کشت گل گاو‌زبان در شمال

کشت گل گاو‌زبان در شمال

اسلاید 1: كشت گل گاوزبان در شمال

اسلاید 2:

اسلاید 3: ايده اول: از آنجائي كه قيمت زمين در شمال ( بخصوص در ارتفاعات كه براي كشت گل گاوزبان مناسب است ) نسبتا ارزان مي باشد وقيمت گل گاوزبان بسيار بالا است حداقل كشت يك هكتار زمين درآمد خوبي خواهد داشت .

اسلاید 4: گل گاو زبان ایرانینام علمی: Echium amoenumنام انگلیسی: Oxtongue flowerتیره: Boraginaceae

اسلاید 5: مقدمه: گیاه گاو زبان متعلق به خانواده گاوزبانیان است که دارای 131 جنس و 2200 گونه علفی، بوته ای یکساله و چند ساله است. از این تیره  گونه گاو زبان ایرانی مورد بحث قرار خواهند گرفت. متاسفانه در منابع ایرانی کمتر به گاوزبان ایرانی پرداخته شده است و بیشترگاو زبان اروپایی مورد توجه قرار گرفته است. به دلیل اینکه گاوزبان ایرانی بومی مناطق شمالی ایران است . انتظار میرود به این گیاه توجه بیشتری بشود.

اسلاید 6:

اسلاید 7: خصوصیات گیاه شناسی:Echium amoenum  گیاهی دو یا چند ساله به ارتفاع تقریبی 50 – 20 سانتی متر و ساقه گلدهنده 80-60 سانتی متری است. این گیاه دارای کرکهای نسبتا نرم است که بر روی برگها به حالت خوابیده و در سایر قسمتها به صورت افراشته و مخلوط با کرکهای کوتاه و متراکم است. ساقه گیاه تا حدودی ساده و خمیده به سمت بالا است. برگهای قاعده ای به طول حدود 20 سانتی متر و عرض 5 سانتی متر به صورت سر نیزه ای و در قسمت دمبرگ باریک شده و نوک تیزاند. گل آذین با گلهای قیفی شکل به رنگ قرمز ارغوانی که پس از خشک شدن به رنگ آبی یا بنفش در می آیند. در هر سنبله تعداد زیادی گل وجود دارد که به تدریج از پایین به بالا باز می شوند. و این گلها از نظر دارویی مهم هستند.

اسلاید 8: عوامل محیطی: این گیاه مقاوم به خشکی است و در اکثر مناطق خشک و نیمه خشک و در خاکهای سبک و سنگین رشد خوبی دارد. این گیاه را می توان کشت نمود و محصول خوبی از آن به دست اورد. همچنین گاو زبان ایرانی در ارتفاعات شمال کشور به صورت خودرو دیده می شود.

اسلاید 9: قسمت های مورد استفاده: جامهای به رنگ بنفش تا ارغوانی مورد مصرف است. که دارای قسمت لوله ای است و به تدریج به طرف بالا شیپوری شکل می شود. این جامها بعد از خشک شدن به رنگ آبی تا بنفش در می آیند.

اسلاید 10:

اسلاید 11: دامنه انتشار: این گیاه در ایران و قفقاز انتشار دارد. در منطقه وسیعی از نواحی شمال ایران، گیلان و مازندران وگلستان، ارتفاعات کندوان، کلاردشت، ارتفاعات چالوس، بین منجیل و رستم آباد ، جنگل گلستان و نواحی شمال غرب ایران ، بین اردبیل تا آستارا میروید.

اسلاید 12: نحوه زراعت: تکثیر: تکثیر گاو زبان ایرانی با استفاده از بذر انجام میشود وآنرا در فصول بهار و پائیز می توان کشت کرد. این گیاه به صورت مستقیم در زمین اصلی و همچنین از راه خزانه گیری و نشا کاری قابل تکثیر است. که بهترین روش ، روش نشا کاری است. نشا ها را در مرحله 2 تا 4 برگی و گاهی تا 6 برگی به زمین اصلی انتقال داده و با فاصله 50 در 50 سانتی متر آنها را کشت می کنند. کشت این گیاه به صورت دیم نیز میسر است. بذر لازم برای کشت این گیاه به میزان 10 تا 15 کیلو گرم در هکتار است.

اسلاید 13: برداشت محصول : جامهای گل گاو زبان را همزمان با گلدهی گیاه یعنی از آغاز اردیبهشت تا خرداد ماه با دست جمع آوری می شود. برای بالا رفتن کیفیت اندام دارویی آن را باید در سایه با دمای ملایم و در سطح وسیع ، برای جلوگیری از رشد قارچها و از بین رفتن گلها ، خشک نمود.

اسلاید 14: در گاو زبان ایرانی فقط گل برداشت می شود. در سال اول گیاه به صورت رزت بوده و از سال دوم گل می دهد که تا 7 الی 8 سال رشد و نمو گیاه میتواند ادامه داشته باشد. ببشترین بازده این گیاه در سالهای چهارم و پنجم رشد آن است که بیشترین میزان گل را تولید می کند. گلدهی از نیمه اردیبهشت آغاز می شود و تا تیر ماه ادامه دارد. بعد از شکغته شدن گلها باید آنها را برداشت نمود که در غیر این صورت بعد از دو تا سه روز گلها شروع به ریزش می کنند. گلهای جمع آوری شده را روی پارچه تمیز ریخته و در سایه عمل خشک کردن انجام میشود. باید به این نکته توجه داشت که به علت وجود شهد زیاد در گلهای این گیاه باید مواظب مورچه ها بود. چون شهد این گیاه جاذب مورچه ها است.

اسلاید 15: از هر 1000 گرم گل تر ، 200 گرم گل خشک بدست می آید (20%) . گلهای تازه به رنگ ارغوانی هستند و در صورتی که در شرایط مطلوب خشک شوند به رنگ بنفش در خواهند آمد.

اسلاید 16: توجيه اقتصادي توليد : تعداد نیروی کار لازم برای برداشت هر هکتار گل گاو زبان 70 تا 80 کارگر روز است . بنا بر این محصول از نظر اشتغال زایی مهم است . از هر هکتار زمین حدود 400 تا 700 کیلو گرم گل خشک به دست می آید.همچنین گونه E. bouraeacum  (E. wildpretii)   گیاهی دو ساله و بلند است. برگهای کرک دار نقره ای ، گلهای قرمز در گل آذین خوشه مانند دارد و در جزایر قناری پراکنده است.

اسلاید 17: ترکیبات شیمیایی: گاو زبان ایرانی شامل مواد موثره فراوان شامل تانن، موسیلاژ ، فلاونوئید ومقدار کمی آلکالوئید است . میزان موسیلاژ در این گیاه به میزان 3 تا 5 درصد ، فلاونوئید 15/0 درصد وانتو سیانین با آگلیکون دلفیدین و سیانیدین به میزان 43/13 درصد  و به مقدار ناچیز آلکاولئید از دسته پیرولیزیدین است. املاح سدیم و پتاسیم در دمکرده 10 درصد گلبرگهای گاو زبان به ترتیب به میزان 5/11 و 520 میلی گرم در لیتر می باشد. 

اسلاید 18: موارد استعمال: از گل گاو زبان در درمان علائم سرماخوردگی و همچنین به عنوان آرام بخش استفاده می شود. مقدار مصرف مجاز این گیاه به میزان 4 گرم در روز به صورت دم کرده است. جوشانده گاو زبان ایرانی حواس پنج گانه را تقویت می کند . و برای تنگی نفس مناسب است. جویدن برگ تازه آن برای درمان جوشهای چرکی دهان مناسب است . به طور معمول سنبل الطیب و گاوزبان را با همدیگر دم می کنند. دم کرده گل تلخ است و رنگ آن با نوسان واکنش اسيدیته تغیير می کند.

اسلاید 19: در بررسی های جدید آثار تحریک بر روی سیستم ایمنی بدن توسط این گیاه به اثبات رسیده است.

اسلاید 20: ايده دوم: از این گیاه نیز می توان عسل مرغوبی بدست آورد چون گلهای این گیاه شهد زیادی تولید میکنند وعسل مرغوبي از آن بدست مي آيد. بنابراين مي توان در كنار توليد گاوزبان به زنبورداري نيز پرداخت .

اسلاید 21: موارد احتیاط: به علت وجود آلکالوئید های غیر اشباع پرولیزیدین سمی(هرچند به مقدار کم در گیاه) مصرف آن در دوران بارداری و شیر دهی توصیه نمی شود. همچنین به خاطر وجود آلکالوئید ممکن است فشار خون نیز بالا برود.

اسلاید 22: خواص دیگر گاو زبان:اثر ضد تشنجی عصاره متانولی گیاه گاو زبان ایرانی: اثر ضد تشنجی این گیاه تا کنون بر روی انسان انجام نگرفته است اما بررسیهای انجام شده بر روی موشها نشاندهنده این است که گیاه گاو زبان ایرانی نیز اثرات ضد تشنجی دارد.

اسلاید 23: اثرات این گیاه بر روی درمان بیماران مبتلا به وسواس: تا کنون این تحقیق بر روی چندین بیمار انجام گرفته است و عصاره آبی این گیاه بر روی بیماران مبتلا به وسواس اثرات مثبتی داشته است. به صورتی که عصاره آبی این گیاه به میزان 500 میلی گرم در روز بعد از شش هفته برروی بیماران تاثیرمعنی داری داشته است و نسبت به داروهای شیمیایی اثربهتری از خود نشان داده است.

اسلاید 24: خاصیت آنتی اکسیدانی جوشانده گاو زبان ایرانی: عصاره گیاه گاو زبان ایرانی به میزان 7 میلی گرم در روز باعث خواص آنتی اکسیدانی در خون می شود و به پیشنهاد محققین لازم است که این گیاه به عنوان مکمل غذایی استفاده شود.

اسلاید 25: آثار فارماکولوژی: عصاره خشک گل گاو زبان در غلظت 100 تا 400 میلی گرم اثر ماده میتوژن مشخصی را بر روی لنفوسیت های مجزا شده خون انسان تحریک می کند و در غلظت 800 تا 2000 میلی گرم باعث ایجاد اثر مهاری بر روی عملکرد میتوژنی این ماده می شود.

اسلاید 26: تاثیر دور آبیاری بر عملکرد گیاه گاو زبان ایرانی: طبق تحقیقات به عمل آمده در منطقه الموت قزوین میزان دور آبیاری 7 تا 14 روز یکبار و به میزان 3000 متر مکعب در هکتار بیشترین عملکرد را دارد. که میزان عملکرد محصول با این مقدار آبیاری نسبت به کشت های دیم 2 تا 3 برابر بوده است.

اسلاید 27: روش های مختلف کنترل کمی و کیفی: سنجشهای مرغوبیت:میزان خاکستر تام= حد اکثر 5/10 درصد می باشد.میزان خاکستر نا محلول در اسید= حد اکثر 5/1 درصد می باشد.

اسلاید 28: خرده نگاری: پودر گلهای گاو زبان به رنگ آبی بنفش است، دارای بوی مخصوص شبیه به بوی خاک و مطبوع و مزه ای در ابتدا کمی شیرین و بعد کمی تند است. ویژگی های میکروسکپی این پودر عبارت است از: بخشی از بافت اپیدرم گلبرک با سلولهای سینوسی، همراه پایه کرک پوششی[الف]، بخشی از اپیدرم تحتانی گلبرگ همراه با کرک پوششی تک سلولی که سلولهای اپیدرمی زاویه دار تر دارد[ب] ، بخشی از بافت مزوفیل گلبرگ به رنگ بنفش مایل به قرمز همراه با عناصر آوندی[ج] ، سلولهای پارانشیم باریک و کشیده همراه با عناصر آوندی[د] ، بخشی از بافت آندو تسیوم کیسه بساک [ه] و دانه گرده کروی و کوچک از نوع منو پورات[و].

اسلاید 29: نکته: قابل ذکر است که بعد از رنگ آمیزی با معرف بلودومتیلن نواحی موسیلاژ دار در گلبرگ آبی رنگ می شود.

اسلاید 30:

اسلاید 31: گونه های دیگرگل گاوزبان

اسلاید 32: برای جنس آخیوم (يا اكيوم) : گونه های گل گاو زبان خوزستانی (E.khuzistanicum ) ، گاو زبان روسی E.russicum )) و گل گاو زبان ایتالیایی( E.italicum ) معرفی شده اند.

اسلاید 33: در کشور های اروپایی گونه E.vulgare  به گاو زبان افعی Viper’s bugloss معروف است. و آثار مشابهی با گاو زبان ایرانی می توان برای آن بر شمرد. این گونه گیاهی 2 ساله ، به ارتفاع یک متر، گلهای آبی رنگ و گاهی سفید!!!! که کولتیوارهای پا کوتاه آن بیشتر کشت می شوند. این گیاه در شمال اروپا بومی شده و در اروپا و آسیا پراکنده است. 

اسلاید 34:  انواع گل گاوزبان

اسلاید 35: 1- گل گاو زبان اروپائي Borago officinalis2- ايرانيAnchusa iranica 3- ايتاليايي A. italica4- مصري A. aegyptica 5- A. orientalis 6- ايراني Echium amoenum7- ايتاليايي E. italicum

اسلاید 36: به انگليسي oxtongue flower & bugloss & borage مي گويند.

اسلاید 37: پايان