ارتقای بهره وری از طریق ۵S
اسلاید 1: محیط کارخانه قبل از انجام 5s
اسلاید 2: SEIRIساماندهیSEITONSEISOSHITSUKESEIKETSUانضباطاستاندارد سازیپاکیزه سازینظم و ترتیب5S
اسلاید 3: چطور می توان بهره وری را در یک سازمان افزایش داد آیا واقعاً کار دشواری است؟آیا نیاز به هزینه های گزاف می باشد؟آیا نیاز به فعالیتهای سخت و دشوار است؟باید گفت هر گز چنین نیست زیرا برای بهره وری در سازمانها روشهایی وجود دارد که بسیار ساده می باشد وبا به کارگیری این فنون سازمانها می توانند ضمن ایجاد سازمانی کیفی و بهره ور در انجام صحیح و سریع فعالیتها بکوشند.
اسلاید 4: ویژگیهای مشترک شرکتها و سازمانهایی که بازده مطلوبی ندارند هرچند گواهینامه ISO9001-2000 نیز داشته باشند: محیط کار آشفته است و بی نظمی همه جا موج می زند. کارکنان برای اصلاح و پیشرفت نحوه انجام کارها هیچ تلاشی نمی کنند.در محیط کار ضایعات،اشیاء معیوب ودوباره کاری ها فراوانند. تجهیزات و وسایل اداری در اطراف پراکنده اند.روابط بین افراد در شرکت معمولاً خوب نیست.کارکنان ظاهری خسته و آشفته دارند.میزان غیبت از کار بالا است.
اسلاید 5: 5Sاز دو طریق متفاوت باعث بهبود کیفیت و ارتقاء بهره وری می گردد:1- به روش مستقیم که از اجرای آن ناشی می گردد.2- به روش غیر مستقیم که ناشی از این حقیقت است که مشکلات در محیطی مرتب و منظم به راحتی قابل شناخت و در نتیجه قابل رفع هستند.
اسلاید 6: چند نکته مهم: نیرویی که باعث به حرکت در آوردن 5S می شود از خود کارکنان تامین می شود به همین دلیل سرمایه گذاری برای اجرای آن بسیار اندک است .مفاهیم و تکنیک های اجرایی آن ساده بوده و برای همه قابل فهم و درک است.نتایج آن خیلی زود و برای همه قابل مشاهده است.برنامه آن نیاز به سرمایه گذاری نسبتاً اندکی دارد.اجرای آن مستقل از اندازه ( بزرگ، متوسط و کوچک) و نوع تجارت سازمان است.انسانها به طور ناخود آگاه تمیزی، نظافت، ایمنی و راحتی را دوست دارند وبه همین دلیل یک شرکت به برنامه5S علاقه مند می شود.
اسلاید 7: تاريخچه شكل گيري 5s : نظام 5s براي اولين بار بعد از جنگ جهاني دوم در ژاپن شكل گرفت ولي ايده اوليه اين سيستم ژاپني نمي باشد 0 ژاپني ها در هنگام بازديد از برخي صنايع آمريكا (همچون كارخانه هاي مهمات سازي ، كبريت سازي ، داروسازي ، مواد غذايي ، تجهيزات پزشكي و ... ) با پديده House Keeping (يا خانه داري صنعتي ) آشنا شدند. مواردي همچون نظافت ، بهداشت ، نظم و ترتيب ، رعايت كامل ايمني و جلوگيري از حوادث به ويژه انفجار وآتش سوزي ، جلوگيري از انباشت ضايعات و مواد در راهروها و خيابانهاي كارخانه و معابر داخل كارگاهها ، ريخت وپاش ابزار و نشت روغن و مواد شيميايي در كارخانه ها رعايت مي شد كه عدم رعايت آنها موجب بروز خطرات و ضايعات غيرقابل جبران جاني ، مالي و اجتماعي گرديده و يا محصول آنها مستقيما با بهداشت و سلامتي مصرف كننده سروكار پيدا مي كرد.
اسلاید 8: ژاپني ها با مشاهده تاثير ونقش قابل توجه معيارهاي خانه داري صنعتي در ايجاد محيط كاري آراسته ، حفظ ايمني و بهداشت و غيره برآن شدند تا معيارهاي مذكور را در شركتهاي ژاپني به كار گيرند. تطبيق اصول خانه داري صنعتي با شرايط حاكم بر صنايع ژاپن و بومي نمودن آن منجر به شكل گيري پنج اصل در آراستگي محيط كار گرديد و از آنجاكه اين 5 اصل با تلفظ S شروع مي شد ، 5s نامگذاري گرديد.
اسلاید 9: اجراي نظام 5S در صنايع ايران: سابقه معرفي و ترويج نظام 5s، ياآراستگي در ايران از خرداد سال 1372 و با انتشار مقاله اي در شماره هاي 32 و34 ماهنامه تدبير آغاز گرديد نويسنده مقاله آقاي مجتبي كاشاني بوده كه بر همين اساس بعنوان بنيانگذار نظام 5s در ايران معرفي گرديده است 0 آقاي مجتبي كاشاني دراين زمينه مي گويد: اينجانب با نظام 5s در سال 1365 و در يك دوره مديريتي در ژاپن آشنا شدم و از همان زمان دريافتم كه يكي از گمشده هاي اصلي مادر صنعت است . بامسافرتها و تحقيقات و بازديدهاي مكرر از كارخانه هاي ژاپني در آن كشور ( در طول هفت سال ) به درك عميق آن پرداختم و در سال 1372 به صورت مقاله اي كاربردي آنرا معرفي نمودم 0 آغاز اجراي 5s در شركتهاي كارتن مشهد و ايرانيت تهران (سالهاي 1374 و 1375 ) بوده كه توفيق نسبي آن منجر به شروع اجراي 5s در شركت ايران خودرو گرديد 0
اسلاید 10: فعالیتهایی که هدف از آنها مرتب کردن، پاکیزه ساختن و سامان دادن محیط کار و ایجاد و حفظ شرایط استاندارد و انضباط لازم برای انجام بهینه کارها است را 5s می گویند.نام 5s از اولین حرف واژه های ژاپنی: Seiri : ساماندهی Seiton: نظم و ترتیب Seiso: پاکیزه سازی Seiketsu: استاندارد سازی Shitsuke: انضباط گرفته شده است.
اسلاید 11: 1- Seiri: ساماندهیاز دیدگاه 5s:جدا کردن و دور ریختن اقلام غیر ضروری که فضایی را در محیط کار اشغال می کنند و موجب از بین رفتن کارایی می شوند.به معنای تشخیص ضروری از غیر ضروری، اتخاذ تصمیمات قاطع و اعمال مدیریت اولویتها برای رهایی از غیر ضروریها است.در گسترده ترین معنای آن ، عبارت از مرتب کردن اشیاء بر اساس قواعد یا اصول معین است.
اسلاید 12: اقلام اضافی را به بهانه روز مبادا نگه ندارید زیرا: روز مبادا نمی رسد اگر هم روز مبادا برسد بعلت نابسامانی نمی توانیم اقلام را پیدا کنیم. اين واژه به معني دور كردن اقلام غير ضروري از محل كار بوده و بسته به نوع و محل كار مي تواند تجهيزات اضافي يا ضايعات توليد يا اوراق باطله و غيره را در بر گيرد0
اسلاید 13: هنر دور ریختن اشیاء:به اطراف خود نگاه کنید آیا اقلامی متعلق به شما وجود دارد که دیگر هیچ مصرفی نداشته باشد و بصورت آشغال باشند؟ مثلا: یادداشت ها یا اطلاعیه های قدیمی، لوازم التحریر خراب و بدون مصرف، ابزار شکسته، قطعات به درد نخور و.... آنها را بلافاصله دور بریزید. که به این اقلام دور ریختنی ها می گوییم.آیا اقلامی در قسمت شما وجود دارد که شما از آنها استفاده نمی کنید ولی به درد قسمت دیگربخورد؟ مثلا: صندلی، میز، پنکه، ماشین حساب، قطعات و لوازم کامپیوتری و... آنها را مشخص کنید و با هماهنگی سرپرست خود برچسبی روی آن بزنید که مشخصات قطعه، قسمت، تاریخ و علت دور کردن آن درج شده باشد به این اقلام دور کردنی می گوییم.
اسلاید 14: آقای یوجی آییدا، استاد دانشگاه توکیو، عقیده دارد که ذخیره سازی اشیاء و اطلاعات بصورت نامنظم و غیر انتخابی، حاصلی جز جا پر کردن و دوباره کاری ندارد و همواره باید اشیاء غیر ضروری را به دور ریخت که این را روش آییدا می گویند.قسمتی را تحت عنوان قرنطینه اقلام بلاتکلیف تعیین و درو کردنی ها را به آنجا انتقال دهید و در مورد آن تصمیم گیری نمایید. سین اول فعالیتی است که هر زن خانه دار هنگام خانه تکانی انجام می دهد، به همین علت این سین اصلی ترین فعالیت مرحله خانه تکانی صنعتی می باشد.
اسلاید 15: عملیات دور ریختن اشیاء غیر ضروری شامل مراحل زیر است:1- تعیین گستره عملیات: ابتدا مقیاس و گستردگی عملیات را مشخص کنید.2- کسب آمادگی لازم: جزئیات کار را از جمله نقشهای افراد، زمان انجام،چگونگی انجام و ... را مشخص کنید.3- آموزش افراد برای تشخیص غیر ضروری ها: هر یک از افراد باید شخصاً به مراحل و نحوه انجام کار کاملاً واقف باشند.4- تعیین مقیاسهای کمی و انجام ارزیابی: فهرست تمامی اشیاءغیر ضروری خارج شده از محل کار و همچنین مقدار آنها ثبت و ضبط شود.5- بازرسی و ارزیابی از سوی مدیریت: مدیر باید محل را بازدید و پیشرفت موجود را مورد بررسی قرار دهد. اجرای عملیات
اسلاید 16: تشخیص غیر ضروری هابرخی مکانها، محل جمع شدن اشیایی است که کسی به آنها نیاز ندارد یا از آنها استفاده نمی کند. از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:قفسه ها و گنجه ها: قسمتهای عقبی قفسه ها و گنجه ها محل تجمع چیزهایی است که کسی از آنها استفاده نمی کند. دیوارها و تابلوی اعلانات: اعلاناتی که زمان طولانی از نصب آن می گذرد و اکنون کاملاً نامربوطند، برنامه هایی که دیگر معنا و اهمییتشان را از دست داده اند. بایگانی: نگهداری بیش از یک نخسه از هر نامه یا سند در یک پوشه کشوی میزها: محل تجمع نامه ها و دست نوشته های بلا استفاده و اضافی محل نگهداری مته ها، ابزار ها،گیره ها و وسایل اندازه گیری:اغلب اوقات ذخیره این لوازم بیشتر از نیاز شماست و حتی قطعات شکسته این لوازم در اطراف پراکنده اند زیرا کسی در فکر دور ریختن آنها نبوده است.
اسلاید 17: اولویت گذاری با توجه به میزان اهمییت و تعیین محل نگهداری اشیاءهمانطور که اقلام زاید و غیر ضروری و بلا استفاده دور ریخته شد اقلام مورد استفاده نیز باید بصورتی سامان دهی شود، در مدیریت اولویتها، میزان اهمییت هر چیز تعیین می شود و به نحوی ذخیره می شوند که در هنگام نیاز بتوان با حداکثر بازدهی به آن دسترسی داشت.نکته اساسی در مدیریت اولویتها، توانایی تعیین کردن تعداد دفعات استفاده از اشیاء و اطمینان از قرارگیری آنها در محل های صحیح و مخصوص به آنهاست.در دسترس نگه داشتن اشیاء مورد نیاز به همان اندازه اهمییت دارد که دور کردن اشیاء غیر ضروری.
اسلاید 18: جدول اساس ساماندهی میزان نیاز درجه نیاز ( تواتر کاربرد) روش ذخیره سازی ( اولویت گذاری) پایین در طول یک سال گذشته استفاده نشده اند دور بریزید در خلال 6تا12 ماه گذشته تنها یک بار استفاده شده اند در محلی دور تر متوسط در خلال 2تا6 ماه یک بار استفاده شده اند در محل کار و در مکانی که از بیشتر از یک بار در ماه استفاده می شوند مرکزیت برخوردار است هفته ای یک بار استفاده می شوند بالا هر روز استفاده می شوند در محل کار و در دسترس نگه در طول روز بارها استفاده می شوند دارید یا با خود حمل کنید
اسلاید 19: 2- Seiton: نظم وترتیبنظم و ترتیب یعنی قراردادن اشیاء در مکانهای مناسب یا به ترتیب مطلوب، به نحوی که بتوان از آنها به بهترین وجه استفاده کرد.نظم و ترتیب راهی است برای یافتن و به کار بردن اشیاء مورد نیاز، بدون انجام جستجوهای بیهوده.نظم وترتیب، قرار دادن اشیاء در بهترین مکان و به بهترین طریق ممکن است. مثال: در زندگی روزمره، مثالهای بیشماری از سازماندهی و نظم وترتیب را شاهد هستیم ازجمله محوطه های پارکینگ اتومبیل ها، اتومبیل ها به طریقی پارک شوند که هریک از آنها بتوانند به راحتی محوطه را ترک کنند- نحوه قرا رگیری کتاب ها در کتابخانه.
اسلاید 20: اگر سه قاعده را رعایت کنیم پیاده کردن نظم و ترتیب کار مشکلی نخواهد بود:1- محل درست اشیاء را مشخص کنید: برای این منظور باید معیارهایی در دست داشت. زیرا فقدان چنین معیارها و الگوهای مشخصی موجب خواهد شد که افراد جای درست اشیاء را ندانند و بدین ترتیب برداشتن و آوردن اشیاء و قرار دادن آنها در جایشان نیاز به صرف وقت بیشتری خواهد داشت. مکانهای زیادی برای قراردادن اشیاء می توان در نظر گرفت اما انتخاب بهترین آنها قدری دقت و برسی نیاز دارد.2- نحوه قرارگیری اشیاء در محل تعیین شده:تصمیم بر چگونگی نگهداری و ذخیره سازی اشیاست که در این مورد استقرار کارکردی، از اهمیت بسیار برخورداراست. اشیاء را باید به نحوی قرار داد که یافتن آنها و دسترسی پیدا کردن به آنها به سهولت و سادگی انجام شود، ذخیره سازی اشیاء با در نظر داشتن چگونگی دستیابی مجدد به آنها صورت گیرد.3- قوانین قرار دادن اشیاء در جایشان را رعایت کنید:قاعده سوم، قاعده پیروی از قاعده هاست، به این معنی که اشیاء همواره باید در جای تعیین شده برای آنها قرار داده شوند. این قاعده بسیار ساده به نظر می رسد، اما به هنگام پیروی از آن متوجه خواهید شد که انجام آن تا چه حد مشکل است. اگر در رعایت این قاعده موفق شوید، سازماندهی و نظم وترتیب به نتیجه می رسند در عین حال باید به لیست اقلام موجود نیز توجه داشته باشید تا با کمبود یا فقدان قطعات و اشیاء مورد نظر مواجه نشوید.
اسلاید 21: 1- تحلیل وضعیت موجود:هدف اصلی در برقراری نظم و ترتیب تسریع دستیابی به اقلام مورد نیاز و قرار دادن صحیح اشیاء در محل های صحیح آنهاست.اگر محل قرارگیری اشیاء را بدون تفکر،و به گونه ای دلخواه تعیین کنیم، دستیابی به آنها را سرعت نبخشیده ایم. بنابراین مهم است که علت کند بودن دستیابی به اشیاء مورد نظر و بازگرداندن آنها به محلشان را بررسی کنیم. در این بررسی، باید هم کارگران جدید و هم کارگران کهنه کار را در نظر داشت، باید سیستمی را طراحی و برقرار کنید که برای فرد فرد کارکنان قابل فهم باشد. در غیر این صورت تمام تلاشهایتان بی حاصل خواهد بود.پس بررسی کنید:- چگونه افراد به اشیاء دسترسی پیدا می کنند؟- چگونه پس از استفاده از اشیاء آنها را در جای خود قرار می دهند؟- چرا برای انجام کار مورد نظر وقت زیادی تلف می شود؟مراحل لازم برای برقراری نظم وترتیب:
اسلاید 22: 2- نحوه قرار گیری اشیاء در محل تعیین شده را مشخص کنیدبررسی کنید چگونه می توان اشیاء را بر مبنای کارکرد آنها در محل های تعیین شده قرار دادرسم شکل خارجی ابزار بر روی صفحه یا محلی که ابزار روی آن قرار می گیرنددر کنار صفحه ابزارصفحه کلیدی با نام ابزارتعبیه شود که با فشار دادن کلید مربوط به یک ابزار چراغ کنار ابزار مورد نظر روشن شود.
اسلاید 23:
اسلاید 24: 3- آسان سازی دستیابی به اشیاءو بازگرداندن آنها به جایشان - تمامی فرایند در جهت سرعت و راحتی کارها صورت می پذیرد، و زمانی که شیء جای مشخصی داشته باشد بی نظمی کمتری در انجام امور حاصل می شود.- اگر مکانهای ذخیره سازی و نگهداری اشیاء در تمامی محل کار پراکنده نباشد، بهتر است.- سیستم ذخیره سازی و نگهداری اشیائ براساس هر موضوعی(نوع کارکرد، نوع محصول، نوع فرایند) که باشد باید روشن و قابل فهم باشد.- به هنگام تعیین مکان باید توجه داشت، اشیاء سنگین در قسمت های پایین (و یا در روی چرخک هایی) تا دستیابی به آنها آسان باشد.- اشیایی که بیشتر مورد استفاده است دستیابی باید آسان باشد و در ارتفاع میان زانو تا شانه قرار داشته باشد.
اسلاید 25: بازبینی و کنترل روزانه در پیشگیری از اتمام ذخایر اگر به دنبال شیء مورد نظرتان به محل مخصوص آن مراجعه نمودید ولی موفق به پیدا کردن آن نشوید، سه احتمال وجود دارد:- ذخیره شیء مورد نظر به اتمام رسیده است.- کسی آن را قبلاً برداشته و هنوز باز نگردانده است.- شیء مورد نظر گم شده است.4- رعایت کردن مقررات
اسلاید 26: نکاتی در مورد استقرار، نگهداری و نصب اشیاء علائم مشخص کننده محل و حدود قرار گرفتن اشیاء(تصویر)میزها،قفسه ها ماشین ها و دیگر ابزارهااشیایی که برای استفاده احتمالی در آینده، ذخیره و نگهداری می شوندروغنهاتجهیزات و لوازم اندازه گیریاشیاء بزرگاشیاء کوچک و اقلام مصرفیاعلانات
اسلاید 27: 3- Seiso: پاکیزه سازی پاکیزه سازی در معنای عام کلمه، همان تمیز کردن اشیاء است.از دیدگاه 5s پاکیزه سازی:دور ریختن زواید، و پاکیزه کردن اشیاء از آلودگیها و مواد خارجی تميز كردن محيط و ابزار كار توسط شاغل است و در تمامي رده هاي شغلي ميتواند مصداق داشته باشد. پاکیزه سازی از دیدگاه 5s نوعی بازرسی است. - با پیچیده تر شدن روز افزون محصولات مدرن صنعتی، احتمال آنکه وجود گرد وغبار، مواد خارجی، ناصافیها، و از این قبیل، سبب بروز کم وکاستیها، خرابیها و حتی حوادث گوناگون گردند، روز به روز بیشتر می شود. راه حل این مشکلات، پاکیزه سازی است. پاکیزه سازی را باید به عنوان روشی برای حذف یک به یک علل مشکلات دانست. و آن را در این معنا جامه عمل پوشاند.
اسلاید 28: پاکیزه سازی را در شکل مطلوب آن می توان دارای سه مرحله دانست: مرحله اول: شامل فعالیتهای با مقیاس بزرگ برای پاکیزه سازی همه چیز، و یافتن راه هایی برای بر طرف کردن علل عمده مشکلات در سطحی کلی است.مرحله دوم: مرحله جزء به جزء است که در طی آن، مکانهای کاری و حتی ماشینها و دستگاهها، بطور جداگانه، مورد بررسی قرار می گیرند.مرحله سوم: یعنی مرحله ریزمقیاس، هر یک از قطعات و ابزارها، پاکیزه سازی، و عوامل ایجاد و آلودگیها، جستجو و برطرف می شوند.
اسلاید 29: مراحل انجام کار برای انجام پاکیزه سازی، اجرای چهار مرحله ضروری است: 1- محل کار را به محدوده هایی تقسیم و مسئولیتی برای هر محدوده تعیین کنید.2- در مورد آنچه که باید مورد پاکیزه سازی قرار گیرد، و نیز در مورد ترتیب و روند پاکیزه سازی، تصمیم گیری کنید، و تصمیمات اتخاذ شده را به مرحله اجرا گذارید.3- روش پاکیزه سازی و ابزار مورد اسفاده در آن را مورد تجدید نظر قرار دهید تا تمامی قسمتها را بتوان به آسانی پاکیزه سازی کرد.4- در مورد قواعد و مقررات لازم برای جلوگیری و نگهداری اوضاع بصورت مطلوب، تصمیم گیری، و آنها را مشخص کنید.
اسلاید 30: در فعالیتهای مربوط به 5s بهتر آن است که، با در نظر داشتن همیاری متقابل در کارهای واقعا مشکل، حتی الامکان مسوولیتها را به افراد مشخص واگذار کنیم. به عنوان مثال، می توان کار را با ترسیم محدوده های مسوولیت هر یک از افراد آغاز کرد، رد انجام این کار باید توجه داشت که حیطه واگذاری مسوولیتها، کاملا واضح و مشخص باشد و هیچ محدوده مشترک واگذار نشده یا ابهامی در این تقسیمات وجود نداشته باشد.تا هنگامی که یکا یک افراد نکات زیر را به گوش جان نگرفته و مسوولیت فردی خود را در این زمینه نپذیرفته باشند. شرکت یا سازمان شما در کار پاکیزه سازی موفق نخواهد بود.- چیزی یا جایی را کثیف نخواهم کرد.- چیزی را نخواهم ریخت.- ریخت و پاش نخواهم کرد.- هر چیز را همان موقع تمیز خواهم کرد.- نوشته های پاک شده را باز نویسی خواهم کرد.- اعلانهای پایین افتاده را دوباره نصب خواهم کرد.
اسلاید 31:
اسلاید 32: اجرا: استفاده از دستمالهای پاکیزه سازی: بر این فعالیت می توان نامهای مختلفی نهاد، پاکیزه سازی چند لحظه ای- تمیز کردن در حین کار، اصولاً هدف ترغیب و تشویق همه افراد به قدری پاکیزه سازی است. این پاکیزه سازی با دستمالهای سفید انجام می شود تا پس از پاکیزه سازی محلهایی که به پاکیزه سازی بیشتری احتیاج دارند مشخص شود و هم اینکه بعد از مدتی متوجه بشویم که کثیف ترین مکانها نیز به اندازه قبل کثیف نیستند.ماشین های پاکیزه سازی: استفاده از جارو برقی و ماشین های پاکیزه سازی.فعالیت 5sسه دقیقه با مشارکت افراد : بدین معنی است که همه افراد را هر روز به مدت بسیار کوتاهی، یعنی فقط برای سه دقیقه در روز برای انجام فعالیتهای مربوط به 5s بسج کنیم. نکته مهم در اینجا حصول اطمینان از فعالیت پاکیزه سازی تمام افراد که بسیار مشکل و مستلزم هماهنگی- رهبری- و اقدامات لازم برای فعال کردن افراد کند است. فعالیت 5s می تواند سه دقیقه ای، پنج دقیقه ای، سی دقیقه ای باشد و می تواند ابتدای کار روزانه، انتهای کار روزانه، آخر هفته، آغاز ماه باشد. اگر تصمیم به انجام نظافت سه دقیقه ای گرفته اید به معنی دست کشیدن در دقیقه سوم نیست بدین معنی است که پس زا دو دقیقه وسی ثانیه انجام کنترلهای کیفیت و ایمنی را آغاز کنید. بطوری که در پایان سه دقیقه همه چیز آماده باشد.(البته کار متناوب سرعت عمل و دقت را بالا می برد)
اسلاید 33: 4- Seiketsu: استاندارد سازیاز دیدگاه 5s کنترل و اصلاح دائمی ساماندهی، نظم وترتیب و پاکیزه گی است.تاکید اصلی رد استاندارد سازی، متوجه مدیرت دیداری و استاندارد کردن مقررات است.استاندارد سازی به عنوان هشیاری و فعالیت دائمی برای حفظ وضعیت و کیفیت 5s تلقی کرد.
اسلاید 34: آشکار ساختن ناهمگونیها به وسیله کنترلهای دیداریاز آنجا که کنترل و اداره امور توسط انسانها انجام می شود، توانایی افراد برای تشخیص موارد عادی از غیر عادی، و همگون از ناهمگون، به منظور اقدام به موقع و مناسب، امری ضروری است.آسان سازی قواعد: مادران ژاپنی وقت زیادی را صرف آموختن ای ن نکته به فرزندان خود می کنند که چگونه کفشهای خود را به گونه ای مرتب، و به صورتی که نوک آنه به طرف در قرار گیرد، جفت کنن و در راهروی ورودی قرار دهند، با این وجود بعضی از بچه ها این نکته را هر قدر هم که به آنها بگویند یاد نمی گیرند، در نتیجه بعضی مادران ابتکار به خرج داده و نمودار محل و چگونگی قرار گیری کفشها را بر کف راهرو ترسیم می کنند. و فرزندان آنها، چنان از این شیوه استقبال کردند که حتی کفشهای میهمانان را نیز به همان ترتیب جفت می کردند. بدین طریق بدون نیاز به هیچگونه بحث یا تهدیدی و فقط با استفاده از نمودار، کار آموزش انجام پذیرفته است، و این همان جوهر مدیریت است. به همین شیوه اگر می خواهید که افراد قوانین و مقررات را در محل کار رعایت کنند باید روشها و ابزارهایی را برای ساده سازی آنها بکار بگیرید. با در دست داشتن عوامل راهنمای کننده واقعی و ملموس، پیروی از قواعد و اجرای مقررات برای افراد بسیار آسان خواهد بود و چنین ابزارهایی فرایند استاندارد سازی را تسهیل خواهد کرد.
اسلاید 35: ابزارها و روشها کنترل دیداریبرای کنترل دیداری نیازمند استفاده از ابزارهای دیداری هستیم برای تسهیل این فرایند استفاده از هوش و خلاقیت در ابداع و بکارگیری این ابزارهای ابتکاری امری ضروری است.چند مثال از این ابزارهانشانه هایی که از اشتباه افراد در به کارگیری دستگاهها و تجهیزات جلوگیری می کندعلامتهای خطرنام دستگاهها و تجهیزاتموارد احتیاط و یاداوریهادستورالعملهانکات عمده اساسی در ابداع اینگونه نشانه های کنترل دیداری- کاری کند که نشانه ها از فاصله نسبتاً دوری به راحتی دیده شوند.- نشانه ها را بر روی همان چیزها یی قرار دهید که برای آنها در نظر گرفته شده اند.- آنها را به گونه ای تعیین کنید که هر کس با استفاده از آنها بتواند درست را از نادرست تشخیص دهد.- نشانه ها را بصورتی ایجاد و مستقر کنید که هر کس بتواند به راحتی و سهولت از آنها استفاده کند.- آنها را جنان تعبیه کنید که کاربرد و به کارگیری آنها استفاده کند.- آنها را آنچنان تعبیه کنید که کاربرد و به کارگیری آنها، محل کار را زیباتر و منظم تر سازد.
اسلاید 36: روشهای مدیریت دیداریبرچسبها:هر یک از لوازم و دستگاهها باید دارای برچسب، نام و کاربرد باشد.1- روغنهای روانساز: یکی از ساده ترین و قابل فهم ترین اقلام برای کنترل دیداری است. بدین معنی که هر یک از ظرفهای حاوی روغن، باید دارای برچسبی باشد که در آن نوع(درجه) روغن، رنگ آن، و مورد یا محل آن ذکر شده باشد. 2- برچسبهای دقیق: نشان دهنده میزان درجه دقت، سطح استفاده یا موارد کاربرد و دوره تنظیم(کالیبراسیون) این ابزارها است.3- برچسبهای بازبینی سالیانه: جهت مشخص نمودن زمان بازبینی لوازم وتجهیزات و همچنین زمان بعدی4- برچسبهای حرارتی:میزان حرارت بالا و حتی نوسانات حرارتی را نشان می دهد.5- برچسبهای نشان دهنده مسوولیت: هر کس مسوول چه چیزی است و هر چیز تحت مسوولیت چه کسی است.6- برچسبهای دیگر: - برچسبهای نام و مشخصات - برچسبهای هشدار دهنده یا آگاهی دهنده
اسلاید 37: 5- Shitsuke: انضباطانظباط در معنای عام، عبارت از آموزش و توانایی بر انجام وظیفه است هر چند که این وظیفه کاری دشوار باشد.در زبان ژاپنی واژه شیتسوکه در اصل به معنی اولین دوخت یک کیمونو است که اصلاحات بعدی برای رسیدن به کیمونوی نهایی بر روی آن انجام می شود. چیزی شبیه به کار اولیه خیاط قبل از پرو یک لباس، از این رو انضباط پایه و اساس تمدن عاملی برای جریان بهتر و سریعتر امور زندگی و حداقل پیش نیاز برای حیات و کارکرد صحیح هر جامعه است. از دیدگاه 5s :انضباط به معنی ایجاد( یا برخورداری از) توانایی لازم برای انجام امور به شیوه مطلوب و مورد نظر است.شکل دهی و ایجاد عادات صحیح به جای عادات نادرست است.
اسلاید 38: انضباط عبارت است از آموزش عادات و توانايي هايي جهت انجام يك وظيفه خاص. نكته اصلي در اينجا ايجاد عادات درست به جاي عادات نادرست است. اين كار را بايد از طريق آموزش شيوه هاي درست انجام كار به افراد و تمرين دادن آنان در اين زمينه آغاز نمود. همچنين اين تمرينها از طريق وضع مقررات و پيروي جدي از آنها تحقق مي پذيرد. انضباط فرآيند تكرار و تمرين انجام يك كار است. مثلاً كاملاً ضروري است كه رعايت مقررات ايمني براي افراد به صورت يك عادت درست درآيد و به اين نكته تاكيد شود كه : انضباط اصلي جدايي ناپذير از ايمني صنعتي است. نمونه هايي از اجراي اين S را مي توان بصورت زير فهرست نمود: • تمرين نظم و ترتيب ( آموزش , نظارت مستمر , ارزيابي و پاداش به پرسنل جهت نظم و انضباط ... ). • تمرين وقت شناسي ( آموزش , استفاده بهينه از زمان , بخصوص در بخش تعميرات در سالنها و برقراري جلسات ... ). • پوشيدن كفش ايمني. • تمرين اقدامات ضروري ( استفاده از تجهيزات ايمني ... ). • توجه به زيباييها و رعايت ظواهر ( استفاده از لباسهاي كار مناسب در تعميرگاه وشركت ... ). • نگرش مديريت به فضاهاي عمومي ( ايجاد فضاهاي سبز و يا امكانات رفاهي در محل كار... )
اسلاید 39: نتایج حاصل ازاجرای 5S را می توان در قالب این عبارات جمع بندی کرد:محیط کار تبدیل به محیطی ایمن شده و کار کردن در آن راحت تر می شود.عمر ماشین آلات و تجهیزات طولانی تر شده و اثر بخشی آن افزایش می یابد.استفاده از فضاهای موجود بهینه می گردد.مسافت های جابجایی و حمل ونقل کاهش می یابد.زمانهای جستجو بطور کلی زمانهای تلف شده کاهش پیدا می کند.خلاقیت افراد رشد کرده و تفکرات سازمانی بهبود می یابند.افراد به محیط کار خود افتخار می کنند و انگیزه بهبود می یابند.تجارت شرکت بیشتر شده و بازارهاب بیشتری بدست می آورد.
اسلاید 40: محیط کارخانه بعد از انجام 5
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.