استاندارد حسابداری شماره ۲۵: گزارشگری بر حسب قسمت های مختلف

استاندارد حسابداری شماره ۲۵: گزارشگری بر حسب قسمت های مختلف

اسلاید 1: 1/22استاندارد حسابداري شماره 25 گزارشگري بر حسب قسمتهاي مختلف

اسلاید 2: 2/22هدف استانداردهدف اين استاندارد، تجويز مبانى گزارشگرى اطلاعات مالى بر حسب قسمتهاى مختلف يك واحد تجارى است. اين اطلاعات در مورد انواع مختلف محصولات و خدمات ارائه شده و نيز مناطق جغرافيايى مختلف عمليات واحد تجارى است كه به استفاده‏كنندگان صورتهاى مالى در موارد زير كمك مى‏كند:الف . درك بهتر عملكرد گذشته واحد تجارى،ب . ارزيابى بهتر مخاطرات و بازده‏هاى واحد تجارى، وج . قضاوتهاى آگاهانه‏تر در مورد كل واحد تجارى.

اسلاید 3: 3/22دامنه کاربردكليه واحدهاى تجارى كه اوراق سهام آنها به عموم عرضه مى‏شود يا در جريان انتشار عمومى است بايد الزامات اين استاندارد را رعايت كند.ساير واحدهاى تجارى چنانچه داوطلبانه در صورتهاى مالى تهيه شده براساس استانداردهاى حسابدارى، اطلاعات بر حسب قسمتهاى مختلف را افشا نمايند، بايد الزامات اين استاندارد را به طور كامل رعايت كنند.هنگام ارائه مجموعه صورتهاى مالى جداگانه واحد تجارى اصلى همراه صورتهاى مالى تلفيقى، اطلاعات مربوط به قسمتها فقط در صورتهاى مالى تلفيقى ارائه مى‏شود.

اسلاید 4: 4/22تعيين قسمتهاي تجاري يا جغرافياييتعيين قسمتهاي تجاري يا جغرافيايي جداگانه نيازمند قضاوت است. مديريت واحد تجاري براي اعمال اين قضاوت، هدف گزارشگري اطلاعات مالي قسمت را با توجه به اين استاندارد و خصوصيات کيفي اطلاعات مالي در نظر مي گيرد.

اسلاید 5: 5/22قسمت هاي جغرافياييقسمت هاي جغرافيايي مي تواند يکي از دو مورد زير باشد:الف. محل استقرار تجهيزات توليد يا ارائه خدمت و ساير داراييهاي واحد تجاري، ياب . محل بازارها و مشتريان آن.

اسلاید 6: 6/22قسمت جغرافياييجزيى قابل تفكيك از واحد تجارى است كه به ارائه محصولات يا خدمات در منطقه جغرافيايى مشخصى مشتمل بر يك كشور يا گروهى از كشورها اشتغال دارد و داراى مخاطره و بازده‏اى متفاوت از اجزايى است كه در ساير مناطق جغرافيايى فعاليت مى‏كنند. عوامل زير بايد در تشخيص قسمتهاى جغرافيايى در نظر گرفته شود:الف . تشابه شرايط اقتصادى و سياسى،ب . روابط بين عمليات در مناطق جغرافيايى مختلف، ج . مجاورت عمليات،د . مخاطرات خاص ناشى از عمليات در مناطق مشخص، ه . مقررات كنترل ارز، وو . مخاطرات نوسانات ارزى.

اسلاید 7: 7/22قسمت تجاريجزئى قابل تفكيك از واحد تجارى است كه يك محصول يا خدمت يا گروهى از محصولات يا خدمات مرتبط را ارائه مى‏كند و داراى مخاطره و بازده‏اى متفاوت از ساير قسمتهاى واحد تجارى است. عوامل زير بايد در تعيين محصولات و خدمات مرتبط در نظر گرفته شود:الف . ماهيت محصولات يا خدمات،ب . ماهيت فرآيندهاى توليد،ج . نوع يا طبقه مشتريان براى محصولات يا خدمات،د . روشهاى توزيع محصولات يا ارائه خدمات، وه . ماهيت مقررات مربوط، براى مثال، مقررات بانكى و بيمه‏اي

اسلاید 8: 8/22داراييهاي قسمتعبارتست از داراييهايي که بطور غير مستقيم قابل انتساب يا بر مبنايي منطقي قابل تخصيص به فعاليتهاي عملياتي قسمت باشد.شمول يا عدم شمول تحت عنوان داراييهاي قسمتوضعيت داراييجزء داراييهاي قسمت مي باشداستهلاک دارايي در هزينه عملياتي قسمت منظور مي شودجزء داراييهاي قسمت نمي باشددارايي مورد استفاده براي مقاصد عمومي واحد تجاري يا دفتر مرکزيچنانچه مبنايي منطقي براي تخصيص وجود داشته باشد، جزء داراييهاي قسمت مي باشددارايي مورد استفاده مشترک دو يا چند قسمت استجنانجه مستقيما قابل انتساب به قسمت يا بطور منطقي قابل تخصيص به قسمت باشد، جزء داراييهاي قسمت منظور مي شود. در اين حالت استهلاک سرقفلي جزء هزينه عملياتي قسمت است.سرقفلي

اسلاید 9: 9/22در اندازه گيرري داراييهاي يک قسمت توجه به موارد زير ضروري است:در صورت ترکيب تجاري با روش خريد: داراييهاي قسمت بر اساس ارزش منصفانه اندازه گيري مي شود.در صورت تجديد ارزيابي داراييهاي ثابت: داراييهاي قسمت بر اساس مبلغ تجديد ارزيابي اندازه گيري مي شود.

اسلاید 10: 10/22بدهي هاي قسمتعبارتست از بدهيهايي که مستقيما قابل انتساب و يا بر مبنايي منطقي قابل تخصيص به فعاليتهاي عملياتي قسمت باشد.شمول يا عدم شمول تحت عنوان بدهيهاي قسمتوضعيت بدهيجزء بدهيهاي قسمت نمي باشدبدهي هايي مثل تسهيلات دريافتي، بدهيهاي مربوط به داراييهاي موضوع اجاره هاي سرمايه اي و ساير بدهيهايي که براي مقاصد تامين مالي است نه عملياتيجزء بدهيهاي قسمت مي باشدچنانچه هزينه سود تضمين شده در نتيجه عمليات قسمت منعکس شود

اسلاید 11: 11/22قسمت قابل گزارشقسمت قابل گزارش قسمتى تجارى يا جغرافيايى است كه بر مبناى تعاريف پيشگفته مشخص مى‏شود و براساس اين استاندارد، افشاى اطلاعات قسمت در مورد آن ضرورت دارد.

اسلاید 12: 12/22. درآمد عملياتى قسمت عبارت است از درآمد حاصل از فعاليتهاى اصلى و مستمر كه مستقيماً قابل انتساب يا برمبنايى منطقى، قابل تخصيص به قسمت است اعم از اينكه از فروش به مشتريان برون سازمانى يا معاملات با ساير قسمتهاى همان واحد تجارى ناشى‏شده باشد.. هزينه عملياتى قسمت عبارت است از هزينه‏هاى مرتبط با فعاليتهاى اصلى و مستمر كه مستقيماً قابل انتساب يا بر مبنايى منطقى قابل تخصيص به قسمت است اعم از اينكه مرتبط با فروش به مشتريان برون سازمانى يا معاملات با ساير قسمتهاى همان واحد تجارى باشد.. نتيجه عمليات قسمت عبارت از درآمد عملياتى قسمت پس از كسر هزينه عملياتى آن است.

اسلاید 13: 13/22شروعبليخيرتعيين قسمتهاي تجاري ياجغرافيايي بر پايه قضاوت مديريت، ساختار سازماني داخلي و تعاريف استانداردآيا قسمتهاي تجاري يا جغرافيايي تعيين شده، حائزدست کم يکي ازشرايط مقرردر آستانه هاي 10درصد ميباشند؟آيا قسمتهاي گزارش شده معرف دست کم 75درصد درآمد عملياتي فروش به مشتريان برونسازماني مي باشند؟قسمتهاي تجاري يا جغرافيايي ديگري را تا حد حصول آستانه افشاي دست کم 75درصد درآمد عملياتي فروش به مشتريان برونسازماني به مجموعه قسمتهاي قابل گزارش اضافه کنيداطلاعات قسمتهاي تجاري يا جغرافيايي باقيمانده را با يکديگر ترکيب و با عنوان ساير قسمتها (قسمتهاي تخصيص نيافته) گزارش کنيد.قسمتهاي قابل گزارشبليخيرتشخيص قسمتهاي قابل گزارش:

اسلاید 14: 14/22آستانه هاي 10درصددرآمد عملياتي حاصل از فروش به مشتريان برونسازماني و معاملات با ساير قسمتها <= 10درصد جمع درآمد تمام قسمتها اعم از برونسازماني يا داخلينتيجه عمليات قسمت اعم از سود يا زيان <= 10درصد مجموع سود عملياتي قسمتهاي سودده يا مجموع زيان عملياتي قسمتهاي زيان ده، هر کدم که قد مطبق آن بزرگتر باشدداراييهاي قسمت <= 10درصد داراييهاي تمام قسمتها

اسلاید 15: 15/22تشخيص قسمتهاي قابل گزارشقسمتى كه در دوره قبل به دليل احراز يكى از آستانه‏هاى 10 درصد مربوط به عنوان قسمت قابل گزارش تعيين شده است، چنانچه برمبناى قضاوت مديريت واحد تجارى همچنان داراى اهميت باشد بايد براى دوره جارى نيز به عنوان قسمت قابل گزارش تلقى شود حتى اگر درآمد عملياتى، نتيجه عمليات و داراييهاى آن بيش از آستانه‏هاى 10 درصد نباشد.چنانچه قسمتى به دليل احراز يكى از آستانه‏هاى 10 درصد، در دوره جارى به عنوان قسمت قابل گزارش تعيين شود، اطلاعات مقايسه‏اى دوره قبل آن بايد ارائه مجدد شود، به استثناى مواردى كه انجام اين كار عملى نباشد.

اسلاید 16: 16/22رويه هاي حسابداري قسمتها شامل:الف. رويه هاي حسابداري اصلي. رويه هايي که در تهيه و ارائه صورتهاي مالي تلفيقي يا صورتهاي مالي واحد تجاري استفاده مي شود، وب . ساير رويه ها. رويه هاي حسابداري قسمت که مختص گزارشگري قسمت است.مثل: تشخيص قيمتها، روش قيمتگذاري انتقالات بين قسمتها و مباني تخصيص درآمدها و هزينه هاي عملياتي به قسمتها.

اسلاید 17: 17/22رويه هاي حسابداري قسمتهااستفاده از رويه‏هاى حسابدارى بكار گرفته شده در واحد تجارى به معناى آن نيست كه رويه‏هاى حسابدارى تلفيقى يا رويه‏هاى حسابدارى واحد تجارى براى قسمتهاى قابل گزارش، همانند آنكه آن قسمتها واحدهاى گزارشگرى جداگانه‏اى هستند، به كار رود. ارقام محاسبه‏شده در نتيجه به كارگيرى يك رويه حسابدارى خاص در سطح واحد تجارى، در صورت وجود مبنايى منطقى، به قسمتها تخصيص مى‏يابد. داراييهايى كه به طور مشترك توسط دو يا چند قسمت استفاده مى‏شود فقط در صورتى بايد به آن قسمتها تخصيص يابد كه درآمدها و هزينه‏هاى عملياتى مربوط به آن داراييها نيز به همان قسمتها تخصيص داده شود.

اسلاید 18: 18/22افشاواحد تجارى بايد موارد زير را براى هر قسمت قابل گزارش تجارى يا جغرافيايى مبتنى بر مكان استقرار داراييها افشا كند:الف. درآمد عملياتى قسمت ناشى از فروش به مشتريان برون سازمانى و معاملات با ساير قسمتها، به طور جداگانه، ب . نتيجه عمليات قسمت،ج . جمع مبلغ دفترى داراييهاى قسمت،د . بدهيهاى قسمت، ه . جمع اضافات داراييهاى ثابت مشهود و داراييهاى نامشهود هر قسمت طى دوره،و . جمع مبلغ هزينه استهلاك داراييهاى ثابت مشهود و داراييهاى نامشهود هر دوره قسمت كه در نتيجه عمليات آن قسمت منظور شده است، وز . جمع مبلغ ساير هزينه‏هاى غيرنقدى عمده هر دوره قسمت كه در هزينه‏هاى عملياتى آن قسمت منظور شده است.

اسلاید 19: 19/22افشاچنانچه قسمت جغرافيايي مبتني بر مکان بازارها و مشتريان با مکان استقرار داراييها متفاوت باشد:و درآمد عملياتي آن از فروش به مشتريان برونسازماني <=10درصد جمع درآمد عملياتي واحدتجاري از فروش به تمام مشتريان برونسازمانيچنين قسمتهايي بايد بطور جداگانه افشا شوند.

اسلاید 20: 20/22افشاواحد تجاري بايد صورت تطبيق اطلاعات افشا شده براي قسمتهاي قابل گزارش و اطلاعات تجميعي در صورتهاي مالي تلفيقي يا صورتهاي مالي واحد تجاري را ارائه کند. * شامل افشاي مبلغ درآمد عملياتي واحدتجاري از مشتريان برونسازماني که درآمد عملياتي هيچيک از قسمتها منظور نشده است.صورت تطبيق:درآمد عملياتي واحد تجاري از مشتريان برونسازماني*بادرآمد عملياتي قسمتسود يا زيان عملياتي واحد تجاري بانتيجه عمليات قسمتداراييهاي واحد تجاريباداراييهاي قسمتبدهيهاي واحدتجاريبابدهيهاي قسمت

اسلاید 21: 21/22افشادر اندازه گيري و گزارشگري درآمد عملياتي قسمت ناشي از معاملات با ساير قسمتها، انتقالات بين قسمتها بايد بر مبنايي اندازه گيري شود که واحد تجاري در عمل براي قيمتگذاري انتقالات استفاده مي کند. مبناي قيمتگذاري انتقالات بين قسمتها و هر تغيير مربوط بايد در صورتهاي مالي افشا شود.واحد تجاري بايد انواع محصولات و خدمات منظور شده در هر قسمت تجاري گزارش شده و نيز ترکيب هر قسمت جغرافيايي گزارش شده را افشا کند.

اسلاید 22: 22/22افشادر تغيير رويه حسابداري بکار گرفته شده براي گزارشگري قسمت:چنانچه تغيير رويه تاثير عمده اي بر اطلاعات قسمت داشته باشد، بايد اين تغيير و مچنين اطلاعات دوره گذشته قسمت جهت مقاصد مقايسه اي افشا شوند.در صورتيکه افشاي اطلاعات مقايسه اي عملي نباشد: بايد شرحي از ماهيت و دلايل تغيير، اينکه عدم افشاي اطلاعات مقايسه اي غير عملي بوده و اثر مالي اين تغيير را افشا نمود.مثال: در تغيير نحوه تشخيص قسمتهاي مختلف يک واحد تجاري، ارائه مجدد اطلاعات دوره گذشته قسمت غير عملي باشد، به منظور مقايسه، واحد تجاري بايد اطلاعات قسمت را در سالي که نحوه تشخيص قسمتها را تغيير داده است، بر مبناي قسمتهاي قديم و جديد گزارش کند.