اصل و فرع در طب اسلامی

اصل و فرع در طب اسلامی

اسلاید 1: www.tabaye.ir

اسلاید 2: بسم الله الرحمن الرحیماصل و فرع درطب اسلامیdr_rezamontazer@yahoo.com

اسلاید 3: شیخ مفید (منشاء علم طب):طب دانشي است درست كه آگاهي از آن امري ثابت است و راه دسترسي بدان نيز وحي است. آگاهان به اين دانش، آن را تنها ازپيامبران بهره گرفته اند چه آن كه نه براي آگاهي يافتن از حقيقتبيماري، جز به كمك سمع (ادله نقلي) راهي هست و نه براي آگاهشدن به درمان، راهي جز توفيق. بدين سان، ثابت مي شود كه يگانه راه اين آگاهي، شنيدن از همانخدايي است كه به همه نهفته ها آگاه است.

اسلاید 4: تعدد واژه هاطب قرآنیطب الشیعهطب الصادق(ع)طب النبوی(ص)طب الائمه(ع)

اسلاید 5: تعریف طب اسلامي مجموعه تعالیم مربوط به حفظ سلامت یا درمانبیماریهای جسم و روح كه در قرآن كريم ياكلام معصومين‏عليهم السلام مورد اشاره قرار گرفتهاست .

اسلاید 6:

اسلاید 7: گستره طب اسلامی؟1) وحی(کتاب و عترت) جایگاه عقل؟تفاوت با اخباریگری؟2) وحی + دستاوردهای نجاتبخش بشری(جراحی قلب/ واکسیناسیون و ....)

اسلاید 8: دستاوردهای نجاتبخش بشری؟«علینا بالاصول و علیکم بالتفریع» سفارش به طلب علم قرآن کریم : نجات جان یک نفر= نجات همه انسان ها

اسلاید 9: نجات بخش بودن؟- شرط لازم ولی غیر کافی- جواز اکل میتهنجات از مرگدر حد ضرورت-گوشت مردار # تغذیه اسلامینتیجه: امروزه شاید مجبور به استفاده از برخی روش های پیشگیری یادرمانی در طب رایج باشیم اما این اضطرار جواز استفاده همیشگی از آنروشها نیست و نمیتوان آنها را جزء طب اسلامی منظور کرد

اسلاید 10: روش درمان جزء اصول است نه فروع« طب عرب در 6 چیز است: حجامت، حقنه، حمام، سعوط، قی، شربت عسل و آخرین درمان داغ کردن است و چه بسا نوره کشیدن نیز به آن اضافه شود »

اسلاید 11: روش درمان جزء اصول است نه فروع « گروهى از انصار نزد رسول خدا صلى الله عليه و آله رفتند و گفتند: اى پيغمبر خدا، ما را همسايه‏اى است كه از درد دل مى‏نالد. آيا اجازه مى‏دهى كه او را درمان كنيم؟ پيغمبر فرمود: با چه او را درمان مى‏كنيد؟ گفتند: مردى يهودى است در نزد ما كه اين درد را درمان مى‏كند. فرمود با چه؟ گفتند: شكم را مى‏شكافد و چيزى از ميان آن بيرون مى‏آورد. پيغمبر خدا را اين امر ناخوش آمد. براى بار دوم و سوم از حضرت اجازه خواستند. پيغمبر فرمود هرچه مى‏خواهيد بكنيد. آنان يهودى را خواندند. او شكم بيمار را شكافت و چرك زیادى از آن بيرون آورد، سپس شكم را شستشو داد و دوخت و دارو بر آن نهاد و بيمار تندرستى يافت. پيغمبر را از اين امر آگاه كردند. فرمود: همانا آن كه دردها را آفريد، داروى آن را نيز آفريد و بهترين دارو،حجامت، فصد و سياه‏دانه است. »(امالی شیخ صدوق)

اسلاید 12: نباید در تشخیص اصل و فرع دچار اشتباه شدچنین نیست که مجاز باشیم برای درمان، هرکاری را انجام دهیم و هر راهی را برویم.اعمال جراحی و دستکاری بدن آخرین مرحله در درمان بوده و زمانی جایزند که روش های مورد تایید در طب اسلامی نتیجه نداده باشند.

اسلاید 13: جایگاه عقل و تحقیق؟انتقاد:تایید ادعای أخباری ها و نفی عقل و عقلانیت آیا در طب اسلامی، خود «پزشک» هیچ شأن و مسئولیت و تکلیف و ابتکار و خلاقیت و اجتهادی ندارد؟ آیا تلاش منطقی او داخل در طب اسلامی نخواهد بود؟با تعریفی که از طب اسلامی ارائه دادید، برای تجربه بشری و قوه اجتهاد او ارزشی قائل نشده اید..

اسلاید 14: جایگاه عقل و تحقیق؟انتخاب روش درمان بخش کوچکی از طبابت است. اولین و مهمترین قدم تشخیص مزاج است که از وظایف طبیب می باشد. روش درمان برای چه کسی؟ در کدام روز از ایام ماه؟ و به چه مقدار؟ اجتهاد این که اول حجامت کند یا فصد یا مسهل با درایت و تشخیص طبیب است.حجامت در سفر حج؟فرمودند در روز جمعه حجامت جایز نیست اما اگر ضروری بود بیمار آیت الکرسی را بخواند و حجامت کند. تشخیص این ضرورت هم با طبیب است که بفهمد آیا علائم غلبه خون وجود دارد یا خیر؟بنابراین در روایات طبی عقل و اجتهاد تعطیل نشده بلکه حوزه فعالیت آن مشخص شده است. و این به معنی اخباریگری و تعطیل عقل نیست.

اسلاید 15: سایر روشهای بشری؟ روایت: «خداوند دردی را نیافرید مگر آن که برای آن 70 درمان آفرید»لزوم تفکیک طب اسلامی از طب مورد تایید اسلامشیخ بهایی اعلی الله مقامه در مثنوی نان و حلوای خود بزرگانی چون بوعلی را که به علوم یونانی بسنده کردند مورد نقد قرار داده است.شیخ بهایی دنباله روی محض از علوم یونانی را نادرست دانسته حالا اشتباه بزرگتر آن است که ما آن روشها را جزء طب اسلامی به حساب آوریم و بگوییم در دل طب اسلامی جا می گیرند.

اسلاید 16: طب اسلامی یا طب مورد تایید اسلام؟ شیخ بهایی:دل منور کن به انوار جلیچند باشی کاسه لیس بوعلی؟سرور عالم، شه دنیا و دین سر ممن را شفا گفت ای حزینسر رسطالیس و سر بوعلیکی شفا گفته نبی منجلی؟سینه‌خود را برو صد چاک کن دل از این آلودگی ها پاک کن چند و چند از حکمت یونانیان؟ حکمت ایمانیان را هم بدان

اسلاید 17:

اسلاید 18: نتیجه :با ملحق دانستن دستاوردهای بشری به طب اسلامی دامنه ی آن وسیع شده و می توانیم مدعی شویم که آن چه خوبان همه دارند یکجا از آن ماست و طب اسلامیچون همه ی آن ها را در بر می گیرد، کامل ترین مکتب طبی است. از طرف دیگر اینتعریف به سبب جامعیت خود کسی را نمی رنجاند چون دستاوردهای مفید دیگران مثلواکسن و جراحی را نیز پذیرفته و جزئی از طب اسلامی می داند.اما واقع امر این است که این تعریف زیبا، نه تنها کاربردی نیست و دردی از ما دوا نمی کند بلکه طب اسلامی را از حیز انتفاع ساقط می گرداند. اگر ما طب اسلامی راصرفا مکتبی معرفت شناختی و فکری و نه درمانی بدانیم آن را در حد یک غربال تنزلداده ایم. کاربرد آن در این صورت فقط تشخیص سره از ناسره است. شراب حرام استپس آن را کنار می گذاریم ولی واکسن و عمل جراحی قلب چون بااحکام اسلامی منافات ندارد و نجات بخش است و در قرآن هم

اسلاید 19: آمده که اگر جان یک نفر را نجات بدهی مثل این است که همه ی مردم را نجات داده ای، پس جزء طب اسلامی محسوب می شود.نکته اینجاست که اگر طب اسلامی تنها یک تفکر، یک نظام اندیشه و یک ترازو ومعیار باشد (اگرچه همه ی اینها هست)، چاه می نماید ولی راه نمی نماید یعنی بدی هایسایر مکاتب درمانی را نشان می دهد اما راه نجات از آن گرفتاری ها را نمایان نمی کند.این می شود همان علم طناب شناسی. تصور بفرمایید که در ته چاهی افتاده ایم ولی بهجای آن که طناب را گرفته و خود را بالا بکشیم در مورد جنس طناب های مختلف و مرغوب بودن یا نبودنشان بحث کنیم. اگر درک درستی از وضعیت سلامت جامعه داشتهو به گسترش روزافزون آمار بیماری ها و کاهش طول عمر مفید مردم دقت کنیم، بهآسانی در می یابیم که امروز شرایطی که طب استعماری غرب برای ما به وجود آوردههمان شرایط قعر چاه است.

اسلاید 20: طب اسلامی مکتب درمانی نه فکری :علت رویکرد ما به طب اسلامی در شرایط فعلی چه بوده است؟ جز این است کهمعتقدیم طب اسلامی راه میان بُر به سوی درمان است و می تواند ما را را از چاه وَیلیکه برایمان کنده اند به در آورد؟ آیا اگر به جای به کار بستن این طناب زیبا، عمرمانصرف مقایسه ی جنس آن با سایر طناب ها و فهم میزان مرغوبیت آن شود نجاتیبرایمان متصور خواهد بود؟زانکه از قرآن حق گمره شدندزان رَسن قومی درون چه شدنددر رسن را نیست جرمی ای عنودچون تو را سودای سر بالا نبود مولویطب اسلامی شورای نگهبان قوانین پزشکی نیست که وظیفه ی آن صرفا تایید یا رد دستاوردهای علمی دیگر مکاتب باشد بلکه قانونی با هویت مستقل است. فقط یک فکر نیست بلکه یک راه است. صرفا ترازو نیست بلکه خود وزنه ای درخور است.

اسلاید 21: طب اسلامي = راه ميانبر در درمانمقام معظم رهبری :در زمانى كه اروپا در تاريكى قرون وسطى فرو رفته بود در ايرانعزيز ما امثال ابن سيناها، بشريّت را از علم و فرهنگ سيراب مى كردند. بنابراين ملت ايران با اين سابقه درخشان علمى و فرهنگى مى تواند و بايد كه 200 سال عقب ماندگى خود را از راه‏هاى ميان بر و به سرعت طى كند . 1383/4/18