ارتباط پزشک و بیمار ۲

ارتباط پزشک و بیمار ۲

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: ارتباط پزشک وبیمار

اسلاید 3: اهمیت80 -60 درصد تشخیص و درمان بر مبنای اطلاعات حاصل از مصاحبه است.بهبود ارتباط در بیش از 50 درصد موارد باعث بهبودی می شود.دلیل نهایی بیشتر شکایات و تخلفهای پزشکی،خطاهای ارتباطی است.

اسلاید 4: جمعا 11 هزار و 138 مورد شکایت قصور پزشکی از سال 1385 تا سال 1389 در پزشکی قانونی ثبت شده است که از این تعداد پرونده 5 هزار و 91 مورد یعنی 45.7 درصد به محکومیت پزشک منجر شده است.در سال 1385 میزان پرونده های شکایت یک هزار و 854 مورد بود در حالی که این تعداد در سال 1389 به دو هزار و 925 پرونده رسیدمتوسط رشد سالیانه پرونده های قصور پزشکی در پنج سال گذشته 12.1 درصد بوده است.در بسیاری موارد، دیده شده است که علی رغم ارایه خدمات بسیار خوب تخصصی به بیمار، به دلیل عدم ارتباط خوب و مستمر پزشک و کادر درمانی، بیمار احساس می کند که خدمات ارایه شده مطلوب نبوده و با نارضایتی از خدمات درمانی، دست به شکایت می زند.ممکن است خدمات ارایه شده به بیمار از نظر تخصصی زیاد مطلوب نباشد، اما به دلیل ارتباط خوبی که بین بیمار و پزشک و کادر درمانی به وجود می آید حسن اعتماد شکل گرفته و در برخی موارد بروز قصور پزشکی، بیمار دست به شکایت نزند و کوتاهی تیم درمانی را نادیده بگیرد.

اسلاید 5: اثرات ارتباط مؤثر پزشك و بيمار پيروي بيمار از طرح هاي درماني تجويزشده را افزايش مي دهد.ميزان مراقبت هاي شخصي و تغييرات رفتاري بيمار را تقويت مي كند.باعث رضايت مندي بيماران و در نهايت باعث پيشرفت پيامدهاي باليني مي شودباعث مي شود شكايات كمتري از طرف بيماران نسبت به پزشكان صورت گيرد

اسلاید 6: (ادامه)بر رضايت پزشك ، اعتماد به نفس وكفايت باليني او اثر دارد . رضايت مند ي پزشكان ازشغل خود باعث شادابي و افزايش كارآيي خواهد شدارتباط مؤثر، باعث كاهش هزينه ها و به كارگيري مؤثرامكانات و استفاده بهتر از زمان مي شود

اسلاید 7: تعریف ارتباط←فرایند ارسال و دریافت پیامتبادلی هدفمندچند بعدیبرگشت ناپذیراجتناب ناپذیر

اسلاید 8: مدل های ارتباط پزشک وبیمار فعال – نافعالاشتراک متقابلدوستی:صحیح نیست

اسلاید 9: مهارتهای ارتباطی پایه 1- مهارتهای بین فردی پزشک وبیمار2- مهارتهای گردآوری اطلاعات 3- مهارتهای ارائه اطلاعات و آموزش بیمار

اسلاید 10: مهارتهای بین فردی پزشک وبیمارمحیط فیزیکی مناسبسلام واحوال پرسیسوال در مورد دلیل مراجعهگوش دادن فعالهمدلي، صميميت و گرمي، خو ش زباني، احترام ،مدارا و مهرباني كردن ،حلم و بردباري ،فروتني، تقوا، ايجاد اميدوار ي، ايجاداعتماد، رازداريتوجه به جنسیت و عوامل اعتقادی واجتماعی و اقتصادی و فرهنگیزبانارتباط غیر کلامیخاتمه دادن مصاحبه

اسلاید 11: اصول ارتباط پزشک وبیمارشناخت مخاطب از جمله سطح سواد ،شغل و...محیط:فاصله 180-90 سانتی متر،میز و...بین پزشک وبیمار نباشد پرده ،بسته بودن دراتاق،رنگ اتاق،نور مناسب (مستقیم به یبمار نتابد)،صندلی شما وبیمار هم سطح باشد،حداقل ورورد وخروج سایرین و تماس تلفنی،مرتب بودن اتاق انتظار و سکوت و پوشیدن روپوش

اسلاید 12: مهارت های پایه در ارتباط پزشک وبیمارمدیریت زمانگوش دادن فعالارتباط غیر کلامی:دو سوم ارتباط بین فردی،تمرین و گرفتن بازخورد از بیماران و همکاران

اسلاید 13: شروع خوب دست دادنلبخند زدناستقبال کردنصدای گرم و صمیمیتماس چشمی مداوم بدون خیره شدناحوالپرسی با معرفی خود

اسلاید 14: مهارتهای گردآوری اطلاعاتسوال کردننکات کاربردی ارتباطی در حین مصاحبهتکنیکهای کمکی ارتباط پزشک وبیمارموانع روان شناختی ارتباطنکات ارتباطی حین معاینه

اسلاید 15: گوش دادن فعال تعبیر و تفسیر حرفهای مخاطبانعکاسترکیب کردنخلاصه کردنخود را بجای مخاطب قرار دادن نگاه کردن،تکان دادن سر،گفتن((می فهمم،درک میکنم،درست است))

اسلاید 16: موانع گوش دادن صحیحمحیط نامناسبداشتن پیش فرض های ذهنیداشتن تصورات قالبیقطع کردن کلام گویندهتمرکز نداشتن شنوندهصرف نکردن انرژیاستفاده ی نادرست از تکنیک های انسدادی

اسلاید 17: سوالات و رفتارهای مهارکننده پاسخ بله به سوالات بله – خیر:مصاحبه گر نمیتواند در مورد تفسیر پاسخ اطمینان داشته باشد. مثال:آیا داروی خود را مصرف کرده اید؟سوالات پیشنهاد کننده:پاسخ در خود سوال مثال:درد را در بازوی چپ نیز حس می کنید؟(غ) درد را جای دیگری هم حس میکنید؟(ص)سوالات چرا؟بار اتهامی دارند و بیمار را به تدافع وادار می کنند.سوالات متعدد و پیچیده همزمان:بیمار را گیج می کنند وممکن است پاسخ نادرست دهد.استفاده از لغات پزشکی

اسلاید 18: (ادامه)سکوت طولانی پس از پاسخ بیماراطمینان بخشیدن زود هنگام یا نا به جاتوصیه های زود هنگام:با این پیش فرض که پزشک به تشخیص رسیده است،اطلاعات لازم را نمی دهد.رفتارهای تدافعی:در صورت اعتراض یا پیشنهاد از سوی بیمار برخورد تند نکنید.

اسلاید 19: نکات کاربردی ارتباطی حین مصاحبهبرای حل مشکل عجله نکنیدرابطه ی همکاری ایجاد کنیدحدسهای حساب شده نزنیدمدیریت زمانمسائل اعتقادی - فرهنگی بیمار را در نظر بگیریدنکات مهم را شکار کنید:نوشتنکنترل کردن:رفع ابهاماتتلفیق مشکلات جسمی وروانیهدایت جریان اطلاعات و رعایت توالی آنها

اسلاید 20: تکنیکهای کمکی ارتباط پزشک و بیمار1- تسهیل:ارتباط چشمی یا گفتن «ادامه دهید»، « گوش می دهم»2- بازتاب یا انعکاس:تکرارغیر مستقیم حمایت کننده ی اظهارات بیمار ←اطمینان طرفین و اظهار درک احساسات بیمار3- واضح سازی:از بیمار بخواهید در موارد مبهم واضح تر صحبت کند4- واکنش های همدلانه:مثلا «می فهمم»5- مقابله:در مواردی که بیمار یک مشکل جدی را نادیده می گیرد.مثال «چرا فکر می کنید مشکلتان مهم نیست؟ »

اسلاید 21: (ادامه)6- تعبیر:با احتیاط باشد،مثال «فکر می کنم منظور شما از عدم حمایت خانواده این است که نگران این هستید که من هم نتوانم کاری برای شما بکنم،اینطور نیست؟ »7- سکوت:از چهره ی شما علاقه مندی و توجه به گفته های بیمار مشخص باشد در عین حال به بیمار فرصت تعمق بدهید8- توضیح:پاسخ به برخی سوالا ت احتمالی و ابهامات بیمار و تشویق وی به پرسیدن سوالات است

اسلاید 22: (ادامه)9- انتقال:بیمار را مطلع می کنید که اطلاعات لازم را در یک حیطه بدست آورده اید واز او می خواهید که به حیطه ی دیگری بپردازد10- خود افشاگری:اطلاعات محدودی راجع به خودتان بدهید تا بیمار راحتتر باشد ولی نه بیش از حد باشد .در صورتیکه نمی خواهید بیمار به حریم اطلاعات خصوصی شما وارد شود به نحوی پاسخ دهید که با عث شرمندگی او شود11- اطمینان بخشی:در مواردی که بیمار مضطرب است ولی امیدهای غیر واقعی ندهید

اسلاید 23: 12- تقویت مثبت:بیمار تشویق می شود که اطلاعات بیشتری بدهد حتی اگر درمانهای توصیه شد ه را انجام نداده باشد.13- سوال در مورد احساسات

اسلاید 24: موانع روان شناختی ارتباطبیمار فکر می کند که مشکلا ت قابل درمان نیستند خصوصا در مورد بیماریهای مزمن واو باید آنها را تحمل کندهنگامی که به بیمار گفته می شود که درمان برای بقا شما لازم است ممکن است از اظهار عوارض جانبی دارو اجتناب کند تا دوز دارو کم نشودممکن است اگر از درمان خود اظهار نگرانی کنند فردی مضطرب به نظر برسند لذا مسائل را به پزشک بازگو نکنندوقتی پزشک خود را دوست دارند برای جلوگیری از نگرانی او ممکن است واقعیات را بازگو نکنند

اسلاید 25: (ادامه)دلیلی برای ذکر مشکلات غیر جسمی مثل تاثیر بیماری بر روند زندگانی آنها نمی بینند چون اکثرا پزشکان در این مورد از آنها سوال نمی کنند و بالعکس در مورد روان پزشکان

اسلاید 26: نکات ارتباطی حین معاینهمحیط فیزیکیظاهر فرد معاینه کنندهمهارتهای لازم حین معاینه

اسلاید 27: محیط فیزیکی معاینه1- تمیز باشد2- خصوصی باشد:پرده ها کشیده شوند،در بسته باشد،فرددیگری در اتاق نباشد یا پاروان کشیده شود3- آرام باشد4- تخت معاینه

اسلاید 28: فرد معاینه کنندهظاهر تمیز و مرتبی داشته باشدمضطرب نباشدقبل از شروع معاینه خود را کاملا معرفی کند و سمت خود را بگوید قبل از شروع معاینه از بیمار اجازه بگیرد

اسلاید 29: (ادامه)اگر نکته ی غیر طبیعی نیافتید د رپایان به او بگویید وگر نه با زبان قابل فهم مورد غیر طبیعی را توضیح دهید و اطمینان دهید که معاینه ی سایر قسمتها طبیعی بوده استدر پایان از بیمار از اینکه در انجام معاینه با شما همکاری کرده است تشکر کنید

اسلاید 30: جمع بندی «با توجه به شرح حال و معاینه »........است یا برای تشخیص نیاز به ................وجود دارد.کارهایی را که بیمار باید انجام دهد و تاریخ مراجعه ی بعدی را مشخص کنید.بپرسید که سوال دیگری ندارد و همه چیز را متوجه شده است؟

اسلاید 31: مهارتهای ارائه ی اطلاعات وآموزش بیمارارائه اطلاعات به صورت ساده و روشن باشد وبررسي كند كه آيا بيمار مطالب را فهميده است يا خيرآخرين اطلاعات علمي و بهترين روش هاي درماني و عوارض دارويي را در اختيار بیمار قرار دهدمطالب مهم را در ابتدا مطرح كند ، تحقيقات نشان مي دهد چيزي كه در ابتدا گفته مي شود، بهتر به خاطرمي ماند.استفاده از تكرار، مطالب در قالب جملات مختلف تكرار شودخلاصه كردن و آزمون درك بيمار از مطالب گفته شده. در پايان مصاحبه بايد نكات اصلي به صورت كوتاه وواضح و روشن تكرار شود و از نظر اطمينان از درك مطلب مي توان از بيمار خواست تا دستورات پزشكي را تكرار كند تا مطمئن شود كه خوب شنيده و فهميده(رئوس مطالب اطلاعات پيچيده را روي كاغذ نوشت)

اسلاید 32: (ادامه)در صورت امكان ، بيماران بسته هاي آموزشي مناسب حال خود را دريافت كرده و با منابع و مواد آموزشي مانند دست نوشته ها، وب سايت هاي مرتبط آشنا شوند.

اسلاید 33: مهارت هاي ارتباطي پيشرفتهمهارت هاي مربوط به ايجاد انگيزه در بيماربراي همكاري با برنامه درمانيكاربرد مهار ت هاي ارتباطي در وضعيت هاي خاص(گروه هاي خاص جامعه، گروه هاي خاصي از بيماري ها، مشكلات خاص شخصيتي، موقعيت هاي باليني ويژه مانند دادن خبرهاي بد)

اسلاید 34: (ادامه)در بعضي موارد طبيب مي تواند با زباني مسئولانه بيمار را به تدريج به وخامت بيماري آگاه سازد، به نحوي كه وي با داشتن اين آگاهي به اداي ديون خود نسبت به خالق ومخلوق و تنظيم برنامه آينده بازماندگان و وصيت و نظايرآن در فرصت باقي مانده عمر اقدام كند . البته اين اعلام وخامت ر ا مي توان در طي يك برنامه مسئولانه مرحله به مرحله و با رعايت جميع جوانب مادي و معنوي صورت داد. همواره قدرت پروردگار در بازگرداند ن حيات و توان كه چه بسيار علي رغم قطع اميد محافل علمي و پزشكي درسايه توسلات انسان ها اعم از مسلمان يا غيرمسلمان به وقوع پيوسته ، بايد مد نظر قرار گيرد . يك پزشك عالم وآگاه و معتقد ، پس از تلاش خويش شفا را به دست پروردگار مي بيند و اين مسئله هم به تقويت روحيه تعبد دروي و هم اميد دادن به بيمار مي انجامد برايش روشن و ملموس « يا من اسمه دوا و ذكره شفاء » است و او را در استواري در راهي كه به مصلحت بيماري مي داند، تشويق و گام هايش را محكم تر و بيمارش را اميدوارتر مي سازد . بنابر اين در شرايطي راز پوشي ، در تشرايطي افشاي صريح آن و در غالب موارد افشاي تدريجي وخامت بيماري به خصوص با آگاه ساختن برخي از اطرافيان بيمار كه از درك و ظرفيت كافي برخوردارند ، بايد صورت گيرد

اسلاید 35: رابطه مالی پزشک وبیماراولویت اولیه پزشکان باید ارائه مراقبت های بیمار محور باشد؛ یعنی مراقبت هایی که روی اندیکاسیون های پزشکی و اولویت های بیمار تأکید دارد. این عبارت بر مسئولیت پزشکان برای تقدیم خواسته های بیمار بر خواسته های خود صحه می گذارد. توصیه شیوه درمانی خاص به بیماران نیز باید مبتنی بر بهترین دلیل برای اثر بخشی آن باشد نه براساس هزینه های پرداختی به شرکت های بیمه ای یا مراکز درمانی . از آن جا که بیماران در پرداخت هزینه ها سهم قابل توجهی دارند، این حق آنها است که از هزینه داروها، آزمایش های تشخیصی، بستری شدن در بیمارستان و یا درمان های قابل قبول جایگزین مطلع شوند.

اسلاید 36: (ادامه)ريشه طب به معناي وفق و مدارا در كار و لطف ورزيدن استطبيب بايدهمواره تقوا و ترس از خدا را رعايت كند . در رفتار خودبيمار و اطرافيانش ، در معاينات و تجويز دارو، در تعيين حق ويزيت وعمل جراحي در همه حال خدا را حاضر و ناظر دانسته وتقوا را رعايت كند (من تطبب فليتق ا... وليجتهد و لينصح)

اسلاید 37: ارتباط پزشک و جامعهپزشکان ارتباطات گوناگونی با جامعه دارند، چرا که جامعه و محیط فیزیکی پیرامون ، عوامل مهمی در سلامت بیماران هستند، هم حرفه پزشکی به طور کل و هم پزشکان بصورت فردی، تقش عمده ای را درموارد زیر دارد: بهداشت عمومی وآموزش بهداشتقوانینی که سلامت و رفاه جامعه را تحت تاثیر قرار می دهند در مقام شهادت در مسائل قضایی

اسلاید 38: رابطه ی پزشک با سایر همکارانحفظ حرمت بزرگترها و افراد با سابقهاحترام به جوانها و اجزه ی اظهار نظربالاخص در حضور دیگران و بیان محاسن آنها،عدم ذکر این جمله در حضور بیمار که«فلانی شاگرد من بوده»همفکری و همکاری نسبت به یکدیگرخوشحال شدن از پیشرفت دیگرانتکریم شخصیت همکاراناحتراز از بحثهای بی مورداحتراز از بدگویی و غیبتکمک گرفتن ومشاوره

اسلاید 39: رفتارهای اشتباه در رابطه با همکارحسادتبدگوییتهمتانتقاد غیر صحیحانتقاد صحیح در انظار مردمتعصب بی مورد در اظهار نظرخط زدن دستورات همکار حین ویزیت

اسلاید 40: نه تنها پزشکان مسول حفظ آبرو و اعتبار این حرفه اند بلکه اغبل اوقات تنها کسانی هستند که بی کفایتی نقصان و سو اخلاق در حوزه ی خود را تشخیص می دهند.مراحل برخورد با چنین خطاهایی شامل موارد زیر است:1- تذکر به خود فرد 2- اطلاع به ناظر مجموعه(سوپروایزر)3- اطلاع به مراجع انضباطی

اسلاید 41: رابطه ی پزشک وداروساز داروساز در صورت مشاهده ی اشتباه در نسخه بدون اینکه بیمار متوجه شود قبل از ارائه ی نسخه پزشک را مطلع کندبه هم کمیسیون نپردازند پزشک در داروخانه ی نزدیک مطب خود،سرمایه گذاری و یا شرکت نکندپزشک آگهی تبلیغاتی مطب در داروخانه نصب یا توزیع نکندارتباط داخلی بین مطب و داروخانه وجود نداشته نباشدفقط در صورتی دارو ساز پزشک به بیمار معرفی کند که که خود بیمار درخواست کند و بالعکس مگر در مواردی که داروی خاصی که درآن داروخانه موجود باشد

اسلاید 42: موفق باشید