صفحه 1:
۱ ng tig oil)
محمود آذرخش - کارشناس مشاوره آموزش و پرورش گرگان
2
صفحه 2:
دیگر مهارت داشتن یعنی چه ؟
قسمت اول جمله کاملا درست است که همه ما داریم زندگی می کنیم
اما آیا می شود کیفیت زندگی هر فردی رو به تکامل باشد
1
واژه ( مهارت ) را برای پدیده ای به کار می برند که یا( فن ) باشد با ( هنر)
| خوب زندگی كردن . هم فن است و هم هنر [
2
صفحه 3:
صفحه 4:
مطمنناً همه ما برای بهتر زیستن احتیاج به کسب مهار تهایی
داريم
صفحه 5:
* انسان قرن معاصر با واژه های اضطراب , افسردگی . تنهایی .
شکست , تنیدگی و فشار روانی و.... به خوبی آشنا است همه ما
گاهی در زندگی با چالش ها و مشکلاتی مواجه می شویم.
| در جریان این دشواریها, در اختیار داشتن منابع و مهارت هايى كه
به ما کمک می کنند تا به بهترین شیوه ممکن از عهده ی حل
مشکلات خود برآییم . تسکین بخش و امیدوار کننده است.
صفحه 6:
مهارت های زندگی مجموعه ای از توانایی های روانی - اجتماعی
که زمینه ساز گاری و رفتار مثبت و مفید را برای افراد فراهم می آو
8 مطالعات نشان داده اند که ارتقای مهارت های مقابله ای و
تواناییهای روانی اجتماعی در بهبود زندگی بسیار موثر است.
صفحه 7:
| SURES IT SON One STe|
fees Pre rere ا Sorter ay
که افراد را تهدید می کند مقابله کند.
صفحه 8:
)١ خودآكاهى حيط م همدلى
۳) حل مساله << ۴) تصمیم گیری موثر
۵ ارتباط بین فردی < > ع) ارتباط اجتماعی
۷ تفکر خلاق > > ۸) تفکر نقاد
٩ مدیریت استرس .۱ مدیریت هیجانات
Pa es
۰ )6 دويه دومرتيط معيو
صفحه 9:
در سال هاى گذشته متخصصان بهداشت روانی برنامه های مختلفی
برای پیشگیری از آسیب های روانی اجتماعی طراحی و اجرا کرده اند
به طور کلی برنامه ها و راهبردهای پیشگیری از مشکلات روانی
اجتماعی در دو دسته اساسی قرار می گیرند .
20
7ج 1
۱) راهپرد های منمر کز بر محیط (مدل سیستم های اجنماع)
۲ راهبردهای متمرکز پر فرد .
صفحه 10:
راهبرد های متمر کز سعی
ای متمرکز بر محیط کنند
بر مک می کنند :
| 1 ۱ |
‘i
مانند
er eer) ]|
0
صفحه 11:
در مقابل راهبردهای متمرکز بر فرد تلاش می کنند:
a
Se er ed
19 0 0 0 0 7
صفحه 12:
یکی از بهترین و موثر ترین رویکردهای متمرکز بر فرد
نامه آموزشث تمای زندگی است
][ برنامه آموزش مهارتهای زندگی یک برنامه پیشگیری اولیه است
که در آگوست ۱۹٩۳ از طرف یونیسف به عنوان مدلی برای پیشگیری از آسیب های
روانی اجتماعی به جهانیان معرفی شد.
لا در این مدت در کشورهای زیادی به کار بسته شده است و نتایج مطالعات متعدد
حاکی از اثر بخشی این برنامه در پیشگیری از انواع مشکلات روانی اجتماعی بوده است .
صفحه 13:
oA SAL Po
صفحه 14:
مهارتهای زندگی »مهارت هایی هستند که:
1 برای افزایش توانایی های روانی اجتماعی افراد آموزش داده می
۳۲ فرد را قادر می سازند تا به طور موثر با مقتضیات و کشمکش های زند؛
روبرو شود
۳ یادکیری مهارتهای زندگی موجب افزایش ظرفیت روانشناختی اشخا
می شود .
صفحه 15:
9 اي نگ تال ۱
بای از ای ge ac Af i مين كارأ Ws ool il
آموختن و بکارگیری مهارتهای زندگی نقش مهمی در سلامت روان دارد
زیرافردراقادرمیسازد ۳
1 6۹
RVC RYO (SEP eee SR eT
۱ a re PO ep core ye Wr pee Py
صفحه 16:
بطور کدی هدف آموزش مهارتهای زندگی
ایجاد تفییر دردانش . ER فاد ات
بنابر این هدف از آموزش مهار تهای زندگی عبارت است از .
پیشگیری از تقویت و ارتقاء
اسطوره ها و بد فهمی ها دانش صحیح
نگرش منفی نگرش و ارزشهای عثبت
رفتارهای مخاطره آمیز رفتارها و مهارتهای اجتماعی
صفحه 17:
كاريره هاي مشارتهلى زندقي
صفحه 18:
. تقویت اعتماد به نفس و احترام به خود
. تجهیز اشخاص به ابزار و روش های مقابله با استرس های
محیطی و روانی
.١ کمک به تقویت و توسعه ارتباطات دوستانه و سالم
. ارتقای سطح رفتارهای سالم و مفید اجتماعی
18
صفحه 19:
19
مصرف سیگار و مواد مخدر
. بروز اختلالات روان
ات روانی و مشکلات روانی ۱
LS 39> |) 3 =
خودكشى در نوجوانان و جوانان 3
5 ان
رفتا us
رفتارهای خشونت آمیز
. شیوع ایدز
. بی بند و باری جنسی
صفحه 20:
برنامه مهارتهای زندگی
تسر داق من وال الكيزتي:
دانش »
نگرش »
ارزشها و
رفتار سالم قرار می گیر
صفحه 21:
مدل زير نقش برنامه
کسب دانش
i
یادگیری و تمرین مهارت های زندگی
نگرش و ارزشهای مثبت
تتشقيرى از مشكلات “992 ,نتارهاى مثبت وسالم
eq
صفحه 22:
۱ Bees et Be)
Ree Te or eee
.١ معمولا" اولین تغییر در سطح دانش و اطلاعات فرد رخ می دهد .ولی مشخص
نيست كه آيا اين افزايش دانش هميشه مؤثر باشد يا نه .
۲ تغییر دیگر در نگرش و نحوه دید فرد نسبت سایرین وجود دارد که آن هم تغییر
رفتار است و در این مرحله بایستی مهارت جدیدی در فرد ایجاد شود .
هدف ما در آموزش مهارتهای زندگی »
ایجاد تغیبر در رفنار » با ایجاد یک مهارت جدید می باشد.
صفحه 23:
ipl uk رز ی درل
sly by au لي hu ly vi 17
9
محمود آذرخش – کارشناس مشاوره آموزش و پرورش گرگان
1
ديگر مهارت داشتن يعني چه ؟
قسمت اول جمله كامال درست است كه همه ما داريم زندگي مي كنيم
اما آيا مي شود كيفيت زندگي هر فردي رو به تكامل باشد
واژه ( مهارت ) را براي پديده اي به كار مي برند كه يا( فن ) باشد يا ( هنر )
خوب زندگي كردن ،هم فن است و هم هنر
2
اگر بخواهيم راننده ي خوبي شويم بايد مهارت رانندگي
را فرابگيريم.
براي نقاش ماهر و نجار خبره شدن بدون تمرين و
فراگيري فنون الزم به درجه استادكاري نمي رسيم.
پس چطور ممكن است خوب و صحيح زندگي كردن
را ذاتًا ياد داشته باشيم؟
3
مطمئنًا همه ما براي بهتر زيستن احتياج به كسب مهارتهايي
داريم
پس بايستي مهارت هاي مقابله با چالش ها را بياموزيم
و آنها را در زندگي به كار گيريم
تا بتوانيم نشاط ،شادابي ،سالمت رواني را در زندگي خويش متبلور سازيم.
4
• انسان قرن معاصر با واژه هاي اضطراب ،افسردگي ،تنهايي ،
شكست ،تنيدگي و فشار رواني و ....به خوبي آشنا است همه ما
گاهي در زندگي با چالش ها و مشكالتي مواجه مي شويم.
در جريان اين دشواريها ،در اختيار داشتن منابع و مهارت هايي كه
به ما كمك مي كنند تا به بهترين شيوه ممكن از عهده ي حل
مشكالت خود برآييم ،تسكين بخش و اميدواركننده است.
5
مهارت هاي زندگي مجموعه اي از توانايي هاي رواني – اجتماعي هستند
كه زمينه سازگاري و رفتار مثبت و مفيد را براي افراد فراهم مي آورد.
مطالعات نشان داده اند كه ارتقاي مهارت هاي مقابله اي و
تواناييهاي رواني اجتماعي در بهبود زندگي بسيار موثر است.
6
تعداد افراد مبتال به افسردگي ،اضطراب ،تندخويي ،بدبيني ،
ناسازگاري و به طور كلي اختاللهاي رواني – اجتماعي روز به روز در
جهان در حال افزايش است.
همه ساله ،سازمان هاي محلي ،منطقه اي و بين المللي آثار تكان
دهنده و رو به رشدي را در اين خصوص نسبت به سال قبل اعالم
مي كنند و تالش مي كنند با ريشه يابي مشكالت ،نسبت به
پيشگيري ،درمان و مراقبت از افراد مبتال اقدام كنند.
آموزش مهارت هاي زندگي يك برنامه پيشگيرانه و ارتقايي است كه سعي دارد
سطح بهداشت رواني جامعه را ارتقاء بخشد و با آسيب هاي رواني و اجتماعي
كه افراد را تهديد مي كند مقابله كند.
7
)1خودآگاهي
) 3حل مساله
)5ارتباط بین فردی
)7تفکر خالق
)9مدیریت استرس
)2همدلی
)4تصمیم گیری موثر
)6ارتباط اجتماعی
)8تفکر نقاد
) 10مديريت هيجانات
این مهارتهای دهگانه در يك تقسيم بندي كوچكتر به 5مهارت تبديل شده
8
که دو به دو مرتبط هستند .
در سال های گذشته متخصصان بهداشت روانی برنامه های مختلفی
برای پیشگیری از آسیب های روانی اجتماعی طراحی و اجرا کرده اند
به طور کلی برنامه ها و راهبردهای پیشگیری از مشکالت روانی
اجتماعی در دو دسته اساسی قرار می گیرند .
)1راهبرد های متمرکز بر محیط (مدل سیستم های اجتماع)
)2راهبردهای متمرکز بر فرد .
9
راهبرد های متمرکز بر محیط سعی می کنند :
از طریق ایجاد راهی در جامعه
مانند تغییر در قوانین ،هنجارها ،رفع تبعیض ،ایجاد فضای مثبت
از بروز ناهنجاری های اجتماعی جلوگیری کنند .
10
در مقابل ،راهبردهای متمرکز بر فرد تالش می کنند:
از طریق افزایش توانایی مقابله ای افراد
ظرفیت آنان را جهت مقابله
با چالشها ،کشمکش ها و نامالیمات زندگی روز مره ارتقاء دهند.
11
یکی از بهترین و موثر ترین رویکردهای متمرکز بر فرد
برنامه آموزش مهارتهای زندگی است
برنامه آموزش مهارتهای زندگی یک برنامه پیشگیری اولیه است
که در آگوست 1993از طرف یونیسف به عنوان مدلی برای پیشگیری از آسیب های
روانی اجتماعی به جهانیان معرفی شد.
در این مدت در کشورهای زیادی به کار بسته شده است و نتایج مطالعات متعدد
حاکی از اثر بخشی این برنامه در پیشگیری از انواع مشکالت روانی اجتماعی بوده است .
12
13
تعریف مهارتهای زندگی
مهارتهای زندگی ،مهارت هایی هستند که:
.1برای افزایش توانایی های روانی اجتماعی افراد آموزش داده می شوند
.2فرد را قادر می سازند تا به طور موثر با مقتضیات و کشمکش های زندگی
روبرو شود
.3یادگیری مهارتهای زندگی موجب افزایش ظرفیت روانشناختی اشخاص
می شود .
1
آموختن و بکارگیری مهارتهای زندگی نقش مهمی در سالمت روان دارد
زیرا فرد را قادرمی سازد
تا دانش ،ارزشها و نگرشها را به توانایی های بالفعل تبدیل کند
و انگیزه الزم جهت انجام رفتار سالم را داشته باشد.
15
بنابراین هدف از آموزش مهارتهای زندگی عبارت است از :
پیشگیری از
16
تقویت و ارتقاء
اسطوره ها و بد فهمی ها
دانش صحیح
نگرش منفی
نگرش و ارزشهای مثبت
رفتارهای مخاطره آمیز
رفتارها و مهارتهای اجتماعی
17
الف ) افزایش سالمت روانی و جسمانی
.1تقویت اعتماد به نفس و احترام به خود
.2تجهیز اشخاص به ابزار و روش های مقابله با استرس های
محیطی و روانی
.3کمک به تقویت و توسعه ارتباطات دوستانه و سالم
.4ارتقای سطح رفتارهای سالم و مفید اجتماعی
18
ب ) پیشگیری از مشکالت روانی ،رفتاری و اجتماعی :
.1مصرف سیگار و مواد مخدر
.2بروز اختالالت روانی و مشکالت روانی اجتماعی
.3خودکشی در نوجوانان و جوانان
.4رفتارهای خشونت آمیز
.5شیوع ایدز
.6بی بند و باری جنسی
.7افت عملکرد تحصیلی
19
برنامه مهارتهای زندگی
در زنجیره ای بین عوامل انگیزشی ،
دانش ،
نگرش ،
ارزشها و
رفتار سالم قرار می گیرد
در واقع جایگاه مهارتهای زندگی
در پیشگیری اولیه از مشکالت بهداشتی و روانی قرار دارد .
20
مدل زیر نقش برنامه مهارتهای زندگی را در پیشگیری اولیه
نشان می دهد.
کسب دانش
یادگیری و تمرین مهارت های زندگی
نگرش و ارزشهای مثبت
پیشگیری از مشکالت
21
رفتارهای مثبت و سالم
هدف هر نوع آموزشی در نهایت ایجاد یک تغییر می باشد .
این تغییر می تواند در سطوح مختلفی صورت بگیرد .
.1معموالً اولین تغییر در سطح دانش و اطالعات فرد رخ می دهد .ولی مشخص
نیست که آیا این افزایش دانش همیشه مؤثر باشد یا نه .
.2تغییر دیگر در نگرش و نحوه دید فرد نسبت سایرین وجود دارد که آن هم تغییر
رفتار است و در این مرحله بایستی مهارت جدیدی در فرد ایجاد شود .
هدف ما در آموزش مهارتهای زندگی ،
ایجاد تغییر در رفتار ،یا ایجاد یک مهارت جدید می باشد.
22
23
