آیین زرتشت

آیین زرتشت

اسلاید 1: به نام یکتای بی همتا عنوان تحقیقآیین زرتشتاستاد ارجمند جناب آقای مجتبویتهیه کننده زهرا توسلیدانشجوی کارشناسی امور تربیتیبهار 88

اسلاید 2: آیین زرتشت

اسلاید 3: زرتشت کیست؟تبار و خانواده زرتشتموعود در دین زرتشتکتاب مقدس زرتشتیان (اوستا) تفسیر نماد فروهرامشاسپندان (فرشتگان)اهریمن ( شیطان)نماز در دین زرتشتروزه در دین زرتشتبهشت و جهنم در آیین زرتشتقانون اشاسوگواری در آیین زرتشت

اسلاید 4: زرتشت کیست؟ زرتشت،زردشت،زردهشت یا زراتشت(در اوستا زَرَثوشتَر به تعبیری به معنی ”دارنده روشنایی زرین رنگ“و به تعبیری دیگر دارنده شتر زرفام و سرانجام به معنای ستاره زرین) نام پیامبر ایرانی و بنیانگذاردین زرتشتی یا مزدا پرستی وسراینده گاهان(کهن ترین بخش اوستا) است.برخی محققان بر این باورند که زرتشت در روز ششم فروردین زاده شده . برآوردها از ششصد تا چندین هزار سال پیش از میلاد متفاوت است. تولد زرتشت را در شمال غربی ایران در نزدیکی دریاچه ارومیه(چیچست)در روستای انبی دانسته اند. پس از اعلام پیامبری در سن 30 سالگی،زندگی بر زرتشت در منطقه شمال غرب ایران سخت شد واو ناچار به کوچ به شمال شرق ایران آن روزگار یعنی منطقه بلخ شد. در آنجا زرتشت از پشتیبانی گشتاسب شاه برخوردار گشت و توانست دین خود را گسترش دهد. زرتشت در سن 77 سالگی در روز پنجم دی ماه در نیایشگاه بلخ به دست یکی از تورانیان به نام تور براتور کشته شد.

اسلاید 5: تبار و خانواده زرتشت نام خانوادگی زرتشت اسپنتمان بود. مادر او دُغدو و پدر وی پوروشسب نام داشتند. پوروشَسْب اِسپَنْتْمان مردی دانشور و درستکار بود. دغدو دختر فری‌هیم‌رَوا از خاندان نژادگان (اشراف) و دینور بود. حاصل ازدواج پوروشسب و دغدو پنج پسر بود و زرتشت سومین آنهاست. زرتشت از همسر خود به نام هووی شش فرزند داشت. نام سه پسر ایشان ایسَت‌واسْتَرَه، اورْوْتَتْ‌نَرَه، هْوَرْچیثْزَه و نام سه دخترشان فرینی، ثریتی و پوروچیستا بود. یکی از هفت شاگرد اصلی زرتشت به نام مَیدیوماه پسرعموی پیامبر بود.

اسلاید 6: موعود در دین زرتشت آیین زرتشت نیز به عنوان قدیمی ترین دین آسیا به ظهور موعودی در آخرالزمان (نه قیامت) عقیده دارد. موعود زرتشت از خاندان نبوت و از فرزندان زرتشت است و اصولا شخصیتی الهی و آسمانی دارد و در صفات و ویژگی ها به پیامبر و دین آور آغازین شبیه و جامع همه خصوصیات اوست. سوشیانت در واقع نام دیگر استوت ارت می باشد. سوشیانس به معنای كسی است كه در پایان جهان ظهور خواهد كرد.. البته اختلاف نظری در این دین وجود دارد و آنهم بر سر آمدن سه منجی به فاصله هر هزار سال است که هوشیدر،به معنی پروراننده قانون و هوشیدر ماه، به معنی پروراننده نماز و نیایش و استوت ارت،آخرین منجی كه با آمدن او جهان نو می شود و رستاخیز می گردد

اسلاید 7: زرتشت به عنوان نوانديشي پيشرو، براي نخستين بار و به گونه منسجم و پيراسته، انديشه‌ي «رستاخيز» را به جهان اديان عرضه داشت و چنين آموزش داد كه در زماني خاص، با چيرگي نهايي و قاطع نيروي نيكي و راستي بر دروغ و بدي، تمام مردگان با تني مادي برخواهند خاست و انسان‌ها، پس از فرجامين داوري (گذر از رودي آتش‌ناك) در سعادت و خوشي و شادكامي، در زميني كه ملكوت خداوند بر آن مستقر شده، جاودانه خواهند زيست. در چنين مقطعي، گذرايي زمان به پايان رسيده، چارچوب تاريخ فروشكسته و همچون زمان سرآغاز، جهانِ نيك، از هر گونه بدي عاري خواهد شد.

اسلاید 8: کتاب مقدس زرتشتیان (اوستا) کتاب مقدس شت(حضرت) زرتشت اوستا نام دارد که اوستا شامل 5 بخش(کتاب) است:1) یسنا :  مجموعه ی تکالیف مذهبی که قسمتی از آن شامل گاتها«سرودهای مذهبی»است.2) ویسپرد : راجع به عادات عبادت.3) وَندیداد : راجع به خلقت عالم.( دانش پزشکی و ستاره شناسی و قوانین حاکم بر جامعه )بخش قوانین شامل قوانین بسیار سختی است که در زمان ساسانیان اضافه گردیده است و مورد تایید جامعه زرتشتی نیست )4) یشتها : ستایش آفریدگار و نیایش امشاسپندان.5) خُردَه اوستا(اوستای کوچک) :  کتاب کوچک و مقدسی است که شامل قطعاتی چون دعاها ، نیایشها و نمازهایی از اوستـای بزرگ است که بهدینان زرتـشتـی همواره در زندگی روزمره جهت انجام تکالیف مذهبی به آن نیاز دارند .

اسلاید 9: این کتاب ارزشمند توسط موبـد موبـدان آذرپاد مهراسپندان  در زمان شاهنشاهی شاهپور دوم ساسانی از قسمتهای مختلف اوستای بزرگ جهت انجام مراسم مذهبی عامه مردم از جمله سدره پوشی ، ازدواج ، گرامیداشت درگذشتگان ، برگزاری جشنها و همچنین خواندن نماز و نیایشهای روزانه که مورد استفاده قرار میگرفت تهیه و استخراج شد و به شکل کتاب کوچکی که مورد استفاده همگان باشد دسته بندی گردیدکه شامل سروده های مقدس اشم وهو ، یتااهو ، سروش باج ، اوستای کشتی ، تندرستی ، پیمان دین ، ستایش یکتا خداوند ، صدویک نام خدا و نیایشهای خورشید نیایش ، مهـرنیایش ، ماه نیایش ، آتـش نیایش و نمازهای گاه هاون ، گاه رفتون ، ازیرن گاه ، ایوه سریترم گاه و اشهـن گاه و قطعاتی همچون  اورمـزد یـشت ، هفتـن یشت ، اردیبهشـت یشت ، سروش یشت هادخت ، سروش یشت سر شب ، ورهـرام یشت ، آبـزور ، آفرینگان دهمان ، کرده سـروش ، همازور دهمان و آفرینگان گهنبار ، آفرینگان پنجه ، همازور ، فروردینگان و پتت و  . . . می باشد .

اسلاید 10: همانگونه که گفته شد هر کدام از این نیایشها به گونه ای ویژه توسط زرتـشتیـان در مراسم ، جشـن ها و یا  نمـازها و نیـایشهای روزانـه مـورد استفاده قرار می گیرد ....سرودهای گاتها از خود زرتشت است و قسمتهای دیگر را نویسندگان اوستایی در دوره های مختلف تنظیم کرده اند از آن جمله یشتها که شامل مقالاتی است در وصف طبیعت مانند خورشید،ماه،آتش،آب و قوای ماورا طبیعت مانند امشاسپندان و ایزدان.اوستا در عهد باستان دارای 21 نسک(کتاب) بوده و هر نسک درباره ی موضوع ویژه ای نوشته شده بود،هنگام حمله ی اسکندر مقدونی به ایران علاوه بر نسخه هایی از اوستا که در میان مردم بود دو نسخه یکامل اوستا یکی در تخت جمشید پایتخت شاهان هخامنشی و دیگری در گنج شیزگان در آتشکده  آذرگشسب(نزدیک دریاچه ی ارومیه) وجود داشت.نسخه تخت جمشید هنگامی که اسکندر کاخ پادشاهان هخامنشی را آتش زد طعمه ی حریق گردید و نسخه ی دیگر را هم یونانی ها به غارت بردند.چند قرن بعد پادشاهان ساسانی به جمع آوری کتابهای پراکنده پرداختند و قسمتی از اوستا را هم به زبان پهلوی ترجمه کردند.با حمله ی اعراب به ایران و انقراض دولت ساسانی بسیاری از کتابهای نفیس و کتب مذهبی زرتشتیان ازمیان رفت.قسمتهایی از اوستا از دستبرد حوادث محفوظ مانده و امروزه در دست زرتشتیان است که همان 5 کتاب یسنا،ویسپرد،یشتها،وندیداد و خرده اوستا است.

اسلاید 11: قسمتهایی برگزیده از گاتهاای مردم بیایید بهترین گفتار را به گوش هوش بشنوید و با اندیشه ی روشن به آن بنگرید و پیش از آنکه فرصت از دست برود هر مرد و زن باید به شخصه میان راه درست ( مزدا پرستی) یا نادرست( دیو پرستی)یکی را بر گزیند، بشود که به یاری مزدا اهورا در گزینش راه درست کامیاب شوید.                                           ( گاتهای زرتشت سرود ۳۰ - بند ۲ )ای خداوند خرد و ای امشاسپندان ،لطف و عنایت خویش را از ما دریغ مدارید تا در پرتو فروزگان راستی و پاکی، عشق بی آلایش و فروتنی و اندیشه ی پاک و نیروی معنوی کسب کرده وبا پرورش آن بر هواخواهان دروغ فیروز گردیم.                                           ( گاتهای زرتشت سرود ۳۱ - بند ۴ )ای مزدا اهورا - برابر آیین راستی راهی را که بهتر است بمن نشان ده تا آنرا بر گزینم، در پرتو اندیشه ی پاک مرا از پاداشی که برخوردار خواهم شد آگاه ساز تا احساس و شادی و سرور کنم. ای خداوند جان و خرد مرا از همه چیز آگاه ساز، خواه آنچه روی داده یا در آینده رخ خواهد داد.                                        ( گاتهای زرتشت سرود ۳۱ - بند ۵ )

اسلاید 12: اوست خداوندی که در آغاز پیدایش، در باره ی بهترین سرزمین و نور اندیشید، چون چنان کرد، زمین و نور پدید آمد، واین پیدایش در پرتو خرد او بود و این است نیرویی که همچنان است که درآغاز بود و هیچ دیگر گونی درش راه ندارد.                                       ( گاتهای زرتشت سرود ۳۱ - بند ۷ )ای مزدا - هنگامی که تو را با نیروی خرد و اندیشه ی ژرف جست و جو کردم و با دیده ی دل نگریستم دریافتم که تویی سر آغاز و سرانجام همه چیز - تویی سرچشمه ی خرد و اندیشه و تویی آفریننده ی راستی و پاکی و تویی داور نیکِ کردار مردمان جهان.                                      ( گاتهای زرتشت سرود ۳۱ - بند ۸ )

اسلاید 13: تفسیر نماد فروهر بسياري از ايرانيان اين آرم را ديده و با آن آشنا هستند‍، ولي با معني و مفهوم آن آشنا نيستند.  

اسلاید 14: با آثار و مدارک گرانبهايي که در بسياري از نقاط ايران زمين هنوز موجود است، به جرأت مي توان ايرانيان را از اولين گرافيست هايي ناميد که از طرح ها و نمادهايي با معنا و مفهوم گرافيک حرفه اي و مدرن امروزي بهره مي بردند.   يکي از اولين اين آرم ها (به معناي امروزي) نماد (Fravahar) يا آرم زرتشتيان مي باشد. نيمه بالايي اين موجود يک انسان است؛ پيرمردي به معناي پخته بودن، تجربه، کهن، راست قامت و پير معلم.   جهت نگاه پيرمرد به سمت راست است (اگر به طور معمول بالا را «شمال» فرض کنيم، سمت راست «خاور» مي شود) جايي که خورشيد طلوع مي کند و منبع نور و روشنايي و دانش است؛ پشت به سوي تاريکي و ناداني.  

اسلاید 15: . دست راستش را به معناي عبادت و دعا به سمت آسمان بلند کرده.   · در دست چپش حلقه عهد با اهورامزدا قرار دارد و نشان موظف بودن به پيمان با خداست. (در قديم زماني که دو نفر با هم پيماني مي بستند، اين حلقه را با دست چپ خود مي گرفتند؛ کاري که امروزه همه جهانيان در هنگام عقد ازدواج حلقه يي را بر انگشت دست چپ خود مي کنند). . وجود دو بال به معناي پرواز به سوي آسمان و صعود به قله هاي مينوي است. بال به معناي نيروهاي مثبت است که اگر انسان از آنها بهره بگيرد مي تواند صعود کند.   · هر بال از سه رديف پر تشکيل شده که درجه بندي نکات مثبت است: هومت – هوخت – هورشت (پندار نيک – گفتار نيک – کردار نيک). با اين نکات مثبت است که انسان مي تواند به اوج برسد.  

اسلاید 16: · حلقه ميان تنه به معناي کره خاکي (ايرانيان آن زمان به گرد بودن کره زمين واقف بودند) و گردش روزگار است؛ و همچنين يک دوره عمر انسان که مي بايست طي شود.   · دم اين پرنده نيز از سه رديف پَر تشکيل شده که درجه بندي نکات منفي است: دژمت – دژوخت – دژورشت (پندار بد – گفتار بد – کردار بد). انسان با نکات منفي به دنيا مي آيد، ولي يک انسان الگو مي بايست تمامي نيرو هاي منفي را مهار کرده و تحت کنترل خود بگيرد تا همانند يک دم پرنده براي پرواز از آنها استفاده کند (يک پرنده بدون دم نمي تواند پرواز کند!). .دو نوار دو طرف نماد به معناي دو نيروي سپنتا مينو (مثبت) و انگره مينو (منفي) که همواره انسان با اين دو قطب به دنيا مي آيد و ميان اين دو قطب درگير است.

اسلاید 17: امشاسپندان (فرشتگان) اَمِشَه سْپِنْتَه يا جاودانان مقدس و بي مرگ صفاتي هفت گانه اي هستند كه خدا آفرينش را بر آنها استوار كرده است . اين صفات در حقيقت آيينهاى خدايى براي آفريدن ، پروريدن ، گستردن ، پيشبردن ودگرگون ساختن هر چه در آفرينش است ، مي باشد . با گذشت زمان اين جاودانان مقدس و بي مرگ هر يك به فرشتگاني بزرگ و مقدس كه داراي روحي جداگانه هستند تبديل گشتند و اين مقدسان بي مرگ هر يك داراي وظايف مخصوصي مي باشند نخستين ، سْپِنْتامَئِيْنْيو يا سپنتامينو به معناي خردافزاينده يا روح مقدس و نيك مي باشد كه پرتو آفرینندگي خداي دانا است و از همين آيين است كه آفرينش و هر چه در آن است ، پديد آمده و مي آيد و روي به افزايش و گسترش و پيشروي دارد.

اسلاید 18: دومين ، وُهومَنَه يا وُهومَن يا بهمن به معناي منش و انديشه نيك مي باشد اين انديشه سرچشمه همه گفتارها و كردارهاي نيك است اين انديشه نيك است كه انسان را آگاه مي سازد و رازهاي جهان را آشكار مي نمايد از منش نيك است كه انسان خداي خود را درست دريافته و آنچان كه بايد و شايد مي شناسد و به او مهر مي روزد. اين امشاسپند سرپرست و حامي گله و ستوران و نگهدار و حراست كننده همه ى موجودات زنده به ويژه مردمان مي باشد و اين بهمن امشاسپند بود كه اشو زرتشت را به همپرسي اهورامزدا مي برد .

اسلاید 19: سومين ، اَشَه وَهيشْتَه يا اردى بهشت به معناي بهترين پارسائى يا بهترين پرهيزگاري يا بهترين قانون مي باشد اشه قانون خدايي است و نظم زمين وآسمان از ان است راستي آن شاهراهي است كه همه خواه ناخواه بر آن گام زنان به سوي رسايي و كمال و جاوداني و ابديت مي روند . راستي اصل آفرينش است و مردمان بايد اين اصل را دريابند و آن را گرامي و استوار نگاه دارند و در راه آن از يكديگر سبقت جويند. اين امشاسپند نگهبان و حامي آتش و دشمن سرسخت اهریمن و ديوان مي باشد .

اسلاید 20: چهارمين ، خْشَتْرَه وَئيرْيَه يا شهريور به معناي بهترين شهرياري يا شهرياري خدايى مي باشد و آن وضعي از جهان است كه مردم از روي انديشه نيك وخرد روشن خود برگزينند و با گفتار و كردار نيك دست به دست هم داده و دل به دل هم بسته و آن را به وجود آورند در عالم مينوى نشان قدرت ، سلطنت و شوكت خداوند و در جهان گيتايى حمايت كننده و نگهبان سنگ ها و فلزات مي باشد .

اسلاید 21: پنجمين ، سْپِنْتَه آرمَئتى يا سپندارمذ يا اسفند به معناي آرامش دروني يا آرامش افزاينده يا آرامش مقدس مي باشد اين امشاسپند روي زمين آشتي و آبادي وشادي را مي افزايد و براي پيشرفت جهان بسى شايسته و بايسته است اين امشاسپند مظهر فروتني و تسليم كامل در برابر خواسته ها و اميال اهورايى است و در جهان گيتايى سرپست و نگهبان و ايزد زمين مي باشد

اسلاید 22: ششمين ، هَئُورْوَتات يا خرداد به معناى كمال و رسايى مي باشد در شهرياري برگزيده ، در آرامش و آسايش ، در درست انديشى و درست كارى تندرستى و تواناي افزايش پيدا مي كند . تن وروان پيش مي روند و در خود كمي و كاستي را كه در مي يابند درو مي كنند و بهتر و برتر مي شوند و خود و جهان خود را به سوي رسايي و كمال مي برند اين امشاسپند مظهر كمال و و رسايي خدا است و در جهان گيتايى نگهبان آب مي باشد .

اسلاید 23: هفتمين ، اَمِرِتات يا امرداد به معناي بى مرگي و جاودانگي مي باشد. از كمال و رسايى حاصل شده جاودانگي و بي مرگي و ابديت بدست مي آيد و كمال بايد جاويدان باشد و گرنه كمال خوانده نمي شود پس رسايى و جاودانگي از آن پرتوهاي خدايى است كه ما را به خواست خود مي رساند و اين كمال جاودانه است كه ما را به وصال خدا مي رساند و در جهان گيتايى اين امشاسپند نگهبان و پرستار گياهان مي باشد . همچنین یک روز از هر ماه و یکی از ماههای سال به نام آنها نامیده می‌شود.

اسلاید 24: اهریمن ( شیطان) اهریمن  بدنهاد است.اهریمن پلیدی است و برای از بین بردن نیکی تلاش می کند ولی چون دون و پست مایه است و اهورامزدا آگاه بر هر چیز است پس سرانجام در پایان کار اهریمن نابود شده و اورمزد بر او چیره می‌شود و کار جهان یکسره به نیکی خواهد گرایید.در این میان انسان وامشاسپندان (فرشته) و موجودات نیک ( مزدا آفریده) که همگی آفریده ی اهورامزدا هستند در مبارزه با دئوه ها ( دیو ها) که موجودات و پدیده هایی اهریمنی هستند در تلاشی کیهانی برای پیروزی نیکی بر بدی هستند . اهریمن را درپارسی اهرِمن هم می‌گویند. اهریمن همان شیطان در باورهای اسلامی است . در دین زرتشت  باور بر این است که در طبیعت دو نیروی متضاد خیر (سپنتا مینو- اثر روشنی) و شر (انگره مینو - اثر تاریکی) وجود دارد که همواره در حال نبرد با یکدیگرند.

اسلاید 25: نماز در دین زرتشت

اسلاید 26: در فرهنگ زرتشتیان جشن به معنای ستایش و نیایش خداوند است . نمـاز رسمی ترین راه ارتباط فرد  با اهورامزدا و یکی از راههای سپاسگذاری از بخششهای بی کران خداوندی است که در آئین زرتـشتـی همواره مورد توجه بوده و هر زرتشتـی روزانـه پنـج بار به نیایش  اهورا مزدا  می پردازد و ضمن سپـاس و ستـایش  اهورا مزدا   بر آفریده های نیک خداوندی نیز درود می فرستدو ضمن قدرشناسی خود را به خدا نزدیکتر می گرداند تا  از  بخشش نیک اندیشی برخوردار گردد و بر نیکی های جهان هستی بیفزاید . 1 – نیایش ( نماز ) روزانه که در پنج گاه ( زمان ) در شبانه روز انجام می شود .نام پنج گاه نیایش ( نماز روزانه ) و زمان هر کدام بدین گونه است :1-  گاه هاون : از برآمدن آفتاب تا نیمروز2-  گاه رپیتون : از نیمروز تا سه ساعت از نیم روز گذشته3-  گاه ازیرن : سه ساعت از نیمروز گذشته تا رفتن آفتاب4-  گاه ائیوسروترم : از آغاز تاریکی شب تا پیش از سپیده دم5-  گاه اوشهن : از سپیده دم تا برآمدن آفتاب

اسلاید 27: نماز و نیایش در آیین زرتشتی به سه طریق خوانده میشود : خوانـدن با صدای بلنـد خواندن به صورت زمزمه یا واج خواندن با منشن یا اندیشه بدون اینکه زمزمه ای شنیده شود  ستایشهایی که به زبان اوستا است باید با آواز بلند و قسمتهای پازند را باید به زمزمه خواند . ستایش با منشن فقط به هنگام نام بردن در تندرستی یا مواقع دیگری که خواندن نیایش واجب نیست صورت میگیرد . نمازها و نیایـشها را میتوان به صورت ایستاده و یا نشسته خواند ، اما توصیه شده خواندن سروش باج و کشتی به صورت ایستاده انجام شود . نماز گروهیخواندن نماز و نیایش به شکل گروهی یا همازور شدن در ستایش بر سه گونه میباشد :موبـد قسمتی از اوستا را خوانده و دیگران آن را تکرار میکنند . گروهی یک قسمت از اوستا و یا نیایش را با هم با صدای بلند می خوانند . ضمن خواندن اوستا توسط چند موبد دیگران بی صدا با حالت واج گوش داده و آن را زمزمه میکنند . نیایش های گروهی معمولا به هنگام حضور دسته جمعی بهدینان در زیارتگاهها و همچنین آتشکده و مراسم گهنبار و  . . . انجام میشود .

اسلاید 28: متن کامل نمازهای زرتشتیانهر نماز با این زمزمه آغاز می شود.باور دارم به دین مزدا پرستی که آورده زرتشت است.پیرو آموزشهای اهورایی هستم که از دیو (دروغ) و دو گانه پرستی به دور است.من یکتا پرست زرتشتی ام و تنهااهورا مزدا را در خور ستایش می بینم. نماز گاه هاون (Havan): (از برآمدن خورشید تا نیمروز) من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم فرشته پاسبان بامداد پاک و سازنده را (هاون)من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم آن سرور دهکده(ویس) را که پاک و دادگستر و سازنده است.من همآره و در همه حال اهورا مزدا، پروردگار یکتا را می ستایم .نماز گاه رپتون(Rapatvan)  : (از نیمروز تا پسین) من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم فرشته پاسبان نیمروز را (رپتون)من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم آن سرور شهر (زنتو) را که پاک و دادگستر و سازنده است.من همآره و در همه حال اهورا مزدا، پروردگار یکتا را می ستایم . نماز گاه ازیرن(Oziran)  : (پسین تا فرورفتن خورشید) 

اسلاید 29: من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم فرشته پاسبان پسین پاک را (ازیرن)من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم آن سرور کشور (دخیو) را که پاک و دادگستر و سازنده است.من همآره و در همه حال اهورا مزدا، پروردگار یکتا را می ستایم .نماز گاه سروثرم (Srusram): (فرورفتن خورشید تا نیمه شب)من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم فرشته پاسبان شب (ایوی سروثرم) پاک را.من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم همه ی رهروان راه اشویی زرتشت را و سرور اشوان را.من همآره و در همه حال اهورا مزدا، پروردگار یکتا را می ستایم . نماز گاه اشهن (Oshhan) : (از نیمه شب تا برآمدن آفتاب)من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم فرشته پاسبان پگاه  (اوشهی ناای) پاک را.من می ستایم و ارج می گذارم و خشنود می کنم آن سرور خانه (نمانا) که پاک و دادگستر و سازنده است.من همآره و در همه حال اهورا مزدا، پروردگار یکتا را می ستایم. پس از خواندن نماز گاه بایسته، زرتشتیان  نماز سروش باج ، نیرنگ کشتی ، ستایش خدا ، تندرستی و برساد را می خوانند.به جز سروش باج بیشتر اوستاهای نام برده شده پازند است و پس از ساسانیان نوشته شده است.گوشه ای از سروش باج که هر زرتشتی بایسته است که آن را به خوبی بداند همان نیایشهای اشم وهو و یتا اهو هستند. که در پیش در پاره های پیشتر به آنها نگاهی انداختیم.

اسلاید 30: روزه در دین زرتشت  روزه در دين زرتشت چگونه است،آيا زرتشتيان روزه ميگيرند،نقش روزه در دين زرتشت، در مورد روزه در آيين زرتشت  نيز بايد گفته شود که روزه گرفتن و نخوردن آب و غذا بخاطر اينکه باعث سستی بدن و عدم فعاليت مفيد و کار روزانه می شود ناپسند می باشد. چون اين موارد در آيين زرتشت نکوهيده شده و بی کاری و تن پروری بشدت نهی شده است و. در ونديداد، فرگرد سوم فقره 33 نوشته شده: ‹‹ … آن كس كه سير غذا مي خورد، توانايي مي يابد كه نيايش بكند، كشاورزي كند و فرزندان به وجود آورد. جاندار از خوردن زنده مي ماند و از نخوردن مي ميرد.›› امابرای افراط نکردن در خوردن گوشت حیوانات روزهای دوم و دوازدهم و چهاردهم و بيست و يکم هر ماه زرتشتيان از خوردن گوشت پرهيز می کنند اين چهار روز متعلق به چهار امشاسپند وهمن ؛ماه و گوش و رام که از ميان چهارپايان هستند می باشد.

اسلاید 31: رییس انجمن موبدان تهران(دکتر خورشیدیان)، از این رو، گفت: در اوستا مفهوم روزه به روزه باطنی نسبت داده می شود و روزه ظاهری وجود ندارد اگرچه امساک و تحت فشار قرار دادن جسم برای تمرکز بیشتر بر اعمال و مناسک دینی عملی ستودنی است. وی اظهار داشت: در عین حال در آیین زرتشت در 4 روز مخصوص در هر ماه هر نوع کشتار و قربانی کردن حیوانات و استفاده کردن از گوشت ممنوع است. دکتر خورشیدیان در تشریح معنای روزه باطن گفت: ما زرتشتیان باید در سه بخش معنوی “شنوایی”، “اندیشه” و “احساس” همیشه روزه داشته باشیم به آن معنا که از طریق این سه حس از نیکی دور نشویم و بخ “اندیشه و حساس و شنوایی” مان همیشه سرشاز از نیکی باشد. رییس انجمن موبدان تهران افزود: همچنین در اوستا بر روزه بزرگتری تاکید شده است و آن حفظ هفت عضو بدن، مشتمل بر دو چشم، دو دست، دو پا و زبان در تمام طول زندگی از هرگونه آلودگی است و این هفت عضو همیشه باید پاک نگه داشته شوند که از این عمل نیز تحت عنوان روزه یاد می شود.

اسلاید 32: بهشت و جهنم در آیین زرتشت

اسلاید 33: در گات ها بهشت و جهنم ( پردیس و دوزخ ) چگونگی روحی است. زیرا بی کران است و تابع زمان و مکان نیست .  مفهوم سره ، پاکیزه و غیر مادی بودن بهشت و جهنم در گاتها آمده است. بهشت و جهنم کوچکترین تشابهی با این دنیا در  مواردش ندارد .  آن دنیا کاملا معنوی خواهد بود. واژه بهشت برگرفته از واژه وهیشتا است. وهیشتا یعنی بهترین. همان که در سرود اشم وهو زرتشتیان میخوانند. اشم وهو وهیشتم  استی راستی، نیکی بهترین است. در بهشت بالاترین سطح انگره  راشا است. سه سطح دیگر آن هومت ( اندیشه نیک ) ، هوخت ( گفتار نیک ) و هورشت ( کردار نیک ) هستند. مجموعه  طبقات بهشت را بهترین هستی یا وهیشتا اهو می خوانند که به هر رو یک حالت معنوی و غیر قابل لمس است. موبد رستم شهزادی موبد موبدان زمان خود، هات 28 یعنی سرود یکم گاتها، بند سوم را چنین ترجمه میکند :ای اهورامزدا بشود که با اندیشه نیک به تو نزدیک شوم و با پیروی از هنجار هستی، به ارزش نیروهای تن و روان  خود پی ببرم. تا بتوانم راستی جویان را به سوی روشنی و خرمی و زندگانی نیک هر دو جهان رهبری کنم در همین سرود در بند نهم میخوانیم ای کسی که امید بهشت ما به سوی توستدر هات 30 یا همان سرود سوم، بند یکم میخوانیم تنها با پیروی از آن ]راستی[ میتوان به سرای درخشان فردوس راه  یافت

اسلاید 34: همانند بهشت برای جهنم چهار طبقه ذکر شده است.که بد اندیشی ( دژمت ) ، بد زبانی ( دژهوخت )  و بدکاری (  دژورشت ) سه طبقه بالایی و انگره دمانا در یک تاریکی بیکران است. این 4 طبقه بر روی هم بدترین زندگی و دژاهو  نامیده می شود.برعکس پذیرایی روانها در بهشت در جهنم روان بدکارن با خوراک های تلخ و زهر آگین پذیرایی می  شوند.برزخ نیز در آیین زرتشت وجود دارد و نام آن میسوانا گاتا است.جایی بین جهنم و  بهشت . کسانی به آن جا میروند که میزان کار بد و خوب در کارنامه زندگی آنان برابر باشد. پس با توجه به اینکه انسانها در پایان همگی را تعالی خواهند رسید و همگی جاودانه خواهند شد این دنیا ( برزخ )  نمیتواند ابدی باشد.امروزه زرتشتیان به برزخ ، (همیستگان) میگویند. پس در دوزخ زرتشتیان خبری از آتش یا یخ نیست.در این اندیشه خالص ایرانی اهورامزدا کسی را مجازات نمیکند. بلکه او به یاران و همراهان خود یعنی مزداپرستان و  پیروان راستی، همه آفریده های خود را تقدیم میکند.

اسلاید 35: قانون اشادر فلسفه زرتشت با پدیده ای روبرو هستیم به نام قانون اشا و یا هنجار هستی. یعنی قانونی که در همه جا و بر همه چیز  و در همه زمان حکم فرماست. انسان به سبب دارا بودن نیروی اختیار میتواند که این قانون و این هنجار را بشکند.  درحالیکه هیچکدام از دیگر آفریده های زمینی و مادی اهورامزدا نمیتوانند چنین کنند. حال این انسان دو راه دارد، یا اینکه  خود را با قانون اشا همراه و هماهنگ و هم ریتم کند و یا آنکه به آن بی توجه باشد و یا حتا به عمد آنرا زیر پا بگذارد. در  اینجا اهورامزدا منتظر نیست تا ببیند اگر کسی اشا را رعایت کند، به سرعت برای او هدیه ای بفرستد و یا فرشتگان او  پاداشی برایش یادداشت کنند و برعکس اگر اشا را بشکند، اهورامزدا خشمگین شده و عذابی بزرگ فرو فرستد و یا  فرشتگانش گناهی کبیره برای او منظور کنند تا بعدا رسیدگی شود. بلکه بر اساس این قانون، اگر شما اشا را بشکنید، به  شکل طبیعی چرخه ای را شکسته اید که سر دیگرش خود شما و البته هم نوعانتان هستید. درست مانند اقدام انسان در  نابودی چرخه زیست و حیات موجودات. انسانی که امروز باعث شده است تا هزاران نوع گیاه و حیوان منقرض شوند، به  زودی متوجه خواهد شد که روزی نوبت به انقراض خود او میرسد. منتها قانون اشا منحصر به موارد عیان و روشن و  ساده نیست. بلکه بسیار پیچیده است. بدین شکل که کوچکترین سرپیچی از اشا خود به خود مساوی خواهد بود با آسیبی که  در آینده به آن فرد زده میشود.

اسلاید 36: سوگواری در آیین زرتشتبی گمان آیین سوگواری یکی از آیین‌هایی است که ریشه‌ی عمیق در باورهای دینی هر انسان دارد. و مرگ هر انسانی خلایی برای بازماندگان ایجاد خواهد کرد که تا مدت‌ها آن را احساس خواهند کرد. اما اگر به آیین‌های زرتشتیان باریك‌بین شویم، شاید بتوانیم دلیل آرامش آنها را بهتر ریشه‌یابی کنیم. در بُندهش، فرنبغ دادگی آمده است که: “به‌هنگام یزشن کردن همه‌ی آفریدگان را بیافرید و با بوی و فروهر مردمان بسگالید و خرد همه آگاه را به مردمان فراز برد و گفت که کدام شما را سودمندتر در نظر آید؟ اگر شما را به صورت مادی بیافرینم همه تن با دروج بکوشید و دروج را نابود کنید شما را به فرجام درست و انوشه باز آرایم و باز شما را به گیتی آفرینم جاودانه و بی‌مرگ، بی‌پیری و بی‌دشمن باشید یا شما را جاودانه پاسداری از اهریمن باید کرد؟ ایشان بدان خرد همه آگاه آن بدی را که از اهریمن دروج بر فروهرهای مردمان در جهان رسد دیدند و رهایی واپسین از دشمنی پتیاره و به تن پسین جاودانه، درست و انوشه باز بودن را دیدند و برای رفتن به جهان هم‌داستان شدند.”

اسلاید 37: در این نوشته که بُن مایه‌ای اسطوره‌ای از باورهای زرتشتیان گفته شده است دو نکته دارای اهمیت است. نخست این که بنا بر باور زرتشتیان انسان آگاهانه (خردمندانه) آفریده شده است تا با دُروج اهریمنی (بد اندیشی) بجنگد پس هم زرتشت و هم پیروانش در استوره‌های سنتی، نمونه‌ی نبردی را می‌بینند که هر انسانی در خویشتن و در زندگی روزانه ی خود با آن روبروست. در دینکرد ششم آمده است که به این‌گونه می‌توان اهریمن (بداندیشی) را از جهان بیرون کرد که هر کس باید به اندازه‌ی خود او را از خود براند زیرا وجود اهریمن در جهان، در تن مردمان است. در یسنای 45 بند 5 نوشته شده هرکس از اهورامزدا پیروی کند، به وسیله‌ی اندیشه‌ی نیک (وهومن) به کمال (هئوروتات) و بی مرگی (امرتات) می‌رسد. و در یسنای 34 بند 1 اشوزرتشت از پاداش کارهای نیک به عنوان راستی (اشا) و بی مرگی (امرتات) و شهریاری (خشتره) و کمال (هئوروتات) نام می‌برد.

اسلاید 38: در واقع انسان آگاهانه در این جهان زندگی می‌کند تا با اندیشه‌ی نیک، راستی را به اجرا درآورد (یسنای 48 بند 12). پس در زیستنی آگاهانه، برای نبرد با نیروهای اهریمنی و با اندیشه‌ی نیک، اندوه چه سود دارد که اگر نیک زیست و اندیشید پس جاودان شده است باور به گذر روان از این جهان به جهان دیگر در سه روز نخستین انگیزه‌ی اجرای آیین‌های این مدت است. از آنجا که سروش، روان را در این دوران پشتیبانی می‌کند، نیایش‌هایی به وسیله ی موبد یا موبدان و خویشان او هم در خانه و هم در آتشکده (نیایشگاه) به این ایزد پیشكش می‌گردد و مهم‌ترین این نیایش‌ها نیایش سومین روز است که روان، به سوی داوری می‌رود، پس برای او درخواست بخشایش می‌کنند.

اسلاید 39: در این آیین‌ها سفارش شده است که نباید به شیون و زاری ادامه داد چون شیون و زاری در دین زرتشتی گناه ‌است چرا که نه تنها این کار کمکی به روان نمی‌کند بلکه چندی بعد، سختی به روان درگذشتگان می‌رسد. در ارداویراف نامه، فصل 16 آمده‌است که: “رودی بزرگ و تاریک چون دوزخ از اشک بسیار مردمان که پس از مرگ درگذشتگان از چشم می‌ریزند در سر راه بسیاری از فروهران ایجاد می‌شود که آن‌ها که کمتر مویه کرده‌اند آسان تر و آن‌ها که بیشتر مویه کرده‌اند سخت تر از آن می‌گذرند.”اما اگر بهتر به این باور بنگریم، درمی‌یابیم که یکی از پایه‌های بنیادین زرتشتیان- که آزار نرساندن به بدن است- در آن نهفته است. پوشش سفیدرنگ شرکت کنندگان، آرامش را بر محیط و بازماندگان فرد درگذشته به همراه می‌آورد. بیشتر خوراکی‌‌ها‌یی که بر سر سفره گذاشته می‌شود مانند گلاب، قهوه، سِداب و شکر، ویژگی آرامش بخشی و دارویی دارند. با توجه به این موضوع جای تعجب نیست که در اوستا هیچ‌گاه واژه‌ی “سوک” به معنای سوگواری و ماتم که در سانسکریت آمده به کار نرفته است و تنها معنای سوختن را می‌دهد. زرتشتیان از درگذشتگان می‌خواهند تا در شادی زندگان و نه در غم آن‌ها، شرکت جویند.

اسلاید 40: پند های زرتشت1. گفتار نیک پندار نیک کردار نیک۲. اشا يا اشويي برابر راستي ، پاكي ، سامان ، آرامش جهان ، هنجار هستي ، درستي ، پارسايي ، پرهيز كاري ، داد ، نيكويي ، پيمان داري ، و ... می باشد ، درستكار آنست كه اگر راستي و آشويي به زيان اوست دست از آن بر ندارد و از آن نگريزد . رستگاران هميشه راست و درست اند . وهمن برگ 28 شماره يكم ۳. کسی را فریب مده تا دردمند نشوی۴.آنچه را گذشته است فراموش كن و بدانچه نرسیده است رنج و اندوه مبر۵. راستی فضیلت است. راستی شادمانی است. شادمانی از آن كسی است كه همیشه راستگو و درست‌كردار است

اسلاید 41: 6. عاشق عاشقی باش و دوست داشتن را دوست بدار،از تنفر متنفر باش و به مهربانی مهر بورز، با آشتی آشتی کن و از جدایی جدا باش ۷. ای خداوند خرد هنگامیکه در روز ازل جسم و جان آفریدی و از منش خویش نیروی اندیشیدن و خرد بخشیدی. زمانی که به تن خاکی روان دمیدی و به انسان نیروی کارکردن و سخن گفتن و رهبری کردن عنایت فرمودی خواستی تا هر کس به دلخواه و با کمال آزادی راه و کیش خود را برگزیند. هات ۳۱ بند ۱۱ ۸.ای مردم بهترین سخنان را به گوش هوش بشنوید و با اندیشه روشن و ژرف بینی آنها را بررسی کنید. هر مرد و زن راه نیک و بد را شخصاً برگزینید. هات ۳۰ بند ۲۹. این سخنان را به نو عروسان و تازه دامادان می گویم . امیدوارم اندرزم را بگوش هوش بشنوید و با ضمیری روشن آنرا نیک دریابید و بخاطر بسپرید : همیشه با نیک منشی و مهر و دوستی زندگی کنید و در راستی و پاکی و مهر ورزی از یکدیگر پیشی جوئید. چه بیگمان از زندگی سرشار از خوشی و خوشبختی برخوردار خواهید شد. هات ۵۳ بند ۵ ۱۰. مرد خردمند با آگاهی از اینکه عشق و ایمان به خدا سرچشمه راستی است گمراهان و زشتکاران را به پرورش منش پاک و انجام کار نیک و مهرورزی به دیگران اندرز خواهد داد و سرانجام ای خداوند جان و خرد همه زشتکاران با آگاهی از حقیقت بسوی تو خواهند آمد. هات ۳۴ بند ۱۰

اسلاید 42: 11. اهورامزدا را باید با ایمانی کامل و از روی راستی ستود چرا که او به ما نوید داده است که در پرتو خویشتن شناسی , راستی و نیک منشی میتوان به رسایی و جاودانگی راه یافت . ۱۲. نه به راست نه به دروغ هرگز سوگند مخور .۱۳. سخی و جوانمرد باش تا آسمانی باشی .۱۴. زن ديگري را فريب مده تا روانت گناهكار نگردد .۱۵. با زن فرزانه و شرمگين عروسي كن و او را دوست بدار.۱۶.  قبل از جواب دادن تفکر کن.

اسلاید 43: 17. مغرور و خود پسند نباش؛ زیرا انسان چون مشك پر باد است و اگر باد آن خارج شود، چیزی باقی نمی‌ماند...۱۸ . برای آدمی در زندگی،هیچ خیری بالاتر از پاکیزگی نیست.این پاکیزگی همان است که از قانون اهورمزدا به دست می آید،و پاکی و پاکیزگی قانون دین من است. ۱۹. خدای زرتشت بخشایشگر و پر جوشش است پس از کسی که میبخشد،نباید ترسید،تنها چیزی که باید از آن ترسید همان «ترس» است....۲۰ . کسی که از راست کار پیروی می کند در روشنایی جایگاهی  برای خود خواهد گزید و کسی که دروغکار است،عمر درازی را در تیرگی با آه و ناله سپری خواهد کرد،او را وجدانش به توسط کردارش به چنین سر انجامی می کشاند...

اسلاید 44: منابعhttp://ahoramazda.parsiblog.comwww.kibod.comhttp;//manshoorkorosh.comSepandarmazd.comدین در آیینه زمان ، اکبر ارشاد ،انتشارات مفید

اسلاید 45: با درود بر روان تمامی انسانهای پاک و راستینوبا تشکر ازاستاد محترم جناب آقای مجتبوی و همکاران محترم