ارگونومی
اسلاید 1: ابزارهاي ارزيابي ناراحتي بدن هدف اصلي ارگونومي ايجاد تناسب بين انسان و محيط است. براي ارزيابي اثربخشي برنامه‌هاي مداخله‌اي ارگونوميك به ابزارهايي نياز است كه اطلاعات لازم در خصوص ميزان تناسب يا عدم تناسب را فراهم آورند.يكي از جنبه‌هاي تناسب بين انسان و محيط كه اهميت بسزايي يافته است جنبه‌ي فيزيكي است. دليل مهم موضوع مذكور اين است كه تحقيقات نشان داده‌اند كه درصد بالايي از آسيب‌هاي اسكلتي- عضلاني (نظير كمردردهاي ناشي از كار، گردن دردها و دردهاي اندام‌هاي فوقاني ناشي از كار) كاملاً يا حداقل تا حدي قابل نسبت به عدم تناسب فيزيكي‌اند.متأسفانه علت‌شناسي اختلالات اسكلتي- عضلاني مرتبط با كار، پيچيده و بحث‌انگيز است. عدم وجود شفافيت و قطعيت در علت‌شناسي اين اختلالات، ارزيابي خطر را دشوار مي‌سازد. البته، اعتقاد بر اين است كه ناراحتي يكي از شاخصهاي خطر است كه مي‌تواند در ارزيابي خطر بسيار سودمند باشد، زيرا ناراحتي، حاصل سيستم پسخورد بدن براي آشكارسازي مشكلات احتمالي است.
اسلاید 2: ابزارهاي ارزيابي ناراحتي بدنمنشأ ناراحتي ناشي از استرس‌هاي اسكلتي-عضلاني عبارتند از:- كشش عضلات، عصبها، عروق خوني، ليگامان‌ها و كپسول مفصل- فشار بافتهاي مذكور- تغييرات شيميايي موضعي كه همراه با خستگي ماهيچه‌اي است.- تغييرات شيميايي موضعي ناشي از كاهش جريان خون و كاهش خون موضعي- مختل شدن هدايت عصبي ناشي از فشار- التهاب ثانويه
اسلاید 3: ابزارهاي ارزيابي ناراحتي بدنازآنجاكه استرس مكانيكي وارده بر بافت و تغييرات شيميايي موضعي هر دو منشأ تخريب بافت و آسيب دانسته مي‌شوند، كاربردپذير بودن ناراحتي به عنوان شاخص خطر كاملاً روشن و قابل تأييد است.البته ناراحتي ممكن است تحت تأثير عوامل رواني و اجتماعي نيز قرار گيرد. از ديد برخي، اين موضوع يكي از معايب استفاده از ناراحتي به عنوان شاخص خطر است.
اسلاید 4: ابزارهاي ارزيابي ناراحتي بدنباور بر اين است كه ناراحتي به ويژه براي ارزيابي مواردي كه عدم تناسب فيزيكي بر ماهيچه‌هاي كوچك و كارهاي ماهيچه‌اي استاتيك اثر مي‌كند بسيار مناسب است. مشكلات عضلات كوچك به وسيله‌ي ابزارهاي متداول ارزيابي خطر نظير مدل‌هاي بيومكانيكي و شاخصهاي فيزيولوژيك (نظير ضربان قلب و درجه حرارت بدن) آشكار نمي‌شوند، از اين رو در مورد عضلات كوچك ناراحتي به عنوان شاخص خطر مي‌تواند سودمند باشد.
اسلاید 5: ارتباط بين شدت ناراحتي و درد در شكل زير نشان داده شده است. شدت ناراحتي پيش از افزايش درد، شدت مي‌يابد. اين موضوع گوياي اين مطلب است كه وقتي محرك در سطح آزاردهندگي پايين قرار دارد ناراحتي شاخصي حساستر است. ناراحتيدرد
اسلاید 6: توصيف ناراحتي: براي توصيف كامل ناراحتي، 4 جنبه گوناگون شامل شدت، كيفيت، محل يا موضع و الگوي زماني بايد مورد توجه قرار گيرد.
اسلاید 7: توصيف ناراحتي: 1- شدتاندازه‌گيري شدت ناراحتي بدين طريق انجام مي‌گيرد كه از فرد خواسته مي‌شود تا شدت ناراحتي را بر روي يك مقياس به اصطلاح ذهني مشخص سازد (نرخ‌گذاري).
اسلاید 8: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهنياگرچه تعداد زيادي از مقياس‌هاي ذهني وجود دارد اما به طور كلي به 4 گروه تقسيم مي‌شوند؛ مقياس‌هاي نرخ‌گذاري كلامي Verbal rating scales مقياس‌هاي چشمي شبيه‌سازي Visual analog scales مقياس‌هاي نرخ‌گذاري عددي Numeric rating scalesمقياس‌هاي نرخ‌گذاري تصويري Graphic rating scalesالبته كوشش‌هايي نيز براي استفاده از روشهاي عيني‌تر اندازه‌گيري شدت ناراحتي وجود داشته است كه از آن جمله مي‌توان به تغيير رفتار ناشي از ناراحتي و يا تغيير پارامترهاي بيومكانيكي و فيزيولوژيك (براي مثال برآورد كشش استاتيك عضلات با استفاده از مدل‌هاي بيومكانيكي، برآورد خستگي ماهيچه‌اي با استفاده از دامنه فركانس فعاليت‌هاي الكتريكي ماهيچه) اشاره كرد.
اسلاید 9: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهنيالف) مقياس‌هاي نرخ‌گذاري كلامي: دو نوع مقياس نرخ‌گذاري كلامي وجود دارد. در نوع نخست، از يك كلمه و چندين صفت براي مشخص كردن تغيير شدت ناراحتي استفاده مي‌شود و در نوع دوم، كلمات متفاوتي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
اسلاید 10: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهني مقياس نرخ‌گذاري يك كلمه‌اي براي تعيين شدت ناراحتي
اسلاید 11: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهني مقياس نرخ‌گذاري چند كلمه‌اي براي تعيين شدت ناراحتي
اسلاید 12: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهني مزايا و معايب:از جمله محاسن مقياس نرخ‌گذاري كلامي، روشني و سادگي درك آنها است. يكي از معايب اين نوع مقياس‌ها، اندك بودن تعداد نقاط يا گزينه‌ها است كه باعث مي‌شود تنها بتوان تغييرات عمده در شدت ناراحتي را آشكار نمود. از ديگر معايب اين نـوع مقياس، اين است كه فرض مي‌شود احساسي نظير ناراحتي را مي‌توان به صورت كـلام درآورد. در مقيـاس‌هاي كلامي چندگانه، اين كاستي بزرگتر و قابل توجه‌تر اسـت، زيـرا افـراد مختـلف ممـكن است از كلمات گوناگون تعبير و تفسير متفاوتي داشته بـاشنـد و در نتيـجـه، در ارزيـابـي خطـا ايجاد شود.
اسلاید 13: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهنيب) مقياس‌هاي چشمي شبيه‌سازي: اين مقياس‌ها از يك خط 100 ميلي متري تشكيل شده‌اند كه در دو انتها داراي دو گزينه‌اند. در اين نوع مقياس‌ها، هم مي‌توان از خطوط افقي استفاده كرد و هم از خطوط عمودي.
اسلاید 14: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهني مقياس چشمي شبيه‌سازي بدون ناراحتيناراحتي فوق العاده
اسلاید 15: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهنياز مزاياي اين نوع مقياس‌ها سهولت كاربرد، حساسيت و امكان تجزيه و تحليل آماري پارامتري است. تحقيقاتي كه بر روي اندازه‌گيري درد انجام شده نشان داده است كه كاستي اين نوع مقياس‌ها اين است كه برخي افراد قادر نيستند برداشت خود از شدت ناراحتي را بر روي يك خط مشخص سازند. افراد مسن و افرادي كه فاقد تحصيلات رسمي‌اند (به طور كلي، آنهايي كه با مفاهيم انتزاعي آشنايي ندارند) از جمله اين افرادند.
اسلاید 16: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهنيپ) مقياس‌هاي نرخ‌گذاري عددي: اين مقياس‌ها، مشابه مقياس‌هاي چشمي شبيه‌سازي‌اند با اين تفاوت كه داراي گروه‌هاي عددي جداگانه‌اي هستند و مي‌توانند چشمي يا كلامي باشند.
اسلاید 17: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهني مقياس نرخ‌گذاري عددي چشمي
اسلاید 18: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهنيمزيت اين نوع مقياس‌ها، سهولت كاربرد مي‌باشد.كاستي آنها عبارت است از حساسيت اندك مقياس صفر تا ده.
اسلاید 19: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهنيج) مقياس‌هاي نرخ‌گذاري تصويري: اين مقياس‌ها تركيبي است از مقياس‌هاي چشمي شبيه‌سازي و مقياس‌هاي عددي يا كلامي. بدين‌ترتيب، مقياس شامل يك خط افقي يا عمـودي با لنگرهايي است كه در طول محور خود داراي اعداد يا صفاتي مي‌باشد.
اسلاید 20: توصيف ناراحتي 1- شدت مقياس‌هاي ذهني مقياس‌هاي نرخ‌گذاري تصويري حداقلخفيفمتوسطشديدبدون ناراحتيناراحتي فوق العاده
اسلاید 21: توصيف ناراحتي: 2- كيفيت كيفيت ناراحتي را تنها مي‌توان با استفاده از كلمه‌هاي گوناگون ارزيابي نمود. كيفيت‌هاي مختلف ناراحتي شامل موارد زير است: جزجز، سوزش، خشكي و سفتي، كرخي، سردي، گرمي، گرفتگي، سوزن‌سوزن شدن، درد جانكاه و فرساينده. اگرچه كيفيت درد به طور گسترده‌اي در ارزيابي سلامت مورد استفاده قرار مي‌گيرد، اما كيفيت ناراحتي عموماً مورد استفاده‌ي ارگونوميست‌ها نبوده است. شايد علت اين امر نامشخص بودن مفاهيم گوناگون كيفيت است، در حالي كه مفاهيم شدت، محل و الگوي زماني غالباً روشن است.
اسلاید 22: توصيف ناراحتي: 3- محلموضع ناراحتي عموماً يا به وسيله‌ي نقشه‌ي بدن و يا با ارجاع به يكي از قسمت‌هاي بدن مشخص مي‌شود. بنابراين، جايي كه ناراحتي قسمت خاصي از بدن موردنظر است، بايد براي فرد مشخص نمود كه اطلاعات موردنياز در رابطه با ناراحتي (شدت، كيفيت و الگوي زماني) منحصراً مربوط به آن قسمت خاص از بدن مي‌باشد. زماني كه ناراحتي قسمت‌هاي مختلفي از بدن مدنظر است، از فرد خواسته مي‌شود تا ناراحتي قسمت‌هاي مختلف را تعيين نمايد. فرد مي‌تواند نواحي دچار ناراحتي را با علامت‌گذاري روي نقشه‌ي بدن مشخص سازد.
اسلاید 23: توصيف ناراحتي: 3- محل Body map
اسلاید 24: توصيف ناراحتي: 4- الگوي زمانيالگوي زماني ناراحتي با استفاده از داده‌هايي كه در مورد ناراحتي در زمان‌هاي مختلف جمع‌آوري مي‌شود تعيين مي‌گردد. بسته به اينكه ارزيابي ناراحتي به چه علت صورت مي‌گيرد، فاصله‌ي زماني ميان نوبت‌هاي جمع‌آوري داده‌ها از چند دقيقه (براي كارهاي سخت و شديد) تا چند ساعت (اگر نوسان روزانه مورد توجه است) و يا چند روز و يا حتي بيشتر، متغير است.
اسلاید 25: برخي اصول مهم در اندازه‌گيري ناراحتي اندازه‌گيري ناراحتي احتمالاً در ارزيابي تناسب و عدم تناسب فيزيكي سودمند است. استفاده از كلمه‌ي ناراحتي به طور تنها به اعتبار ارزيابي كمك مي‌كند. ناراحتي يك تجربه‌ي ذهني است و به همين دليل تنها مي‌توان آن را از طريق گزارش و اظهارنظر فرد اندازه‌گيري نمود. شدت، موضع و الگوي زماني از جمله پارامترهاي مهم در مبحث ناراحتي‌اند. احتمالاً مقياس چشمي شبيه‌سازي كاربردي‌ترين مقياس براي اندازه‌گيري شدت ناراحتي است.
اسلاید 26: نتيجه گيري و توصيه هاناراحتي متغير ارزشمندي است كه با استفاده از آن ارگونوميست مي‌تواند تناسب فيزيكي ميان كارگر و كار او را ارزيابي كند. چندين دهه تجربه‌ي علمي ارگونوميست‌ها در زمينه‌ي تحقيقات درد باعث توسعه و تكامل ابزارهاي ارزيابي ناراحتي شده است كه ساده و معتبر بوده و حساسيت بالا دارند.
اسلاید 27: نتيجه گيري و توصيه ها براي ارزيابي شدت ناراحتي، استفاده از مقياس چشمي شبيه‌سازي يا مقياس نرخ‌گذاري عددي كلامي توصيه مي شود. براي تعيين موضع ناراحتي استفاده از نقشه‌ي بدن توصيه مي شود. براي ارزيابي الگوي زماني ناراحتي استفاده از مقياس‌هاي ذكر شده در زمان‌هاي گوناگون از شيفت كار توصيه مي شود.
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.