ملینهای با مزاج سرد

صفحه 1:
4 .. . . 5 9 ه علوم پزشکی تهران 

صفحه 2:
ملینهای با مزاج سرد 

صفحه 3:
آلو - اجاص "مقداری آلوی خشک شیرین را تمیز شسته با کارد شکاف دهند سپس مقداری گلاب را به طور مساوی با آب مخلوط نمایند سپس آلوهای بریده ریک شبانه روز در آن بخیسانند تا گلاب و آب را جذب نموده و درشت شود. سپس ۲۰-۱۰ دانه از آلوها را قبل از غذا بخورند. ل 

صفحه 4:
آلو ۲ طبیعت: سیاه به کمال رسیده صادق الحلاوت آّن سرد در اول و تر در دوم "مز یعنی زرد میخوش آن سرد در وسط دوم و تر در آخر آن * آنچه لحمی و پوست آن نازک و طعم آن اندک مایل به تلخی باشد با اندک قوّت قابضه است ۲ بالجمله برودت ترش آن زیاده از شیرین آن است ل 

صفحه 5:
آلو *قلیل الغذا و ملین و مزلق خصوص تازه آن به سبب لزوجت و رطوبتی که دارد 

صفحه 6:
آلو ‎uy‏ تلطيف تقطیع و تلطی قوت به ماب نماید ب ‎oly Gul gl‏ ‏ترش ‏تر ‏گاهی 

صفحه 7:
آلو “ماء العسل (گرم) معین است بر اطلاق ن و دقع ضرر آن از معده سرد * تا منحدر نگردد مبادرت به خوردن طعام ننمايد ل 

صفحه 8:
آلو * آلوی خشک را چون بپزند با آب و صاف نموده با ترنجبین و یا 

صفحه 9:
*مضر دماغ ‎j >‏ مصلح آن عناب 

صفحه 10:
گل پنیرک طبیعت: در اول سرد و تر *ملین طبع؛ منضج. رادع و مفتح سده كبد 

صفحه 11:
گل پنیرک *مرخی معده ضعیفه و مضر امزجه بارده رطبه * مصلح آن در محرورین ترشیها و در مبرودین معجون کمونی. 

صفحه 12:
گل پنیرک "مقدار شربت: ۲ تا ۴ قاشق غذاخوری در یک لیوان آب. سه بار در روز 

صفحه 13:
هلیله *مجموع آن جهت تقویت معده و دماغ و ذهن و حفظ و حواس و تفتیح سدد تصفیه رنگ رخسار *منع صعود بخارات " بواسیر ریحی و خونی 

صفحه 14:
هلیله ۴ مسهل رقیق بلفم و صفرا به عصر *به صورت نیمکوب استفاده شود 

صفحه 15:
هلیله منقوع و مطبوخ آنهابهتر از خوردن جرم آنها است 

صفحه 16:
هلیله *مضر ثفل و حابس * مصلح آن عناب و سپستان و مصلح قبض که لازم عصر آنها است روغن بادام و یا گاو تازه و قند و ترنجبین و یا شکر. 

صفحه 17:


صفحه 18:
هلیله سیاه | اهلیلج *طبیعت: در اول سرد و در دوم خشک گفتهاند و خشکی کابلی از سایر انواع کمتر است به اعتبار کمال رسیدگی آن. "روزی یک قاشق چای خوری با لب یا ماست یا دوغ 

صفحه 19:
20 هليله سياه ” مصفى خون از سودا و ارواح از كدورت "بو داده آن جهت حبس اسهال 

صفحه 20:
هلیله تیاه “ مضر جكر. مصلح آن عسل. “مقدار شربت از جرم لن: تا دو مثقال و در مطبوخ تا هفت ل 

صفحه 21:
2 تمرهندی * در اول سرد و در دوم خشک و 

صفحه 22:
تمرهندی *لطیفتر از اجاص و رطوبت آن از آن کمتر *مقوی قلب و معده مسترخیه *ملین طبع و مسهل صفرا و اخلاط محترقه و در حموضات مسهلی سوای ‎ol‏ نیست "مطفی هیجان خون ل 

صفحه 23:
> مضمضه تمرهندی ‎ol‏ جهت قلاع دهان نافع 

صفحه 24:
25 تمرهندی * گفتهاند که تمر هندی را نباید در آب بسیار مالید زیرا که موجب سده و تنفر طبیعت و غثیان و قی می‌گردد بلکه باید که در لب بخیسانند چون خوب خیسید و قوت آن تمام در آب باز داده شد صاف نموده با ائدک نبات و یا شکر ل 

صفحه 25:
تمرهندی *اکثار آن مورث سحج و سعال و مضر صدر و سرفه و طحال و مولد سدد *ناشتا خوردن آن مضر *مصلح لن کثیرا و خشخاش و بنفشه و عناب و لعاب بهدلنه و با اندک شیرینی خوردن. 7| 

صفحه 26:
2 تمرهندى ۲ مقدار مصرف: ۲ تا ۳ عدد از ميوه آن سه تا جهار بار در روز 

صفحه 27:


صفحه 28:
خیارشنبر "طبیعت: در اول گرم و تر (معتدل). *ملین سینه و طبع و مسکن حدت خون *منقی عصب و محلل اورام حاره دهان و حلق و احشا و غیرها * مسهل به رفق و بی‌غایله حتی زنان حامله و اطفال ~ 7| 

صفحه 29:
خرفه * طبیعت: در سوم سرد و در دوم تر " برگ و ساق آن جالی و مسکن صفرا * مسکن خون و حرارت جگر و معده 34 

صفحه 30:
35 > تخم خرفه بوداده آن قابض و غير بوداده آن ملين طبع 

صفحه 31:


صفحه 32:
> در سوم سرةاودربد ۳ 89 کاربرد اسفرزه ابزرقطونا 

صفحه 33:
اسفرزه ابزرقطونا کاربرد * اصلاح اخلاط سوخته " مغص و قرحه امعا و زحیر *دفع یبوست امعا حادث از صفرا و شرب ادویه حاره 7| 

صفحه 34:
39 اسفرژه - روش مصرف ۷۲| ۰ گرم در آب گرم به مدت ده دقیقه خیسانده با شکر و يا ممكتجبين ميل انو * مصرف لعاب آن 

صفحه 35:
40 اسفرزه - عوارض. * گفتهلند بزرقطونای کوبیده را نباید آشامید که قاتل است و وجه آن را بعضی حدت تخم آن و بعضی چسبیدن ن به سطوح باطنیه و تقرح آن گفتهاند و چون کسی مقدار ده درم از کوبیده آن را بياشامد كويند اولا بدن او سرد كردد و خدر و استرخا و غم و کرب و غثیان و ضیق النفس او را حادث گردد پس غشی و سقوط نبض و موت ل 

صفحه 36:
42 گلابی * طبیعت: معتدل مایل به حرارت و در دوم تر * بهتر از سیب ۳ مفرح. مقوی قلب و معده و هاضمه 

صفحه 37:
ماء الجبن / آب پنیر ۲ بهترین دارو برای امراض سوداوی * با آنکه حدت زیادی ندارد اما قوت این دارو به دلیل رقت و لطافت قوام آن به عضو مورد نظر میرسد. * دسومت و حدت لطیفی دارد و به سبب دسومت. اخلاط حاد را تملیس و به سبب حدت. مواد را تقطیع میکند. * ماءالجین مواد غلیظ و کثیف را بتدریج از بدن خارج میکند و همزمان بدن را ترطیب میدهد و مواد را نضج میبخشد و این ویژگی که با وجود خارج نمودن مواد سبب خشکی بدن نمیشود بلکه ترطیب هم ایجاد میکند خاص ماءالجبن است. لجبن ۹ 7 

صفحه 38:
3 ماء الجبن درباره مقدار مصرف ماءالجبن گفته شده بر حسب مزاج متفاوت است اما بهترین مقدار مصرف را هفتاد درم و دوز متوسط را یک رطل دانسته اند که بهتر است در سه دوز و به صورت نیمگرم نوشیده شود و بين دو دوز حداقل یک ساعت فاصله باشد تا داروی قبلی از معده عبور کرده باشد و در معده ایجاد سنگینی نکند. بر طبق منابع طب سنتی, بیماری که ماءالجبن مصرف میکند باید نکاتی را رعایت نماید به عنوان مثال بعد از مصرف پیادهروی معتدلی در حد صد قدم داشته باشد؛ چهار مصرف ماءالجین غذا مصرف نکند و در طی دوره درمان از لبنیات, غذاهای غلیظ. شيرينيهاء مبخرات و خوراکیهای بسیار ترش پرهیز نماید ل ساعت پس از 

صفحه 39:
ar * * طبیعت: در اول سرد و در دوم تر و بعضی در اول سرد و تر و بعضی در اول گرم و تر نيز دانستهاند. *صبح ناشتا ل 

صفحه 40:
48 ۲*مسهل صفرا به رفق خصوص آنچه محتبس باشد در معده و امعا *مسکن عطش و حدت خون *بوییدن تازه لن منوم و مداومت آشامیدن لن چند روز هر روز دو درهم تا چهار درهم به طریق سفوف با لب سرد جهت رفع اسهال صفراوی لذاع مجرب ل 

صفحه 41:
49 * *سه مثقال ساییده آن با شیرخشت و شكر و امثال كن مسهل سريع العمل * گویند گل تازه آن فادزهر سموم و منوم است ل 

صفحه 42:
* *المضار: اکثار آن مورث ضعف دل و باعث کرب و ثقل معده و غثیان و التهاب تبهای حاره و بعضی لین مضار را مخصوص به خشک آن دانستهاند ۲ مصلح آن اندکی انیسون 1 ب 

صفحه 43:
55 *مقدار شربت: از جرم آن تا پنج مثقال و در مطبوخ تا ده مثقال وو نيز بسيار بايد كه جوش ندهند زیرا که جوش بسیار مبطل فعل آن است *استعمال آن با شکر مقوی فعل آّن است در اسهال و با عسل مضعف آن * استعمال مطبوخ آن سبکتر است بر معده و سریعالانحدارتر از جرم آن 7| 

صفحه 44:
nt ‏*با آلو و عناب و تمر هندی و شاهتره و هلیلج قوی الاسهال‎ خصوصاً که صاف نمایند بر روی ترنجبین و شیرخشت و فلوس خیارشنبر مالیده باز صاف نموده روغن بادام بر آن چکانیده 7| 

صفحه 45:
53 * گل سرخ با دوغ 

صفحه 46:
گل سرخ * طبیعت: مرکب القوی 

صفحه 47:
گل سرخ "مقوی قوا و ارواح و مفرح و ملطف و جالی و مسهل و مسکن صفرا و بلغم رقیق *قابض خصوص خشک 

صفحه 48:
گل سرخ * تقویت قلب و ریه و معده و جگر و گرده و امعا و رحم و مقعده " حلبس اسهالات حاره خصوص غنچه عفص أن و كويند ده درم غنجه تازه آن ده مجلس عمل م ىكند — 1 

صفحه 49:
57 كل سرخ و مصلح آن انیسون. ۲ مقدار شربت از تازه آن تا ده درهم و از خشک آن تا چهار درهم و از آب آن تا هشت درهم. 

صفحه 50:
فرمول ۱ *گل بنفشه ۲۰ گرم * نبات ۴۰ گرم " تخم شنبلیله ۱۰ گرم * گل سرخ ۲۰ گرم همه را نرم کوبیده یک قاشق غذا خوری بعد از هر غذا میل شود. 7| 

صفحه 51:
فرمول ۲ *سبوس گندم ۶۰ گرم * شکر سرخ ۲۵۰ گرم *مغز بادام ۴۰ گرم همه را نرم کوبیده مقداری از آن را به صورت حریره میل 7| 

صفحه 52:
فرمول ۳ ۴ گرم فلوس ۳ گرم ترنجبین ۳ گرم روغن بادام 

صفحه 53:
فرمول ۴ * انجیر ۲۰۰ گرم * آلوی خشک ۲۵۰ گرم "شکر ۲۵۰ گرم همه را پخته تا به صورت مربا درآید. روزانه ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری صبح ناشتا میل شود. 7| 

صفحه 54:
شربت هندوانه یبوست به دلیل حرارت بالای معده و روده طبیعت: سرد و تر < آب هندوانه ۷۰ گرم ‎Fd: ys‏ گرم * ترنجبین ۳۵ گرم a 

صفحه 55:
آلو و انجیر *۱۵ عدد انجیر * ۱۵ عدد آلو بخارا *در آب و عسل خیسانده و قبل از غذا میل شود. مزاج معتدل 7| 

صفحه 56:
1 a ‏بست‎ * اگر کودک شیرخوار است. مادر از مواد غذایی و میوه های ملین مثل خاکشیر, آلو و انجیر استفاده ‎as‏ * روغن زیتون یا روغن بنفشه یا کرچک را با دست روی شکم کودک در جهت عقربه های ساعت از معده به سمت تاف و زهار مالش دهند و مقعد کودک را چرب * مالیدن لعاب ختمی و کتیرا بر شکم در جهت حرکث عقربه‌های ساعت کمک کننده است. * مغز فلوس را در كلاب حل كرده و نيم گرم بر شکم کودک ضماد نمایند. *بستن و گرم نگه داشتن شکم و پهلوها هم خیلی موثر است. 7 شیافی از مخلوط صابون تراشیده و شکر سرخ تهیه کنند و برای کودک استفاده کنند. * اگر با روش های موضعی یبوست برطرف نشد. باید از داروهای خوراکی استفاده کرد. 

صفحه 57:
۰ 4 مه ره ‎rr) o‏ محر ریت ‎De‏ وست: ‎ow 9‏ * اق غذا خورى خاكشير در اب جوث باكمى بات حل شود * شربت للو: مقدارى آلوى درشت شيرين را كاملا شسته ون را در ظرفى ريخته و أنقدر لب به آن مى افزايند كه لكب روى آلوها را كيرد سوبا حرارت:ملایتی :را می پزند و مقدار لب را کیت نگاه می دارند یعتی:هرقدر از لب تبخیز کزددنبه همان اندازه نی آن را می گیرند.به اندازه یک چهارم آب بدست آمده شکر اضافه می کنند و می چوشانند تا به قوام آی. اگر در تهیه این شربت به جای شکر از ترنجبین استفاده کنند خاصیت لینت بخشی آن بیشتر افزایند تا آلوها از هم گسیخته گردد بعد آن را صاف می نمایند و می شود * عسل انجیر: مقداری انجیر خشک را در قابلمه بریزید و آنقدر لب اضاقه کنید تا رویش را پپوشاند. سپس روی حرارت بگذارید تا بیز. اگر آب آن تمام شدبه آن لب اضافه کنید و آنقدر روی حرارت بگذارید تا انجیر له شود. سپس صاف کرده و مایع به دست آمده را با یک چهارم وزن آن شکر حرارت دهید تا به قوام عسل برسد. می توانید همراه با نان به کودک بدهید یا در لب حل کرده و به عنوان شربت استفاده کنید. می توانید ن را کمی بیشتر به قوامبیاورید و مانند لب نبات درست كنيد * شربت قلوس 

صفحه 58:
1 ‏بر وان وست‎ arnt خیسانده ۱۵-۱۰ عدد انجیر در آب عسل (ماء الحسل) قبل از غذا میل شود. یا ۱۵ عدد انجیر و ۱۵ عدد آلو بخارا در ماءالعسل یا جلاب خيس كرده و قبل از غذا ميل شو ۰ گرم مفز گردو راجا ‎5٠‏ كرم انجير خشك مخلوط ولمه كرده. در جندين وعده ميل شود كه باعث لينت و اعتدال مزاج می‌گردد. سبوس گندم ۶۰ گرم, شکر سرخ ۲۵۰ گرم مغز بادام ‎5٠‏ كرم. همه را نرم كوبيده و به صورت حريره میل شود مرباى زتجبيل. ككل سرخ با دوغ. هليله سياه با دوغ هر كدام ملين طبعاند. استفاده از آب هویج. ‎gal‏ اسفناج. انیسون, روغن کنجد و روغن زیتون در ریم غذلیی به پیشگیری و درمان ییوست کمک می‌کند. 

صفحه 59:
لدناث ماسب برا ای زان بارداز: ‎.١‏ غذاهاى مناسب و سويهاى جرب ‏۲ اگر نشد: ‏* فلوس خیار شنبر و روغن بادام ‏۴ ترنجبین با كلاب ۱ * ۱۰ گرم گل سرخ خشک را که از تخم و برگ سبز غلاف آن پاک باشد. یک شب در گلاب بخیسانید و صبح بکوبید و با کمی نبات شیرین کرده و میل کنید که اين ترکیب حافظ جنین از زایمان زودرس نیز هست. ‏؟ از خیسانده ۷-۱۰ عدد انجیر خشک و چند آلوبخارای = خشكدر أب وعمل قبل از تما فا کی 

صفحه 60:
he isl» cus 

صفحه 61:
‎eh‏ رب ام موس نیز ‎My Sf‏ ‏* مقدا یک مت از قرسي برا تم کوب کزده وپوست ان ‎gar BB poy aed het,‏ بدون قلع بریزید.سپس شیر تازه دوشیده را به آن اضافه کنید تا روی ترمس از شیر پوشیده شود. با حرارت ملایم آن را بپزید تا تمام شیر جذب ترمس شود.سپس به همان 1 ‎ ‏ازه مواد درون ظرف به آن روغن گاو اضافه کنید و مجددا حرارت دهید تا غلیظ شود و حالت ضماد به خود بگیرد و به حالت گرم گرم بر روس پارچه کتانی(کرباسی) بمالید. ‏* حال اگر لین پارچه به همراه ضماد رابه گوشه ران ببندید باعث اسهال صفرا ميشود. اگر بای ناف بیندید اسهال سودا میکند.اگر بر باس بیندید اسهال بلفم میکند. ‏” زمان قصد قطع اسهال را داشتید پارچه را بردارید و موضع را با آب سرد بْ ‎