استعدادیابی؛ توانایی ها، تفاوت های فردی

استعدادیابی؛ توانایی ها، تفاوت های فردی

اسلاید 1: رضا شجيع دانشجوی کارشناسی ارشد تربیت بدنی دانشگاه فردوسی مشهدزیر نظر: جناب آقاي دكتر سهرابيبه نام خداتوانايي ها تفاوت هاي فردياستعداديابي

اسلاید 2: برخي از مردم فعاليت هاي بدني گوناگون را به خوبي اجرا مي كنند. دليل آن چيست؟ آيا برخي افراد با نوعي توانايي حركتي ويژه به دنيا مي آيند كه مي توانند در هر كاري موفق باشند؟ آيا آنان در فعاليت هاي مختلف، تمرين خوب و زيادي كرده اند؟ آيا آنان واقعا همه فعاليت هاي بدني يا فقط برخي از آن ها را خوب اجرا مي كنند؟ نظر شما چيست؟ مقدمه ...

اسلاید 3: رفتار ورود چيست؟رفتار ورود، پديده هاي رفتاري واقعي افراد را منعكس مي كند كه نشان دهنده تفاوت آنان در قابليت اجراي مهارت هاست. از آنجا كه پيشرفت افراد سرعت هاي متفاوتي دارد، اين تفاوت همچنان باقي مي ماند.

اسلاید 4: روانشناسي افتراقيDifferential Psychology روانشناسي افتراقي مطالعه تفاوتهاي فردي در روانشناسي در مقايسه با مطالعه رفتار ميانگين يا هنجار است. كساني كه تفاوتهاي فردي را مطالعه ميكنند به شناسايي و اندازه گيري توانايي ها (Abilities) و خصيصه هاي افراد (Traits) توجه دارند. مثال: مطالعه هوش ظهور تحقيقات معدودي در ارتباط با مطالعه تفاوتهاي فردي در رفتار حركتي از دهه هاي 70 و 80 .

اسلاید 5: توانايي (Ability) كلمه اي است كه معمولا در محاوره ها مترادف با مهارت به كار مي رود. كلمه توانايي هنگامي كه در زمينه تفاوتهاي فردي به كار رود، به معناي خصيصه يا ظرفيت كلي فرد است كه به عملكرد وي در انواع مهارت ها يا تكاليف مربوط است. توانايي هاي حركتي، شالوده اجراي مهارت هاي حركتي هستند. سطح موفقيت افراد در اجراي مهارتهاي حركتي تا حدود زيادي به ميزان توانايي آن ها در اجراي آن مهارت ها دارد. توانايي هاي متفاوت= سطوح متفاوت پيشرفت

اسلاید 6: توانايي به عنوان يک خصلت نسبتا پايدار، بادوام و ارثي تعريف مي شود.توانايي ممکن است شناختي يا حرکتي باشد.توانايي ها عمدتا به طور ژنتيکي تعيين مي شوند و با تمرين قابل تغيير نيستند.توانايي (Ability)

اسلاید 7: توانايي هاي حركتي پژوهشگران معتقدند كه توانايي هاي حركتي گوناگوني، زيربناي اجراي مهارتهاي حركتي است و افراد در سطوح مختلفي از اين توانايي ها هستند. آنان سال هاست كه در رابطه با ارتباط اين توانايي ها در يك فرد بحث مي كنند. گروهي عقيده دارند كه توانايي ها به شدت به هم مربوطند و گروهي كه ديدگاه متضاد دارند مي گويند توانايي ها نسبتا از يكديگر مستقلند. فرضيه توانايي عمومي حركتي General motor ability Hypothesis فرضيه توانايي اختصاصي حركتيSpecifity of motor ability Hypothesis

اسلاید 8: فرضيه توانايي عمومي حركتي General motor ability Hypothesis طرفداران فرضيه: مكلوي، بريس، بارو و يانگ اين فرضيه اظهار مي كند كه هر فرد داراي يك توانايي كلي و منحصر به فرد است. اگر فردي در اجراي يك مهارت حركتي خوب عمل مي كند، استعداد اين را دارد كه در تمام مهارت هاي حركتي خوب عمل كند. منطق اين ادعا: تنها يك توانايي عمومي (كلي) حركتي وجود دارد.

اسلاید 9: فرضيه توانايي عمومي حركتي General motor ability Hypothesis پژوهشگران مذكور آزمون هايي را به وجود آوردند كه توانايي هاي حركتي موجود در افراد را با آن مي سنجند و موفقيت آنان را در فعاليت هاي ورزشي آتي پيش بيني مي كنند. مكلوي و يانگ (1954) آزمون ظرفيت عمومي حركتي را براي آزمودن توانايي عمومي حركتي به وجود آوردند. مكلوي ظرفيت حركتي را استعداد ارثي و مادرزادي براي اجراي كلي حركتي مي دانست. آزمون جانسون و نلسون (1985)

اسلاید 10: فرضيه توانايي اختصاصي حركتيSpecifity of motor ability Hypothesis توانايي هاي حركتي متعددي وجود دارند كه نسبتا از يكديگر مستقلند. مفهوم ادعاي فوق: موفقيت فرد در آزمون تعادل، نمي تواند عامل پيش بيني موفقيت فرد در آزمون زمان واكنش باشد. انتشار پژوهش هاي بسيار از سوي فرانكلين هنري و شاگردانش (همبستگي ناچيز بين دو توانايي حركتي مانند زمان واكنش و سرعت حركت) آزمايش دراتسكي و زوكاتو (1967)

اسلاید 11: فرضيه توانايي اختصاصي حركتيSpecifity of motor ability Hypothesis پديده اختصاصي بودن توانايي هاي حركتي، مهارت هاي پايه حركتي را نيز در بر گرفت. سينگر (1966) همبستگي بين مهارت هاي پايه ضربه زدن با پا و پرتاب كردن را سنجيد، بين عملكرد فرد در آزمونهاي مربوطه، همبستگي ناچيزي يافت شد. ديدگاه جديد: فرا توانايي

اسلاید 12: همبستگی زبان تفاوت های فردیبا استناد به یافته های پژوهشی در مورد همبستگی مهارت ها می توان چنین اظهار داشت:1- اندازه همبستگی میان مهارت های متفاوت عموما بسیار پایین است.2- حتی همبستگی مهارت هایی که معمولا مشابهت دارند، ضعیف است.3- نبود همبستگی زیاد (مثبت یا منفی) بین مهارت ها، نارسا بودن نظریه توانایی حرکتی عمومی را نشان می دهد.4- دو مهارت حرکتی با تفاوت های اندک (مانند پرتاب کردن یک شیء به مسافتهای 10 و 15 متر) می توانند همبستگی بالایی داشته باشند.

اسلاید 13: يك سئوال ...بر اساس آنچه گفته شد، در صورتي كه توانايي هاي حركتي متعدد و مستقل باشند، چگونه مي توان وجود افراد همه فن حريف را توجيه كرد؟

اسلاید 14: طبقه بندي توانايي هاي حركتي1- هماهنگي چند عضوي (Multilimb Coordination)2- دقت كنترل (Control Precision)3- جهت گيري پاسخ (Response Orientation)4- زمان واكنش (Reaction time)5- سرعت حركت بازو (Speed of arm movement)6- كنترل شدت (Rate control)7- چالاكي دستي (Manual Dexterity)8- چالاكي انگشتي (Finger Dexterity)9- ثبات دست و بازو (Arm-hand steadiness)10- سرعت مچ، انگشت (Wrist-finger speed)11- هدف گيري (Aiming)فلايشمن (1972-1984) در نتيجه آزمون هاي ادراكي- حركتي بسياري كه روي افراد زيادي اجرا كرد، توانايي هاي ادراكي و حركتي انسان را طبقه بندي كند.

اسلاید 15: توانايي هاي تبحر حركتيPhysical Proficiency abilities فلايشمن (1972-1984) نه توانايي ديگر را نيز شناسايي كرد و آن ها را توانايي هاي تبحر بدني نام نهاد. اين توانايي ها بيشتر به اجراي حركت هاي بزرگ و ورزشي مربوط هستند. 1- قدرت ايستا (Static Strength)2- قدرت پويا (Dynamic Strength)3- قدرت انفجاري (Explosive Strength)4- قدرت تنه (Trunk Strength)5- انعطاف پذيري (Flexibility)6- انعطاف پذيري پويا (Dynamic Flexibility)7- هماهنگي درشت بدن (Gross body coordination)8- توازن درشت بدن (Gross body equilibrium)9- استقامت (Stamind)

اسلاید 16: ارتباط توانايي هاي حركتي با اجراي مهارت هاتوانايي هاي بنيادين ادراكي حركتي

اسلاید 17: قابل توسعه و پيشرفت با تمرينصفات ارثيقابل تغيير با تمرينپايدار و بادواماز نظر تعداد بي شماردر حدود 50وابسته و متکي به چند تواناييزير بناي مهارت هاتواناييمهارتتوانايي در برابر مهارت

اسلاید 18: استعداديابي انتخاب بهترين ها، پيش بيني موفقيت ها استعدايابي بيشتر بر پيش بيني استعداد فرد براي موفقيت آتي تأكيد دارد تا بر موفقيت وي در آينده. دست يافتن و يا عدم دستيابي فرد به موفقيت در آينده به عوامل زيادي مانند انگيزش، تمرين، فرصت ها و ... وابسته است. كساني كه بر مبناي توانايي هاي حركتي پيش بيني مي كنند بايد قضاوت خود را به سنجش استعداد فرد براي موفقيت محدود كنند.

اسلاید 19: دقت پيش بينيدقت پيش بيني به عواملي بستگي دارد كه دو عامل آن از اهميت ويژه اي برخوردار است:1- پيش بيني استعداد فرد براي موفقيت در يك مهارت حركتي، به شناسايي و سنجش دقيق تواناييهاي بنيادين براي اجراي آن مهارت (مهارت هدف) بستگي دارد.گام اول: اجراي يك تحليل تكليف براي مهارت هدف كه زيربناي اجراي موفقيت آميز مهارت مورد نظر است.گام دوم: تواناييهاي شناسايي شده در تحليل تكليف با يك رشته آزمون روي نمونه هاي آزمايش كنيم.

اسلاید 20: دقت پيش بيني2- دومين عامل مهم در دقت پيش بيني، اعتبار و پايايي آزمون هاي توانايي است. اگر اين آزمون ها معتبر و پايا نباشد، دقت پيش بيني با علامت سئوال مواجه خواهد شد.

اسلاید 21: ارتباط پیشرفت های اولیه و پیشرفت های بعدی یکی از عوامل مهم در استفاده از توانایی های حرکتی برای پیش بینی پیشرفت در مهارت ها، ارتباط بین اجرای مهارت در ابتدای یادگیری، با اجرای آن در مراحل بعدی است. آزمایش کلاسیک الاتروسل (1965)- تمرین دختران دانشجو در 27 جلسه (36 جلسه در هفته به مدت 9 هفته)، هر جلسه شامل 75 تکرار.- آزمونگر بر اساس تعداد خطاها یا توپ های به زمین افتاده در هنگام تمرین تردستی به افراد نمره داد.

اسلاید 22: آیا می توان عملکرد اولیه تمرین را معیاری برای گزینش قرار داد؟مبتدي ماهرACTPACQ RACPQRXTZ

اسلاید 23: اصول سه گانه اکرمن (1988)توصیف کننده توانایی های زیربنایی اجرا در سه مرحله یادگیری فیتز و پوسنر (Fitts & Posner)اصل (1): در مرحله اول یادگیری که مرحله شناختی است، توانایی های عمومی برای اجرا بیشترین اهمیت را دارند.اصل (2): در مرحله دوم یادگیری که مرحله تداعی است؛ سرعت ادراکی زیربنای اجرا است.اصل (3): در مرحله سوم یادگیری که مرحله خودکاری است؛ توانایی های غیرشناختی و ویژه تکلیف حاکمیت دارند.بر اساس این سه اصل، باید توقع داشته باشم که توانایی های شناختی با تمرین اولیه مهارت همبستگی بیشتری داشته باشند و بالعکس توانایی های ویژه تکلیف در اوایل تمرین، باید همبستگی کمتری نسبت به اواخر تمرین داشته باشد.

اسلاید 24: پژوهشی موفق در ارتباط با پیش بینی موفقیتهدف: پیش بینی موفقیت داوطلبان خلبانیمحقق: کاکس (1988)نمونه: 320 کارآموز دوره خلبانیتوانایی های شناسایی شده: هماهنگی دو دست، هماهنگی پیچیدهنتیجه: دقت بالای پیش بینی

اسلاید 25: هدف: پیش بینی موفقیت ورزشکاران رشته کمانگیریمحقق: لندرز، بوچر و ونگ (1986)نمونه: 188 کمانگیر آماتورتوانایی های شناسایی شده: قدرت ساق و ران، چربی بدن، زمان واکنش، ادراک عمق، تصویرسازی بهتر، اعتماد به نفس بیشتر، استفاده از اشتباهات گذشتهنتیجه: پبش بینی موفقیت 81 درصد از مهارت آموزانپژوهشی موفق در ارتباط با پیش بینی موفقیت

اسلاید 26: نتیجه گیری کلی ....کسانی که شایسته تر هستند اشتباهات بیشتری را مرتکب می شوند، زیرا که تلاش می کنند راه های جدید بیشتری را تجربه کنند.