین امر در طراحی و ساخت تاسیسات ساختمانهای آموزشی باشد. عوامل موثر در طراحی فضاهای آموزشی با توجه به مسائل فوق به شرح زیرند: 1) طراحی سیستمی که به طور منفرد هوای اتاق را از نظر گرما و سرما و تهویه کنترل کند. 2) استفاده از سیستمی که بیشترین میزان تهویه هوا را داشته باشد. 3) نصب کردن گیرنده های در فضاهایی که بیشترین رفت و آمد را دارند.

اسلاید 12: تغییرات مهم و قابل توجهی که امروزه در سیاستها و برنامه ریزیهای مدرسه ای صورت گرفته است به شرح زیرند: _قبلا....... آموزش بر پایه کتابها و کلاسهای استاندار شده ای بود. امروزه......روشهای آموزش, طراحی مدرسه ها را تغییر داده است. استفاده مفید از تکنولوژی های جدید آموزشی در مدرسه ها(بخصوص بخش کامپیوتر برای درسهای عملی و آزمایشگاهی) انعطاف پذیری زیادی را در ایجاد فضاها بوجود آورده است. مثلا فضاهای اختصاصی زیادی که موضوعات مختلفی را اعم از هنری, علمی و فرهنگی را در بر می گیرد. _قبلا....... طرح ساختمانها به صورت پلانهای بلوک بندی شده مستطیل شکلی بود. امروزه.....تنوع زیادی در ساختمانهای مدارس بوجود آمده است که شامل انواع تخصصها مثل هنرستانها, مدارس موسیقی و ... را می شود. _قبلا....... سایز کلاسها بزرگ و با ظرفیت حدود سی دانش آموزان یا بیشتر بود. امروزه..... معلمان و خانواده ها خواستار کاهش اندازه کلاسها و ظرفیت آنها برای آموزش هر چه بهتر دانش آموزان را می شوند.

اسلاید 13: برسی چند نمونه فضاهای آموزشی(خارجی):Westside Campus CenterBauhaus AtheneumInstitut Universitaire TechnologiqeHartland schoolHarward westlake

اسلاید 14:  Bauhaus school تاریخچه باوهاوس والتر گروپیوس در سال ۱۹۱۹ با ادغام آکادمی هنرهای زیبا و مدرسه هنرها و پیشه‌ها، مدرسه باوهاوس را در وایمار بنیان نهاد. او در نخستین بیانیه خود، نظر ویلیام ماریس درباره تعالی صنایع دستی را با فکر وحدت همهٔ هنرها (با رعایت تقدم معماری) درآمیخت و مرزبندی میان جنبه‌های تزیینی و کاربردی در هنرها را مردود شمرد. او چندی بعد در سال ۱۹۲۳ اهمیت طراح-صنعتگر در تولید صنعتی کلان را مورد تاکید قرار داد، که به عنوان اصل عمده‌ آموزه باوهاوس دانسته شد. پس از آن کارگاه‌های باوهاوس به صورت آزمایشگاه‌های ساخت پیش نمونه برای تولید ماشینی درآمدند و بسیاری از فرآورده‌های این کارگاه‌ها (به خصوص میز و صندلی، منسوجات و لوازم چراغ برقی) با موافقت صاحبان صنایع در خط تولید کارخانه‌ای قرار گرفتند. سبک فرآورده‌های باوهاوس خصلت هندسی و ساده داشت و به سبب صرفه‌جویی در وسایل و مطالعه در کیفیت مواد از پالودگی خط و شکل برخوردار بود. با طراحی تعدادی ساختمان تازه در دسائو (که نتیجه کار گروهی گروپیوس، معلمان و شاگردان بود) باوهاوس از وایمار به مکان جدید انتقال یافت. پس از این تغییر مکان، تأثیر باوهاوس در معماری و هنرهای کاربردی اروپا رخ نمود و تا پایان جنگ دوم نیز پایدار ماند. در سال ۱۹۳۲ میس ون باوهاوس را به برلین انتقال داد، اما فعالیت آن در برلین دیری نپایید چراکه یک سال بعد، در ۱۱ آوریل ۱۹۳۳ دولت نازی باوهاوس را تعطیل کرد. چندی بعد موهولی ناگی و برخی دیگر از معلمان مدرسهٔ جدیدی به همین نام در شیکاگو برپا کردند. تا اواخر دههٔ ۱۹۶۰ اکثر مدارس طراحی و معماری اروپا و ایلات متحده دست‌کم بخشی از برنامه‌های آموزشی باوهاوس را پذیرفتند. تعدادی از هنرمندان بزرگ قرن بیستم همچون پل کله، واسیلی کاندینسکی، والتر گروپیوس، موهولی ناگی، جوزف آلبرز و دیگران در این مدرسه هنری تدریس می‌کردند

اسلاید 15: ..Bauhaus

اسلاید 16: WCSU Westside Campus CenterProject Budget:$17,871,579Size:49,000 sq. ft.Construction Schedule:Projected Completion: Fall 2006University Representative:Thomas F. CurranArchitect/Engineer:Hom & Goldman Architects, NYCGeneral Contractor:Konover Construction CoConstruction Administrator:Strategic Building SolutionsBuilding Administration:Dr. Paul M. Simon

اسلاید 17: Westside Campus CenterNorth faceEntrance

اسلاید 18: WCSU First floor plan

اسلاید 19: WCSUSecond floor plan

اسلاید 20: WCSUThird floor plan

اسلاید 21: برسی چند نمونه فضاهای آموزشی(داخلی):تاریخ مدرسه سازی در ایرانويژگي هاي فضاي معماري مدارسمراحل تکوين مدارس از ديدگاه معماريفضاهای مدارس قديم چند نمونه از مدارس ایراننمونه ها داخلی:مدرسه هنرهای تجسمی کرجدبیرستان نمونه دولتی فاتح

اسلاید 22: تحقيق در رابطه با مدارس ايرانتاریخ مدرسه سازی در ایرانويژگي هاي فضاي معماري مدارسمراحل تکوين مدارس از ديدگاه معماريفضاهای مدارس قدیمچند نمونه از مدارس ایران

اسلاید 23: در بين سلسله هاي نخستين و کوچک ايراني علويان طبرستان به سبب توجه به علوم مذهبي وضع ممتازي داشتند. امراي ساساني علم پرور و ادب دوست بودند.در اين عصر مدرسه هاي متعددي ساخته شد. با افتتاح دارالفنون در زمان اميرکبير دوران يکه تازي مدارس علميه به شيوه سنتي پايان يافت اما تقدس خود هنوز و براي هميشه حفظ خواهد کرد.در پي ويراني شهرهاي بزرگ در حمله مغول بسياري از مدرسه ها ويران شد. . و جريان گسترش و توسعه مدرسه هاي مذهبي متوقف گرديد.تاریخ مدرسه سازی در ایرانNext

اسلاید 24: پيامبر اکرم (ص) در هنگام وعظ و ارشاد اغلب در مسجدي مي نشستند و مسلمانان به دور ايشان حلقه مي زدند. اين سنت پس از ايشان نيز ادامه يافت.جلسه هاي درس نيز اغلب به همين ترتيب تشکيل مي شد. يعني شاگردان حلقه وار پيرامون مدرس مي نشستند و به درس گوش فرا مي دادند. به همين جهت جلسات درس به حلقه درس مشهور شد.شيوه تدريس به تدريج دگرگون شد و همزمان با پيدايش مدارس شکل تازه اي به خود گرفت.مراحل تحصيل در مدارس قديمیPrevious

اسلاید 25: مراحل تکوين مدارس از ديدگاه معماريمدارس دوايوانهمدارس چهار ايوانهمدارس دو محوري (شبه چهار ايواني)مدارس دو طبقه

اسلاید 26: نحوه قرار گيري عناصر فضايي کارکردي مدارس اغلب به اين صورت است که حجره ها در چهار جبهه در پيرامون حیاط مرکزي قرار گرفته اند. شکل حياط ها به صورت مستطيل کشيده يا نزديک مربع گاه با گوشهاي پخ است.ورودي مدرسه در دو سوي محوري که از وسط دو ضلع و مرکز مستطيل مي گذرد قرار دارد.فضايي که در دو سوي ديگر محور مذبور يعني روبروي فضاي ورودي قرار گرفته به کارکردي غير از حجره مانند گنبدخانه و مسجد، مدرسه، مدرس و کتابخانه يا ايواني بزرگ که به عنوان مسجد يا مدرس مورد استفاده قرار مي گرفته اختصاص مي يافته است.مدارس دوايوانهNextPrevious

اسلاید 27:

اسلاید 28: اين مدارس که از اواخر دوره سلجوقيان به ويژه از زمان ايلخان و تيموريان به بعد ساخته شدند. علاوه بر دوايوانه که يکي در محل ورودي و ديگري در طرف ديگر حياط روبروي آن جاي داده مي شد. دو ايوان نيز در دو سوي محوري عمود بر محور پيشين که از مرکز حياط عبور مي کند جاي داده شده است. مي توان به عنوان نمونه از مدارس چهار ايوانه مدارس غياثيه خرگرد، مدرسه بالاسر و مدرسه پريزاد در مشهد را نام برد.مدارس چهار ايوانهNextPrevious

اسلاید 29:

اسلاید 30: گروه ديگري از مدارس بوده اند که در دو سوي ورودي که در طرفين محور عمود بر بنا قرار دارد به جاي دو ايوان دو فضاي متمايز شده توسط دهانهاي بزرگتر نسبت به حجره هاي واقع در دو سوي خود داشته اند. فضاهاي مزبور (که گاه ايوان هم نام دارد) اغلب به کلاس درس (مدرس) يا فضاي چون کتابخانه و مسجد اختصاص يافته است.به عنوان نمونه از مدارس شبه چهار ايواني مي توان از مدارس عليا فردوس، عربان اصفهان و ملاعبدالله اصفهان و مدرسه شاهزاده در يزد نام برد.مدارس دو محوري (شبه چهار ايوانی)NextPrevious

اسلاید 31:

اسلاید 32: در تقسيم بندي انواع مدرسه ها شايد اين نوع سبک ساختماني را نتوان جزء انواع مدارس به حساب آورد ولي آنچه مهم است اين است که برخي از مدارس مخصوصا در شهرهاي کويري مثل يزد، کاشان و نايين که در اکثر نقاط شهر جريان آب در سطحي حداقل معادل چند متر پايين تر از سطح زمين در جريان است و همچنين به جهت نوع اقليم ازاين سبک ساختمان براي مدرسه استفاده مي شده است.اين بناها داراي دو حياط بودند يک حياطي که يک طبقه پايين تر از سطح معابر بود و حياطي که در بالا و پيرامون حياط اول بود. مانند مدرسه هاي خان و شاهزاده در يزد و مدرسه سلطان سيد علي در نايين و مدرسه آقابزرگ در کاشان.مدارس دو طبقهNextPrevious

اسلاید 33:

اسلاید 34: در عموم اين مدارس بزرگ يا کوچک، حوضي در وسط حياط و چهار باغچه بزرگ در چهار گوشه حياط ساخته شده است. سرويس هاي بهداشتي همه مدارس در محلي از ديد ودر پشت حجره ها قرار داده شده اند و دسترسي به آنها اغلب توسط يکي از راهروها يا حياط هاي کوچکي که در گوشه هاي حياط اصلي وجود دارد، تامين شده است.دسترسي به طبقه بالا در مدارس دو طبقه، توسط پله هايي صورت مي پذيرد که يا در چهار گوشه حياط يا در دو سوي ايوانها جاي گرفته اند. محل پله ها در هيچ کدام از مدارس به گونه اي نيست که در هنگام ورود به حياط در نگاه اول به چشم ديده شود. در هر حجره ايواني وجود داشت که دسترسي به حجره هاي واقع در همکف بيشتر از داخل حياط بود. مدارس دو طبقهPrevious

اسلاید 35:

اسلاید 36: مکتب خانهفضاهای مدارس قدیممدرسهحجره مدرسکتابخانهفرعياتNextمسجد

اسلاید 37: مکان خاصي نداشته است و معمولا در خانه ها يا بالاخانه و ايوان بوده است و شاگردان در آن الفبا قرآن و خواندن فرا مي گرفتند.مکتب خانهPreviousNext

اسلاید 38: حجره يا اتاق طلاب معمولا داراي يک ايوانچه و يک پستو بوده که شکلهاي گوناگوني داشته است. حجره معمولا براي يکنفر و سه نفر بوده و هيچکدام از آنها به بيرون مدرسه ساخته نمي شده است.حجرهNextPrevious

اسلاید 39: فضاي مدرسه بوده و در اغلب اوقات چندتا مي باشد. استاد در اين محل درس مي داده و براي اين منظور کاربري را تابستانها از ايوانها که در سايه قرار دارند مي گرفته اند و زمستانها از شبستانها که گرم مي باشند استفاده مي شده است.در برخي مدارس که چند مدرس بوده است گاه همزمان چند حلقه درس تشکيل مي شده است.مدرسPreviousNext

اسلاید 40: در فرهنگ اسلام مسجد و مدرسه هميشه با هم بوده اند و به همين خاطر نيز هماهنگي بسيار ارزنده اي از نظر تزيينات بنا با هم دارند در مدارسي که در نزديکي آنها مسجد قرار نداشته و يا امکان ساخت مسجدي مجزا، معظم و عمومي نبوده است در طرح مدرسه حتما بنايي به عنوان مسجد در خود نيز احداث مي شده است.در برخي ديگر از مدارس يا همزمان به ساخت مدرسه، مسجد در خود نيز احداث مي شده و يا بنحوي ارتباط فضاي مدرسه با فضاي مسجد موجود حل مي شده است.مسجدNextPrevious

اسلاید 41: منظور از فرعيات در اين بخش سرويسهاي بهداشتي، استخرها و حجره هاي خدماتي اطراف و ... مي باشد.سرويس هاي بهداشتي اغلب در گوشه و يا در بيرون مدارس قرار مي گرفته اند.اين سرويس ها الزاما مي بايست نزديک سطح بوده و در طبقه زيرين واقع مي شوند.فرعيات Previous

اسلاید 42: مدرسه در نواحی کوهستانی و مرتفعشکل مدرسه در اقلیم های مختلف ایرانمدرسه در دشتهای فلاتمدرسه در سواحل جنوبی دریای خزرمدرسه در سواحل جنوبی کشور

اسلاید 43: اگثرا به صورت حیاط مرکزی و درون گرا ساخته می شدند.به لحاظ جلوگیری از راکد ماندن هوای مرطوب و سنگین در صحن مدرسوفضاهای اطراف آن سعی می شده باز شوهایی بر روی بدنه خارجی مدرسهقرار داده شود تا جابه جایی و کوران هوا میسر گردد. مدرسه در سواحل جنوبی دریای خزر NextPrevious

اسلاید 44:

اسلاید 45: ورود و خروج به حجره ها از طریق راهروی پشت حجره طلاب و یا از طریقراهروی مجاور حجره هر صورت می گیردبه لحاظ خنک بودن هوا در تابستان عدم وجود ایوان را درمقابل حجره هاشاهد هستیم.در این مناطق مدارس عمدتا به صورت حیاط مرکزی اند. مدرسه در نواحی کوهستانی و مرتفع NextPrevious

اسلاید 46:

اسلاید 47: بارزترین خصوصیت در مدارس این منطقه وجود حیاط مرکزی است.در دشتهای فلات ایران مانند سایر اقلیمها ساختمان بسیاری از مدارسبا مسجد تلفیق شده است. مدرسه در دشتهای فلات NextPrevious

اسلاید 48:

اسلاید 49: تمهیداتی که در بناهایی با حیاط مرکزی ویا حیاط مجاور در یکسمت بنا بکار گرفته شده اند. مدرسه در سواحل جنوبی کشور 1 – ارتفاع زیاد فضاهای مسکونی 2 – بادگیرهای حجیم چهارطرفه 3 – کوران دو طرفه هوا در داخل بنا4 – ایوانهای عریض و مرتفع Previous

اسلاید 50:

اسلاید 51: مدرسه هنر های تجسمی کرجسال ساخت پروژه:75-1369طراحان:علی اکبر صارمی-جواد بنکدارکارفرما:وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیمانکار: شرکت گوهر ساخت

اسلاید 52: پرسپکتیو ایزو متریک هنرستان

اسلاید 53: رستوران

اسلاید 54: نمای اداری و راهروی جلو کارگاهها

اسلاید 55: پلکان اصلی ساختمان اداری

اسلاید 56: پله سرسرای اداری

اسلاید 57: نمای رستوران و اداری

اسلاید 58: دبیرستان دخترانه نمونه دولتی حسین فاتحمدیر اجرائی:آقای مهندس آرین

اسلاید 59: کلاسآزمایشگاه اتاق مدیرو معاونین سلف سرویس سرویس بهداشتیانآشپزخانهسالنسن سخنرانیپلان طبقه همکف

اسلاید 60: کلاسکلاس کامپیوتراتاق دبیرانتالار همایشآبدارخانهکتابخانهسالننماز خانهپلان طبقه اول

اسلاید 61: فضای آموزشی و نمایش ارتباطات

اسلاید 62: کلاس کامپیوترآزمایشگاه

اسلاید 63: فضای اداری و نمایش ارتباطات

اسلاید 64: فضای فرهنگی ونمایش ارتباطات

اسلاید 65: تالار همایش

اسلاید 66: کتابخانهنمازخانه

اسلاید 67: رصد خانه ، افلاک نما

اسلاید 68: فضای خدماتی و نمایش ارتباطات

اسلاید 69: سن سخنرانی

اسلاید 70: سالن، سلف ، آبدار خانه

اسلاید 71: سرویس بهداشتیموتور خانهسرایداری ،نگهبانی

اسلاید 72: فضای سبز

اسلاید 73: زمین بازی ومحوطه

اسلاید 74: كلاس­های آینده در ضمن اینكه می­بایست برای دانش­آموزان محیطی آرام و راحت باشند، باید به آنها اجازه یادگیری به شیوه خود را نیز بدهد. برای رسیدن به این هدف، می­بایست طرح (فضای آموزشی) قادر باشد خود را با انواع شیوه­های آموزشی وفق دهد. مسلما چنین محیط آموزشی، نقش سنتی استاد ـ شاگردی را نیز به چالش می­كشد و موجب ایجاد انگیزه برای اندیشه­های خلاقانه و فراهم آوردن تجربه­های جدیدی برای همه دست اندركاران امر آموزش می­شود. كیفیت محیطی كه فرد در آن آموزش می­بیند یعنی عواملی چون فضا، رنگ، نور و صدا، و میزان لذت وی از آن فضا، بر كیفیت یادگیری موثر است.نتیجه گیری

اسلاید 75: پایان.با تشکر از تمامی دوستان