صفحه 1:
صفحه 2:
ر امورس بهد
©آموزش بهداشت آن بخش از مراقبتهاى بهداشتى
است که اعتلای رفتاری بهداشت را مد نظر
دارد .منظور بهداشت برقراری و يا ایجاد دگرگونی در
بینش و رفتار افراد و گروه هاست به طوری که
زندگی سالمتری را ایجاد نماید.با عنایت به اينکه
عملکرد واحدهای مراکز تهیه ,توزیع و فروش مواد
غذایی و اماکن عمومی از جمله قنادیهاءآبمیوه و
بستنی فروشیها مستقیما در سلامت افراد جامعه
موثر است.آگاهی از اصول ایمنی مواد غذایی,پیش
نیاز تولید غذای سالم و ایمن است.از این رو آموزش
ایمنی مواد غذایی یکی از برنامه های مهم
لاست
صفحه 3:
1۰
2
لمعه
ae
5°
6°
رعایت نکردن بهداشت فردی
استفاده از موادغذایی غیر استاندارد
استفاده از ظروف غیر بهداشتی
استفاده از روغن های سوخته
استفاده از رنگ های غیر مجاز
اشتغال در محيط غير بهداشتى
صفحه 4:
اصول بهداشت فردی در مراکز تهیه 3
#کلیه کارگران درحین کارازروپوش وکلاه و دستکش تمیز استفاده کنند
و قبل وبعد ازشروع کار استحمام کنند
#کلیه کارگران و متصدیان موظفند کارت معاینه پزشکی و
گواهینامه بهداشت عمومی در محل کار خود داشته باشند.
© كاركرانى كه بنحوى با طبخ وتهيه مواد غذایی سروکار
دارند در حين كار.شخصاحق دريافت بهاى كالاى فروخته
شده را از مشتری نخواهند داشت.
؟زخم يا جوش در بدن(خصوصاً جوشهای سر زرد) »بیماریهای
تنفسی » روده ای وانگلی ازجمله راههای انتقال آلودگی
توسط کارگران به مواد غذایی است
© استعمال دخانيات توسط متصدیان و کارگران مواد غذایی
در حین کار ممنوع است.
صفحه 5:
بهداشت فردي :
© استحمام قبل از شروع به كار و بعد از خاتمه كار از ديكر
مواردي است كه تقريبا هركز عملي نمي شود.
© شستن دست همان قدر در اين صنف مهم است كه در
اتاق عمل اهميت دارد. در حالي كه سرويس هاي
بهداشتي برخي مراكز ما مايع دستشويي ندارد و شستن
دست تنها به وسیله آب انجام مي شود
صفحه 6:
ا ب سس
بهداشت فردي :
© شاغلين موظف به دارا بودن كارت بهداشت (تندرستی)
هستند. اين كارت كه بايد هر شش. ماه يك بار بعد از دادن
آزمایشات لازم تمديد شود
#کارکنان این صنف بايد در دوره آموزش بهداشت عمومی
(اصول اولبه بهداشت) شرکت کته -
#کارکنان موظف به رعایت کامل بهداشت فردی و و
نظافت عمومي محل کار خود را نموده و به دستوراتي که
از طرف بازرسين بهداشت داده ميشود عمل نمایند.
Www.environmentalhealth.i
r
صفحه 7:
#كار كران بايد از رويويش سفيد استفاده كنتذ كه بعد از
شيفت كاري تعويض يا شسته شود.
© استفاده از كلاه براي جلوكيري از ريزش مو و عرق در
خمير اجباري است.
bf,
Vww.environmentalhealth.i
ع
صفحه 8:
بهداشت فردي : 5
#كشيدن سيكار در حين كار ممنوع است.
#تماس دست با پول هاي آلوده سبب انتقال آلودگي از پول
به دست و سپس ماده غذایی خواهد شد.
صفحه 9:
ا <<
بهداشت فردي :
کوتاه نگه دانقتن ننوي سر
©- تمیز بودن دست ها و ناخن ها ( زیر ناخن ها باید تمیز باشد)
©- براي ياك كردن عرق دست وصورت از دستمال يا حوله
شخصي استفاده كنيد.
#در صورت مشاهده هر گونه زخم, دمل, یا لکه مشکوك بر
UX ee به خصوص دستها حتما به پزشك مراجعه
#در صورت مبتلا شدن به سرماخوردگي يا بيماري واگیردار از
كار كردن در مراكزخودداري كنيد يا در صورت اجبار از ماسك
استفاده كنيد.
© بايد از دست به اشياء آلوده : بينى .كوش 9 هنكام تهيه غذا
Www.environmentalhealth.i .22)5 syloo9>
۳
صفحه 10:
بهداشت فردي نانواها:
#کفش يا دمپايي بایدمناسب با محیط کار باشد از پوشیدن
ص کار در سرویس بهداشتي خود داري
©- با حمام كردن روزانه پا يك روز در ميان در فصل
تابستان, نظا
نظافت و تميزي پوست و موي خود را حفظ
نمایید.
©- با شستشوي مرتب موهاي سر از ريزش موي خود
جلوكيري نماييد.
صفحه 11:
استفاده از موادغذایی re استاندارد
؟کلیه قنادان فقط مجاز به استفاده از تخم
مرغهایی می باشند که کارتن آن دارای نشانه
گذاری کامل شامل نام و ادرس و تاریخ تولید
است.
© مشخصات مواد غذایی بسته بندی شده
مُجا ز(برچسب معتبر)
slp 0259159 9 245° قنادی که منشاً ساخت آن ها
شکر است,متل آب نبات ,مربا ,نبات و خود شکر
باید در محلی خشک و عاری از گرد و خاک
نگهداری شوند.
صفحه 12:
الخ سس
استفاده از موادغذایی غیر استاندارد
#برای جلوگیری از تماس هوا با روغن در زمان ر
نگهداری ,باید از اسیب دیدن حلب های روغن هنگام
نگهداری , حمل و نقل جلوگیری نمود.نور و ظروف فلزی
( مانند ظروف آهنی و مسی) موجب تسریع در
اکسیداسیون و فساد روغن می شوند.
#وجودلارو و شیشک-وجود حَشره-گلوله شدن(کلوخه
شدن) -تغيير رنق -بوی نامطبوع-وجود ذرات خارجی نظیر
قضله موش و..
#تغییر رنگ وبو-تند شدن-پیداشدن لکه های رنگی در سطح
گره(کیک زدگی).
صفحه 13:
استفاده از موادغذایی re استاندارد
#چنانچه در خصوص کیفیت شیر پاستوریزه,نگهداری
شده در یخچال تردید داریدمیتوانید آنرا بمدت یک
دقیقه در حال جوش نگهداشته و سپس در صورت عدم
مشاهدو بریدگی ویا تغییر حالت مصرف نمائید.
“شير باستوريزه را در قسمتٍ غير انجمادٍ یخچال (0 تا 8
درجه سانتى كراد) به مدت 48 ساعت مى توان
ارى نمود به شرط آنكه در موقع مصرف رنگ.طعم
و بوى آن عوض نشده باشد.
#حرارت دادن شیر تا موقعی که بجوش آید(مشاهده کف
روی شیر)الزامی است در ضمن جهت احتیاط بمدت
یک دقیقه هم بایستی آنرا در حال جوش نگهداشت.
صفحه 14:
استفاده از موادغذایی غیر استاندارد
جعبه های مقوایی و پاکتهای کاغذی که برای
بسته بندی مواد غذايى استفاده می شوند باید از
جنس سالم و استاندارد و کاملاً تمیز بوده و از
نوع بازیافتی نباشند. وهمچنین دارای مجوز
وزارت بهداشت باشند.
شیرینیها و محصولات
است که درون دیسی
قرار داده شوند.
صفحه 15:
مه 0 ۰ 2 *
استفاده از ظروف غير بهداشتی
© ظروف معي : مين نسيت به خرارت و مواد اسيدئ حساس مي باشد و
منتواند با موادطذایی ی ايجاد كند.جهت جلوكيرى از اين واكنش سطح ظرف
مسی را قلع اندود می کنند و برای پخش یکنواخت و راحت قلع درصدی سرب به
آن اضافه می کنند که اين ظروف نسبت به حرارات واسید ناپایدارند و مجدداً در
صورت حزرات بالا و موادغذايى اسيدى رتك سفيد طرف مسى ازيين رفته و رنگ
قرمز آن اشكار مى شود.
* ظروف جوبى : استفاده از همزنهاى جوبى يا دسته جوبى بدليل بافت متخلل و
عدم امكان شستشوى و ضدعفونى مناسب ممنوع مى باشد.
© ظروف استيل مخصوص مواد غذايى : اين ظروف نسبت به مواد غذايى
اسیدی و حرارت مقاوم بوده و امکان شستشو وضد عفونی آنها فراهم است.
؟ استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی :۳۷6 برای بسته بندی مواد غذایی
اکیذآمجنیع می باه
© ظروف الومينيومي و غيراستيل ذر طبخ مواد غذايي مى تواند غامل تشديذ كننده
«slau «الزايمز» باشد. -
صفحه 16:
ز روعن
#به دلیل غیر اشباع بودن اسید های چرب در روغن های مایع و
ميل ترکیبی آن ها با اکسیژن ,روغن های مایع خیلی سریعتر
از روغن sh جامد اکسید شده و طعمشان تند مى
شود(افزایش عدد پراکسید).بنابراین روغن ها را باید در
محلی خشک و خنک نگهداری کرد.
*از چند بار استفاده کردن و همچنین حرارت بیش از حد روغن
بدلیل تولید مواد سرطانزا(رادیکالهای آزاد) جداً خوداری
نمایید
#علاوه بر مضرات جبران ناپذیر روغن سوخته بر روی سلامتی
باعث ایجاد طعم نامطلبوب بر روی مواد غذایی می شود.
صفحه 17:
استفاده از رنگ های غیر مجاز
* رنگ های مجاز, به سه دسته تقسیم می شوند: دسته اول, رنگ های طبیعی هستند که
منشا آنها گیاهان و مواد طبیعی مختلف است. دسته دوم. گروه مشابه طبیعی که
فرمول شان شبیه رنگ های طبیعی است اما منشا شیمیایی دارند و دسته سوم. رنگ
های شیمیایی که از پایه به صورت شیمیایی تهیه می شود
© استفاده از رنگهای مجاز تنها در محصولات تولیدی کارخانجات مواد غذایی که دارای
پروانه ساخت و مسئول فنی می باشند,مجاز است در حالی که کارگاههای تولیدی
صنفی مثل قنادی هاو...تنها مجاز به استفاده از رنگهای طبیعی مانند زعفران و کاکائو
می با فد
* رنگ تارترازین در بسیاری از کشورها از جمله ایران به عنوان یکی از مضرترین و
حساسیتزاترین رنگهای مصنوعی شناخته شده و استفاده از آن نیز غیر مجاز و
خطرناک اعلام شده است.
از عوارض رنگهای مصنوعی به بیماریهایی از قبیل بیش فعالی درکودکان, معضلات
ارشی و آسمی, تومورهای تیروئیدی, تشدید میگرن, تاری دید. حساسیتهای پوستی
و بیماریهای اسکولی و پویورا به همراه خواهد داشت.
صفحه 18:
قوانین و مفررات بهدانتي جهت برخورد
مواد شيميايي غیرمجاز :
#در بند1 از ماده 2 قانون مواد خوردني , آشاميدني , آرايشي و بهداشتي
آمده در دواردى كه مواد غذابي به دست مصرف Sai ترشیده و با آینکه
مضرف آن توجت بيماري با آسييي نگردد مجارات مرتکب 3 ماه تا یکسال
حبس جنحه اي خواهد بود و بموجب بند 2 از ماده 2 همین قانون چنانچه
مصرف مواد مذکور موجب بيماري مصرف کننده يا آسيبي گردد که معالجه
آن کمتر از يك ماه باشد مجارات مرتکت 6 ماد نا 2 سال حينين جتحه أي و
هرگاه مدت معالجه بيشتر از يك ماه باشد مجازات مرتكب 1 تا 3 سال
حبس جنحه اي خواهد بود. همجنين بر اساس تبصره 1 ماده 3 قانون مواد
خوردني , آشاميدني , آرايشي و بهداشتي مرتکب هر يك از جرایم مذکور
در ماده 3 و ماده 2 اين قانون ,علاوه بر کیفر مقرر(جز در مورد اعدام) به
پرداخت جزاي نقدي از 20000 ریال تا 500000 ریال و محرومیت از
اشتغال به کسب یا کار مربوط به مواد خوردني , آشاميدني , آرايشي یا
بهذاشتي Ul jl 3 تال محکوم خواهذ ند خی آنگه بر اساس عواد
قانوني مجازاتهاي حبس به تشخیص و صلاحدید مرجع رسيدگي کننده قابل
تبدیل به جزاي نقدي نیز خواهد بود
Www.environmentalhealth.i
۳
با افزودن
صفحه 19:
لوو سس
#انبار آرد بايستي دور از محل پخت باشد که در بیشتر
موارد این گونه نیست.
#براي عبور جریان هوا و جلوگيري از رطوبت آرد و کیک
زدگي باید از پالت استفاده شود.
© سرويس بهداشتي بايد دور از محل پخت باشد در حالي
که در فضاهاي کوچک بیشتر کارگاه ها اين گونه نیست و
همین مساله مي تواند سیب انتقال آلودگي باشد.
صفحه 20:
#دیوار این مراکز باید تا زیر سقف از جنس سنگ, سراميك ويا
کاشی باشد و کف آن حتماً از سراميك یا سنگ استفاده شده و
دارای شیب مناسبی برای شست وشو بوده و به سیستم فاضلاب
وصل باشد.
© توصيه می شود پوشش سقف از رنگ های روغنی و قابل شست
وشو و نظافت بوده و این سقف ها باید سالم و فاقد ترك باشد.
لازم است در و پنجره های بازشو حتما دارای توری باشند.
٩ آب مصرفي باید مورد تائید مقامات بهداشتي باشد و فاضلاب
باید بصورت بهداشتي دفع شود.
#داشتن هواکش و تهویه مناسب بدلیل تولید گازهای سمی الزامی
است.
صفحه 21:
#دور از آلودگی و تاثیر گرد و غبار ,بو و سایر مواد آلوده
کننده باشد.
٩ از نظر ایجاد سر و صدا , انتقال حرارت و آلودگی هوا
مزاحمتی برای ساکنان مجاور فراهم نکند.
#ارتفاع کارگاههای قنادی باید حداقل 4 متر باشد.
Www.environmentalhealth.i
r
صفحه 22:
ساختمان :
ساختمان باید طوری بنا شود که بسهولت قابل نظافت
بوده و به عبارت دیگر سطوح داخلی آن صاف, ساده و
محل تقاطع سطوح پخ (بدون زاویه تند) باشد. واحد
نائوایی در کلیه قسمتها (کف و ديوارها) باید از آجر و
سیمان ساخته شده باشد که از نفوذ موش و حشرات
موذی بداخل آنها جلوگیری شود.
درها و ينجره ها بايد طوری طراحی شده باشند که سبب
تجمع مواد خارجی نشده و از جنس قابل شستشو ومجهز
به توري که از ورود حشرات جلوگيري کنند.
صفحه 23:
ابزار كار: 2
* ميزكاري که صرفاً جهت تهيه مواد غذايي بکار ميرود باید صاف و قابل شستشو فاقد هرگونه
كشو ويا قفسه بوده و فضاي زیر آن نیز مورد استفاده فرار نگیرد و اطراف آ> با یک لایه فلزی
از جنس میز احاطه شود بطوری که خمیر به دیوار نچسبد.
ظروف خميرگيري باید صاف و تمیز زنگ نزن (استیل) و بدون درز باشد نصب شیر آب بالاي
ظرف خميرگيري لازم است.
* تمیز کردن روزانه کف دیس ها نیز به بهبود محصول تولیدی كمك مي کند.
جنس میز کار بایستی از فلز زنگ نزن و یا سنگ باشد( روکش از جنس فلز زنگ نزن, برای میزها
ترجیح داده می شود
نصب پارچه یا توری روي خمیرگیر جهت جلوگیری از ورود حشرات الزامي است.
٩ تهیه ظرف مخصوص شستشوی تخم مرغ الزامی می باشد.(در صورتی که تخم مرغ روی اب
شناور بماند فاسد می باشد وباید دور انداخته شود)
* استفاده از وان ظرفشویی نیز در کلیه کارگاه ها الزامی می باشد.
صفحه 24:
۱7
نكات بهدا شتي :
© استفاده از سطل زباله درب دار مجهز به كيسه زباله به جهت
جلوكيري از ورود حشرات موذي.
#عدم استفاده از جاروهاي دسته دار به دلیل جلوگيري از انتشار
7 وغبار درمحیط, مي توان از تي نمور استفاده کرد.
#شستشو و ضدعفوني هفتگي دربها, شيشه ها, توریها ودیوارها.
#دفت در نظافت سرییس بهذاشتی تانوایی و محل استراعت
کارکنان از ایجاد بيماري عفوني جلوگيري مي کند.
#استفاده از کارتن وشانه های تخم مرغ (بدلیل بازیافتی بودن)
توليد قارج و کیک بعنوان پالت یا صندلی ممنوع می باشد( زیرا
اين كيك ها توليد سم افلاتوکسین که سرطانزا می باشد تولید
DS می
صفحه 25:
ببح ۱7
نکات بهداشتي :
حشره کش ها جزء مواد سمي هستند که بر دستگاه اعصاب
و سیستم جریان خون تاثیر منفي دارند. بنابراین از اسپري و
افشانه استفاده نکنید.
؟ عدم نگهداري از پرندگان زينتي یا حیوانات خانگي مثل گربه
زیرا باعث ایجاد بيماري هاي مختلف از جمله آسم در کودکان
یا سقط جنین در زنان باردار مي گردد.
#از نگه داشتن وسایل غيرضروري مثل موتورسیکلت و ... در
محیط کار اجتناب نمایید.
- وجود کپسول هاي اطفاء حریق در محیط کار (دور از نور و
حرارت), جعبه كمك هاي اوليه كمك فراوانی در کاهش آسیب
هاي احتمالي خواهم
لما مسقم اموه Www.
ع
صفحه 26:
. و
ضدعفونی وگند زدايى :
#برای گندزدایی قسمت های رویة میز و قطعات چوبی داخل
آشپزخانه ,ماشین خامه گیری و بستنی سازی و یخچال بعد
از شستشو و نظافت از محلول 3 در هزار هالامید(3 گرم در
یک لیتر آب) يا پر کلرین به مقدار یک قاشق چایخوری در 20
ليثر آنه استفاده می شود
* *برای گندزدایی دیوار کارگاهها و مستراج هر 3 ماه یکبار از
محلول 1/5 در هزار (15 گرم يا یک قاشق غذا خوری در 10
لیتر آب )هالامید استفاده می شود .در نتیجه قارچ و کپک در
نقاط مرطوب و غیره دیده نمی شود و از پوسته شدن سطح
دیوار جلوگیری می شود.
*؟قسمت جداگانه ای برای نگهداری وسایل و ابزار تنظیف در
محیط کارگاه در نظر گرفته شود.(بهتر است این وسایل
درون سطل مخصوص نگهداری شوند)
صفحه 27:
#بکینگ پودر : ضایعات بهداشتي و مسمومیت هاي ناشي از
مصرف مواد شيميايي قليايي از قبیل بیکربنات سدیم و بي
کرینات آمونیوم و پیرو فسفات هاي قليايي که در فرمول
بکینگ پودر به کار مي روند در دراز مدت زیاد است.
#جوش شیرین : املاح قليايي باقي مانده در نان, باعث
جذب و خنثي نمودن اسید کلریدریک شیره معده, کاهش
اسیدیته و به هم خوردن تعادل آلکترولیت های لوله گوارش
مي شود و عمل هضم و جذب ریز مغذي ها و مواد غذايي
مورد نیاز سلول هاي بدن را با وقفه مواجه مي سازند.
صفحه 28:
شیرین:
جوش شیرین ماده اي است که از آن در عمل آوري خمیر
استفاده مي کنند.
#جوش شیرین ( بي کربنات سدیم ) که در اثر واکنش با
حرارت و رطوبت در جریان پخت نان به کربنات سدیم
تبدیل مي گردد داراي خاصیت قليايي بالا و اثرات سوء
بهداشتي خواهد بود.
Www.environmentalhealth.i
ع
صفحه 29:
شیرین:
#اثر بر دستگاه گوارش
6اختلال در جذب فلزات
#اختلالات الكتروليتي
#تجمع فلزات سنكين مضر در بدن
#کمبود کلسیم بدن
صفحه 30:
-- سس
sa
جایگزین جوش شيرين :
© خمير ترش ويا خمير مايه :
© خمير مايه موجودات زنده تى سلولى به نام مخمر مى
باشند
© خمير مایه مهمترین نقش را در فرآیند تهیه نان هاي حاوي
مخدر ابفا من كلد
#باعت بف کردن و ایجاد عطر , طعم وبافت فوق العاذه
مطلوبی در نان می شود
ww.environmentalhealth.i
صفحه 31: