نظریه های جدید روانشناسی شخصیت

نظریه های جدید روانشناسی شخصیت

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: دانشگاه پیام نور بردسیرموضوع:نظریه های جدید روانشناسی شخصیتاستاد مربوطه:جناب آقای نقویاجرا:فاطمه بنی اسدپور

اسلاید 3: روانشناسی شخصیت : تعاریف مختلفی از شخصیت ارائه شده است.شخصیت (Personality) از ریشه لاتین (Persona) که به معنی «نقاب و ماسک» است گرفته شده است و اشاره به ماسک ونقابی دارد که بازیگران یونان و روم قدیم بر چهره می‌گذاشتند واین تعبیر تلویحا به این موضوع اشاره دارد که »شخصیت هر فرد ماسکی است که او بر چهره خود می‌زند تا وجه تمایز (تفاوت) او از دیگران باشد«.

اسلاید 4: شخصیت یک «مفهوم انتزاعی» است، یعنی آن چیزی مثل انرژی در فیزیک است که قابل مشاهده نیست، بلکه آن از طریق ترکیب رفتار (Behavior) ، افکار (Thoughts) ،انگیزش (Motivation) ، هیجان (Emotion) و … استنباط می‌شود. شخصیت باعث تفاوت (Difference) کل افراد (انسانها) از همدیگر می‌شود. اما این تفاوتها فقط در بعضی «ویژگیها و خصوصیات» است.

اسلاید 5: از طرف دیگر «شخصیت» یک موضوع پیچیده است ولی از زمانهای قدیم برای شناخت آن کوششهای فراوانی شده است که برخی از آنها «غیرعملی» ، بعضی دیگر « خرافاتی» و تعداد کمی «علمی و معتبر» هستند.

اسلاید 6: نظریه های شخصیت: سوال اصلی در مطالعه شخصیت (Personality) و نظریه‌های شخصیت این است که شخصیت چیست؟ با وجود مطالعات و تحقیقات زیاد به دلیل پیچیدگی شخصیت که ناشی از پیچیدگی آن گرفته است که می‌توان آنها را در هشترویکرد اصلی روانکاوی ،تیپ شناسی، رفتاری ،یادگیری اجتماعی، تحلیل عاملی ، شناختی ،انسان گرایی و رویکرد حیطه محدود مورد بررسی قرار داد. در کنار این رویکردها که رسمی هستند یک رویکرد شخصی نسبت به انسان وشخصیت در اکثر ما انسانها وجود دارد که اگر بخواهیم می‌توانیم با مطالعه و تحقیق دراین باره ، آن را به یک نظریه رسمی تبدیل کنیم

اسلاید 7: وجوه اشتراک و افتراق نظریه‌های شخصیت در بعضی از این نظریه‌ها اهمیت فراوان به ضمیر ناخودآگاه داده شده است و پیروان آن معتقدند که آدمی از انگیزه‌های واقعی رفتار و اعمال خود بی اطلاع است، زیرا آنها درشعور باطن یا ناخودآگاه هستند. در نظریه‌های دیگر ، ناخودآگاه مورد انکار است، یاکم اهمیت است و یا این که تاثیرش فقط در افراد نابهنجار مورد قبول است. در این نظریه‌ها خود آگاه حاکم بر رفتار آدمی دانسته شده است.

اسلاید 8: نظریات فروید و یونگ و ماری جزو دسته اول و نظریه آسپرت متعلق به دسته دوم است. نظریه‌هایی هستند که اهمیت فراوان به تاریخ زندگی و به دوران کودکی می‌دهند و هر کس را بنده و اسیر گذشته خود می‌پندارند و نظریه‌های دیگر آدمی را از قید گذشته آزاد ساخته، حال و آینده و گرایش به سوی غایت و غرض را در رفتار او موثر می‌دانند، یا این که چگونگی هر عمل راوابسته به محیط خارجی و میدانی می‌پندارند که شخص در موقع اجرای آن عمل در آن محیط یا میدان قرار گرفته است.

اسلاید 9: رویکردها در نظریه‌های رسمی: رویکرد روانکاوی رویکرد تیپ شناسیرویکرد رفتاری رویکرد یادگیری اجتماعی رویکرد تحلیل عاملی رویکرد شناختی رویکرد انسان گراییرویکرد حیطه محدود

اسلاید 10: رویکرد روانکاوی:نخستین رویکرد درباره شخصیت در واپسین سالهای قرن نوزده توسط فروید مطرح شد. نظریه پردازهای فروید چنان با اهمیت و گسترده بود که نه تنها در روانشناسی بلکه در فرهنگ ،جامعه نیز نفوذ پیدا کرد، بگونه‌ای که آن را یک انقلاب شبیه آنچه داروین با نظریه تکامل ارائه کرد دانسته‌اند

اسلاید 11: رویکردتیپ شناسی: صاحب نظران قدیمی‌ترین طبقه بندی تیپ شناختی را به بقراط وجالینوس از حکمای یونان باستان نسبت داده‌اند. بقراط جسم را دارای چهار نوع خلط خون،بلغم،صفرا وسودا تصور می‌کرد و برای هر یک از آنها ویژگی‌هایی را تصور می‌کرد .

اسلاید 12: رویکرد رفتاری :رویکرد رفتاری که در کارهای بی.اف.اسکینر (B.F.Skinner) و به تبعیت از بنیان گذار آن جان.بی.واتسون منعکس شده است بازتابی است از شکل و صورت اصلی رفتارگرایی افراطی که هر نوع نیرو یا فرآیند منتسب به درون و ناهوشیار را نامربوط دانسته و بشدت رد می‌کند و در عوض توجه خود را با رفتار عینی قابل مشاهده و محرک بیرونی معطوف می‌دارد.

اسلاید 13: رویکرد یادگیری اجتماعی: رویکرد یادگیری اجتماعی که بیشتر در آلبرت بندورا و جولیان راتر مشاهده می‌شود بسط رویکرد رفتارگرایی اسکینر است. آنها نیزروان کاوی را رد و بر رفتار عینی تاکید می‌ورزند. ولی نکته اختلاف آنها این است که به متغیرهای شناختی درونی نیز اعتقاد دارند، چیزی که در نظام اسکینر مطلقا جایی ندارد.

اسلاید 14: رویکرد تحلیل عاملی: رویکرد تحلیل عاملی که بیشتر در کارهای آلپورت ، کتل ،آیزنک تجلی یافته است بر این عقیده است که شخصیت شامل مجموعه‌ای از صفت‌ها یا کیفیات متمایز کننده یک شخص است که می‌توان آنها را از طریق تحلیل عاملی (نوعی روش آماری پیشرفته) مشخص نمود.

اسلاید 15: رویکرد شناختی:رویکرد شناختی در شخصیت بر شیوه‌هایی که مردم توسط آنها به شناخت محیط و خودشان می‌پردازند، تاکید می‌ورزد. اینکه آنها چگونه ادراک می‌کنند،ارزیابی می‌کنند، تصمیم می‌گیرند و مسائل را حل می‌کنند.

اسلاید 16: رویکرد انسان گرایی:رویکرد انسان گرایی که بیشتر در کارهای آبراهام مزلو وکارل راجرز منعکس شده است . این رویکرد و نظریه پردازان آن برفضایل و آرزوهای انسان ، اراده آزاد آگاهانه وخود شکوفایی تاکید دارند.

اسلاید 17: رویکرد حیطه محدود :نظریه پردازان شخصیت عموما دستیابی به جامعیت یا کامل بودن را به عنوان یکی از هدفهای اصلی نظریه پردازی در نظر می‌گیرند. اما هیچ کدام از نظریه‌های موجود را نمی‌توان بدرستی جامع دانست و به علاوه داشتن چنین هدفی می‌تواند غیر واقع بینانه باشد. برخی روان شناسان پیشنهاد می‌کنند که برای رسیدن به درک کاملتری از شخصیت نیاز داریم که تعدادی نظریه جداگانه وضع کنیم که هر کدام گستره محدودی داشته باشد و بر یک وجه محدود و باریک شخصیت تاکید ورزد.

اسلاید 18: گوناگونی در رویکردها به شخصیت: رویکردهای مختلف به شخصیت غالبا با یکدیگرهمسو نیستند و در جهت مخالف یا اصلاح نظریه قبلی بوجود آمده‌اند، اما این ساده انگاری خواهد بود که تصور کنیم تنها یک از نظریه‌ها درست و بقیه غلط ، در واقع این اختلاف به معنی بی‌اعتباری آنها نیست بلکه هر دیدگاهی تنها بخشی از حقایق مربوط به انسان را بازگو می‌کند و این نقطه را یادآور می‌شود که شخصیت موضوع پیچیده ای است،در شکل گیری آنها شرایطی تاریخی و زندگی شخصی نظریه پرداز تاثیر داشته است وعلم روانشناسی علم جوانی است و روان شناسی شخصیت از آن هم جوان‌تر است .

اسلاید 19: عوامل موثر بر نظریات شخصیت :نظریه‌های جدید مربوط به شخصیت ناگهان بروز وظهور نکرده‌اند، بلکه از تحقیقات دانشمندان سلف ازبقراط و افلاطون و جالینوس تا ابن سینا و جان لاک و هابس و بسیاری دیگر مایه گرفته‌اند، ولی در دوران معاصرمهمترین عواملی که در تنظیم و تعبیر نظریه‌ها تاثیر مسلم داشته‌اند، عبارتند از:

اسلاید 20: مطالعات و تحقیقات درمانگاهی (کلینیک) که در سده گذشته با شارکو و پیرژانه فرانسوی آغاز شد و توسط فروید، یونگ و مکدوگال ادامه یافتند. گشتالتیا نظریه هیات کل که ورتهایمر و کهلر و کافکا پیشروان آن بوده‌اند روان شناسی تجربی و پیشرفتهای آن روان سنجی و اندازه گیریهای آن نظریات یادگیری

اسلاید 21: فواید نظریه‌های شخصیت :فایده نظریه‌های مربوط به شخصیت بخصوص در این است که در برابر تحقیقات تجربی وآزمایشگاهی که فقط گوشه‌ها یا جنبه‌های محدودی از شخصیت را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهند، این نظریات درباره ارتباط این گوشه‌ها و یا جنبه‌ها و در نتیجه درباره چگونگی تشکیل و تحول شخصیت به بحث و تحقیق می‌پردازند.

اسلاید 22: فایده دیگر نظریه‌ها این است که نشان می‌دهند، مطالعه و تحقیق در چه زمینه‌ای بهتر است صورت گیرد و این زمینه‌ها و فرضهایی را که در تحقیق شخصیت مهم هستند،معلوم می‌دارند. فایده دیگر نظریه‌های شخصیت این است که افکار تازه‌ای به میان می‌آورند و حس کنجکاوی را بر می‌انگیزند و برای تحقیقات دیگر مقدمه می‌شوند و بدین ترتیب به پیشبردن علم کمک می‌کنند.

اسلاید 23: ـ روانشانسي رشد / دكتر حسن احدي / نيك چهرمحسني / چاپ پنجم / 13742- موفقيت نامحدود« 1» 3-روابط عمومي نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها. بررسي نگرش دانشجويان درباره ازدواج.چاپ اول زمستان 784-نقش ما در تربيت، دكتر علي قائمي. ناشر انتشاراتاميري چاپ نهم شهريور 13735-بهشت خانواده . جلد دوم سيد جواد مصطفوي چاپ هفتن 1378 انتشارات هاتف مشهد

اسلاید 24: پایان