صفحه 1:
صفحه 2:
بسم الله الرحمن الرحیم
صفحه 3:
کتاب الگوهای یادگیری (ابزارهایی برای
تدریس)
* بروس جویس
امیلی کالهون
دیوید هاپکین
ترجمه:
دکتر محمود مهرمحمدی
دکتر لطفعلی عابدی
صفحه 4:
_ فصل دوم ٠
الگوهای تدريس sb خانواده °
صفحه 5:
* وقتی برای نخستین بار فردی با یک الگوی
تدریس جدید مواجه می شود که برای تحقق
برخی اهداف مناسب است,جذب آن می شود
و می کوشد آن را برای همه ی موقعیتها بکار
کاربرد خاص هر الگو ,و مقوله بندی آن,به اين
حوزه نظم بخشیده و دیگران را در جهت
دستیابی به ابزارهای مورد نیازشان کمک کنیم.
(بروس جویس,1965).
صفحه 6:
برخی از الگوها درصدد تحقق اهداف ویژه ای
هستند ,در حالی که برخی دیگر کاربردهای
گسترده تری دارند.برخی از آنها کاملا رسمی و
تعدادی غیر رسمی و باز هستند.اين الگوها در
مجموع برای تحقق اهداف متنوع آموزشی در
حوزه ی اهداف مشخص اجتماعی و علمی
یعنی حوزه هایی که توجه به آنها رسالت اصلی
معلمان است,مناسب به نظر می رسند.
صفحه 7:
* از اواخر دهه ی 1950 تا اواسط دهه 1970
پژوهشهایی که با پشتوانه ی بنیادها,دولت
آمریکا انجام شده است,به پالایش الگوهای
تدریس شناخته شده و نیز معرفی الگوهای
جدید منجر شده است.شدت اين جريان نه
پیش از این سابقه داشته و نه از ان زمان تا
کنون از چنین شدتی برخوردار بوده است.
صفحه 8:
۶ معیار اصلی در انتخاب الگوها از هر
خانواده ,قابلیت کاربرد گسترده ى انها در
موقعیتهای آموزشی بوده است .لذا الگوهای
معرفی شده دامنه ی کاربرد وسیعی دارند و
به همت تجربه ,چنان صیقل خورده اند که مى
توان به سهولت و با کارایی مطلوب آنها را در
کلاسهای درس و سایر مقاطع آموزشی بکار
گرقت.
صفحه 9:
٠ در ضمن این الگوها انطباق پذیر نیز هستند؛
بعنی می توان آنها را به تناسب سبکهای
یادگیری دانش آموزان 3 مواد درسی مربوط
تنظیم نمود. .استفاده از الگوهای معرفی شده
محدود به زمان يا دوره ی خاصی نیست؛یعنی
اکثر انها برای استفاده در سطوح
ابتدایی ,متوسطه و حتی دانشگاه مناسبند,و
wo we توان آنها را ابزارهایی برای یادگیری
مادام العمر به حساب آورد
صفحه 10:
8 و بالاخره شواهد موجود حاکی از آن است که
اين الگوها قادرند توان یادگیری دانش اموزان
صفحه 11:
خانواده الگوهای پردازش اطلاعات
تأکید بر گرایش فطری انسان برای درک و فهم جهان از طریق
دستیابی به داده ها و سازماندهی آنهاء درک مسایل و ارایه راه
حل براى أنهاء ارايه مفاهيم و ...
مناسب برای انتقال مفاهیم و اطلاعات» يرورش شايستكى هاى
عمومی. تقویت تفکر خلاق. مطالعه خود و جامعه. دستیابی به
اهداف شخصی و اجتماعی تعلیم و تربیت
۰ آموزش نحوه ساخت دانش؛ تأکید بر مهارتهای شناختی
صفحه 12:
الگوهای پردازش اطلاعات
تفکر استقرایی؛ هیلدا تب
فراگیری مفهوم؛ جروم برونر فرد لای ثال
کاوش علمی؛ شوآب
* آموزش کاوشگری؛ ریچارد سوکمان
رشد شناختی؛ پیاژه» سیگل. سولیوان
* پیش سازماندهنده؛ آزوبل
تقویت حافظه؛ مایکل پرسلی و جوال لوین
صفحه 13:
برای اینکه میزان تاثیر اين الگوها افزایش
يابد .مى توان از انها در جریان کاوش درباره
موضوعی خاص بوسیله ی دانش آموزان به
شکل ترکیبی استفاده کرد.
الگوی تفکر استقرایی در گرداوری و تحلیل
اطلاعات به دانش آموزان یاری می رساند و
الگوی فراگیری مفهوم در تکوین نگاهی تازه و
متفاوت به داده ها به دانش آموزان کمک می
كند.
صفحه 14:
۰ روشهای تقویت حافظه نیز مى تواند به دانش
آموزان کمک کند تا اطلاعات و انديشه های
مطرح شده را در حافظه ی بلندمدت خود نگه
دارند.
۰ جهت گیری علمی حاکم بر برنامه های درسی
مدارس ,مستلزم دریافت و استفاده از میزان
منابعی از اطلاعات است.
صفحه 15:
۰ الگوهای خانواده ی پردازش اطلاعات ,دانش
آموزان را با راهبردهایی آشنا می کنند که در
گرداوری ,سازماندهی ,تلخیص و نحوه ی
استفاده از اطلاعات ,ساخت و آزمون فرضیه
محتوای رشته های علمی هستند, کاربرد دارند.
صفحه 16:
* خانواده الگوهای اجتماعی:تدارک اجتماع
یادگیری
* هنگامی که با یکدیگر کار می کنیم,نوعی انرژی
جمعی تولید می کنیم که به ان "هم افزایی"
٠ طراحی الگوهای خانواده ی اجتماعی بدین
منظور است که استفاده ی بهینه از اين oy
با برپا کردن اجتماعات یادگیری فراهم شود.
صفحه 17:
۶ اساسا مديريت كلاس درس جيزى جز شکل
دادن به روابط همکارانه در کلاس
نیست.تکوین و خلق فرهنگ سازنده در
مدرسه,فرایند شکل گیری انواع تعاملهای مولد
فعالیتهای جدی یادگیری را فراهم می آورد.
صفحه 18:
8 الگوهای خانواده اجتماعی به دانش آموزان
کمک می کنند تا بتوانند از طريق تعامل با
دیگران به تقوبت قابلیتهای شناختی خویش
بپردازند. کار کردن به طور سازنده را با افرادی
که دارای شخصیتهای متنوعی هستند ,بیاموزند؛
و چگونگی ایفای نقش را به عنوان یکی از
اعضای گروه فرا بگيرند.
صفحه 19:
در زمینه رشد علمی و شناختی نیز ,استفاده از
اين الگوها باعث می شود دانش اموزان بتوانند
از دیدگاههای دیگران بهره گرفته وبه شفاف
سازی و بسط افکار و برداشت خویش از
انديشه های مختلف بپردازند.
صفحه 20:
الگوهای اجتماعی
* کاوش گروهی (دیوبی. ثلن. شاران): رشد اجتماعی. دموکراسی و ... (فصل
هفتم)
مطالعه اجتماعی (ماسیالاس و کاکس): حل مسایل اجتماعی به شیوه
مطالعه گروهی و استدلال منطقی
کاوش به شیوه محاکم قضایی (شیور و اولیور): تجزیه و تحلیل مسایل مربوط
به سیاستهاء مواضع ارزشی و ..
روش آزمایشگاهی؛ پوپایی های گروهی, رهبری. سبکهای فردی و شخصی
ایفای نقش (فنی و شفل): مطالعه ارزشها و رفتارها (فصل هشتم)
وابستگی متقابل مثبت (جانسون و کوهن): درک و فهم روابط میان فردی و
هیجانات و ...
مطالعه اجتماعی سازمان يافته (اسلاوین)؛ رشد فردی و اجتماعی با همکاری
در مطالعات علمی.
صفحه 21:
* الگوی کاوش گروهی در اموزش تمام مواد
درسی ,یا کودکان سنین مختلف و حتی به
غنوان آلگهی اجتماغی اصلى در كل مدرسه
بكار كرفته شده است.هدف اين الكو هدايت
دانش اموز به سمت تعريف مسائل ,بررسی
دیدگاههای مختلف درباره مسائل شناسایی
شده و مطالعه جمعی به منظور دستیابی به
اطلاعات,انديشه ها و مهارتهاست پگونه ای که
بطور همزمان قابلیتهای اجتماعی آتان نیز
تقویت شود.
صفحه 22:
* نقش اساسی معلم در اين الگو سازماندهی و
نظم بخشیدن به فرایند گروهی ,کمک به دانش
آموزان در جهت سازماندهی اطلاعات و
حصول اطمینان از وجود و استمرار فعالیت و
گفتمان جدی است.
صفحه 23:
* آنچنان که از لفظ اجتماعی استنباط می
شود ,الگوهای متعلق به این خانواده,دانش
آموزان را در شناسایی ابعد مختلف مسئله با
موقعیت ,درک و فهم دلایلی که بنیاد موضع
گیریهای مختلف را تشکیل داده و تشخیص
تفاوت میان این مواضع با موضع خود و نیز
شکل دادن به موقعیتهای سازمان یافته و
مباحثه مستدل در جهت حمایت از مواضع خود
يارى می کند.
صفحه 24:
٠ الگوها ی یادگیری فردی (شخصی) با چشم
اندازی نسبت به فردیت فرد اغاز می
شوند.این الگوها سعی دارند به تعلیم و تربیت
سامان بخشند بطوری که به درک و فهم بهتر
ما از خود و پذیرش مسئولیت در قبال تعلیم و
تربیت (رشد)خود منتهی شوند و به ما بیاموزند
که مرزهای رشد و تحول محقق شده را چگونه
سپری کنیم و برای نيل به کیفیتهای برتر در
زندگی عناصری قوی تر,حساس تر و خلاق تر
باشیم.
صفحه 25:
الگوهای شخصی (فردی)
تدربس غیر دستوری (راجرز): رشد فردی. استقلال و عزت نفس
(فصل نهم)
آموزش آگاهی (پرل): عزت نفس» همدلی
ملاقات کلاسی (گلاسر): مسئولیت پذیری» خود فهمی
خودشکوفایی (مازلو): ظرفیت رشد و تحول
نظامهای مفهومی (هانت): انعطاف در پردازش اطلاعات و تعامل با
صفحه 26:
* الگوهای فردی بر جنبه های منحصر به فرد
منش و شخصیت هر انسان تاکید کرده و در
جهت پرورش شخصیتی یکپارچه و دارای
اعتماد به نفس تلاش می کند.
٠ هدف اصلی يارى رساندن به افراد در احساس
مالكيت نسبت به رشد و يرورش خود و
دستیابی به احساس "خود- ارز شمندی* و
هماهنگی شخصی است.
صفحه 27:
خانواده الگوهای نظامهای رفتاری
راهنمای طراحی الگوهای متعلق به اين
خانواده ,یک مبنای نظری مشترک است که
غالبا از آن با عنوان نظریه ی یادگیری
اجتماعى ياد مى شود.اين مبنای نظری را با
اسامی و عناوین دیگری همچون تغییر
رفتار ,رفتار درمانی و سایبرنتیکز نیز می
صفحه 28:
* موضع گیری این الگوها درباره انسان چنین
است که او را نظام ارتباطی (خود - تصحیح
کننده) ای می پندارند که در واکنش نسبت به
اطلاعاتی که حکایت از میزان موفقیت او در
انجام وظایف و تکالیفش دارد,رفتار خود را
صفحه 29:
الگوهای رفتاری و سایبرنتیک
یادگیری اجتماعی (بندورا و ثورسن): یادگیری خودکنترلی و رفتارهای تازه سالم
به جای رفتارهای مخرب از طریق الگوسازی
یادگیری در حد تسلط (بلوم و بلاک): یادگیری مهارتهای علمی و ... در حدّ
تسلط
یادگیری برنامه ای (اسکینر): یادگیری گام به گام مفاهیم. حقایق. مهارتهای
نسبتاً اسادة و ...
شبيه سازى (اسميت و فولتز): یادگیری مهارتها و مفاهیم پیچیده تر (فصل دهم)
آموزش مستقیم (گود و بروفی و ...): یادگیری محتوای علمی و مهارتی
کاهش اضطراب (رین» ولپ و مسترز): درمان و خود درمانی. الگوسازی و طیَ
مراحل گام به گام در رفع پاسخ های مخرب
صفحه 30:
° به طور کلی می توان گة گفت که فنون رفتاری
برای یادگیرندگان در سنین مختلف و نیز طیف
گسترده ای از اهداف تعلیم و تربیت کاربرد
دارد.
صفحه 31:
* دستیابی به اندوخته ی وسیعی از الگوهای
تدریس
* با مطالعه آلگوهای قدریس متعلق به خانواده
هاى جهاركانه »بايد سعى كنيم تصوير ذهنی
مناسبى درباره هدف طراحی هر یک از اين
الگوها بدست آوریم.
صفحه 32:
۰ در نظر گرفتن اينکه از الگوهای متنوع معرفی
شده در چه زمان و چگونه باید استفاده کرد,در
واقع بدین معناست که تشخیص دهیم استفاده
از کدام راهبردهای تدریس برای یک واحد
درسی يا چند درس و گروههای دانش اموزی
خاص بر دیگر الگوها ارجحیت دارد.اين برتری
مبتنی بر درکی از نوع و سرعت یادگیری مورد
نظر است که هر یک از الگوها در کانون توجه
خود قرار می دهند.
صفحه 33:
٠ علاوه بر اين ,بايد تاکید کنیم که الگوها دارای
آثار مستقیم و آثار غير مستقيم هستند.
* طبعا هر چه تعداد الگوهای تدریسی که فرد بر
آن تسلط دارد بیشتر باشد ,طراحی برنامه
ی وسیع تر و متنوع تری متکی است.
صفحه 34:
* یکی از تکالیف مقدماتی در جریان آموختن
زيان جذية ,ستيابى :به كتجينه اق از واه
هاست.در اين جهت روش موسوم به (اتصال
وازه) كارايى جشم كيرى از خود نشان داده
است.برخى مطالعات ,كارايى فراكيرى و حفظ
وازكان زبان جديد را با استفاده از اين
روش ,نا دو برابر ميزان بدست آمده از طريق
روشهاى متعارف كزارش كرده اند.(يرسلثى و
ديكران,1982).
صفحه 35:
روشی که ممکن است در یادگیی نکته ای به
دانش آموزی کمک کند «ممکن است برای
یادگیری همان مطلب بوسیله ی دانش آموز
دیگر به نتیجه نرسد.خوشبختانه تنها نمونه های
محدودی را می توان سراغ گرفت که نشان
دهند یک مداخله ی آموزشی در عین اينکه
توانسته کارایی و سودمندی خود را در ارتباط
با یک نوع خاص از دانش آموزان به منصه ی
ظهور برساند,برای نوع(تیپ) دیگری از دانش
آموزان آثار مخربی در پی داشته است.
صفحه 36:
۰ تفاوت در آثار مثبت و سازنده است و موکدا
در هنكام طراحی محیطهای آموزشی بايد مورد
توجه قرار كيرد. .بدين سبب بايد به (تاريخ
یادگیری) دانش آموزان ,چگونگی پیشرفت
علمی Gil ,چگونگی احساس آنها نسبت به
خود,چگونگی رشد و تحول شناختی و
شخصیتی آنها و بالاخره مهارتها و نگرشهای
اجتماعی شان توجه خاصی مبذول شود.
صفحه 37:
* حقیقتا می توان گفت که زیربنایی ترین هدف
الگوهای تدریس,بالابردن سطح یادگیری است.