آیین‌نامه ایمنی معادن

آیین‌نامه ایمنی معادن

اسلاید 1: آيين‌نامه ايمني معادنآيين‌نامه ايمني معادنبه تفكيك فصلاين‎آيين‎نامه درسيزده‎فصل و475ماده و21تبصره درجلسه ‎نهايي مورخ 25/11/79 شورايعالي‎حفاظت‎فني تهيه و درتاريخ10/12/79 به‎تصويب وزير كار و امور‎اجتماعي رسيد.

اسلاید 2: آيين‌نامه ايمني معادنفصل اول - تعاريففصل دوم _ كلياتفصل سوم _ حفاري‌هاي معدني و اكتشافيفصل چهارم _ ماشين آلات معدنيفصل پنجم _ نگهداريفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباريفصل هفتم _ باربري در معادنفصل هشتم _ تهويهفصل نهم _ روشناييفصل دهم _ آب فصل يازدهم _ تاسيسات برقفصل دوازدهم _ آتش سوزي و انفجار

اسلاید 3: 1 _ مسئول معدن يا سرپرست معدن:شخصي است كه توسط دارنده پروانه عمليات به اين سمت منصوب مي‌شود و مسئوليت كليه عمليات معدن را به عهده دارد.2 _ مسئول فني:طبق ماده 66 آيين نامه اجرايي قانون معادن مسئول فني عمليات كسي است كه اداره كليه امور فني معدن به عهده اوست و توسط دارنده پروانه عمليات از ميان افراد واجد شرايط انتخاب و به وزارت صنايع و معادن معرفي مي‌شود و طبق ماده 65 آيين نامه اجرايي ضوابط و حدود صلاحيت مسئولين فني معادن تا تصويب و ابلاغ قانون نظام مهندسي معدن توسط وزارت معادن و فلزات تعيين مي‌شود.3 _ مسئول ايمني:مسئول ايمني هر معدن نظارت بر ايمني عمليات معدن را به عهده داشته توسط مسئول يا سرپرست معدن به اين سمت منصوب مي‌شود. طبق ماده 65 آيين نامه اجرايي قانون معادن ضوابط و حدود صلاحيت مسئول ايمني از طريق وزارت كار و امور اجتماعي با هماهنگي‎وزارت صنايع‎ومعادن تعيين‎مي‌شود.جانشين‎مسئول ايمني نيز تابع همين‎شرايط است.فصل اول - تعاريفآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 4: 4 _ مهندس ناظر:شخصي است كه طبق ماده 69 آيين نامه اجرايي قانون معادن تعيين مي‌شود و از طرف وزارت صنايع و معادن مامور نظارت و كنترل عمليات معدني است.5 _ پروانه اكتشاف _ پروانه بهره برداري:طبق مواد مندرج در قانون معادن و آيين نامه اجرايي آن تعريف مي‌شود.6 _ تونل:حفاري زيرزميني افقي يا تقريباً افقي است.7 _ تونل شيب دار:تونل‌هايي كه تا حدود 18 درجه شيب داشته باشند.8 _ چاه مايل:حفاري مايلي كه به سطح زمين راه داشته و داراي شيب بين 18 درجه تا 90 درجه باشد و براي باربري مورد استفاده قرار مي‌گيرد.9 _ چاه يا چاه قائم:حفاري قائم يا با شيب 90 درجه است كه به سطح زمين راه داشته باشد و معمولاً براي باربري مورد استفاده قرار مي‌گيرد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل اول - تعاريف

اسلاید 5: 10 _ دويل:حفاري زيرزميني شيب دار و با سطح مقطع نسبتاً كوچك كه معمولاً به طرف بالا حفاري مي‌شود و براي منظورهاي مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. 11 _ پذيرگاه:محل توقف، بارگيري و تخليه واگن‌ها و انجام وظايف مختلف زيرزميني كه معمولاً در محل ارتباط با چاه قائم يا چاه مايل در زيرزمين احداث مي‌شود. 12 _ گالري _ راهرو:انواع حفاري‌هاي زيرزميني و معمولاً با طول زياد است. 13 _ راه مورب:به انواع راهروهاي شيب دار راه مورب گفته مي‌شود. 14 _ بونكر:محلي براي تخليه و انباشت سنگ مي‌باشد. 15 _ چال:سوراخي كه در سنگ براي قراردادن ماده منفجره حفر مي‌شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل اول - تعاريف

اسلاید 6: 16 _ خرجگذاري:قراردادن مواد منفجره در داخل چال است. 17 _ فشنگ:به هر قطعه ماده منفجره جامد (معمولاً انواع ديناميت) گفته مي‌شود. 18 _ آتشباري:به عمليات خرجگذاري و انفجار مواد منفجره براي تخريب سنگ آتشباري گفته مي‌شود. 19 _ آتشبار:شخصي كه مسئوليت عمليات آتشباري را به عهد دارد. 20 _ مواد ناريه _ مواد منفجره:موادي كه قابليت انفجار داشته و در معدن براي تخريب سنگ مورد استفاده قرار مي‌گيرد. 21 _ گاز ذغال:گازي كه دركانسارهاي ذغالسنگ همراه با ساير هيدروكربورها وجوددارد و عمدتاً از متان تشكيل شده‎است. اين‎گاز چنانچه به‎نسبت معيني با هوا مخلوط‎شود قابليت‎انفجار‎پيدا مي‌كند. 22 _ كليه تجهيزات، دستگاه‌ها و ماشين آلات معدني كه در اين آيين نامه از آنها نام برده شده:مانند شاول يا بيل مكانيكي، لودر، بلدوزر، پرفراتور، گريدر، واگن، لوكوموتيو، دستگاه گمانه‎زني، دستگاه سيم برش، بالا بر چاه، وينچ و غيره و كليه قسمت‌ها و قطعات آنها مطابق تعاريفي است كه در متون و كتاب‌هاي معدني آورده شده است.آيين‌نامه ايمني معادنفصل اول - تعاريف

اسلاید 7: ماده‌ 1: منظور از عمليات در اين آيين نامه كليه عمليات معدني (اعم از اكتشاف يا بهره‌برداري و استخراج معدن) است كه در قانون معادن و آيين نامه اجرايي قانون معادن پيش‌بيني شده است.ماده‌ 2: دركليه معادن كه داراي حداقل 25 نفر كارگر مي‌باشند، مي‌بايست يك نفر ذيصلاح به عنوان مسئول ايمني و يك نفر به عنوان مسئول بهداشت حرفه‌اي به استناد آيين‌نامه كميته حفاظت فني و بهداشت كار تعيين گردد. بديهي است در معادن كمتر از 25 نفر كارگر وجود يك نفر مسئول ايمني ضروري است، اما اين مسئوليت را مي‌توان به مسئول فني واگذار كرد كه تعيين صلاحيت وي به استناد آيين نامه فوق الذكر خواهد بود.ماده‌ 3: مسئول ايمني هر معدن به عنوان ناظر و كنترل كننده عمليات و انطباق دادن معدن با بندهاي مندرج در اين آيين نامه و ديگر آيين نامه‌هاي مصوب شورايعالي حفاظت فني تعيين مي‌گردد، كه با حضور و بارزسي از معدن توصيه‌ها و پيشنهادهاي خود را جهت پيشيگيري و رفع خطر تذكر داده و در صورت حساسيت موضوع آن را كتباً به مسئولين معدن گزارش مي‌نمايد و در صورت تشخيص خطر حتمي برابر مقررات اين آيين نامه تا رفع خطر نسبت به توقف عمليات در محل خطر اقدام نمايد.فصل دوم _ كلياتآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 8: ماده‌ 4: كليه كارگاه‌هاي معدني اعم از سطحي يا زيرزميني لازم است در هر شيفت كاري حداقل يك بار توسط مسئول ايمني يا جانشين وي مورد بازديد قرار گيرد.ماده‌5: قبل ازشروع به‎كار در هرشيفت‎كاري مسئول ايمني معدن و يا جانشين او بايد از كارگاه مربوطه بازديدنمايد و پس‎از اطمينان ازايمن بودن آن‎به‎كارگران‎مجوز‎ ورودداده شود.ماده‌ 6: وزارت صنايع و معادن مي‌بايست رونوشت پروانه‌هاي اكتشاف و بهره برداري را به وزارت كار و امور اجتماعي ارسال نمايد و دارنده پروانه اكتشاف يا بهره برداري مكلف است تاريخ شروع عمليات خود را به وزارتخانه‌هاي معادن و فلزات، كار و امور اجتماعي (ادارات كل كار و امور اجتماعي) اطلاع دهد.ماده‌ 7: اكتشاف كننده يا بهره بردار بايد مدارك مشروحه زير را در سر معدن نگهداري كرده و براي ارايه به مهندسين ناظر وزارت صنايع و معادن و بازرسان كار وزارت كار و امور اجتماعي آماده داشته باشد.الف _ پروانه اكتشاف يا پروانه بهره برداري يا كپي آنها.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوم _ كليات

اسلاید 9: ب _ نقشه محدوده به مقياس حداقل250000/1(يك دويست و پنجاه هزارم)و نقشه بهره برداري به مقياس حداقل5000/1 (يك پنج هزارم) و براي معادني كه عمليات زيرزميني دارند، نقشه به مقياس حداقل1000/1 (يك هزارم)از قسمت درون معدن و همچنين يك نقشه از كارگاه‌ها و تاسيسات خارج معدن به مقياس حداقل500/1 (يك پانصدم).ج _ دفتر حاوي مشخصات كاركنان معدن و استخراج روزانه طبق نمونه‌اي كه وزارت صنايع و معادن تعيين خواهد كرد.د _ دفتر مخصوصي جهت ثبت نظرات و تذكرات و دستوراتي كه در اجراي آيين نامه‌هاي مربوط نسبت به طرز كار و رعايت اصول فني و حفاظت و بهداشت كار و ساير مواردي كه از طرف مهندسين ناظر وزارت صنايع و معادن و بازرسان كار وزارت كار و امور اجتماعي داده مي‌شود. هـ _ دفتر مخصوص ثبت حوادث و گزارش اقدامات معموله طبق نمونه‌اي كه از طرف وزارت كار و امور اجتماعي تعيين مي‌شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوم _ كليات

اسلاید 10: و _ دفاتري مخصوص جهت ثبت كليه اقدامات ايمني و بهداشت كار كه به ترتيب توسط مسئول ايمني و مسئول بهداشت حرفه‌اي كه در اجراي آيين نامه‌ها و مقررات مربوطه تكميل مي‌گردد.ز _ آيين نامه ايمني معادن و كليه آيين نامه‌هاي حفاظتي فني و بهداشت كار مصوب شوراي عالي حفاظت فني.ماده‌ 8: رعايت مفاد كليه مقررات و آيين نامه‌هاي مصوب شوراي عالي حفاظت فني درخصوص نكات ايمني مرتبط با لوازم، كالاها و تجهيزات معدني لازم الاجرا است.تبصره _ كليه سفارشات و نكات احتياطي و ايمني كه از طرف سازندگان و توليدكنندگان لوازم، كالاها و تجهيزات معدني توصيه مي‌شود لازم الاجرا است.ماده‌ 9: تمام شاغلين در معادن زيرزميني و كارگراني كه با تغيير شغل از قسمتي به قسمت ديگر معدن منتقل مي‌شوند بايد با راه‌هاي خروجي و اضطراري معدن آشنا شده و آگاهي كامل پيدا كنند.ماده‌ 10: ورود كليه افراد غيرشاغل در معدن منوط به كسب اجازه از سرپرست معدن يا جانشين وي مي‌باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوم _ كليات

اسلاید 11: ماده‌ 11: ورود و كار در كارگاه‌ها و معادن زيرزميني متروكه منوط به كسب مجوز از سرپرست معدن يا مسئول ذيربط بوده و بايد با رعايت مقررات ايمني و پس از حصول اطمينان از برقراري تهويه مناسب و سالم بودن وسايل نگهداري و عدم ريزش حفريات انجام گيرد.ماده‌ 12: با تمهيداتي كه از طرف سرپرست معدن انجام مي‌گيرد، بايستي همواره تعداد و اسامي كاركناني كه در هر لحظه داخل معدن و بخصوص زيرزمين بوده مشخص باشد و تا زماني كه كارگران در زيرزمين مشغول كار هستند حداقل يك نفر از مسئولين مي‌بايست در دفتر سرمعدن حضور داشته باشد.ماده‌ 13: محل يا محل‌هاي حادثه ساز در معدن بايد بوسيله سيم خاردار يا وسايل محصور‌كننده مناسب و علائم اخباري و هشدار دهنده از محل‌هاي مجاور مجزا باشد به طوري كه مانع عبور اشخاص متفرقه و حيوانات گردد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوم _ كليات

اسلاید 12: ماده‌ 14: معادن زيرزميني (به استثناي جبهه كارهاي در حال حفاري) بايد به وسيله حداقل دو راه با شرايط زير به خارج ارتباط داشته باشد.الف _ راه‌هاي مذكور در داخل معدن به هم ارتباط داشته باشد.ب _ عبور افراد از هر يك از آنها به آساني ميسر باشد.پ _ فاصله بين آنها بيش از 15 متر بوده و دهانه آنها زير پوشش يك ساختمان واحد نبوده و مدخل آنها در نقاط سيل گير و يا بهمن گير و مانند آن نباشد.ماده‌ 15: كارگاه مي‌بايست طوري تجهيز شود كه به كسي آسيب نرسد. چنانچه فردي مشاهده كرد نقصي در كارگاه وجود دارد كه آسيب به ديگران مي‌رساند بلافاصله مي‌بايست افراد را مطلع نموده و مراتب را به رييس قسمت جهت رفع نقص اعلام نمايد.ماده‌ 16: هيچ كس نمي‌بايست بدون اجازه به محل ممنوعه وارد شده و اين محل بايد به وسيله تابلوي اخباري هشدار دهنده مشخص شود.ماده‌ 17: نقاط نقشه برداري شده نبايد توسط اشخاص غيرمسئول تخريب شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوم _ كليات

اسلاید 13: ماده‌ 18: رعايت ماده 92 قانون كار جمهوري اسلامي ايران در مورد معاينات پزشكي و بهداشتي شاغلين در معدن الزامي است.ماده‌ 19: با توجه به ماده 90 قانون تامين اجتماعي ارجاع مشاغل معدني به كاركنان جديدالاستخدام و يا كاركناني كه مي‌خواهند به كار جديدي گمارده شوند پس از انجام معاينات پزشكي از نظر قابليت جسماني و رواني متناسب با نوع كارهاي مرجوع ميسر است.ماده‌ 20: استعمال دخانيات در كارگاه‌هاي زيرزميني ممنوع است.ماده‌ 21: به استناد آيين نامه حفاظت و بهداشت عمومي در كارگاه‌ها مصوب شوراي عالي حفاظت فني ورود افراد همراه با سيگار، كبريت، فندك يا هر نوع وسايل و لوازم آتش‎زا به معادن زغال‎سنگ و ساير معادني كه‎خطر آتش‎سوزي يا انفجارداشته‎باشد مطلقاً ممنوع است.تبصره _ در اين گونه معادن همراه داشتن دوربين عكاسي يا فيلم برداري يا نظاير آنها كه چراغ فلاشر آنها از نظر جرقه حفاظت شده نيستند نيز ممنوع است.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوم _ كليات

اسلاید 14: ماده‌22: روشن كردن آتش در سطح زمين تا شعاع 20 متري از دهانه دويل‌ها، چاه‌ها و ورودي معادن زيرزميني كه احتمال خطر آتش سوزي و انفجار وجود دارد مطلقاً ممنوع مي‌باشد.ماده‌ 23: درصورت بروز حادثه يا بيماري ناشي از كار مي‌بايست برگه‌هاي مربوطه تكميل و نسخه‌اي از آن را به ادارات كار و امور اجتماعي ، مراكز بهداشت و سازمان تامين اجتماعي محل ارسال نمود.تبصره _ برگه مربوط به حوادث ناشي از كار از سوي وزارت كار و امور اجتماعي و برگه مربوط به بيماري‌هاي ناشي از كار از سوي وزارت بهداشت،‌درمان و آموزش پزشكي تهيه و به ترتيب مي‌بايست توسط مسئول ايمني و مسئول بهداشت حرفه‌اي تكميل گردد.ماده‌ 24: به استناد آيين نامه وسايل حفاظت انفرادي مصوب شوراي عالي حفاظت فني كليه كارگران شاغل در معادن مي‌بايست در هنگام ورود به معدن به وسايل حفاظت فردي مناسب و بر اساس نوع و شرايط كار مجهز گردند.تبصره _ كليه مفاد آيين نامه مذكور درخصوص نحوه انتخاب،‌ بكارگيري، تعمير و تعويض وسايل مذكور الزامي است.ماده‌ 25: به استناد فصل هشتم قانون كار جمهوري اسلامي ايران و آيين نامه حفاظت و بهداشت عمومي در كارگاه‌ها مصوب شورايعالي حفاظت فني مي‌بايست تسهيلات بهداشتي مناسب و كافي شامل روشوئي، حمام، توالت،‌رختكن، محل غذاخوري و نمازخانه و غيره در محل مناسبي از سطح زمين وجود داشته باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوم _ كليات

اسلاید 15: ماده‌ 26: در حفاري‌هاي سطحي و معادن روباز شيب موقت ديواره‌ها و شيب كلي آنها با توجه به خصوصيات مكانيكي سنگ‌ها بايد به گونه‌اي تعيين شود كه خطر ريزش نداشته باشد. در جبهه كارهاي فعال وقتي انتخاب شيب موقت براي پايداري كوتاه مدت مجاز است كه اطمينان كافي از عدم ريزش وجود داشته باشد.ماده‌ 27: عبور و مرور وسايل نقليه در جاده‌هاي معدني مشمول مقررات عمومي مربوطه كشور مي‌باشد.ماده‌ 28: در معادني كه از دستگاه سيم برش الماسه استفاده مي‌شود، به منظور جلوگيري از پرتاب سگمنت (دندانه‌هاي الماسه روي سيم برش) و يا صدمات ناشي از شلاق زدن سيم پاره شده لازم است در مسير سيم برش پوشش حفاظتي مناسب بكار گرفته شود.ماده‌ 29: در هنگام برش، جدا كردن و جابجايي بلوك‌هاي سنگ، استقرار ماشين آلات و افراد در پايين دست بلوك سنگ ممنوع است.ماده‌ 30: در معادن روباز و كارگاه‌هاي حفاري سطحي براي جلوگيري از لغزش و سقوط كارگر، محل استقرار و عبور و مرور آنان بايد داراي عرض و شيب مناسب باشد. در غير اين صورت كارگر بايد به كمربند ايمني و طناب نجات كه به نقطه اتكا مطمئني متصل شده باشد مجهز گردد.فصل سوم _ حفاري‌هاي معدني و اكتشافيآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 16: ماده‌ 31: كار در سطح هنگام باد، برف يا باران شديد و احتمال وقوع رعد و برق بايد با احتياط كامل صورت گيرد.ماده‌ 32: در حفر ترانشه براي اكتشاف و نمونه‎برداري بايد دقت شود تا خطر ريزش ديواره وجود نداشته باشد و در صورت لزوم با وسايل مناسب نگهداري شود. در ترانشه‌ها و چاهك‌هايي كه به عمق بيش از 5/1 متر هستند بايستي براي بالا و پايين رفتن از نردبان استفاده شود.ماده‌ 33: در ترانشه و چاهك‌هايي كه خطر انباشتگي گاز وجود دارد ورود و كار افراد بايستي پس از تهويه و اطمينان از بي‌خطر بودن آن محل‌ها انجام گيرد.ماده‌ 34: تميز كردن يا ميزان و مسطح كردن جبهه كار در معادن روباز و در اثناي كار ماشين حفاري بدون اخذ اجازه از مسئول دستگاه ممنوع است.ماده‌ 35: دهانه چاه‌هاي قائم بايد با در فولادي پوشانده شده و در اطراف آن نرده حفاظ نصب شود.ماده‌ 36: دهانه چاه‌هاي مايل و تونل‌هاي شيب‎دار بايد به درب مسدودكننده يا راه بند مجهز باشد.ماده‌ 37: هنگام حفر چاه استفاده از سپر محافظ (سكو) در فاصله‌اي كمتر از 30 متر از جبهه كار الزامي است. اين سكو مي‌بايست علاوه بر كابل فلزي (سيم بكسل) تعليق به كمك جك‌هاي مكانيكي افقي به ديواره چاه تثبيت شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل سوم _ حفاري‌هاي معدني و اكتشافي

اسلاید 17: ماده‌ 38: هنگام حفر چاه از زير سكوي كار تا جبهه كار مي‌توان از نردبان طنابي استفاده كرد مشروط بر آن كه طول آن از 30 متر كمتر باشد.ماده‌ 39: در تونل‌هاي شيب دار محل عبور افراد در تمام مسير بايد در يك سمت باشد.ماده‌ 40: در تونل‌هاي افقي و شيب دار مجهز به نوار نقاله عرض راه عبور افراد مي‌بايست در يك طرف حداقل 60 سانتيمتر و در طرف ديگر حداقل 40 سانتيمتر باشد.ماده‌ 41: در تونل‎هاي افقي و شيب‎دار كه باربري ريلي دارند، بايد عرض راه عبور افراد در يك طرف حداقل 60 سانتيمتر باشد.ماده‌ 42: در حفريات شيب داري كه براي عبور و مرور افراد اختصاص داده مي‌شود بايستي در شيب‌هاي مختلف به شكل زير تجهيز گردند:الف _ در شيب 15 _ 7 درجهدستگيره سرتاسريب_ در شيب 30 _ 15 درجهپله‌هاي وسيع شيب دار و دستگيرهپ_ در شيب 45-30 درجهنردبان و يا پله‌هاي افقي و دستگيره ت _ در شيب 45 درجه و بيشتر از آن، قسمت عبور و مرور افراد به طور كلي مجزا و در اين حالت مجهز به نردبان مي‌گردد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل سوم _ حفاري‌هاي معدني و اكتشافي

اسلاید 18: ماده‌ 43: در حفريات با شيب تند كه مجهز به نردبان شده‌اند بايد دقت كرد كه:الف _ شيب نردبان‌ها از 80 درجه بيشتر نباشد.ب _ فاصله پايه نردبان تا ديواره نبايد كمتر از 60 سانتيمتر باشد.پ _ در انتهاي هر نردبان، پاگردي به منظور استراحت و پيشگيري از خطرات سقوط ساخته شده باشد.ت _ نردبان بايد حداقل تا يك متر بالاي پاگرد ادامه يابد و در غير اين صورت به دستگيره‎هاي ثابتي مجهز باشد كه امكان بالا و پايين آمدن افراد را فراهم نمايد.ث _ فاصله پاگردها از 10 متر بيشتر نباشد.ماده‌ 44: درتونل‌هاي شيب دار و چاه‌هاي مايل بايد در فاصله حداكثر هر 50 متر يك جان‎پناه احداث شود. در محل سوزن‌هاي انشعاب ريل نيز بايد جان پناه احداث شود.ماده‌ 45: هنگام كار در سينه كار‌هاي تونل‌هاي شيب دار، كارگران بايد از خطر سقوط و افتادن واگن و ماشين آلات از بالا به طرف سينه كار محفوظ باشند. راه بند مسدود كننده عبور واگن بايد در دو نقطه، يكي در دهانه تونل شيب دار و ديگري در فاصله 20 متري از محل كار كارگران نصب شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل سوم _ حفاري‌هاي معدني و اكتشافي

اسلاید 19: ماده‌ 46: در جبهه كارهاي معادن روباز و زيرزميني، بخصوص پس از آتشباري، لازم است كليه قسمت‌هاي سست شده (لقي‌ها) در جبهه كار و ديواره‌ها و سقف‌ها با دقت لق‌گيري شده و يا به طور مطمئني از ريزش آنها جلوگيري بعمل آيد. ورود كارگران و شروع به كار آنان در محل بايد پس از لق گيري به طور مطمئن انجام شود.ماده‌ 47: حفاري‌هاي متروكه و كارگاه‌هايي كه استخراج آنها تمام شده بايد مسدود شوند. اين عمل بايد طوري انجام گيرد كه هيچ گونه اختلالي در تهويه معدن بوجود نيايد.ماده48: درمورد فضاي خالي‎شده درعمليات استخراج زيرزميني بايد امكان ‎نشست‎ سطح زمين و احتمال خطرات را در بيرون و يا درون معدن پيش‎بيني كرده و با تدابيري نظير پر‎كردن محل استخراج و ياكنترل نشست‎سطح‎زمين و يا مانندآن از بروزخطر جلوگيري‎كرد.ماده‌ 49: سنگ‌هاي استخراجي (كوپ‌ها) بايستي به طور منظم و روي بزرگترين سطح اتكاء خود انباشته شوند تا بدين وسيله از سقوط آنها و آسيب رساني به كاركنان جلوگيري شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل سوم _ حفاري‌هاي معدني و اكتشافي

اسلاید 20: ماده‌ 50: از به كار بردن طناب، زنجير، سيم بكسل و يا قلاب‌هايي كه معيوب و پوسيده هستند، جداً خودداري شود و براي بكسل كردن ماشين آلات، بلوك‌هاي سنگ‌هاي استخراجي و غيره از سيم بكسل با مقاومت مناسب استفاده شود.ماده‌ 51: كليه كارگران بايد به اندازه كافي از حوزه عملكرد كابل‌ها و طناب‌ها و جك‌ها فاصله داشته باشند.ماده‌ 52: كارگران نبايد به هيچ وجه زير بارهاي معلق مخصوصاً كوپ‌هاي معلق قرار گيرند.ماده‌ 53: لبه‌هاي سست و در حال ريزش و شكاف‌هايي كه در لبه‌ها بوجود آمده بايد دائماً تحت كنترل و بازرسي قرار گيرد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل سوم _ حفاري‌هاي معدني و اكتشافي

اسلاید 21: ماده‌ 54: به استناد آيين نامه حفاظت و بهداشت عمومي در كارگاه‌ها مصوب شورايعالي حفاظت فني، روغنكاري اجزاء متحرك ماشين آلات حفاري هنگام كار ممنوع است.ماده‌ 55: به استناد آيين نامه ايمني كار بر روي خطوط و تجهيزات برقدار مصوب شورايعالي حفاظت فني در معادن روباز عبور ماشين حفاري از زيركابل‌هاي انتقال برق هنگامي مجاز است كه فاصله بين بالاترين نقطه ماشين تا سيم‌هاي هادي برق از 5/1 متر كمتر نباشد.تبصره _ فاصله مجاز بين بالاترين نقطه ماشين تا سيم‌هاي برق به ميزان ولتاژ جريان عبوري بستگي دارد.ماده‌ 56: كليه دستگاه‌ها و ماشين آلات در حال كار در معدن روباز بايد حسب مورد مجهز به برق گير باشند.ماده‌ 57: به استناد آيين نامه حفاظت و بهداشت عمومي در كارگاه‌ها مصوب شورايعالي حفاظت فني، كليه قسمت‌هاي متحرك و انتقال دهنده نيرو از قبيل تسمه فلكه، زنجير، چرخ‎دهنده و امثال آن و همچنين قسمت‌هايي از ماشين‌ها كه امكان ايجاد سانحه براي كارگران و يا درگيري اشياء وجود داشته باشد بايد داراي پوشش يا حفاظي مناسب و با مقاومت باشند.ماده58:كليه ماشين‌ها و تجهيزات معدني بايدتوسط افرادماهر و آموزش‎ديده‎بكاربرده شوند.فصل چهارم _ ماشين آلات معدنيآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 22: ماده‌ 59: هنگام كار با ماشين استخراج ذغال سنگ كه با زنجير يا سيم بكسل كشيده مي‌شود، ورود افراد به محدوده ماشين و كار در پايين دست ماشين ممنوع است.ماده‌ 60: استفاده از ماشين‌هاي با موتور احتراقي در محيط‌هاي آلوده به گازهاي قابل انفجار ممنوع است.ماده‌ 61: متصديان دستگاه‌هاي برقي هنگام كار بايد از وسايل حفاظت فردي مناسب شامل دستكش لاستيكي، كفش و كلاه ايمني عايق در برابر الكتريسيته استفاده كنند.ماده‌ 62: قبل از شروع به كار هر نوع ماشين، متصدي بايد اطرافيان را از راه اندازي دستگاه آگاه نمايد.ماده‌ 63: براي كار با پمپ‌هاي دستگاه حفاري اكتشافي بايد موارد زير رعايت شود:موقعي كه پمپ روشن است، متصدي بايد از دستكش لاستيكي عايق الكتريسيته استفاده نمايد.از سيستم اتصال به زمين تاييد شده استفاده شود.شاسي پمپ بايد كاملاً به زمين محكم شود.ماده‌ 64: براي كار با بيل‌هاي مكانيكي در معادن روباز بايد موارد زير رعايت شود:به غير از مكانيك مجاز، مسئول ايمني و مسئول فني هيچ كس حق ندارد بدون اجازه متصدي وارد اتاقك فرمان شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل چهارم _ ماشين آلات معدني

اسلاید 23: متصدي تنها در موارد اضطراري و به مدت كوتاه و به شرط آنكه كمك خود را جايگزين نمايد مجاز به ترك ماشين در شيفت كار خود مي‌باشد.هنگام توقف كار، ولو به مدت كوتاه، بايد جام و چنگك‌ بيل پايين آورده شده و روي زمين قرار گيرد و رها كردن آن به حالت آويزان و معلق ممنوع است.متصدي ماشين، ضمن كار بايد چنان زمين را صاف كند كه احتياج به دوباره كاري نباشد.انجام هر نوع حركتي و هرگونه جابجايي بيل مكانيكي از قبيل راه اندازي، حركت به جلو يا عقب، بارگيري به كاميون و غيره بايد همراه با علامت‌هاي صوتي مانند بوق يا زنگ يا سوت باشد و همه افرادي كه در معدن كار مي‌كنند بايد با علامت مربوطه آشنا باشند.ماده‌ 65: بكارگيري جرثقيل و بازرسي فني آن مي‌بايست به استناد آيين نامه حفاظتي وسايل حمل و نقل و جابجا كردن مواد و اشياء در كارگاه‌ها مصوب شورايعالي حفاظت فني انجام پذيرد.تبصره _ به استناد آيين نامه فوق الذكر ظرفيت مجاز انواع جرثقيل‌ها بايد به وضوح بر روي‌آنها نوشته شده و جرثقيل مجهز به سيستم قطع كن يا آگاه كننده براي بار بيش از حد مجاز باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل چهارم _ ماشين آلات معدني

اسلاید 24: ماده‌ 66: جام شاول (صندوقه بيل مكانيكي) در موقع كار هرگز نبايد بالاي سرافرادي كه در محل كار مي‌كنند چرخانده شود.ماده67:جام شاول نبايد بالاي اطاق راننده كاميون و كابل‌هاي اتصال برق حركت داده‎شود.ماده‌ 68: همواره بايد كنترل كاملي بر روي بارهاي معلق وجودداشته باشد.ماده‌ 69: شاول نبايد در فاصله كمتراز 3 متر از خطوط برق ولتاژ بالا كار كند.ماده‌ 70: متصدي بايد قبل از حركت جام (لودر، شاول و غيره) به اطراف و بالا به دقت نگاه كرده و اطمينان پيدا كند كه همه چيز در وضعيت خوبي قرار دارد و در هنگام بلند‎كردن جام و متعلقات مربوطه و قبل از حركت از فرد مسئولي كه روي زمين علامت مي‌دهد فرمان بگيرد.ماده‌ 71: هرگز نبايد از وسيله نقليه سنگين بيرون پريد. بايستي دستگيره‌ها و آهن‌هاي نصب شده براي پياده شدن را با دو دست محكم گرفته و در حالي كه صورت به طرف ماشين مي‌باشد پياده شد.ماده‌ 72: جلو و عقب چرخ‌هاي ماشين آلات در حال توقف بايد با دقت مسدود گردد تا از حركت احتمالي آنها جلوگيري شود خصوصاً اگر اين ماشين‎آلات در شيب قرارگرفته باشند.ماده‌ 73: سوار شدن افراد غيرمجاز بر لودر، گريدر، بولدوزر، شاول و غيره ممنوع بوده و هيچكس حق ندارد بر روي جام و تيغه‌هاي لودر، گريدر و غيره سوار شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل چهارم _ ماشين آلات معدني

اسلاید 25: ماده‌ 74: در هواي تاريك گريدر زني نزديك لبه‌ها و كنار ديواره‌هاي بلند ممنوع است.ماده‌ 75: در ماشين آلات سنگين چرخ لاستيكي كه اجباراً بر روي لبه‌هاي تيز حركت مي‌كنند جهت جلوگيري از تركيدگي لاستيك و ايجاد شرايط ناايمن بعدي بايد چرخ‌ها به زنجير حفاظتي مجهز شوند.ماده76: تسطيح مواد تخليه‎شده در محل تخليه بار بلافاصله پس از تخليه بار ممنوع است.ماده‌ 77: توقفگاه ماشين آلات معدني بايد به اندازه كافي از انبارهاي سوخت فاصله داشته و از نگهداري موادقابل اشتعال‎مانندبنزين، گازوئيل، نفت و روغن در داخل آن خودداري‎شود.ماده‌ 78: داشتن گواهينامه ويژه جهت كار با ماشين آلات متحرك مانند بيل مكانيكي، تراكتور، لودر، بولدوزر و لوكوموتيو و غيره براي متصديان اينگونه ماشين‌ها الزامي است.ماده‌ 79: نكات زير مي‌بايست به هنگام كار با دستگاه‌هاي چال زني رعايت شود:الف _ مته‌ها كاملاً تيز باشند.ب _ دكمه‌هاي لباس كارگر بسته باشد.پ _ براي بيرون آوردن مته از چال فقط از آچار مخصوص استفاده شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل چهارم _ ماشين آلات معدني

اسلاید 26: ت _ نبايد پرفراتور (دستگاه چال زني براي چال‌هاي با قطر كم) را بدون مته روشن كرد.ث _ نبايد در صورت تاخوردگي شيلنگ دستگاه را روشن كرد.ج _ تمام چال‌هاي حفر شده به دقت هواگيري شوند و دهانه چال‌هاي غيرافقي را با درپوش چوبي به طور موقت پوشاند.چ _ جبهه كار در معادن قبل از شروع به كار چال زني لق گيري شود.ح _ چال زني با دستگاه‌هاي الكتريكي به كمك دستكش عايق الكتريسيته انجام شود.خ _ محل استقرار واگن دريل (دستگاه چال زني ارابه‌اي) مسطح و شيب آن مطمئن باشد، به گونه‌اي كه خطر لغزش يا واژگوني دستگاه وجود نداشته باشد.د _ در دستگاه‌هاي چال زني برقي اتصال زمين موثر و كليد ضدانفجار و رله حفاظتي وجود داشته باشد.ذ _ قبل از تعمير و باز كردن قسمت‌هاي دستگاه برقي در سينه كار جريان برق قطع شود.ر _ كابل‌هاي دستگاه برقي در محلي قرار داده شوند كه از خطر صدمه ناشي از عبور دستگاه‌ها يا برخورد قطعات سنگ مصون باشند.چال زني بايد با تزريق آب يا آب پاشي يا با استفاده از دستگاه غبارگير انجام شود به طوري كه ميزان غبار توليد شده از حد مجاز كمتر باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل چهارم _ ماشين آلات معدني

اسلاید 27: ماده‌ 80: شبكه حفاري‌هاي زيرزميني با توجه به پايداري سنگ‌ها و تغيير شكل آنها بايستي به طور دائم بررسي و در صورت لزوم به وسائل نگهداري مناسب مجهز گردد.ماده‌ 81: انجام حفاري‌هاي زيرزميني بدون داشتن مشخصات فني نگهداري از قبيل محل و نقشه كارگاه و نگهداري و مصالح بكار گرفته شده، فاصله نصب وسايل نگهداري از يكديگر و از جبهه كار كه به تاييد مسئول فني يا سرپرست معدن نرسيده باشد، ممنوع است.ماده‌ 82: وسايل نگهداري بايد به شكلي كار گذارده شود كه بين آن با سقف و ديواره‌ها اتكاي كامل حاصل شود و حفره‌هاي ايجاد شده كاملاً پر گردد.ماده83: كليه‎وسايل نگهداري نصب‎شده درمعدن بايد داراي مقاومت و استحكام لازم باشد.ماده‌ 84: درموقع نصب، تعويض و يا تعمير وسايل نگهداري بايد احتياط‌هاي لازم براي جلوگيري از ريزش بعمل آيد.ماده‌ 85: استاد كار هر قسمت موظف است در هر نوبت كار حداقل يك بار سقف، ديوارها، راهروها و وسايل نگهداري جبهه كار خود را كاملاً بازديد و در صورت مشاهده عيب و نقص فوراً نسبت به رفع آن اقدام نمايد. به علاوه در پايان در هر نوبت كار قبل از حصول اطمينان از استحكام كارگاه نبايد محل كار را ترك كند.فصل پنجم _ نگهداريآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 28: ماده‌ 86: مسئولين ايمني و نظارت مجاز مي‌توانند در مورد تغيير وسايل نگهداري آسيب‎ديده و همين‎طور درمورد سنگ‌هاي معلق و نااستوار سقف و جوانب گالري‌هايي كه بدون وسايل نگهداري پيشروي مي‌شوند، ضمن توقف‎كار سريعاً اقدامات‎ايمني را انجام دهند.ماده‌ 87: مسئولين ايمني و نظارت، چنانچه در محلي وسايل نگهداري را كافي و ايمن تشخيص ندهند، لازم است ضمن گزارش نظر خود به مسئولين معدن براي تقويت وسايل نگهداري موضوع را تا رسيدن به نتيجه نهايي پيگيري نمايند.ماده‌ 88: بازيابي وسايل نگهداري، بايد توسط كارگران ماهر و با تجربه كافي و با نظارت مسئول ايمني معدن صورت گيرد.ماده‌ 89: بازيابي وسايل نگهداري لازم است با استفاده از وسايل و تجهيزات مناسب انجام شود و كارگران در حين بازيابي بايد در محلي مطمئن مستقر شوند.ماده‌ 90: وسايل نگهداري چاه‌ها و همچنين كارگاه‌ها و حفرياتي كه به طور مداوم فعال نيستند، لازم است حداكثر هر دو ماه يك بار مورد بازديد و كنترل قرار گيرند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل پنجم _ نگهداري

اسلاید 29: ماده‌ 91: در كارگاه استخراج، استواري و پابرجا بودن كمر بالاي سينه كار را بايد از طريق بازديد و ضربه زدن مورد امتحان و كنترل قرار داده و در صورت مشاهده علايم خطر و شكستگي در كمر بالا و يا در سينه كار بايد به ريختن سنگهاي معلق اقدام نموده و چوب‎بست مربوطه را تقويت نمايند.ماده‌ 92: ستون‌هاي چوبي نگهداري را بايد از پوست و گره تميز نموده و استفاده از چوب‌هاي با قطر كم، شكسته و يا درجا خشك شده به عنوان ستون يا جزء ديگر چوب‌بست كه تحت فشار طولي قرار گرفته ممنوع است.ماده‌ 93: استحكاماتي كه در اثر عمليات انفجاري، برداشت و استخراج، جابجا نمودن نقاله و يا لوله‌هاي هوارساني و غيره جابجا شده و يا صدمه ديده است بايد بلافاصله جايگذاري و مستحكم گردد.ماده‌ 94: در هنگام تعويض وسايل نگهداري به منظور تعويض گالري و يا تعويض چوب به علت كهنگي و پوسيدگي آن برداشت بيش از 2 قاب چوبي و يا فلزي در يك زمان مجاز نبوده و قبل از برداشت هر قاب نگهداري لازم است قاب‌هاي طرفين آن به اندازه كافي تقويت و تخته كوبي گردند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل پنجم _ نگهداري

اسلاید 30: ماده‌ 95: تعويض وسايل نگهداري در محل تقاطع حفاري‌ها طبق مشخصات فني مربوطه كه به تاييد سرپرست معدن رسيده است و پس از آشنايي كارگران با مشخصات فني فوق و برنامه و چگونگي عمليات و با حضور مسئول ايمني انجام مي‌شود:ماده‌ 96: در كارگاه‌هاي استخراج زيرزميني با توجه به احتمال نشست زمين وخطرات احتمالي طريقه كنترل سقف پس از استخراج شامل باقي گذاردن فضاي خالي يا پر كردن يا تخريب مي‌باشد بايد موارد زيرين به طور دقيق در طرح كارگاه استخراج مشخص شود.الف _ در حالت باقي گذاردن فضاي خالي، ابعاد مجاز فضاي خالي و پايه‌ها با توجه به مشخصات و پايداري سنگ‌ها بايد تعيين شود.ب_ درحالت پركردن فضاي خالي‎شده بايد مشخصات مواد پركننده،‌ روش پركردن، فاصله زماني و طولي پر كردن تا جبهه كار استخراجي، ميزان تراكم ماده پر كننده بايد تعيين شود.پ_ درحالت تخريب لازم‎است گام تخريب، طرح نگهداري در خط تخريب، تخريب‎ اجباري در صورت لزوم، روش برداشتن پايه‌ها و دستورات ايمني براي كارگران تخريب كننده به دقت مشخص شود و عمل تخريب بايد توسط كارگران مجرب و ماهر انجام شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل پنجم _ نگهداري

اسلاید 31: الف _ مقررات عموميماده‌ 97: آتشبار بايد دوره آموزشي لازم را گذرانده و صلاحيت وي توسط سازمان‌هاي مربوطه تاييد شود.ماده‌ 98: هر آتشبار بايد دفتر مخصوصي جهت ثبت مقدار ناريه دريافتي و مصرفي داشته باشد. پس از اتمام هر دفتر، آتشبار بايد آن را به انبار تحويل داده و در انبار حداقل تا شش‎ماه نگهداري شود.ماده‌ 99: بكار بردن باروت در معادن زيرزميني ممنوع است.ماده‌ 100: قراردادن ماده منفجره در مجاورت برف، يخ و آتش ممنوع است.ماده‌ 101: بكار بردن مواد ناريه يخ زده يا فاسد ممنوع است.ماده‌ 102: بكار بردن فتيله‌اي كه حتي يك بار رطوبت به آن نفوذ كرده و يا تحت تاثير حرارت و برودت قرار گرفته و يا به نحو ديگري مشخصات فني خود را از دست داده باشد ممنوع است.ماده‌ 103: پيدا شدن يا مفقود شدن مواد ناريه و دستگاه آتش كن در داخل يا خارج معدن بايد فوراً به مسئول مربوطه (استاد كار و مسئول ايمني) گزارش شود.فصل ششم _ مواد ناريه و آتشباريآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 32: ماده‌ 104: آتشباري فقط با خرجگذاري در چال مجاز بوده و استفاده از مواد منفجره در خارج از چال با كسب مجوز از مسئول معدن و مسئول ايمني ميسر مي‌باشد.ماده‌ 105: به منظور اطلاع از سالم بودن فتيله و همچنين سرعت اشتعال آن قبل از استفاده از هر صندوق بايد از آن نمونه برداري و آزمايش شود.ماده‌ 106: امحاء مواد ناريه فاسد مي‌بايست منحصراً توسط مسئولين ذيربط و با رعايت اصول ايمني مربوط به مخاطرات و آلودگي ناشي از عمليات امحاء انجام مي‌شود.ماده‌ 107: با توجه به نقش اصلي آب در خاموش كردن آتش لازم است در جايي كه مواد منفجره غيرامولسيوني قرار دارد جريان آب كافي وجود داشته باشد.ماده‌ 108: به منظور پيشگيري از سفت و خشك شدن مواد منفجره امولسيوني (مواد منفجره مايع) بايد تا تاريخ مشخصي پس از ساخت مصرف شود به طوري كه اين مواد نبايد بيش از 6 هفته پس از ساخته شدن در انبار نگهداري شود.ب _ انبارهاي مواد ناريهماده‌ 109: انبار مواد ناريه بايد طبق ضوابط و مقررات اعلام شده از طرف سازمان ذيربط و همچنين با توجه به مفاد آيين نامه مواد خطرناك و قابل اشتعال مصوب شورايعالي حفاظت فني ساخته شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 33: ماده‌ 110: جايگاه موقت مواد ناريه محلي است كه در آن حداكثر مصرف يك روز نگهداري مي‌شود. جايگاه موقت فتيله و چاشني بايد مجزا از جايگاه موقت ساير مواد ناريه بوده و فاصلة بين آنها كمتر از 15 متر نباشد. اين جايگاه نبايد در جاهاي سرد و مرطوب، پر رفت و آمد و در معرض بروز آتش سوزي و انفجار باشد. در و قفل و بست اين جايگاه‌ها بايد كاملاً محكم بوده و بر روي درب ورودي تابلوي اخباري با عبارت «مواد ناريه» با خط خوانا نصب گردد.ماده‌ 111: آن مقدار از مواد ناريه پيش بيني شده براي مصرف روزانه كه به مصرف نرسيده است، يا مواد منفجره‌اي كه به علت عدم نقص در عمليات انفجاري باقي مانده است بايد فقط در جايگاه موقت نگهداري شود.ماده‌ 112: آتشبار نبايد با همراه داشتن مواد منفجره به جايگاه موقت چاشني و همچنين با همراه داشتن چاشني به جايگاه موقت مواد منفجره وارد شود.ماده‌ 113: داخل انبار مواد ناريه و همچنين محوطه اطراف آن تا فاصله 50 متري بايد از وجود كليه مواد سريع الاحتراق مانند مواد نفتي، تكه‌هاي پارچه، كاغذ، خار، بته و غيره پاكيزه نگهداري شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 34: ماده‌ 114: مقدار مواد ناريه وارده و صادره انبار بايد با ذكر دقيق زمان در دفتر مخصوص ثبت گردد.ماده‌ 115: در انبارها بايد نكات زير رعايت شود:الف_صندوق حاوي مواد ناريه طوري قرار داده‎شود كه فشنگ‌ها به صورت قائم قرار نگيرد.ب _ صندوق مواد ناريه و چاشني در داخل انبار باز نشود.پ _ صندوق مواد ناريه و چاشني بايد به آرامي جابجا گردد و از پرتاب كردن و يا لغزاندن آن خودداري شود.ت _ با كفش ميخ دار نبايد وارد انبار مواد ناريه و چاشني شد.ث _ صندو‍ق‌هاي محتوي مواد ناريه و چاشني بايد طوري روي هم چيده شوند كه ارتفاع آنها از 2 متر يا 5 صندوق در هر رديف بيشتر نبوده و بين هر دو رديف فضاي كافي براي تهويه مناسب وجود داشته باشد. ضمناً فاصله رديف صندوق‌هاي مجاور ديوارهاي انبار با ديوار بايد حداقل30سانتيمترباشد. صندوق‌هاي زيرين بايد روي الوارهاي مناسب چيده‎شود.ج _ انبار بايد به استناد آيين نامه پيشگيري و مبارزه با آتش سوزي در كارگاه‌ها به وسايل پيشگيري در آتش سوزي مجهز گردد.ماده‌ 116: به منظور پيشگيري از بروز و گسترش آتش، ساختمان انبار بايد به وسايل و تجهيزات اعلام و اطفاء حريق خودكار مجهز باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 35: ماده‌ 117: درب انبار مواد ناريه بايد به طرف بيرون بازشود.ماده‌ 118: نشت كارتن‌هاي ديناميت بايد با آب داغ تميز شود.ماده‌ 119: راهروهاي انبار مواد ناريه بايد با علايم اخباري شبرنگ مشخص شود.ماده‌ 120: به استناد آيين نامه حفاظت و بهداشت عمومي در كارگاه‌ها بردن كبريت، فندك و هر وسيله‌اي كه بتواند توليد جرقه و شعله نمايد به انبار ممنوع است.ماده‌ 121: در انبارهاي مواد ناريه فقط بايد از چراغ ايمني براي روشنايي استفاده گردد و از بكار بردن هر نوع چراغ ديگر و سيم كشي برق خودداري شود.ماده‌ 122: نصب گرماسنج كه حداقل و حداكثر درجه حرارت را در داخل انبار نشان دهد، براي كنترل درجه حرارت ضروري مي‌باشد.ماده‌ 123: درجه حرارت انبار نبايد از 30 درجه سانتيگراد بالاتر و از 10 درجه سانتيگراد كمتر باشد.ماده‌ 124: انباردار مواد ناريه بايد داراي صلاحيت كافي بوده و صلاحيت وي به تاييد رسيده باشد و دوره آموزشي لازم را در مراكز ذيربط گذرانده باشد.ماده‌ 125: ورود اشخاص غيرمجاز به انبار اكيداً ممنوع است.ماده‌ 126: آتشبار بايد مواد منفجره و چاشني پيش بيني شده مصرف روزانه را با تسليم رسيد فقط در مقابل در انبار دريافت نمايد. ورود وي و ساير افراد به استثناء متصدي انبار به انبارهاي مواد ناريه ممنوع است.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 36: ماده‌ 127: باز كردن صندوق محتوي مواد ناريه بايد حداقل در فاصله 50 متري از انبار و با وسايل مخصوص انجام شود.ماده‌ 128: قبل از انجام هرگونه عمليات تعميراتي در انبار مواد ناريه بايد كليه مواد موجود را به محل امني منتقل و پس از بازرسي و تميز نمودن انبار شروع به تعمير نمود.پ _ حمل و نقل مواد ناريهماده‌ 129: حمل و نقل مواد ناريه به معدن بايد طبق آيين نامه ارايه شده از سوي سازمان ذيربط انجام شود.ماده‌ 130: جابجا كردن مواد ناريه در داخل معدن و حمل آن از انبار به محل كار و نظير آن بايد تحت نظارت و با مسئوليت آتشبار انجام گيرد.ماده‌ 131: حمل مواد منفجره به مقدار مورد احتياج بايد در كيسه برزنتي يا جعبه مخصوصي كه بدين منظور ساخته شده صورت گيرد. كيسه‌ها يا جعبه‌ها بايد داراي بست و قفل بوده و كليد آن در اختيار آتشبار باشد. حداكثر ظرفيت هر كيسه 15 كيلوگرم و حداكثر ظرفيت هر صندوق 25 كيلوگرم است. حمل بيش از يك كيسه يا يك صندوق به وسيله يك نفر ممنوع است.ماده‌ 132: مواد منفجره پودري يا مايع بايد توسط وسايل نقليه مخصوص حمل شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 37: ماده‌ 133: قرار دادن چاشني همراه با ماده منفجره اصلي در يك كيسه يا يك صندوق يا يك وسيله نقليه ممنوع است.ماده‌ 134: قراردادن لوازم و اشياء متفرقه درون كيسه برزنتي يا جعبه محتوي مواد ناريه ممنوع است.ماده‌ 135: در صورت حمل مواد ناريه به وسيله لوكوموتيو در داخل معدن، قطار مربوطه بايد داراي واگن مخصوص بوده و روي آن علايم خطر نصب شود.الف _ حمل چاشني به وسيله واگن حامل مواد منفجره ممنوع است.ب- به‎غير از راننده و آتشبار و كمك‎او، استفاده سايرافراد ازقطارحمل‎موادناريه ممنوع است.پ _ قطار حامل مواد ناريه بايد حداقل 5 دقيقه با قطارهاي نفربر فاصله زماني داشته باشد.ماده‌ 136: هنگام حمل مواد ناريه با وسايل حمل و نقل در چاه‌هاي معدني، بايد كليه مقررات مربوط به حمل افراد در چاه رعايت شود و نبايد اشخاص ديگري غير از آتشبار و كمك او از وسايل حمل و نقل حامل مواد ناريه استفاده نمايند. حمل مواد ناريه و چاشني تواماً ممنوع است. متصدي بالابر چاه بايد قبلاً ماموران پذيرگاهي را كه محموله در آنجا تخليه مي‌شود مطلع نمايد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 38: ماده‌ 137: در زمان رعد و برق و در خلال آن حمل و نقل مواد ناريه ممنوع است.ت _ آتشباريماده‌ 138: آتشباري در معدن بايد به وسيله آتشباري كه از طرف مسئول معدن به اين سمت گمارده شده است انجام گيرد.ماده‌ 139: هر آتشبار مي‌تواند يك نفر كمك داشته باشد وليكن مسئوليت انجام عمليات از هر حيث برعهده آتشبار است.تبصره _ استفاده از يك نفر كمك آتشبار در معادن ذغال و زيرزميني الزامي است.ماده‌ 140: عمليات آتشباري بايد پس از اتمام عمليات حفاري و تخليه جبهه كار از كليه تجهيزات و مواد قابل اشتعال و دور كردن افراد غيرمجاز از محل انجام شود.ماده‌ 141: حمل مواد ناريه به محلي كه كارگران هنوز مشغول چال‎زني هستند ممنوع است.ماده‌ 142: وسايلي كه ممكن است در اثر آتشباري آسيبي به آنها برسد بايد به نحو مناسبي حفاظت شوند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 39: ماده‌ 143: آتشبار نبايد غير از وسايلي كه مسئول معدن اجازه استفاده از آن را داده است از وسايل ديگري براي انجام عمليات استفاده نمايد.ماده‌ 144: آتشباري بايد طبق طرح مصوب مورد تاييد مسئول معدن شامل نقشه قرارگيري چال‌ها در جبهه كار، نوع مواد منفجره و چاشني، عمق _ شيب و مقدار مواد منفجره و طريقة خرجگذاري هر چال، شماره تاخير چاشني‌ها يا ترتيب انفجار چال‌ها، طريقة بستن مدار در چاشني‌هاي الكتريكي و ساير مشخصات مورد نياز براي آتشباري و با نظارت مسئول ايمني انجام گيرد.ماده‌ 145: چاشني گذاري فشنگ‌ها بايد فقط در محل آتشباري بلافاصله قبل از خرجگذاري صورت گيرد.ماده‌ 146: در نزديكي جبهه كار بايد محل مطمئني كه در معرض ريزش سنگ نباشد براي چاشني گذاري انتخاب شود.ماده‌ 147: آتشبار مجاز است فقط تعداد چالي را كه مي‌تواند در يك مرحله منفجر نمايد و يا ماشين آتش كن توانايي انفجار آن را دارد خرجگذاري نمايد.ماده‌ 148: قبل از خرجگذاري و تا لحظه انفجار تا 30 متري محل آتشباري نبايد هواي فشرده آزدانه جريان داشته باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 40: ماده‌ 149: چنانچه دو جبهه كار به فاصله كمتر از 10 متر از يكديگر قرار گرفته باشند، آتشباري هم زمان آن دو جبهه ممنوع است.ماده‌ 150: آتشبار بايد قبل از خرجگذاري، چال را كاملاً تميز نمايد و از آزاد بودن چال براي فشنگ گذاري مطمئن شود.ماده‌ 151: سنبه مورد استفاده براي خرجگذاري بايد چوبي، مقاوم و كاملاً راست و صاف باشد. بكار بردن سنبه‌هاي فلزي ممنوع است.ماده152:اتصال چاشني به‎فتيله اطمينان بايد منحصراً توسط انبردست مخصوص انجام‎گيرد.ماده‌ 153: طول فتيله اطمينان بايد به اندازه‌اي باشد كه آتشبار بتواند پس از آتش كردن خود را به محل امني برساند و در هر صورت طول اين فتيله نبايد از يك متر كمتر ومقداري از فتيله كه از چال بيرون مي‌ماند از 20 سانتي‌متر كمتر باشد.ماده‌ 154: در آتشباري با فتيله اطمينان، انفجار بيش از 10 چال در يك نوبت ممنوع است.ماده155:آتشبار بايد طرف ديگر فتيله اطمينان را كه به چاشني متصل مي‌شود، به‎صورت عمودي و طرفي را كه براي آتش كردن درنظر گرفته مي‌شود به صورت مورب قطع كند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 41: ماده‌ 156: در آتشباري با چاشني مي‌بايست چاشني ابتداء در فشنگ ماده منفجره و سپس در داخل چال قرار داده شود. در هر حال بايد حداقل يك فشنگ فعال خرجگذاري شود.ماده‌ 157: خالي كردن چال خرجگذاري شده به هر علت ممنوع است.ماده‌ 158: در آتشباري با چاشني معمولي در چال‌هاي با قطر و طول كم بايد دقت شود فشنگ‌ها كاملاً بهم بچسبد و فضاي خالي بين آنها باقي نماند. در چال‌هاي عميق معادن روباز، خرجگذاري را مي‌توان با استفاده از فتيله انفجاري يا چاشني اضافي به طور منقطع انجام داد.ماده‌ 159: فشنگ چاشني‌دار بايد به آرامي و بدون وارد كردن هرگونه فشار در داخل چال قرار داده شود.ماده‌ 160: اتصال چاشني به فتيله مي‌بايست با رعايت فاصله لازم از فشنگ انجام شود و سپس چاشني در داخل فشنگ ماده منفجره قرار گيرد.ماده‌ 161: در كليه چال‌هايي كه در يك نوبت آتشباري مي‌شوند بايد از يك نوع چاشني الكتريكي (ساخت يك كارخانه) استفاده شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 42: ماده‌ 162: قبل از اتصال كابل هدايت برق به دستگاه آتش كن، مدار انفجار را بايد توسط اهم‌متر آزمايش نموده و پس از حصول اطمينان از صحت مدار، سيم‌هاي اصلي هدايت برق را به دستگاه متصل كرد.ماده‌ 163: اتصال كابل هدايت برق به سيم چاشني‌ها و همچين به دستگاه آتش كن منحصراً توسط آتشبار و پس از اتمام خرجگذاري و آزمايش مدار و دور شدن كمك آتشباران از جبهه كار انجام گيرد.ماده‌ 164: پس از خرجگذاري بايد چال‌ها را به طور معين و با موادي كه طبق طرح تعيين شده است مسدود نمود.ماده‌ 165: زمان و محل عمليات آتشباري بايد با اطلاع مسئول معدن و مسئول ايمني باشد.ماده‌ 166: آتشبار موظف است اقدامات زير را هنگام عمليات آتشباري بعمل آورد:الف _ از برقراري تهويه در جبهه كارهاي زيرزميني اطمينان حاصل نمايد.ب _ گل يا مواد مسدود كننده چال‌ها را به اندازه كافي در اختيار داشته باشد.ج _ دستگاه آتش كن برقي را قبل از هر نوبت عمليات آتشباري آزمايش و نتيجه را در دفتر مخصوص ثبت نمايد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 43: د _ قبل از آتشباري از ورود اشخاص به محل عمليات جلوگيري نمايد. در معادن زيرزميني حداقل فاصله اشخاص تا محل عمليات 80 متر مي‌باشد.هـ _ چند دقيقه قبل از انفجار با صداي بلند يا هر وسيله مطمئن ديگر شروع انفجار را به سايرين خبر دهد. همچنين پس از انفجار با همان وسيله خاتمه عمليات را اعلام نمايد.و _ بعد از همه محل كار را ترك كند.ماده‌ 167: در صورتي كه آتشبار جهت حفاظت از پناهگاه خاصي استفاده مي‌كند، فاصله پناهگاه تا محل آتشباري بايد حداقل 80 متر باشد. در معادن زيرزميني در صورت نبودن پناهگاه فاصله آتشبار از محل آتشباري در تونل‌هاي مستقيم بايد حداقل 200 متر باشد.ماده‌ 168: آتشبار بايد پس از حصول اطمينان از انفجار كليه چال‌ها و سپري شدن مدت كافي (حداقل 15 دقيقه) به اتفاق استادكار محل را بازديد و در صورتي كه خطري از نظر گازهاي سمي و مضر موجود نبوده و كارگاه را ايمن تشخيص دهد اجازه ادامه كار بدهد.ماده‌ 169: در آتشباري با تاخير انفجار در چال‌ها، آتشبار بايد تعداد انفجارها را با دقت شمارش نمايد. چنانچه متوجه شود كه چالي آتش نگرفته است، در آتشباري با فتليه اطمينان پس از نيم ساعت و در آتشباري با چاشني الكتريكي پس از 15 دقيقه اقدامات لازم براي از بين بردن خطر چال آتش نگرفته را آغاز نمايد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 44: ماده170:براي ازبين‎بردن خطرات ناشي از چال آتش نگرفته بايد به‎ترتيب زير عمل شود:الف _ از نقطه‌اي به فاصله حداقل 40 سانتيمتر از دهانه چال آتش نگرفته و به موازات آن چال جديدي حفر و پس از خرجگذاري آن را آتش نمود.ب _ بارگيري سنگ‌هايي كه در انفجار اخير فرو ريخته مي‌شود بايد با حضور استاد كار انجام گيرد تا در صورتي كه فشنگ‌هاي منفجر نشده‌اي باقي مانده به جايگاه موقت نگهداري مواد تحويل گردد.ج_تا خاتمه كليه عمليات فوق، ورودسايرافرادي كه دراين مورد وظيفه‌اي‎ندارند ممنوع است.ماده‌ 171: آتشبار نبايد چال‌هاي خرجگذاري شده را رها نموده و قبل از آتشباري آنها به كار ديگري مشغول شود.ماده‌ 172: كليه چال‌هاي خرجگذاري شده بايد در يك نوبت منفجر شوند.ماده‌ 173: حفر چال جديد در ته چال قبلي ممنوع است. استاد كار موظف است اين قبيل چال‌ها را با قطعه چوبي مسدود نمايد.ماده‌ 174: چنانچه هنگام لق گيري و خاك برداري به وجود چال منفجر نشده پي برده شد و يا احتمال وجود چال منفجر نشده وجود داشته باشد بايد بلافاصله كار متوقف و كليه افراد محل را ترك نموده و مراتب به اطلاع مسئولين رسانده شود.ماده‌175: اقدام لازم براي از بين‎بردن چال منفجرنشده منحصراً با‎نظارت آتشبار انجام‎شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 45: ماده‌ 176: چنانچه آتشبار نتواند براي از بين بردن چال منفجر نشده اقدام كند لازم است بلافاصله مسئول معدن يا مسئول ايمني معدن را در جريان امر قرار دهد.ماده‌ 177: اگر به عللي يك يا چند فشنگ چاشني گذاري شده مورد استفاده قرار نگيرد، آتشبار موظف است بلافاصله و قبل از آتش كردن چال‌ها، چاشني اين فشنگ‌ها را خارج كرده و آنها را به جايگاه موقت نگهداري مواد منتقل نمايد.ماده‌ 178: درحال چاشني گذاري در چال‌ها اگر احتمال رعد و برق وجود داشت بايد كار را تا قطع كامل رعد و برق تعطيل كرد.ماده‌ 179: در زمان اتصال چاشني‌ها به همديگر تا شعاع 30 متري از محل نبايد از راديو، وسايل ترانزيستوري و كليه وسايل پخش امواج الكتريكي استفاده شود.ماده‌ 180: براي منفجر كردن مواد ناريه به طريق الكتريكي نبايد از سيم‌هاي بدون روپوش استفاده كرد. استفاده از برق شبكه معدن براي انفجار چاشني ممنوع است.ث _ مقررات ويژه معادن ذغالسنگآيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 46: ماده‌ 181: استفاده از فتيله معمولي و فتيله انفجاري در معادني كه در آنها گاز ذغال يا گرد ذغالسنگ وجود دارد ممنوع است و آتشباري بايد فقط با چاشني الكتريكي ايمن صورت گيرد. همچنين در اين معادن استفاده از چاشني تاخيري معمولي در كارگاه‌هاي استخراج ممنوع است.ماده‌ 182: در معادن داراي گاز ذغال يا گرد ذغالسنگ منحصراً بايد از دستگاه‌هاي آتش‌كن مخصوص اين معادن استفاده شود.ماده‌ 183: درموارد زير آتش كردن چال ممنوع است:الف _ وقتي كه غلظت گاز ذغال در محل انفجار از يك درصد بيشتر باشد.ب _ موقعي كه خطر سرايت انفجار به محل‌هاي متروكه و حفريات و شكستگي‌هايي كه در آنها گاز ذغال جمع شده موجود باشد.ماده‌ 184: كابل هدايت برق براي آتشباري بايد داراي روپوش عايق باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 47: ماده‌ 185: در معادن داراي گاز ذغال منحصراً بايد از مواد منفجره مجاز (ضدگاز ذغال) براي آتشبار در جبهه كارهاي ذغالدار استفاده شود.ماده‌ 186: ميزان مصرف مواد منفجره براي هر چال نبايد از مقداري كه كارخانه سازنده تعيين كرده است تجاوز نمايد.ماده‌ 187: درمعادن داراي گرد ذغالسنگ قبل از آتش كردن چال‌ها بايد محوطه اطراف جبهه كار به اندازه كافي آب پاشي شود.ماده‌ 188: قبل از خرجگذاري آتشبار بايد هواي اطراف جبهه كار را تا شعاع 30 متري آزمايش نمايد تا در صورتي كه عيار گاز از يك درصد تجاوز كند از خرجگذاري خودداري نموده و مراتب را به مسئول ايمني معدن اطلاع دهد.ماده‌ 189: چال‌ها بايد پس از خرجگذاري با مواد غيرسوختي و غيرسيليسي مسدود شوند.ماده‌ 190: استفاده از مواد منفجره فقط بايد به صورت فشنگ باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري

اسلاید 48: الف _ باربري ريلي در راه افقيماده‌ 191: راه‌هاي افقي باربري با راه آهن بايد داراي شيب مناسبي باشد كه حركت واگن خودبه خود انجام نگيرد.ماده‌ 192: حداقل فاصله بين ديواره راه‌ها با بدنه وسيله نقليه نبايد در يك طرف از 20 و در طرف راهرو از 60 سانتيمتر كمتر باشد در تونل‌هاي با سطح مقطع كوچك مي‌توان اين فاصله را تا 40 سانتيمتر كاهش داد مشروط بر آن كه در فواصل هر يكصد متر جان‎پناه‌هايي با ابعاد و با ظرفيت حداقل چهار نفر احداث گردد و محل اين جان پناه‌ها بايد به ترتيبي علامت گذاري شود كه از دور مشخص باشند.ماده‌ 193: راه‌هاي باربري بايد تميز و خالي از قطعات سنگ و ساير موانع ديگر باشد.ماده‌ 194: سوار شدن روي وسيله نقليه به استثناي وسيله‌اي كه براي نفربري كارگران اختصاص دارد ممنوع است.ماده‌ 195: براي كنترل حركت واگن‌ها و همچنين متوقف كردن آنها در مواقعي كه آنها را به يكديگر وصل يا از يكديگر جدا مي‌كنند بايد كفشك ترمز و همچنين بست‌ها يا وسايل مناسب ديگر به اندازه كافي تهيه و بكار برده شود.ماده‌ 196: وسايل اتصال واگن‌ها به يكديگر از نوعي باشد كه براي بستن يا باز كردن آنها كارگر مجبور به قرار گرفتن بين دو واگن نباشد.فصل هفتم _ باربري در معادنآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 49: ماده‌ 197: درجلوي وسيله كشش بايد چراغ با نور كافي نصب گردد.ماده‌ 198: در پشت آخرين واگن هر قطار بايد چراغ قرمز نصب شود.ماده‌ 199: در مواقعي كه از لوكوموتيو ديزلي استفاده مي‌شود بايد لوكوموتيو كاملاً سالم بوده و بدون دود كار كند.ماده‌ 200: سوار شدن افراد در واگن‌هاي باربري، لوكوموتيوها و شاسي‌هاي مخصوص حمل چوب و غيره ممنوع مي‌باشد.ماده‌ 201: نقل و انتقال دستي واگن‌ها در شيب زياد ممنوع است.ماده‌ 202: هنگامي كه نقل وانتقال واگن‌ها به صورت قطار و به وسيله لوكوموتيو انجام مي‌پذيرد اتصال واگن‌ها به يكديگر بايد به وسيله زنجير و قلاب انجام شود.ماده‌ 203: واگن‌ها بايد متناوباً و به نوبت در تعميرگاه مربوطه تحت سرويس و روغن كاري و تعمير قرار گيرند. كارهاي انجام شده بايد با ذكر شماره واگن، تاريخ تعمير و سرويس و نام خانوادگي شخصي كه مجري آن بوده است در دفتر مخصوص ثبت گردد.ماده‌ 204: متصل و يا جدا نمودن واگن‌ها در حين حركت قطار ممنوع مي‌باشد.ماده‌ 205: سوار شدن كمك راننده لوكوموتيو فقط روي صندلي مخصوص وي كه به طور موقت به لبه واگن آخرين قطار نصب مي‌گردد، مجاز مي‌باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 50: ماده‌ 206: در مواقعي كه نقل و انتقال واگن‌ها با دست ونيروي انسان انجام مي‌پذيرد بايد روي لبه جلويي واگن چراغ روشن آويزان نمود و در صورتي كه شيب خط آهن بيش از 005/0 نباشد فاصله واگن‌ها در حدود 10متر و چنانچه خط آهن داراي شيب زياد مي‌باشد فاصله آنها نبايد كمتر از 30 متر باشد.ماده‌ 207: به منظور بلند كردن و روي ريل قرار دادن واگن‌ها و لوكوموتيوهايي كه از روي ريل منحرف و يا خارج شده‌اند لازم است كه روي هر لوكوموتيو و همچنين جنب دهانه تونل جك مخصوص اينكار وجود داشته باشد.ماده‌ 208: در موارد زير استفاده از واگن‌ها ممنوع است:الف _ در صورت عدم روغنكاري و باز بودن جاي روغن، سالم نبودن محور چرخ‌ها و يا وجود شكستگي در چرخ‌ها.ب_ درصورت سالم نبودن زنجير و قلاب و ديگر اجزايي كه مربوط به اتصال واگن‌ها مي‌باشد.پ _ در صورت ناقص بودن سپرهاي طرفين واگن و يا ترمز (در واگن‌هاي ترمزدار).ت _ در صورت مشاهده نقص در سيستم تخليه در واگن‌هاي مخصوص كه دريچه زير واگن از طريق لوله باز و بسته مي‌شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 51: ماده‌ 209: خط سير جرثقيل‌هاي مراكز بارگيري در گالري‌ها بايد طوري تعيين گردد كه جاي كافي براي عبورو مرور افرادباقي بماند و شروع حركت قطار و يا واگن بايد توسط بوق و يا سيستم خبري ديگري اعلام گردد.ماده‌ 210: دريچه دهانه بونكرها به جز هنگام بارگيري بايد بسته باشد.ماده‌ 211: براي جلوگيري از حركت احتمالي واگن در شيب مي‌بايست مانعي زير چرخ‌هاي واگن قرار داده شود.ماده‌ 212: در بخشي از گالري كه واگن توسط وينچ و يا دست كشيده مي‌شود واگن بايد مجهز به چراغ باشد.ماده‌ 213: جلوي محل‌هاي واگن برگردان مي‌بايست توسط مانع ايمن شود تا از ورود ديگر واگن‌ها به محل و خطر برخورد با آن جلوگيري بعمل آيد.ماده‌ 214: وينچ مي‌بايست مجهز به ترمز يا وسيله خود بازدارنده باشد و نيروي محركه تجهيزات آن بايد به طور خودكار قطع شود.ماده‌ 215: در تونل‌هاي اصلي و مياني تونل‌هاي معادن ذغالسنگي كه از نظر گاز خيزي جزء طبقه 3 يا بالاتر از آن مندرج در جدول ماده 315 اين آيين نامه محسوب مي‌شوند بايد لوكوموتيوهاي مجاز براي معادن گازدار مورد استفاده قرار گيرند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 52: ماده‌ 216: در گالري‌هاي پيشروي كه تهويه آنها توسط وانتيلاتورهاي محلي انجام مي‌گيرد، استفاده از لوكوموتيو ديزلي به شرطي مجاز مي‌باشد كه مقدار گاز متان در جريان هواي خروجي آن گالري بيش از 5/0 درصد نباشد.ماده‌ 217: خط ترمز قطار در هنگام باربري در شيب‌هاي عمده نبايد بيش از 40 متر باشد (از نقطه ترمز تا توقف كامل).ماده‌ 218: درهنگام شارژ باطري‌هاي لوكوموتيو، درب جعبه باطري‌ها و همچنين دريچه المنت‌هاي باطري بايد باز بماند. بستن درب جعبه باطري لوكوموتيو پس از اتمام تصاعد خروج كامل گاز از المنت‌هاي باطري مجاز مي‌باشد در هر حال بستن درب جعبه زودتر از يك ساعت پس از اتمام شارژ ممنوع است. قبل از خارج نمودن باطري از اطاق شارژ بايد ايزوله كردن و عايق بندي بين المنت‌ها و بدنه جعبه باطري مورد كنترل قرار گيرد. زير شارژ گذاردن باطري‌هاي معيوب و يا كثيف ممنوع است.ماده‌ 219: در تونل‌هايي كه به علت وجود گاز و گرد ذغالسنگ خطرناك مي‌باشند تعمير لوكوموتيوهاي خازني (تعميرات مربوط به وسايل برقي لوكوموتيو) به جز عمل تعويض فيوز آن ممنوع مي‌باشد و فقط در تعميرگاه‌هاي مربوطه مي‌توان اقدام به تعمير آنها نمود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 53: ماده‌ 220: با دردست داشتن چراغ‌هاي داراي شعله از قبيل چراغ‌هاي بنزيني و يا كاربيتي، ورود به اطاق شارژ ممنوع است.ماده‌ 221: تجهيزات و لوازم الكتريكي موجود در اطاق شارژ بايد ضدانفجار باشند.ماده‌ 222: براي حفاظت و جلوگيري از سوختگي ناشي از الكتروليت،‌در اطاق شارژ هميشه بايد محلول و يا پودر خنثي كننده اثر اسيد سولفوريك و هيدرات پتاسيم و كلسيم در دسترس قرار داشته باشد.ماده‌ 223: در هنگام حركت،‌ لوكوموتيو بايد در سر قطار واگن‌ها قرار گيرد. قرارگرفتن لوكوموتيو در انتهاي قطار واگن‌ها فقط در مواقع مانور و جابجا كردن واگن‌ها در سر دو راهي‌ها و هنگام تخليه بار، در فاصله300متر و باسرعت كمتر از 2 متر در ثانيه مجاز است.ماده‌ 224: استفاده از لوكوموتيو در موارد زير ممنوع است:الف _ نقص داشتن و يا عدم وجود سپرهاي جلو و عقب.ب _ ناقص بودن زنجير و قلاب اتصال.پ _ نامرتب بودن ترمزها.ت _ عدم وجود ماسه دان و يا فقدان ماسه در آن (اين مورد در لوكوموتيوهاي كمتر از 2 تني مطرح نمي‌باشد).آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 54: ث _ خرابي و يا عدم نور كافي چراغ لوكوموتيو.ج _ خرابي دستگاه علايم خبري (بوق، زنگ و غيره).چ _ مشاهده نقص در وسايل ضدانفجار لوكوموتيو (در تونل‌هاي خطرناك از نظر وجود گاز).ح _ عدم وجود جك همراه لوكوموتيو.خ _ مشاهده نقص در لوازم برقي (مربوط به لوكوتيوهاي برقي).ماده‌ 225: پايين پريدن راننده و واگذاري رانندگي لوكوموتيو در حال حركت به ديگري ممنوع است.ماده‌ 226: اشخاصي مي‌توانند به عنوان راننده لوكوموتيو انتخاب گردند كه تعليم و آموزش مربوطه را ديده و پس از امتحان به‎اخذ گواهي و مجوز از سازمان ذيصلاح نائل آمده باشند.ماده‌ 227: قبل از آن كه واگن خارج شده از خط را بلند كرده و روي خط قرار دهند بايد در مورد جلوگيري از حركت فوري آن پيش بيني لازم بعمل آيد.ب _ باربري به وسيله نقاله‌هاآيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 55: ماده‌ 228: در مواردي كه باربري داخل معدن به وسيله ناو زنجيري يا نوار نقاله انجام مي‌گيرد، بايد نكات زير رعايت گردد:الف _ راه اندازي دستگاه تنها بايد به وسيله متصدي مربوطه انجام شود.ب- به مقدار كافي و متناسب با طول دستگاه وسايلي تعبيه شود كه در موارد اضطراري بتوان در هر لحظه دستگاه را متوقف ساخت.پ _ پس از خاتمه كار باربري موتور آنها بايد متوقف شود.ت _ در محل تقاطع اينگونه وسايل نقليه با راه‌هاي ديگر راه جداگانه‌اي براي عبور افراد وجود داشته باشد.ماده‌ 229: درگالري‌هايي كه به نقاله تسمه‌اي (قابل احتراق) مجهز گرديده‌اند، در انتها و سر نقاله (از طرف ورود جريان هوا، در فاصله 5-3 متري) در محل كليد و لوازم الكتريكي و سراسر طول نقاله در فواصل هر100 متر بايد تعداد2 عدد كپسول آتش نشاني و يك جعبه متحوي ماسه نصب نمايند. گنجايش جعبه ماسه نبايد كمتر از 20 دسيمتر مكعب باشد.ماده‌ 230: درمحل تقاطع گالري‌ها بايد پل‌هاي كوچكي جهت عبور و مرور افراد از روي نقاله ساخته ‌شود.ماده‌ 231: گالري‌هايي كه در آنها نقاله تسمه‌اي مونتاژ و مورد بهره برداري قرار دارد، هر پست بايد از ذغالسنگ و سنگ‌هاي ريخته شده در اطراف نقاله تميز گردد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 56: ماده‌ 232: نظافت نقاله‌ها و روغنكاري قسمت‌هاي متحرك آن در هنگام كار ممنوع است.ماده‌ 233: سوار شدن افراد بر روي تسمه نقاله‌اي كه براي رفت و آمد افراد به سيستم‌هاي ويژه مجهز نشده و مورد تاييد مسئول ايمني معدن نباشد ممنوع است.ماده‌ 234: نقاله‌هاي تسمه‌اي بايد به دستگاه و يا وسيله‌اي كه مانع خروج تسمه از مسير خود بشود مجهز باشند.ماده‌ 235: درهر پست بايد حداقل يك بار طرز كار قرقره‎هاي‌ نقاله توسط مسئول مربوطه مورد بازديد و كنترل قرار گيرد.ماده‌ 236: امكان روشن كردن و متوقف نمودن نقاله از هر نقطه بايد پيش بيني شده باشد.ماده‌ 237: موتور و سرنقاله‌ها بايد محصور و از محيط اطراف مجزا باشند.پ _ باربري ريلي در راه موربماده‌ 238: باربري با واگن در راه مورب بايد حتماً به وسيله كابل انجام شود. چرخ چاه دستگاه باربري بايد به طور محكم و در محل مناسب در بالاي راه مورب نصب شده باشد.ماده239: در راه مورب در صورت خروج واگن از خط بايد پس از حصول اطمينان از بسته‎بودن ترمز چرخ چاه، واگن را از بالا وارد راه مورب كرده و به كمك چرخ چاه دوباره روي خط قرار داد. شروع مجدد كار بايد پس از اطمينان از اين كه افراد در محل‌هاي امني قرار گرفته‌اند انجام گيرد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 57: ماده‌ 240: چرخ چاه بايد داراي ترمزي باشد كه در حال توقف بسته بماند و متصدي آن نبايد به هيچ عنوان بدون اين كه چرخ چاه را از منبع انرژي مجزا كرده باشد محل خدمت را ترك نمايد.ماده‌ 241: پذيرگاه بالايي راه مورب بايد داراي نرده مناسبي باشد كه مانع از حركت خودبخود واگن‌ها به راه مورب گردد. باز كردن نرده بايد بعد از حصول اطمينان از اين كه واگن‌ها به كابل بسته شده انجام گيرد.ماده‌ 242: بين پذيرگاه‌ها بايد وسيله تبادل علايم موجود باشد.ماده‌ 243: در گالري‌هاي شيب دار، هنگام كار دستگاه‌هاي باربري (مانند جرثقيل و غيره) نزديك شدن افراد متفرقه‌اي كه در كار دستگاه‌ها دخالتي ندارند به محوطه‌اي كه در آنها واگن‌ها از سيستم بكسل و يا زنجير جدا و تخليه مي‌گردند ممنوع است و به اين منظور بايد در محل فوق الذكر تابلوي مخصوص نصب نمايند.ماده‌ 244: براي واگن‌ها و شاسي‌هايي كه ناچار به توقف در سطح شيب‌دار گالري مي‌باشند پيش بيني موانع ايمني و اتصال مستحكم آنها به سيم بكسل الزامي است.ماده245:حمل‎مواد معدني در معادن به‎وسيله سطل‎دستي و كوله‎بار و امثال آن‎ممنوع است.ت _ باربري در چاهآيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 58: ماده‌ 246: دهانه چاه بايد در تمام ساعات كار به قدر كافي روشن و داراي نرده مجهز به درهاي مناسب باشد.ماده‌ 247: اگر عمق چاه به اندازه‌اي باشد كه ارتباط مستقيم بين متصديان پذيرگاه‌هاي مختلف چاه به وسيله صداي افراد به طور واضح برقرار نشود بايد اين ارتباط به وسيله علايم زنگ‌دار برقرار گردد.تبصره _ در چاه‌هايي كه از وسايل حمل ونقل براي رفت و آمد كارگران استفاده مي‌شود علاوه بر علايم ارتباطي زنگ دار بايد بين متصديان تمام پذيرگاه‌ها و متصدي چرخ چاه ارتباط تلفني نيز برقرار باشد.ماده‌ 248: تمام قسمت‌هاي مربوط به دستگاه باربري در چاه از قبيل كابل، ماشين‌ها، ترمزها و پاراشوت‌ها، بايد همه روزه بازرسي شوند و هر هفته يك مرتبه دستگاه‌هاي ايمني مربوطه (پاراشوت _ ترمز) آزمايش گردند و همچنين هر ماه يك مرتبه قسمت‌هاي حساس از قبيل اتصالي‌ها و قرقره‌ها از وجود روغن اضافي پاك شوند.ماده‌ 249: چرخ چاه بايد مجهز به عمق نمايي باشد كه حين عبور وسيله حمل و نقل از طبقات مختلف معدن زنگ اخباري را به صدا درآورد.ماده‌ 250: عمق نما بايد هر بار كه براي عمق‌هاي مختلف ميزان مي‌شود، آزمايش گردد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 59: ماده‌ 251: كليه وسايل باربري چاه‌ها بايد به وسيله مسئول مربوطه هر هفته بازديد و نتيجه در دفتر مخصوص ثبت گردد. در صورت مشاهده نقص بايد مراتب به طور كتبي به مسئول ايمني و مسئول معدن گزارش شود تا نسبت به رفع آن اقدام گردد.ماده252:سرعت‎حركت وسيله حمل‎ونقل هنگام حمل مسافر نبايد از8متر درثانيه‎تجاوز كند.ماده‌ 253: در چاه‌هايي كه از چرخ چاه كلاج دار استفاده مي‌شود هر موتور بايد داراي ضامن باشد كه باز كردن ترمز و آزاد كردن كلاج به طور همزمان امكان نداشته باشد.ث _ بالابرهاماده‌ 254: بالابرهاي دائم بايد داراي ويژگي‌هاي زير باشند:هدايت شده باشند.سقوط اشياء از داخل آنها ممكن نباشد.بار در داخل آنها بي حركت بماند.ماده‌ 255: بالابرهاي مخصوص حمل اشخاص بايد داراي سرپناه و پاراشوت بوده و به علاوه دستگاه محركة آنها مجهز به تنظيم كننده سرعت باشد. پلاك نشان دهندة ظرفيت سرنشين‌هاي اين وسايل بايد به طور آشكار در محل مناسبي نصب گردد. ظرفيت مذكور بايد حداكثر برابربا 3/1 (يك سوم) ظرفيت باري باشد كه با اين وسايل مي‌توان حمل كرد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 60: تبصره _ در بالابرهاي جديد به شرط رعايت مسايل ايمني به تضمين سازنده وجود پاراشوت الزامي نيست.ماده‌ 256: ماشين‌هاي چرخ چاه بايد داراي ترمزي باشد كه در صورت لزوم بتواند كابل را بي‌حركت كند و چرخ چاه دستي بايد مجهز به وسيله‌اي باشد كه آن را از گردش در جهت مخالف باز دارد، ضمناً در ماشين‌هاي حمل اشخاص در صورت امكان جدا كردن چرخ چاه از موتور، داشتن ضامن ويژه‌اي به منظور جلوگيري از بروز هرگونه خطر الزامي است.ماده‌ 257: ماشين‌هاي چرخ چاه بايد به دو دستگاه ترمز جداگانه شامل ترمز عادي و ترمز ايمني كه هر يك به طور مستقل قادر به توقف ماشين باشد مجهز گردند. كفشك اين ترمزها ممكن است مشترك باشد ولي وسايل فرمان آنها بايد كاملاً مجزا و در دسترس متصدي ماشين قرار داشته باشد همچنين بايد حداقل يكي از ترمزها از نوع وزنه‌اي بوده تا در صورت قطع نيروي محركه حداقل يكي از اين دو ترمز چرخ چاه را متوقف كند.ماده‌ 258: در ماشين‌هايي كه داراي جعبه دنده مي‌باشد بايد با يكي از ترمزها بتوان مستقيماُ چرخ چاه را متوقف كرد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 61: ماده259: ترمز ايمني به‎نحوي باشد كه درهريك از مواردزير به‎طور خودكارواردعمل گردد:الف _ هرگاه اتاقك بالابر از چاه خارج و به قرقره‌ها نزديك شود.ب _ هرگاه سرعت حركت در نزديكي پذيرگاه مقصد از 5/1 متر در ثانيه كمتر نشود.ماده‌ 260: بايد وسيله‌اي وجود داشته باشد كه هم زمان با بكار افتادن ترمز ايمني، نيروي محركه ماشين را به طور خودكار قطع كند.ماده‌ 261: بالابرهاي دائمي كه براي حمل اشخاص هم به كاربرده مي‌شوند بهتر است مجهز به وسيله نشان دهنده موقعيت اطاقك بالابر در چاه بوده و به علاوه بايد بتواند با علامت صدادار نزديك شدن آن را به پذيرگاه اعلام كند.ماده‌ 262: ماشين‌هايي كه سرعت حركت آنها از شش متر در ثانيه بيشتر است بايد مجهز به وسايل زير نيز مجهز باشند:الف _ وسيله‌اي كه ترمزها را به نرمي وارد عمل كند.ب _ وسيله محدود كننده سرعت در حدي كه معمولاً عمل مي‌كند.ج _ دستگاه ثبت كننده سرعت.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 62: ماده‌ 263: هنگام حمل اشخاص بايد علايم مخصوصي در پذيرگاه‌ها روشن شود و به طور واضح حمل مسافر را اعلام نمايد.ج _ كابل‌ها (سيم بكسل‌ها)ماده‌ 264: جنس كابل بايد مناسب با شرايط محيط كار انتخاب شود و در مقابل عواملي از قبيل اسيد و غيره مقاوم باشد.ماده‌ 265: هنگام تحويل گرفتن هر كابل نو بايد قطعه‌اي از آن را (به طول 4 متر) براي آزمايشات مقايسه‌اي در محلي خشك نگاهداري نمود.ماده‌ 266: ميزان مقاومت كابل نو (در مقابل پاره شدن) را هنگام تحويل گرفتن بايد از طريق آزمايش خود كابل و يا آزمايش تمام عنصرهاي آن معين و در ضمن ميزان افزايش طول كابل را قبل از پاره شدن را تعيين نمود و در هر حال بايد هر يك از عنصرهاي كابل از حيث كشش، خمش و پيچش نيز آزمايش شود.ماده‌ 267: كابل‌هايي كه علاوه بر باركشي براي حمل اشخاص نيز بكار برده مي‌شود بايد در سال اول كار هر سه ماه يك بار و در سال بعد هر دو ماه يك بار به اندازه 2 متر از پايين آن بريده و آزمايش شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 63: ماده‌ 268: ضريب اطمينان كابل بايد حداقل 6 باشد يعني ميزان بار مفيد و بار مرده و كل وسيله باربري نبايد از يك ششم مقاومت كابل تجاوز كند در صورت افزايش عمق چاه از 500 متر براي هر يكصد متر اضافي مي‌توان يك دهم از اين ضريب را كسر كرد و در هر حال وزن مذكور نبايد از يك پنجم مقاومت كل كابل تجاوز كند.تبصره _ بالابرهاي مالشي (نوع كپ) از شمول اين ماده مستثني مي‌گردد بطوري كه ضريب اطمينان اين تجهيزات بايد براي عمق كمتر از 500 متر 7 و براي عمق بيش از 500 متر 6 درنظر گرفته شود.ماده269:مدت استفاده ازكابل بالابرهاي‎مخصوص حمل اشخاص نبايد ازدو سال تجاوزكند.ماده270: قبل از بكارگيري كابل نو براي حمل افراد لازم است آزمايش‌هاي ايمني مطابق دستورالعمل سازنده انجام گيرد. بست‌ها و اتصالي‌هاي مربوط به كابل‌ها بايد داراي مقاومت كافي و مورد نياز اينگونه وسايل بوده و ضريب اطمينان آنها از ضريب اطمينان كابل كمتر نباشد. مدت به كارگيري آنها نبايد از ده سال تجاوز كند.ماده‌ 271: كليه بازرسي‌ها و آزمايش‌هاي كابل و وسايل باربري مربوطه بايد توسط اشخاص و سازمان‌هاي صلاحيت‌دار و با روش‌هاي فني معتبر انجام گيرد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 64: ماده‌ 272: هرگاه پس از هر آزمايش مشاهده شود كه تقليل قابل ملاحظه‌اي در مقاومت كابل حاصل شده و يا بيش از ده درصد عنصرهاي مشهود آن در طول سه گام پاره شده و يا تغيير محسوسي در شكل ظاهري كابل از نظر خوردگي يا سائيدگي يا تقليل قطر و يا باز شدن پيچش آن حاصل شده باشد، آن كابل بايد تعويض گردد.ماده‌ 273: در هر معدن كه باربري از طريق چاه با وسايل بالابر انجام مي‌گيرد، بهره بردار موظف است دفتري براي ثبت موارد زير در سر معدن اختصاص دهد:الف _ نام ونشاني كارخانه سازنده كابل و وسايل مربوطه.ب _ مشخصات كابل، نوع سيم‌هاي بكار برده شده و ساختمان آن و نتيجه آزمايش‌هاي انجام شده درباره كابل نو و محاسبه مقاومت كل كابل و همچنين نتيجه آزمايش‌هايي كه برطبق مقررات مربوطه انجام مي‌شود.پ _ تاريخ شروع استفاده از كابل و نوع باربري آن.ت- وزن مرده كليه وسايلي كه كابل متحمل مي‌شود به انضمام وزن خود كابل و همچنين حداكثر وزن باري كه حمل مي‌شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 65: ث _ تاريخ و نوع تعميرات و تاريخ سر و ته كردن كابل.ج _ تاريخ و علت خارج كردن كابل از سرويس.چ _ مقدار عملكرد كابل در حركت به طرف پايين و در حركت به طرف بالا و ميزان تن كيلومتر انجام شده.ماده‌ 274: جابجايي اجسام بلند از طريق بستن اين اجسام به يك رشته طناب، كابل يا زنجير به دليل خطر لغزش ممنوع است.ماده275: دانستن وزن صحيح بار جهت انتخاب‎زنجير، كابل يا طناب مناسب ضروري است.ماده‌ 276: براي كوتاه كردن زنجير وسيم بكسل‌ها نبايد آنها را گره زد و همچنين بارهاي لبه تيز ساخته شده از مواد سخت را بايد قبل از تماس با حلقه‌هاي زنجير و يا سيم بكسل با حفاظ‌هايي پوشاند.ماده‌ 277: هيچگاه نبايستي جرثقيل در فضا به صورت آزاد رها شود. راننده جرثقيل مادام كه بار در هوا معلق است نبايد محل كار خود را ترك نمايد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هفتم _ باربري در معادن

اسلاید 66: الف _ هواي معدنماده‌ 278: تمام قسمت‌هاي دروني معدن،غير از قسمت‌هايي كه مسدود گرديده، بايد به وسيله گردش منظم هواي سالم تهويه شود به طوري كه جريان هوا محسوس باشد. هواي معدن بايد از نظر گرما و رطوبت قابل تحمل بوده و همواره مقدار گرد و غبار و گازهاي مضر آن كمتر يا برابر حد مجاز باشد.ماده‌ 279: كار كردن در محل‌هايي كه هواي آن كمتر از 19% اكسيژن داشته و يا تشعشع مواد راديواكتيو آن از 300 ميكرو كوري در ليتر تجاوز نمايد و يا ميزان گازهاي مضر آن از حد مجاز زيادتر باشد، ممنوع است.ماده‌ 280: ميزان گازهاي مضر در هواي معدن نبايد از مقادير حدود تماس شغلي عوامل بيماري زا مصوب وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي زير تجاوز كند:فصل هشتم _ تهويهآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 67: آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 68: تبصره 1 _ ميزان گاز دي اكسيد كربن در مكان‌هاي متروكه و در حال تعمير تا حد دو درصد مجاز است.تبصره 2 _ ميزان مجاز گاز ذغال براساس مقادير ذكر شده در بخش مربوطه تعيين شده است. (ماده 304 بند پ فصل هفتم).ماده‌ 281: اندازه‌گيري‌هايي كه توسط مسئولين مربوطه از مشخصات هواي معدن بعمل مي‌آيد بايد با درج تاريخ و ساعت در دفتر مخصوصي، كه نزد سرپرست معدن يا مسئول ايمني معدن حفظ مي‌شود، ثبت گردد. اين دفتر تا شش ماه پس از پر شدن نيز حفظ شود.ماده‌ 282: مسئولين اندازه گيري،‌فواصل زماني اندازه گيري و دستگاه‌هاي مناسب براي اندازه‌گيري مشخصات هواي معدن با توجه به انواع گازهاي متصاعده، بايد توسط سرپرست معدن يا مسئول ايمني معدن تعيين و در دفتر مخصوص تهويه ثبت شود.ماده‌ 283: اندازه‌گيري مشخصات هواي معدن، علاوه بر ثبت در دفتر مخصوص تهويه، لازم است هر بار روي تابلوهايي كه به اين منظور اختصاص داده شده و در محل ورودي معدن و يا پذيرگاه‌هاي طبقات و يا محل‌هاي اندازه‌گيري نصب مي‌گردد، ثبت شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 69: ماده‌ 284: در صورت افزايش درجه حرارت جبهه كار از ميزان استاندارد (به مدت طولاني)، متناسب با مقدار افزايش درجه حرارت مي‌بايست ساعت كار عادي را براساس آيين نامه كارهاي سخت و زيان آور مصوب شورايعالي حفاظت فني و با اطلاع سرپرست معدن كاهش داد.ماده‌ 285: دستگاه‌هاي گاز سنج و اندازه‌گيري مشخصات هوا بايد به طور متناوب طبق دستورالعمل كارخانه سازنده يا دستورالعملي كه به تاييد مسئول ايمني و مسئول معدن رسيده است، توسط افراد آموزش ديده مورد بازديد و كنترل قرار گيرد.ماده‌ 286: اندازه گيري مواد زيان آور در معادن (گرد و غبار و گازهاي مضر) شامل تعيين وسايل مورد نياز و روش اندازه گيري جهت تعيين حد آستانه مجاز (8 ساعته) مي‌بايست انجام پذيرد.تبصره _ تعيين مقدار مجاز لحظه‌اي مي‌بايست در زمان‌هاي معين توسط مسئولين ذيربط در معدن انجام شود.ب _ تهويهماده‌ 287: در هر معدن زيرزميني بايد با برقراري جريان تهويه مناسب، مشخصات هواي معدن در قسمت‌هاي مختلف در شرايط مجاز نگهداري شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 70: ماده‌ 288: هر معدن زيرزميني بايد داراي نقشه تهويه، كه به تاييد سرپرست معدن يا مسئول فني و مسئول ايمني معدن رسيده باشد. محاسبات و نقشه تهويه بايد حداقل هر شش ماه يك بار و همچنين هنگام تغيير در شبكه حفاري‌هاي معدن تجديد شود. در نقشه تهويه لازم است شبكه معدن، مشخصات مسيرهاي تهويه، مشخصات بادبزن‌هاي اصلي و فرعي، جهت‌هاي جريان هوا، مقدار هوا، محل‌هاي درب‌ها و پنجره‌ها و ساير خصوصيات تهويه نشان داده شود. نسخه‎هايي از نقشة تهويه و همچنين نقشة رفع سوانح بايد نزد سرپرست معدن، مسئول ايمني، مسئول نجات، مسئول تهويه و ساير مسئولين مربوطه موجود بوده و بعلاوه در دفتر معدن نصب شده باشد.ماده‌ 289: در معادني كه تعداد كارگران زيرزميني آن در هر نوبت كار از 100 نفر تجاوز كند و همچنين در كليه معادن ذغالسنگ و معادني كه احتمال وجود گازهاي مضر و خطرناك در آنها مي‌رود مسئوليت امر تهويه معدن بايد بر عهده يك فرد صلاحيتدار گذاشته شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 71: ماده‌ 290: راهروهاي مخصوص گردش هوا بايد مرتباً بازديد شده و هميشه تميز و بدون مانع بوده و در صورت ريزش فوراً تعمير شود.ماده‌ 291: در مواقعي كه تهويه معدن به طور طبيعي انجام مي‌شود بايد در فصولي كه جهت جريان هوا تغييرمي‌كند ترتيبي داده‎شود كه از اختلال در تهويه معدن جلوگيري شود.ماده‌ 292: در مواردي كه تهويه طبيعي كافي نباشد بايد از وسايل تهويه مصنوعي استفاده شود. گردش هوايي كه توسط اين وسايل ايجاد مي‌شود تا آنجا كه ممكن است بايد با گردش طبيعي هوا مطابقت داشته باشد.ماده‌ 293: بادبزن‌هاي اصلي تهويه بايد در محفظة غيرقابل اشتعالي نصب شود و در محل مناسبي مجاور دهانه چاه يا دهانه تونل قرار گيرد و در مواقع لزوم تعويض جهت جريان هوا امكان‌پذير باشد.ماده‌ 294: بادبزن‌ها بايد هر هفته به وسيله مسئول مربوطه بازديد شود.ماده‌ 295: بادبزن‌هاي اصلي معدن بايد داراي دستگاه تعيين اختلاف فشار بوده و همچنين مجهز به وسيله‌اي باشد كه توقف بادبزن‎ها را اعلام نمايد.ماده‌ 296: در طرح تهويه بايد كوشش شود كه درهاي تهويه كمتري بكار رود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 72: ماده‌ 297: ديواري كه براي نصب در تهويه ساخته مي‌شود بايد از اطراف در داخل سنگ‌هاي تونل فرو رفته وكاملاً محكم و نفوذ ناپذير باشد. محل عبور افراد بايد از محل عبور وسايل نقليه مجزا گردد. بلندترين نقطه وسيله نقليه تا بالاي چارچوب در بايد حداقل 50 سانتيمتر و از پهلوها حداقل 25 سانتيمتر فاصله داشته باشد.ماده298: استفاده از پرده‌هاي پارچه‌اي از قبيل برزنت‎ و غيره به ‎جاي درهاي تهويه‎ ممنوع است.ماده‌ 299: حتي المقدور 2 درب براي راهروهايي كه به نصب درب تهويه نياز دارند و 2 يا 3 درب براي راهروهاي پر عبور و مرور بايد كار گذاشته شود. فاصله نصب درب‎هاي متوالي از يكديگر در راهروهاي باربري بايد از طول يك قطار واگن بزرگتر و در ساير راهروها حداقل 5 متر باشد. همواره بايد به هنگام عبور ومرور، بايد حداقل يكي از درهاي متوالي را بسته نگهداشت.ماده‌ 300: چنانچه راهروهاي ورودي و خروجي اصلي تهويه نزديك به هم باشند ديوارها و درهاي بين آن دو بايد طوري ساخته شوند كه در مواقع انفجار يا آتش سوزي به آساني خراب نشوند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 73: ماده‌ 301: راه‌هاي متروكه بايد به ترتيبي مسدود شوند كه كارگران نتوانند از آنها عبور نمايند و در عين حال خللي در تهويه بوجود نياورند.ماده‌ 302: هنگامي كه در جريان تهويه عادي قسمتي از معدن خللي حاصل شود و مدت آن بيش از 30 دقيقه به طول انجامد، كار در آن قسمت بايد تا برقراري مجدد تهويه تعطيل گردد.ماده303: هرگونه تغيير درسيستم تهويه معدن‎بايد فقط به‎دستورمسئول مربوطه انجام شود.ماده‌ 304: تعميرات و تغيير كلي در دستگاه تهويه معدن بايد هنگامي صورت گيرد كه كليه كاركنان معدن به استثناي كاركناني كه انجام تعميرات به عهده آنها است از درون معدن خارج شده باشند.ماده‌ 305: اگر وقفه‌اي در كار بادبزن‌ها ايجاد شود بايد فوراً مسئول ايمني و مسئول معدن را مطلع نمود تا اقدامات لازم را براي حفاظت نفرات بعمل آورند و در صورت لزوم معدن يا قسمت‌هايي را كه تهويه آن دچار اشكال شده است از كارگران تخليه نمايند. شروع مجدد كار بايد با اجازه مسئول ايمني و مسئول معدن باشد.ماده‌ 306: در روزهاي بعد از تعطيل و يا پس از هرگونه وقفه طولاني كه در كار بادبزن‌هاي اصلي معدن به وجود آيد، مسئول ايمني و مسئول معدن بايد پس از حصول اطمينان از تهويه كافي به كارگران اجازه ورود به معدن را بدهند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 74: ماده‌ 307: رساندن جريان هواي تازه به جبهه كارها از مسيري كه در آن ريزش يا تخريب اتفاق افتاده و هوا آلوده شده، ممنوع است.تبصره _ رساندن جريان هواي تازه براي كارهاي موقت جهت رفع سوانح و تخريب كارگاه‌ها،‌ از اين قاعده مستثني مي‌باشد.ماده‌ 308: حداقل سرعت مجاز هوا 25/0 متر بر ثانيه است و حداكثر سرعت مجاز در قسمت‌هاي مختلف معدن به شرح زير مي‌باشد:آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 75: ماده309: درمحاسبات تهويه همواره حداكثر هواي مورد نياز، براي هر جبهه كار و براي كل معدن و در نوبت‎كاري كه حداكثر تعداد كارگران مشغول به كار هستند منظور مي‌شود.تبصره _ هواي مورد نياز براي هر فرد حداقل 6 متر مكعب در دقيقه است.ماده‌ 310: نصب تور سيمي در مقابل پروانه بادبزن الزامي است و بكار انداختن بادبزن بدون حفاظ ممنوع است.ماده‌ 311: بادبزن‌هاي موضعي بايد به طريقي نصب شوند كه هواي تازه را به جبهه كار برسانند. ظرفيت هوادهي بادبزن محلي نبايد از 70 درصد هوايي كه از طريق تهويه عمومي معدن به محل نصب آن مي‌رسد بيشتر باشد. هرگاه چند بادبزن محلي به صورت موازي در يك محل نصب شده باشند، جمع هوادهي مجموع بادبزن‌ها بايد حداكثر 70 درصد مقدار هوايي باشد كه از طريق تهويه عمومي به محل نصب بادبزن‌ها مي‌رسد.ماده‌ 312: حداكثر فاصله دهانه لوله تهويه تا جبهه كار بايد در معادن فاقد گاز 12 متر و در معادن گازدار 8 متر باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 76: ماده‌ 313: ايستگاه‌هاي اندازه گيري مقدار هوا مي‌بايست در محل‌هاي اصلي ورودي، خروجي و در قسمت‌هايي كه ميسر آن مستقيم و كيفيت لارده گذاري آن خوب است ايجاد گردد و همچنين در محل‌هاي مذكور بايد تابلويي كه بتوان حداقل، موضوعات زير را بر روي آن يادداشت نمود نصب گردد. تاريخ و ساعت اندازه گيري، سطح مقطع عرضي گذر هوا، مقدار واقعي و محاسبه‌اي هوا، سرعت جريان هوا.پ _ مقررات ويژه معادن گازدار و گرد ذغالدارماده‌ 314: هرگاه در معدني حتي يك بار و در يك نقطه از‌آن گاز ذغال مشاهده گردد و يا امكان نشت گاز ذغال وجود داشته باشد، آن معدن جزو معادن گازخيز شمرده مي‌شود. در اينگونه معادن و معادن داراي گرد ذغالسنگ علاوه بر لازم الاجرا بودن كليه مواد مربوط به قسمت‌هاي الف و ب موارد بند پ لازم الاجرا مي‌باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 77: ماده‌ 315: معادن گازدار برحسب مقدار گاز متان به چهار طبقه تقسيم مي‌گردند كه در جدول زير نشان داده شده است:آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 78: ماده‌ 316: حد مجاز گاز ذغال در قسمت‌هاي مختلف معدن به شرح زير مي‌باشد:الف _ در مسير هواي برگشتي از هر جبهه كار كمتر از 1 درصد.ب _ در مسير هواي خروجي از شبكه معدن كمتر از 75/0 درصد.ج _ در مسير هواي تازه براي تهويه هر جبهه كار كمتر از 5/0 درصد.د _ در محل‌هاي تعميراتي، متروكه و ريزشي و در مدت كوتاه كمتر از 2 درصد.ماده‌ 317: در معادن گازدار و گرد ذغال دار تهويه به طريق طبيعي مجاز نيست.ماده‌ 318: تمام تكنسين‌ها و سركارگران معدن بايد آموزش‌هاي لازم را براي اندازه گيري گاز ديده باشند. كارگران نيز بايد با نحوه اندازه گيري گاز متان و دي اكسيد كربن آشنا بوده و به خوبي از خطرات اين گازها آگاهي داشته باشند.ماده‌ 319: تكنسين‌هاي گروه تهويه و مسئولان اندازه گيري گاز موظف هستند قبل از شروع هر نوبت كاري در محل كار حاضر شده و كارگاه‌ها و محل‌هاي مشكوك را بازديد نموده و عيار گاز ذغال را به وسيله دستگاه گاز ذغال سنج اندازه گيري نمايند.تبصره _ در صورت بالا بودن عيار گاز ذغال از حد مجاز مربوطه بايد از ورود كارگران به آن محل جلوگيري كرده و تحت نظر مسئول مربوطه نسبت به افزايش ميزان تهويه به منظور پايين آوردن عيار گاز ذغال تا حد مجاز اقدام نمود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 79: ماده‌ 320: محل‌ها و فواصل زماني اندازه گيري توسط سرپرست معدن يا مسئول ايمني تعيين مي‌شود. در هر حال حداقل تعداد دفعات اندازه گيري گاز، در محل‌هاي فاقد گازسنج اتوماتيك ثابت، بايد به قرار زير باشد:هواي برگشتي از هر جبهه كار فعال، در معادن طبقه 1 و 2 دوبار در هر نوبت كاري و در معادن طبقه 3 و 4 و معادن خطرناك از نظر پرتاب ناگهاني، سه با در هر نوبت كاري (موضوع جدول ماده 315 همين فصل)هواي برگشتي از هر جبهه كار غيرفعال يك بار در روز.در جايگاه ماشين آلات (مثل وينچ و غيره) يك بار در روز.هواي خروجي معدن يك بار در روز.ماده‌ 321: علاوه بر اندازه‌گيري‌هاي منظم جاري، تمام كاركنان نظارت فني (مسئولين ايمني، مهندسين و تكنسين‌ها) موظف هستند هنگام بازديد از جبهه كارها، غلظت گاز را اندازه‎گيري نمايند.ماده‌ 322: بعد از هر توقف بادبزن و نيز پس از رفع اشكال در امر تهويه و عادي شدن آن، عيار گاز در نزديكي و در فاصله حداقل 20 متري دستگاه‌هاي الكتريكي، اندازه گيري شده و در صورت مجاز بودن راه اندازي شوند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 80: ماده‌ 323: اگر عيار گاز در محلي بيش از حد مجاز باشد بايد بلافاصله جريان برق را قطع، كار را تعطيل و كارگران را از محل خارج كرد. شروع مجدد كار پس از انجام تهويه كافي و رسيدن عيار گاز به حد مجاز امكان پذير است.ماده‌ 324: آتشباري در شرايطي كه عيار گاز بيش از 1 درصد مي‌باشد، ممنوع است.ماده‌ 325: در معادن داراي گاز ذغال و گرد و غبار خطرناك، انجام هر نوع عملي كه ايجاد جرقه يا شعله نمايد، ممنوع است و كليه تجهيزات و دستگاه‌ها بايد ضد جرقه باشند.ماده‌ 326: قطع سيستم تهويه يا خاموش كردن بادبزن‌هاي اصلي يا تعويض سيستم كار آنها به استثناء موارد اجتناب ناپذير و سوانح،‌ فقط به دستور كتبي مسئول يا سرپرست معدن و اطلاع مسئول ايمني انجام گيرد.ماده‌ 327: قسمت‌هايي كه بهره برداري آنها به پايان رسيده يا موقتاً تعطيل شده و يا مورد استفاده قرار نمي‌گيرند نيز بايد مانند ساير قسمت‌ها به خوبي تهويه شوند و يا به وسيله مصالح مناسب به طور نفوذ ناپذير كاملاً مسدود گردند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 81: ماده‌ 328: تهويه موضعي به وسيله لوله تهويه منشعب در معادن طبقه 3 و 4 (موضوع جدول ماده 315 همين فصل) و معادن خطرناك از نظر پرتاب ناگهاني گاز، ممنوع است.ماده‌ 329: در معادن گاز خيز چنانچه رساندن عيار گاز به حد مجاز با دستگاه‌هاي تهويه دشوار باشد، بايد قبل از استخراج، عمل تخليه گاز (دگازاژ) از لايه مورد نظر و لايه‌هاي مجاور بعمل آيد.ماده‌ 330: در معادني كه احتمال خودسوزي دارند بايد حداقل يك بار در هر نوبت كاري عيار دي اكسيد كربن در جبهه كارها اندازه گيري شوند.ماده‌ 331: در معادن داراي گرد و غبار زيان آور و خطرناك، براي هر جبهه كار بايد براي برطرف نمودن گرد و غبار مقدار هواي اضافي در نظر گرفته مي‌شود.ماده332: ذغالسنگ‌هايي كه هنگام استخراج گرد توليد مي‌نمايند، بايد به‎اندازه كافي با آب مرطوب شوند و هنگام استخراج و در محل‌هاي بارگيري به واگن نيز بايد آب پاشيده شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 82: ماده‌ 333: در جبهه كارها و مناطقي كه در آنها خطر انفجار گرد ذغال سنگ وجود دارد بايد مرتباً گرد ذغالسنگ موجود روي سقف و زمين و ديوارها و وسايل نگهداري را جمع‌آوري و خارج نمود و به منظور پيشگيري از بروز انفجار، مقدار مواد سوزا در گرد و خاك انباشته نبايد از 30 درصد بيشتر باشد. به علاوه روي سطوح بايد آب آهك، يا خاك نرم و يا مواد ديگر پاشيده شود.ماده‌ 334: در معادني كه در آنها خاك پاشي معمول است بايد ويژگي‌هاي محل و تاريخ خاك‎پاشي و نمونه‎برداري از مخلوط خاك و گردذغالسنگ موجود درمحل و همچنين نتايج آزمايش‌هاي مربوطه به قابليت اشتعال نمونه گرفته شده، در دفتر مخصوصي ثبت شود.ماده‌ 335: چنانچه ميزان مواد سوختي در نمونه گرفته شده از 30 درصد تجاوز نمايد بايد بلافاصله با خاك پاشي مجدد عيار آن پايين آورده شود.ماده‌ 336: در محل‌هاي حساس معدن از قبيل درب‌هاي تهويه، پمپ‌ها، تاسيسات اصلي برق و محل‌هاي بارگيري ذغالسنگ بايد حداقل نيم تن خاك مخصوص خاك پاشي به عنوان ذخيره نگهداري شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل هشتم _ تهويه

اسلاید 83: ماده‌ 337: در معادن ذغالسنگ بايد منحصراً از چراغ ايمني باطري دار استفاده شود.ماده‌ 338: هر كارگر بايد داراي پلاكي با شماره اختصاصي و چراغي به همان شماره براي تحويل و تحول چراغ باشد.ماده‌ 339: چراغ‌هاي انفرادي بايد دائماً در وضع سالم و بدون نقص نگهداري شده و هنگام تحويل به كارگران آماده بكار باشد.ماده340: مسئول معدن بايدشخصي را كه‎ واجدصلاحيت باشد به‎تصدي چراغ خانه بگمارد.ماده‌ 341: هر شخصي كه چراغ دريافت مي‌نمايد موظف است از سالم بودن چراغ، اطمينان حاصل كند.ماده‌ 342: ساختمان چراغ بايد طوري باشد كه فقط در چراغ خانه بتوان با وسايل مخصوص آن را باز و بسته كرد.ماده‌ 343: چراغ‌هاي شعله دار را نبايد جلوي لوله‌هاي تهويه قرار داد.ماده‌ 344: كاركنان بايد پس از خروج از درون معدن چراغ خود را بلافاصله تحويل چراغ‌خانه دهند و بردن چراغ به منازل و يا محل ديگر ممنوع است.فصل نهم _ روشناييآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 84: ماده‌ 345: شخصي كه چراغ را تحويل گرفته است اگر مجدداً آن را به چراغ خانه برنگرداند و يا چراغ ديگري به جاي آن تحويل دهد بايد علت آن را به چراغ دار گزارش نمايد. چراغ دار بايد علت عدم تحويل و يا تعويض را رسيدگي و در صورت لزوم به مسئول معدن گزارش نمايد.ماده‌ 346: چراغ خانه بايد از مصالح غيرقابل اشتعال ساخته شده و خوب تهويه شود.ماده‌ 347: ساختمان چراغ خانه بايد طوري باشد كه در مواقع خطر، كاركنان آن بتوانند محل كار را فوراً ترك نمايند.ماده‌ 348: محل نگهداري سوخت چراغ‌هاي كاربيدي بايد كاملاً خشك و محفوظ از نفوذ آب باشد.ماده‌ 349: چراغ خانه بايد به وسايل آتش نشاني از قبيل كپسول‌هاي آتش نشاني و جعبه‌هاي مخصوص ماسه و غيره مجهز باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل نهم _ روشنايي

اسلاید 85: ماده‌ 350: ورود افراد به تونل‌ها و اجراي كار، بدون چراغ تونلي انفرادي ممنوع مي‌باشد.ماده‌ 351: تعداد چراغ‌هاي سالم انفرادي در هر چراغ خانه بايد ده درصد بيشتر از كارگران زيرزميني باشد.ماده352: چراغ‌هاي انفرادي از لحظه‌اي كه در چراغ‎ خانه به‎ كارگر تحويل مي‌گردد در‎صورتي كه بدون وقفه و به‌طور متمادي مورد استفاده قرار‌گيرد بايد به‎مدِت ده‌ساعت كار كند.ماده‌ 353: چراغ خانه بايد به مجهز وسايل تهويه با قدرت كافي بوده و پيوسته تميز نگهداري شود.ماده‌ 354: مسئول ايمني معدن موظف است حداقل يك بار در ماه تمام چراغ‌هاي انفرادي را بازديد و دقيقاً كنترل نمايد.ماده‌ 355: براي درست كردن آب اسيد هميشه بايد اسيد به آب اضافه شود.ماده‌ 356: كارهاي اكتشافي و كاردر معادن روباز در هواي تاريك و مه آلود بدون تامين روشنايي مناسب ممنوع است.آيين‌نامه ايمني معادنفصل نهم _ روشنايي

اسلاید 86: ماده‌ 357: شناسايي منابع آب‌هاي زيرزميني به منظور طراحي معدن براي پيش بيني يا ارزيابي آب‌هاي هجومي به داخل عمليات معدني ضروري است.ماده‌ 358: استفاده از آب معدن قبل از تعيين مشخصات كامل آن ممنوع است.ماده‌ 359: آب معدن پس از تصفيه فيزيكي و شيميايي و رساندن مشخصات آن به حد مجاز براي مصارف صنعتي و بهداشتي قابل استفاده است.ماده‌ 360: درصورت استفاده از آب معدن براي آشاميدن بايد علاوه بر تصفيه، از لحاظ آلودگي به باكتري و ميكروب توسط مراجع ذيصلاح آزمايش شده و در صورت لزوم ضدعفوني شود. مشخصات آب آشاميدني دستورالعمل‌هاي وزارت بهداشت و درمان باشد.ماده‌ 361: در صورت استفاده از آب معدن براي مصارف بهداشتي و آشاميدني، بايد حداقل هر 10 روز يك بار، براي تعيين مشخصات، مورد آزمايش قرار گيرد.فصل دهم _ آب آيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 87: ماده 362 : مخازن و انبارهاي آب‎مصرفي، بايد‏ حداقل هر سه‏ ماه يك‏ بار تميز و ضدعفوني شوند.ماده‌ 363: ظروفي كه براي حمل ونگهداري آب آشاميدني در داخل معدن مورد استفاده قرار مي‌گيرند بايد هميشه تميز نگهداشته شده و در فواصل كوتاه مدت ضدعفوني شوند و به درب پوش مجهز باشند.ماده‌ 364: در صورتي كه شبكه‌هاي توزيع آب آشاميدني و مصرفي جدا از هم هستند بايد با علامت هشدار دهنده مشخص شده باشند.ماده‌ 365: رهاسازي پس ماند آب مصرفي و همچنين پساب كارخانه‌هاي كانه‌آرايي، بدون درنظر گرفتن مقررات زيست محيطي ممنوع است.ماده‌ 366: محل ورودي و خروجي حفريات زيرزميني اعم از چاه و تونل و دويل و غيره نبايد در مسير جريان آب‌هاي سطحي (سيل) قرار گيرد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دهم _ آب

اسلاید 88: ماده‌ 367: اجراي آيين نامه حفاظتي تاسيسات و وسايل الكتريكي در كارگاه‌ها در كليه معادن الزامي بوده و به علاوه در معادني كه خطر وقوع انفجار گازهاي معدني و گرد ذغالسنگ وجود دارد مقررات ويژه اين آيين نامه نيز لازم الاجرا است.ماده‌ 368: در هر يك از مدارهاي جريان برق بايد كليدهاي قطع و وصل روي تمام سيم‌هاي مربوط به وسايل مصرف كننده برق تعبيه شود. (به استثناي مدار روشنايي در محل‌هاي خشك كه در اين مورد مي‌توان كليد قطع و وصل را فقط روي سيم فاز قرار داد). كليدهاي مذكور را بايد در محلي قرار دهند كه به خوبي ديده شده و در دسترس باشند.ماده369: تاسيسات برق بايد داراي وسيله محدودكننده ولتاژ و رله‌هاي ايمني‎ باشد تا در صورت افزايش ولتاژ (از حدي كه براي دستگاه‌ها تعيين‎ شده ‎است) جريان‎ خود به‎خود‎ قطع شود.ماده‌ 370: استفاده از مقاومت‌هاي الكتريكي براي بدست آوردن جريان با ولتاژ كمتر از 30 ولت ممنوع است و مدارهاي اين قبيل جريان بايد از ساير مدارهاي برقي به كلي جدا باشد، به استثناي سيم‌هاي فرمان (پيلوت) و روپوش محافظ (اكران) كه در كابل‌هاي مخصوص جريان برق مستقيم 30 تا 600 ولت و با برق متناوب 30 تا 400 ولت قرار دارد.ماده‌ 371: استفاده از زمين به عنوان قسمتي از شبكه ممنوع است به استثناي سيمي كه براي اتصال زمين قسمت‌هاي خنثي و يا براي رله اتصال به زمين بكار مي‌رود.فصل يازدهم _ تاسيسات برقآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 89: ماده‌ 372: از دو رشته ريل راه آهن به عنوان برگشت جريان برق مي‌توان استفاده كرد. در اين صورت بايد قطعات هر رشته ريل از نظر عبور جريان برق بهم متصل باشند و لااقل در هر يكصد متر بين دو رشته ريل نيز اين ارتباط برقرار شود.تبصره _ اختلاف ولتاژ برق بين ريل و زمين نبايد از 15 ولت تجاوز كند.ماده‌ 373: در شبكه سه فاز ستاره‌اي اگر اختلاف فشار جريان برق بين فاز و نول از 150 ولت بيشتر نباشد و نقطه خنثي و سيم نول وجود داشته باشد، نقطه خنثي بايد به طور دائم به زمين متصل شده و يا اين كه وسيله‌اي بكار برده شود كه اگر فشار جريان برق هر يك از فازها نسبت به زمين از حد ولتاژ ستاره تجاوز كند، نقطه خنثي از طريق سيم نول به زمين متصل شودماده‌ 374: در تاسيساتي كه جريان برق متناوب از 150 ولت و مستقيم از 600 ولت به بالا باشد قسمت‌هاي زير بايد به استناد آيين نامه تاسيسات الكتريكي با اتصال به زمين به زمين متصل شود:الف _ بدنه و قسمت‌هاي هادي ماشين آلات و ترانسفورماتورها كه در حالت عادي كار فاقد جريان برق است.ب _ زره و روپوش فلزي كابل‌ها به استثناي روپوش محافظ (اكران)پ _ دستگيره و توري و سرپيچ چراغ‌ها، اگر عايق نباشند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 90: ت _ پايه‌هاي فلزي و يا بتون مسلح و كليه لوله‌ها، آرماتورها، مفتول‌هاي فلزي و تجهيزات مكانيكي و به طور كلي هر وسيله غيرعايقي كه احتمال اتصال به برق داشته باشد.ماده‌ 375: هر ساختمان بايد به طور جداگانه‌ داراي سيستم اتصال به زمين باشد كه تمام قسمت‌هاي نامبرده در ماده 374 به آن متصل شود.ماده‌ 376: سيم‌هاي اتصال به زمين بايد به طريقي نصب شود كه پوسيده نشده و اتصالي‌هاي آنها باز نشود.ماده‌ 377: شبكه‌هاي مختلف اتصال به زمين بايد از نظر عبور جريان برق از يكديگرمجزا بوده و بدون فيوز و كليد قطع كننده باشد.ماده‌ 378: انتخاب حداقل سطح مقطع هادي حفاظتي بستگي به سطح مقطع هادي فاز مربوطه داشته و مطابق آيين نامه تاسيسات الكتريكي با زمين تعيين مي‌گردد.ماده‌ 379: در صورتي كه قسمت‌هايي از تاسيسات برق مستقيم كمتر از 600 ولت و متناوب كمتر از 250 ولت بدون روپوش عايق در محل عمومي نصب شده باشد بايد به وسيله نرده يا توري و يا وسايل مشابه محفوظ و با علامت واضحي مشخص گردد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 91: ماده‌ 380: در تاسيسات برق مستقيم بيش از 600 ولت و متناوب بيش از 250 ولت بايد قسمت‌هاي بدون عايق شبكه را خارج از دسترس و روي مقره‌هاي مناسب قرار داد به طوري كه سيم‌ها با اشياء ديگر فلزي تماس حاصل نكند و سيم‌هاي هوايي مخصوص لوكوموتيوهاي الكتريكي نيز روي مقره‌هاي مناسب نصب گردد.ماده‌ 381: فاصله سيم‌هاي لخت تاسيسات برق مستقيم بيش از 600 ولت و متناوب بيش از 250 ولت با زمين نبايد كمتر از 5/2 متر باشد. درغير اين صورت مسير شبكه بايد به وسيله حايلي مناسب از محل عبور افراد مجزا شود.ماده‌ 382: كابل‌ها بايد دور از لوله‌هاي آب وهواي فشرده و گاز در محل خشك قرار گيرند. ضمناً كابل‌هاي زيرزمين بايد داراي روپوش سربي و بدون درز باشد.ماده‌ 383: تابلوهاي تقسيم با ولتاژهاي مختلف مذكور در ماده 381 و نيز تابلوهاي داراي جريان كمتر بايد به وسيله رنگ‌هاي مختلف مشخص و متمايز گردد.ماده‌ 384: ماشين‌ها، ترانسفورماتورها، تابلوها و ساير وسايل مربوط به شبكه برق مستقيم بيش از 600 ولت و متناوب بيش از 300 ولت بايد به طور كامل محفوظ و به وسيله حايل‌هاي مناسب مجزا شده باشد. راه ورود به محل اين قبيل وسايل بايد لااقل 5/2 متر ارتفاع و 2 متر عرض داشته باشد و محل ورود به محوطه پشت تابلوها بايد داراي دري به ارتفاع حداقل 5/2 متر باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 92: ماده‌ 385: هرگاه تابلوهاي شبكه‌هاي مذكور در ماده 383 داراي قسمت‌هاي فلزي باشد بايد زمين قسمت جلوي تابلوها با فرش عايق مفروش گردد و فواصل اجسام هادي متصل به زمين با تابلو به اندازه‌اي باشد كه تماس با اجسام هادي و تابلو در آن واحد مقدور نباشد.ماده‌ 386: قرار دادن و يا نزديك كردن اشيايي كه ممكن است اتصالي و يا جرقه توليد كند به سيم‌هاي برق ممنوع است (حتي اشياء شخصي نظير انگشتر، ساعت مچي و غيره)ماده‌ 387: در محل پست‌هاي ترانسفورماتور و مولد برق و به طور كلي در محل‌هايي كه در صورت خاموشي برق احتمال بروز خطر موجود است بايد منبع روشنايي جداگانه‌ وجود داشته باشد.ماده‌ 388: دستگاه‌ها و وسايل برقي (حتي چراغ‌هاي دوره گرد) كه توسط اشخاص حمل و نقل مي‌شود بايد فقط با جريان مستقيم كمتر از 600 ولت و متناوب تا 250 ولت كار كند به استثناي پرفراتورهاي الكتريكي پايه دار كه مي‌توان آنها را با جريان متناوب تا 400 ولت بكار انداخت مشروط بر اين كه در مقابل خطر برق گرفتگي افراد نكات ايمني در آنها مراعات شده باشد. به هر حال رعايت ماده 374 در مورد اين قبيل دستگاه‌ها الزامي است.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 93: ماده‌ 389: براي تغذيه وسايل و ماشين‌هاي برقي موضوع ماده 388 بايد كابل‌هاي نرمي كه داراي روپوش لاستيكي و يا مواد مشابه آن باشد بكار برده شود.ماده‌ 390: شبكه‌هاي تلفني و يا شبكه‌هاي مخصوص علامت دادن بايد با شبكه برق موضوع ماده 381 فاصله كافي داشته باشد.ماده391: ترانسفورماتور و مولدهاي برق و وسايل مربوط را بايد درمكان‌هايي كه با مصالح غيرقابل اشتعال ساخته‎شده قرارداد و در اين‎مكان‌ها نبايد‎اشياء قابل‎اشتعال وجود‎داشته باشد.ماده‌ 392: در محل‌هاي مذكور در ماده 391 بايد وسايل آتش نشاني مناسب وجود داشته و در صورت استفاده از وسايلي كه در داخل روغن كار مي‌كنند كيسه يا سطل‌هاي پر از ماسه نيز مي‌بايستي در دسترس باشد.ماده‌ 393: زير دستگاه‌هاي برقي كه داخل روغن كار مي‌كنند بايد مقدار كافي ماسه ريخته شود، تا در موقع بروز نقص تمام روغن ريخته شده از دستگاه جذب شود.ماده‌ 394: ترانسفورماتورهاي كوچك و وسايل راه اندازي و امثال آنها كه در داخل روغن كار مي‌كند بايد مجهز به وسيله‌اي باشد كه هرگاه حرارت روغن از حدي تجاوز كند قبلاً علامت دهد و در صورت ادامه ازدياد درجه حرارت جريان برق را قطع كند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 94: ماده395: درمحل‌هايي كه براي نگهداري و شارژ اكومولاتور اختصاص داده‎شده باشد بايد:الف _ لامپ‌هاي روشنايي داراي حباب‌هاي مضاعف باشد و از استفاده از هر شيئي كه به حرارت قرمز برده شده و يا داراي شعله آزاد باشد خودداري شود.ب _ اكومولاتور نسبت به بدنه قفسه‌هاي شارژ و خود قفسه‌ها نسبت به زمين عايق بندي شده باشد.پ _ دستگاه‌ها طوري نصب شوند كه در آن واحد دست زدن به دو محل كه اختلاف ولتاژشان از 150 ولت بيشتر است امكان پذير نباشد. در مورد اكومولاتورهايي كه اختلاف ولتاژشان بيش از 150 ولت باشد ماده 385 لازم الاجرا است.ت _ گازهاي حاصله در اين محل‌ها بايد به وسيله هواكش‌هاي مناسب خارج شود.ماده‌ 396: در چراغ خانه‌هاي مخصوص چراغ‌هاي الكتريكي بايد بندهاي پ و ت ماده 395 رعايت شود.ماده‌ 397: در مناطقي كه احتمال توليد گاز قابل اشتعال وجود دارد بايد تاسيسات الكتريكي مجهز به وسايل ايمني در مقابل انفجار گاز باشد و در غير اين صورت اين تاسيسات بايد در مكان مجزايي مصون از نفوذ گاز نصب شود.ماده‌ 398: در داخل مخزن‌هاي فلزي و يا در محل‌هايي كه كارگر با قطعات بزرگ فلزي تماس دارد چراغ دوره گرد بايد با جرياني با ولتاژ كمتر از 30 ولت روشن شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 95: ماده‌ 399: براي انجام هرگونه تغيير و يا تعمير و حتي تعويض لامپ بايد جريان برق قسمت مربوطه قطع شود.ماده‌ 400:در شبكه برق مستقيم بيش از 600 ولت و متناوب بيش از 250 ولت تعميرات بايد با اجازه مخصوص متصدي برق و تحت نظر مسئول تعميرات با تجربه و با وسايل مخصوص انجام شود.ماده‌ 401: هرگاه عيب شبكه ناشي از بوجود آمدن اتصال كوتاه و يا اتصال به زمين باشد بايد برابر مفاد ماده 399 عمل شود.ماده‌ 402: براي انجام تعميرات و يا تغييرات هر قسمت از شبكه بايد آن قسمت از هر دو طرف قطع شود و تمام فازها را به يكديگر و به زمين نيز اتصال دهند و متصدي مربوطه بايد از قطع برق در آن قسمت اطمينان حاصل كرده و ترتيبي دهد كه برقرار كردن جريان برق در قسمت تحت تعمير و تغيير به وسيله اشخاص ديگر امكان پذير نباشد و ضمناً تابلوهاي هشدار دهنده نصب شود و متصدي مذكور پس از اتمام كارهاي مربوطه و حصول اطمينان از اين كه خطري متوجه كسي نمي‌شود، مي‌تواند جريان برق را برقرار كند.ماده‌ 403: هنگام تعميركابل مخصوص تغذيه و وسايل قابل حمل و نيمه ثابت، بايد ضمن قطع جريان برق فيش‌هاي كابل را از پريزها‌ي مربوطه نيز خارج نموده و اتصال‌هاي نر و ماده را به طريق صحيح و مطمئن از يكديكر جدا كردآيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 96: ماده‌ 404: متصديان هر يك از ماشين‌ها و قسمت‌هاي شبكه بايد اتصال‌هاي زمين و بدنه ماشين‌ها و كابل‌هاي نرم و دو شاخه‌هاي مربوط را به شرح زير بازرسي كنند:الف _ در شبكه برق مستقيم 600 ولت به بالا و يا متناوب 250 ولت به بالا كه نقطه نول آن را به زمين متصل نباشد بايد همه روزه به وسيله دستگاه‌هاي كنترل مخصوص، اختلاف ولتاژ بين هر فاز و زمين را اندازه گيري كرده و مطمئن شوند كه اختلاف غيرعادي نباشد.ب _ بايد لااقل هر سال يك مرتبه وضع سيم‌هاي اتصال به زمين را بررسي كنند.ج_ بايد ميزان عايق‎بودن شبكه نسبت به‎زمين را لااقل هر شش‎ماه يك مرتبه بررسي كنند.د _ بايد نتيجه تمام بررسي‌ها و بازديدهاي انجام شده در دفتر مخصوص ثبت گردد.ماده‌ 405: در هر يك از نقاطي كه تاسيسات برق وجود دارد بايد يك نقشه و دستورالعمل ايمني مختصري در محل ديد افراد نصب گردد. در اين دستورالعمل بايد به طور صريح نوشته شود كه دخالت اشخاص غير از متصديان برق در امر تعمير و يا بكار بردن وسايل ممنوع است و در مورد تاسيسات برق موضوع ماده 385 بايد قيد شود كه دست زدن به قسمت‌هاي فلزي شبكه خطرناك و اكيداً ممنوع است و همچنين دستورالعملي براي نجات اشخاص برق گرفته تهيه و به ديوار نصب كنند.ماده‌ 406: هر يك از پذيرگاه‌هاي داخل معدن بايد به وسيله تلفن و يا وسايل ارتباطي ديگر به مركز نيرو يا پست مركزي ترانسفورماتور خارج معدن در ارتباط باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 97: ماده‌ 407: كابل‌هاي مسلح و كابل‌هاي با روپوش فلزي بايد طوري به ديواره گالري‌ها نصب گردد كه در اثر وزن خود پاره نشده و به وسايل ديگر برخورد نكند.ماده‌ 408: روپوش فلزي كابل بايد به سيستم اتصال به زمين وصل باشد مگر آن كه اين روپوش به جاي محافظ بكار رفته باشد كه در اين صورت بايد به يك رلة اتصال زمين مربوط گردد.ماده‌ 409: تمام قسمت‌هاي شبكه غيرثابت بايد در آخر هر نوبت كار به طور مطمئني از برق جدا گردد.ماده‌ 410: كليه تعميرات روي كابل‌ها بايد در خارج معدن انجام گيرد.ماده‌ 411: در چاه‌ها و گالري‌هاي خروج هوا و محل‌هاي مرطوب بايستي از كابل زره دار مخصوص كه روپوش نسوز و مقاوم دارد، استفاده شود.ماده‌ 412: تابلوهاي تقسيم برق بايد از مواد نسوز و مقاوم در مقابل رطوبت ساخته و به طريقي نصب شود كه در معرض چكيدن آب نباشد.ماده‌ 413: براي راه اندازي لوكوموتيو الكتريكي در معادن نبايد از ولتاژ بيشتر از 600 ولت استفاده نمايند.ماده‌ 414: سيم يا سيم‌هاي تغذيه الكتريكي به لوكوموتيوهاي برقي بايد به طريقي نصب شوند كه احتمال پاره شدن و يا توليد حريق در چوب بست‌ها و يا برق گرفتگي اشخاص وجود نداشته باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 98: ماده‌ 415: هرگاه ارتفاع سيم برق رساني به لوكوموتيو از زمين كمتر از 5/2 متر باشد بايد هنگام عبور و مرور اشخاص جريان برق قطع گردد.ماده416: اطاقك‎راننده در لوكوموتيوهاي الكتريكي كه از سيم‎لخت برق‎مي‌گيرد بايد مسقف بوده و طوق گيرنده عايق بندي شده باشد تا احتمال برق گرفتگي راننده وجود نداشته باشد.ماده‌ 417: تمام قسمت‌هاي لوكوموتيو كه جريان برق از آن عبور مي‌كند بايد به وسيله پوشش محكم و عايقي محفوظ شده باشد.ماده‌ 418: براي انجام هرگونه تعمير در شبكه انتقال برق به لوكوموتيو يا در لوكوموتيو اعم از تعمير قسمت‌هاي الكتريكي و يا مكانيكي بايد قبلاً جريان برق قطع شود.ماده419: شبكه مخصوص علايم برقي بايد با جريان‎برق با ولتاژ كمتر از 30ولت كار كند.ماده‌ 420: سيم‌هاي شبكه علايم بايد طوري نصب گردد كه اتصال كوتاه ايجاد نشود. در شبكه علايم فقط براي قسمت‌هاي خنثي مي‌توان از سيم‌هاي بدون روپوش استفاده كرد.ماده‌ 421: كليه تجهيزات الكتريكي واقع در يك بخش معدن به منزله يك قسمت مستقل تلقي شده و براي اتصال به زمين بايد برابر ماده 374 عمل شود.ماده‌ 422: براي استفاده از برق با فشار الكتريكي 30 تا 600 ولت دردرون معدن بايد كابل‌هاي با پوشش لاستيكي و عايق و مقاوم قابل انحناء بكار برده شود.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 99: ماده‌ 423: در چاه براي استفاده از برق با فشار الكتريكي بيش از 600 ولت و همچنين انتقال برق حتي با فشار الكتريكي كمتر از 600 ولت بايد كابل زره دار و با مشخصات موضوع ماده 422 باشد به استثناي سيم‌هاي برق رساني لوكوموتيوهاي برقي كه تابع مقررات خاصي هستند.ماده‌ 424: در معادن داراي گاز ذغال و يا گرد ذغال سنگ فقط تاسيسات زير را مي‌توان به طور ثابت برقرار كرد:الف _ كابل‌هاي زره دار در راه‌هايي كه داراي وسيله نگهداري مطمئن و سالم بوده و جريان كافي هوا برقرار و عيار گاز ذغال در آنها از يك درصد تجاوز نكند.ب _ سيم‌هاي ساده روپوشداري كه در لوله‌هاي فلزي با عايق داخلي قرار داشته باشد مشروط بر آن كه هواي كافي و منظم در اطراف لوله در جريان بوده و عيار گاز ذغال بسيار كم باشد.پ _ دستگاه‌ها و موتورهايي كه در مقابل گاز ذغال بي‌خطر تشخيص داده شده مشروط بر اين كه در محل استقرار آنها هوا به طور منظم عبور كرده و عيار گاز ذغال كم باشد.ماده‌ 425: هواي معدن بايد طوري جريان داشته باشد كه تمام تاسيسات برق به خوبي تهويه گردد.ماده‌ 426: هرگاه تمام و يا قسمتي از تاسيسات برق در مسير راه‌هاي عمومي واقع شده باشد بايد همه روزه كيفيت هواي ورودي به آن راه را از حيث مقدار گاز ذغال بررسي نمود به طوري كه عيار گاز ذغال از نيم درصد تجاوز نكند و به علاوه ترتيبي داده شود كه ورود ناگهاني مقدار زيادي گاز ذغال امكان پذير نباشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 100: ماده‌ 427: كليه وسايل و تجهيزات الكتريكي كه در قسمت‌هاي داراي گاز و گرد قابل انفجار به كار برده مي‌شوند بايد ضدانفجار باشند.ماده‌ 428: در معادني كه داراي تصاعد آني گاز ذغال مي‌باشند. تاسيسات برقي بايد به طور كامل ضدانفجار باشد. در اين قبيل معادن مي‌توان از چراغ ايمني و در آتشباري از آتش كن برقي ايمن استفاده نمود.ماده429:متصديان مربوط بايد دستگاه‌هاي ضدانفجار برقي را حداقل روزي يك‎بار بازديد و بررسي‎كنند و هرهفته يك بار نيزمتخصص برق آنها را بازديد و درصورت لزوم تعمير كند.ماده‌ 430: تعمير يا باز كردن درپوش وسايل برقي ضدانفجار بايد فقط توسط متخصص مربوطه انجام گيرد. اين وسايل بايد به طريقي بسته شده باشد كه به وسيله آچار و يا ابزار معمولي نتوان آنها را باز كرد.ماده‌ 431: هوا محل‌ها و راه‌ها و گالري‌ها و كارگاه‌هاي استخراج كه در آن تاسيسات برق وجود دارد بايد لااقل در هر نوبت كار دو بار بازرسي شود و در موارد زير بايد فوراً جريان برق قطع گردد:الف _ هرگاه عيار گاز ذغال يك درصد و يا بيشتر باشد.ب _ در ناحيه‌اي كه در اثر ريزش، احتمال معيوب شدن تاسيسات الكتريكي و يا رسيدن گاز ذغال به تاسيسات الكتريكي وجود داشته باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 101: پ_ در هر قسمتي كه يكي از شرايط استفاده از برق كه دراين فصل ذكر شده از بين رفته باشد.ماده‌ 432: متصدي برق بايستي قبل از روشن نمودن تاسيسات برقي اطمينان حاصل نمايد كه غلظت گاز از حد مجاز پايين تر است.ماده‌ 433: برقرار كردن مجدد برق بايد منحصراً به وسيله متصدي مربوطه انجام گردد.ماده‌ 434: هرگونه تعميرات و تغييرات در تاسيسات برق بايد توسط مسئول مربوطه در دفتر مخصوصي ثبت گردد.ماده‌ 435: بهره بردار موظف است نقشه تكميل شده تاسيسات برق را هميشه در دفتر معدن نگاهداري نمايد.ماده‌ 436: جريان برق در جاهايي كه آتش سوزي رخ مي‌دهد، بايد فوراً قطع شود.ماده‌ 437: براي تعيين و كنترل برق از تست كننده‌هايي كه هرگز بكار نرفته است استفاده نشود و از دستگاه‌هاي اندازه گيري مناسب استفاده شود.ماده‌ 438: هنگام كار روي خازن‌ها بايد آنها را به سيستم زمين متصل كرده و سپس حداقل به مدت يك دقيقه با آنها تماس نگرفته و اتصال به زمين از خازن‌ها باز نشود.ماده‌ 439: هنگام تعويض يا جابجايي روغن ترانسفورماتورها كشيدن سيگار و انداختن شعله روشن كبريت ممنوع مي‌باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل يازدهم _ تاسيسات برق

اسلاید 102: الف _ مقررات عموميماده‌ 440: سر چاه و راه‌هاي زيرزميني و ساختمان‌هاي مجاور تا شعاع 20 متري بايد هميشه خالي از مواد قابل اشتعال از قبيل مواد نفتي و گرد ذغالسنگ و امثال آن باشد.ماده441: ديواره چاه‌ها و دهانه ارتباطي آنها با تونل‌ها بايد بامصالح غيرسوختني‎ساخته شود.ماده‌ 442: برج بالاي چاه مورد بهره برداري و ديوار ساختمان‌هاي اطراف آن نبايد از چوب ساخته شوند.ماده‌ 443: بالابرها و همچنين موتورخانه‌ها و انبارها و تعميرگاه‌هاي زيرزميني و ابزارآلات آنها بايد از مصالح و مواد غيرسوختني ساخته شوند.ماده‌ 444: در نقاط زير بايد وسايل آتش نشاني متناسب با نوع حريق و سطل‌هاي محتوي ماسه به اندازه كافي موجود باشد:الف _ در تمام قسمت‌هاي معدن كه در آنها مواد سوختني نگهداري مي‌شود.ب _ در تمام راه‌هاي ورود هوا كه در آنها وسيله نگهداري چوبي بكار رفته است.پ _ در تمام نقاطي كه لوكوموتيوها سوخت گيري مي‌كنند.فصل دوازدهم _ آتش سوزي و انفجارآيين‌نامه ايمني معادن

اسلاید 103: ت _ در ساير قسمت‌هايي كه به تشخيص مسئول ايمني احتمال آتش سوزي مي‌رود.ماده‌ 445: دستگاه‌هاي آتش نشاني كه در معدن بكار مي‌رود بايد از انواع مجاز و متناسب با نوع آتش سوزي احتمالي باشد.ماده‌ 446: در هر جايي كه ماسه و يا شير آب وجود دارد بايد وسايلي براي انتقال و حمل ماسه و استفاده فوري از آب جهت آتش نشاني آماده شده باشد.ماده‌ 447: وسايل آتش نشاني بايد به طور منظم آزمايش شده و طوري نگهداري شود تا اطمينان حاصل گردد كه خوب كار مي‌كنند. تاريخ آزمايش بايد به وسيله مسئول مربوطه در دفتر مخصوص ثبت گردد. ضمناً نصب كارت شناسايي (مشخصات خاموش كننده) بر روي كپسول آتش نشاني الزامي است.ماده‌ 448: در ماشين خانه‌هاي زيرزميني ضايعات روغني و نفتي بايد در محفظه‌هاي فلزي در بسته جمع آوري و منظماً از معدن خارج گردد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوازدهم _ آتش سوزي و انفجار

اسلاید 104: ماده‌ 449: مسئول معدن موظف است در مورد آتش نشاني آموزش لازم را به كارگران خود بدهد تا هر فردي كه اولين دفعه متوجه آتش سوزي مي‌شود در صورت امكان اقدام لازم براي خاموش كردن آتش را آغاز نموده و هرچه زودتر به مسئول مافوق خود اطلاع دهد تا در صورت نياز گروه آتش نشاني را اعزام نمايد.ماده‌ 450: افرادي كه در خاموش كردن آتش وظيفه‌اي ندارند بايد فوراً از محلي كه آتش‌سوزي رخ داده دور شوند و تا خاموش شدن آتش به طور كامل و دستور مجدد مسئول مربوطه به آن محل نزديك نشوند.ماده‌ 451: مسئول معدن بايد ماسك تنفسي و چراغ ايمني به تعداد كافي در سر معدن براي آتش نشاني آماده كرده باشد. استفاده از تجهيزات ايمني و وسايل حفاظت فردي مناسب براساس آيين نامه مربوطه (مصوب شوراي عالي حفاظت فني) الزامي است.ماده‌ 452: هنگام خاموش نمودن آتش بايد علاوه بر ساير مراقبت‌ها احتياط لازم از نظر وجود منواكسيد كربن نيز به عمل آيد.ماده‌ 453: اگر به منظور آتش نشاني تمام يا قسمتي از معدن را با آب پر كرده باشند، بايد آزمايش‌هاي لازم از جهت وجود گاز سولفور هيدروژن بعمل آيد و در صورت وجود اين گاز بايد اقدامات لازم انجام گيرد. تخليه آب و شروع مجدد كار بايد با حضور مسئول مربوطه انجام پذيرد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوازدهم _ آتش سوزي و انفجار

اسلاید 105: ماده‌ 454: نگهداري دراز مدت مايعات و گازهاي با نقطه اشتعال پايين در معادن زيرزميني مجاز نمي‌باشد.ب _ مقررات ويژه ذغالسنگماده‌ 455: معادن ذغالسنگ بايد مجهز به شبكه لوله آب آتش نشاني با فشار باشد.ماده‌ 456: بازديدهاي مخصوص از نظر پيشگيري از آتش سوزي يا گرم شدن ذغالسنگ بايد قبل از هر نوبت كاري انجام گيرد.ماده‌ 457: براي برطرف كردن و يا بي‌خطر ساختن گرد ذغالسنگ در نقاط نزديك محل آتش سوزي بايد خاك پاشي يا اقدامات كافي ديگر بعمل آيد.ماده‌ 458: آن قسمت از داخل معدن كه دچار آتش سوزي شده و خاموش كردن آن ميسر نگردد و يا احتمال آتش سوزي در اثر گرم شدن ذغالسنگ وجود داشته باشد براي جلوگيري از گسترش آتش بايد بلافاصله به وسيله ديوار يا سدهاي غيرقابل نفوذ از ساير قسمت‌هاي معدن جدا گردد.ماده‌ 459: ساخت يا نصب ديوار سد كننده بايد با حضور يك فرد مسئول انجام گيرد.ماده 460: كارگران سازنده ديوار در محل خروج هوا بايد مجهز به دستگاه تنفسي انفرادي باشند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوازدهم _ آتش سوزي و انفجار

اسلاید 106: ماده‌ 461: ديوار سد كننده از لحاظ نفوذ ناپذير بودن هوا و درجه حرارت آن و همچنين هواي پشت سد، روزانه بايد بازرسي و نتايج بازرسي‌ها در دفتر ثبت و هر وضع غيرعادي فوراً به مسئولين مربوطه اطلاع داده شود.ماده‌ 462: قبل از خراب كردن ديوار سد، بايد اطمينان حاصل شود كه هواي آن سالم و بي‌خطر است. خراب كردن ديواره سد بايد با حضور مسئول مربوطه انجام گيرد.ماده‌ 463: هنگام خراب كردن ديوار بايد يك گروه نجات مجهز به دستگاه‌هاي تنفسي در نزديكي محل مستقر و آماده باشد.ماده‌ 464: لازم است براي تسريع در احداث ديوارها و سدها، در محل‌هاي مناسبي مصالح و وسايل ساخت ديوارهاي مسدود كننده به اندازه كافي نگهداري شود.ماده‌ 465: براي جلوگيري از گسترش انفجار، از سد آتش بند استفاده مي‌شود. سد آتش‎بند عبارت است از صفحاتي كه روي آنها خاك نرم ريخته شده و يا ظرف‌هايي كه از آب پر شده و زير سقف تونل در نقاط مناسبي نصب مي‌گردد. اين صفحات و ظرف‌ها در اثر تغيير فشار هواي حاصل از انفجار خودبخود واژگون شده و مواد آن سدي در مقابل انتشار‌آتش به وجود مي‌آورد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوازدهم _ آتش سوزي و انفجار

اسلاید 107: ماده‌ 466: نرم و خشك بودن خاك در آتش بندهاي خاكي و پر بودن آب در ظرف‌ها در آتش بندهاي آبي بايد به طور مداوم كنترل شود. آخرين تاريخ تعويض خاك در آتش‌بندهاي خاكي بايد در دفتر مخصوص تهويه ثبت شود.ماده‌ 467: محل‌هاي نصب آتش بندها بايد در نقشه تهويه معدن نشان داده شود.فصل سيزدهم _ كمك‌هاي اوليه و نجاتماده‌ 468: در هر معدن بايد بر حسب موقعيت، اهميت و تعداد كاركنان حداقل وسايل نجات و كمك‌هاي اوليه موجود باشد و در محل‌هاي مناسب و قابل دسترسي سريع نگهداري شود.تبصره _ حداقل وسايل نجات و كمك‌هاي اوليه هر معدن را بازرس كار تعيين مي‌نمايد.ماده‌ 469: وسايل نجات و كمك‌هاي اوليه بايد مرتباً بازديد و مورد آزمايش قرار گيرد تا هميشه براي استفاده آماده باشد.ماده‌ 470: در هر معدن ضمن آموزش همگاني كمك‌هاي اوليه بايستي از هركارگاه نيز حداقل يك نفر استفاده از وسايل كمك‌هاي اوليه را آموخته باشد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوازدهم _ آتش سوزي و انفجار

اسلاید 108: ماده‌ 471: در معادن ذغالسنگ كه تعداد كل كارگران از 300 نفر و در ساير معادن كه تعداد كل كارگران آن از 500 نفر بيشتر باشد، لازم است گروه نجات تشكيل گردد و در پايگاهي كه بدين منظور تعيين شده مستقر گردند. تعداد افراد گروه نجات برحسب نوع معادن، گستردگي آن و تعداد كارگران و تعداد نوبت‌هاي كار تعيين مي‌شود. در اينگونه معدن بهره بردار موظف است يك نفر شخص صلاحيت دار به عنوان مسئول نجات انتخاب نمايد. وظيفه شخص مذكور منحصراً رسيدگي به امور امداد و نجات مي‌‍باشد.تبصره 1 _ در معادن داراي گاز ذغال و گرد ذغالسنگ اگر تعداد كارگران در هر نوبت كار بيش از 50 نفر باشد تشكيل گروه نجات الزامي است.تبصره 2 _ برحسب مورد مي‌توان وظايف گروه نجات را با گروه آتش نشاني ادغام نمود.تبصره 3 _ علاوه بر افراد گروه نجات لازم است تعدادي از كارگران نيز تعليمات لازم را ديده باشند تا در صورت لزوم به افراد گروه نجات كمك نمايند.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوازدهم _ آتش سوزي و انفجار

اسلاید 109: ماده‌ 472: افراد گروه نجات بايد از بين كارگران مجرب كه داراي استعداد جسماني كافي بوده انتخاب شوند اين افراد بايد تعليمات لازم را فراگرفته و لااقل ماهي يك بار تمرين‌هاي لازم را بعمل آورند.ماده‌ 473: گروه نجات با نظر مسئول ايمني و برحسب ضرورت بايد مجهز به دستگاه‌هاي تنفسي انفرادي و وسايل لازم ديگر از قبيل دستگاه‌هاي اندازه‌گيري گازگريز و اكسيددوكربن و برانكارد و غيره باشند. اين دستگاه‌ها بايد مرتباً و در فواصل مناسب بازديد و آزمايش شده به طوري كه هميشه براي استفاده آماده باشند.ماده‌ 474: افراد گروه نجات بايد هر سال دو بار مورد معاينه پزشكي قرار گيرند تا در صورتي كه واجد شرايط نباشند از گروه خارج شده و افراد ديگر به جاي آنها انتخاب گردند.ماده475:اين‎آيين‎نامه درسيزده‎فصل و475ماده و21تبصره درجلسه‎نهايي مورخ 25/11/79 شورايعالي‎حفاظت‎فني تهيه و درتاريخ10/12/79 به‎تصويب وزير كار و امور‎اجتماعي رسيد.آيين‌نامه ايمني معادنفصل دوازدهم _ آتش سوزي و انفجار