کیفیت زندگی کاری در دنیای امروز

کیفیت زندگی کاری در دنیای امروز

اسلاید 1: 1 کیفیت زندگی کاری در دنیای امروز Quality of Work Life in Today’s Worldگروه صنعتی انتخاب اصفهان آبان 1393دكتر چراغعلي

اسلاید 2: اهداف وسر فصل هااهداف كلاس: آشنايي شركت كنندگان با مديريت کیفیت زندگی کاری و بهبود دانش و مهارت هاي مورد نياز جهت استفاده كاربردي درمحيط كارسر فصل ها:شناخت نقش سازمان در بهبود شرایط جسمی روانی کارکنان شناخت متغیر های موثر کیفیت کارکنان توانایی ومهارت در ایجاد تعادل بین کار و خانوادهماهیت و مفاهیم اساسی کیفیت زندگی کاریانگیزش و روحیه عمومی کارکنان در محیط کاریمتغیرهای خانوادگی موثر برکار معنویت، ارزش ها و نقش آن در کیفیت زندگی کاریجمع بندی و نتیجه گیری2

اسلاید 3: ماهیت ومفاهیم اساسی کیفیت زندگی کاری3

اسلاید 4: ● عوارض عدم تعادل در كار و زندگی  درصورتی كه تدابیری برای ایجاد تعادل در كار و زندگی اندیشیده نشود، عوارض ‌مختلفی برای‌ فرد، سازمان و جامعه به‌وجودمی‌آورد دچار شدن به انواع بیماریهای روحی و جسمی؛  - افزایش فشارآورهای شغلی؛  - كاهش وفاداری و تعهد به سازمان؛  - افزایش نارضایتی شغلی؛  - افزایش تمایل به ترك سازمان؛  - غیبت از كار؛  - كاهش بهره‌وری و سود سازمان؛  -.4

اسلاید 5: تعادل کار وزندگی: مهمتریت انتظار شما از کارتان چیست؟در یک نظر سنجی بین المللی که در کشورهای مختلف انجام گردیده ، 10400 نفراز کارکنان سازمانهای مختلف مورد سوال قرار گرفتند. مهمترین انتظارات این افراد از محیط کار را می توان در 5 مورد زیر خلاصه نمود:1- برقراری تعادل بین کار و زندگی شخصی (عامل رضایت از محیط کار)2- داشتن شغلی که واقعا لذت بخش باشد3- داشتن احساس امنیت و تامین آینده4- داشتن حقوق و دستمزد مناسب5- داشتن همکاران خوب5

اسلاید 6: کيفيت زندگي کاري به دو روش تعريف مي‌شود: کيفيت زندگي کاري عبارت است از مجموعه‌اي از شرايط و عمليات عيني سازمان مانند (غني‌سازي شغل، اعتدال سرپرستي، تعهد کاري و ايمني شرايط کاري)، کيفيت زندگي کاري يعني ادراکات کارکنان از ميزاني که آن‌ها از ايمني برخوردارند، نيازهاي آنها ارضاء مي‌شود و از امکانات رشد و توسعه برخوردارند. به علت اينکه نگرش دوم کاملاً ذهني است، کيفيت زندگي کاري را به عنوان ادراکات کارکنان از شرايط جسمي و روحي در محيط کار در نظر مي‌گيرند.6

اسلاید 7: شاخص های کیفیت زندگی کاریکیفیت زندگی کاری عبارت است از عکس العمل کارکنان نسبت به کار،به ویژه پیامدهای فردی آن در ارضای شغلی و سلامت روحیبا استفاده از این تعریف ،کیفیت زندگی کاری بر پیامدهای شخصی،تجربه کاری و چگونگی بهبود کار بر پیامدهای فردی منطبق است که شامل موارد زیر است:پرداخت کافی ومناسبشرایط کاری امن و سالم فرصت برای به کار گیری و توسعه بی واسطه استعدادهای انسانیفرصت برای امنیت و رشد و مداوم در آینده انسجام اجتماعی در سازمان کار حقوق فردی در سازمان کار کار و کل فضای زندگیارتباط اجتماعی زندگی کار 7

اسلاید 8: سازمان وکیفیت زندگی کاری سازمان مجموعه ای از واحد های اجتماعی و گروه های انسانی برای نیل به هدف خاصی است. در هم پیچیده شدن زندگی شغلی و زندگی خصوصی انسان و استیلای زندگی کاری بر خصوصی سبب به وجود آمدن واژه کیفیت زندگی کاری شده است. از دوجنبه اهمیت دارد: تایید وجود رابطه بین کیفیت زندگی کاری و کیفیت زندگی به تأثیرات کیفیت زندگی کاری در سازمان بر می گردد.8

اسلاید 9: کیفیت زندگی کاریشکست یا موفقیت سازمانها را کارکنان تعیین می نمایند.رمز موفقیت سازمانها سرمایه های هوشمند ، خلاق و دانش محور هستند.مطلوبیت کیفیت زندگی کاری، سبب افزایش انگیزش کارکنان برای کار سازنده و اثربخش گردیده و عملکرد مطلوب فردی و سازمانی، رضایت شغلی، رشد و بالندگی افراد را بدنبال خواهد داشت.9

اسلاید 10: شاخص های هشت گانه کیفیت زندگی کاری ازنظر ریچارد والتون1-پرداخت منصفانه2- محیط کارایمن و بهداشتی3-تأمین فرصت رشد وامنیت مداوم4-قانون گرایی در سازمان 5- وابستگی اجتماعی زندگی کاری6- فضای کلی زندگی7- یکپارچگی و انسجام8-توسعه قابلیت های انسانی10

اسلاید 11: عوامل موثر برکیفیت زندگی کاری از دانشمندان مختلف: *- لیز و کینز(2005) :پاداش غیر مادی ، حمایت از کارکنان ، رهبری ، سطوح ارتباطات ، حمایت از همکاران ارتباطات بین هم ردیفان ، احترام را از شاخص های مهم در کیفیت زندگی کاری بر می شمرد.*- کنسیدین و کالوس(2003): بهداشت حرفه ای واستانداردهای ایمنی کار ، رفتار مدیریت ، روش های کار گروهی ، امنیت شغلی، عدم تبعیض، ،توازن و تعادل بین کار و زندگی ،کارایی شغلی ،استرس شغلی از شاخص های مهم در کیفیت زندگی کاری بر می شمرند.11

اسلاید 12: - بهبود کیفیت زندگی کاری یکی از مهمترین اهداف سازمان ها و کارکنان است.- اقداماتی شامل امکانات رفاهی ، درمانی ، امنیت شغلی ، طراحی شغل ، اهمیت شغل ، توسعه و پیشرفت شغلی ، آموزش و بهسازی و از این قبیل تحت عنوان کیفیت زندگی کاری در نظر گرفته شده است.- کیفیت زندگی کاری یکی از رویکردهای بهبود عملکرد است که موجب همسویی کارکنان و سازمان می گردد (Richardson et al,2000.P.2) . 12

اسلاید 13: - رويكرد كيفيت زندگي كاري و اقدامات منابع انساني محور تلاشي است براي تامين و ارضاي نيازها ، بهبود روحيه و عملكرد كاركنان .- رویکرد کیفیت زندگی کاری یک رویکرد انگیزشی است که توازن زندگی شغلی و بهبود عملکرد فرد و سازمان را به همراه دارد.- کيفيت زندگي کاري (QWL) Quality of Work Life به عنوان يک متغير مرکب و پيچيده که خود برآيندي از اثرات تعاملي ابعاد رواني، اجتماعي، فرهنگي، ساختاري، مديريتي و فيزيکي سازمان‌ها به شمار مي‌آيد. 13

اسلاید 14: ابعاد کيفيت زندگي کاري از سه بخش قابل بحث مي‌باشد: ديدگاه کارکنان: رضايت شغلي، تنش‌هاي مرتبط با شغل، حالات عاطفي مختلف در محيط کار، رضايت از امکانات و ظرفيت‌هاي شغلي، حالات جسماني و رواني در کارکنان را در نظر دارد. ديدگاه کارفرمايان: به ميزان بهره‌وري، سازگاري، بيگانگي کارکنان با کار و سازمان، جابجايي‌ها و رفتارهاي غير مغاير با بهره‌وري توجه دارد.14

اسلاید 15: ديدگاه جامعه: به ميزان توليد ناخالص ملي، رشد ارزش ذخيره منابع انساني، ميزان رضايت از زندگي در جامعه و يا بيگانگي در مقابل آن، رفتار و نگرش‌هاي اقتصادي، اجتماعي، سياسي و تأمين رفاه کارکنان در جامعه تأکيد دارد.بر اين اساس با توجه به تفاوت‌هاي بارزي که ميان ديدگاه کارکنان و سازمان‌هاي مختلف وجود دارد، برنامه‌هاي کيفيت زندگي کاري نيز داراي تنوع زيادي است. 15

اسلاید 16: فلسفه وجودی کیفیت زندگی کاری- فلسفه وجودي كيفيت زندگي كاري توسعه انگيزش كاركنان از طريق مشاغل چالش برانگيز است، مشاغلي كه سطوح بالاتري از منزلت (حس افتخار ناشي از داشتن شغل معين) تنوع شغلي و باز خورد اطلاعاتي را در مورد نتايج ارائه مي داد (كامينگز و اورلي، 1375،ص 42). همچنین فلسفه كيفيت زندگي كاري، انساني كردن و دموكراتيك كردن محيط سازماني است. فلسفه QWL انديشه هاي متعددي كه منجر به توليد برنامه هاي QWL مي گردد را فراهم می سازد. 16

اسلاید 17: بر اساس مطالعه مبانی و یافته های پژوهشی و جمع بندی نظران نویسندگان و پژوهشگران تعداد زیادی متغیرکیفیت زندگی کا ری شناسایی گردید. بر خی از آنها به احاظ همپوشانی با یکدیگر ادغام گردید پس به قرابت نظرات 17 متغییر به عنوان متغییرهای اصلی کیفیت زندگی کا ری انتخاب شدند. (شکل بعد)17

اسلاید 18: مفاهيم و معاني مختلف QWLبرنامه QWLاهدافاصول و ارزشهاراهبردهامنابعكاربردهاي QWLگروههاي مشاركتيطراحي مجدد شغلسيستم پاداش بهبود يافتهشرايط كاري امننتايج QWLرضايتمندي شغليامنيت شغليرشد شخصيكاهش ميزان حوادثپرداخت بالاي حقوقو...كارآيي سازمانيبهره وري بالاتركيفيت برترغيبت و تغيير شغل كمترسود بيشترو ....18

اسلاید 19: فلسفه مديريت سرمایه های انسانی استراتژی سرمایه انسانی سياستهای سرمایه انسانیچشم انداز مديريت سرمایه انسانیبرنامه هاي كيفيت زندگي كاريارزیابی كيفيت زندگي كارياجرای برنامه هاي كيفيت زندگي كاريسند راهبردی سرمایه های انسانی سازمانچارچوب مفهومي کیفیت زندگی کاری سرمایه های انسانی19

اسلاید 20: نمونه20

اسلاید 21: استراتژی های کیفیت زندگی کاری 21

اسلاید 22: 22

اسلاید 23: برنامه های کیفیت زندگی کاری1-تشکیل تیم ها و کار گروه ها در سازمان2- تشکیل حلقه هاي کیفیت3- مشارکت کارکنان در طراحی مشاغل و تصمیمات مربوط به کار و زندگی کاری روزانه آنها4- تهیه و تنظیم جدول زمانی و تکالیف و وظایف شغل انعطاف پذیر 5- برنامه جبران انعطاف پذیر بطوری که کارکنان منافع بیشتری از سازمان عایدشان شود و در مقابل در صرفه جویی ها و سودآوری های سازمان سهیم و موثر باشند.6- اعمال نظارت و سرپرستی کمتر7- توجه بیشتر به طراحی و نگهداری محل کار و محوطه کارخانه (سازمان) از لحاظ راحتی، سلامت و ایمنی (بهداشت حرفه ای و ایمنی)8- برنامه های آموزش درون سازمانی و برون سازمانی (کوتاه مدت)9- تامین امنیت شغلی 23

اسلاید 24: عوامل تاثیر گذار بر کیفیت زندگی کاری کارکنانفرصت پيشرفت و موفقيت : آيا شغل افراد فرصت هايي را براي دستيابي به عملكرد و بهره وري بالاتر فراهم مي نماید؟قدرداني و تقدير در مقابل كار انجام شده :آيا قدر و ارزش كاري كه افراد انجام مي دهند شناخته مي شود.؟ آيا فرد در ازاي انجام درست كار مورد تحسين قرار مي گيرد؟وظايف جالب و لذت بخش :آيا وظايف شغلي جالب و لذت بخش است ؟ميزان اختياراتي كه كاركنان از آن برخوردارند. آيا شغل فرد طوري هست كه به او اجازه دهد كه چگونگي انجام كار را خودش كنترل كند.24

اسلاید 25: - فرصت ارتقاء و پيشرفت :آيا شغل فرد به گونه اي هست كه فرصت ارتقاء و پيشرفت را از لحاظ حقوق و مزايا و يا پيشرفت از لحاظ موقعيت سازماني را فراهم مي آورد؟ - فرصت رشد : آيا شغل فرد براي او فرصت افزايش سطح دانش و مهارت را فراهم مي آورد؟ - خط مشي ها و سياست هاي حمايت گرايانه : آيا خط مشي ها و سياست هاي سازمان از شغل فرد حمايت مي كند؟ - كيفيت سرپرستي : آيا مديري كه با شاغل سروكار دارد ، ماهر، ذيصلاح و ياري دهنده است 25

اسلاید 26: - شرايط كاري راحت : آيا شغل فرد از شرايط و محيط كاري ايمن و آسوده برخوردار است؟ - حقوق و مزايا ، جبران خدمت : آيا سطح حقوق ، مزايا و ساير پرداخت ها كه به فرد تعلق مي گيرد مناسب است؟ - روابط : آيا روابط فرد با همكاران ، فرادستان و زيردستان مثبت و سازنده است؟ - كاربرد مهارت ها: آيا شغل فرد طوري هست كه در انجام وظايف محوله از انواع مهارت بخوبي بهره برد؟ 26

اسلاید 27: کیفیت ضعیف زندگی کاریچنانچه كيفيت زندگي كاري در سازماني ضعيف باشد پيامدهاي منفي زير را بدنبال خواهد داشت :مصرف بي رويه داروهاي آرام بخش اعتيادغيبت استرسبيزاري وفرسودگی شغلیملالت شغلي تعارض مديريت و كاركنان وفاداري و تعهد كم نسبت به سازمان 27

اسلاید 28: کیفیت زندگی کاری قویچنانچه كيفيت زندگي كاري در سازماني قوي باشد پيامدهاي مثبت زير را بدنبال خواهد داشت :شرايط ايمن و سالم توسعه و رشد قابليت هاي انساني برنامه هاي جبراني رشد و امنيت روابط اجتماعي كارانسجام اجتماعيحفظ فضاي عمومي زندگي28

اسلاید 29: 29

اسلاید 30: 30

اسلاید 31: 31

اسلاید 32: امكان پيشرفت و ترقي شغليحقوق و دستمزددريافت بازخورد عملكردكيفيت مديريت و سرپرستيپرورش استعدادهاو مهارتهامشاركت در تصميم گيريامنيت شغليشرايط كار ايمنخط مشي سازمانيچالش در كارهويت شغليسازگاري و تعادل مناسب بين كار و زندگيتنوع فعاليتها و وظايفاستقلال و آزادي عملانسجام اجتماعي در محيط كاربهبود كيفيت زندگي كاريعامل ساختاري - مديريتيعامل روانشناختيعامل اجتماعيمدل ارزيابي كيفيت زندگي كاري در سازمانها32

اسلاید 33: انگیزش وروحیه عمومی کارکنان در محیط کار33

اسلاید 34: انگیزشفرآیندهایی که رفتار شخص را نیرو می بخشد و آن را جهت دستیابی به اهدافی خاص هدایت می نماید را انگیزش می نامند.یا به عبارت دیگرمیل و اراده فرد به انجام یک کار34

اسلاید 35: بررسی عوامل انگیزشیعوامل انگیزشی ناشی از فرد : علایق شخصی و طرز تلقیها نسبت به خود ، به شغل ، به محیط کـار و نیـز عوامـلمانند نیاز به امنیت و ارتباطات اجتماعی از جمله خصوصیات فردي هستند که در انگیختن افراد انجام یا اجتناب از انجام یک کار شناخته شده اند.عوامل انگیزش ناشی از محیط شغل عوامل انگیزش ناشی از ماهیت شغل عبارتند از آن ویژگیهـاي شـغلی کـه مـیتواننـد موجبات رضایت شاغل آنرا فراهم آورند . میزان مسئولیت ناشی از شغل ، تنـوع عملیـاتی کـه شغل اقتضا میکند ، معنی دار و مهم بودن شغل از عوامل عمده انگیزش صاحب شغل شناخته شده اند35

اسلاید 36: عوامل انگیزشیتقويت روحيه و افزايش انرژي رواني در محيط کار، کارايي شخصي و سازماني را افزايش مي دهد و وقتي افراد نسبت به کاري که انجام مي دهند احساس خوبي داشته باشند سعي مي کنند آن را به بهترين نحو انجام دهند و مهم تر از آن تلاش مي کنند راه هاي بهتر و موثرتري براي انجام کار پيدا کنند. در غير اين صورت نمي توان انتظار داشت که براي انجام يا پيدا نمودن راه حل، تلاش فوق العاده اي از خود نشان دهند. پس بهتر است مديران فرهنگ کاري خود را به سمتي سوق دهند که چنين روحيه اي را در محيط کار، تقويت نمايد.  36

اسلاید 37: متغیرهای خانوادگی موثر برکارمهمترین مرحله ای که شما به عنوان انسان شاغل امروز برای ایجاد توازن بین کار و محیط خانواده از آن عبور می نمایید،مرحله شناخت زندگی شخصی ومشخص شدن تعریف شما از توازن است.هر فرد برای خود برنامه ریزی نماید و نمی تواند از دیگری کپی محض انجام دهد و برنامه ریز توازن موفقیت آمیز در زندگی کاری و شخصی خود باشد. 37

اسلاید 38: ● پیشنهادها  به‌منظور جلوگیری از عوارض عدم تعادل بین كار و زندگی، فعالیتهای گسترده‌ای در كشورهای صنعتی در حال انجام است كه می‌توان از این تجارب برای حل مسایل جاری و پیشگیری از آنچه در آینده به عنوان یك مسئله درجامعه ما مطرح خواهد شد، استفاده نمود.   38

اسلاید 39: 1- پیشنهادهایی برای مدیران عالی  - تدوین راهبرد در زمینه تعادل بین كار و زندگی؛  - ترویج و آموزش فرهنگ تعادل بین كار و زندگی؛  - الزام سازمانی به داشتن برنامه مشخص در زمینه تعادل بین كار و زندگی؛  - نظارت بر رعایت قوانین و مقررات كار؛  - تأمین امنیت شغلی كاركنان؛  - افزایش حقوق كاركنان كم‌درآمد؛  39

اسلاید 40: ۲. پیشنهادهایی برای سازمان‌ها  - تدوین راهبرد برای مدیریت تعادل بین كار و زندگی؛  - سازماندهی و مدیریت مطلوبتر كارها؛  - پرداخت حقوق و پاداش بر مبنای عملكرد، به‌جای تأكید بر حضور فیزیكی؛  - افزایش حقوق و مزایای كاركنان، به‌ویژه كاركنان كم درآمد؛  - ایجاد محیط حمایتی برای كاركنان؛  . 40

اسلاید 41: ۳. پیشنهادهایی برای کارکنان  - داشتن هدف و برنامه برای ایجاد تعادل در كار و زندگی؛  - سازماندهی و برنامه‌ریزی برای انجام وظایف شغلی و مسئولیتهای خانوادگی؛  - اهمیت قایل شدن برای خانواده؛  - مشاركت در فعالیتهای اجتماعی؛  - همكاری در انجام كارهای منزل؛  - انتخاب شغلی كه انجام آن شادی و لذت به‌همراه داشته باشد؛  - صرف وقت برای تفریح و ورزش دركنار خانواده؛ ؛  - ایجاد تعادل بین درآمدها و هزینه‌ها؛    41

اسلاید 42: بهداشت روانی و رابطه آن باکیفیت زندگی پژوهشگران بهداشت رواني:خوشبختي يكي از مولفه هاي بهزيستي ذهني است.بهزيستي ذهني از نگاه كيز (keyes):بهزيستي احساسي : داشتن احساس خوب به زندگي، رضايت كلي از زندگيبهزيستي رواني: خود را قبول داشتن، رشد شخصي، داشتن هدف، رابطه مثبت، تسلط بر محيط و خودمختاري.بهزيستي اجتماعي: انسجام اجتماعي، تاثير اجتماعي، پيوستگي اجتماعي، تعالي اجتماعي و پذيرش اجتماعي.42

اسلاید 43: معنویت ونقش آن در کیفیت زندگی کاری ایجاد معنویت در محیط کار و رهبری معنوی با فراهم نمودن زمینه های مساعد و حمایت کننده برای کارکنان شرایطی را فراهم می سازد تا با تلاش در جهت تحقق اهداف سازمان نیازها و اهداف خود را برآورده نمایند و توانایی های بالقوه ی خود را آشکار سازند.43

اسلاید 44: ادامه معنویت در محیط کار باعث ایجاد روابط صمیمانه و توام با همکاری با سایر همکاران و ایجاد روند قدردانی از کارهای برجسته ی یکدیگر می شود.ایجاد تیمهای خود محور و افزایش استقلال کاری و صمیمیت و فداکاری بین همکاران که پیوستگی عاطفی بین کارکنان و سازمان ایجاد میکند و در نهایت با بهبود مولفه های کیفیت زندگی کاری شاهد تعادل کار و زندگی توسط کارکنان خواهیم بود.44

اسلاید 45: ارزش ها و نقش آن در کیفیت زندگی کاریارزشهاي سازماني ، زير بنا و خميرمايه رشد و شكوفايي و تحكيم بخش روابط انساني و ايجادكننده حركت يكپارچه و در راستاي دستيابي به اهداف هستند ارزشهاي مانند: صداقت، كار آفريني ،اثر بخشي، نظم و تلاش، دانايي،اعتقاد، اجرا، ايجاد كيفيت برتر و خشنودي مشتري براي تهيه و تدوين آنها در شركت مهندسي‌ و ‌قطعات از تكنيك مشاركت فراگيركاركنان و نگرش سيستمي براي نهادينه سازي آن استفاده گرديد .45

اسلاید 46: جمع بندي کیفیت زندگی کاری نمي تواند به صورت تحميلي انجام شود. صرف تغيير مديريت، سازمان نمي تواند موجب بهبود کیفیت کاری كاركنان شود. هر دو جزء مديريت سازمان و كاركنان آن در کیفیت زندگی کاری سازمان مؤثرند ولي به تنهايي كافي نيستند. برقراری تعادل بین کار و زندگی شخصی (عامل رضایت از محیط کار)داشتن شغلی که واقعا لذت بخش باشدداشتن احساس امنیت و تامین آیندهداشتن حقوق و دستمزد مناسبداشتن همکاران خوب 46

اسلاید 47: جمع بندی و نتیجه گیریچه آموختید؟آیا ارزش وقت شما را داشت؟آینده مدیریت در ایرانآینده کیفیت زندگی کاری با تشكر از توجه شما فراگيران محترمبه اميد ديدار مجدد47