اصول نمونه گیری

صفحه 1:


صفحه 2:
به نام خالق هستی oT oa 

صفحه 3:
eS Se ee) : ‏نتایج آزمایشها تحت تاثبر متغیرهای گوناگونی است‎ < ‎Las eSB NO CIO Coe ie‏ دمم ‏< حین آزمایش درادن ‎E ee‏ مر رم ‏سس اتن سم رسدرد سر رسد آزما بشكاهى جيهت تفسير و استفاده بهينه از دادههاى آزمایشگاهی ضروری است. 

صفحه 4:
تاکید بر اجرای روشهای کنترل کیفی در کلیه بخشهای آزمایشگاه در مرحله حین آزمایش و بهدنبال آن برگزاری دورههای آموزشی در این خصوص, خطاهای حین آزمایش 4 ا ل ا 0 آزمانش بسار بررنک شده است. 

صفحه 5:
ی 0 

صفحه 6:
دستورالعمل نمونه گیری وربدی ومویوگی 

صفحه 7:
0 با مشخصات بيمار < بيمار سريايى : با سئوال وجواب از بيمار و مشاهده كاربت ‎mee‏ < بیمار بستری : نمونه گیر نباید فقط به برچسب بالای تخت ESR eR Ee Pa RR SECS ee ere C I kere RENE این انطباق با کمک او و در صورت عدم هوشیاری بیمار اين امر با كمك همراه بيمار يا يرستار بايد صورت يذيرد. 

صفحه 8:
لطمینان‌از آماد گی‌لازم برلوتست, : درخواستی‌پیش از نمونه گیری »* بعضى از آزمايشات نياز به رعايت ناشتا بودن ويا حذف بعضى از مواد از رژیم غذابی قبل از خون گیری دارند. اه ۱( ۱ تابتدلشته باشد و از سه روز قبلاز نمونه كيرئا لكلمصرفشكردم ‎CP jas 5 als‏ ا 0 ‎eel‏ ا ا ل كن ساعتقبل‌از ازمایش‌داشته باشد. ‏بسح« ‎ES‏ ا ل 0ت 

صفحه 9:
۱ ا ا ا ری ۱ بایداجنتاب گردد. بر ار كيرءدراز بكشد. ی يكبار بايد جك شود.حالت مطلوب ان است كه قند سرم © ساعت قبل از انجام ا 5 ‎TED Crmen (NCCE Oca‏ ا ال ا لت پروستاتشده باشد ‎۱۳ ۹ * ‏ا‎ a ee ee Le oe ‏ا‎ ‎۱ ‏را‎ ۱ unary) 

صفحه 10:
آزمایشاتی که انجام آنها الزاما نیاز به ناشتا :بودن بيمار دارد راز رم ‎aed NOR ata cat‏ ‎te Or A)‏ * لهنسرم:جونلهنت حدتقاثي رلتويتم شبانه روزعمى-© دم < ‎Sere eon ea‏ ا ‎(era Sey‏ و صبح گرفته شود ‎en eke‏ ‎ie aces‏ 9 سس 5 | 

صفحه 11:
ا ات < ae deen aC ert aed ie eee nae nO area em 

صفحه 12:
ازمايشاتى كه انجام انها نيازمند رعايت رذيم :داروئى است < عم ب>ملحداذ)(91) ):منع مصر فاسيرينو دارو هاىمشابه در طىهفته قبلاز ازمايش مسري مر را ‎Te Se IO‏ ۳ را تيز طولئىمىك ند. :در ييمارازة حتدرمازيا باريزيهترينزمانشموته ‎eyo‏ ل ل ره < كورتيزول ,ريم : منع مصرف اسييرنولاكتون و نداشتن استرس < فريتين سرم: هنكاميكه بيمار تحت درمان با آهن است تعيين فريتين سرم قابل اعتماد نخواهد بود. ‎(ihc creche‏ ات را رل مر كين داروهاوضدسلوضدا تهابوداروهاوضدتشنج تدلخلليجاد موك نند. ‏ل ل ا ها و روشهای تشخیص با باریم تیک هفته قیل 

صفحه 13:
eee 70 eer Crd NA * بعد از يك نمونه كيرى ناشتا محلول كلوكز مصرف مى ‎EI‏ ۱ ساعت بعد نمونه گیری صورت می گیرد.بیمار باید نشسته ‎Bree Son EOS Ie aes eee‏ حداقل باشد .استفراغ و يا اسهال ممكن است نتايج آزمايش را تغيير دهد. 

صفحه 14:
ی ۱۳ ‎Wess CEG Det D‏ ا ل ندارند. 960 گرم پودر گلوکز به صورت خوراكي مصرف ‎ee elec re Ter)‏ ۱ ‎Be)‏ ا ‎SAC eter Lane e SC re ES SEB‏ ا ا ۰ ل ا ل ا ‎Te‏ 

صفحه 15:
نمونه گیری آزمایشات و تا ره آزمايش (يك به نه است).در صورت بيشتر بودن حجم ماده ضد انعقاد ۲ به طور ‎GUS‏ طولانی می شود. < خطای مخلوط نکردن آهسته نمونه بلافاصله پس از خونگیری: بايد يس از اتمام خونگیری بطور آهسته 9-60 بار نمونه را مخلوط کرد در غیر اینصورت لخته تشكيل مى شودو 220,0305415) بطور كاذب طولانى مى شود. ۶ خطای تکان دادن شدید نمونه : باعث همولیز و فعال شدن پلاکتها می شود و ۲ بطور کاذب کوتاه می شوند. خ* خطاى بروز هموليز در نمونه: وجود هموليز به دلايل مختلف از جمله بكار ‎tyrone‏ ا 19 > 

صفحه 16:
0 ۶ برای قابل مقایسه بودن نتایج بهتر است نمونه گیری هميشه در یک وضعیت مشخص(مثلا خوابیدهصورت گيرد. وت در دهان خود داشته باشد. < بايد توجه داشت كه بيمار نبايد مشت خود را باز وبسته نمايد زیرا باعث تغییر بعضی مواد در خون می شود(از جمله ‎Cee Pee Sei‏ الاكتات .,/) خون کاهش و غلظت کلسیم یونیزه نیز افز ایش ۳ 

صفحه 17:
را ۶ تورنیکت باید (5/۳-00 سانتی متر بالای ناحیه نمونه گیری بسته شود ونباید بیشتر از یک دقیقه بر روی بازوی بیمار بسته بماند» < در اندازه كيرى لاكتات سرمءنمونه كيرى بايد بدون بستن تورنیکت انجام شود ,همچنین توصیه می شود نمونه گیربی 006 وم1()را نيز بدون كاربرد تورنيكت باشد. ۱[ مدت اتورني تیکت باعث افزایش کلسترول ۰ | 

صفحه 18:
8 ضدانعقاد ae Ce (CCUM Newey er rae KOCOTOs J j52 Nyt) Wher را ی را ‎aa NVC MIN@ Vacaucnce‏ 1 >» WeO UCM Cea mer ncaa JS 5) 45( COTO) cts G53 Als! ‏سرنك سرد شده و‎ SI POM WL DY در یخ سرد شده استفاده نمایید(چون,96(/۳) جذب شيشه میشود) 

صفحه 19:
سیترات سدیم -0) - (نسبتخونبه ضد لنعقاد ©ب+]) <4<4<) كد < 00 50 0 | 

صفحه 20:
هپارین ۹ 0 ( ميلوليتر هيارينبراءهرميلىليتر خون 0/0(9) * نمونه ل ا در ظرف حاوی آب و یخ به آزمايشكاه ارسال شوند. 0 erie) وجود هيارين زيادى احتمالا شايع ترين علت خطاى بره انالتيك در .اندازه كيرى كازهاى خونى است 

صفحه 21:
انتقال نمونه به لوله مناسب 1 ‏ا‎ SSCL Sti ‏بار مخلوط‎ ٠١ ‏می‌شوند بای بلافاصله و به آرامى 0 تا‎ ‏شوند. در صورتيكه نمونه در لوله بدون ماده ضد انعقاد‎ ‏ا ااا‎ ‏كردد.‎ 

صفحه 22:
ترتيب ير كردن لوله ها er ار رای زار ا ‎Fo) een Wey ress ces re‏ ‎(CONN He‏ 

صفحه 23:
برجسبكذارى ظرف حاوى ذمونه 0 ‏ل‎ ard) ‏اطلاعات زیر را بر روی لوله‌ها و ظروف حاوی نمونه خون‎ ‏بیما رالصاقی نمود:‎ <- نام نام خانوادكى بيمارء شماره سناسايىء تاريخ» زمان نمونهكيرى (بيخصوص در آزمايسهاى رديابى دوز درمانى ‎NAN‏ در <-در بطری محیط کست 0)0180)توجه شود ا زآلودکی مر ‎Coa) Ore) cae NOL)‏ ‎Bp‏ 

صفحه 24:
عوارض فلبوتومی 

صفحه 25:
:روشهای جلوگیری از هماتوم * تنها ديواره بالايى وريد بايد سوراخ شود.درصورت عبور سرسوزن از ديواره يايينى ركء خون به بافت اطراف نفوذ كرده سبب هماتوم در ناحيه مى شود. قبل از خارج ساختن سوزين حتما بايد تورنيكت باز شود. * از وريدهاى سطحى اصلى بايد استفاده شود. < پس از نمونه گیری باید به محل باندا یا گاز نمونه گیری فشار اندكى وارد آيد. 

صفحه 26:
۱ 53) GoSsle cletisy: See Te eR Sy ‏ل‎ S'S eE oe tee ‏خشک شود.‎ ۶ بهتر است از سرسوزن با انداژه کوچک استفاده نشود. < از محل هماتوم نمونه گیری نشود. ۶ باید سوزن کاملا به سرنگ متصل باشد تا هیچگونه حباب هوا هنگام نمونه گیری تشکیل نشود. ل ا < نمونه هایی که در لوله های حاوی ماده ضدانعقاد ريخته می شود باید بلافاصله ‎Se One e Seen (One Bre)‏ ۱ ‎Pee ree WMC res teem perce)‏ ا ‎Pens cere ore)‏ 

صفحه 27:
دریوش ۳ :نمونهها باید در طول مدت انتقال و نگیدداری در ظروف در پوشدار فرار کبرند. عدم وجود دربوش باعث خطا در نتايج بعضی متغیرها بهدلیل از دست دادن دی اتسيد ‎Peed‏ اس ا ل ا اس رل سس 000 الودكى را نيز كاهش ميدهد. 

صفحه 28:
فا 7 زمان: نمونهها باید در ظروف در بسته مناسب در کوتاهترین زمان ممکن به آزمایشگاه ارسال گردند. * انتقال نمونهها ميبايست در شرايط دماى اتاق صورت كيرد» بعر ‎ips‏ ته بايد با سقط زنتبتيرد سرد نترسارى رز منتقل شوند. ‎ae‏ ا ا ل در شرايطى كه دماى محل نمونهكيرى بالاتر از ©©0 است از ا را كار ‎۳ 

صفحه 29:
جداسازی سرم رح ملد دصر جهت جداسازی و سانتریفبوژ مراحل لخته سدن را طی تابد كه بتر الست سرد ی سب رس ‎Ley‏ ‏الر ی رد * عمل لخته شدن بهطور طبيعى در دماى اتاق (- © ©0" 1 بيمار داروهاى ضد انعقاد مصرف نمايدء زمان لخته طو لانی تر میشود 

صفحه 30:
هیه پلاسما لولبیای حاوی خون به همراه مول آفزودنی بهجز سيترات سديم بايد يس از نمونهكيرى به آرامى براى حداقل ‎5-١١‏ بار جرهت مخلوط شدن سر و ته كردند 7 (بهجز موارد خاص که باید مطابق دستورالعمل سازنده لوله عمل را حاوى سيترات سديم و خون بايد 1-5 سر لبك لسر ل 23 تقد 

صفحه 31:
همولیز: PS) OES ‏ل‎ ae ‏آسيب به كلبولهاى قرمز را به حداقل رساند. وجود هموليز‎ Be el eas I ‏تس‎ el ey ‏سس 2 رم سر‎ ‏ترکیبات زیادی در سرم و پلاسما تحت تاثیر همولیز (با‎ . ‏منشسا خارجى) قرار ميكيرند‎ 

صفحه 32:
۱ :قرار كرفته و افزايش ميبابند * هم و كلوبين بلاسما * آسيارزين امينو ترانسفراز ‎(TCA‏ ‏000 دهیدروزناز لاکتات 

صفحه 33:
Salt TODS on tahoe) ‏تاثیر همولیز قرار میگیرند‎ : و (افزايش مييابد) < آلانين امينو ترانسفراز (افزايش مييابد) 0 ۳6 < ea 

صفحه 34:
پارامترهایی که کمتر تحت تأثیر همو ‎Se.‏ ل ‎Ce‏ م به :دنبال هموليز وجود دارد ‎a‏ 0 7 پروتئین توتال 6 

صفحه 35:
مجاورت با نور 7 نمونه نباید در مقابل نور خورشید قرار گیرد این امر بخصوص در مورد ترکیباتی که به تور خورشید يا اولترا ویوله بسیار حساس ‎ASI ere CL ue re dead‏ ( اس رد 2 دول ‎٩7‏ ‏بل لاس قیوهای تخیددا ری موند. 

صفحه 36:
Ya ET eS ad ‏مشخصات ناكافى از بيمار يا نوع آزمايش (نظير عدم وجود برجسب يا‎ »» ‏برجسب با اطلاعات ناقص)‎ ‏حجم ناکافی‎ 7 ۱ ‏استفاده از لوله نامناسب جمعآورى نمونه‎ *« ‏ل د‎ Lea) Raced dae cee eda ‏آز تداخل میکند)‎ ‏رس سر رح‎ ‏از لولیهیهای متعدد خلاء استفاده شود.‎ ped ‏يا‎ pe ‏مد وود‎ ‏نكبيدارى و انتقال نمونه در دماى نامناسب‎ 6 * ‏سل‎ 2 gy eater ey ce ree hte Payee ce ee ihe Oe Coyne SPC) ei tte 

صفحه 37:
000 arty wy) ضروری است دقت بیشتری جهت ضد عفونیکردن محل ۱ شده سيس با محلول 000-090 صحف حم لوم (يا كلرهكزيدين كلوكونات) ضد عفونى شده و يس از خشک شسدن موضع مجددا جهت حذف ید و كلرهكزيدين با الكل تميز ميكردد. كلرهكزيدين كلوكونات جهت نوزادان دو ماهه و بزرکتر و همچنین بز ركسالان داراى ساسح تسب مد س تردد بت لا سر تبرت باید خون در عرض ۱ دقیقه به محیط کشت تلقیح شود.. 

صفحه 38:
‎ae ene ie‏ سل 907200 و ‎BOD eer ervey (She) re ema wed (Cb On eee v ere‏ 2 محیط کشت تلقیح شده را چندین بار تکان داده» بلافاصله به آزمایشگاه ‏منتقل شده و در انکوباتور 6 قرار داده شود. مناسبترین زمان قبل يا هنكام اوج تب ونيز قبل از تجويز آنتى بيوتيك مى باشد. ‏اح 

صفحه 39:
ور رت مناسب زمانى است که غلظت آنتی بیوتیک حداقل 0 ‎(ise) oe eer pert Seo Py‏ 9 تحت حاد ككرفتن سه نمونه كشت خون با حداكثر حجم ممكن توصيه مى شود. < درمورد شرايط حاد مانند مننزيت »بنومونى » بيلونفريت و ... قبل از شروع درمان دو نمونه با حداكثر حجم ممكن اخذ شود و نيازى به تكرار خونكيرى بعد از شروع درمان(حين تب)نيست. 

صفحه 40:
نمونه کشت خون برای سیستم ,ویر سیستم حساس تر از کشت خون معمولی است لذا رعایت استریلیتی حین نمونه گیری الزامی است. حجم محیط کشت اطفال از. محیط کشت بزرگسال بیشتر است وبا تزریق (0) میلی لیتر خون در محیط کشت بزرگسال و 1/6 تا ‎٩‏ میلی لیتر خون حجم نهایی هر ذو یکسان است . ا ا ا ۳ دارد ولى باز هم فاصله زمانى از دوز آنتى بيوتيك مهم است ا ل را ار 

صفحه 41:
BOS) Tey ol cad fee ere) eee a ae Fe ‏مقدار خون در ۲۰ میلیلیتر محیط کشت خون رقیق‎ ‏كردد.‎ ‎a7) lees ane‏ ا ا ليلا ‎ace‏ ا ا ا ‎PO‏ ‏رقيق ميكردد. ‏ياذكن باح فى لزن ال لمر أن ردان درن کر و است را ‏.هر كتر .هيم تموكد بيشكر »سمال تتيجه مثبت بيشت است 

صفحه 42:
ed DoS ادرار -مدفوع -مايعات 

صفحه 43:
لد لا ۱۳۵ ‏م و‎ ۱ Sy oer een OL pet ay Weer ‏ا‎ ‏زر سرت‎ eSB) Se ICS) ‏اسر‎ ‏جرد زمر رح ماس‎ 0 ‏حداكثر تادو ساعت يس از جمعآورى (در دماى اتاق) مورد‎ ‏ار‎ alae Mere ADC My lB ed y,) Rvs ev unre Sir pera ‏ا‎ eee A ee Pope) 

صفحه 44:
هت 0 530000 meee ‎er Cn GAB EI IE Sy le aaa‏ ل صبحگاهی دور ريخته شده و در طی ۲۶ ساعت بعدی ادرار در ‎ey Nt) een Se nag‏ مت ار همان ساعت تخلیه مثانه روز قبل) باشد. 

صفحه 45:
مدفوع < بیمار نباید از ۱۵ روز قبل از نمونهکیری آنتیبیوتیک (نظیر تتراسایکلین و سولفانامید)؛ داروهای ضد تکتاخته. ‎Be Hy) ed PS DS J pd jy ps Spas‏ هيدرو كسيد منيزيم با هركونه داروى ملين مصرف كرده ‎re‏ زر شود. نمونهكيرى در بيمارانى كه بيش از سه روز بسترى ‎٠»‏ ” .شسدهاند توصیه نمیشود 

صفحه 46:
rol) (Cerebro-Gpicrt Phd OG) سر ا 0 ال لد مس در سم جهت آزمونهای باکتریشناسی نموثه باید در لوله درپونه دار و استریل جمعاوری کردد. لولیمها بر اساس ترتيب جمعآورى برجسبكذارى ميشوند (لوله شماره ‎١‏ جهت A ‏م‎ ميكروبسناسىء لوله شماره ‎"١‏ جرت بررسى سلولى). 

صفحه 47:
۱ زیرا مابع مغزی نخاعی لخته نمیشود. باید در اسرع وقت به آزمایشگاه ارسال کردد. TR Pee Eg oor NOC en epee ee ‏ار ال 2ص سل ام‎ ‏انجامد. نقل و انتقال نمونه در دماى اتاق صورت ميكيرد.‎ ‏جیت ازمونیای باضر یولوزیک نباید نمونه در بحجال نج‎ ‏داری سود. از قرار دادن تموفه در معرض نور خورسید و‎ ‏کرما ناید خودداری نمود‎ 

صفحه 48:
تستهاى بيوشيميايى مايعات آنالیز مایعات شامل شمارش سلولی وافتراقی - قند وپروتئین .است بقيه تستههاى بيوشيميايى مانند ‎TO‏ ‎OCD GNC CEO (NCC OM‏ بايد با كد اختصاصى سح سر رن ۱ ‏رف رت 0 مهم است. ‏برای تستهای میکروببولوژیک نمونه در سرنگ با ظرف استریل فرستاده شسود 

صفحه 49:
| Te Bre OL TE 2 نمونه جداگانه به همراهی پرونده بیمارلازم است . < سریعا باید به بخش پاتولوژی رسانده شود چون در اثر ماندن سلولها دژنره می شوند. و 

صفحه 50:
نمونههای دستگاه تتفسی ۲ ‏برس زین سسساررت تبرت بر انم رت تسس‎ ‏در طول ۲ روز او بیمار صبح ناسنا در فضای باز ابتدا یک‎ ‏را درون‎ BE Sane Gu pd Up ted Bane ‏نش‎ ‎OR ‏سر‎ ‎Fe Ue Ie eee TO Se ce ede a AY Fat IRD a) oe hee Sad A as J 

صفحه 51:
7 ‘ 7 ‎BE S55 ~‏ )10( ‎ie‏ ۱ کوش خارجی 7 مدفوع (بدون نکهدارنده) مدفوع جهت توکسین کلستردیوم دیفیسیل تا ۲ روز 7 (بیشتر از ۲ ا رت 

صفحه 52:
شرایط نگهداری نمونه -دمای اقاق ‎id‏ فد 6 > مايعات بدن * مايع مغزى نخاعى جهت شناسايى باكترى 7 گوش داخلی 7 مدفوع (با ماده نگههدارنده) تس ۱ < بافت ادرار (با مادد نگهداینده) ...۶ 

صفحه 53:
موارد رد نمونه در بخش ميكر بشناسى 2 ۶ عدم همخوانی اطلاعات بر گه درخواست آزمايش 9 Ea) ‏هه استفاده از محيط انتقالى نامناسب‎ < ‏رل رت ارت‎ eS eo ae ۳ < ** زمان انتقال بيش از 1 ساعت در نمونهيهاى بدون مواد 2 

صفحه 54:
ore CNS BE tee] ss) Oe 00 در رس رت تسس تا ا ا ره ‎Es ee‏ رس سر ۱ * 0ه نمونه حاصل از كاتتر فولى 

صفحه 55:
‎te ane‏ رت روز (بهغیر از موارد کست خون) ‎230 ‏را رح رل‎ laa ‏مختلف‎ ‎ne‏ ل ل ل م ‎ccs‏ زر زر رو ‏ی ای 

صفحه 56:


به نام خالق هستي اصول نمونه گیری مدیریت نمونه در آزمايشگاه هاي پزشكي نتايج آزمايش­ها تحت تاثير متغيرهای گوناگونی است : مراحل قبل از آزمايش preanalytical حین آزمايش analytical پس از آزمايش poatanalytical شناسايی این متغیرها واستاندارد نمودن روش­های آزمايشگاهی جهت تفسير و استفاده بهينه از داده­های آزمايشگاهی ضروری است. تاکيد بر اجرای روش­های کنترل کيفی در کليه بخش­های آزمايشگاه در مرحله حين آزمايش و به­دنبال آن برگزاری دوره­های آموزشی در اين خصوص ،خطاهای حين آزمايش به حداقل رسيده است و لذا تاثير متغيرهای قبل و بعد از آزمايش بسيار پررنگ شده است. نمونه خون 'گي دستورالعمل نمونه گيري وريدي وموير انطباق مشخصات برگه درخواست آزمایش با مشخصات بیمار بیمار سرپایی :با سئوال وجواب از بیمار و مشاهده کارت شناسایی بیمار بستری :نمونه گیر نباید فقط به برچسب باالی تخت یا یادداشت کنار تخت وی اکتفا کند.در صورت هوشیاری این انطباق با کمک او و در صورت عدم هوشیاری بیمار این امر با کمک همراه بیمار یا پرستار باید صورت پذیرد. اطمیناناز آماد گ یال زم ب رایت ست . :درخواستیپ یشاز ن مونه گ یری ‏ بعضی از آزمایشات نیاز به رعایت ناشتا بودن ویا حذف بعضی از مواد از رژیم غذایی قبل از خون گیری دارند. HDL و ( TGت ریگ لیسرید):ب یمار ب اید از س ه هفته ق بلرژیم غذایی مصرف کرده ن ث ابتداشته ب اشد و از س ه روز ق بلاز ن مونه گ یریا لکل ب اشد و حداقلاز 24س اعتق بلن یز ورزشس نگینانجام ن داده ب اشد. :)Phenylketonuria ن وزاد ب اید ت غ ذیه مطلوب(پ روتئین) ب ه مدت48 س اعتق بلاز ازمایشداشته ب اشد. مصرف مامیغذاهای ت : Metanephrines,urine or plasma ب یماراناز حاویمتیلگ زانتینن ظیر ش کالت-ق هوه -چایو ن وشابه ها ب ه مدت24 س اعتمنع ش وند. رعایت اصول آماده سازی بیمار ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ :فعالیت بدنی شدید سبب افزایش آنزیمهای AST,ALTمی گردد و بایداجتناب گردد. : Calcium ionized,serumب یمار ب اید ب رای 30دقیقه ق بلاز ن مونه گ یریدراز ب کشد. Glucose, CSF:از آنجائیکه برای اندازه گیری گلوکز ، CSFگلوکز سرم یکبار باید چک شود.حالت مطلوب ان است که قند سرم 2ساعت قبل از انجام ازمایش بر روی CSFاندازه گیری شود. :PSA,serumب یمار ن باید اخیرامع اینه رک تا (ل)DREو ی ا ب یوپسیس وزنی پ روستاتش ده ب اشد :Prolactinب اورزش،درد و استرسونيز ب ع د از غذا خوردنافزايشمييابد.ب ا ت وجه ب ه ريتم س يركادينت وصيه ميش ود 3ت ا 4س اعتب ع داز ب يدار ش دن وبينس اعت8ت ا 10ص بح ن مونه گ رفته ش ود. آزمایشاتی که انجام آنها الزاما نیاز به ناشتا :بودن بیمار دارد ق ند ن اشتا  -FBS -HDL ,TG,Serum or Plasma اعت  )ن اشتایی10-14س ( آهنس رم:چوناهنت حتت اثیراتریتم ش بانه روزی -Iron Serum است ن مونه ب اید درحا لتن اشتا ب وده (س طح اهنس رم در عصر پ ایینت ر ) و ص بح گ رفته ش ود ‏ -Alkaline phosphatase Serum ‏ -Lipase, Serum ‏ -PTH Serum ‏ س اعتن اشتایی -Leptin Serum( (12 آزمایشاتی که بیمار ترجیحا باید ناشتا باشد:  -Ca,P  -GGT,serum  -PSA,serum  -IGF-1,serum or plasma  -Cholestrol,serum or plasma  -Insulin,serum  -Amylase,urine - Chloride, serum  ازمایشاتی که انجام انها نیازمند رعایت رژیم :داروئی است ‏ ش :) BT)Bleeding timeمنع مصرفاسپرینو داروهایمشابه در طیهفته ق بلاز ازمای . : PT,PTTاز انجائیکه هپارینعالوه ب ر طوالنیک ردن PTTدر درجاتک متری PTرا ن یز طوالنیمیک ند: .در ب یمارانت حتدرمانب ا هپارینب هترینزمانن مونه است گ یری 30دقیقه ت ا ی کس اعتق بلاز دوز ب ع دیهپارین . ‏ کورتیزول : serum,urineمنع مصرف اسپیرنوالکتون و نداشتن استرس فریتین سرم :هنگامیکه بیمار تحت درمان با آهن است تعیین فریتین سرم قابل اعتماد نخواهد بود. ‏ ‏ ‏ : GTT,Plasmaب سیاریاز داروها از جمله ک ورتیکواستروئیدها ،دیورتیکها ، داروهایض دسلوضدا لتهابوداروهایض دتشنج ت داخلایجاد میک نند. ‏ : PH,stoolمنع استفاده از مسهل ها و روشهای تشخیص با باریم تا یک هفته قبل  GTTدربیمارانغیر حامله : بعد از یک نمونه گیری ناشتا محلول گلوکز مصرف می شود(75گرم در بالغین وmg/kg 1.75در اطفال)ودو ساعت بعد نمونه گیری صورت می گیرد.بیمار باید نشسته باشد و غیر از آب چیزی نخورد.فعالیت فیزیکی باید در حداقل باشد .استفراغ و یا اسهال ممکن است نتایج آزمایش را تغییر دهد.  GTTدربیمارانحامله : دربیماران حامله برای انجام GCTنیازی به ناشتایی ندارند50.گرم پودر گلوکز به صورت خوراكي مصرف می شودوبعداز یک ساعت نمونه خون گرفته می شود. درصورتیکه نتیجه بیشتر از mg/dl 140باشد ،آزمایش غربالگری دیابت حاملگی مثبت تلقی می شودوآزمایش GTTبا 100گرم پودر گلوکز ونمونه گیریهای ناشتا ، یک ،دو و سه ساعت بعد از بلع گلوکز تکرار می شود. نمونه گیری آزمایشات : ) ‏PT,PTT ( انعقادی خطای کم بودن حجم نمونه :نسبت حجم ماده ضد انعقاد به خون در لوله ‏ ‏ ‏ ‏ آزمایش (یک به نه است).در صورت بیشتر بودن حجم ماده ضد انعقاد PT,PTTبه طور کاذب طوالنی می شود. خطای مخلوط نکردن آهسته نمونه بالفاصله پس از خونگیری :باید پس از اتمام خونگیری بطور آهسته 3-4بار نمونه را مخلوط کرد در غیر اینصورت لخته تشکیل می شودو PT,PTTبطور کاذب طوالنی می شود. خطای تکان دادن شدید نمونه :باعث همولیز و فعال شدن پالکتها می شود و PT,PTTبطور کاذب کوتاه می شوند. خطای بروز همولیز در نمونه :وجود همولیز به دالیل مختلف از جمله بکار بردن سوزن باریک باعث کوتاه شدن کاذب PT,PTTمی شود. انجام نمونه گیری برای قابل مقایسه بودن نتایج بهتر است نمونه گیری همیشه در یک وضعیت مشخص(مثال خوابیده)صورت گیرد. در زمان نمونه گیری بیمار نباید غذا،مایعات،آدامس یا دماسنج در دهان خود داشته باشد. باید توجه داشت که بیمار نباید مشت خود را باز وبسته نماید زیرا باعث تغییر بعضی مواد در خون می شود(از جمله غلظت پتاسیم،الکتات و فسفر افزایش یافته که با افزایش الکتات PH،خون کاهش و غلظت کلسیم یونیزه نیز افزایش می یابد). ( بستن تورنیکه تورنیکت باید 5/7-10سانتی متر باالی ناحیه نمونه گیری بسته شود ونباید بیشتر از یک دقیقه یر روی بازوی بیمار بسته بماند، در اندازه گیری الکتات سرم،نمونه گیری باید بدون بستن تورنیکت انجام شود .همچنین توصیه می شود نمونه گیری CPKو LDHنیز بدون کاربرد تورنیکت باشد. ازجمله بستن طوالنی مدت تورنیکت باعث افزایش کلسترول ، تری گلیسرید،البومين ،کلسیم وآهن سرم می شود)  ضدانعقادEDTA  CBC(K2EDTAل وله ب ا دربب نفشحاوی- K3EDTA ) ل وله ب ا دربس بزحاویHb,Hct  Peripheral blood smear, Reticulocyte count, Sickle Cell Test ,G6PD,LE cell, NBT Cyclosporine,  HAM  ,HbA1C,HbA2,electrophoresis )که از قبلEDTA( از سرنگ سرد شده و لوله درب بنفش: ACTHپالسما ) جذب شیشه میشودACTHدر یخ سرد شده استفاده نمایید(چون  سیترات سدیم ) – D-ن سبتخونب ه ض د انعقاد 9ب ه  PT,PTT (1 ‏Dimer ن سبتخونب ه ض د انعقاد 4 :ب ه ESR (1 ‏Lupus Anticoagolant هپارین ‏ ABG , VBG ) میلیل یتر هپارینب رایهرمیلیل یتر خون (0/05 نمونه های ABGوVBGباید در ظرف حاوی آب و یخ به آزمایشگاه ارسال شوند. ‏OFT ت ستش کنندگ یاسموتیک وجود هپارین زیادی احتماال شایع ترین علت خطای پره انالتیک .اندازه گیری گازهای خونی است در انتقال نمونه به لوله مناسب نمونه‌هايي كه در لوله‌هاي حاوي ماده ضد انعقاد ريخته مي‌شوند بايد بالفاصله و به آرامي 5تا 10بار مخلوط شوند .در صورتيكه نمونه در لوله بدون ماده ضد انعقاد ريخته مي‌شود بايد به آرامي در جدار داخلي لوله تخليه گردد. ترتیب پر کردن لوله ها لوله کشت خونلوله خشک یا فاقد ضد انعقاد برای آزمایشات شیمیلوله سیتراته برای آزمایشات انعقادی وسدیمان-لوله حاوی EDTA برچسب­گذاري ظرف حاوی نمونه بالفاص له پ س از اتمام نمونه‌گيري باي د برچسب دارای اطالعات زي ر را بر روي لوله‌ه ا و ظروف حاوي نمونه خون بيمار الصاق نمود: - نام ،نام خانوادگ ي بيمار ،شماره شناس ايي ،تاريخ ،زمان نمونه­گيري (بخص وص در آزمايش­های ردياب ي دوز درماني داروها ،)TDMنام فرد خون‌گير - در بطری محیط کشت BACTECتوجه شود از آلودگی بدن ه ظرف یا نوشت ن روی برچس ب در مح ل بارکد اجتناب شود. عوارض فلبوتومی :روشهای جلوگیری از هماتوم تنها دیواره باالیی ورید باید سوراخ شود.درصورت عبور سرسوزن از دیواره پایینی رگ ،خون به بافت اطراف نفوذ کرده سبب هماتوم در ناحیه می شود. قبل از خارج ساختن سوزن حتما باید تورنیکت باز شود. از وریدهای سطحی اصلی باید استفاده شود. پس از نمونه گیری باید به محل بانداژ یا گازنمونه گیری فشار اندکی وارد آید. :روشهای جلوگیری از همولیز ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ موضع نمونه گیری بایدپس از ضدعفونی کردن در مجاورت هوای محیط خشک شود. بهتر است از سرسوزن با اندازه کوچک استفاده نشود. از محل هماتوم نمونه گیری نشود. باید سوزن کامال به سرنگ متصل باشد تا هیچگونه حباب هوا هنگام نمونه گیری تشکیل نشود. پیستون سرنگ باید به آرامی به عقب کشیده شود. نمونه هایی که در لوله های حاوی ماده ضدانعقاد ریخته می شود باید بالفاصله و به آرامی 5-10بار مخلوط شود .درصورتیکه نمونه در لوله بدون ماده ضدانعقاد ریخته شود باید به آرامی به جدار داخلی لوله منتقل و تخلیه گردد. درپوش : نمونه­ها بايد در طول مدت انتقال و نگه­داري در ظروف درپوش­دار قرار گيرند .عدم وجود درپوش باعث خطا در نتايج بعضي متغيرها به­دليل از دست دادن دي اکسيد کربن و افزايش PHنظير کلسيم يونيزه و اسيد فسفاتاز (افزايش مي­يابند) مي­گردد. هم­چنين وجود درپوش خطر ايجاد آئروسل ،تبخير نمونه و آلودگي را نيز کاهش مي­دهد. جمع­آوري نمونه در محل آزمايشگاه زمان :نمونه­ها بايد در ظروف در بسته مناسب در کوتاه­ترين زمان ممکن به آزمايشگاه ارسال گردند. انتقال نمونه­ها می­بايست در شرايط دماي اتاق صورت گيرد، به­جز نمونه­هايي که بايد با حفظ زنجيره سرد نگه­داري و منتقل شوند. انتقال سريع نمونه از محل نمونه­گيري به آزمايشگاه در شرايطي که دماي محل نمونه­گيري باالتر از C22است از اهميت زيادي برخوردار است. ‏ جداسازی سرم نمونه خون پس از جمع­آوري (در ظروف در بسته) ،بايد جهت جداسازي و سانتريفیوژ مراحل لخته شدن را طي نمايد که بهتر است اين مرحله با طي زمان و به­طور خودبخود صورت گـيرد. عمـل لخته شدن به­طور طبيعي در دماي اتاق (C25- )22پس از 30-60دقيقه کامل مي­گردد .در صورتي که بيمار داروهاي ضد انعقاد مصرف نمايد ،زمان لخته طو النی تر میشود تهيه پالسما لـولـه­هـاي حاوي خون به همراه مواد افزودني به­جز سيترات سديم بايد پس از نمونه­گيري به آرامي براي حداقل 5-10بار جهت مخلوط شدن سر و ته گردند ‏ (به­جز موارد خاص کـه بايـد مطابق دستورالعمل سازنده لوله عمل گردد) .لوله­هاي حاوي سيترات سديم و خون بايد 3-4مرتبه سر و ته گردند. هموليز: حمل و نقل نمونه بايد به آرامي صورت گيرد تا امکان آسيب به گلبول­های قرمز را به حداقل رساند .وجود هموليز در نمونه سبب تداخل با عملکرد برخي دستگاه­هايي می­ شود که به روش نوري پارامترها را اندازه­گيري مي­کنند. ترکيبات زيادي در سرم و پالسما تحت تاثير هموليز (با منشا خارجي) قرار مي­گيرند . پارامترهايي که شديدا تحت تاثير هموليز :قرار گرفته و افزايش مي­يابند هموگلوبين پالسما آسپارژين امينو ترانسفراز ()AST پتاسيم دهيدروژناز الکتات پارامترهايي که به­طور قابل توجهي تحت :تاثير هموليز قرار مي­گيرند آهن (افزايش مي­يابد) آالنين امينو ترانسفراز (افزايش مي­يابد) ( T4 ک اهشمي­يابد) : پارامترهايي که کمتر تحت تاثير هموليز قرار گرفته ولی امکان افزايش آن­ها به :دنبال هموليز وجود دارد فسفر پروتئين توتال آلبومين منيزيم کلسيم اسيد فسفاتاز مجاورت با نور نمونه نبايد در مقابل نور خورشيد قرار گيرد اين امر بخصوص در مورد ترکيباتي که به نور خورشيد يا اولترا ويوله بسيار حساس هستند نظير بيلي­روبين ،ويتامين Aو B6و بتا کاروتن بسيار اهميت دارد .ظرف حاوی اين نمونه­ها جهت محافظت از نور بايد در پوششي از کاغذ آلومنييوم پيچيده شده يا درظرف شيشه­اي قهوه­اي نگه­داری شوند. ‏ معيارهاي رد نمونه خون ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ مشخصات ناکافي از بيمار يا نوع آزمايش (نظير عدم وجود برچسب يا برچسب با اطالعات ناقص) حجم ناکافي نشت نمونه به خارج از ظرف استفاده از لوله نامناسب جمع­آوري نمونه ضد انعقاد نامناسب (مثال فلورايد سديم در اندازه­گيري اوره با روش اوره­ آز تداخل مي­کند) ترتيب نادرست جمع­آوري نمونه در صورتي که در طی يک بار نمونه­گيری از لوله­هاي متعدد خالء استفاده شود. وجود هموليز يا ليپمي نگه­داري و انتقال نمونه در دمای نامناسب وجود لخته در نمونه­هاي جمع­آوري شده با ماده ضد انعقاد عدم تطابق برگه درخواست آزمايش با نوع نمونه و مشخصات آن تهيه نمونه جهت کشت خون ضروري است دقت بيشتري جهت ضد عفوني­كردن محل نمونه‌گيري صورت گيرد .ابتدا موضع با الـكل %70تميز شـده سپس با محلول ( povidine–iodine 10-1%يا كلرهگزيدين گلوكونات) ضد عفوني شـده و پـس از خشـك شـدن مـوضـع مجددا جهت حذف يد و كلرهگزيدين با الكل تميز مي­گردد .کلرهگزيدين گلوكونات جهت نوزادان دو ماهه و بزرگ­تر و هم­چنين بزرگساالن داراي حساسيت نسبت به يد پيشنهاد مي‌گردد .به­دنبال خون‌گيري بايد خون در عرض 1دقيقه به محيط کشت تلقيح شود..  درب شيشه‌هاي كشت خون نيز بايد قبل از تلقيح با الکل %70و سپس با محلول ( povidine–iodine 10-1%بتادين) ضدعفوني گردد. محيط کشت تلقيح شده را چندین بار تکان داده ،بالفاصله به آزمايشگاه منتقل شده و در انکوباتور C35قرار داده شود .مناسبترین زمان قبل یا هنگام اوج تب ونیز قبل از تجویز آنتی بیوتیک می باشد. _ .  اگرالزم باشد از بیمار درحال درمان نمونه گیری شود زمان مناسب زمانی است که غلظت آنتی بیوتیک حداقل است .در مواردی که علت تب ناشناخته است( ) FUOو عفونتهای تحت حاد گرفتن سه نمونه کشت خون با حداکثر حجم ممکن توصیه می شود. درمورد شرایط حاد مانند مننژیت ،پنومونی ،پیلونفریت و ...قبل از شروع درمان دو نمونه با حداکثر حجم ممکن اخذ شود و نیازی به تکرار خونگیری بعد از شروع درمان(حین تب)نیست. نمونه کشت خون برای سیستم bactec سیستم حساس تر از کشت خون معمولی است لذا رعایت استریلیتی حین نمونه گیری الزامی است. حجم محیط کشت اطفال از محیط کشت بزرگسال بیشتر است وبا تزریق 10میلی لیتر خون در محیط کشت بزرگسال و 1/5تا 3میلی لیتر خون حجم نهایی هر ذو یکسان است . به علت داشتن رزین قابلیت خنثی سازی آنتی بیوتیک ها را دارد ولی باز هم فاصله زمانی از دوز آنتی بیوتیک مهم است وباید نیم ساعت قبل از دوز آخر نمونه گیری شود. حجم خون مورد نياز  کـودکـان :حجم 1-3ميلي­ليتر خون کـافـي است .اين مقدار خون در 20ميلي­ليتر محيط کشت خون رقيق مي­ گردد.  بزرگساالن :حجم خون جمع­آوري شده به ميزان -10 5ميلي­ليتر است که در 50ميلي­ليتر از محيط کشت خون رقيق مي­گردد. یادمان باشد حجم نمونه مهمتر از زمان نمونه گیری است و  .هر قدر حجم نمونه بیشتر ،احتمال نتیجه مثبت بیشتر است :نمونه های دیگر ادرار -مدفوع -مایعات ادرار نمونه ادرار بايد در ظرف تميز دهان گشاد با قطر حداقل 5سانت ­ي متر ،با اندازه مناسب و غير قابل نشت ،جمع­آوري گردد .بهتر است ظرف جمع­آوری ادرار يک­بار مصرف بوده و درغير اينصورت عاري از هرگونه آلودگي با مواد شوينده باشد. جهت بررسيهاي معمول و ميکروبيولوژيک نمونه ادرار بايد حداکثر تا دو ساعت پس از جمع­آوري (در دماي اتاق) مورد بررسي قرار گيرد .پس از اين مدت ترکيبات شيميايي ادرار تغيير کرده و عناصر تشکيل دهنده آن شروع به تخريب مي­کنند ادرار 24ساعته  جمع آوری نمونه :ظرف نمونه بايد پالستيکي و دهان گشاد به گنجايش تقريبي 3ليتر باشد. جهت جمع­آوري نمونه ادرار 24ساعته ابتدا اولين ادرار صبحگاهي دور ريخته شده و در طي 24ساعت بعدي ادرار در ظرف نمونه­گيري جمع­آوري مي­شود به­طوري كه آخرين نمونه جمع­آوري شده ،اولين نمونه صبحگاهي روز بعد (در همان ساعت تخليه مثانه روز قبل) باشد. مدفوع  بيمار نبايد از 15روز قبل از نمونه­گیری آنتي­بيوتيک (نظير تتراسايکلين و سولفاناميد) ،داروهاي ضد تک­تاخته، بيسموت ،سولفات باريم ،ترکيبات کائولين ،روغن کرچک، هيدروکسيد منيزيم يا هرگونه داروي ملين مصرف کرده بانبايد در یک روز بيش از يك نوبت نمونه از بيمار گرفته شود. نمونه­گيری در بيمارانی که بيش از سه روز بستری   .شده­اند توصيه نمی­شود مايع مغزي نخاعي )(Cerebro-Spinal Fluid –CSF معموال مايع جهت آزمون­هاي شيميايي ،ميکربيولوژيک و آناليز سلولي در 3تا 4لوله جمع آوری می­شود. ش جهت آزمون­هاي باکتري­شناسي نمونه بايد در لوله درپو ­ دار و استريل جمع­آوري گردد .لوله­ها بر اساس ترتيب جمع­آوري برچسب­گذاري مي­شوند (لوله شماره 1جهت آزمايش­هاي بيوشيميايي ،لوله شماره 2جهت آزمايش­هاي ميکروب­شناسي ،لوله شماره 3جهت بررسي سلولي).  جهت جمع­آوري نمونه نيازي به ماده ضد انعقاد نمی­باشد زيرا مايع مغزي نخاعي لخته نمي­شود ،بـايد در اسرع وقت به آزمايشگاه ارسال گردد. دژنراسيون سلولي در طي يک ساعت اتفاق مي­افتد ،لذا حداکتر زمان گردش کاري نبايد بيش از 1ساعت به طول انجامد .نقل و انتقال نمونه در دماي اتاق صورت مي­گيرد. جهت آزمون­هاي باکتریولوژيک نبايد نمونه در يخچال نگ ­ه داري شود .از قرار دادن نمونه در معرض نور خورشيد و گرما بايد خودداري نمود تستهای بیوشیمیایی مایعات آنالیز مایعات شامل شمارش سلولی وافتراقی – قند وپروتئین .است بقیه تستهای بیوشیمیایی مانند الکتاتLDH-TG-- ‏UREA-CREATININEو ADAباید با کد اختصاصی مربوط به خود پذیرش شوند . برای اندازه گیری الکتات سریع رسیدن نمونه ومانده نبودن بسیار مهم است. برای تستهای میکروبیولوژیک نمونه در سرنگ یا ظرف استریل فرستاده شود نمونه مایعات برای سیتولوژی نمونه جداگانه به همراهی پرونده بیمارالزم است . سریعا باید به بخش پاتولوژی رسانده شود چون در اثر ماندن سلولها دژنره می شوند. از افزودن فرمالین خودداری شود. نمونه­هاي دستگاه تنفسي­ بهترين زمان جمع­آوري نمونه در اکثر عفونت­هاي تنفسي  در طول 3روز او بيمار صبح ناشتا در فضاي باز ابتدا يک نفس عميق کشيده و با سرفه­هاي عميق خلط را درون ظرف (در حالي که ظرف نزديک لب­هاي بيمار قرار دارد) تخلیه می­کند .سپس درب آن را بسته و در کيسه نايلوني .قرار می­دهد .بهتر است حجم خلط بين 3-5ميلي­ليتر باشد 'مای: 4C ' -د 'ه 'ین'مون '­دار 'طن'گه 'ي ش'را نوک کاتتر ()IV مايع مغزی نخاعی جهت شناسايی ويروس گوش خارجی مدفوع (بدون نگه­دارنده) مدفوع جهت توکسين کلسترديوم دیفیسيل تا 3روز ( بيشتر از 3روز نگه­داری در )-C70 خلط ادرار (بدون نگه­دارنده) شرايط نگه­داری نمونه -دمای اتاق آبسه -زخم -ضايعه22-26درجه مايعات بدن مايع مغزی نخاعی جهت شناسايی باکتری گوش داخلی مدفوع (با ماده نگه­دارنده) تناسلی بينی -نازوفارنکس – گلو بافت ‏ ادرار (ب ا م اد ه ن گ ­هدارنده ( موارد رد نمونه در بخش میکربشناسی  عدم هم­خوانی اطالعات برگه درخواست آزمايش و برچسب روی نمونه  استفاده از محيط انتقالی نامناسب  جمع­آوری نمونه در ظرفی که دارای نشت است  نمونه ناکافی  زمان انتقال بيش از 2ساعت در نمونه­های بدون مواد نگه­دارنده   انتقال نمونه در دمای نامناسب  خشک شدن نمونه  دريافت نمونه در محلول فيکساتيو نظير فرمالين (نمونه مدفوع مستثنی می­باشد)  درخواست کشت بی­هوازی بر روی نمونه­هايی که باکتری­ های بی­هوازی فلور طبيعی آنهاست( .مثل واژن ،دهان)  نمونه حاصل از کاتتر فولی   بيش از يک نمونه با يک منشا از يک مريض در همان روز (به­غير از موارد کشت خون)  نمونه سواپ با درخواست­های متعدد برای ارگانيسم­های مختلف نمونه خلط که در رنگ­آميزی گرم کمتر از 25سلول   سفيد و بيش از 10سلول اپی­تليال در بزرگ­ نمايی پايين .داشته باشد Thanks for your attention