کالا شناسی مقدماتی

کالا شناسی مقدماتی

اسلاید 1: دوره: کالا شناسی مقدماتی   تهیه و تنظیم و مدرس:مهدی رجب پور

اسلاید 2: مقدمه:دردنیای امروز پیشرفت وموقعیت هر سازمان وبه تبع آن هر کشور در اجرای پروژه های مصوب وبرنامه ریزی ومدیریت آنها میباشد .که وجود آن مستلزم یک مدیریت و تدارکات قوی ومنسجم می باشد .همانگونه که یک عملیات نظامی دارای سازمان لجستگی وتدارکات قوی می باشد ،وبدون وجود یک سازمان منسجم تدارکاتی، امکان موفقیت در هیچ برنامه شده اقتصادی ویا حتی نظامی وجود ندارد ،لذا تدارکات هر سازمان ،نقش عمده ومهمی در بر پایی وموفقیت آن سازمان دارد .بازرگانی وتجاروشرکتهای تجاری بزرگ در دنیای پیشرفت امروزی نقش بسیار مهمی در معرفی وپیشرفت کشور های مطلوب خود دارند .ونقش شرکتهای بازرگانی روز به روز برجسته تر می گردد. بدیهی است با گستردگی تکنولوژی وهمچنین پیشرفت های

اسلاید 3: فراوان وتکنیکهای بازرگانی ،آموزش سازمانهای تدارکاتی وآشنابودن با مقررات وقوانین حاکم بر تجارت جهانی وبروز رساندن سیستم ها وافرادی که با این سیستم ها مرتبط هستند ،از اصول اولیه آموزش بازرگانی کشور ما می باشد .سیستم تدارکاتی :در بسیاری از موارد میزان قابل ملاحظه ای از سرمایه گذاری های شرکتهای،واحد های صنعتی ،تولیدی وخدماتی را ماشین آلات ،دستگاهها ،قطعات یدکی ،مواد مصرفی وکالاهای عمومی ومواد اولیه و......تشکیل می دهند .نگهداری ،سفارش به موقع وخریدهای مناسب ،جهت نیل به بهره برداری مطلوب احتیاج به یک سیستم کار آمد وپویای تدارکاتی دارد.تدارکات :تامین نیازهای به موقع مواد اولیه ،کالاو مواد مربوطه به یک واحد تولیدی ،پروژه اجرایی وسازمان های خدماتی واستمرار عملیات جاری آنها با استفاده از حداقل سرمایه گذاری راکد وفضای اختصاص یافته ،جهت نگهداری آنها را تدارکات می نامند .

اسلاید 4: لذا ،برای رسیدن به یک سیستم کار آمد وپویا تدارکاتی (تعریف سیستم تدارکات )ورسیدن به یک عملیات علمی وکاربردی صحیح بوسیله حداقل سرمایه گذاری راکد وفضای مناسب جهت نگهداری کالاها ،فقط در زمانی حاصل می گردد ،که با بکار گیری ابزاری بنام طبقه بندی واستاندارد کالا محقق شود .=قبل از ورود به بحث طبقه بندی واستاندارد کالا ،لازم وضروری می باشد ،تا نسبت به تقسیم بندی کالا ها از لحاظ نوع مصرف وبهر ه برداری در سازمانهاتوضیحاتی داده شود .انواع کالا ها :1- کالای پروژه (کالاهای غیر موجودی انبار )به کالا واجناسی گفته می شود ،که نیاز یک واحد صنعتی، به آنها ،مستمر نبوده ،وفقط در مقاطع خاص ،به مقدار معینی مورد نیاز خواهند بود .این کالاها بلحاظ اینکه ،مصرف همیشگی ومستمر ندارند،بعنوان کالای موجودی انبار ،شناخته نشده وکد گذاری نمی شوند.

اسلاید 5:  2-کالاهای موجودی انبار :به کالا واجناسی گفته می شوند ،که نیاز یک واحد صنعتی به آنها مستمر ومداوم بوده وجهت ایجاد ونگهداری وتعمیرتاسیسات ،بکار می روند .این کالا ها بلحاظ مصرف مستمر وضرورت ذخیره در انبار ،بایدکد گذاری وطبقه بندی گردند .تا هیچگاه بدلیل کمبود آنها عملیات ،دچار اختلال نگردد .. =کالای موجودی انبار به دو دسته تقسیم می شوند :الف :کالاهای عمومی ( GENERAL ITEMS)به کالاهای گفته می شود،که قابل تامین از منابع عمومی بوده ،تولید وفروش آنها منحصر به سازنده ومنبع خاصی نبوده ،مشخصات آنها براساس استاندارد های معتبر وبا توجه به نوع کالا تعریف می شوند . ب : کالاهای اختصاصی ( SPECIAL ITEMS)به کالاهایی گفته می شوندکه فقط باید از منبع خاص تامین گردند .

اسلاید 6: مشخصات این کالاها براساس شرح وشماره قطعه مخصوص سازنده تعریف می شوند موجودی کالای یک موسسه صنعتی :اگر کمتر از حد لازم باشد ،سبب وقفه در برنامه عملیاتی می گردد .اگر بیش از حد احتیاج باشد ،سبب زیان ورکود سرمایه ،به دلائل ذیل میگردد . 1-سود سرمایه 2- هزینه انبار داری ونگهداری کالا 3-کهنگی ،فرسودگی وخرابی اجناس 4-از رده خارج شدن اجناس

اسلاید 7: تعریف طبقه بندی کالا:طبقه بندی کالای هر صنعت ،عبارتست از مجموعه ای از مشخصات دقیق وکامل کلیه کالاهای مصرفی آن صنعت واختصاص شماره طبقه بندی کالا به آنها .مزایای طبقه بندی کالا :1-ایجاد یک زبان مشترک ساده برای کلیه کسانیکه با کالا سر وکار دارند.2-صرفه جوئی در زمان ،جهت نوشتن شرح وتفضیلات اجناس تحویلی وارسالی .3-از بین بردن اشتباهات ممکنه، ناشی از نوشتن شرحهای مختلف .4-ایجاد یک روش علمی ومنطقی در چیدن اجناس داخل انبارها .5-تسهیل در امر ثبت ونگهداری وبایگانی سوابق اقلام .6-تسهیل در امر استفاده از دستگاههای کامپیوتری ،بمنظور ثبت آمار ودر نتیجه پی ریزی یک اساس مطلوب ومناسب ،برای امر سفارشات ونگهداشت منطقی کالا در انبار.

اسلاید 8: استاندارد : بمنظور کاهش تعداد وتنوع کالا وانتخاب بهترین ها وبهره وری حداکثر ،هر صنعت باید دارای استاندارد مربوطه به خود باشد .مزایای استاندارد نمودن کالا : 1-کاهش تعدد وتنوع اقلام .2-ازدیاد تسهیلات انبارداری ،بعلت کاهش تعدد وتنوع اقلام .3-کاهش هزینه های تدارکاتی ،حمل ونقل ،ترخیص ،انبارداری وتوزیع کالا .4-جلوگیری از رکود سرمایه وافزایش قدرت خرید .5-با استاندارد شدن اقلام مصرفی وافزایش مصرف آن ،سازندگان داخلی ،تشویق به سرمایه گذاری شده که ،قدمی بسوی خود کفائی نیز میباشد .6-تسهیل در نگهداشت وتعمیر وکار برد دستگاههای موجود وآموزش هایمربوطه .7-تقلیل وابستگی به خارج .

اسلاید 9: فهرست گروه های طبقه بندی کالا : الف =حفاری وتولید :گروه 01 – ماشین آلات حفاری ودگل حفاری .گروه 02-ماشین آلات تولید وسیمان .گروه 03-ابزارآلات حفاری وتولید .گروه 05-ابزار آلات سیمانکاری وگل حفاری .گروه -06ابزار آلات تعمیرات .گروه -07ابزار دقیق حفاری .گروه 08-ابزار دقیق کنترل گل حفاری وتولید .گروه 09-کالاهای حفاری ،گل حفاری وسیمانکاری .گروه 10-کالاهای مورد استفاده در استخراج وتولید

اسلاید 10: گروه11 –دکل حفاری ومتعلقات .گروه 12- دستگاههای عملیاتی وزمین شناسی ولرزه نگاری .ب= تاسیسات وماشین الات عمومی :گروه 13-دیگ بخار ومتعلقات .گروه 14-موتورهای احتراقی (بغیر از اروپائی ،انگلیسی وآمریکائی )گروه 15 –موتورهای بخاری ،رفت وبرگشتی .گروه 16-توربینهای بخاری .گروه 17-موتورهای احتراقی (اروپائی )گروه 18-موتورهای احتراقی (انگلیسی )گروه 19-موتورهای احتراقی (امریکائی )گروه 20-توربینهای گازی .گروه 22-کمپرسورها،پمپهای خلائ (اروپائی )گروه 23-“ ” “ ” ” ” (انگلیسی )

اسلاید 11: گروه 24-کمپرسورها،پمپهای خلائ (آمریکائی )گروه 25-“ ” ” ” ” ” ” (بغیر از اروپا،انگلیس وآمریکا )گروه 26-پمپهای رفت وبرگشتی (” ” ” ” ” ” ” ” ) گروه 27-“ ” ” ” ” (اروپائی )گروه 28- “ ” ” ” ” (انگلیسی )گروه 29- ” ” ” ” ” (آمریکائی )گروه 30-پمپهای دورانی وگریز از مرکز (بغیر از اروپا ،انگلیس ،آمریکا )گروه 31-“ ” ” ” ” ” (اروپائی )گروه 32-“ ” ” ” ” ” (انگلیسی )گروه 33-“ ” ” ” ” ” (آمریکائی )

اسلاید 12: گروه 34-پمپهای متفرقه .گروه 36-دستگاههای بالا بر .گروه 37-دستگاههای جاده سازی ،کانال کشی وساختمان .گروه 38-ماشین آلات متفرقه .گروه 40-تاسیسات گاز وضمائم آن .گروه 41-تاسیسات پتروشیمی ،ضمائم ومتعلقات .گروه 42-تاسیسات فرعی ،ضمائم ومتعلقات .گروه 43-تاسیسات پالایشگاهها،ضمائم ومتعلقات .گروه 44-تاسیسات واحدهای بسته بندی ولوازم مربوطه .ج= حمل ونقل :گروه 45-اتومبیلها (اروپائی )

اسلاید 13: گروه 46 –اتومبیلها (غیر اروپائی )گروه 47-کامیونها واتوبوسها (اروپائی )گروه 48-“ ” ” ” (غیر اروپائی )گروه 49-تراکتورها وتریلرها .گروه 50- ” ” ” ” (کاترپیلار )گروه 51-لکوموتیوها ،واکنها ودستگاههای راه آهن .گروه 52-وسائط نقلیه دریائی ،کوچک .گروه 53- ” ” ” ” نفتکش . گروه 55-وسائط متفرقه نقلیه ،متعلقات وسائط نقلیه .گروه 56-دستگاههای مربوط به تعمیراگاه وابزارآلات مربوطه به اتومبیل .گروه 57-هواپیما ئی .

اسلاید 14: د=متعلقات ماشین آلات وابزار دقیق :گروه 58-متعلقات ماشین آلات ، آلات متحرکه ،تسمه ها .گروه 59-قطعات یدگی ابزار دقیق ووسائل اندازه گیری .گروه 60-ابزار دقیق ،وسائل اندازه گیری ودرجه ها .ه=لوازم ساختمانی ،مخازن ودستگاههای کارکاهی :گروه 61-مخازن واسکلتهای فلزی .گروه 62-ابزارهای ماشین آلات کارگاهی وضمائم ومتعلقات .گروه 63-ابزارهای هوائی (بادی )ومتعلقات .گروه 64-دستگاهای جوشکاری ودیگر وسائل کارگاه.و=وسائل الکتریکی :گروه 65-مولدها،مبدلها،انباره ها،یکسوکننده ها،وسائل حفاظت کنندها کاتدی .گروه 66-موتورهای برقی وقطعات .

اسلاید 15:  گروه 67-راه اندازهاووسائل قطع ووصل برقی .گروه 68-سیمها،کابلهاومتعلقات .گروه 69-لامپها،اتصالات لامپهاومتعلقات .گروه 70-لوله های برقی ،اتصالات مربوطه ،فیوزهاواداوات مورد استفاده در برق منازل .گروه 71-دستگاههای مخابراتی والکترونیکی .گروه 72-کامپیوتر،لوازم وابزارآلات دقیق سیستمهای کامپیوتر .ز=کالاهای لوله ای شکل ،شیرها واتصالات :گروه 73-شیلنگهاواتصالات شیلنگها .گروه 74-کالاهای لوله ای شکل .گروه 75-شیر آلات .گروه 76-اتصالات وفلنجها .ح=مصالح ساختمانی ،فلزات وسخت افزار ساختمانی :گروه 77-مصالح عمومی والوار .گروه 78-شمشهاوورقه های فلزی ،پلاستگی وغیره.گروه 79-طناب سیمی ،طناب تابیده –زنجیر وقرقره .گروه 80-مصالح وسخت افزار ساختمانی .گروه 81-سخت افزار عمومی وپیچ ومهره ها.

اسلاید 16: ط=ابزارآلات ووسائل آب بندی :گروه83-ابزار آلات کوچک .گروه 85-وسائل آب بندی واجناس عایق بندی .ی=رنگها ،روغنها ومواد شیمیائی :گروه 86-رنگها ،جلادهنده هاوغیره .گروه 87-روغنها وفرآورده های نفتی .گروه 88-مواد سمباده ای ،براق کننده ها وترکیبات بطور عمومی . گروه 89-مواد شیمیائی .گروه 90-لوازم ومایحتاج آزمایشگاهی .گروه 91-تجهیزات ولوازم پزشکی ،اجناس تدارکاتی (داروها ).ک=مبلمان ،لوازم منزل ،دفتر وانبار :گروه 92-مبلمان ،لوازم منزل ومایحتاج باشگاه .گروه 93-اجناس تدارکاتی وملزومات دفتروانبار .

اسلاید 17: گروه 94-اجناس تدارکاتی فروشگاه .گروه 95-پارچه ،مواد نساجی وکالاهای چرمی ولباس .گروه 96-دستگاه های آتش نشانی وایمنی ،سلاح موادمنفجره .گروه 97-دستگاه هاوکالاهای توزیع وبازار یابی (منجمله تبلیغات ).

اسلاید 18: روش طبقه بندی نمودن کالا : (MATERIAL&EQUIPMENT STANDARD& CODE )ساختار شماره طبقه بندی کالا : (M.E.S.C )XX - XX - XX - XXX - X نمودار - شماره قلم -گروه فرعی ازفرعی- گروه فرعی - گروه اصلیIndicator - item no - sub sub group - - sub group man groupنمودار رقم دهم شماره M.E.S.Cبوده که مشخص کننده ماهیت کالا از لحاظ استاندارد خرید داخلی یا خارجی وقابل سفارش بودن .......میباشد .مشخصات نمودار ها:نمودار شماره 1-اقلام عمومی (ساخت خارج ) GENERAL ITEMS ( IMPORTED ITEMS)نمودار شماره 2-اقلام عمومی وقطعات یدکی (ساخت داخل )GENERAL ITEMS &SPARE PARTSنمودار شماره 3-قطعات یدکی (ساخت خارج ) SPARE PARTS( IMPORTED ITEMS)نمودارشماره 4-اقلام موقت (برای یکبار خرید می شوند {مستقیم })TEMPORARY ITEMS

اسلاید 19: نمودار شماره 5-اقلام مرجعی (جابجا شده )chanje CROSS REFERENCED ITEMSنمودار شماره 6-اقلام غیر استاندارد NON STANDARD ITEMS نمودار شماره 7-اقلام جایگزین SUB STITUTE ITEMS نمودار شماره 8-اقلام تعمیری REPAIR ITEMS نمودار شماره 9-اقلام تحت برسی UNDER DISCUSSION ITEMS رده بندی دستگاه هاوماشین آلات : (CLASSIFICATION OF EQUIPMENT)درتخصیص رمز استاندارد به قطعات یدکی ،تعاریف ذیل از نظر رده بندی دستگاهها وماشین آلات قابل توجه میباشد. V-نشاندهنده دستگاههای حیاتی (VITAL)که از کارافتادن آنها برابربا قطع فوری وجدی عملیات در تاسیسات است .با این حساب هیچگونه اهمالی در سفارش وانبارکردن قطعات یدکی این نوع دستگاههاقابل جبران نخواهد بود.E-نشاندهنده دستگاههای ضروری (ESSENTIAL )که در عملیات درجه اول بکار گرفته میشوند ودر عین حال سفارش وانبار کردن قطعات این نوع دستگاهها می تواند از قبل برنامه ریزی شود .زیرا ظرفیت پشتیبانی اضافی در واحد عملیات یدکی دستگاه پیش بینی شده است .A –نشان دهنده دستگاههای کمکی (AUXILIARY )است که دارای مصارف عمومی ورزروند ،ودر عملیات درجه دوم بکار گرفته میشوند .در این مورد فقدان موقت قطعات یدکی اثر جدی در عملیات نخواهد داشت .

اسلاید 20: تقسیم بندی کالاهای موجودی انبار براساس محل وروند مصرف : (ADMIN CODE)کالاهای موجودی انبار براساس نوع مصرف کالاها تقسیم بندی شده اند .کالاهای مورد مصرف در تعمیرات وبهره برداری :ADMIN CODE 01 کالاهای مورد مصرف در گازرسانی شهری وخطوط تغذیه :ADMIN CODE 02 کالاهای مورد مصرف در گازرسانی بصنایع :ADMIN CODE 04 کالاهای مورد مصرف در گازرسانی ایستگاهها :ADMIN CODE 05 کالاهای مورد مصرف در لوازم ساختمانی :ADMIN CODE 08 کالاهای مورد مصرف در پروژه :ADMIN CODE 31-32 کالای مورد مصرف مازاد :ADMIN CODE 25-26 کالاهای مورد مصرف فروش :ADMIN CODE 29 کالاهای مورد مصرف خرید مستقیم :ADMIN CODE 48

اسلاید 21: دسته بندی کالاهای موجودی انبار براساس روند مصرف : 1-اقلام پر تحرک (مستمر –پرمصرف):با توجه به حجم عملیات وگستردگی آن، در چهار چوب اعداد وارقام آماری مفاهیم مختلفی در سیستم های بازرگانی دارند ،که بدون تحلیل وبرسی عمیق ،فقط در صنایع ما می تواند محاسبه خطا ها با شد، ولی ناچارا منطقی ترین مجموعه آماری بعنوان نشانگر اقلام پر مصرف را چنین تعریف وتشریع می نمائیم .(اقلامی که در طول 12 ماه پیوسته در 4 نوبت در یک منطقه عملیاتی مصرف داشته باشد )2-اقلام کم تحرک (کم مصرف ):آن اقلامیکه تعداد مصرف آنها کمتر از چها بار در یک مرکز در سال باشد .3-اقلام راکد (بیمه ای ):دلیل انتخاب کلمه راکد برای اینگونه اقلام ،بدان علت است که دقیقاباین نکته توجه شود که اینگونه اقلام بایستی بعنوان بیمه عملیات مصرف شوند وبا کالای مصرف مستمر موجودی اختلاف دارند .مانند اجناسی ازقبیل پیچ های اتصال یک توربین به زمین ،شفت اصلی یک توربین ،سر سوپاپ یک موتور ژنراتور ..................

اسلاید 22: بویلر ها: (BOILER)در بویلر آب بوسیله حرارت که توسط مشعل ها ایجاد میگردد ،تبدیل به بخار میشوند .این بخار میتواند تا 400 درجه سانتیگراد گرما و650 پوند براینچ مربع فشار داشته باشد ،از این انرژی استفاده های گوناگونی در صنعت میشود ،که مهمترین آنها برای به حرکت در آوردن توربین بخار میباشد .:مایع کننده ها: (CONDENSER )-در این دستگاه بخار بوسیله آب سردی که از برجهای خنک کننده می آید تبدیل به آب میگردد.

اسلاید 23: کمپرسور ها : (COMPRESSOR)کمپرسور ها دستگاهی هستند که بوسیله آنها گازها متراکم یا جابجا میشوند .انواع کمپرسور ها :=گریز از مرکز (CENTRIFUGAL)=رفت وآمدی (پیستونی )(RECIPROCATION)=دورانی (ROTARY ).پمپ ها : (PUMP)پمپ ها دستگاهی هستند که بوسیله گرداننده ای بحرکت در آمده وباعث انتقال مایعات از نقطه ای به نقطه دیگر میگردد .ظرفیت پمپ (CAPACITY)عبارت است از حجم مایع جابجا شده در یک زمان معین که معمولا برحسب گالن یا لیتر در دقیقه بیان میشود .

اسلاید 24:

اسلاید 25: انواع پمپ ها :گریز از مرکز (CENTRIFUGAL)رفت وآمدی (RECIPROCATION)پیچی (SCREW)دوار یا دنده ای (ROTARY- GEAR)دیافراگمی (DIAPHRAGM)هواگیری اتوماتیک (SELF PRIMING PUMP)یپمپ شناور (SUBMERSIBLE PUMP)پمپ با جابجایی مثبت (POSITIVE DISPLACEMENT PUMP)

اسلاید 26: تور بو شار ژر ها : (TURBO CHARGER )وظیفه توربوشارژرها، بالابردن کارآیی موتورهای احتراقی از طریق خارج نمودن هوای آلوده وتزریق هوای کافی وتازه برای احتراق بعدی است .وسایل انتقال نیرو :جهت انتقال نیرو از دستگاهی مانند توربین یا موتور به دستگاه دیگر مانند پمپ ،کمپر سور ......احتیاج به وسایل ودستگاه هایی است به شرح ذیل .=کوپلینگ COUPLUNG =جعبه دنده GEAR BOX =کوپلینگ هیدرولیکی HYDRAULIC COUPLING=تسمه پروانه V-BELT =زنجیر CHAIN

اسلاید 27: کالاهای لوله ای شکل :MAIN GROUPS 73-74 الف =شیلنگ واتصالات مربوطه (HOSE&HOSE CONNECTION)شیلنگها عمدتا جهت انتقال مایعات وگازها ودر فاصله کوتاه مکانی وبا شرایط غیر ثابت (کاملا متحرک ویا لرزشی )استفاده میشود.شیلنگهائیکه برای مصارف صنعتی ساخته میشوند ،معمولا از اجزای زیر تشکیل شده اند :1-لایه خارجی 2-لایه میانی 3-لایه درونی اتصالات شیلنگها معمولا بشکلی ساخته می شوند که یکطرف آنها بدون شیلنگ رفته وثابت گردد .انواع بست های فلزی جهت تثبیت شیلنگ بمحل مورد نظر در اندازه های مختلف ساخته می شود .ب=لوله TUBE &PIPE )) لوله کالایی است توخالی ومتقارن که نسبت طول آن به سطح مقطعش بسیار زیاد است وضخامت جداره در تمام طول ثابت می باشد .لوله ها نیز مانند شیلنگها جهت انتقال مایعات وگازها مورد استفاده قرارمی گیرند .

اسلاید 28: با این تفاوت که شرایط بهره گیری بفاصله مکانی محدود نمی شود .وصرفا غیر متحرک بودن در مفصل لوله شرط استفاده می باشد .لوله ها از نظر جنس ،نوع،وشرایط ساخت وتحمل فشار در رده های بسیار متنوعی دسته بندی می شوند .که مهمترین آنها بشرح ذیل میبا شد :=لوله های چدنی CAST IRON PIPE =لوله های فولادی CARBON STEEL PIPE لوله های سیمانی CONCRETE PIPE =لوله های درزدار E.R.W PIPE =لوله های بدون درز SEAMLESS PIPE در شرکت ملی گاز ایران استاندارد پذیرفته شده جهت لوله های فولادی انتقال گاز عمدتا APLمیباشد ومتناسب با فشاری که تحمل می نماید از رده L5در گروههای (GRADE)مختلف می باشد .

اسلاید 29: استاندارد های معروف لوله ها :1-لوله های پلی ایتلن EN-1555 PART-2 2-لوله های فولادی APL-5L3-جوشکاری فولادی APL-11045-زنگ زدایی (سند بلاست –شات بلاست –گویت بلاست )SA6-عایق کاری SAS-0559007-تست مقاومت ونشتی استاندارد اروپایی ISOوروش شرکت (SOFREGAZ)آحاد اصلی مرسوم در شرکت ملی گاز :0-طول به متر یا کیلو متر =0-قطر لوله فولادی به اینچ وپلی ایتلن به میلی متر وپلی کا به سانتیمتر =0-فشار شبکه فولادی بهPSIGوپلی ایتلن به بار (BAR)=0-دبی جریان (حجم گاز به زمان )متر مکعب برساعت استاندارد =0-دما به درجه سانتی گراد وفارانهایت وکلوین ورانکین =0-ضخامت ها(فولادی به اینچ وپلی ایتلن به میلی متر =0-سختی به راکول

اسلاید 30: شیر آلات واتصالات وابزار آلات :MAIN GROUP 75-76-83 شیرها در صنعت نفت وگاز وپتروشیمی کار بردی گسترده دارند ومتناسب با نوع ومحل وشرایط مصرف تنوع می یابد .نوع آلیاژفلزی که شیرها را از آن میسازند براساس تحمل فشاروخوردگی سیالات متفاوت میباشد .سازندگان شیر در دنیا، از تلفیق دو اصل آلیاژوضخامت فلزی، که شیر ها را از آنها میسازند ،از دسته بندی کلی تحت عنوان CLASSتبعیت می کنند . بعنوان مثال ،شیر توپی ساخته شده از فولاد در کلاس 150 ،قادر است حداکثر 225 پوند براینچ فشار را تحمل کند .بدیهی است قطعات دیگر شیر مثل آب بند ها (PACKING)واشر ها (O-RING)ورینگ ساقه (STEM RING )نیز بایستی بگونه ای ساخته شوندکه توان تحمل فشار لازم را داشته باشند .مهمترین فلز وآلیاژهای که در شیر ها مصرفی صنعت بکار میرود عبارتند از :

اسلاید 31: 1- چدن CAST IRON 2-فولاد کربندار CARBON STEEL 3-فولاد ضد زنگ STAINLESS4- برنز BRUNZEشیرها بجز نوع تحمل فشار (CLASS)وفلز یا آلیاژساخته شده بر اساس شکل فیزیکی دو سرشان نیز به سه دسته تقسیم میشود .=شیر های جوشی =شیر های دنده ای =شیر های فلنجی .مهمترین انواع شیر آلات عبارتست از :1- شیر توپی BALL VALVW این نوع شیر صرفا جهت باز وبسته نمودن مسیر سیالات استفاده میشود با ربع گردش دسته شیر باز وبسته میگردد.2-شیر دروازه ای GATE VALVE این نوع شیر جهت باز یا مسدود نمودن مسیر مایع وگازها استفاده میگردد،طراحی وساخت این نوع شیر ها برای تنظیم مقدار عبور سیالات در نظر گرفته نشده است .

اسلاید 32: 3-شیر سماوری (PLUG VALVE ) شیرهای سماوری با چرخش 90 درجه دسته کاملا باز وبسته میگردد وجهت سیالات بسیار دقیق مثل گاز کاربرد مفیدی دارد.4-شیر کاسه ای(GLOBE VALVE ) شکل ظاهری بدنه این شیر ها کروی (حبابی )شکل است، از این نوع شیر جهت کنترل مقدار عبور سیالات استفاده میشود .5- شیر سوزنی ((NEEDLE VALVE بعلت مخروطی بودن DISCدر این نوع شیر ها سوزنی خوانده میشود.با این شیرها میتوان مقدار عبور سیالات را بخصوص در لوله های باریک کنترل نمود.6-شیر یکطرفه (CHECK VALVE )برای ممانت از برگشت سیالات در لوله ها، از شیر یکطرفه استفاده میشود .همانطوریکه از نام آن پیداست ،عبور جریان را صرفا از یکطرف امکان پذیر میسازد .7-شیر های دیافراگمی (DIAPHRAGM VALVE )این شیر دارای دیافراگمی میباشد که قابلیت ارتجاعی داشته وتوسط ساقه بالاوپایین میرود ودر جاهایی که مواد شیمیایی وخوردگی وجود دارد استفاده میشود .

اسلاید 33: 8-شیر های پروانه ای (BUTTERFLY VALVES)شیر های پروانه ای در مواقعی که تنظیم جریان مطرح است استفاده میشود .دراین نوع شیرقطع کامل جریان مورد نظر نبوده وداشتن نشت مشکلی ایجادنمی کند. 9-شیر های اطمینان (SAFETY&RELIEF VALVE)این شیر ها صرفا جهت کنترل فشار ،در تاسیسات تحت فشار، استفاده میشود.10-شیرهای تخلیه (BLOW DOWN VALVE )در اثر حرارت زیاد وفشار بالا در داخل دیگ بخار ،پس از تبخیر آب، ذرات مواد، در زیر ظرف استوانه ای شکل پائینی ،جمع میشود که بایستی تخلیه گردند. برای این منظور از این شیرها استفاده میشود .11- شیر های تله بخار (STEAM TRAP )هر گاه بخار آب گرداندن توربین استفاده شود، هنگامیکه بخار آب حرات خود را از دست میدهد، آب ایجاد شده در بخار، بازده را پایین آورده، بدین جهت برای جدا کردن آب بخار از تله بخار استفاده میگردد .در واقع بعنوان آخرین اهرم کنترل برای پیشگیری از انفجار مصرف میگردد .

اسلاید 34: اتصالات :MAIN GROUP 76 اتصالات وفلنجها یکی از مهمترین انواع کالای پر مصرف در صنعت میباشد .این اقلام ارتباط واتصال دستگاهها ووسائل را به یک دیگر فراهم میسازد.عمده ترین اتصالات :=زانوی 45 و90 درجه ( ELEBOW) =سه راهی (TEE) =بوشن (ماسوره )(BUSHING) =مفصل (اتصال دهنده )(COUPLING ) =چهار راه (CROSS) =تقلیل دهنده(REDUCER )= مغزی (NIPPLE ) =فلنج(=(FLANGEدر پوش (PLUG)= سر پوش (CAP)=مهره ماسوره (UNION)اتصالات نیز مانند شیر ها،براساس نوع وآلیاژفلز بکار رفته در آنها،تقسیم بندی میشوند وهمچنین از رده خاصی (CLASS )تبعیت می نمایند. شکل فیزیکی دو سر آنها نیز عامل تقسیم بندی ،هر یک محسوب می شوند .انواع اتصالات جوشی، باتلفیق آلیاژفلزی وضخامت ،که در نتیجه، رده تحمل فشار از آن استخراج می شود، از پدیده دیگری تبعیت می کنند. که SCHEDULEخوانده می شود.

اسلاید 35: ابزار آلات : MAIN GROUP 83 ابزار دستی یا کوچک (SMALL TOOLS ) ابزاری هستند،که مصرف عمومی دارند. جهت شناسایی مقدماتی این اقلام میتوان، اقلام را برحسب حرفه ایکه عمدتا از آن استفاده می شود، تقسیم نمود.انواع ابزار آلات :ابزار آهنگری –ابزار نجاری –ابزار ساختمانی وکارگاهی –ابزار الکتریک –ابزار ساخت ابزار دقیق –ابزار بنایی –ابزار نصب واتصال لوله –ابزار کوچک مصارف عمومی .=انبرجوشکاری( ELECTRODE HOLDER)=انواع چکش (HAMMER )=بوته ریخته گری( MELTING POT)=انواع پتک(SLEDGE HAMMER)=سوهان (FILES)=سمبه (STAMP)=کمان اره (HACKSAW FRAME)=گونیا (SQUARE)=گوه(WEDGE)=گیره بخاری (VICE WOOD)=فرغون (BARROW)=کلنگ(PICK)=دیلم (CROW BAR)

اسلاید 36: =نردبان (LADDER)=آچار آلن (SPANNER KEY )=آچار شلاقی (PIPE WRENCH)=آچار فرانسه (WRENCH ADJUSTABLE)=انبر قفلی (SELF GRIP WRENCH)=انبر دست (PLIER)=پولی کشی (GEAR PULLER)=لوله خم کن (BENDER)=گیره لوله (PIPE VICE)=مته معمولی (TWIST DRILL)=آچار بکس (WRENCH SOCKET(=پیچ گوشتی دو سو(SCROW DRIVER)=آچار تخت (SPANNER RING)=آچار چرخ (WHEEL NUT SPANNER)=آچار رینگی (SPANNER RING)

اسلاید 37: - مختصری در باره فلزات وفولاد :=خواص فلزات :خصوصیات هر فلز،بستگی به عواملی نظیر، وزن مخصوص ،سختی ،شکنندگی ،قابلیت انعطاف وتغییر شکل پذیری وحالت ارتجاعی آن دارد.A-وزن مخصوص (SPECIAL GRAVITY):وزن یک سانتی متر مکعب از هر جسمی را، وزن مخصوص آن جسم میگویند.B-استحکام (STRENGTH):مقاومتی که هر جسم در برابرنیروهای وارد برآن ،از خود نشان میدهد ،استحکام گویند.C-سختی (HARDNESS):مقاومتی که مواد در مقابل وارد شدن نیرو خارجی از خود نشان میدهند، گویند.D-شکنندگی یا تردی (FRAGILITY):اگر جسمی در اثر ضربه چکش یا اشیاء دیگر ویا در اثر قوه ،خمش خرد شود آنراشکننده گویند .E-قابلیت تغییر شکل پذیری (VARIABILITY ):فلزات نرم مانند سرب،مس،وغیره را میتوان بوسیله چکش کاری ،غلطک زدن وخم کاری بشکل دیگر در آورد .بدون اینکه شکستگی پیدا کند .این خاصیت را ،قابلیت تغییر شکل پذیری مینامند.F-قابلیت انعطاف (FLEXIBILITY):اگر فلزی محکم در عین حال قابل تغییر شکل یافتن باشد.وتنش ،خمش وکشش را بخوبی تحمل کند، وشکستگی پیدا نکند، میگویند، این فلز قابلیت انعطاف پذیری دارد. G-قابلیت ارتجاع (ELASTICITY):فلز در اثر قوه ای تغییر شکل دهد، وپس از رفع آن قوه ،بحالت اولیه خود درآید ،میگویند قابلیت ارتجاعی دارد.

اسلاید 38: =در باره فولاد :آب دادن فولاد:اگر فولاد سرخ شده را ناگهانی در آب سرد فرو برند، بسیار سخت ولی شکننده میشود. واگر در مجاورت هوای آزاد،به آهستگی آنراسرد کنند، فولاد نرمی بدست می آید .هر چه سرد شدن فولاد ،سریع تر انجام گیرد، سختی وشکنندگی آن بیشتر خواهد شد.فولاد انواع مختلف دارد :LOW CARBON STEEL 0.07-0.15% CARBON MILD CARBON STEEL 0.15-0.25% CARBON MEDIUM CARBON STEEL 0.25-0.5% CARBON HIGH CARBON STEEL 0.5-1.4% CARBON فولادی که مقدار کربن آن کمتر از 0.5درصد باشد، قابل آب دادن نیست ،ونمیتوان از آن آهن ربای دائمی ساخت.

اسلاید 39: چدن زودتر از فولاد ذوب میشود ،زیرا با بالا رفتن مقدار کربن ،نقطه ذوب پائین می آید.فولاد آلیاژی (تاثیر مواد دیگر در فولاد): کرم :سختی استحکام وقابلیت انعطاف فولاد را بالا می برد. قابلیت زنگ نزدن آن را بهتر میکند.نیکل :سختی واستحکام وقابلیت انعطاف وشکل گرفتن را زیاد میکند.دوام در مقابل زنگ واسید را بهتر میکند.کبالت :استحکام وسختی را بالا می برد .دوام تیزی فولاد را اضافه وخواص مغناطیسی آن را بهتر میکند.ولفرام :قابلیت انعطاف فولاد آبدیده را بهتر وبالا برده،ودوام آن را در مقابل حرارت بالا می برد. مولیبدن :تاثیر آن مانند ولفرام ونیکل است وانادیم :استحکام را بالا برده ،وباعث میشود ،که فولاد حتی در درجه حرارت زیاد (500درجه)سانتی گراد ،قابلیت خود را حفظ کند.

اسلاید 40:

اسلاید 41:

اسلاید 42:

اسلاید 43:

اسلاید 44:

اسلاید 45: 5