مفاهیم تکنولوژی

مفاهیم تکنولوژی

اسلاید 1: 1مفاهيم تكنولوژيروح الله ايزدخواه مدير گروه مديريت و اقتصاد مركز مطالعات تكنولوژي دانشگاه صنعتي شريفبسمه‌تعالي

اسلاید 2: 2اميرالمومنين حضرت علي (ع):خداوند رحمت كند كسي را كه مي‌داند از كجا آمده است، در كجا هست و به كجا مي‌رود. 

اسلاید 3: 3فهرست:تعريف تكنولوژيتمايز تكنولوژي از . . . مدل اجزاي تكنولوژيمدل چرخه عمر تكنولوژي انواع تكنولوژي مديريت تكنولوژيمفهوم شبكه‌اي تكنولوژيمفهوم سطح كلان تكنولوژي

اسلاید 4: 41- تعريف تكنولوژي:مروري بر برخي تعاريف رايج :واژه تکنولوژي Technology در اصل ريشه يوناني دارد و از دو جزء Techne (فن و هنر) و Logia (شاخت علم) تشکيل گرديده که بر اين اساس معني تحت‌اللفظي تکنولوژي "فن‌شناسي" ناميده شده است. آقايي، منوچهر و حسن، مروري بر منابع فارسي در زمينه تکنولوژي

اسلاید 5: 5مروري بر برخي تعاريف رايج : (ادامه) تکنولوژي عبارت است از دانش و مهارتهاي لازم براي توليد کالا و خدمات که حاصل قدرت فکري و شناخت انسان و ترکيب قوانين موجود در طبيعت مي‌باشد.تکولوژي هر ابزار يا روش، محصول، فرآيند، تجهيزات فيزيکي و يا روشهاي انجام يا ساخت است که به وسيله آن قابليت‌هاي بشري توسعه مي‌يابد.Unecsco 

اسلاید 6: 6مروري بر برخي تعاريف رايج : (ادامه) تکنولوژي پديده‌اي است ساخته دست بشر و از دو رکن سخت‌افزار و نرم‌افزار تشکيل شده است. سخت‌افزار عبارت از هرگونه وسيله و ابزار مادي است و نرم‌افزار عبارت است از داشتن شيوه انجام کار يا فوت و فن به کارگيري ابزار. هر تکنولوژي به درجات گوناگون، ترکيبي از سخت‌افزارها و نرم‌افزارها است.Rosenber, Technology Perspective 

اسلاید 7: 7نتيجه‌گيري : چهار دسته تعاريف :كاربرد علم در عملعامل تبديل منابع به كالا و خدماتمجموعة سخت‌افزار، دانش فني، مهارت و . . .تعريف بر اساس تمايز از ”محصول“ و ”طبيعت“

اسلاید 8: 81-2) تمايز تكنولوژي از:علمآيا فناوري كاربرد علم است؟مثالها: برادران رايت، ماشين بخار، انقلاب صنعتي (بحث تاريخي) رابطة تكنولوژي و علم در دهه‌هاي جديدتاثير روي سياستگذاري‌ها (علم امروز تكنولوژي فردا)

اسلاید 9: 92-2) تمايز تكنولوژي از:اختراعتفاوت‌هاي اختراع و نوآوريآيا نوآوري يعني راه جديد پول درآوردن؟

اسلاید 10: 103-2) تمايز تكنولوژي از:صنعتگسترده‌تر بودن قلمروي تكنولوژي از صنعت و توليدآيا تكنولوژي در دل صنعت است؟ بيرون از آن است؟ يا ...؟تفاوت مديريت صنعتي و مديريت تكنولوژي

اسلاید 11: 11موضوعات زير را با موضوعات رشتة مديريت صنعتي مقايسه كنيدمقولات استراتژيك و بلندمدت مرتبط با تكنولوژي سياست علم و تكنولوژي فرايند نوآوري‌هاي تكنولوژيك مديريت تحقيق و توسعه زيرساخت‌هاي تحقيق و توسعه كارآفريني تكنولوژيك و ايجاد شركت‌هاي جديد چرخه‌ي عمر فرايند پيش‌بيني و طرح‌ريزي تكنولوژي انتقال تكنولوژي تحليل اقتصادي تكنولوژي مديريت پروژه مقولات انساني، اجتماعي و فرهنگي مرتبط با تكنولوژيمديريت توليدطرح‌ريزي واحدهاي صنعتيتحقيق در عملياتكنترل پروژهكنترل كيفيتسيستمهاي اطلاعات مديريتكنترل موجودي ....

اسلاید 12: 124-2) تمايز تكنولوژي از:محصولهواپيما محصول است يا تكنولوژي؟خطرات فرهنگي تكنولوژي، مربوط به محصول مي‌شود يا تكنولوژي؟

اسلاید 13: 135-2) تمايز تكنولوژي از:طبيعتآيا فيل يك تكنولوژي است؟آيا تكنولوژي ذاتاً مخرب طبيعت است؟تعريف تكنولوژي به عنوان “دست‌ساز انسان”

اسلاید 14: 146-2) تمايز تكنولوژي از:ماشينآيا تكنولوژي ماشين است يا ماشين‌ساز؟تكنولوژي و ابعاد انساني (تنوع، زيبايي، اختيار، ...)رابطة انسان و تكنولوژي

اسلاید 15: 153) مدل اجزاي تكنولوژي:مدل اسكاپ:ساخت افزار (ماشين‌آلات و تجهيزات) Hard Wareانسان‌افزار (مهارت‌هاي ذهني و يدي) Human Wareاطلاعات افزار (مستندات و دانش فني) info Wareسازمان افزار (سازماندهي و مديريت) Orga Ware

اسلاید 16: 16استفاده از مدل اجزاي تكنولوژي جهت سطح‌بنديoTIH

اسلاید 17: 17بهره برداريتعمير و نگهداريمهندسي ساختمهندسي طراحيتحقيقات توسعه‌ايتحقيقات كاربرديتحقيقات بنيادي 4- مدل سطوح تكنولوژي

اسلاید 18: 185- مدل چرخه عمر و گويش‌هاي مختلف آنتولد (معرفي)بلوغ (تعميق)زمانرشدافول

اسلاید 19: 19گويش اول نمودار چرخه عمر: بر اساس عملكردمأخذ: مديريت تكنولوژي، طارق خليلبلوغرشدطفوليتدوره اختراعات جديددوره بهبود تكنولوژيدوره تكنولوژي بالغشكل (5-1): نمودار s- شكل پيشرفت تكنولوژيعملكردزمان

اسلاید 20: 20Existing Tecno.New Tecno.طرز قرار گرفتن دو نسل تكنولوژي طبق برداشت اول

اسلاید 21: 21 معرفي (جنيني) رشد فزاينده رشد كاهنده بلوغ - تغييرات سريع، مكرر و اساسي در تكنولوژي- تمركز فعاليت‌هاي نوآوري در مراكز پژوهشي- حجم سرمايه‌گذاري بالا و ريسك زياد- تقاضاي بسيار پايين برايتكنولوژي به خاطر عدم اطمينان- استراتژي تثبيت تكنولوژيدر بازار- تنوع در فرآيند توليد محصولاتي كه ازتكنولوژي استفاده مي‌كنند (معمولاپيشرفته تر و پيچيده تر از فرآيندهاي قبلي)- تمركز فعاليت‌هاي نوآوري در واحدهاي طراحي مهندسي- حجم سرمايه‌گذاري نسبتا بالا و ريسك كم- تقاضاي بسيار بالا برايتكنولوژي ولي با رشد منفي- استراتژي جلوگيري از جايگزينيتكنولوژيتنوع در محصولاتي كه از تكنولوژياستفاده مي‌كنند (معمولا پيشرفته تر وپيچيده تر از محصولات قبلي)- تمركز فعاليت‌هاي نوآوري در واحدهاي R&D صنعتي- حجم سرمايه‌گذاري بالا و ريسك كمتر- تقاضاي بسيار بالا برايتكنولوژي با رشد مثبت- استراتژي اشاعه تكنولوژيدر بازار- تثبيت هم محصول و هم فرآيند توليدمحصول- تمركز فعاليت‌هاي نوآوري در واحدهاي بازاريابي و فروش،مهندسي صنايع و تا حدي طراحي مهندسي- حجم سرمايه‌گذاري كم- تقاضاي كم برايتكنولوژي و با رشد منفي- استراتژي حداكثر بهره‌برداري از تكنولوژيمشخصات اصلي مراحل مختلف چرخه عمر طبق برداشت اول

اسلاید 22: 22گويش دوم نمودار چرخه عمر: بر اساس سهم بازارتولد (معرفي)سهم بازاربلوغ (تعميق)زمانرشدافول

اسلاید 23: 23طرز قرار گرفتن دو نسل تكنولوژي طبق برداشت دومسهم بازارزمان

اسلاید 24: 24 كاربردهاي گويش دوم:پيش‌بيني نقطة افول، بسيار در امر انتقال تكنولوژي حياتي است.چگونه مي‌توان نقطة افول را پيش‌بيني كرد (بر اساس رقيب)تفاوت‌هاي مراحل تولد و رشد بسيار مهم هستند (اسلايدهاي بعدي)در مرحلة بلوغ نيز سياستگذاري‌هاي خاصي لازم است.

اسلاید 25: 25محصول، فرايند يا مادة جديد در قالب ايده Paper يا PatentPilot Plantطراحي صنعتيLicense تجاريكاهش هزينة توليد (مثلاً از طريق توليد انبوه)تغييرات فني جهت جواب گرفتن از محصولريسك بالا و تغييرات محصولتغييرات فرآيند و استانداردسازي محصولات و قطعات و روالهاتفاوت‌هاي مرحلة تولد و رشد (طبق برداشت دوم)

اسلاید 26: 26تكنولوژي ذهني و مكتوبتكنولوژي ماشيني و مكانيزهتكنولوژي بسيطتركيب تكنولوژي‌هااهميت نيروي محققاهميت نيروي ماهر و بهره‌وري نيروي كارتقسيم كار علميتقسيم كار صنعتي (زنجيره‌هاي قطعه‌سازي، زنجيره‌هاي ماشين و نظامات پيمانكاري )تفاوت‌هاي مرحلة تولد و رشد (طبق برداشت دوم)

اسلاید 27: 27تحقيقات دانشگاهيتحقيقات صنعتي (توسعه‌اي)تبادل دستاوردهاي علميانواع يادگيري تكنولوژيتفاوت‌هاي مرحلة تولد و رشد (طبق برداشت دوم)امكان موفقيت نبوغ فرديورود به بازار جهاني يا بوسيلة شركت‌هاي بزرگ داراي برند يا خوشه‌ها و گروه‌هاي صنعتيفضاي آكادميكدنياي گرگها (رقابت به هر وسيله‌اي)

اسلاید 28: 28

اسلاید 29: 296) انواع تكنولوژيبر اساس پيچيدگي و سرعت تغيير Low Tech.Medium Tech.High Tech.بر اساس اهميت استراتژيك Distinctive/Critical Tech.Basic Tech.External Tech.بر اساس حوزه كاربرد Product Tech.Process Tech.

اسلاید 30: 30طبقه بندي تكنولوژي (ادامه ...) بر اساس تناسب با شرايط بنگاه Appropriate Tech.Inappropriate Tech.بر اساس سن (عمر) Emergent/Emerging Tech.Mature Techبر اساس سابقه در بنگاه New Tech.Old/Current Tech.

اسلاید 31: 317) مديريت تكنولوژيارزيابياستفادهبهينهبهبود(توسعه)Morin 85شناسائي

اسلاید 32: 328) مفهوم شبكه‌اي تكنولوژيتعريف شبكهچرا تكنولوژي يك موجود جهاني و شبكه‌اي است؟چرا نمي‌توان نسبت به دستاوردهاي بشري بي‌اعتنا بود و خيال خام خلق مجدد همه چيز را در سر پروراندبرخي با طرح موضوع فيزيك اسلامي و فيزيك غير اسلامي و همچنين تكنولوژي اسلامي و تكنولوژي غير اسلامي باعث انحراف اذهان شده‌اند.

اسلاید 33: 33نكات مهم: هرچند تعاريف رسمي ”مديريت تكنولوژي“، مواردي شبيه تعاريف زير است:الف)مديريت تكنولوژي = مديريت مهندسي مهندسيعلوممديريتMOT

اسلاید 34: 34اما خاستگاه تاريخي ظهور رشتة مديريت تكنولوژي، بيانگر واقعيات ديگري است:عقب‌ماندگي صنايع آمريكا از ژاپن در ”تجاري‌سازي تكنولوژي” در دهه‌هاي 70 و 80تلاش شوراي ملي تحقيقات، آكادمي علمي مهندسي و آكادمي ملي علومگزارش شوراي ملي تحقيقات در سال 1987و بالاخره به قول خليل:مديريت تكنولوژي، تكنولوژي را بذر و دانه‌اي براي سيستم خلق ثروت مي‌داند،فرض اساسي مديريت تكنولوژي اين است كه تكنولوژي، مهمترين عامل تأثيرگذار در ايجاد سيستمي مبتني بر ثروت است.

اسلاید 35: 35دو نتيجه:1- مفهوم تكنولوژي را بايستي عجين با تجاري‌سازي و پذيرش اجتماعي آن دانست.2- در تمامي بحث‌هاي مفهومي، بررسي تاريخي به فهم بهتر مفاهيم كمك مي‌كند كه مثال آن را در فهم بهتر اغراض رشتة مديريت تكنولوژي مشاهده كرديم. مثالهاي ديگر:ريشه‌هاي انقلاب صنعتياوج تكنولوژي در گذشته ايران‌زمينتغيير شرايط رقابت (به روايت لستر تارو)مراحل مختلف تحول رشتة سياستگذاري علم و تكنولوژي (از نظريه خطي تا نظام ملي نوآوري)

اسلاید 36: 366) مفهوم شبكه‌اي تكنولوژيتكنولوژي يك موجود جهاني و شبكه‌اي استچرا نمي‌توان نسبت به دستاوردهاي بشري بي‌اعتنا بود و خيال خام خلق مجدد همه چيز را در سر پروراندبرخي با طرح موضوع فيزيك اسلامي و فيزيك غير اسلامي و همچنين تكنولوژي اسلامي و تكنولوژي غير اسلامي باعث انحراف اذهان شده‌اند.

اسلاید 37: 37اجزا نظام ملي نوآوري عوامل و روابط (سازمانها و رسوم) جايگاه (دولت, صنعت و دانشگاه)تقسيم بندي بر اساس نوع وظيفهعناصر ساختاريچهارچوب قانوني و مقرراتيفرهنگ نوآورانه/ كارآفرينانهپيشرانان نوآوريزيرساختهاي نوآورياعتبارات ماليانتشار اطلاعاتمكانيزمهاي انتقال/انتشار تكنولوژيحمايت براي تجاري سازي[9] Commercialization Support

اسلاید 38: 38اجزا نظام ملي نواوري

اسلاید 39: 39ارتباط بحث شبكة تكنولوژي با انتقال تكنولوژي و همكاري‌هاي تكنولوژيتكنولوژي در فضاي واقعي خود (صنعت) مركب است ولي در فضاي علمي، بسيطتقسيم كار صنعتينوآوريهاي شبكه‌ايكاهش هزينه‌هاي همكاري يكي از مهمترين اهداف تكنولوژي است؛ اين نشانگر اهميت ”همكاري“ است

اسلاید 40: 407) مفهوم سطح كلان تكنولوژيتكنولوژي در سطح بنگاه شامل اجزايي چون سخت‌افزار و دانش فني و مهارت و غيره است ولي در سطح كلان، شاخص‌هاي مهم عبارتند از:هزينة همكاريدسترسي به سرمايه‌هاي ريسك‌پذيراستاندارد و تأييد كيفيساختارهاي منطقه‌اي و خوشه‌ايشفافيت اطلاعاتي و زيرساخت‌هاي فكريانتشار تكنولوژينظام ملي نوآوري

اسلاید 41: 41از مديريت تكنولوژي تا سياستگذاري تكنولوژيسياستگذاري: نقش دولتمباحث مفهومي مربوط به ”نقش دولت“ارتباط ”دولت“ و ”بازار“تفكيك انديشه‌هاي سياستگذارانه از انديشه‌هاي مبتني بر بازارسياستهاي عمودي، افقي و كاركردگرايانه

اسلاید 42: 42با تشكر از توجه شما، پرسش و پاسخ